'Kathechismus ook hier een bestseller' Kerk Samenleving Joden willen geen schuldbelijdenis Kerken en bonden tegen 'liberale marktdenken' Handboek religies mm VRIJDAG 31 MAART 1995 REDACTIE DICK VAN DER PLAS. 071 -356481 BUITENLAND KORT Moord Een lid van de zwarte radica le beweging PAC is gisteren schuldig bevonden aan de moord op elf bezoekers van een kerk in Kaapstad. Bij de bloedige overval in juli 1993 raakten bovendien ruim vijf tig mensen gewond. Rechter Robin Marais zei dat onom stotelijk vaststaat dat de in middels 18-jarige Gcinikhaya Makoma één van de overval lers was. Samen met anderen was hij er slechts op uit in korte tijd een'grote groep on schuldige mensen te ver moorden, aldus de rechter. Makoma zal komende maandag veroordeeld wor den. Hij is de enige van de overvallers die opgepakt is. De politie zegt dal ook ande ren wel geïdentificeerd zijn, maar niet gearresteerd kon den worden. Onder de slachtoffers van de aanslag bevonden zich vier Russische zeelieden. Adani en Eva Een twee meter hoog beeld van de naakte Adam en Eva verdwijnt tot opluchting van aartsbisschop Renato Marti- no uit zijn gezichtsveld. Eer der had de 73-jarige Vati caanse diplomaat het kunst werk voor zijn woning in Ro me al met lakens laten be dekken. De naakte figuren zullen nu een nieuwe plek vinden. Ze komen voor een museum in de Italiaanse hoofdstad te staan. Beeld houwster Igina Colabucci Balla is ontzet over de ver plaatsing van haar geestes kind. „Als alle geestelijken zich zo gedragen als aartsbis schop Martino, keren we te rug naar de contra-reforma tie", brieste ze n het Italiaan se dagblad La Stampa. Voor haar is het onbegrijpelijk dat iemand haar werk als porno grafisch kan beschouwen. DLsney-boycot De behoudende Catholic League in de Verenigde Sta ten en de anti-abortusorga nisatie American Life League hebben opgeroepen tot een boycot van Walt Disney. Het doelwit van de actie is de film Priest, uitgebracht door Disney-dochter Miramax. De film gaat over vijf priesters, van wie er twee seksueel ac tief zijn, de een homo-, de andere heteroseksueel. Vol gens. de organisaties is de produktie beledigend voor rooms-katholieken. De Ka tholieke Liga heeft Miramax inmiddels weten te bewegen tot het verzetten van de na tionale première van Goede Vrijdag (14 april) naar 19 april. Ze eist verder dat Walt Disney zich van de produktie distantieert. Simonis optimistisch bij presentatie Nederlandse uitgave UTRECHT ANP De Katechismus van de Katholieke Kerk kan ook in Ne derland een bestseller worden. „Ik acht die kans zeer groot", zei kardinaal Simonis gisteren in Utrecht bij de presentatie van de Nederlandse vertaling van het ruim 700 pagina's tellende boekwerk. Vaticaan hadden tal van andere zaken aan het hoofd. Anders dan bij bijvoorbeeld de Engelse vertaling, waren er volgens de kardinaal geen moeilijkheden over de inhoud. De Katechismus geeft een sa menvattend overzicht van de hele katholieke leer op het ge bied van geloof en zeden. Het 'hechte en rijke boekwerk' volgt daarbij de klassieke indeling en bespreekt achtereenvolgens de geloofsbelijdenis, de sacramen- ten en het dagelijks leven en ge bed van de gelovige. Het is de bedoeling dat bis schoppenconferenties het boek benutten bij de samenstelling van een nationale katechismus. In die zin vervangt deze we- reldkatechismus de Catechis- Simonis vond het een hoopvol teken dat bij voorintekening al bijna 10.000 exemplaren van het geloofsboek zijn verkocht. De totale oplage van de eerste druk bedraagt 25.000 exempla ren, waarvan er 10.000 zijn be stemd voor de Vlaamse markt. Van het boek, dat eind 1992 ver scheen, zijn wereldwijd onge veer 5 miljoen stuks over de toonbank gegaan. De Nederlandse vertaling zou oorspronkelijk in het najaar van 1993 verschijnen. De vertraging is vooral veroorzaakt door prak tische problemen, benadrukte de kardinaal. De Nederlandse vertalers hadden meer tijd no dig en hun beoordelaars in het mus Romanus (1566) van het concilie van Trente. Dat was nodig omdat er vooral sinds het Tweede Vaticaans Concilie (1962 tot 1965) enorm veel is veranderd in de Rooms-Katho- lieke Kerk. Voor het Nederlandse taalge bied zit er voorlopig nog geen nieuwe katechismus in. De Bel gische bisschoppen kunnen nog goed uit de voeten met hun Ge loofsboek uit 1987. Hun Neder landse collega's hebben nog geen concrete plannen de Nieu we Katechismus uit 1966 te ver vangen, zo benadrukte bisschop Möller van Groningen. Möller, voorzitter van de bis schoppelijke commissie voor de katechese, wees erop dat de Ka techismus geen theologisch handboek is. „Men vindt er, al thans expliciet, niets in over de hedendaagse theologie. Niet omdat het werk van theologen niet zou worden gewaardeerd, maar juist om hen in hun werk zo vrij mogelijk te laten." DRACHTEN GPD Joden zitten niet op een schuld belijdenis van de Nederlandse kerken te wachten. Dat maak ten Hanneke Gelderblom van het Verbond Liberaal-Religieuze Joden en Loed Evers, oud-rector van de joodse scholengemeen schap Maimonides te Amster dam, gisteren duidelijk tijdens een open avond in Drachten van het Overlegorgaan van jo den en christenen in Nederland (OJEC). „Het enige dat wij ei genlijk willen is christenen ont moeten zonder dat wij bang hoeven te zijn dat zij ons willen bekeren." In Drachten stond gisteren het thema Vieren, herdenken, verwerken door joden en chris tenen' centraal. In het forum dat dat thema behandelde za ten behalve de twee vertegen woordigers van de joodse ge meenschap bisschop Bernard Möller van Groningen en de hervormde predikant Henk Vreekamp, namens de christe lijke kerken. Tijdens de discus sie met de zaal bleek dat veel van de aanwezigen nog steeds een groot schuldgevoel hebben jegens joden om datgene wat er in de oorlogsjaren in ons land gebeurd is. Dat schuldgevoel is vrij alge- DRIEBERGEN ANP tweejaarlijkse ontmoeting. De organisaties moeten geza menlijk 'tegengif bieden tegen het neo-liberale denken dat het eigenbelang belangrijker vindt dan de gemeenschappelijke be langen', aldus CNV-voorzitter A. Westerlaken. Zij zullen hierover met elkaar en met hun leden 'grensverleggende discussies' moeten voeren. Levensbeschouwelijke organi saties en de vakbonden moeten gezamenlijk strijd voeren tegen 'het liberale marktdenken'. Tot die conclusie kwamen verte genwoordigers van de Raad van Kerken, het Humanistisch Ver bond en de vakcentrales FNV en CNV gisteren tijdens hun meen, getuige recente initiatie ven van christenen in Neder land. Zo organiseerde evangeli sche christenen in Amersfoort een bijeenkomst waarin schuld jegens de joodse gemeenschap beleden werd. Een overbodig gebaar, aldus Evers en Gelder blom. Wel verklaarbaar, vond Gel derblom. „Mijn ervaring is dat mensen die machteloos aan de kant hebben gestaan erg veel moeite hebben om het verleden te verwerken. Mensen die echt iets hebben meegemaakt zijn doorgaans beter in staat om met hun verleden in het reine te komen." BEROEPINGSWERK NEDERLANDSE HERVORMDE KERK Beroepen: te Ridderkerk (wijk Goede Herderkerk): W.J.J. Koelewijn te Krimpen aan den IJssel. Aangenomen: het beroep door de Ge nerale Synode als predikant voor bui tengewone werkzaamheden t.b.v de hervormde gemeente Paramaribo (hervormde kerk van Suriname): me vr. drs. P.l. Matze, kandidaat te Delft. GEREFORMEERDE KERKEN Beroepen: te Benschop: G.J. Smink te Ouderkerk aan den IJssel, die dit beroep heeft aangenomen. CHR.GEREF. KERKEN Beroepen: te Rotterdam-Kralingen: G. Bouw te Urk (Eben Haezerkerk). BOEKBESPREKING Nederland is geloviger dan menig wetenschappelijk on derzoek doet voorkomen. Dat is de mening van Rien Ipen- burg, één van dp samenstellers van het boek 'Wegwijs in reli gieus en levensbeschouwelijk Nederland', dat in een geheel herziene en bijgewerkte druk is verschenen. De eerste druk van het stan daardwerk dateert uit 1987. Het gaf een overzicht van on geveer 300 zelfstandige reli gieuze groeperingen. Dat aan tal is in de nieuwe editie ver dubbeld, maar Ipenburg (50), werkzaam bij uitgeverij Kok in Kampen, heeft nog niet het idee dat zijn boek volledig is. Hij schat dat er in totaal tus sen de 1000 en 1500 onafhan kelijke groepen actief zijn. De oorspronkelijke titel 'Wegwijs in gelovig Nederland' is inmiddels ingeruild voor een bredere aanduiding, die volgens Ipenburg mooi aan sluit bij de wat vage re ligiositeit van de jaren '90. Bepaal de groepe ringen, zoals de school voor wijsbe geerte en de taoïstische vechtsport T'ai Chi Chuan, ver kondigen geen geloof maar staan wel voor een bepaalde levens beschouwing die in het boek niet mocht ontbreken. De uit gave is dubbel zo dik gewor den dankzij de opmars van pinkstergroeperingen, islami tische organisaties en New Age. Zo staan naast de vertrouw de grote kerkgenootschappen de vele afgesplitste reformato rische gemeenten, van de Ge reformeerde Samenkomst te Alblasserdam tot en met het Hervormd Lokaal uit Capelle aan de IJssel. Naast hoofdstro men als islam, hindoeïsme en boeddhisme is er aandacht voor spiritisme, transcendente meditatie, yoga en macro-bio- tiek. Ipenburg geeft toe dat de criteria voor opname in het handboek voor discussie vat baar zijn. Met mede-auteur drs. E.G. Hoekstra, oud-docent geschiedenis, heeft hij vooral gekozen voor onafhankelijke genootschappen, die uit één van de religieuze hoofdstro men zijn voortgekomen. Ze hebben eigen sacramenten, ri tuelen, liederen en fondsen, kortom een eigen organisatie. De auteurs hebben gepro beerd zo objectief mogelijk te schrijven over de meest uit eenlopende religieuze bewe gingen. Vroeger kwamen der gelijke handboeken, zeker als ze afkomstig waren van een gereformeerde uitgeverij, altijd uit bij de eigen kerk. Tegen woordig staan de bewegingen en stromingen gewoon alfabe tisch onder elkaar. „Ik laat ie dereen in zijn of haar waarde. Ik ben Onze Lieve Heer niet", zegt Ipenburg. Deze relativerende opstel ling kwam de auteurs na ver schijning van de eerste druk op kritiek uit reformatorische hoek te staan. Het boek liet ten onrechte vele valse pro feten zonder enig commentaar aan het woord, volgens de cri tici eens te meer een bewijs dat het einde der tijden nu echt nabij was. Bij de tweede druk maakte een evangelische organisatie bezwaar te gen vermel ding, omdat ze bang was dat de Anti christ met het boek in de hand ach ter haar adres zou komen. „Maar we ne men ieder een serieus", zegt Ipen burg met een glimlach. Hij vindt het prachtig om te zien dat geloof voor heel veel men sen een belangrijke drijfveer is. „Er is weinig dat zoveel emotie oproept als geloof en onge loof." Dat religie ook griezelig kan zijn en trauma's kan ver oorzaken, weet hij uiteraard ook. Maar hij vindt het niet zijn taak daarvoor te waar schuwen. De informatie in zijn boek moet voor zich spreken. Ipenburg's eigen optelsom maakt duidelijk dat van de ruim 15 miljoen Nederlanders zo'n 65 procent betrokken is bij kerk, moskee, synagoge of ander levensbeschouwelijk ge nootschap. „De overheid moet bij haar beleid rekening hou den met dat percentage", houdt de auteur politici voor. „Er is meer geloof dan u denkt." Wegwijs in religieus en levensbe schouwelijk Nederland drs. E.G. Hoekstra en M.H. Ipenburg. - Kam pen Kok, 1995. - 427 p. ISBN 90- 242-8247-0. Prijs 49,90 gulden. BERT VAN DER KRUK/ANP ■I OPGAVE KRUISWOORDRAADSEL Horizontaal: 1. Mohammedaanse bijbel; 5. inwendig orgaan; 9. Japanse bloemschikkunst; 11gelegen heid; 13. opdracht; 15. ernstig; 16. loterijbriefje; 18. broeibak; 19. voorzetsel; 20. snoer; 21. le- gerrang; 23. lofdicht; 25. hert achtig dier; 28. leerv.h. helden dicht; 31. Spaanse uitroep; 32. bloeiwijze; 33. drinkgerei; 35. veerkrachtige draad; 37. hoofd deksel; 39. inhoudsmaat; 41. Spaans riet; 42. muzieknoot; 43. teer; 45. hoeveelheid; 46. onge bonden-, 47. advies; 49. verharde huid; 50. ontvangdraad; 53. bladvezels van de agave; 54. bouwland. Verticaal: 1. soort papegaai; 2. sieraad; 3. grote bijl; 4. deel van een Franse ontkenning; 5. Frans lidwoord; 6. loot; 7. dikwijls; 8. turntoestel; 10. dagelijks voedsel; 12. opper- vlaktemaat; 14. vis; 16. metaal; 17. deel van een trap; 22. ont vangkamer; 24. slingerplant; 26. prul; 27. ontkenning; 29. Griekse bosgod; 30. tijdperk; 33. natte omslag; 34. hoon; 35. die renverblijf; 36. raamwerk; 38. verdieping; 40. bijb. figuur; 42. draaierig; 44. zuivelprodukt; 46. oningewijde; 48. bestanddeel van chromosomen; 49. bouw land; 51. buisverlichting; 52. achter. OPLOSSING CITAAT Horizontaal: 1. claim; 2. bever; 3. koran;,4. krab; 5. kroes; 6. blond; 7. salto; 8. klap; 9. vloed; 10. Turijn; 11. laars; 12. Diana; 13. spatel; 14. motel. Het citaat is een Zweeds spreek woord: ,,Wie lange vingers heeft, moet ook lange benen hebben". mmi MMMHPi WBBÈÈËBM DE RECHTER \K MERveeupe we, ÏKoacmt ÏK. &A ouwe DAME (M EUKAAK. SuAAN MAAR GEtUKKSG MiSLUKT^ DAT, NiETWAAR. MEVROUW Mr. Jesse van Muylwijck JA iK MSP FLiMK TE-R.UG SiNDS ÏK EEN PUTDEKSEL iN NAÜ/J HAAUDTAS HEB. HEINZ BOES HET WEER Gematigde dagen Na de winterse perikelen van eer der deze week met sneeuw, glad heid en vorst in de nacht, kwam het rustige en vrij zonnige weer van gisteren als een verademing. Ons land lag nog altijd in arctische lucht, wat goed te zien was aan de diepblauwe kleurvan de hemel. In lucht, afkomstig uit zeer noordelij ke streken is het zicht vaak buiten gewoon goed. Er zweven weinig stofdeeltjes rond en het vochtge halte is erg laag, zodat de lucht erg transparant is en het horizontaal zicht uitstekend. De zon moest flink aan de slag om de dikke, kou de laag op te warmen. Weldra vormden zich stapelwolken, maar die bereikten nergens meer het buienstadium. De wolken werden duidelijk afge remd in hun verticale ontwikkeling, dankzij de stabiliserende werking van een hogedrukgebied, waarvan de kern boven Frankrijk arriveerde. Cumuluswolken in afgeplatte vorm, zoals die gisteren te zien waren, worden ook wel mooiweer-wolken genoemd. Door de zon, die zoals gebruikelijk in de kuststrook de meeste uren maakte, gecombi neerd met de zwakke wind voelde het een stuk warmer aan dan de thermometer aangaf; warmer dan 7 tot 9 graden werd het nergens. HET WEER IN EUROPA KNMI Weersvooruitzicht Geldig tot en met zaterdag. Noorwegen: Vandaag veel bewolking en perioden met regen. Erg zacht met temperatu ren tussen 9 en 12 gra den. Morgen in het bin nenland droog en af en toe zon. Langs de kust be wolkt en buien. Maxima tussen 6 en 10 graden. Zweden: Toenemende bewolking en af en toe regen of motre gen. Middagtemperatuur rond 8 graden. Morgen pe rioden met zon en op de meeste plaatsen droog. Temperatuur van 5 graden in het noorden tot 10 in het zuiden. Denemarken: Overwegend bewolkt en af en toe regen of motregen. Morgenmiddag ook enkele opklaringen. Middagtem peratuur ongeveer 10 graden. Engeland, Schotland, Wales en Ierland: Perioden met zon, in Schotland en mo gelijk ook in Ierland meest bewolkt en nu en dan regen. Middagtemperatuur rond 14 graden, morgen tussen 12 en 17 graden. België en Luxemburg: Vandaag bewolkt en af toe regen. Mor gen in Luxemburg eerst nog af en toe re gen, verder nu en dan zon en droog. Middagtemperatuur vandaag 10 graden, morgen ongeveer 15 graden. Noord- en Midden-Frankrijk: In de zuidwestelijke departementen nu en dan zon en droog. In het noorden en noordoosten bewolkt en af en toe regen- of motregen, in de Vogezen en Jura voor afgegaan door sneeuw. Morgen van het westen uit droog. Middagtemperatuur rond 12 graden, morgen enkele graden hoger. Temperatuur op 1000 meter hoogte oplopend naar ongeveer +5 gra- Spanje: Droog en veel zon, langs de Costa's in het oosten en zuiden ook enkele wolken velden. Aan de zuidelijke Costa's lokaal een stevige oostelijke wind. Middagtem peratuur aan zee tussen 14 en 19 gra den. elders iets warmer en in Andalusië maxima rond 23 graden. Canarische Eilanden: Flinke zonnige perioden, maar soms ook enkele wolkenvelden en mogelijk een bui. Middagtemperatuur van 21 graden aan de noordkant van de eilandep tot 26 aandezuidstranden. Zuid-Frankrijk: Droog en veel zon. Morgen in de Alpen meer bewolking en mogelijk wat lichte sneeuw. Middagtemperatuur vandaag meest tussen 10 en 15 graden, morgen iets zachter. In de omgeving van Perpig- nan maxima tussen 15 en 20 graden. Temperatuur op 2000 rheter in de Fran se Alpen vandaag ongeveer -8 graden, morgen minder koud. In de Pyreneeën middagtemperatuur iets boven nul. Italië: In het uiterste zuiden vooral vandaag nog enkele verspreide buien, mogelijk met onweer. Elders vrijwel overal droog en met name langs de westkust en in de Alpen zonnige perioden. Geleidelijk af nemende wind. Middagtemperatuur tus sen 10 en 15 graden, morgen in het noorden lokaal enkelgraden hoger. Temperatuur op 2000 'meter in de Al pen en Dolomieten vandaag ongeveer -5 graden, morgen rond het vriespunt. Met name vandaag veel wind. Duitsland: Vandaag in het oosten eerst nog perio den met zon. Verder van het westen uit toenemende bewolking, gevolgd door re gen, in de middelgebergten voorafge gaan door sneeuw. Morgen eerst nog plaatselijk regen, later op de meeste plaatsen droog en mogelijk enkele op klaringen. Middagtemperatuur ongeveer 9, morgen 12 graden. Temperatuur op 1500 meter in de Zuidduitse Alpen on geveer -4 graden, morgen enkele graden boven 0. Op 1000 meter hoogte in de middelgebergten circa -2 graden, mor gen +6 graden. Zwitserland: Perioden met zon en droog, in de loop van morgen meer bewolking en vooral zondag af en toe regen, sneeuwgrens stijgend naar 1200 meter. Aan de zuid- flank van de Alpen aanhoudend droog. Temperatuur op 2000 meter circa -7 graden, morgen enkele graden hoger. Oostenrijk: Vandaag nu en dan zon en droog, mor gen bewolkt en regen, boven de 1200 meter sneeuw. Middagtemperatuur in het laagland tussen 6 en 9 graden, op 2000 meter hoogte temperatuur -8 gra den, morgen oplopend naar -3 graden. Het oprukkende lenteweer krijj vandaag al weer een gevoelige door toedoen van een partij zacj en zeer vochtige oceaanlucht, afgelopen nacht ons land binnef liep. De koude, zware lucht bovi het continent wordt maar moei4 zaam opzij gezet. Het 'slagveld' waar de strijd geleverd wordt, bj vindt zich vandaag juist boven land, zodat het enige tijd druileja is met enkele millimeters regenj, motregen. Na de passage van het warmtefj:; voelt het beduidend zachter aat, Ondanks de veelvuldig aanwezif bewolking loopt het kwik morgen tot 12 of 13 graden op. Het bli droog en de westenwind wordt sterker dan 3 tot 4 Beaufort. I n] middels is een nieuwe depressi onderweg van IJsland naarScai dinavië, maar de koude lucht ej meeste neerslagactiviteit, die laag meesleept, blijft net noordja lijk van ons land. Er liggen enk£ 'gematigde' dagen in het versera? met weinig of geen neerslag enj_ normale temperatuur van ongev" 11 graden. De aanvoer van tarrJJ lijk vochtige lucht gaat voorlop| wel door, zodat de zon het vaaky moet afleggen tegen de woikenfj den, die van over de Noordzee (j men aanzetten. Neerslagkans Mimmumtemp. Middagtemp. Wind WEERRAPPORTEISL. ZATERDA6 1 APRIL 1995 Zon- en maanstanden Zon op 07.16 Zon onder fer Maan op 07.37 Maanonderfo Waterstanden Katwijk Hoog water 04.58 17.10 Laag water 00.41 13.06 Weerrapporten 30 maart 20 uur Amsterdam half be Eindhoven Den Helder Rotterdam Twente Boedapest Bordeaux Brussel Cyprus Innsbruck Istanbul Klagenfurt Kopenhagen Londen Luxemburg Madrid Malaga Maikxca half bew. half bew. half bew. licht bew. nnw2 8 München licht bew Split Stockholm Warschau Bangkok Buenos Aires half bew I Casablanca half bew. Johannesburg licht bew. Los Angeles licht bew New Orleans zwaar bew New York regen Tel Aviv onbew. licht bew. sneeuwbui half bew./ Vancouver onbew. COLOFON DIRECTIE B M Essenberg, G P. Arnold (adj). J Kiel (adj); HOOFDREDACTIE: Jan-Geert Majoor, Frans Nypels, Henk van der Post (adj) OMBUDSMAN: R D. Paauw, tel. dag. 9.30- 11.30 uur 071 -356215. of per post HOOFDKANTOOR: Rooseveltstraat 82.2321 BM Leiden Telefoon 071-356356. POSTAORES Postbus 54.2300 AB Leiden TELEFAX. Advertenties071-323508 Fam. berichten 023-317337 Redactie 071-321921 ADVERTENTIES g ma.-vrij. van 08.30-17 00 uur- .a. Telefoon 071-356230 RUBRIEKSADVERTENTIES (Sleutels) ma.-vnj van 8 30-17.00 uur. Jet Telefoon 071-143545 jtp ABONNEMENTEN Tel. 071-128030 bij vooruitbet. find. (Pr per acc giro aifef per maand ƒ31,05 per kwartaal 87.70 periaar 337.55 Jo VERZENDING PER POST rer Nederland per kwartaal 134,50 ovenge lanoen op aanvraag KLACHTEN BEZORGING ld ma t/m vrij-18.00-19 30uur, ha zat. 10.00-12.00 uur. Tel 071 -12803C

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1995 | | pagina 12