Moskou dreigt verdrag
ontwapening te negeren
Israël verwacht nieuwe terreuracties Harnas
Wilde westen van de reageerbuis
begint 'paus-effect' te merken
Buitenland
KG 4 APRIL 1995
or mag niet op TV van rechter
gh« Op het laatste nippertje hebben de oppositiepartijen
jtland de uitzending van een interview met de Britse pre-
ïhn Major weten te voorkomen. Een paar minuten voor
ending bevestigde het het hof van beroep in Edinburgh
n een eerder verbod van de rechtbank. De rechters waren
j\ de oppositie eens dat de uitzending de uitslag van de
riteraadsverkiezingen overmorgen zou kunnen beïnvloe-
iajor onthult in het interview dat hij van plan is enkele be-
yerlagingen te introduceren voor de algemene verkiezin-
e waarschijnlijk worden gehouden in het voorjaar van
tendrooi kernwapens kost 350 miljard
icton Het schoonmaken van de tachtig plaatsen waar de
1 kernwapens heeft gemaakt, gaat zeker 350 miljard gul-
2»sten. De nucleair vervuilde lokaties, verspreid over dertig
- zijn een van de venijnigste erfenissen van de Koude Oor-
de plaatsen zijn schoongemaakt, blijft namelijk nog de
Iraar de eveneens besmette afvalrestanten moeten wor-
pgeslagen. De kosten daarvan zijn nog niet in de 350 mil-
jeegerekend.
koioitcong verloor 1,1 miljoen man'
Twintig jaar na het einde van de Vietnamoorlog heeft de
ng gisteren onthuld dat de communististische troepen 11
Jn mensen verloren bij de 21 jaar durende strijd. Zeshon-
■■■■■11 izend strijders raakten gewond. In eerdere, Westerse
{■Hingen werd het verlies onder de communistische strijders
5.000 gesteld. In de oorlog werden 58.200 Amerikanen en
18 Zuidvietnamezen gedood. Daarnaast werden in Noord
id bijna twee miljoen burgers gedood en raakten er onge-
jvenveel gewond.
gingat Noordpool naar dieptepunt
I «ÜLï Na het ozongat boven de Zuidpool dreigt nu ook boven
^Öordpool een echt ozongat te ontstaan. De ozonlaag boven
*jjordpoolgebied is dit jaar met een record hoeveelheid ge-
JMen. Volgens een Fins onderzoeksinstituut heeft de ozonlaag
de Noordpool thans ongeveer een derde van de normale
Volgens woordvoerer Kyuro is er op dit moment geen risi-
HMbr mensen, omdat de zon nog zo hoog staat. Hij noemde
^^envvel bijzonder zorgwekkend dat er ieder voorjaar minder
g^rsenvliesontsteking slaat hard toe
(Y* In het Westafrikdanse Niger zijn 1965 mensen aan her-
■fesontsteking overleden sinds vorig jaar november een epi-
uitbrak. Er zijn 19.960 gevallen van de ziekte geconsta-
l. De epidemie is onder controle in de hoofdstad Niamey en
iuidwestelijke gebied Dosso, maar er zijn nieuwe gevallen
ekl in Zinder in het zuiden en in Tahoua, ten noordoosten
le hoofdstad. Hulpverleners wijzen erop dat politieke onze-
"fcid en economische crisis in het land ervoor verantwoorde-
Ijn dat maar weinig Nigerezen zijn ingeënt. Inmiddels is een
T-vaccinatiecampagne begonnen.
i-werknemer richt bloedbad aan
s christi Een 28-jarige oud-werknemer van een bedrijf in
5 dat olieraffinaderijen inspecteert heeft maandag vijf men-
loodgeschoten en daarna zichzelf. De man kwam gewa-
1 met een semi-automatisch pistool en een revolver door de
]t en begon meteen te schieten. Onder de vijf slachtoffers
nden zich de 62-jarige eigenaar en diens vrouw. De man
Baarna door de achterdeur naar buiten, waar hij zichzelf
[schoot. Volgens de politie was Simpson vorig jaar septem-
ntslagen, maar of daar het motief lag was niet duidelijk.
apverdiërs vluchten voor lava
on« Duizenden mensen op het Kaapverdische eiland Fogo
Jgevlucht nadat gisteren een vulkaan was uitgebarsten. De
Rie evacueerde 2.000 mensen uit dorpen rond de Vulkaan
r de steden Mosteiros en Sao Filipe. De eilandbewoners zei-
Idat zij een aardschok hadden gevoeld voordat de vulkaan
Krstte.
ncentratiekampartikelen
~?t op veiling Tel Aviv
leiling in Tel Aviv van arti-
uit Duitse concentratie-
pen gaat niet door. Het vei-
,uis Zodiak Stamp maakte
chtend bekend dat de ver
lis afgelast wegens de ne
ve reacties in Israël. In de
jieding was onder meer een
zeep, dat zou zijn gemaakt
ie stoffelijke resten van om
even gebrachte joden. Het
Ingezet op 300 dollar (460
en).
een reactie op de veiling
laarde de historicus Yehuda
;r, een bekende deskundige
let gebied van de Tweede
lldoorlog, dat nooit zeep is
aakt van de lijken van jo-
„Iemand probeert mis-
k te maken van de angsten
psessies van anderen door
aan te bieden waarvan we
ir weten dat het nooit heeft
Ban. Waar het om gaat is
er in werkelijkheid genoeg
li Pietro treedt
f als rechter
ÜAAN Rtr
itonio Di Pietro heeft gis-
ren gezegd dat hij is afge-.
eden als rechter. Hij is een
in dc openbare aanldagers
e misstanden in de Itali-
ïnse politiek aan het licht
tacht. Met de mededeling
if hij voeding aan specula-
es dat hij aan de voor
bond staat van een politie-
I loopbaan.
l„Nu ben ik alleen nog
ïn eenvoudige burger,"
ïi Di Pietro in Milaan te
en verslaggevers. Maar hij
pegde eraan toe dat hij
let van plan is de politiek
1 te gaan.
(pi Pietro was in decem-
er afgetreden als lid van de
toep van Schone-Handen-
chters in Milaan. Hun-on-
ïrzoek heeft het gezicht
ui de Italiaanse politiek
[grijpend veranderd. Hij
aagde erover dat zijn werk
ïn politieke loterij was ge-
orden. maar hij trad toen
let af als rechter.
Antonio Di Pietro.
'Maatregelen
nemen tegen
Republikaner'
OSNABRÜCK AP
De Duitse SPD heeft minister
van binnenlandse zaken Manf
red Kanther opgeroepen het
voorbeeld van Beieren te volgen
en de Republikaner eindelijk als
rechts-extreem en in strijd met
de grondwet te verklaren.
SPD-Bondsdaglid Peter
Struck zegt vandaag in de Neue
Osncibruecker Zeitung dat
Kanther het 'sterke signaal' uit
Beieren niet mag negeren en
dat de binnenlandse veilig
heidsdienst de activiteiten van
de Republikaner nauwlettender
moet volgen. Struck zei dat
vooral gelet dient te worden op
mogelijke banden tussen de Re
publikaner en de rechts-extre-
me Deutsche Volksunion en de
Russische nationalist Vladimir
Zjirinovski. Politiek en moreel is
het niet langer aanvaardbaar
dat Kanther de Republikaner
ontziet, aldus Struck.
De Beierse minister van bin
nenlandse zaken Guenther
Beckstein had gisteren gezegd
dat de 'Freistaat' de Republika
ner op grond van gegevens van
de inlichtingendiensten onmid
dellijk tot rechts-extreem heeft
verklaard. Beckstein zei dat
twee jaar van onderzoek heeft
uitgewezen dat de Republikaner
zich tegen de grondwet keren
en de staat omver willen wer
pen.
Conflict met NAVO over toelaten Oosteuropese landen
De Russische minister van defensie Pavel Gratsjov heeft
gisteren in Moskou gezegd dat zijn land het verdrag over
de conventionele strijdkrachten in Europa (CFE) moge
lijk niet zal naleven als de NAVO snel Oosteuropese lan
den als lid toelaat.
kasus, waar Rusland een hevige
strijd voert tegen het oplevende
onafhankelijkheidsstreven.
Het CFE-akkoord werd in
1990 ondertekend door de,
NAVO-staten en de leden van
het inmiddels ontbonden War
schaupact. Het regelde de
grootste ontwapeningsronde in
de geschiedenis. Het verdrag,
dat werd getekend door dertig
landen en dat reikt van de At
lantische Oceaan tot de Oeral,
wordt algemeen gezien als de
hoeksteen van het Europese
veiligheidssysteem.
Na het uiteenvallen van de
Sovjetunie heeft Rusland steeds
verlangd dat het meer troepen
en materieel kan stationeren in
de opstandige zuidelijke gebie
den. Het Westen is daar abso
luut tegen. Op zijn persconfe
rentie onderstreepte Gratsjov
het Russische streven: „We heb
ben meer zwaar materieel no
dig in de Kaukasus. De Tsjets-
eense situatie bevestigt dit eens
MOSKOU/WASHINGTON H. de BRUUN
H. HOOGENDUK CORRESPONDENTEN
Gratsjov verklaarde na afloop
van een gesprek met zijn Ame
rikaanse collega Perry, dat Rus
land in feite zou worden geïso
leerd van de rest van Europa in
dien vroegere Warschaupact-
landen toetreden tot de NAVO.
Volgens hem wil de NAVO de
eigen ideologische gedachten
en wapens in eventuele nieuwe
lidstaten invoeren.
„Tegenmaatregelen kunnen
worden getroffen", zei Gratsjov.
„Wij zouden troepenformaties
kunnen creëren voor de meest
bedreigde grensgebieden en
ook de samenwerking met de
andere leden van het GOS (ex-
Sovjetstaten, red.) kunnen in
tensiveren."
Een afwijzing van het akkoord
over de reductie van conventio
nele strijdkrachten zou^Moskou
de vrije hand kunnen geven in
spanningsgebieden als de Kau-
te meer". De veiligheid in Euro
pa was niet het enige knelpunt
bijhet Amerikaans-Russische
overleg. De Amerikanen zijn te
gen de voorgenomen Russsi-
sche levering van kerncentrales
aan Iran, een order waarmee
ruim 1,5 miljard gulden is ge
moeid. Perry riep de Russen op
van de verkoop af te zien, om
dat volgens de VS de levering
van nucleaire technologie Iran
mogelijk in staat stelt atoom
bommen te produceren.
De Russen, premier Tsjerno-
myrdin voorop, houden vast
aan de levering. Zij ontkenden
in alle toonaarden dat die Iran
een stap dichter bij de atoom
bom brengt. Perry stelde daar
entegen dat Iran meer dan ge
noeg olie heeft en dus geen
kerncentrale nodig heeft: „Zelfs
voor een toevallige waarnemer
is het dus verdacht indien het
land nu kerncentrales wil bou
wen".
De VS hebben op alle moge
lijke manieren geprobeerd de
Russen van hun contract met
Iran af te brengen. De Ameri
kaanse krant The New York Ti
mes meldde gisteren dat Ameri
ka Moskou zeer geheime spio-
nage-gegevens over het Iraanse
nucleaire programma heeft toe
gespeeld. Daaruit blijkt dat Iran
al enige tijd bezig is apparatuur
voor de bouw van kernwapens
uit alle delen van de wereld te
smokkelen.
Washington wil dat de Russen
het project opgeven voor de ko
mende top van de presidenten
Clinton en Jeltsin op 9 mei in
Moskou, teneinde die bijeen
komst niet te overschaduwen.
De Amerikanen hebben Mos
kou al meer dan honderd mil
joen dollar geboden als bijdrage
aan Russische nucleaire projec
ten, ter compensatie voor het
eventueel wegvallen van de
Iraanse bestelling.
Volgens de CIA heeft Iran
centrifuges, die worden ge
bruikt voor het splitsen van plu
tonium. apparatuur voor het
verrijken van uranium en hoog
waardige elektronica weten te
verwerven. Het is onduidelijk
waar het materiaal vandaan
komt, maar vast staat dat Iran
contacten heeft gelegd met Ka-
zachstan en Noord-Korea.
vreselijke dingen zijn gebeurd.
Het is daarom volstrekt niet no
dig er andere bij te verzinnen."
Op de veiling zouden ook gele
sterren (tussen de 100 en 200
dollar), metalen identificatie
plaatjes (150 dollar), executie
verklaringen van joden en an
dere documenten worden aan
geboden. De collectie is afkom
stig van een in Tel Aviv wonen
de joodse overlevende van de
kampen, Moshe Yahalom. Hij
zegt dat zijn vader de voorwer
pen in een kistje heeft meege
bracht uit het concentratie
kamp Buchenwald. Hij zou zich
gedwongen hebben gevoeld ze
te verkopen uit geldgebrek na
dat hij. naar zijn zeggen ten on
rechte, was veroordeeld wegens
verkrachting. De voorwerpen
zullen nu waarschijnlijk terecht
komen in Yad Vashem, het her
inneringsinstituut in Jeruzalem
voor de zes miljoen door de
Duitsers en hun handlangers
vermoorde joden.
In Gazastad betoogt een menigte Hamas-aanhangers tijdens een symbolische begrafenis tegen Israël en de PLO.
TEL AVIV AD BLOEMENDAAL
CORRESPONDENT
Israël gaat ervan uit dat de isla
mitische verzetsbeweging Ha
rnas zal proberen terreuracties
uit te voeren om haar geschon
den aanzien onder de Palestij-
nen te herstellen. Premier Rabin
zei gisteren dat de veiligheids
dienst overuren maakt om aan
vallen door Harnas te voorko
men.
Afgelopen zondag verloren in
Gazastad zes mensen het leven
bij een explosie in wat de Pales
tijnse politie omschrijft als een
'bommenfabriek van de Ha
rnas'. Aanvankelijk was het aan
tal doden geschat op acht of ne-
Drugsmaffia heeft
honderden
landingsbanen
BOGOTA DRA
De Colombiaanse drugsmaffia
heeft volgens officiële gegevens
de beschikking over zeker 700
start- en landingsbanen voor
vliegtuigen en helikopters. Vol
gens een woordvoerder van de
nationale drugsbestrijdings
dienst bevinden de meeste
daarvan zich in de oerwouden
in het oosten van het land.
In de eerste drie maanden
van dit jaar werden in vier oos
telijke departementen 68 illega
le landingsbanen ontdekt en
vernietigd, waarvan dertig de
afgelopen week. Het merendeel
ervan 'werd gebruikt door het
drugskartel van Cali voor de ex
port van cocaïne. De banen wa
ren over het algemeen twee ki
lometer lang en twintig meter
breed, 's Nachts werden ze met
fakkels verlicht.
gen. Harnas maakte zondag
avond bekend dat vier leden
van 'Izadin al-Kassem', haar ge
wapende vleugel, bij de ontplof
fing zijn gedood. Maar volgens
de Palestijnse politie zijn slechts
twee van de zes gedode mensen
geïdentificeerd als Hamas-mili-
tanten. De overigen waren an
dere bewoners van het flatge
bouw dat door de explosie ge
deeltelijk werd verwoest.
Ongeveer vijfduizend Hamas-
aanhangers demonstreerden
gisteren in Gazastad tegen Is
raël en het Palestijnse bestuur
van Jasser Arafat, die ze ervan
beschuldigen de explosie te
hebben veroorzaakt. Na een ge
bedsdienst in de Al-Omari mos
kee organiseerden ze een sym
bolische begrafenis voor de
slachtoffers. De politie had uit
vrees voor ordeverstoringen de
lichamen eerder op de dag in
het geheim begraven.
Premier Rabin en minister
van buitenlandse zaken Shimon
Peres wezen gisteren alle ver
antwoordelijkheid voor de ex
plosie van de hand. „Israël was
er op geen enkele manier bij be
trokken", zei Rabin. „Het was
een ongeluk, dat gebeurde toen
de leiders van de Hamas-moor-
denaarsbende zware explosie
ven gereed maakten met de be
doeling zelfmoordacties of an
dere terreuraanvallen uit te voe
ren tegen Israëliërs. Ze hebben
het zichzelf aangedaan, door
hun verlangen dit soort terreur
daden tegen Israël te begaan."
Peres noemde de beschuldigin
gen van Harnas 'volslagen non
sens'.
Volgens een vertegenwoordi
ger van Rabins partij, Arbeid,
onderhoudt de regering onoffi
ciële contacten met Hamas, in
een poging de organisatie over
te halen tot deelname aan Pa
lestijnse verkiezingen. Het offi
ciële standpunt van de Israëli
sche regering is dat Harnas bui
ten de verkiezingen moet blij
ven omdat ze uit is op de ver
nietiging van de staat.
De Israëlische economie kan
het binnen een paar maanden
zonder Palestijnse arbeiders
stellen, aldus gisteren premier
Rabin tijdens een bijeenkomst
van de commissies voor defen
sie en buitenlandse zaken van
het Israëlische parlement.
„Onze economie kan het over
twee tot drie maanden zonder
de Palestijnen stellen. Om dat te
bereiken kunnen we volstaan
met een lichte verhoging van
het aantal werkvergunningen
voor buitenlanders", aldus Ra
bin. Hij voegde er aan toe dat
die beslissing evenwel niet is
genomen omdat zijn regering
rekening wil houden met de
slechte economische situatie
van de Palestijnen.
ROME EELCQ VAN DER LINDEN
CORRESPONDENT
De vorige week gepresenteerde
encycliek Evangelium vitae
(evangelie van het leven) is be
kritiseerd vanwege de 'funda
mentalistische toon', maar sor
teert effect in Italië. Terwijl art
sen hebben besloten paal en
perk te stellen aan kunstmatige
inseminatie, vinden steeds
meer politici dat de zeventien
jaar oude abortuswet op de hel
ling moet.
De Italiaanse orde van medici
heeft haar 300.000 leden een ge
dragscode opgelegd die een ein
de moet maken aan wat het
'wilde westen van de reageer
buis' wordt genoemd. Zo zullen
vrouwen die na hun vijftigste
een kind willen of zich willen la
ten bevruchten met het (bij hun
leven ingevroren) zaad van hun
overleden echtgenoten, niet
meer terecht kunnen in de Itali
aanse (privé-)klinieken.
De orde heeft ook een veto
uitgesproken over bevruchting
van alleenstaande of lesbische
vrouwen, draagmoederschap en
de handel in cellen van embry
o's. De orde benadrukt dat de
code in het leven is geroepen
vanwege het volledige gebrek
aan wetgeving. Overtreders zijn
derhalve niet juridisch aanspra
kelijk en zullen worden gestraft
met een schorsing of verwijde
ring uit de orde.
De nieuwe gedragscode is
met enthousiasme begroet door
minister Guzzanti van gezond
heid, maar niet door degenen
die de afgelopen jaren fortuin
hebben gemaakt met kunstma
tige inseminatie. De Romeinse
gynaecoloog Antinori, ook in
Nederland beroemd vanwege
zijn gave om vrouwen van bo
ven de 50 en soms zelfs van bo
ven de 60 zwanger te maken (de
zogenoemde 'oma-moeders'),
spreekt van een 'fascistische en
hypocriete wet. die het recht op
een nieuw leven negeert'. Hij
heeft juridische stappen aange
kondigd.
Volgens Antinori wil de orde
munt slaan uit de laatste ency
cliek van Johannes Paulus II en
politiek bedrijven. „De rechten
van medici, patiënten en onge
borenen worden geschonden.
Als we de redenering van de or
de volgen, zal binnenkort ook
gehandicapten het recht op het
moederschap worden ontzegd",
aldus een furieuze Antinori.
Aan de oproep van de paus
om het ongeboren leven te be
schermen en 'immorele wetge
ving' te wijzigen, is volop ge
hoor gegeven door rechtse en
katholieke politici in Italië. De
post-fascist Fini, ex-premier
Berlusconi en tal van andere le
den van de 'Pool van de Vrij
heid' pleiten voor afschaffing of
in ieder geval bijstelling van de
abortuswet'194'.
In progressieve kringen is
grote bezorgdheid ontstaan,
ook omdat de leider van cen
trum-linkse alliantie, Romano
Prodi, de kant van de paus heeft
gekozen. De ex-christen-demo
craat, die zich presenteert als
het redelijke alternatief voor Sil
vio Berlusconi, zei dat hij bereid
is de abortuswet te herzien om
'tegenstrijdigheden te elimine
ren'.
„Ik zal als eventueel premier
nooit besluiten nemen die in
druisen tegen mijn geweten en
in geval van een conflict aftre
den", aldus Prodi.
Moskou verplicht
buitenlanders
tot AIDS-test
MOSKOU HANS HOOGENDUK
CORRESPONDENT
Buitenlanders die van plan zijn
langer dan drie maanden in
Rusland te blijven, moeten van
af 1 augustus eerst een AIDS-
test ondergaan. Blijken ze be
smet, dan kunnen ze vertrek
ken. De Russische president
Jeltsin heeft, naar gisteren be
kend werd, de uiterst omstre
den AIDS-wet vrijdag getekend
tijdens zijn werkvakantie in het
Zuidrussische Kislovodsk.
AlDS-activisten en medici
hadden tot het laatste moment
actie gevoerd tegen het plan. Af
gelopen weekeinde verscheen
in de Engelstalige krant Moscow
News een open brief waarin een
dringend beroep op Jeltsin werd
gedaan om af te zien van de
AIDS-wet. Directeur Pokrovsky
van het Russische AIDS-cen-
trum noemde de maatregel gis
teren 'medisch zinloos' en voor
spelde een wereldwijde golf van
protest. De vraag is overigens of
de Russische autoriteiten wer
kelijk in staat zullen zijn de wet
ook in praktijk te brengen. De
laatste tijd wordt de ene wet na
de andere aangenomen waar
over later niemand nog iets
hoort.
Krim vraagt
steun Kiev
tegen machtsgreep
SIMFEROPOL AFP-Rtr
Het parlement van de Krim
heeft gisteren de Oekraïense
collega s gevraagd om de
machtsgreep van president
Koetsjma in de Krim te verwer
pen. President Koetsjma van de
Zuidoekraïnse autonome regio
zette zaterdag met een decreet
het Krimse parlement op een
zijspoor en nam zelf de macht
over. Het schiereiland behoort
tot Oekraïne, maar een meer
derheid van het parlement
streeft naar aansluiting bij Rus
land. Twee van de drie inwo
ners van de Krim zijn etnische
Russen en de separatisten heb
ben dan ook de meerderheid in
het regionale parlement. Rus
land heeft zich tot nu toe niet in
het geschil gemengd, maar het
Russische ministerie van bui
tenlandse zaken liet gisteren
wel weten dal Moskou bang is
dat de spanningen tussen Kiev
en de separatisten in de Krim
toenemen. In een communiqué
werd erop gewezen dat de Krim
een integraal deel van Oekraïne
uitmaakt en dat Moskou wil dat
de problemen door onderhan
delingen worden opgelost.
Filipijns stadje
overvallen
MANILLA Rtr
Overvallers die vermoedelijk be
horen tot het Filipijnse moslim-
verzet hebben vandaag een
aanval uitgevoerd op het stadje
Ipil op het eiland Mindanao,
zo'n 800 kilometer ten zuiden
van de hoofdstad Manilla.
De overvallers kwamen tegen
lunchtijd zowel over land als
over zee. zo meldde een Fili
pijns privé-radiostation. Ze be
roofden zeven banken en sta
ken verscheidene kantoren en
winkels in brand. Inwoners die
door de radio werden geïnter
viewd meldden dat er veel do
den waren gevallen, zowel poli
tiemannen als burgers.
Nederlander bij
mortieraanval in
Bosnië gewond
SARAJEVO-DEN HAAG ANP-Rtr-AFP
Bosnisch-Servische troepen
hebben gisteren opnieuw de
Bosnische stad Bihac bestookt.
Een Nederlandse VN-waarne-
mer liep een lichte hoofdwond
op toen een mortiergranaat op
dertig meter afstand insloeg.
Een tolk raakte eveneens licht
gewond. De aanval betekent
een nieuwe tegenslag voor het
toch al wankele vredesbestand
in Bosnië, dat vier maanden
oud is en 1 mei afloopt.
De Serviërs bestookten zon
dag eveneens de 'veilige zone'
Bihac. Acht granaten kwamen
in de stad terecht en zeven in
het nabijgelegen gehucht Sokol-
ac. De Serviërs voerden zondag
samen met opstandige moslims
ook aanvallen uit op Bosnische
legertroepen enkele kilometers
te noorden van de stad Velika
Kladusa. De contactgroep voor
Bosnië, bestaande uit de VS,
Rusland, Frankrijk, Duitsland
en Groot-Brittannië, komt van
daag in I-onden bijeen om te
zien of en hoe ze de Serviërs en
Bosniërs ervan kan overtuigen
om het vredesbestand na 1 mei
te verlengen.
