Samenwerking
Kaski en ITS
Kerk Samenleving
Mgr. Van Lierde overleden
'Jezus staat naast de mensen'
DONDERDAG 16 MAART 1995
REDACTIE DICK VAN DER PLAS, 071 -356481
BUITENLAND KORT
Bedreigd
Een progressieve studenten
pastor in Bamberg (Duitsland)
heeft zozeer onder telefo
nische terreur te lijden dat hij
de pauselijk nuntius heeft in
geschakeld. De karmeliet
Rudolf Theiler had een confe
rentie geleid waar werd gepleit
voor de priesterwijding van
vrouwen, de afschaffing van
het celibaat en democratische
verkiezing van de paus. Na
een bericht hierover in het bis
domblad van Bamberg brak
een ware telefoonterreur los.
Anonieme bellers dreigden
Theiler bij de nuntius en het
Valicaan aan te geven. Oudere
vrouwen scholden hem uit
voor satan en verrader van de
paus. Theiler heeft zich nu bij
nuntius Lajos Kada beklaagd.
Verder heeft hij de pauselijk
ambassadeur gewaagd of die
al klachten binnenhad en wat
hij ermee denkt te doen.
Mishandeld
In twee Chinese dorpen zijn
rooms-katholieken gearres
teerd, gemarteld en met hoge
geldboetes bestraft. Op die
wijze treedt de regering in Pe
king op tegen overtreding var
de gezinspolitiek. Dat heeft de
mensenrechtenorganisatie
Amnesty International woens
dag bekendgemaakt. In het
voorjaar van 1994 startte Pe
king de campagne 'Liever
meer graven dan meer dan
één kind'. Omdat katholieken
abortus en sterilisatie afkeu
ren, hebben zi) vaak meer kin
deren dan is toegestaan. Veel
van de 2000 overwegend ka
tholieke inwoners van de dor
pen Fengjiazhuang en Long-
tiangou hadden volgens Am
nesty al boetes betaald. De ge
arresteerde katholieken zijn
'geslagen en gemarteld' om de
betaling van geldstraffen te
bespoedigen.
Burgerrechten
De katholieke bisschoppen
conferentie in Griekenland wil
met godsdienstminister Pa
pandreou onderhandelen over
haar eis tot gelijke burgerrech
ten voor de katholieke i
derheid in het land. De katho
lieken verlangen geen privile
ges en speciale behandeling.
Zij willen slechts op dezelfde
rechten aanspraak kunnen
maken als hun orthodoxe
landgenoten. In een woensdag
in Athene bekendgemaakt do
cument, wijzen de bisschop
pen op beperkingen van zowel
religieuze activiteiten als vor
ming voor leden van niet-i
thodoxe godsdiensten in Grie
kenland. Op een soortgelijk
document dat de bisschoppen
op 24 november vorig jaar aan
de minister hebben voorge
legd, hebben zij nog steeds
geen antwoord gekregen.
Het Katholiek Sociaal-Kerkelijk Instituut (KASKI) gaat per
1 april nauw samenwerken met het Instituut voor Toege
paste Sociale wetenschappen (ITS) van de Katholieke
Universiteit van Nijmegen.
UTRECHT GPD
De acht KASKI-werknemers ko
men in dienst van de Nijmeegse
universiteit. De verantwoorde
lijkheid voor personeel en werk
zaamheden blijft bij het bestuur
van het KASKI. De Haagse vesti
ging van het KASKI gaat als bu
reau van het Nijmeegse ITS fun
geren, dat daarmee zijn positie
in de randstad verstevigt.
De kapitaalintensieve onder
zoeken is voor het KASKI de be
langrijkste reden om aansluiting
te zoeken, terwijl het ITS in de
samenwerking kansen ziet voor
meer dienstverlening aan de ka
tholieke geloofsgemeenschap.
Het KASKI is opgericht in
1946 en geniet in kerkelijk Ne
derland aanzien door tal van
onderzoeken ten behoeve van
rk-bisdommen en kerkprovin
cie. Het is ook voor de protes
tants-christelijke kerken actief.
Zo onderzocht het onlangs nog
de acceptatie van het Samen op
Weg-proces.
Het ITS met 120 werknemers
is gespecialiseerd in beleidsad
visering. Het doet dit middels
onderzoek, program-ontwikke
ling en kennisoverdracht voor
internationale, nationale en lo
kale overheden en voor bedrij
ven en non-profit-organisaties.
De opdrachten liggen op het
terrein van onderwijs, arbeid,
welzijnszorg, volksgezondheid,
justitie, verkeer en milieu.
VATICAANSTAD CIC
Mgr. P.C.J, van Lierde, oud
vicaris-generaal van Vaticaan
stad, is afgelopen maandag op
87-jarige leeftijd in Roesselare
(België) overleden. Dat heeft het
Vaticaan bekendgemaakt. Hij
was titulair bisschop van Porp-
hyreon.
Van Lierde, pater augustijn,
was van 1951 tot 1991 vicaris-
generaal van Vaticaanstad. In
deze functie, die gelijk te stellen
is met die van bisschop, werkte
hij samen met vijf pausen. Hij
bereidde onder meer de eucha
ristievieringen van de paus
voor, was belast met de zorg
voor de Vaticaanse gebouwen
en was censor van alle boeken
die in het Vaticaan werden ge-
Majoor Bosshardt
spreekt in
Maranatha
De bekende Leger des Heils-
'majoor' A.M. Bosshardt spreekt
vanavond op een wijkavond in
het hervormde Maranathacen-
trum aan de Poolster in Katwijk.
De bijeenkomst wordt georga
niseerd door de wijkavondcom-
missie van 'Rehoboth' en staat
onder leiding van dominee B.H.
Weegink. De zaal gaat open om
19.45 uur en het programma
begint om 20.00 uur. Iedereen -
ook mensen van buiten de wijk-
gemeente - is welkom. Majoor
Bosshardt buigt zich over de
vraag: 'Is geloven in de stad an
ders dan in een dorp?'
drukt. Ook was hij sacrista van
de paus, prefect van de kapellen
in het pauselijk paleis.
Van Lierde, in het Belgische
Hasselt uit Nederlandse ouders
geboren, trad in bij de orde der
Augustijnen. Na zijn priester
wijding in 1931 studeerde hij in
Rome. Na een kort verblijf in
Nederland werd hij in 1937 do
cent aan het internationaal col
lege Santa Monica in Rome.
In 1955 werd hij tot ridder in
de orde van de Nederlandse
Leeuw benoemd. Van zijn hand
verscheen onder meer Achter
de Bronzen Poort, over het cen
traal bestuur van de Rooms-Ka
tholieke Kerk. Dit boek werd in
het Italiaans en het Frans ver
taald.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE
KERK
Aangenomen: naar Maasdam
(toez.): D. Sminkte Dender
leeuw (België).
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen: te Leeuwarden: drs.
G.J. Heeringa te Hellendoorn; te
Slie drecht: drs. F.W. Kuipers te
Nieuw Buinen.
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Beroepen: te Zuidhorn: A. de
Snoote Middelburg.
NED. GEREF. KERKEN
Bedankt: voor Rijswijk (ZH):
P.J.H. Krol te Kampen.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Beroepen: te Aalst: E. Venema te
Elspeet, die bedankte voor Bra-
kel; te Uddel: A. Moerkerken te
Gouda; te Urk: C.A. van Dieren
te Stolwijk.
Bedankt: voor Vlissingen: B. van
der Heiden te Hardinxveld-Gies-
sendam.
DE ROEPING
'Dissident' noemt dominee W. Janse zijn ge
meente in Oegstgeest. De geloofsgemeen
schap behoort tot de Nederlands Gerefor
meerde Kerken maar gedraagt zich vrij en
zelfstandig. Janse (1956, Zutphen) komt uit
een vrijgemaakt gereformeerd domineesgezin
dat in 1967 - na de scheuring - Nederlands ge
reformeerd werd. Hij bezocht de Christelijke
Gereformeerde Hogeschool in Apeldoorn en
studeerde af in 1979. Zijn eerste standplaats
in 1982 werd Katwijk, een kleine gemeente
van zo'n honderdzeventig zielen. Daarna was
janse vier jaar lang dominee van Loosdrecht.
Nu werkt hij in Oegstgeest, een
'compromisgemeente' door de veelheid aan
geloofsrichtingen. In juni 1994 promoveerde
de dominee en per 1 augustus van dat jaar
kreeg hij een aanstelling in deeltijd aan de
theologische faculteit van de universiteit Lei
den. Als onderdeel van zijn pastorale werk
houdt Janse zich bezig met het christelijk jon
gerenhuis Plexat.
V4
Dominee W. Janse: „Luther zei: iedereen moet een Jezus voor een ander zijn." foto henk bouwman
,,Het menselijk bestaan is
doorstraald van een geheim,
dat zichtbaar wordt door bij
voorbeeld de geboorte van een
baby of tijdens een ontmoeting
waarbij iets gebeurt tussen
mensen. Dat heeft iets godde
lijks, iets bovenmenselijks. God
is liefde. Ik stel me Hem voor
als een persoon, die zich via
Jezus liet zien. En net zoals Je
zus staat God niet boven de
mensen maar naast ze. Jezus
ging ook om met prostituées
en andere verschoppelingen.
In deze tijd zou hij met aidspa-
tiënten omgaan. Luther zei: ie
dereen moet een Jezus voor
een ander zijn. Zo denk ik er
ook over: begin bij jezelf.
Oegstgeest is een compro
misgemeente. Zo is er een aan
tal gemeenteleden dat met ie
mand uit een andere geloofs
richting is getrouwd. Ook ko
men er mensen in de kerk die
niet Nederlands gereformeerd
zijn. We gieten het geloof in
een vrije vorm maar verande
ren niets aan de inhoud. Zo
ben ik vóór vrouwen in het
ambt en zal ik nooit van de
preekstoel roepen dat gemeen
teleden niet mogen samenwo
nen. Ik vind dat trouw het be
langrijkst is in een relatie en
niet de vraag of de partners
ook voor de wet echtgenoten
zijn. De burgerlijke stand be
staat pas sinds Napoleon. Tot
1811 was trouwen: in de kerk
bekend maken dat je een rela
tie hebt.
In de loop van de tijd ben ik
een beetje een dissident in de
Nederlands Gereformeerde
Kerk geworden. Dat heeft drie
oorzaken. Ten eerste ben ik de
theologische wetenschap seri
eus blijven nemen. Als er bij
voorbeeld in de universiteit
vraagtekens bij het plaatsvin
den van de zondvloed worden
gezet, kan ik niet zondermeer
mijn kop in het zand steken.
Daar ben ik teveel weten
schapper voor. Ten tweede
heb ik in mijn Loosdrechtse
tijd drie maanden lang radio
werk gedaan. Elke week moest
ik 's ochtends om zeven uur
over het evangelie praten. Dat
betekent dat ik mensen, die
voor het overgrote deel nooit
naar de kerk gingen en dié
1 in de File stonden, ze
ven minuten met een kerk-
praatje moest proberen te
boeien. Dat was een enorme
uitdaging.
De derde oorzaak van mijn
dissident-zijn vloeit voort uit
mijn contact met studenten in
Loosdrecht. Zij waren gemeen
teleden van mij maar kwamen
weinig in de kerk, dus zocht ik
ze thuis op en dronk een bier
tje met ze. De studenten stel
den mij zeer kritische vragen
over het geloof. Door me in ze
te verplaatsen leerde ik door
kritische ogen te kijken. Overi
gens ben ik zelf ook kritisch en
tegendraads. Ik houd niet van
platgetreden paden, zoals een
uitspraak als: huil maar niet,
God zorgt voor je. Nee, dat ge
beurt via mensen.
Het pastoraat en de verkon
diging vind ik het leukst aan
mijn werk. Ik kan gewoon niet
zonder mensen, ik wil door
dringen in hun leven, de zin
van het bestaan zoeken. En
omdat ik dominee ben doe ik
dat met religieuze werktuigen.
Het gaat me om de expressie
van het gevoel, de emotie. Om
die reden speel ik ook viool."
1
J
D
I
E
C
B
H
T
2
S
E
P
A
S
L
K
T
3
K
L
E
N
P
K
R
4
V
I
L
N
O
C
1
K
5
P
B
A
E
S
E
1
S
6
V
M
I
E
S
T
O
S
7
c
P
R
H
u
I
E
L
8
R
N
U
Z
D
I
A
E
9
M
T
E
J
N
E
S
G
10
E
S
A
E
L
D
N
O
11
F
P
L
U
R
I
T
1
12
N
S
C
T
U
I
F
P
13
S
E
T
O
H
M
E
P
14
B
A
B
N
A
T
A
N
OPGAVE
OPLOSSING
CITAAT
Streep op elke regel de letters
weg, die samen het woord vor
men dat overeenkomt met de
omschrijving. De resterende let
ters vormen van boven naar be
neden en van links naar rechts
een citaat.
Horizontaal:
1. toe; 2. hulpmiddel bij bot
breuken; 3. deurkruk; 4. plukje;
5. loog; 6. verbod; 7. waardeloos
ding; 8. onenigheid; 9. individu;
10. verschil tussen uitgaven en
ontvangsten; 11. blaasinstru
ment; 12. gum; 13. bot; 14.
vrucht.
KRUISWOORDRAADSEL
kat-m-bul
-sigaret-
a-n-d-s-n
fr-vet-po
kade-re'st
o-en-ol-a
menu-eker
si-suf-li
t-e-n-z-s
-steiger-
kas-e-sijs
DE RECHTER
Mr. Jesse van Muylwijck
DE VERPACHTE SMOKKELDE
MEN5EM ILLEGAAL
S/AAR NEDERL-AMD
s
gT=-f\
v.
3Hi
ueveMs&eVAARLDKe Reis
SortEERSCOMTAi MER.
Hl) Z.E VUFDUrZBNlp
DAT is WAAR., MAAR ZE
KREeeM er eem örArris
UONCHPAKR.ET Bi).
HEINZ
//c z/7~
A'/&T ZO /A
m'a/ v£l.
BOES
HET WEER
Randstoringen
Halverwege maart werden grote de
len van Centraal-Europa nog even
getrakteerd op pittig winterweer.
Koude lucht vanaf de Atlantische
Oceaan maakte woensdag contact
met het reservoir van vrieslucht,
dat zich de afgelopen dagen boven
Midden-Europa had gevestigd.
Vooral boven Duitsland gaf dat
aanleiding tot sneeuwval, maar ook
in het noorden van ons land lag gis
terochtend nog enige tijd een wit
tapijt van ongeveer 5 centimeter.
Opmerkelijk, zeker in een tijdperk,
waarin het ene na het andere
warmterecord wordt gebroken.
Vooral de laatste jaren was de
maand maart in Nederland een
echte lentemaand met soms zelfs
al zwoele dagen. De weergeschie-
denis staat echter bol van voor
beelden waarin maart kwistig rond
strooit met winterse verschijnse
len, inclusief een sneeuwbedek-
king. De laatste koude maart-
maand in Nederland dateert uit
1987, toen de eerste drie weken
bepaald winters waren te noemen
met haast elke nacht lichte tot ma
tige vorst. Op 20 maart van dat jaar
viel er zelfs nog een paar centime
ter sneeuw boven de westelijke
kuststrook.
Ook in april en mei maakt de win-
lat
ter nog wel eens uitstapjes naan
ze regionen. Op 11 april 1978 li
zo'n excursie 'uit de hand' met n
Noord-Holland plaatselijk meer
dan 15 centimeter wittigheid. N
de toch al sneeuwrijke winter va
1978-1979 lager in de kuststrc
op 2 mei andermaal twee centin
ter verse sneeuw. In 1935 werd
het zelfs op nog latere datum wi
Nederland. De Bilt meldde op 1
mei gedurende korte tijd een du
ne sneeuwlaag.
De komende dagen blijft het erg ïQ
wisselvallig in Nederland. TusselWi
Schotland en Noorwegen ligt hejee
centrum van een omvangrijke dejde
pressie, die voorlopig van geen *Le
ken weet. Randstoringen zorgenjge
van tijd tot tijd voor een verhoogd,
buiigheid met kans op hagel en
weer. De zuidwestenwind, somsl^
hard of stormachtig, blaast onopre
houdelijk vrij koude, Atlantische
lucht over ons land. De tempera; p
ren schommelen meest tussen 4D
en 10 graden. De harde wind zod
voor een lage gevoelstemperatuil^
Soms laat de zon zich even zienjg3
maar zolang de straalstroom op jth
West-Europa gericht blijft, speetDi
het lenteweer zich voornamelijkjRi
ten zuiden van de Alpen en Pyre|6r
neeën.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
vrijdag.
Noorwegen:
Veel bewolking en perio
den met regen; in het bin
nenland ook sneeuw. In
het noorden ook enkele
opklaringen. Nu en dan
veel wind. Maxima uiteen
lopend van enkele graden
onder het vriespunt in het
noorden tot ongeveer 4
graden aan de kust in het
zuiden en westen.
Tamelijk bewolkt en perio
den met sneeuw of regen.
Morgen van het zuiden uit
enkele opklaringen. Nu en
dan veel wind. Middag-
temperatuur uiteenlopend
van -5 graden in het noor
den tot +3 in het zuiden.
Denemarken:
Overwegend bewolkt en
van tijd tot tijd buiige
neerslag, soms met on
weer en vandaag ook met
karakter. Middagtemperatui
+5 graden.
Engeland, Schotland, Wales en Ierland:
Onbestendig weer met vandaag veel be
wolking en enige tijd regen. Morgen nu
en dan zon. maar ook enkele winterse
buien, vooral in de westelijke kustgebie
den mogelijk met onweer. Veel wind.
Middagtemperatuur van 5 graden op de
Shetland-Eilanden tot rond 10 graden in
het zuiden van Ierland en Engeland.
België en Luxemburg:
Vandaag eerst enkele opklaringen en
plaatselijk een winterse bui, tegen de
avond regen, in de Ardennen mogelijk
ook wat sneeuw. Morgen later op de dag
van het westen uit weer enkele opklarin
gen en opnieuw buien. Maxima eerst
rond 8 graden, morgen iets hoger.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Vandaag vooral in de oostelijk departe
menten eerst enkele opklaringen; verder
van het westen uit toenemende bewol
king. in de avond gevolgd door regen.
Morgen later op de dag weer enkele op
klaringen, met name in het noordwes
ten. en flink wat wind. Middagtempera
tuur vandaag in het algemeen rond 10
graden, morgen iets hoger.
Spanje:
In het noorden geregeld wolkenvelden
en soms wat regen. Elders vrij zonnig en
droog. Middagtemperatuur vandaag van
12 graden lokaal in het noorden tot 20
in het zuiden; in' Andalusië plaatselijk
24 graden. Morgen kan het in Aragon
ook plaatselijk 20 graden worden.
Canarische Eilanden:
Flinke perioden met zon. droog. Middag
temperatuur vandaag rond 21 graden,
morgen iets hoger.
Zuid-Frankrijk:
Vandaag in de Alpen eerst nog plaatse
lijk sneeuw, in de dalen regen. Daarna
opklaringen en vrijwel overal droog. Mor
gen later op de dag opnieuw bewolkt en
enige tijd regen, boven de 1200 meter
sneeuw. Middagtemperatuur vandaag
tussen 10-en 14 graden, morgen iets
hoger. Temperatuur op 2000 meter
hoogte in de Franse Alpen eerst om
streeks -6 graden, morgen enkele gra
den hoger.
Italië:
Vandaag van tijd tot tijd zon. maar in het
noorden ook kans op buiige regen, heel
misschien met onweer. Morgen blijft he't
in het noorden droog en kunnen juist in
het zuiden enkele regen- of onweersbui
en vallen; ook dan schijnt de zon gere
geld. Middagtemperatuur van 15 tot 18
graden, maar in het noorden en noord
oosten enkele graden lager. Tempera
tuur op 2000 meter hoogte in de Alpen
en Dolomieten meest rond -3 graden.
Duitsland:
Vandaag eerst opklaringen, afgewisseld
door enkele buien, plaatselijk met hagel
of natte sneeuw. Daarna veel bewolking
en enige tijd regen, vanaf 1100 meter
plaatselijk sneeuw. Morgen in de loop
van de dag vooral in het noorden weer
opklaringen.
Zwitserland:
Vandaag vooral in het laagland kans op
wolkenvelden, in de bergen flink wat
zon; vooral later op de dag op de meeste
plaatsen droog. Morgen vanuit het wes
ten weer bewolkt en later vanaf 1300
meter sneeuw. Temperatuur op 2000
meter morgen tijdelijk rond -2 graden.
Oostenrijk:
Vandaag vooral in het oosten nog wol
kenvelden en in de bergen sneeuw, in
het dal regen. Morgen eerst flink wat
zon, later in Vorarlberg en Tirol weer be
wolking; tot de avond op veel plaatsen
droog. Temperatuur op 2000 meter
morgen tijdelijk rond -2 graden.
VRIJDAG 17 MAART 1
Zon- en maanstanden j;
Zon op 06.50 Zon onder 18 n
Maan op 19.43 Maan onder06, n
Waterstanden Katwijk
Hoogwater03.20 15.29 f
Laag water 11.39 23.36 k
wmdst 8 0
Weerrapporten 15 maart 19 u
station weer wind
Amsterdam licht bew. zw 4
De Bilt onbew.
Deelen onbew.
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Vlissingen
Maastricht
Athene
Barcelona
Berlijr
Boedapest
Bordeaux
Brussel
Cyprus
Genève zwaar bew
Helsinki zwaar bew.
Innsbruck zwaar bew.
Istanbul zwaar bew.
Klagenfurt half bew.
Kopenhagen zwaar bew
LasPalmas regenbui
Lissabon half bew.
Locarno
Luxemburg
nnw4 14 7
half bew./ wzw411
licht bew w4 20
half bew.
hagelbui/
half bew
bew
Split
Stockholm
Warschau
Wenen zwaar bei
Zurich regen
Bangkok onbew.
Buenos Aires zwaar bei
Casablanca half bew.
Johannesburg licht bew
z5 35 26
n 5 26 18
wnw3 20 10
wmdst 26 23
Los Angeles onbew. wzw3 21
New Orleans half bew./ n 2/ 23
New York zwaarbew./ w2/ 16
Tel Aviv licht bew. wmdst 23 18
COLOFON
LEIDSCH DAGBLAD
Uitgave van Dagbladuitgevenj Damiate bv.
DIRECTIE B.M Essenberg. G.P. Arnold (adj),
J. Kiel (adj).
HOOFDREDACTIE. Jan-Geert Majoor, Frans
Nypels, Henk van der Post (adj).
OMBUDSMAN R D Paauw, tel. dag. 9 30-
11 30uur071-356215.ofperpost
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82.2321 BM Leiden
Telefoon071 -356356
POSTADRES
Postbus 54,2300 AB Leiden
TELEFAX:
Advertentres071 -323508
Fam. berichten 023-317337
Redactie071-321921
ADVERTENTIES
ma.-vrij van 08 30-17.00 uur
Telefoon 071-356230
RUBRIEKSADVERTENTIES (Sleutels)
ma -vrij van 8.30-17 00 uur
Telefoon071-143545
ABONNEMENTEN
Tel 071 -128030 bij vooruitbet. (ind BTW)!
per acc giro automl
per maand ƒ31,05 30
per kwartaal 87,70 88
per jaar 337,55 ƒ338
VERZENDING PER POST
Nederland: per kwartaal 134,50
overige landen op aanvraag
KLACHTEN BEZORGING
