Zijmuren omgetoverd in lonkende gevels
Cultuur&Kunst
Rijnsburger Leenheer lid
van verdienste Oud-Leiden
'Barbaarse Dans' mist affiniteit met Van Ostaijen REM-en the cure °p Torhout
De Berini's hebben
»een zijpaden nodig
Werkloze artiesten aan
het werk door Kunstwerk
'Cupido' verkoopt kaartjes tegen woekerprijzen
rrafisch werk Miró in Schiedams Stedelijk
WOENSDAG 29 MAART 1995
chef annemiek ruygrok, 071 -356471plv.-chef jan rijsdam. 071 -356472
runsburg irene nieuwenhuuse
Bakker Simon Leenheer uit Rijnsburg mag zich sinds gister
avond 'lid van verdienste' van de Vereniging Oud Leiden noe
men. Hij kreeg dit meegedeeld tijdens de jaarvergadering van
de vereniging in de Leidse Lakenhal.
Leenheer heeft deze onderscheiding, die tot nu toe slechts
enkele malen is uitgereikt, gekregen voor zijn 'niet aflatende
trouw' gedurende zijn vijftig jaar correspondentschap van de
vereniging. De Leidse club maakt bij haar werkzaamheden na
melijk gebruik van correspondenten uit het omringende ge
bied van Leiden.
Leenheer hield volgens de voorzitter van de Leidse vereni
ging, P.F.j. Obbema, de 'spirit' er onder de Rijnsburgers altijd
in. Ook schroomde hij nooit zowel de politiek als de burgerij
enthousiast te maken voor de archeologie en de historie van
Rijnsburg. ,,En als hij dat enthousiasme kon aanwakkeren met
een zelfgebakken taart, dan was hij daar altijd voor te porren."
Leenheer heeft in het verleden ook verschillende publikaties
op zijn naam gezet.
Jazz-Podiumprijs voor Jorrit Dijkstra
amsterdam De Podiumprijs van de Stichting Jazz en Geïmpro-
viseerde Muziek in Nederland (SJIN) is toegekend aan de saxo-
I fonist en klarinettist Jorrit Dijkstra. De jury noemt Dijkstra (28)
I een opmerkelijk instrumentalist, componist en groepsleider, die
0 openstaat voor een breed scala aan muziekstijlen zowel binnen
i als buiten de jazz. Jorrit Dijkstra heeft sinds 1990 een eigen trio.
Daarnaast speelt hij in tal van andere groepen. Sinds januari do-
ceert hij voorts saxofoon aan de Hogeschool der Kunsten in Arn
hem. Hij ontvangt de prijs, 5000 gulden, op 24 april in het Am
sterdamse Bimhuis.
Marcello Mastroianni terug op toneel
iROMEDe Italiaanse acteur Marcello Mastroianni heeft op 71-ja-
Urige leeftijd besloten terug te keren naar het theater omdat dit
een 'verjongingselixer' is. De favoriete acteur van regisseur Felli-
ni maakt eerst in de Franse Provence zijn werk aan de film Ach
ter de wolken van de Duitse regisseur Wim Wenders. Daarna
[gaat Mastroianni zich voorbereiden om in november in Venetië
het podium terug te keren. Hij zal een onbekend werk van
IFurio Bordon spelen, 'De Maantjes'. De acteur noemt het een
Istuk met een cynische en wrede karakterising van de huidige
(tijd: een 80-jarige man wordt zonder scrupules uit zijn woning
igezet door zijn zoon, die het appartement nodig heeft.
recensie wijnand zeilstfta
fnondestraat 53a' van en door De Ben-
i (Marjolein Meijers en Hans Kemeling)
»ie Pieter van Empelen. Gezien; 28/3,
puwburg, Leiden Aldaar nog te zien;
vanavond.
act van De. Berini's is ijzer-
rk. Marjolein Meijers en
ins Kemeling als Annie en
Irry vormen een authentieke
fee-eenheid van onmisken-
ör Rotterdamse afkomst. An-
i is een beetje een kenau met
h hart van goud. Harry zit bij
ar onder de plak. Alleen als
er echt op aan komt, kan
is deze goedmoedige sul van
h afbijten.
knnie is ditmaal een beetje
haar doen. Ze is haar loopie
ijt, want bij haar in de buurt
mondestraat) zijn steeds
er buitenlanders komen wo-
n. Zelfs bij het winkeltje op
jhoek is alles anders gewor-
p: volop exotische produkten,
ar een bos prei is er niet eens
er bij. Vooral in de liedjes ko-
in deze bespiegelingen in
ivoudige maar doeltreffende
ivoordingen aan bod.
!>e Berini's brengen dus meer
uitsluitend amusement. Op
i integere manier geven ze
Srukking aan de spanningen
maatschappelijke tegenstel-
jen in de volkswijken van de
te steden. Het programma
digt zelfs met een soort indi
te oproep tot onderlinge soli-
iteit met de multiculturele
Erepenning van de Vereniging Oud-Leiden voor Stichting Tegen-BeekI
leiden.jan rusdam
De Stichting Tegen-Beeld, verantwoordelijk voor tiental
len op muren aangebrachte gedichten in de stad Leiden,
heeft gisteravond de erepenning en de daarbij behorende
oorkonde van de Vereniging Oud-Leiden gekregen. De
onderscheiding, uitgereikt aan voorzitter Hetty Leydek-
kers, is de stichting toegekend omdat de muurteksten op
een verfrissende wijze de aandacht vestigen op de veelal
historische architectuur en de plekken waar zij aange
bracht zijn een nieuwe extra betekenis geven.
nen niet alleen op muren van
monumenten, op mooie plekjes
in de stad, maar ook op lokaties
waar je het niet zou verwach
ten: in een poort, op een bin
nenplaats ergens achteraf of op
de muur van een modern flat
gebouw.
Belangstellenden moeten dus
een beetje opletten. Wie met
een noodgang op weg is naar
huis, school of werk zal veel tek
sten missen. Maar wie zijn ogen
de kost geeft merkt dat steeds
meer gedichten in de stad ver
schijnen, van verschillende
dichters, uit alle tijden, in een
wisselende typografie en letter
typen, in allerlei kleuren en ver
schillende talen. Zo is het ge
dicht Lobelia, aangebracht op
een muur tegenover de Lucas
van Leydenschool, uitgevoerd
in het blauw van de bloem, de
tekst van de Franse dichter
Apollinaire golft in verschillen
de lettertypen en roodtinten
over de muur van de Klooster
poort en Frederik van Eedens
gedicht 'De Waterlelie' staat in
een geschilderde waterlelie op
de muur van een flatgebouw in
de Merenwijk.
Voorzitter Obbema van Oud-
Leiden noemde het opmerkelijk
dat de erepenning nu eens niet
gaat naar een persoon of instel
ling die zich inzet voor de hand
having of het herstel van de his
torische binnenstad van Leiden,
maar naar een groep mensen
die iets moderns toevoegen en
daarmee nog meer het eigen
karakter van de stad benadruk
ken. Volgens het juryrapport ge
ven de verrassende en mooi
aangebrachte teksten de vaak
historische plekken wel een ze
kere onaantastbaarheid die ze
behoedt voor graffiti-spuitende
voorbijgangers. Bovendien
meent de jury dat de van ouds
her internationale en literaire
traditie van Leiden door dit ini
tiatief op pregnante wijze wordt
onderstreept.
Opletten
Het idee voor het project ont
stond in het hoofd van Ben
Walenkamp. Met Piet van Veen
en Jan-Willem Bruins nam hij in
januari 1993 het initiatief voor
de oprichting van de Stichting
Tegen-Beeld. Op dat moment
was het eerste van de reeks ge
dichten reeds verschenen, op
de muur van Templum Salomo-
nis aan de Kloksteeg. Een tekst
van de Russische Marina Ivano-
va Tsvetajeva: 'Mijn verzen ko
men, zoals goede wijnen Nog
weieens aan de beurt.'
Over de gehele stad verspreid
zijn inmiddels 26 gedichten vol
tooid. De 27-ste is in de maak in
de Zonneveldstraat. Ze verschij-
Hetty Leydekkers van de actie Tegen-Beeld mocht gisteravond in stede
lijk museum De Lakenhal de erepenning van de Vereniging Oud Leiden
in ontvangst nemen. foto hielco kuipers
Onder het pseudoniem I.K. Bonset, schreef Theo van Doesburg indertijd
het gedicht 'Lobelia I'. Het staat in het kader van de actie Tegenbeeld op
de muur van de Lucas van Leyden-school. Inmiddels sieren al heel wat
gedichten de gevels van Leidse wanden. archieffoto hielco kuipers
Belangstelling
Het bestuur van de stichting Te
gen-Beeld selecteert de lokaties
en zoekt vervolgens naar een
geschikte tekst. ,,Dat gebeurt
heel nauwgezet," vertelt Hetty
Leydekkers. ,,Moet er een lang
of een kort gedicht op? Kiezen
we voor een witte muur of een
kleurvlak? Elke plek vraagt een
zorgvuldige benadering. Het
pakt ook weieens anders uit dan
we dachten. Soms maken we
een keuze en blijkt de lichtval
ineens heel anders."
,,Dan maken we ter plekke
een andere keuze", reageert
Jan-Willem Bruins. Hij is de
man die het werk uitvoert. „Het
is nog niet voorgekomen dat het
overnieuw moest omdat het
niet beviel. Maar het komt wei
eens voor dat je er met je kop
niet bij bent en een letter ver
geet of een woord fout schrijft.
Dan moet dat gedeelte wel op
nieuw."
Over belangstelling heeft
Bruins doorgaans niet te klagen.
„Er zitten een paar jongens op
de vuilniswagen die het hart
stikke leuk vinden. Die gaan
dan luid toeterend voorbij. En
soms rijden er op een dag vijf
verschillende politiewagens
langs die even komen kijken."
Ook toeristen tonen veel be
langstelling voor het werk van
Bruins. „Op de wand tegenover
het Academiegebouw, aan de
Nonnensteeg, heb ik een tekst
geschilderd van de Zen-Boed
dhist Basho. Er kwam toen ik
bezig was een groep Japanners
langs die vroegen of ik een cur
sus Japanse kalligrafie had ge
volgd. Ik zei: dit doe doe ik van
daag voor het eerst. Voor ze
doorliepen maakten ze allemaal
een diepe buiging voor mij. Dat
zijn leuke dingen."
De Stichting Tegen-Beeld
streeft er naar in het jaar 2000
100 (zij)muren van Leidse ge
bouwen te hebben omgetoverd
in lonkende gevels. Om dat aan
tal te halen moeten jaarlijks 14
gedichten worden opgetekend.
„We liggen aardig op schema,"
weet Bruins. Hij zegt het wel
aardig te vinden dat de dichtre
gels soms opduiken op plekken
waar mensen ze niet verwach
ten. „Eigenlijk zou er nooit een
routebeschrijving moeten ko
men, dan blijft het verrassings
element aanwezig." Toch denkt
de stichting al voorzichtig aan
een boekje. „Als wij het zelf niet
doen, doen anderen het," beseft
Bruins. Voorzitter Obbema van
Oud-Leiden zei gisteravond dat
een subsidieaanvraag van de
Stichting Tegen-Beeld door zijn
vereniging met meer nog dan
de gebruikelijke welwillendheid
zou worden behandeld.
*7 torhout/werchter anp
buren. En dat alles binnen de
act van dit hechte duo, zonder
dubieuze boodschapperigheid.
Er zit Annie iets dwars, en
daarom wil ze extra aandacht
van Harry die maar 't liefst in
zijn schuurtje zit te klussen.
Haar en zijn vakantieplannen
'Annie moet er nodig eens uit')
vallen om verschillende rede
nen in het water. Dat deel van
de voorstelling komt helder
over.
Na de pauze gaat het pro
gramma enigszins zwabberen.
Om zonder vakantie toch wat
meer spanning in hun relatie te
brengen storten An en Har zich
op spelletjes rond verboden
avontuurtjes en slippertjes. Ze
proberen daarmee even aan het
vaste stramien van hun act te
ontsnappen. Toch is deze toe
voeging voor de voorstelling zelf
helaas geen aanwinst. De spel
letjes (met een knipoog naar
'De Minnaar' van Harold Pinter)
lijken er toch te veel met de ha
ren bijgesleept om het pro
gramma avondvullend te krij
gen.
Kibbelend in een
quasi-huiselijke sfeer zijn De
Berini's op hun best. Kennelijk
willen Marjolein Meijers en
Hans Kemeling echter voorko
men dat dit bekende uitgangs
punt tot een gemakkelijke suc
cesformule verwordt. Hoe be
grijpelijk dat ook moge zijn, de
zijpaden die zij nu al voorzich
tig inslaan, missen vooralsnog
echte overtuigingskracht.
theater
recensie susanne lammers
Voorstelling: Barbaarse Dans. Gespeeld,
gehamerd en gezaagd door Hein Pijnen
burg (klarinetten en saxofoon), Ineke van
Doorn (zang) en Paul van Utrecht(gitaar
en banjo). Gezien: 28/3, LAK-theater, Lei-
Van Ostaijen? 'Boem - Pauke-
slag' is de eerste associatie. Niet
voor Henk Pijnenburg. Zijn
toonzetting van Van Ostaijens
gedichten wordt beheerst door
hout. Niet alleen zijn fraaie bas
klarinet mag meedoen, ook ge
wone blokken hout, bewerkt
met hamers en een zaag, heeft
hij in de partituur geschreven.
Zij moeten de brug slaan van
'daagse geluiden' naar de stilte
van de theaterzaal, maar wor
den tevens ingezet om de licha
melijke kracht te symboliseren.
Het experiment is interessant,
maar het snijdt, vrees ik, niet
echt hout. De presentatie is so
ber, ingetogen en uitermate
smaakvol. De composities zijn
al net zo braaf, helaas, want dat
doet het geheel geen goed. Het
zijn wat bleke illustraties bij de
expressieve uitbarstingen van
de dichter. De titel 'Barbaarse
Dans' is voor deze voorstelling
dan ook ronduit slecht gekozen.
Slechts het wraklied is mij bij
gebleven als spannend. Daarin
klinkt iets van schrilheid door,
iets van de onzegbare angst
voor het wegglijden uit een we
reld die op zijn kop is gaan
torhout/werchter anp
De organisatie van het Belgische dubbelfestival Torhout/Werchter
heeft een groot deel van het programma rond. De groepen R.E.M.
en The Cure vormen de twee belangrijkste blikvangers. Het festival,
dat jaarlijks duizenden Nederlanders trekt, wordt op 1 juli in Tor
hout en een dag later in Werchter gehouden.
Andere groepen die optreden zijn ondermeer Therapy?, Off
spring, Morphine en PJ Harvey. De voorverkoop van toegangskaar
ten 70 gulden) is reeds begonnen. Op beide festivals is plaats
voor ongeveer 17.500 n
den haag anp
De Stichting Music Hall voerde 'Barbaarse Dans' uit, gehamer en gebonk vol goede bedoelingen.
foto pr/din and van der wal
staan, die in de gekozen gedich- lijks aangesproken door de een
vormige en monotone liederen.
Accenten kan ze slechts leggen
door zo nu en dan eens flink
met de hamers te meppen, zo
dat de splinters van het hout
springen. Pijnenburgs basklari
net en Van Utrechts banjo moe
ten de mantra-achtige thema's
en motieven opfleuren. Het ef-
de gekozen gedich
ten de hoofdrol speelt.
Zangeres Ineke van Doorn,
trekt de interpretatie het meest
naar zich toe, de instrumenten
hebben een ondersteunende
rol. Zij heeft een erg lieve stem,
waannee ze soms behoorlijk
dweilt. De onder- en bovenkant
van haar bereik worden nauwe-
fect is mij een beetje te hypno
tisch en te weinig Van Ostaijen.
Akeliger is echter de loden ernst
die als een deken over de voor
stelling ligt. Aan het slot leest
Van Doorn nog het bekende 'Al
pejagerslied' voor, plat, zonder
een sprankje humor. Paul van
Ostaijen vraagt niet om goede
bedoelingen, maar om affiniteit.
Ruim tweederde van de arties
ten en musici zonder werk, die
in het seizoen 1993-1994 werk
ervaring hebben opgedaan in
een van de produkties van de
Stichting Kunstwerk, heeft in
middels werk. Dat blijkt uit een
onderzoek van het regionaal be
stuur Arbeidsvoorziening Gooi
en Vechtstreek.
De Stichting Kunstwerk is op
gezet om werkloze acteurs en
musici in produkties werkerva
ring te laten opdoen, zodat zij
een betere kans op de arbeids
markt krijgen. Tot dit seizoen
gebeurde dat vooral via eigen
produkties van de stichting,
zoals A Chorus Line, Kees de
longen en Tonight. Van de ar
tiesten en musici die aan deze
produkties meededen, heeft
driekwart nu werk. Van hen
heeft 31 procent een volledige
baan en de rest een deeltijd
baan.
Met het lopende seizoen is de
werkwijze veranderd. Met vijf
tien theaterproducenten zijn af
spraken gemaakt dat een aantal
werkzoekende artiesten in een
produktie kan meedoen, waar
bij gesubsidieerde werkerva
ringsplaatsen worden toege
voegd aan de oorspronkelijke
cast. Daarmee wordt het argu
ment van de producenten weg
genomen dat de activiteiten van
de Stichting Kunstwerk concur
rentievervalsend zouden wer
ken.
In totaal gaat het dit jaar om
negentig mensen. De stichting
hoopt door deze nieuwe aanpak
een nog beter resultaat te boe
ken, omdat de artiesten sneller
bij een bestaande werkgever in
tegreren.
Bent u geïnteresseerd in het Leidse en
regionale erfgoed dan wordt u
natuurlijk lid van OUD LEIDEN.
U ontvangt in oktober het beroemde
Leids Jaarboekje en u blijft op de hoogte
door mededelingenblad, lezingen en
execursies.
Door 28,- over te maken op
gironr. 175228 bent u lid van de Oud Leiden.
Theaters ergeren zich groen en geel
amsterdam gpd
y £dam anp
Zijn werkwijze is dóódsimpel.
Hij stuurt zijn zoon naar een
theater om het toegestane
maximum voor één persoon
aan toegangskaartjes kopen.
Zoonlief let goed op wanneer de
diensttijd van de kassier erop.zit
en koopt ook bij de volgende
dagkassiers het maximum. Of nog een staartje omdat er maar
onlangs dan ook uiterst ongele
gen. Volgens Ajax waren deze
kaartjes gestolen en had Cupido
ze niet mogen verkopen. Ook
de rechter oordeelde dat hij niet
te goeder trouw had gehandeld.
Gevolg: een forse strop. „Ik wist
absoluut niet dat ze waren ge
stolen", verzekert de handelaar.
Volgens hem krijgt dat muisje
Stedelijk Museum in Schiedam biedt
r het eerst in Nederland een over-
tstentoonstelling van het grafisch werk
1 de Spaanse kunstenaar Joan Miró. De
bsitie, die tot en met 28 mei duurt, toont
bladen grafiek uit de periode 1930-
jinleiding voor de Schiedamse expositie
we invloed die Miró heeft gehad op de
aerlandse kunstenaars van de Cobra-be
ding in de jaren vijftig. Het Schiedamse
Beum heeft een grote Cobra-collectie.
3i' de Miró-tentoonstelling is geput uit de
Pitenschap van de kunstenaar, die thans
„Grafiek kan evenveel schoonheid en
waardigheid bezitten als een goed schilde
rij". Deze uitspraak van de Catalaanse kun
stenaar is in elk van de drie zalen van het
museum terug te vinden. Uit- de expositie
blijkt de fascinatie van Miró voor de ver
schillende grafische technieken. Uit de ja
ren dertig zijn op de tentoonstelling vooral
zwart-wit etsen te zien. Later gaat Miró in
zijn grafisch werk ook de kleuren gebruiken
die uit zijn schilderijen bekend zijn.
Miró wilde in zijn werk droombeelden en
andere fantasieën onmiddellijk weergeven,
zonder daarover na te denken. Het leidt
vaak tot absurdistische beelden die een vro
lijke indruk maken. Toch koos hij het zwart
veelal als uitgangspunt, zoals uit zijn gra
fiek, ook als die veelkeurig is, blijkt. Miró
heeft zichzelf mogelijk niet voor niets eens
als tragisch pessimist aangeduid.
Met een kleine presentatie van Cobra
kunstenaars wordt op de tentoonstelling
verwezen naar de invloed die Miró op hen
heeft gehad en die zij in gesprekken en ge
schriften erkend hebben. Hierbij is werk
opgenomen van onder anderen Corneille,
Constant, Anton Rooskens, Karei Appel, Eu-
gène Brands en Theo Wolvecamp.
hij laadt de auto vol kennissen
die bij het Amsterdams Uit
Buro (AUB) in één klap zoveel
mogelijk kaartjes meenemen.
Vanuit een pand aan de Am
sterdamse Linnaeuskade ver
koopt 'meneer Cupido' zijn
oogst vervolgens tegen woeker
prijzen. Zolang hij op die ma
nier geen gestolen waar aan
biedt, is dat helaas niet straf
baar, verzucht een woordvoer
der van justitie.
Uiterst gewiekst slaagde de
voormalige koffieshophouder er
tot voor kort in zich niet op ver
boden terrein te begeven. Een
kort geding van Ajax (hij doet
ook aan sport) tegen de verkoop
van 100 kaartjes voor de wed
strijd tegen Hajduk Split kwam
twee mensen bij Ajax de sleutel
van de kaartjeskluis beheren.
Cupido blijkt in elk geval een
grote variatie aan trucs in huis
te hebben. Zo kan het zijn dat
hij zich telefonisch bij een thea
ter aandient als vertegenwoor
diger van een voetbalclub die
twintig kaartjes nodig heeft of
als organisator van een uitje
voor een huwelijksfeest. Er is
geen speld tussen te krijgen: als
de kassadienst daar invliegt ligt
dat natuurlijk niet aan hem,
maar aan de kassiers.
De telefoon rinkelt onophou
delijk, want aan dergelijke
dienstverlening blijkt overal in
het land toch grote behoefte te
bestaan. „Mijn klanten zijn bij
voorbeeld mensen die geen zin
hebben om een hele nacht in de
rij te staan voor een kaartje voor
Youp van 't Hek", legt Cupido
uit. Als ze geen 175 gulden wil
len betalen omdat de 'gewone'
prijs 45 gulden bedraagt, wordt
het contact gauw weer verbro
ken. De Cupido-prijzen staan
tevoren overigens nooit vast,
maar variëren al naar gelang de
belangstelling. Hoe groter de
toeloop, hoe hoger de prijzen,
daar komt het kort samengevat
op neer.
Er zijn echter genoeg mensen
die daar helemaal niet mee zit
ten. „Ik richt me op evenemen
ten die zeker uitverkocht raken
zoals de concerten van de Rol
ling Stones, Prince, André Ha-
zes en René Froger en optre
dens van Paul de Leeuw en Van
't Hek. Dat soort kaartjes raak ik
altijd allemaal kwijt."
De Amsterdamse theaters er
geren zich groen en geel aan de
activiteiten van Cupido omdat
hun goede naam zo te grabbel
wordt gegooid. Ze onderzoeken
momenteel of er juridische
stappen mogelijk zijn. Er wordt
onder meer gedacht aan wette
lijke beperkingen op kaartver
koop door tussenpersonen
zoals die nu al in het buitenland
van kracht zijn.
Een simpele vermelding dp
een kaartje als 'Doorverkoop te
gen hogere prijzen verboden'
zal zeker niet afdoende zijn,
blijkt uit Cupido's reactie: „Ik
adverteer als bemiddelingsbu
reau en ben zo niet te pakken."
Onder de belofte van geheim
houding wil hij best vyat trucs
voor de toekomst vertellen. Eén
ervan kwam inmiddels in de
openbaarheid en mag wel in de
krant. Voor concerten van René
Froger en Prince adverteerde hij
met de toevoeging 'inclusief
bus', zodat het lijkt of Cupido
een reisje aanbiedt. Het spreekt
vanzelf dat de concertbezoeker
gewoon zelf voor vervoer moet
zorgen.
Toch blijkt Cupido niet hele
maal gerust over de toekomst:
„Ik verwacht wel dat het steeds
moeilijker zal worden aan
kaartjes te komen. Maar dan ga
ik toch gewoon weer iets anders
doen?"
