Een speurtocht naar succes
Bizarre kaalslag
in 'De Meeuw'
Juiste bevrijdingstoon
in feestelijk 'On the Air'
Kletterende vleugel kan
sfeer Wagner niet oproepen
Cultuur&Kunst
*11111 de Leeuw mag 'Oliver' niet spelen
Claudio Bohórquez
wint celloconcours
'Reuvens-Revue' in Leidse Volkshuis
leiden Ter gelegenheid van het 85-jarig jubileum van de Open
bare Bibliotheek Leiden wordt aanstaande zondag, om 15.00
uur, in het Leidse Volkshuis de 'Reuvens-Revue' opgevoerd. In
1910 opende de bibliotheek voor het eerst haar deuren in de
twee huizen van Margaretha Lucretia Reuvens aan de Bree-
straat. Veel Leidenaren zullen zich dit onderkomen van de bi
bliotheek nog wel herinneren. Speciaal voor het jubileum heb
ben Annelies Scholten en Marion Captein-Goedhart de 'Reu
vens-Revue' geschreven die gespeeld zal worden door een aantal
medewerkers van de bibliotheek. Gratis kaarten voor de opvoe
ring zijn verkrijgbaar bij de receptie van de Centrale Bibliotheek,
in de filialen of aan de zaal,
Verteltheater in jeugdboekhandel
leiden In verteltheater 't Voorkamertje worden aanstaande zon
dag 'De drie gouden haren van de duivel', een Grimmvertelling,
en het paassprookje 'Het lammetje van stro' voorgedragen. De
toegang is vijf gulden. Aanvang 15.00 uur, Jeugdboekhandel Sil
vester, Rapenburg 17 in Leiden.
Jazz in Warmond en Voorschoten
warmond Het kwartet Frits Kaatee treedt zondag 2 april met
zangeres Jeanette Cordee op in The Elephant Club van Dekker
in Warmond. Aanvang: 15.30 uur. In het Wapen van Voorscho
ten staat zondag het combo Swingtet op de planken. Aanvang
15.00 uur.
Tentoonstelling Alfa Romeo verlengd
id Amsterdam De tentoonstelling 'Alfa Romeo: La Bellezza Neces-
saria', in het Stedelijk Museum Amsterdam is verlengd tot en
met 1 mei. In deze expositie zijn elf auto's opgenomen uit de
collectie van het Alfa Romeo Museum in Milaan in combinatie
met originele schetsen, tekeningen, foto's, geluidsopnamen en
films. De presentatie trok tot nu toe ruim 80.000 bezoekers. Ook
de exposities Couplet 4 en schilderijen van Ben Akkerman, in
hetzelfde museum, zijn verlengd, en wel tot en met 17 april. Op
29 april opent Couplet 5, dat in het kader van het Mahler Feest
de titel 'Dansende Meisjes. Langs de randen van het expressio
nisme, ter ere van Gustav Mahler' draagt.
Concert José Carreras in Maastricht
Maastricht De Spaanse tenor José Carreras geeft op 15 juni een
concert in de open lucht op het Vrijthof in Maastricht. De so
praan Isabel Rey verleent solistische medewerking. Het orkest
van de stad Aken begeleidt beide sterren. Het optreden vindt
plaats in het kader van de Akense Cultuurzomer.
Kaarten Frank Groothof bij K&O
leiden/den haag Frank Groothof is niet alleen bekend van Se
samstraat, maar ook, steeds meer, door zijn familie-opera's. Na
'Idomeneo' en 'De Toverfluit' van Mozart en 'Fidelio' van
Beethoven is nu de beurt aan Monteverde. In 'De thuiskomst
van Odysseus' staat Groothof samen met zes musici van het
saxofoonkwartet Sax et Plus, die ook meespelen, op de planken.
Frank Groothof als Odysseus is op maandag 17 april (2de paas
dag) te zien in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. Voor
deze familievoorstelling (vanaf 7 jaar) zijn tot 10 april toegangs
kaarten te koop bij het Uitbureau van K&O aan de Oude Vest 45
in Leiden.
Zang uit China,
ontbeend van
alle franje
recensie pablo cabenda
Zhuang ensemble: polyfone zang uit
Zuid-China; gezien. 30/3, X, Leiden.
Uniek voor de grootste etni
sche minderheidsgroep in
China, de Zhuang, is de poly
fone zang. Bijna nergens in
China kent men een meer
stemmige vocale traditie. Het
Zhuang ensemble heeft een
zee van traditionele liederen
tot zijn beschikking om het
publiek in beroering te bren
gen. Vier heren en twee da
mes lieten onder minimale
begeleiding horen wat deze
traditie van de Zhuang in
houdt.
Een repertoire bestaande
uit solo- en twee- of
driestemmige stukken werd
geïllustreerd met kleine to
neelstukjes. Hoewel dat in dit
geval een te groot woord is
voor de kleine, plagerige,
hofmakerige scènes, die allen
in dienst stonden van de
adembenemende zang. Zang
die door zijn naaktheid en
ontbeend van alle franje bij
na confronterend was. Met
stemmen die moeiteloos een
volume bereikten die de hele
zaal vulden, imponeerde het
ensemble haast tot de grens
van intimidatie. Door de
meerstemmigheid en de
smaakvolle zangpartijen kre
gen de stukken soms bijna
een opera-achtig karakter.
in een vraag- en antwoord
spel tussen de schuchter ver
sierende jongens en de zich
quasi preuts opstellende
meisjes werd een staaltje vo
cale acrobatiek ten beste ge
geven onder het mom van
'meisjes plagen, zoentjes wa
gen'. Een thema dat in bijna
alle man-wouw duetten
voorkwam, waaruit moge
blijken dat het versieren in
Zuid-China waarschijnlijk al
tijd gepaard gaat met kunsti
ge zangtechnieken.
Tussen de zangstukken
werden ook virtuoze en vaak
razendsnelle solo's gegeven
op de traditionele Chinese
bronzen drum en de ma-
guhu ('paardebot-snaar') die
toch een welkome afwisse
ling en adempauze vormden
voor het stemmengeweld.
Daarna bleek duidelijk dat
men ook in China onder veel
en luid gezang gedronken
wordt, werden de meisjes nu
weer eens vanonder de para
plu door de jongens belaagd
en volgde een prachtig duet
waarbij de beide snaarinstru
menten de melodieën van de
man en wouw meespeelden.
Aan het eind bewezen de le
den van het ensemble dat ze
zelfs vals nog zuiver konden
zingen, en kwamen schuch
ter als de karakters die ze
vertolkten aan de zijkant van
het podium weer op voor
een toegift. Indrukwekkend
en overrompelend.
recensie li dy van der spek
ncert van het 'Quator Erard', bestaande uit Rika Tóth, viool,
sbeth Steffens, altviool, Wouter Mijnders, cello en Peter Beij-
'tergen van Henegouwen, piano. Gehoord. 30/3, Oudshoorn-
se Kerk, Alphen aan den Rijn.
't kwartet Saint Saëns, Fauré, Liszt en Wagner
ieft wat met elkaar, is het niét als wiend of leer-
ig resp. meester, dan als tijdgenoot of geestver-
int; zo ook het 'Quatuor Erard', als leden van
n kwartet, als tijdgenoten en laten we hopen als
estverwanten. In de muziekgeschiedenis is de
hting van Ferencz Liszt bekend gebleven als de
eue Deutsche Richtung', waartoe o.a. ook Wag-
r behoorde. Liszt was niet alleen componist en
anovirtuoos, hij schreef ook belangrijke literaire
irken zoals 'Studies over opera's van Richard
agner'. Geen wonder dat Liszt zich ook eens
1de 'vergrijpen' aan het bewerken van een van
agners opera's.
lo speelt de pianist Peter Beijrsbergen van He
gouwen op zijn bejaarde troetelkind de Erard
1862) 'Isoldes Liebestod' uit Wagners opera
istan und Isolde'. Hoewel Liszt zelf een Erard
zat, misschien zelf o'ok deze bewerking op de
ird vertolkte, kan ik me deze avond op geen en-
e manier verplaatsen in de esoterische sferen
Wagner oproept. Wil je volgens deze compo-
•t doordringen tot de kern van de ziel, wordt als
ware het tempo van de melodie als vanzelf ge-
sen, 'tempo en melodie zijn één'. Wat Beijers-
Katwijkse Private Eye in voorprogramma van De Dijk en Golden Earring
Doorbreken, elke musicus
die een beetje serieus met
zijn hobby bezig is droomt
daar wel eens van. Jan den
Hollander, zanger van de
Katwijkse band Private Eye
vormt daarop geen uitzon
dering. Alleen de weg naar
succes wijkt iets af van de
gemiddelde rockformatie.
,,0ns doel blijft met eigen
werk iets neer te zetten,
maar dat is erg lastig. Jon
gerencentra hebben vaak
geen geld om regelmatig
bands te contracteren, ter
wijl je door grotere zalen
pas wordt vastgelegd als je
een paar hits hebt.
katwuk peter van der hulst
Met het spelen van covers pro
beert Private Eye het slot van de
deur te krijgen, en niet zonder
succes. Al enkele malen ver
zorgde de vijf-mansformatie het
voorprogramma bij concerten
van De Dijk en Golden Earring
en werd de aandacht van pla
tenmaatschappijen gewekt.
Het is zo maar een donder
dagavond als Jan den Hollander
(zang/percussie), Gerard van
Duyn (zang/toetsen), Dave van
Duyn (gitaar), Henk Binnendijk
(zang/bas) en Rene Barthen
(drums) een Katwijkse uit
gaansgelegenheid op stelten
zetten. Het enthousiasme waar
mee het publiek reageert op
nummers van U2, Pearl Jam en
Rolling Stones staat in schril
contrast tot optredens van en
kele jaren geleden. ,,We speel
den eerst eigen werk met funk-
en jazzstukken, maar dat sprak
zaalhouders niet aan. Het was
lastig optredens te krijgen", ver
haalt Den Hollander over de
oorsprong van de band.
Visitekaartjes
Goede muziek is volgens hem
het belangrijkste om een me
nigte in vervoering te krijgen.
„We brengen de covers letter-
Private Eye: de voorzichtige kennismaking met het grote werk smaakt naar meer.
lijk. Een artiest heeft een num
mer zo bedoeld dan moet je
daarin niet gaan grasduinen. Als
ik bewerkingen hoor denk ik
toch vaak dat in het origineel
het meeste zit. Elke plaat heeft
wel zo zijn eigen karakteristie
ken. Bij U2 is het gitaarspel en
slagwerk apart, daar let je dan
op."
Het vooroptreden tijdens het
concert van De Dijk kreeg vorig
jaar een vervolg met twee ses
sies voor Golden Earring. „Voor
ons promotioneel heel belang
rijk. Het maakt wel verschil uit
of je bij zo'n optreden met visi
tekaartjes strooit of 2 kaartjes in
een kleine zaal uitdeelt. En ui
teraard de ervaring. In een
Groenoordhal sta je toch voor
4000 toeschouwers te spelen.
Voordat je het podium opgaat
heb je dan wel de nodige zenu
wen, maar als je de coulissen
eenmaal hebt verlaten dan
maakt het niet meer uit of je
voor 25 of 2500 concertgangers
staat te spelen."
Eigen werk
De voorzichtige kennismaking
met het grote werk - eind dit
jaar krijgt dat opnieuw een ver
volg met een voorprogramma
van de 'Earring' - doet naar
meer smaken. ,,De vernieuwing
van ons coverrepertoire laten
we even liggen. Dit jaar willen
weer eigen werk gaan instude
ren. We hebben al zo'n vijf of
zes werkdemo's liggen die nog
verder moeten worden uitge
werkt. Gerard en ik schrijven de
nummers: Engelstalig, maar
niet zo stevig als de stukken die
we als coverband spelen. Als je
moet vergelijken dan komt het
in de buurt van de muziek die
Crowded House en REM
maakt."
Den Hollander is realistisch
over de kansen van de band om
door te breken. ,,Als een platen
maatschappij het niet direct in
teressant vindt dan wordt het
vrij lastig. Aan het eind van het
jaar willen we een demo heb
ben met vier of vijf nummers.
Dan gaan we ermee leuren."
Als coverband heeft Private
Eye inmiddels al de aandacht
van enkele platenmaatschappij
en gewekt. ,,Maar dat wij als
bandleden ons beroep kunnen
maken van de muziek, daar ge
loof ik nog niet zo in. Al ga ik op
voorhand natuurlijk geen gren
zen stellen. The sky is the limit."
De eigen nummers zullen onder
een nieuwe bandnaam ten ge
hore worden gebracht. Wat die
naam is? Lachend zegt Jan den
Hollander: „Ach misschien is
Public Ear wat."
bergen van Henegouwen ook doet met het tem
po, of het nu te statisch is, te weinig bewogen, te
steriel, deze dood raakt de ziel niet, de romantiek
van Wagners 'eeuwige heilige nacht, de oer-oce-
aan' wordt niet opgeroepen. Wèl goed mathema
tisch, elitair bestudeerd spel met een keurig gedo
seerde dynamiek. Ligt dat ook aan het wat kletter
end geluid van deze vleugel, oneerbiedig uitge
drukt?
Veel beter mengt de aan de buitenkant gloed
volle wortelnoten Erard zich met de klank van de
drie strijkers.
Het kwartet voor piano, viool, altviool en cello
(1853) van Saint Saëns, op 18-jarige leeftijd ge
schreven, heeft echt iets joyeus. Heel fris met een
zeer lichte toets vertolkt. Alle instrumenten spran
kelen, nergens klinkt een te zwaar aangezette
toon. Maar, Fauré heeft je toch meer te vertellen;
verrassend in zijn harmonische vondsten, afkerig
van pathos is zijn kwartet opus 15 (1879) nog wel
voorzien van een dosis romantiek, al maakt hij
zich later los van deze stroming. Verfijnd en bijna
tragisch speelt Quatuor Erard het adagio, vol vuur
het allegro molto, waarin de prachtige samen
klank van de altviool en de cello opvalt. Het spel
van de eerste violiste, de Hongaarse Erika Tóth
geurt naar de poeszta. Zeer fel, expressief en met
een grote beweeglijkheid gooit zij zich in het spel,
soms gaat deze felheid jammer genoeg ten koste
van de klank. Scherpheid gaat dan overheersen
eri dat past wel bij een landgenoot als Bartók,
maar bij Fauré mag het toch meer zingen.
Nostalgie en melancholie tijdens 'On the Air', een bevrijdingsshow vol vaart en afwisseling. toto pr
recensie wunand zeilstra
'De Meeuw, een komedie over ambities'
van Anton Tsjechov. Regie en bewerking:
Jeroen van den Berg. Gezien: 30/3,
schouwburg, Leiden.
Jonge kunstenaars moeten en
willen zich kennelijk bewijzen.
Dat benadrukt Jeroen van den
Berg in zijn enscenering van 'De
Meeuw' van Tsjechov. Het slaat
op de jonge schrijver en de jon
ge actrice die een hoofdrol spe
len in het stuk. Het heeft even
zeer betrekking op de jonge re
gisseur zelf die bij FACT, de
broedplaats voor nieuw regieta
lent, een grootschalige produk-
tie mag uitbrengen. Hij pakt
stevig uit, het opvallende resul
taat is bizarre kaalslag.
Van den Berg heeft het be
roemde stuk rigoureus bewerkt
en van alle verhevenheid en/of
saaiheid ontdaan. In de plaats
van het wegkwijnen in verfijnd
gespeelde verveling zet hij een
reeks merkwaardige figuren op
het podium die volstrekt ego
centrisch op hun eigen ambities
en sores zijn gericht. Daarom
staat er in de ondertitel: Een ko
medie over ambities. Die aan
pak - het stuk doet soms meer
aan Wim T. Schippers dan aan
Anton Tsjechov denken - heeft
op een aangename manier iets
brutaals, maar komt anderzijds
ook wel wat geforceerd over.
Er is heel wat aan de vorm ge
knutseld. Taalgebruik, plaats
van handeling, aankleding,
spelopvatting - het is allemaal
radicaal gewijzigd. Zo is bij
voorbeeld het landgoed als
plaats van handeling hier gere
duceerd lot een clichématige
vakantiefolderfoto; eerst levens
groot, dan een formaatje min
der en tenslotte duidelijk ver
kleind. Of deze (soms geestige)
vormvondsten daadwerkelijk
iets inhoudelijks toevoegen, is
af en toe uiterst dubieus. Het
houdt in elk geval wel de span
ning in de voorstelling. Jeroen
van den Berg heeft een klein
beetje willen provoceren en dat
is hem ook een klein beetje ge
lukt. Dankzij de toepasselijke
spelpreslaties van met name
Oda Spelbos, Vincent van den
Berg, Shireen Strooker en Krijn
ter Braak is de voorstelling niet
temin de moeite waard.
3aretier Paul de Leeuw mag
t de hoofdrol spelen in de
derlandse versie van de mu-
al 'Oliver'. Dat heeft de Britse
56 isical-producent Cameron
Intosh beslist. De Leeuw had
toegestemd, maar Mcintosh
niet dat een bekende thea-
aersoonlijkheid het weesje
ver gestalte geeft.
>e Stichting Jeugdtheater-
ooi Zuid-Holland brengt de
Ócasical van Lionel Bart eind dit
jaar op de planken. In totaal
staan er ongeveer dertig uitvoe
ringen gepland. „We hadden
Paul de Leeuw benaderd voor
de hoofdrol en hij heeft ja ge
zegd", zegt een woordvoerster
van de stichting. „Cameron
Mcintosh vindt hem echter te
bekend."
Mcintosh heeft onlangs in
Londen de musical 'Oliver', ge
baseerd op Charles Dickens' ro
man Oliver Twist, nieuw leven
ingeblazen. Net als hij eerder
met 'Les Misérables' deed, pro
beert hij het stuk ook elders in
de wereld op de planken te krij
gen. De producent stelt daar
echter strenge voorwaarden
aan. Zo heeft hij het laatste
woord in het verdelen van de
rollen.
De Jeugd theaterschool is niet
gelukkig met het veto van
Mcintosh. Een vervanger voor
Paul de Leeuw wordt nu ge
zocht onder de kinderen die bij
de theaterschool zijn aangeslo
ten. René Groothof is aange
trokken om de rol van zakken
roller Fagin te spelen.
Liefhebbers kunnen hun hart
ophalen. Grote zalen in ons
land worden de komende
maanden overstelpt met de zo
genaamde bevrijdingsconcer
ten. Harmonieverenigingen,
fanfare-orkesten en big bands
stemmen hun repertoire voor
de gelegenheid af op muziek en
sfeer van vijftig jaar geleden.
Nederland had zich na vijf jaar
losgerukt uit de greep van de
vijand. Er werd feest gevierd. Op
straat en in feestzalen werd ge
zongen en gedanst alsof het le
ven er nog eens van af hing. Die
liedjes en die sfeer vieren ook
nu weer even hoogtij.
Sommige bands kiezen bij dit
soort concerten voor een seri
euze opzet met veel aandacht
voor nostalgie en melancholie.
Andere orkesten benadrukken
het feestelijke tintje van de be
vrijding en pakken het luchtiger
aan. Zo koos de Kapel van de
Koninklijke Luchtmacht voor
zang- en dansgroep Jeans om
van de groots opgézette show
'On the Air' een feestje te ma
ken. De Groenoordhallen wer
den voor deze gelegenheid weer
eens omgebouwd tot concert
zaal. Op het podium is het in
derdaad feest. De band speelt
prima en de vocalgroup zingt
prachtig. Even is het wennen
aan de de combinatie van de
Kapel en Jeans. Jeans heeft een
modern zanggeluid zoals dat
bijvoorbeeld wordt gebruikt in
musicals. Echt aansluiten op de
muziek uit de jaren veertig zoals
het orkest die speelt, doet het
niet. In die tijd waren het croon
ersdie met warme stem de lied
jes vertolkten. Dat neemt niet
weg dat Jeans kans ziet er een
spektakel van te maken. Dans
partijen zijn knap afgestemd op
het licht en de geluidseffecten.
De grote afwisseling in repertoi
re zorgt voor een enorme vaart
in het programma.
Kostuums worden in hoog
tempo omgeruild voor andere
die dan weer hele andere beel
den oproepen. De ene na de an
dere evergreen wordt gespeeld:
In the Mood, Moonlight Serena
de, Stormy Weather. Hier en
daar wordt een traantje wegge-
plengd bij het We'll meet again.
Als vervolgens 'Meneer Dinges
weet niet wat Swing is' wordt
ingezet gaan alle hoofden heen
en weer en de handen op el
kaar.
Mensen die het ooit mee
maakten zien en horen de sfeer
nog eens voorbij komen. Ze
mijmeren weg in gedachten, ver
van het hier en nu. Anderen,
veelal jongeren, vinden het ge
zellig en laten zich meevoeren
door muziek en- dans. Ra
diofragmenten zorgen voor de
rode draad. Tussen de stukken
door klinken legendarische
stemmen uit de oude tijd, met
even legendarische teksten. De
krassende opnamen zetten de
juiste toon. De gewaagde com
binatie van de Kapel met Jeans
is een geslaagde, vindt ook een
enthousiast publiek.
Bevrijdingsconcert: Kapel
van de Koninklijke Lucht
macht o.l.v. Jos Pommer met
medewerking van zang- en
dansgroep Jeans. Programma:
On the Air. Gezien: 30/3,
Groenoordhallen, Leiden.
Zowel de jury als het publiek
had gisteravond één winnaar
voor ogen en dat was Claudio
Bohórquez.. Hij speelde als
laatste op het Scheveningen In
ternationaal Muziek Concours
1995. De 18-jarige Duitse cellist
stak met kop en schouders bo
ven zijn medefinalisten uit. Bo
hórquez, de jongste finalist,
kreeg behalve de eerste prijs
van 25.000 gulden ook de pers
prijs. Dat leverde hem 2500 gul
den op.
Tweede werd de Oostenrijker
Bruno Weinmeister en daarover
mag hij niet klagen, want lang
niet iedereen verwachtte dat hij
zo hoog zou eindigen. Dat de
Finse Susanna Malkki de vijfde
plaats bereikte, lag enigszins
voor de hand. Maar dat de
Fransman Bertrand Raynaud
niet hoger dan de vierde plaats
kwam, verbaasde menigeen,
hemzelf ook.
Raynaud, die eergisteravond
Dvorak speelde, werd gepas
seerd door Jadranka Gasparovic
(derde prijs), die gisteravond
hetzelfde concert uitvoerde. De
techniek van de 24-jarige
Kroatische was niet zo stabiel,
maar zij interpreteerde Dvorak
op een persoonlijke manier.
Maar van het door alle finalis
ten gespeelde eerste deel van de
Sonate voor cellosolo van
Rudolf Escher bracht Gasparo
vic weinig terecht. Eigenlijk was
Bohórquez de enige die alles re
aliseerde wat de componist
heeft voorgeschreven. Boven
dien kregen bij hem al die
moeilijke noten ook werkelijk
een muzikale betekenis, wat
verder alleen Raynaud was ge
lukt.
Finale Scheveningen Inter
nationaal Muziek Concours,
Jadranka Gasparovic en Clau
dio Bohórquez (cello) en
Noordhollands Philharmo-
nisch Orkest o.l.v. Lucas Vis.
Gehoord: 30/3, Kurzaal, Den
Haag.
Frank Groothof als Odysseus, binnenkort in de Haagse schouwburg.
FOTO JOHAN VICEVENO
