Heerma nu enige
leider van CDA
Alleen vroege vlokkentest leidt tot problemen
Binnenland
Eigen risico voor bedrijven drukt ziekteverzuim fiks omlaag
Spoorbrug in aanbouw
President Havel van Tsjechië krijgt Geuzenpenning
Jongen (14) verdacht
van verkrachten meisje
'Meer verkeerscontroles nodig'
JDINSDAG
14 MAART 1995
GPD Geassocieerde Pers Diensten
Discussie over commerciële thuiszorg
bunnik H. Tjassing blijft voorzitter van de Landelijke Vereniging
voor Thuiszorg (LVT. 130.000 werknemers). Een aantal thuis
zorginstellingen probeerde de voorzitter gisteren tijdens een le
denvergadering in Bunnik te wippen, maar dat mislukte. Binnen
de LVT is ernstig meningsverschil over de vraag of de thuiszorg
commerciëler moet worden. Tjassing is ook directeur van Thuis
zorg Drente en heeft een commercieel thuiszorgbedrijf ingelijfd
dat veel goedkoper en efficiënter werkt dan zijn eigen instelling.
Gifdampen uit Tilburgs riool
tilburg Uit rioolputten in een Tilburgse wijk waar vroeger een
gasfabriek en een werkplaats van de Nederlandse Spoorwegen
hebben gestaan, komen giftige stoffen vrij. De gemeente wil nu
alle putdeksels hermetisch afsluiten. In 1984 is de grond schoon
gemaakt. Nu blijkt dat het grondwater tot op grote diepte veel
ernstiger is vervuild dan werd aangenomen.
Dijkstal wil af van vroeg pensioen
den haag Minister Dijkstal van binnenlandse zaken wil het
functioneel leeftijdsontslag (FLO), een soort VUT, bij de rijks
overheid afschaffen. Hij onderschrijft de conclusies van een in
terdepartementale werkgroep, die stelt dat het niet juist is om
een algemene leeftijdsgrens aan een hele beroepsgroep op te
leggen. Een te grote werkbelasting is volgens de werkgroep niet
te wijten aan het ouder worden, maar aan het aantal jaren dat
een werknemer een bepaalde functie vervult.
Justitie overlegt met kinderrechters
den haag Justitie gaat met de kinderrechters praten over adop
tieproblemen rond kinderen van 'draagmoeders' door 'wensou-
ders'. Dat heeft een woordvoerder van staatssecretaris Schmitz
(Justitie) gisteren gezegd. In het arrondissement Rotterdam wei
geren de kinderrechters nog langer in te stemmen met adoptie
van draagmoederkinderen door wensouders, omdat er geen
wettelijke regeling is. De rechters knepen bij de toewijzing van
deze kinderen tot nu toe een oogje dicht, maar vinden dat nu er
een goede wettelijke regeling moet komen. Wensouders zijn
mensen die een vrouw bereid vinden om een kind voor hen te
dragen en te baren.
Pornobaas krijgt negen jaar
Rotterdam Een 40-jarige Rotterdammer is vanmorgen door de
Rotterdamse rechtbank veroordeeld tot een celstraf van negen
jaar en TBS met dwangverpleging. De man zou jarenlang zijn
drie stiefkinderen hebben misbruikt. Ook zat hij in de leiding
van een netwerk in de Randstad en Limburg dat zich heeft be
ziggehouden met produktie, uitwisseling en verkoop van kinder
porno. Tegen de man was zeven jaar geëist.
Werkloosheid sinds '94 stabiel
den haag In de periode december '94-februari '95 telde ons
land volgens de nieuwste cijfers van het Centraal Bureau voor de
Statistiek 484.000 geregistreerde werklozen. Daarmee is de werk
loosheid sinds medio vorig jaar stabiel. Dat geldt ook voor het
aantal werkloosheidsuitkeringen. Het aantal werklozen is wel
voor het eerst sinds 1992 lager dan een jaar eerder.
Meer aandacht voor ziekemaar ook 'strafkorting
haarlem sjaak smakman
Sinds ze het loon bij ziekte de eerste
weken uit eigen zak moeten betalen,
zitten werkgevers veel meer achter hun
zieke werknemers aan. De meldings
procedures voor ziekte zijn aange
scherpt veel mensen moeten zich
ziek melden bij de eigen chef en er
wordt veel meer contact gehouden met
de zieke. Al met al is het ziekteverzuim
in een jaar tijd met ongeveer elf pro
cent verminderd, zo constateert het
College van Toezicht Sociale Verzeke
ringen (CTSV) na een onderzoek onder
duizend bedrijven.
Sinds januari vorig jaar moeten klei
ne bedrijven de eerste twee weken en
grotere bedrijven de eerste zes weken
ziekteverzuim uit eigen zak doorbeta
len. In ruil daarvoor betalen ze een la
gere ziektewetpremie. De bedoeling
van die maatregel was het bedrijfsleven
te prikkelen om iets te doen aan het in
ternationaal gezien hoge ziektever
zuim.
Dat beleid werpt vruchten af, consta
teert het CTSV. Bijna twee van de drie
ondervraagde bedrijven zijn naar eigen
zeggen sinds de invoering van het ei
gen risico (aanmerkelijk) meer gaan
doen aan het ziekteverzuim. Vooral bij
bedrijven met meer dan twintig werk
nemers, die zes weken moeten doorbe
talen, is het ziekteverzuim fors afgeno-
De daling komt door een scala van
positieve en negatieve maatregelen.
Positief zijn onder meer aandacht van
het bedrijf tijdens de ziekte en bijvoor
beeld extra vakantiedagen of een geld
bedrag voor wie zich niet of nauwelijks
ziek meldt, maar er zijn ook strafmaat
regelen zoals kortingen op het salaris
door de invoering van wachtdagen
en/of minder dan honderd procent
uitbetaling tijdens de afwezigheid. Er
zijn ook mensen ontslagen omdat ze
naar de zin van het bedrijf te vaak ziek
zijn. Verder gaf zeven procent van de
bedrijven te kennen dat ze meer uit
zendkrachten zijn gaan inhuren omdat
ze die bij ziekte niet hoeven door te be
talen.
Het kabinet wil de Ziektewet hele
maal gaan privatiseren, wat wil zeggen
dat bedrijven straks zelf maar moeten
uitzoeken hoe ze de aanpak van de
doorbetaling bij ziekte willen gaan re
gelen. Acht van de tien bedrijven voe
len daar niets voor. Het verzet komt
vooral van de kleine bedrijven, die nu
nog na de eerste twee weken de bege
leiding en doorbetaling weer kunnen
overlaten aan de bedrijfsvereniging.
Grotere bedrijven, die vaak beschikken
over een eigen afdeling personeelsza
ken, zijn wat positiever. Maar ook hier
zien ruim twee van de drie bedrijven er
niets in.
Collectief leiderschap van partij afgeschaft
Het CDA-bestuur heeft het collectief leiderschap in de
partij afgeschaft. Voortaan heeft de fractieleider in de
Tweede Kamer, Enneüs Heerma, 'het politieke primaat
binnen het CDA' en mag hij 'in crisissituaties de knopen
doorhakken'. Maij-Weggen blijft delegatieleider in het
Europees Parlement en lid van het partijbestuur, maar
behoort niet langer tot de gezamenlijke leiding (het top-
beraad) in de partij.
den haag gpd
Dat bleek gisteravond na een
urenlange vergadering van het
partijbestuur in Den Haag, waar
de campagne voor de statenver
kiezingen werd geëvalueerd.
Aanleiding voor de partijdiscus
sie over het leiderschap was de
kwestie-Maij. De voormalige
minister van verkeer en water
staat vergeleek WD-leider Bol-
kestein tijdens de verkiezings
campagne met de extreem
rechtse Vlaming Dewinter. Zij
weigerde de liberale leider excu
ses aan te bieden. Heerma en
CDA-partijvoorzitter Helgers
wisten haar daartoe evemin
over te halen.
De kamerfractie eiste vorige
week dat Heerma de touwtjes
strakker in handen zou nemen,
zodat affaires als die van Maij
niet meer voor kunnen komen.
Daarom zou uitsluitend Heer
ma de 'politiek leider' van het
CDA moeten zijn. Het collectief
leiderschap, inclusief Maij, zou
daarmee moeten verdwijnen.
Voorzitter Helgers stichtte ver
warring door de dag erop vast te
houden aan dat gezamenlijke
leiderschap.
Het partijbestuur besloot ech
ter de fractie te steunen en
Heerma het 'politieke primaat'
te geven in 'de politieke actuali
teit'. In crisissituaties mag
Heerma ingrijpen. „Er zal geen
sprake zijn van een collectief
leiderschap", aldus de fractie
voorzitter. Partijleider durft
Heerma zich echter nog niet te
noemen 'want dat is iets dat
groeit, dat zich ontwikkelt'.
Het topberaad zal een andere
vorm krijgen, welke is nog on
bekend. „Maar mevrouw Maij
blijft een belangrijke leidingge
vende politica binnen het
CDA", aldus Helgers. Ook mag
zij gewoon in verkiezingscam
pagnes blijven meedraaien.
„Ik ben tevreden", was het
enige commentaar van Maij na
afloop. Naar verluidt heeft zij
veel kritiek van het bestuur ge
kregen op haar halsstarrige wei
gering het weer goed te maken
met Bolkestein, hoewel de be
stuursleden het inhoudelijk met
haar eens zouden zijn.
weesp Over het Amsterdam-Rijnkanaal bij Weesp bouwen de Nederlandse Spoorwegen een nieuwe
250 meter lange, 34 meter hoge en 2.900 ton zware spoorburg die de oude brug uit 1973 moet vervan
gen. FOTO DIJKSTRA PETER BROM
Marlboro haalt
ali
•"ontploffende
pj aansteker terug
den haag» anp
de handel wegens ontploffings
gevaar. Het bedrijf sloot de aan
stekers sinds 20 februari in bij
een pakje Marlboro. De laatste
J dagen ontploften twee aanste
kers, er is niemand gewond ge-
raakt.
Het bedrijf liet de aanstekers
van het type Pack Lite uit Korea
door TNO testen en de resulta-
j ten waren aanleiding om ze uit
de handel te halen. D^ aanste
kers met het opschrift 'Marl
boro Medium' kunnen worden
teruggegeven aan de tabaks
zaak. Iedereen krijgt zijn geld
terug. Het bedrijf heeft de Ko-
i reaanse fabrikant aansprakelijk
gesteld voor de schade.
Sorgdrager: Geen
gratie gevangenen
den haag gpd
Gevangenen krijgen geen gratie
in verband met de vijftigste her
denking van bevrijdingsdag.
Minister Sorgdrager van justitie
wijst een verzoek van de Bond
van Wetsovertreders (BWO) om
de straftijd met tien procent te
verkorten van de hand. Sinds de
Tweede Wereldoorlog is in Ne
derland een paar keer gratie ge
geven; onder andere in 1955
(bevrijdingsherdenking) en in
1966 (het huwelijk van Beatrix
en Claus).
WD'er Jos van Rey naast
kamer-, raad- ook statenlid
maastricht gpd
Het Roermondse raadslid en
kamerlid Jos van Rey (WD)
breekt alle records. Bij de sta
tenverkiezingen op 8 maart
heeft de WD'er achtduizend
voorkeursstemmen in de wacht
gesleept. Dat betekent dat Van
Rey, die aanvankelijk op een
onverkiesbare (dertigste) plaats
stond, alsnog tot statenlid is ge
kozen.
De 'Bolkestein van Limburg'
is blij verrast. „Met de hand op
mijn hart, dit had ik in de verste
verte niet verwacht. Met acht
honderd voorkeursstemmen
was ik ook blij geweest." Als
Van Rey lid wordt van de staten,
draagt hij drie politieke petten.
Dat vindt de Limburgse WD
voorzitter Thijssen te veel. Hij
heeft Van Rey gevraagd zijn
raads- of statenlidmaatschap te
laten vallen. Volgens de provin
ciale partijtop is het voor geen
politicus te doen om het kamer-
stalen- en raadslidmaatschap
te combineren. Ook de WD
statenfractie verlangt dat Van
Rey een snelle keuze maakt. Dat
doet Van Rey niet. Hij laat zich
eind april gewoon als statenlid
beëdigen en kijkt dan of hij het
werk aankan. „Want er zijn wel
achtduizend Limburgers die mij
in de statenbankjes willen."
En poging tot moord
vlaardingen. De Tsjechische president Havel heeft gisteren in Vlaardingen uit handen van premier Kok en in aanwezigheid van de koningin de negende Geuzenpenning gekregen. De
stichting Geuzenverzet eert jaarlijks iemand die zich heeft beijverd om de democratie te bevorderen en de waakzaamheid tegen dictatuur, discriminatie en racisme te vergroten.
FOTO ANP PAUL VREEKER
bergambacht «anp
De politie in Bergambacht heeft
een 14-jarige jongen gearres
teerd die vrijdag een 12-jarig
meisje uit Schoonhoven zou
hebben verkracht en daarna ge
probeerd te wurgen. De jongen
is inmiddels voorgeleid aan de
officier van justitie en de rech-
ter-commissaris. Dat heeft de
politie gisteren bekend ge
maakt.
De jeugdige verdachte zit in
voorarrest. De rechter-commis-
saris heeft een psychiatrisch on
derzoek gelast gezien de geeste
lijke toestand van de jongen.
Het meisje kon ternauwernood
ontsnappen uit de handen van
de jongen. Nadat hij zich aan
haar had vergrepen, probeerde
hij haar met een touw te wur
gen. Toen dat niet lukte, smeet
hij het meisje in een sloot. Het
slachtoffer wist te ontkomen
door weg te zwemmen.
Gynaecoloog K. Boer van AMC in Amsterdam relativeert risico 's
den haag theo haerkens
Een vlokkentest is alleen gevaarlijk als de zwanger
schap nog geen tien weken heeft geduurd. In Neder
land wordt de test wijwei nooit vóór die tijd gedaan.
Van de vijfduizend vlokkentesten die per jaar worden
gedaan, werd bij slechts één kindje een afwijking ge
constateerd die mogelijk verband houdt met de vlok
kentest.
Dat zegt K. Boer, gynaecoloog in het Academisch
Medisch Centrum in Amsterdam. In Engeland is op
schudding ontstaan over de vlokkentest vanwege de
geboorte van veertig gehandicapte kinderen na het af
nemen van zo'n test. Ook elders in de wereld zijn na
de test kinderen met handicaps geboren.
De vlokkentest wordt gedaan om te zien of een
vruchtje gezond is en om te voorkomen dat er kinde
ren met ernstige afwijkingen worden geboren. De test
wordt gedaan bij vrouwen boven de 36 jaar die een
verhoogde kans hebben op een mongooltje of als de
ouders drager zijn van een erfelijke ziekte. Bij de test
wordt met een zuigslangetje of een tangetje een klein
beetje celweefsel van de moederkoek weggenomen.
Dat kan gebeuren via de buikwand of de vagina. Met
behulp van echoscopie kan de arts precies ziet wat hij
doet.
De test kan wij woeg in de zwangerschap worden
gedaan. In Nederland is dat doorgaans rond de elfde
week, maar in Engeland en Italië gebeurde het zelfs
vanaf de zevende week van de zwangerschap. Hoe
eerder een afwijking wordt ontdekt, hoe minder in
grijpend een eventuele abortus is.
Artsen kiezen vaak voor een vlokkentest omdat een
vruchtwaterpunctie, waarbij wat vruchtwater wordt
weggenomen met behulp van een naald in de
buikwand, pas mogelijk is in de vijftiende week van de
zwangerschap. Bovendien duurt het dan nog drie we
ken voor de uitslag bekend is. Vooral in landen waar
abortus uiterlijk tot de twaalfde week is toegestaan, is
de druk groot om snel duidelijkheid te krijgen over de
gezondheid van de vrucht. In Nederland mag abortus
tot twintig weken, waardoor er minder druk is om
woeg een vlokkentest af te nemen.
Sinds het begin van de jaren negentig wordt de ge
boorte van kinderen met afwijkingen aan handjes,
voetjes of gezicht in verband gebracht met de vlok
kentest. Volgens Boer is het mogelijk dat bij het weg
halen van de hele kleine hoeveelheden celweefsel
'kleine frutseltjes' in de bloedbaan van de foetus te
rechtkomen. Die kunnen de circulatie van het bloed
blokkeren. „Het is mogelijk dat een cel die de ontwik
keling van een lichaamsdeel stuurt, onvoldoende
zuurstof krijgt, waardoor die niet goed zijn werk kan
doen. Als de zwangerschap wat langer heeft geduurd,
is dat risico waarschijnlijk minder omdat er meer cel
len zijn met dezelfde functie."
De vijfduizend vlokkentesten die jaarlijks in Neder
land worden gedaan, hebben plaats in elf centra, de
academische ziekenhuizen en klinieken in Zwolle en
Arnhem. Sinds ze daar ongeveer tien jaar geleden mee
begonnen, controleren deze centra of kinderen er na
delige gevolgen van ondervinden. Het AMC trof nog
niet zo lang geleden een kindje aan dat een stukje van
de vingers mist. Dat doet denken aan de afwijkingen
die ook in Engeland zijn gevonden na het afnemen
van de vlokkentest. „Toch is er geen zekerheid dat zo
iets door de test is veroorzaakt, want het komt spon
taan ook wel eens voor."
Omdat het ook mogelijk is dat er in de loop van een
jaar afwijkingen worden gevonden die niet onmiddel
lijk na de geboorte worden ontdekt zoals blindheid,
doofheid of darmstoornissen doet het AMC sinds
1992 nog een tweede onderzoek naar deze groep kin
deren. Van de 1.800 ouderparen die in verband hier
mee zijn aangeschreven, hebben er 1.500 gereageerd.
Bij hun kinderen zijn geen afwijkingen gevonden die
aan de test kunnen worden toegeschreven.
driebergen. gpd-anp
Regionale politiekorpsen moe
ten veel meer doen aan ver
keerscontroles. Na al het gesoe
bat over de gevolgen van de re
organisatie van de politie wordt
het hoog tijd om de automobi
list weer in het gareel te krijgen.
Dat zei minister Sorgdrager
van justitie gisteren in Drieber
gen tijdens een bijeenkomst
over snelheidscontroles. Ze
maakte bekend dat de perma
nente snelheidscontrole op de
A2 tussen Utrecht en Amster
dam wordt uitgebreid. Vanaf
vandaag wordt er ook perma
nent gecontroleerd op het stuk
tussen Utrecht en Den Bosch.
Sorgdrager zei zich 'behoor
lijk zorgen' te maken over de
kennelijk lage prioriteit die de
verkeerscontrole bij de politie
krijgt. „Ik begrijp best dat de pe
riode na de reorganisatie moei
lijk is geweest en dat het verkeer
een tijdje niet in beeld is ge
weest. Maar dat moet nu wèl
weer gebeuren."
De minister vindt verkeers
controles een „visitekaartje van
rechtshandhaving. Bij geen de
lictcategorie is het aantal poten
tiële wetsovertreders zo groot
als juist in het verkeer. Een ge
brekkige handjiaving kan de ge
dachte doen postvatten dat de
overheid het met andere nor
men en wetten dan ook wel niet
zo nauw zal nemen."
Voor de uitbreiding van de
permanente controle op de A2
heeft het Korps Landelijke Poli
tiediensten in Driebergen spe
ciale afspraken met het open
baar ministerie gemaakt: bin
nen drie weken na de overtre
ding ligt de acceptgiro al op de
mat.
I let korps is uitermate tevre
den over de permanente con
trole omdat het aantal snel
heidsovertreders spectaculair is
verminderd. Dat liep een jaar
geleden op stille uren nog op tot
vijftig procent. Nu rijdt nog
maar vijf procent van alle auto
mobilisten te hard.
Het traject tussen Utrecht en
Den Bosch, waar vanaf vandaag
ook permanent wordt gecontro
leerd, is een van de drukste in
het land is. Per etmaal razen er
ruim 100.000 voertuigen over
heen. Vorig jaar gebeurden er
1200 ongelukken. Ruim de helft
daarvan was toe te schrijven
aan te hard rijden.
In een debat in de Tweede
Kamer liet minister Jorritsma
(verkeer) gisteren weten dat zij
nog niet wil dat de algemene re
gel dat verkeer van rechts voor
rang heeft, ook voor fietsers
gaat gelden. Zij verwacht dal er
daardoor meer verkeersdoden
zullen vallen. De minister wil de
verandering pas invoeren als al
le kruisingen dusdanig zijn aan
gepast dat fietsers van rechts op
een veilige manier voorrang
kunnen krijgen.
Nederland is het enige land in
Europa dat nog geen einde
heeft gemaakt aan de voor-
rangsregel die ooit door de
Duitse bezetter werd ingevoerd.
