Denksport
VRIJDAG 17 MAART 1995
BRIDGE
Ton Schipperheijn
PUZZEL
DAMMEN
Een honneur wordt in de prak
tijk vrijwel altijd 'gedekt'. Hon
neur op honneur, dat zit er nu
eenmaal ingestampt. Maar is
dat ook goed? Probeert u eens
in elk van de volgende situaties
te bedenken of u als west (1,2
en 3), of oost (4), dekt of niet:
diagram 1,2, 3 en 4
H 10 6 w *-J-+ 0
V 8 5 w
V 8 5 w^o'
w 0 *H7
uid speelt 4
speelt vanuit dummy V.
iagram 4.
loe had het gemoeten? In 1)
tordt gedekt: we bereiken daar-
lee dat later Ru 10 in onze
and mogelijk een slag wordt.
I|ok in 2) wordt gedekt: mis-
:hien heeft partner een vier-
_aart en wordt bij hem Ha9
*oog'.
In 3) dekken we niet; bij part-
er kan niets 'hoog' worden,
lisschien heeft zuid een vijf-
jtart en gaat hij gewoon HaA
p HaH slaan; die truc met HaB
Jil dan weieens werken.
Ook in 4) dekken we niet. Het
nooit goed, wanneer van twee
insluitende honneurs de
bogste wordt gespeeld, de eer-
e keer te dekken. Misschien
feft west SchlOxx. Door niet te
>kken moet zuid in de tweede
uide 'raden'. Tip: We dekken
jn honneur alleen indien daar-
jor een lagere kaart in onze
jïnd of die van partner 'hoog'
■n worden. Als bekend is dat
yrtner kort is in die kleur
ܻrdt als regel niet gedekt. Ook
fl hoogste van twee honneurs
■rdt niet gedekt. Terwijl u
_prover nadenkt eerst een
aktijkspel: diagram 5
A V 10 4
w o J 9
speelde K1V. West, hon-
t^op honneur, speelde KIH,
I K1A. Na schoppen ge-
I volgde K13, K12 en... K14.
is toch puur gokwerk,
ide een toeschouwer. De
prs wisten wel beter.
Nummer 11
Horizontaal: 1. ritme; 5.
volksoverlevering; 8. soort leer;
12. gemoedsbeweging; 14. aro
ma; 15. vertrek; 18. insekt; 19.
ik (Lat.); 20. dierengeluid; 21.
watering; 22. Indonesische taal;
23. bloem; 25. glans; 27. hoe
veelheid; 29. gelofte; 30. achter;
31. bakmengsel; 33. wrede Ro
meinse keizer; 35. meisjes
naam; 37. grondsoort; 38. mu
ziekdrama; 40. bezittelijk vnw.;
42. hinder; 45. duidelijk; 47. ge
vangenis; 49. aalt; 50. rad; 52.
clown; 53. binnenjaloezie; 56.
hol; 58. voorzetsel; 59. gekleurd
glas; 61. grap; 62. ent; 64. her
kauwend zoogdier; 65. commu
nicatiemiddel; 67. heilige; 68.
afrastering; 70. Engels bier; 72.
corpulentie; 74. administratie
kosten; 76. vreemde munt; 78.
woonboot; 80. dwarsmast; 81.
voorzetsel; 82. plaksel; 83.
volksvertegenwoordiging; 86.
evenzo; 88. halsjuk; 89. verlan
gen; 90. kampeerverblijf; 91.
muziekinstrument.
Verticaal: 1. Guinees biggetje;
2. tweetal; 3. deel van het li
chaam; 4. mager; 5. handvat; 6.
trotse houding; 7. persoonlijk
vnw.; 8. telwoord; 9. uitroep van
pijn; 10. een prestatie leveren;
11. zoon van Zeus; 13. Griekse
letter; 14. goedgeefs; 16. vrucht
baar oord; 17. kudde; 18. larve;
Oplossing
nummer 10
Winnaars:
De set potloden gaat naar
P. Hoogeveen, 4 Heems-
kinderenweg 15, 2391 MX
Hazerswoude (kruiswoord)
en naar mevr. C. Schoof -
v.d. Reyden, v. Wijcker-
sloothplein 3-K1122, 2341
BB Oegstgeest (crypto
gram).
LJQD LJU BCJUQ H
a BBUQ BBB U Ld Lil
BB LIUUL2 B BU
E2HB UJUBB EIBBIJ
BBBUB B HHHE3
L11BBBU UUU BQQ
BBBB BBBB BD LJ
Oplossingen,
per briefkaart,
dienen uiterlijk
dinsdag a.s. in
ons bezit te
zijn. Indien per
post wordt in
gezonden, als
volgt adresse
ren: Redactie
secretariaat,
Uitgeversmaat
schappij
Leidsch Dag
blad b.v., Post
bus 54,
2300 AB Lei
den.
3W «F»
ji spel uit de (Deense) toer-
öipraktijk. West opende lHa,
rthe Schaltz als noord dou-
erde informatief en oost
id 3Ha om het NZ wat lasti-
te maken. Peter Schaltz als
rJ-Jl bood nu niet kinderachtig
I en dat noord daar 5Ru van
^kte zal niemand verwonde-
West kwam uit met HaA,
LP?plgd door HaH en schoppen
Jij het aas. Zuid troefde een
bppen en sneed met succes
15 jRuH. Onder RuA vielen de
ontbrekende twee troeven,
jma nog een schoppen werd
l4,loefd; west harten weg. Aan
^landere tafel speelde zuid, in
zzr een kleine klaveren naar
en en maakte zijn contract,
r Schaltz deed het beter. Hij
ervan uit dat west begon-
was met doubletons in rui
en schoppen en een vijf-
te in harten. Dat betekende
vierkaart in klaveren en
had in die kleur dus een
leton. De volgende kaarten
in inmiddels over: diagram
Vandaag heb ik in een bonte
verzameling partij-fragmenten
te bieden. Het is de opbrengst
van enig gesnuffel in diverse
clubbladen en het bondsor
gaan. Maar eerst nog even aan
dacht voor het fragment dat ik u
twee weken geleden liet zien uit
mijn partij tegen Salomé (zie
diagram 1). In mijn analyse gaf
ik aan dat zwart hier 28.18-22
had moeten spelen met fraaie
mogelijkheden. Mijn collega-
damredacteur Frank Drost
(Trouw) is in zijn rubriek van
mening dat zwart hier 28.3-8
had moeten spelen met als mo
gelijke spelgang: 29. 40-35. Zo
wel 27-21 als 27-22 resulteren in
de meerslag naar veld 14 waar
na zwart 23x41 en 26x48 slaat
met winst. Uiteraard is 44-39
verhinderd door 18-22 en ten
slotte is ook 38-33 niet correct
wegens 18-22 etc. Na 29. 40-35
kan zwart verder gaan met 29.
16-21 30. 27x16 17-22 31.
28x17 18-22 32. 29x27 20x49
33. 27-21 25x34 34. 38-33
49x27 35. 21x32 (op 31x22 34-
40 8-12 etc.) 19-24 36. 42-38 9-
14 en zwart heeft goede winst
kansen. Een even welkome als
nuttige aanvulling op mijn ei
gen analyse!
Uit het bondsblad 'Het Dam
spel' komen de volgende twee
(cijfer)standen. De partij Ver
schoor-Van Vlerken (De Vari-
ant-DC Mensfort) resulteerde in
het volgende eindspel: wit 24,
m
9
9
9
9
O
O,
Oj
Pi
O;
O
9
f»
O
O
O,
O
P
O
O
3
9
O.
Diagram 1
29. 32, 42; zwart 14, 18, 22 en
31. Wit speelde 32-28 en de par
tij eindigde in remise. Winst
was echter aanwezig via 42-37
31x42, 32-28 22x33, 29x47 18-
23, 47-42 14-20, 24x15 23-29,
15-10 29-34, 10-4 34-39, 4-22
39-43, 42-38 43x32, 22-33 32-37
en 33-47.
Uit de ontmoeting Dedems-
vaart-Enschede een spelfrag-
ment uit de partij Schirinzi-
Koops: wit 24, 25, 26, 30, 31, 35,
36, 38, 41, 43, 47, 48, 49; zwart 1,
6, 7, 8, 9, 11, 13, 15, 18, 19, 22,
23 en 27. In deze stelling speel
de zwart 23-28 en wit forceerde
een diepe winst met behulp van
41-37 18-23 gedw. (op 19-23
volgt 24-19 en 38-32), 43-39! 9-
14, 39-33! 28x39, 48-43 39x48
26-21 27x16, 24-20 15x24, 31-26
48x31, 36x18 19-24, 30x19 16-
21, 26x17 11x24 om vervolgens
de zaak af te ronden met 38-33-
29 en schijf 25 heeft een vrije
Diagram 2
doortocht naar de damlijn. Een
winstgang van ruim tien zetten
diep.
Uit het clubblad van damclub
IJmuiden komt het volgende
fragment (zie diagram 2). In de
landelijke tweede klasse van de
clubcompetitie speelden de re
serves van DCIJ tegen ODB Bo
degraven. In de partij longen-
dam-Van Buuren deed zich een
aardige stand voor waarin de
witspeler meende zijn verloren
schijf te kunnen terugwinnen.
De lepe Van Buuren bleek ech
ter een lokzet te hebben ge
plaatst want na het gespeelde
35-30 met de dreiging 30-24
speelde zwart: 1. 20-24 2.
30x28 9-13 3. 34x23 13-18 4.
23x21 16x47 5. 28-23 47x1 6. 40-
34 1x40 7. 45x34 en nu hel mes
scherpe offer 25-30! Hoe wit ook
speelt, de stelling eindigt steeds
in een winnende oppositie voor
zwart. Waarvan acte.
Diagram 3
Tot slot nog een aardigheidje
uit het clubblad van Damlust
uit Noord-Scharwoude. Het be
treft hier weliswaar geen partijf
ragment, doch de stand doet
heel natuurlijk aan (zie diagram
3). De auteur bedacht de vol
gende oplossing: 40-34 39-34
26-21 28x17 37x39 48-43 12x32
43x3 3x49 met een gewonnen
eindspel. Redacteur Walter van
de Heerik maakt de leden van
Damlust attent op de volgende
zogeheten bij-oplossing: 1. 26-
21 17x37 2. 32x41 22x31 3. 28-23
19x28 4. 33x2 31-36 gedw. 5.
2x35 36x47 6. 38-33 29x38 7. 39-
33 38x29 8. 48-42 47x38 9. 40-34
29x40 10. 35x25 met winst.
Soms kan de bij-oplossing leu
ker zijn dan de auteurs-oplos
sing zoals blijkt. De naam van
de auteur is mij overigens niet
bekend. De opgave was te zien
op pagina 418 van Teletekst.
Joker Productions
22. binnenwater; 24. moment;
26. rivier in Duitsland; 28. berg
in Turkije; 30. Indonesisch ge
recht; 32. japans bordspel; 33.
bedrog; 34. koker; 36. deel van
de vinger; 39. schildersgerei; 41.
witkalk; 43. Trans-Europa-ex-
press; 44. nachtvogel; 46. deel
van een trap; 48. zorg; 51.
droogplaats; 54. soort; 55.
stootwapen; 57. verborgen; 60.
Touring Trophy; 61. post (Eng.);
63. wig,- 64. autoreparatiebe
drijf; 66. levenslucht; 67. broei
kas; 69. middelpunt; 71. neer
slag; 73. gebak; 75. glanszijde;
77. projectiel; 79. deksel; 83.
Griekse bosgod; 84. bijbelse-
naam; 85. loot; 87. lidwoord;
88. persoonlijk vnw.
SCHAKEN
Cryptogram
nummer 11
Horizontaal: 4. Nieuwsgieri
ge hond (10); 6. Dat vrouwtje
blijft door de warmte klein in
Frankrijk (10); 8. Trots is de
kunst van het stoppen (13); 10.
Overhandigd aan een bekende
(7); 12. Groot dessert voor de
mond (4); 14. Verdeelsleutel
van ons allemaal (6); 15. Zake
lijk niet onder invloed (7); 17.
Opwindend reinigen (7); 18.
Mensen achten het minder dan
werken (7); 19. Onder invloed
van het getalm (4).
Verticaal: 1. Opnieuw gereed
voor de verdediging (6); 2. Glij
dende auto (4); 3. Armoedige
woning van de ontvanger? (8);
4. Teruggehaald door een
domoor (10); 5. Weggepoetst
schuim (10); 7. Herrie in de lei
ding? (12); 9. Honkballers krij
gen er wat van (6); 11. Kerel die
je wat te koop aanbiedt (4); 13.
Apparaat van de vorst (7); 16.
Gaat op de fles in de ruimte (7).
Oplossing
cryptogram 10
Horizontaal: 4. heilbot; 7.
beeldplaat; 8. luidspreker; 10.
vier; 11. expositie; 14. getwist;
15. hoofd; 16. pokkenbriefjes;
19. panlat; 20. opstap; 21. ijs
tijd.
Verticaal: 1. verbouwingsplan;
2. bloeddorst; 3. bondspresi
dent; 5. bloempot; 6. kade; 9.
rendier; 12. scheidslijn; 13.
troefaas; 17. kilo; 18. bronst.
Onlangs zette Hillegommer
Kees Jongsma zijn 10-jarige
zoon Daan, die algemeen ge
zien wordt als een groot talent,
een stelling voor uit het boek
Training for the Tournament
Player van Mark Dvoretsky en
Artur Ytisupov. Het ging om de
positie afgebeeld in Diagram 1
Deze stelling ontstond in een
partij Botwinnik - Suttles, Bel
grado 1969, een van de laatste
toernooien waaraan de vroege
re wereldkampioen als speler
deelnam.
In de diagramstelling zette
Botwinnik minder goed met 25.
Tf3 voort. Weliswaar won hij la
ter toch de partij maar de Cana
dees had zich beter kunnen ver
weren.
Een van de deelnemers aan
dat toernooi in Belgrado was de
Bulgaar Tringov die zich blijk
baar serieus in deze partij heeft
verdiept. Het is hem gelukt op
een aantal belangrijke punten
de analyses van Botwinnik te
verbeteren. In navolging van
Tringov geeft Dvoretsky de vol
gende variant. 25. b3ü Lxfl; 26.
Db2 Rf8; 27. Pe6+ Txe6; 28.
dxe6 en wint. Dit had Daan
voor kennisgeving aangenomen
maar, zich verdiepend in de po
sitie, vroeg hij zich af of zwart,
in plaats van 25.Lxfl; niet be
ter 25. Txe4 kan spelen. In
eendrachtige samenwerking
kwamen vader en zoon tot de
volgende variant. 25. b3 Txe4;
26. Txe4 Lxfl; 27. Pe6+ Kg8;
28. Db2 Pe5; 29. Txe5 dxe5; 30.
Dxe5 Kf7(!); 31. Dg7+ Ke8; en
wit komt niet verder dan remise
door eeuwig schaak. Mijn eerste
indruk was dat dit er allemaal
betrouwbaar uitzag. De volgen
de dag volgde een onderzoek in
mijn bibliotheek naar eventuele
bronnen die mogelijk enige hel
derheid zouden kunnen ver
schaffen. In mijn partijenverza
meling van Botwinnik (zeven
kloeke delen) komt de bewuste
partij tegen Suttles niet voor.
Wel vond ik het treffen terug in
deel 8 van de Schaakinformator,
met aantekeningen van Botwin
nik zelf. Hij geeft de analyse van
de Jongsma's tot en met 29.
Txe5 en besluit met de opmer
king dat wit wint. Tijdens het
doorbellen van mijn bevindin
gen bleek dat vader Kees vorig
III
i
I
i
i
l
\Ui/
i=(|
:4j
ill
i
Hit
lil
A
III!
111
I0i
li
111
101
A
BI
-
111
HI
P
n
III
l
V
A
A
l
ill
i.
A
A
111
10
III
A
101
111
111
M,
01
A
01
III!
ill
B
jft
a
ill
A
A|i
a
III
A
111
A
INI
III
i
ill
III!
III
ill
ill
ill
111
Diagram 1
Wit aan zet
jaar een Russisch boek over
Botwinnik had gekocht dat ik
nog niet kende en dat nog niet
door hem was geraadpleegd. En
laat nu uitgerekend in dat boek
(M.M.Botwinnik: 'Analytisch en
kritisch werk', 1957 - 1970) de
volledige analyse van Tringov
afgedrukt staan! Hij geeft nog
een aanvulling op de variant 25.
Lxfl, doch voor een oordeel
over de vondst van de Jongs
ma's is het natuurlijk interes
santer om te zien dat de Bulgaar
de door Botwinnik aangegeven
'winstvariant' verder uitwerkt.
Voor de duidelijkheid geef ik de
variant vanuit diagram 125. b3
Txe4; 26. Txe4 Lxfl; 27. Pe6+
Kg8; 28. Db2 Pe5; 29. Txe5 Hier
stopt Botwinnik dus. 29.
dxe5; 30. Dxe5 Tc7. Voorlopig
houd ik het er op dat de zet van
de familie Jongsma (30. Kf7)
sterker is. 31. Dxc7 Dxc7; 32.
Pxc7 Kf7; 33. d6 KfB; 34. Kgl
Lh3; 35. Kf2. Dit eindspel biedt
wit inderdaad voortreffelijke
winstkansen. De Hillegommers
bewijzen eens te meer dat kri
tisch onderzoek tot verrassende
ontdekkingen kan leiden.
Las Palmas vormt het decor
van de finalematch tussen Vis-
wanathan Anand uit India en de
Amerikaan van Tataarse af
komst, Gata Kamsky. De win
naar zal later in het jaar in Keu
len uitkomen tegen Gary Kaspa
rov om uit te maken wie we
reldkampioen van de PCA
wordt. Kamsky won de eerste
partij met zwart sensationeel
doordat Anand in een Spaanse
partij in goede stand op de
32ste zet door zijn vlag ging.
Een hoogst ongewoon ver
schijnsel bij de altijd zeer snel
spelende Indiër. De tweede par-
Diagram 2
Wit aan zet
tij (Grünfeld-Indisch) eindigde
in remise. In de derde partij, die
opnieuw een Spanjaard te zien
gaf, slaagde Anand er in de
stand gelijk te maken. De vierde
partij, ditmaal met Open
Spaans geopend, bracht op
nieuw een puntendeling zodat
de stand na 4 partijen gelijk
staat.
In Linares wprdt momenteel
het jaarlijkse, traditioneel zeer
sterk bezette, toernooi van or
ganisator Rentero (de Spaanse
Albert Heijn) gehouden. De
Spaanse vertegenwoordiger II-
lescas doet het tot nu toe heel
goed. Datzelfde kan niet wor
den gezegd van de Fransman
Joël Lautier, die onder zijn kun
nen presteert. Hun onderlinge
treffen stond in de derde ronde
op het programma. Na de 31e
zet van de met zwart spelende
Spanjaard was de volgende stel
ling ontstaan. (Zie diagram 2).
Zwart heeft zojuist Pc3 gespeeld
waarmee zowel Pxa4 als Pxe2
dreigt. Met 32. Pa5 dacht de
Fransman beide dreigingen het
hoofd te kunnen bieden. Hij
werd echter onaangenaam ge
troffen door het vervolg 32.
Pxe2; 33. Kxe2 Ld5 en kon
meteen opgeven. Wie de dia
gramstelling aan een nader on
derzoek onderwerpt zal ervaren
dat ook zonder deze blunder de
situatie niet eenvoudig was voor
wit.
NIEUWE UITGAVEN
De bekende 'elektronische
schaakboeken' van de Alkmaar-
se uitgever Interchess hebben
een nieuwe vorm gekregen.
Boek en disk zijn nu geschei
den. Het gevolg is dat aan de
boekuitgave meer aandacht kan
worden besteed. Nieuw is ook
Diagram 3
Wit aan zet wint
dat het boek ook apart is te
koop. Het nieuwste deel is ge
wijd aan een van de meest po
pulaire bestrijdingsmethoden
van het Konings-Indisch. name
lijk de Samischvariant. (1. d4
Pf6; 2. c4 g6; 3. Pc3 Lg7; 4. e4 d6;
5. f3). In het Engels, Nederlands
en Duits geeft IM Kick l.ange-
weg een uitstekend theoretisch
overzicht van de diverse moge
lijkheden, waarbij steeds wordt
verwezen naar relevante partij
en. Op de disk treft men een
grote hoeveelheid aanvullend
partijmateriaal aan. Ideaal voor
hen die voor niet al te veel geld
een eigen repertoire op willen
bouwen. Voor info m.b.t. te ver
krijgen titels: New in Chess Alk
maar, tel. (072)127137; fax:
(072)158234.
OPGAVE VORIGE WEEK
(Wit: KflPf5, a6, d2. Zwart: KI3,
Pc8, b6. Wit aan zet wint). Op
lossing: 1. d4 Kf4. Na 1. Ke4;
2. Pd6+ is het uit. 2. Pc7 Pa7; 3.
Pc6. En niet 3. d5 Ke5; 4. Pc6+
Kxd5; 5. Pxa7 b5; 6. Pxb5 Kc6; 7.
Ke2 Kb6; 8. a7 Kb7; met remise.
3. Pb5. Als zwart het witte
paard slaat loopt een van de
pionnen door. 4. d5. Het verlei
delijke 4. a7 leidt na 4. Pxa7;
5. Pxa7 Ke4; 6. Pb5 Kd5; 7. Ke2
Kc4; 8. Ke3 Kxb5; tot remise. 4.
Kf5; 5. Pd4+ en voor de vier
de keer offert wit zijn paard en
dit keer heeft zwart geen keuze,
Wit wint.
NI EU WE OPGAVE
Henri Rinck componeerde vier
jaar later ook een fraaie studie
met paarden. (Zie diagram 3).
De slotstand, die reeds na 5 zet
ten kan worden bereikt, is van
een grote schoonheid.
FILATELIE
Voor het derde jaar in successie
vragen de traditionele zomerze-
gels aandacht voor de ouderen
en eveneens voor het derde
achtereenvolgende jaar gaat
het, althans wat de beelden op
de zegels betreft, crescendo. De
zegels, drie stuks, in waarden
van 70 35 c., 80 40 c. en 100
45 cent, verschijnen 11 april
en het thema is deze keer
'ouderen en mobiliteit'.
Bij het verschijnen van. de
eerste zomer-/ouderenpostze-
gels in 1993 waren velen van
mening dat het Fonds Zomer-
zegels met de koerswijziging
een doodlopende weg was inge
slagen. De beelden op de zegels
waren er dan ook naar. Het the
ma van die eerste serie was
'zelfstandig wonen' en alles wat
we voorgeschoteld kregen wa
ren ouderen die bij het poseren
in de lens hadden staan staren.
De enige verwijzing naar zelf
standig wonen was een sleutel
tje onderop de zegels.
De tweede serie die als thema
'veiligheid in de woonomge
ving' heeft kwam al een stuk be
ter uit de verf. Op de zegels
wordt een telefooncirkel in
beeld gebracht en we zien
steeds de beller en de gebelde
(in een klein vierkantje). Een
bijzonder aardige vondst.
De derde serie, die dus als
thema heeft 'ouderen en mobi
liteit' steekt weer met kop en
schouders boven de tweede uit.
De zegels bruisen van activiteit,
waarbij de ontwerpers (Lies
Ros, *1952 en Rob Schöder,
*1950) drie middelen hebben
gebruikt om die activiteiten vast
te leggen: de briefkaart, de spie
gel en de video. De mobiliteit
krijgt een extra accent door de
typografie. Door bijvoorbeeld
het woord 'Nederland' in letter
grootte te laten aflopen of te la
ten oplopen worden suggesties
van snelheid en wenkende ver
ten gewekt.
De zegel van 70 35 cent laat
een briefkaart zien, die in Sura
baya (Indonesië) op de bus is
gedaan. De kaart is gericht aan
Claire: Lieve Claire, Alles is ver
anderd, toch voelen ivij ons hier
weer thuis. Liefs Opa en Oma.
Met deze kaart worden begrip
pen als 'avontuurlijk' en 'ver
weg' in beeld gebracht.
De zegel van 80 40 cent
staat in het teken van de dage
lijkse bezigheden. Een bezoekje
bij vrienden of familie is via een
spionnetje van de gastheer of -
vrouw te zien. Op de derde ze
gel van 100 45 cent een video
beeld van een dagje in de die
rentuin met een ldeinkind. On
derop dat beeld :11.APR.95', de
dag van uitgifte van deze zo-
merzegels.
Voor het eerst in de geschie
denis van de zomerzegels zal
een velletje aan de emissie zijn
gekoppeld. Vanaf het begin
(1935) tot 1984 werd er alleen
een serie zegels uitgebracht.
Omdat de verkochte aantallen
toch enigszins achterbleven bij
die van de kinderzegels (die bo
vendien sinds 1965 ook nog als
toegevoegde 'waarde' het velle
tje kennen) werd in 1984 een
boekje aan de serie toegevoegd.
Elf boekjes hebben inmiddels
het licht gezien. Om druktech
nische redenen maakt dat nu
echter plaats voor een velletje.
In het velletje zitten twee zegels
van 70 35 cent, drie van 80
40 cent en een van 100 45
cent. Prijs per velletje 7,10.
De filmzegel met daarop de
vrijpartij van Rutger Hauer en
Monique van der Ven blijkt af te
geven. Dat is, volgens
PTT-voorlichting, een gevolg
van het feit dat de zegel na het
drukken onvoldoende tijd heeft
gehad om te drogen. De zegel is
drie weken na het drukken al in
de verkoop gegaan. Die tijd is te
kort gebleken. Normaal is de
droogtijd dubbel zo lang.
Overigens blijkt niet iedereen
gelukkig te zijn met de vrijpartij
op de Turks-Fruitzegel. 'Aan
stootgevend', hebben we al van
tal van kanten gehoord en ook
opmerkingen als 'met die zegel
kun je geen serieuze brief fran
keren' worden gemaakt.
De postaal zelfstandige Finse
provincie ALAND heeft 2 janua
ri het postzegeljaar geopend
met drie permanente zegels
waarop steenformaties zijn te
zien op de eilanden Kallskar
(2,30 Fmark), Torsskar (3,40
Fm.) en Banö (7,00 Fm.). Op 1
maart verscheen een postzegel
boekje met acht zegels (vier
motieven) waarop eeuwenoude
zeilboten die werden gebruikt
voor het vervoer van mensen,
dieren en produkten tussen de
vele eilanden die Aland telt en
het Zweedse en Finse vasteland.
Oplage: 350.000 boekjes.
