'Het eind is nog niet in zicht'
Toneel met een Engelse tongval
Schitterend St. Martin in the Fields
Sherlock Holmes verliefd in saai stuk
Cultuur Kunst
Theater in de huiskamer
DINSDAG 21 MAART 1995
CHEF ANNEMIEK RUYGROK, 071-356471. PLV -CHEF JAN RIJSDAM, 071 -356472
Kindertheater in Katwijk
katwuk» Theater Popject speelt morgenmiddag 'Aju Paraplu' in
Tripodia in Katwijk. De voorstelling gaat meneer Sorgdrager die
verveeld op zolder zit. Plotseling begint het wasgoed te praten
en vliegt de paraplu. 'Aju paraplu' is geschikt voor kinderen van
af 4 jaar. Kaarten zijn verkrijgbaar bij K&O, de VW en Tripodia.
De voorstelling begint om 14.00 uur.
Prijs voor biografie Stijn Streuvels
leiden De Vlaming Hedwig Speliers ontvangt de Henriëtte de
Beaufortprijs 1995 van de Maatschappij voor Nederlandse Let
terkunde. De auteur ontvangt de prijs van 3000 gulden voor een
biografie van de Vlaamse schrijver Stijn Streuvels (1871-1969),
getiteld 'Dag Streuvels,Ik ken den weg alleen'. De Maatschappij
kent de prijs afwisselend aan een Nederlander en een Vlaming
eens in de drie jaar toe voor een in het Nederlands geschreven
biografie of autobiografie. De prijs wordt op 20 mei in Leiden
uitgereikt.
Beeld Henry Moore onthoofd
Dumfries» Hen bronzen beeld van de Engelse beeldhouwer Hen
ry Moore dat in de openlucht in het Schotse Dumfries staat, is
door vandalen onthoofd. Dat heeft de politie gisteren gezegd.
Het beeld 'King and Queen' stond in een beeldentuin op een
heuvel buiten Dumfries. De hoofden van de twee figuren wer
den afgelopen weekeinde afgezaagd. Moore, die in 1986 over
leed, was een van de belangrijkste moderne beeldhouwers. Vorig
jaar november werden drie beelden van Moore uit een park in
Londen weggehaald nadat vandalen een van de beelden van de
sokkel hadden gestoten.
Architectencafé praat over stadshart
leiden De binnenstad is het thema van het Nieuw Leids Archi-
tekten Kaffee op donderdag 23 maart in sociëteit de Burcht in
Leiden. Ali Hellinga, hoofd stedebouw, vertelt over de plannen
zoals die zijn verwoord in de nota 'Buitenruimte Binnenstad'.
Rob Ligtenberg, stedebouwkundig ontwerper, gaat daar nader
op in aan de hand van de casus Oude Vest. Het Architekten Kaf
fee begint om 20.00 uur in de Burchtsteeg 14.
Alphens Kasteel zoekt kunstenaars
alphen aan den run Het Kasteel in Alphen aan den Rijn is op
zoek naar jonge kunstenaars. Het jongerencentrum verandert
van 20 tot 22 april in een kunsttempel en de bedoeling is dat de
muren vol komen te hangen met divere kunstuitingen. Ook
zoekt Het Kasteel jongeren die tijdens die dagen 'live' een kunst
werk willen maken. Voor meer informatie: Stefaan Verstappen,
Het Kasteel, Concertweg 1, telefoon 01720-32424.
De Troubadours op de radio
oegstgeest Operettevereniging De Troubadours uit Oegstgeest
is op dinsdag 4 april te horen in de Rijswijkse Schouwburg. De
voorstelling aan de Generaal Spoorlaan 10 begint om 20.15 uur.
Radio West maakt opnamen van de uitvoering en zendt die op
vrijdag 7 april uit.
A capellagroep Intermezzo versleet in tien jaar zes technici en vijftien stemvorken
De a capellagroep Intermezzo begon als een hobbyclubje
van vijf Utrechtse muziekstudenten. Door de jaren heen
groeide dat uit tot een professionele groep die qua geluid
en uitstraling sterk naar elkaar is toegegroeid. Intermezzo
bestaat nu tien jaar en treedt nog steeds op in dezelfde
bezetting. Een niet geringe prestatie in de wereld van
wisselende relaties binnen muziek en showbizz. In totaal
trad Intermezzo in die tien jaren 380 maal op en moesten
er rond 2000 uren gerepeteerd worden om het voor een
belangrijk deel zelf geschreven repertoire eigen te ma
ken. Dat kostte de groep maar liefst vijftien stemvorken
en zes technici. Intermezzo is vrijdag 24 maart te horen
in de Leidse schouwburg.
utrecht ge tol
Er is aan het jubileum niet zo
veel gedaan. Wel kwamen een
boekje uit en een nieuwe cd
('Still Crazy'). Maar geen tour
nee zoals cabaret Purper dat bij
gelegenheid van zijn tienjarig
bestaan deed. Die jubileumtour
was tegelijk een reünie van zo'n
twintig Purperianen, aldus te
nor Ronald Becker. „Wij zijn
met z'n vijven begonnen en ge
woon bij elkaar gebleven. On
danks alle problemen die zo'n
lange relatie met zich mee
brengt, is het eind ervan nog
niet in zicht", belooft Becker,
mede namens zijn vier partners
Stijn van der Loo, Matthijs
Overmars, lek de Vos en Evert
Becker en de zijnen worden
wel eens met Montezuma's Re
venge vergeleken, maar hebben
een totaal ander programma.
Montezuma ligt veel meer tegen
de popmuziek aan, Engelstalig
bovendien. Intermezzo houdt
het op Nederlandse teksten
(ballads) en voert behalve de ei
gen composities ook bestaande
ldassieke werken uit, bij voor
keur uit de Renaissance. Zeker verveling tegen de groep kan
derde cd die als een voorspel op
een toekomstig theaterpro
gramma gezien kan worden.
Boemerang
Stijn van der Loo is de tekst
schrijver van het gezelschap. Bij
z'n teksten levert hij een idee-
schets van de muziek die vol
gens hem bij de teksten zou
kunnen passen. Matthijs Over
mars maakt de arrangementen
en probeert in z'n muziek het
Intermezzo-geluid en -gezicht
vast te houden en uit te bou
wen.
„Heel essentieel" meent Ro
nald Becker. „Er zijn zoveel an
deren die ook mooie liedjes
schrijven. Maar Matthijs kent
onze stemmen en mogelijkhe
den door en door. Met die ken
nis in het hoofd, componeert en
arrangeert hij. Ivo de Wijs heeft
onlangs bijvoorbeeld een
prachtig lied voor ons gemaakt,
maar we hebben het tot nu toe
nog niet kunnen gebruiken,
omdat het niet in ons program
ma past".
Ze zijn er bij Intermezzo van
overtuigd dat de 'eigen sound'
zich ook als een boemerang van
Herzberg en Van Dis schrijven
voor Toneelgroep Amsterdam
imsterpam gpd
udith Herzberg en Adriaan van
Dis schrijven stukken voor het
Afkomende seizoen van Toneel-
1 groep Amsterdam (TGA). In een
Kco-produktie met Theater van
het Oosten gaat op 23 oktober
^/Rijgdraad' van Judith Herzberg
p jn première. De regie is in han
den van Leonard Frank. Spelers
üijn onder meer Krijn ter Braak,
„darjon Brandsma, Kitty Cour-
)ois, Carol van Herwijnen en
:dwin de Vries. Tot en met 23
iecember is 'Rijgdraad' ook te
:ien in Utrecht, Arnhem, Gro-
ïingen, Breda en Den Haag.
Het stuk van Adriaan van Dis
ïeet 'De krant' en is een co-pro-
luktie met 'Orkatek, het Willem
Jreuker Kollektief en het Mon
driaan Octet. In de regie van Ti
tus Muizelaar wordt de voor
stelling gespeeld door onder an
deren Pierre Bokma, Walter
Crommelin, Hein van der Heij
den, Loes Luca en Olga Zuider-
hoek. De speelperiode is van 4
november tot en met 20 januari.
Ook met deze produktie gaat
TGA het land door.
In totaal speelt TGA komend
seizoen negen produkties. De
derde co-produktie ('De Beurt
zang' van Djuna Barnes) wordt
uitgebracht in samenwerking
met de Blauwe Maandag Com
pagnie. Joop Admiraal verzorgt
een solovoorstelling van 'Phae
dra' van Jean Racine en van
Tsjechov wordt 'Ivanov' ge
speeld in de regie van Jürgen
Gosch.
met het uitkomen van de twee
de cd mag het Nederlandstalige
werk een kenmerk van de groep
genoemd worden.
Het huidige programma 'Still
Crazy' dat eind januari in Am
sterdam in première ging wordt
ook in het seizoen 95/96 door
gespeeld. Voorlopig wordt er
dus even niet gedacht aan een
nieuw programma. Wel bereidt
Intermezzo zich voor op een
richten, waardoor een soort
muzikale inteelt kan ontstaan.
Op dat punt is het tienjarig be
staan aangegrepen om regis
seur Ruut Weissman (directeur
van dq Kleinkunstacademie
Amsterdam) aan te trekken. Hij
maakte korte metten met aller*
lei tot nu toe gebruikte theater
effecten en heeft zich volledig
gericht op de kracht van de
groep en dat is zingen. „Theater
den bosch anp
eiden annemiek ruygrok
Lindy Meiman (Emma), geflankeerd door links Rick van Vliet (Robert) en Jeremy Bentham (Jerry). foto pr
-ggen dat mensen die het En
gels niet zo beheersen niet wel
kom zijn. We hebben bijvoor
beeld ook 'play-reading-groe-
pen', waarbij de nieuwe stukken
worden gelezen en uitgekozen."
Literatuur
LEST heeft altijd gekozen voor
'grote' schrijvers binnen het En
gels/Amerikaanse taalgebied:
Tennessee Williams, Edward Al-
bee, William Shakespeare,
Charles Dickens, Oscar Wilde.
En, vanzelfsprekend, Harold
Pinter. Met 'Betrayal' gooide het
LEST hoge ogen in Leiden, Den
Haag en Amsterdam. Het is een
komedie over seksuele zeden.
Jerry en Robert, bevriend sinds
hun universitaire studie, zijn
beiden in de ban van hun vak,
de literatuur. Roberts vrouw
Emma, zo wordt naarmate het
verhaal vordert duidelijk, heeft
jarenlang een verhouding gehad
met Jerry. Er ontspint zich een
opwindende soap met een intri
gerend plot.
Longbottom en Meiman ge
ven toe dat het LEST geen 'mas-
saprodukt' maakt. Toch staat
het geregeld op de planken in
binnen- en buitenland. Dr.
Schvey is allang teruggekeerd
naar de VS en heeft daar zijn ei
gen theater. En het zal niemand
verbazen dat daar in St. Louis
enkele jaren geleden een to
neelgroep uit Leiden optrad: het
LEST.
Nu kijkt men vooruit naar de
uitvoering van Betrayal in Lei
den en naar het FEATS-festival
dat in juni in Zoetermeer wordt
gehouden. Aan dit Festival of
European Anglophone Theatri
cal Societies werken groepen uit
heel Europa mee. Het LEST zou
daar het liefst met 'Betrayal'
voor de dag komen, maar er is
één probleem: het stuk is te
lang voor de 45 minuten die el
ke gro<?p zijn toebemeten. En
Harold Pinter is vooralsnog niet
van zins om toestemming te ge
ven zijn stuk in te korten.
'Betrayal', regie: John van
Eerdt; met Lindy Meiman, Je
remy Bentham, Rick van Vliet
en Felix van Gelder; te zien:
31/3, Leidse schouwburg.
Telefonische informatie over
het LEST: 071-226001/132647.
Intermezzo speelt al 10 jaar in dezelfde bezetting.
is een vak apart, waar anderen
goed in zijn. Bij jullie leidt het af
van de zang. Niet doen dus",
was zijn conclusie.
Het theaterbezoek voor Inter-
foto cpd
mezzo is gestaag gegroeid. Ge- een optreden in een schouw-
middeld zijn er twee- tot drie- burg in Apeldoorn zaten er on-
honderd bezoekers, over het al- langs opeens vierhonderd. Bec-
gemeen te karakteriseren als de ker: „We hebben geen idee
'oudere adolescenten'. Tijdens waar we op kunnen rekenen".
Geen nat pak
meer in Carré
amsterdam anp
Het college van B en W van Am'
sterdam stelt ruim 5 miljoen
gulden beschikbaar voor het in
lopen van het achterstallig on
derhoud bij kunstinstellingen.
Bijna drie miljoen gulden gaat
naar het Koninklijk Theater
Carré en het Concertgebouw.
De Melkweg en het Museum
Willem-Holthuysen kunnen elk
op een half miljoen gulden re
kenen. In totaal krijgen ruim
vijftien instellingen een bijdra
ge. De raadscommissie voor
cultuur moet het voorstel nog
goedkeuren.
Carré wil met de 1,3 miljoen
gulden zo snel mogelijk begin
nen met de vervanging van het
dak. De huidige dakbedekking
is nog maar 20 jaar oud. Toch
lekt zij op verschillende plaat
sen. Bij hevige regen is de lekka
ge soms zo groot dat het pu
bliek in de zaal een nat pak op
loopt. Carré heeft al verschillen
de keren de stomerijkosten van
gedupeerden vergoed. Adjunct
directeur H. Atjak hoopt dat het
nieuwe zinken dak (kosten; 9
ton) er deze zomer op zit.
Het Concertgebouw onder
ging tussen 1985 en 1988 al een
grondige opknapbeurt, maar er
is nog immer achterstallig on
derhoud. Het zal de 1,4 miljoen
gulden besteden aan de renova
tie van het interieur. Die op
knapbeurt maakt deel uit van
een veel groter project dat de
komende tien jaar zo'n 18 mil
joen gulden moet gaan kosten.
De komende vijf jaar is een be
drag van 6 miljoen gulden no
dig, dat de gemeente samen
met het Concertgebouw en het
VSB Fonds moet opbrengen. Als
eerste krijgt de Grote Zaal een
schildersbeurt en wordt het pla
fond in de oorspronkelijke staat
teruggebracht.
Met de ruim vijf miljoen gul
den is ook iets te doen aan de
'ergste noden' bij de kunstin
stellingen. Uit een onderzoek
van het Adviesbureau voor
bouw en installaties GEAM, dat
vorig jaar verscheen, bleek dat
ruim 20 miljoen gulden nodig
was om het achterstallig onder
houd in te lopen. Voor de meest
urgente ingrepen is nu 5,2 mil
joen beschikbaar.
Theater tussen de schuifdeuren. Dat is de werkelijkheid tussen
eind maart en medio april in acht Brabantse huiskamers. Op ver
zoek van Bisprodukties in Den Bosch schreven, regisseerden en
spelen twintig professionele, in Brabant wonende en werkende
theatermakers acht korte stukken die in evenzoveel huiskamers
kunnen worden bijgewoond.
Extra decors komen aan het project Seul niet te pas, evenmin
als technisch vernuft. Op zijn hoogst enkele requisieten. Het pu
bliek staat of zit, al naar gelang de behoefte. De stukken duren
elk maximaal twintig minuten. Daarna gaan de toeschouwers
naar de volgende huiskamer. Per avond staan er vier op het pro
gram.
De première is op 25 maart in Den Bosch. Na zeven speelda
gen verhuist Seul naar Eindhoven. Daarna is het project ook nog
te zien in Tilburg.
muziek
LEST met Pinters 'Betrayal' in Leidse schouwburg
recensie lidy van der spek
Extra jubileumconcert ter gelegenheid van het vijftigjarig
bestaan van k&o door het Kamerorkest Academy of St
Martin in the Fields, met werken van Mendelssohn,
Shostakovich, Strawinsky en Mozart Dirigent" lona
Brown. Gehoord: Stadsgehoorzaal, 20 maart.
Op het programma omarmen Mendelssohn
en Mozart de twee Russen Shostakovitch en
Strawinsky en in deze uitvoering van The
Academy of St. Martin in the Fields is dat
geheel terecht. Hier lag de kern, de warmte
en helderheid, de diepe weemoed en spran
keling, datgene wat wij allen willen omhel
zen.
Het letterlijke zwaartepunt, tevens hoog
tepunt was de ragfijne uitvoering van een
voorbeeldig arrangement van het achtste
Strijkkwartet van Shostakovitch, een tran
scriptie voor strijkorkest (met goedvinden
van de meester) van zijn leerling Rudolf
Barshai.
Boven het kwartet dat Shostakovitch
componeerde na een bezoek aan het nog
zwaar gehavende Dresden, schreef hij: 'aan
de slachtoffers van de oorlog en het fascis
me'. Voor de concertmeester/dirigent lona
Brown is hier af en toe een bijna solerende
rol weggelegd. Een indrukwekkend einde
loos droef motief van slechts vier noten her
haalt zich in het eerste en keert terug in het
derde en vijfde deel. Er doemen telkens
reminiscenties op uit eerder gecomponeer
de werken zoals zijn eerste celloconcert,
onlangs nog door Pieter Wispelwey op de
zelfde plaats vertolkt.
Het spel, het ijle coloriet van de strijkers
is hier bovenaards, voorwereldlijk schoon.
Een puur en waarachtig klaaglied verandert
in angstaanjagende, duivelse verschrikking
die zich ontlaadt in een desolate treurnis en
leegte. De rusten zijn subtiel getimed, roe
pen een intense spanningen betrokkenheid
op. Zelden wordt er ontroerender en bete
kenisvoller gespeeld.
Volgens Strawinsky gaat muziek over
niets anders dan over ordening en con
structie. Helderheid en precisie overheerste
dan ook in dit kleine concert in D. Geen
voorbijtrekkende nevel verstoorde het uit
zicht. Alle inzetten waren duidelijk gedefini
eerd en de gebeurtenissen werden met een
onwaarschijnlijke lichtheid en expressie
weergegeven, ook in het horten en stoten,
zuchten en steunen van het schokkende Vi
vace.
lona Brown vertrouwt geheel op haar or
kest, waardoor verbeeldingskracht en de
zoete verleiding van ups en downs onge
temperd tot bloei komen. Zo liet dit orkest
ook in de Symfonie in C horen dal Men
delssohn veel meer is dan een gladde salon
jonker die slechts oppervlakkige
society-muziek kan schrijven. Buigzaam en
zingend is de toon, heel lichtvoetig als of er
geen energie wordt verbruikt, geen calorie
wordt verspild en op het moment dat je wil
meezweven op de muziek wordt de rust
verstoord door een opwindende opeenvol
ging van lyrische en tintelfrisse erupties.
Mendelssohn op z'n rijkst.
Gillette door LAMDA. Regie: Collin Cook.
Gezien: 20/3, Leidse schouwburg. Nog te
zien: 21/3, aldaar.
LAMDA is eigenlijk de eindexa
menklas van de 'London Acade
my of Music and Dramatic Art'.
De leerlingen kunnen podium
ervaring opdoen in het eigen
theater, maar na een tournee
over het continent, staan ze na
tuurlijk nog steviger in hun
schoenen. Zeker als er zeven
tien schoolklassen in de zaal zit
ten zoals gisteravond in de
Leidse schouwburg. Om te be
ginnen kwam de helft te laat.
Daartegenover stond dat een
groot deel ook weer in de pauze
weg ging.
Enig besef van het verschil
tussen theater en TV lijkt niet
aanwezig; men eet, drinkt en
kletst. Vooral dat laatste. Afge
zien van belangrijker zaken
dient ook het verloop van de
voorstelling druk becommenta
rieerd te worden, voor zover
men die dan gevolgd heeft.
Nu moet gezegd dat het een
voorstelling was, waar elke zaal
moeite mee zou hebben. De in
trige was zouteloos, met tal van
slappe konijnen uit de hoge
hoed. Sherlock Holmes helpt
een jongedame uit de nesten en
vloert en passant de geniale
boef Moriarty, zijn evenknie
qua hersens maar dan van het
boosaardige soort.
Het meisje in kwestie wist de
jongelui op het balkon door
haar verschijning als één man
op te doen sta'an, maar haar rol
opvatting was minder betove
rend. Haar (overleden) zus
kreeg een kind van een Duitse
edelman en die wil graag zijn
liefdesbrieven terug vanwege
zijn voorgenomen huwelijk. Die
brieven heeft zij inmiddels,
maar er zijn een paar onhandi
ge engerds, die ze ook wel wil
len om er een slaatje uit te kun
nen slaan.
Zij vragen Moriarty om hulp
en dus bemoeit Holmes zich er
ook mee. Het 'end' is dermate
'happy' dat Holmes zelfs verke
ring krijgt met het meisje, iets
waar de suffe entr'actes studen
tikoos op preluderen. De nood
greep van de verliefde detective
is echter niets vergeleken bij het
onvermogen om de schurkach
tigheid van Moriarty uit te laten
komen of te verduidelijken
waarom die brieven in gods
naam zo'n chantabele positie
opleveren voor de schrijver er
van.
Flet lukte LAMDA dan ook
niet een acceptabele voorstel
ling te presenteren. Bordkarton
nen personages in een volko
men oninteressant en oubollig
stuk dat pas op het allerlaatste
moment een klein beetje los
komt en vaart krijgt. De spelers
kampen met een groot gebrek
aan inlevingsvermogen. Ze spe
len dat ze toneelspelen en doen
dat nog beroerd ook. De apen
kooi was dus wel een beetje ver
klaarbaar. Maar ik zou toch
graag zien dat die ene leerling
gedwongen wordt dat piepertje
morgen in de klas op te eten.
I AMDA: sr.plpn Hat
