Du Rhone villages: verwarmend als een jas
De hond die draaft
Smaak
Dal met saté
INSDAG 14 MAART 1995
REDACTIE: 023-150263/150265
tENU VAN voorlichtingsbureau
voorde voeding
iE DAG
ihuis) SCHELVIS MET MOSTERDSAUS
(zie onderstaand recept)
AARDAPPELPUREE
KWARK MET ROZUNEN EN BANAAN
jhrap 1 kleine winterwortel en snijd hem
partn|reepjes. Was 1 prei en hem in dunne rin-
in. Kook de groente 2 min. in weinig water
uuret zout en schep ze in een ovenvaste
haal. Leg 2 schoongemaakte kleine schel-
ssen er op. Meng 2 dl Umer met 2 eetl.
losterd en 'E eetl. ketjap, paper en weinig
lut. Giet de saus over de vis, dek de schaal
iasse!met aluminiunfolie en zet hem 25 min.
|idden in een voorverwarmde matig hete
21.0(75 graden C) oven.
jr persoon: 770 kilojoules, 180 kilocalo-
^ën, 28 g eiwit, 5 g vet, 9 g koolhydraten.
DEENSE KALFSSOEP
Klassl GESTOOFDE KIPBRAADSTICKS
(zie onderstaand recept)
AARDAPPELEN
L 5.0Casp wat van het buitenste van de schil van
In sinaasappel en pers hem uit. Bak 2 kip-
uur [aadsticks in 1 eetl. olie in een pan met
nd voi>ti-anbakbodem bruin. Neem de kip uit
pan. Bak 1 gesneden ui met 1 uitgeperst
bezojentje knoflook. Bak '/zkleingesneden
jprika en 2 ontvelde tomaten mee. Voeg
;lkun| |cjp> jiet sinaasappelsap, de geraspte
1 jhil, 1 dl kippebouillon en 1 theel. cajun-
00 iuiden toe en stoof dit met de deksel op de
an 30 min.
Br persoon: 740 kilojoules, 180 kilocalo-
ppn. 21 g eiwit, 7 g vet, 8 g koolhydraten.
GEPOCHEERD El
SPINAZIESTAMPPOT
(zie onderstaand recept)
1 IRISH COFFEEMOUSSE
jak 50 g in kleine blokjes gesneden ontbijt-
,pek langzaam bruin en knapperig. Neem
et spek uit de pan. Schil 750 g aardappe-
in, kook ze in 25 min. gaar en maak er met
hgeveer 2 '/z dl bouillon een stevige puree
Q0 an. Maak 250 g spinazie schoon en snijd
opkop groente eventueel klein. Roer de groente
gerijejiet 1 eetl. tomatenpuree en het spek door
Tientje puree. Warm hem nog even door en
n' aaak op smaak met paprikapoeder, peper
ne Jen zout. Direct serveren.
'er persoon: 1400 kilojoules, 330 kilocalo-
Ieën, 10 g eiwit, 8 g vet, 59 g koolhydra-
30, pn.
HUBRECHT DUUKER
Op kille dagen werkt een glas Cötes
du Rhone Villages als een warme jas.
Het is een gloedvolle rode wijn die
behaaglijkheid brengt en kou verdrijft
- en dat vaak voor minder dan een
tientje per fles.
Ruim veertig jaar geleden werd de
aanzet tot de herkomstbenaming Co
tes du Rhone Villages gegeven toen
vier dorpen van Cötes du Rhöne hun
naam op het etiket mochten vermel
den. In 1967 werd de appellation Cö
tes du Rhöne Villages een feit. Inmid
dels bestaat hij uit zo'n 65 dorpen in
het zuidelijke Rhönedal.
Het dorp Cairanne dat
behoort tot de zestien
beste 'Villages'-gemeen-
ten. foto gpd
Cötes du Rhöne
Villages is dat de wijnen
wat meer kracht
danken aan een betere bodem. Voorts gelden
strengere voorschriften ten aanzien van de
klasse hebben druivesoorten. Ook mag er minder wijn per
dan gewone hectare worden geoogst. Het maximum voor
Cötes du Cötes du Rhöne ligt op 50 hectoliter, dat voor
Rhöne. Dat Villages tussen de 35 en 42 hectoliter. Een la
gere opbrengst laat zich vertalen
concentreerde wijnen.
ste plaats te
UIT VERRE KEUKENS
Ten slotte moet Cötes du Rhöne Villages 1
alcohol bezitten: voor rood geldt een min
mum van 12,5 procent (tegen 11 procent
voor Cötes du Rhöne). Vandaar die ver
warmende smaak. Je proeft als het ware
de zon in het glas.
De verschijningsvorm van Cötes du Rhö-
Villages kent twee gedaanten. De
LIEVELINGSRECEPT
„Onze zoon Twan van 7 jaar is
hevig geinteresseerd in de
krant", schrijft SASK1A RUT
TEN UIT LEIDERDORP. „Elke
dag be
kijkt hij
Nodig: yogurt, vla en zeker de
suiker. voorpa
gina en
hij wil dan uitleg over allerlei -
toch wel vaak schokkende din
gen. Wat ons betreft zou er elke
dag wel een vrolijk artikel op de
voorpagina mogen. Toen ik on
langs de wekelijke recepten las,
vroeg Twan wat ik las. Toen ik 't
uitlegde zei hij: Oh, ik weet ook
iets heel lekkers en hij ging gelijk
aan de slag. Dit is Twans lieve
lingstoetje
VLAFLIP
Zet bakje neer. Doe de vla erin
en dan de yogurt en dan de sui
ker. Roeren en klaar.
Mmmmmm.
Hebt u ook een lievelingsrecept,
de appellation. De wijn kan ook stuur dit dan aan Damiate Dag-
worden aangeboden met op het eti- bladen, Postbus 507, 2003 PA
ket 'Cötes du Rhöne', gevolgd door Haarlem t.a. v. de redactie
een dorpsnaam. Deze speciale cate- Smaak.
gorie bestaat uit de 16 beste ge- De inzender van het geplaatste
meenten. Daar worden de meest recept krijgt een VW-cadeaubon
karaktervolle wijnen geproduceerd.
Dat die wijnen kwaliteit hebben,
blijkt onder meer uit het feit dat een
paar dorpen, die aanvankelijk tot
deze topgroep behoorden, inmid
dels een eigen herkomstbenaming
i* hebben gekregen: Gigondas en Vac-
queyras.
Eigen stijl
Elk dorp van de beste 16 heeft zijn
eigen stijl Cötes du Rhöne Villages. Die
van Sablet zijn relatief elegant, die van
Saint-Gervais zijn dikwijls bij fles-
rijping gebaat en die van Vinso-
bres vallen op door hun vurig
heid. Andere bekende Villa-
ges-gemeenten zijn Valréas
Visan en het op
liggende Cairanne.
/oudigste is die met alleen de r
Naar recept van
De Kleine Aarde
Martha de Jager
bracht uit het Ca-
ribisch gebied,
ren woonde,
schat aan exoti
sche recepten mt
Recepten van ge
rechten die ze at
bij de buren en kreeg
zij enkele ja- vvitte rijst.
Dal betekent letterlijk: gespleten
peulvrucht en het gerecht dat door
de Hindoestanen in de Surinaamse mijn (djinten). Hindoestaanse
keuken bekend is geworden, be
staat uit een puree van gele kikker-
spliterwten met knoflook en Hin
doestaanse masala. Het wordt ge
geten met lamsvlees, een (mang-
o) chutney, komkommersalade en
vervangen door drie delen kerrie- 3 eetl. olie
poeder te mengen met een deel ko- BEREIDING: De kikkerspliterwten
Hindoestaanse masala is een krui
denmengsel dat veel lijkt op kerrie
poeder en het wordt, evenals ker
riepoeder, in verschillende samen
stellingen aangeboden. Het bestaat
meestal uit koriander, kurkuma
vrienden, traditionele gerech- (geelwortel) voor de kleur, komijn-
ten die bij bepaalde gelegen- zaad, fenegriek, mosterdzaad en
heden worden klaargemaakt, zwarte peper. Het is eventueel te
sala wordt meestal, net als kerrie
poeder, even meegefruit.
Gele kikkerspliterwten zijn wat
kleiner dan de bekende groene
spliterwten. De bereidingswijze van
deze Oosterse peulvruchten is het
zelfde maar de smaak verschilt. In
plaats van deze gehalveerde kikker
erwten kunnen voor dit gerecht
ook gewone gele spliterwten wor
den gebruikt.
NODIG VOOR 4 PERSONEN: Dal:
250 g gele kikkerspliterwten; 1
theel. zout of minder; 2 tot 4 teen
tjes knoflook; 1 ui; 4 theel. Hin
doestaanse masala peper en zout;
t ongerechtigheden ontdoen,
r weken in ruim wa
ter. In het weekwater aan de kook
brengen en in ongeveer 45 min.
gaar koken. Vlak voordat de erwten
gaar zijn het zout toevoegen. De
erwten afgieten en prakken. Het
kookvocht bewaren.
In een pan de olie verhitten en de
gesnipperde ui en uitgeperste knof
look hierin fruiten, masala toevoe
gen en de geprakte erwten even
meebakken. De dal afmaken met
zwarte peper en zout. Wanneer het
mengsel te droog wordt wat kook
vocht of water toevoegen.
LAMSVLEESSATE: 500 g mals
lamsvlees; 1 theel. gemberpoeder
(djahé) of 'n schijfje verse ge
raspte gemberwortel; 1 theel. ko
riander (ketoembar); 2 theel. Hin
doestaanse masala; 2 teentjes
knoflook; 2 eetl. ketjap; satéstok
jes.
BEREIDING: Het lamsvlees in blok
jes snijden en met de kruiden, uit
geperste knoflook en ketjap
vermengen. De kruiden een paar
uur in het vlees laten trekken. De
houten satéstokjes 30 min. in water
laten weken, het vlees eraan rijgen
en de saté's op de barbecue of on
der de grill roosteren.
TIP: De lamsvleessaté vervangen
door gebraden lamsvlees.
Veel keukenprinsessen of-prin
sen hebben wel hun favoriete
groentetaart. Met de aanschaf
van een handzaam boekje van
De Kleine Aarde, getiteld Harti
ge Taarten kan ieder het eigen
bakassortiment met gemak uit-
breiden. De auteur is Hans
heuvel Donderwinkel die meer boekjes
voor De Kleine Aarde heeft ge
schreven. Hij heeft eerst met
massa's taarten geëxperimen
teerd en vervolgens de beste re
cepten gebundeld, de meeste
met biologische ingrediënten.
Bijna alle recepten zijn vegeta-
risch. De schrijver zegt erbij dat
de pianostukken van de Franse
Martha de Jager componist Faureé zijn inspira-
tiebron in de keuken vormen.
Het boekje maakt wegwijs in
gerechten met een deegbodem,
zoals groentetaarten, pies, qui
ches en pizza's. Daarnaast zijn
er recepten voor pannekoek-
taarten, soufflés, ovengerechten
en bonenschotels.
Verrassend veel groenten zijn
geschikt voor hartige taart. Een
greep uit het boekje: bleeksel
derij, bloemkool, broccoli, bo
nen, courgette, gierst, linzen,
pompoen, prei, spinazie, toma
ten, venkel, witlof en zuurkool.
Kaas en kruiden zijn in vrijwel
alle gerechten onontbeerlijk.
Hartige Taarten is verschenen
in de serie Ekologische Alterna
tieven en kost 7,50. Te bestel
len via tel. 04116-84921.
NIEUWE CD'S
TUIN
«POP/POPULAIR
Split Enz - Anniversaiy -
|A/lushroom/BMG.
25 Een in alle opzichten aantrekkelij
ke CD, dit jubileumschijfje van de
Nieuwzeelandse formatie Split
Enz: laaggeprijsd, mooie liedjes,
aanstekelijke live-sfeer en een fik
se speelduur. Eigenlijk bestaat de
dj groep al sinds 1985 niet meer. Neil
Finn, die samen met zijn broer
Tim de touwtjes in handen had,
begon zijn eigen Crowded House.
Tim zong daar af en toe een
deuntje mee en begon een solo-
carriere die in commercieel op
zicht een fiasco werd. In 1993 was
het twintig jaar geleden dat Split
Enz werd opgericht. Vandaar een
'verjaardagstoernee' door Nieuw
Zeeland. Vreemd dat de registratie
ervan twee jaar op zich heeft laten
wachten.
De groep presenteert dertien van
haar meest aansprekende num
mers, waaronder 'Shark attack', 'I
see red', 'Message tö my girl' en de
allereerste hit 'Charley'. Annivers
ary' overtreft de live-dubbelaauit
de jaren tachtig, al was het alleen
maar omdat de gebroeders Finn
dit keer niet zo dom met hun pu
bliek staan te wauwelen tussen al
le nummers door. Hulde ook aan
toetsenman Eddy Rayner. Hoewel
prominent aanwezig, drukt hij met
zijn synthesizers de muziek nooit'
dood. Daarin is hij tamelijk uniek.
Skintrade - Roach powder - Polydor.
„De beste hardrockband uit Zwe
den is eindelijk terug!", roept de
platenmaatschappij. Inderdaad,
sinds het veelbelovende titelloze
debuut uit 1993 werd het toch wat
stil rondom Skintrade. Zowel de
kritiek op als de kracht van die de
buutplaat kwam voort uit de vele
gelijkenissen met Rage Against the
Machine (RAM), dat de muziek
wereld tijdelijk op zijn kop zette
met een agressieve melange van
rap, heavy metal en funk. Uit de
RAM-hoek komen trouwens ook
alsmaar berichten over uitstel van
die altijd moeilijke tweede plaat.
Skintrade haalt RAM wat dat be
treft in maar daarmee is eigenlijk
alles gezegd over Roach powder.
De twee gitaristen gedragen zich
als automatische piloten en het
ritmetandem volgt als een stel
blinde kippen. Hier is sprake van
wanhoop. De groep heeft nu al
niets meer te melden en werkt op
Roach powder alleen maar aan
haar imago: oef, wat kunnen wij
tekeer gaan, we zullen die kole-
remaatschappij eens even wakker
schudden met onze herrie. Pro
beer hier maar eens niet bij te
geeuwen.
WK
JAZZ
Kevin Hays - 7th Sense - Blue Note.
Joe Lovano/GuntherSchuller - Rush
Hour - Blue Note/EMI Music.
Pianist Kevin Hays maakte met
7th Sence een CD met een licht,
aangenaam geluid, solide gearran
geerd en met een mooie, luchtige
ritmesectie in de neobop-stijl. Ter
wijl Hays zelf doet denken aan
Hancock met Bill Evans-invloe-
den, heeft vibrafonist Steve Nelson
veel weg van Bobby Hutcherson,
zodat je kunt spreken van het ou
de Blue Note-geluid. In dat ver
band past ook het lichtvoetige te-
norsaxspel van Seamus Blake in de
Hank Mobley- en Wayne Shorter-
trant. Ook de eigen composities
zijn van een behoorlijk gehalte,
maar niet opzien barend.
Totaal anders is het album van Joe
Lovano met twee grote orkesten,
respectievelijk met veel strijkers en
veel blazers, geleid door Gunther
Schuller. Het is een zeer gevarieer
de, spannende produktie gewor
den waarin Lovano's nu eens koe
le, dan weer bluesy tenor- en so
praansax, ingebed wordt in een
steeds verschuivend klank- en rit
medecor. Rijkelijk versierde,
schijnbaar conventioneel gearran
geerde ballads zijn voor Schuller
even belangrijk als gedurfde or
kestraties wa
harmonieën worden gecombi
neerd met complexe polyritmiek.
Dat Schuller net zozeer thuis is in
de jazz van Coleman, Mingus,
Monk of Ellington als de twintig-
ste-eeuwse klassieke muziek blijkt
uit zijn warme, tijdloze arrange
menten. Lovano is hier uitstekend
op dreef, maar de werkelijke reden
om deze CD nu al uit te roepen als
een van de beste van het jaar is
Schullers veelzijdige talent.
Luc Houtkamp - Live in Genève
Luzern 1994 X-OR.
Het kleine Nederlandse label X-OR
geeft naast zijn reguliere releases
een serie low budget-CD's die live
zijn opgenomen uit. De CD's zijn
verpakt in een eenvoudig, karton
nen zwart-wit hoesje, maar met
een normale afspeelduur. Als eer
ste in de reeks The Field Recor
dings zijn solo-opnamen van de
Haagse saxofonist/componist Luc
Houtkamp verschenen. Te horen
zijn twee groepen stukken ge
naamd 'Towards a Definition Of
Flow' en 'Variations on The Art of
Erasure', waarvan de eerste in een
soort suite-vorm zijn opgebouwd
met reeksen van klanken uit de
jazztraditie die betrekkelijk mak
kelijk in het gehoor liggen. De 'Va
riations' zijn een tour de force van
de bijzondere geluiden die Hout
kamp heeft ontwikkeld voor zijn
instrument, en wel zonder enige
relativerende ballast. Soortgelijk
materiaal is al eerder verschenen
op de CD The Art Erasure. Zeker
voor de prijs van 17,50 (een
abonnement op de hele reeks van
vier CD's van Furt, het Thunder
claps-festival en Gert Jan Prins
kost 70,-) een aanrader voor lief
hebbers van de intellectueel meer
uitdagende geïmproviseerde mu
ziek. Voor informatie kunt u te
recht bijtel. 070-3632801.
KV
KLASSIEK
Rossini - Messe Solennelle - Daniela
Dessi (sopraan), Gloria Scalchi (alt),
Giuseppe Sabbatini (tenor), Michele
Pertu'si (bas), koor en orkest van het
Teatro Comunale te Bologna o.l.v.
Riccardo Chailly - Decca.
Hoewel een groot Rossini-liefheb-
ber was ik nooit enthousiast over
zijn Petite Messe Solennelle uit
1864. De begeleiding door twee
piano's en harmonium maakte
voor mij het totaal te ielig en gaf
het zelfs iets dilettantistisch. Niets
daarvan bij deze georkestreerde
versie, van de hand van Rossini
zelf, die hier voor het eerst vol
waardig werd opgenomen. Het
was de laatste daad van Chailly in
zijn functie als muzikaal leider van
de opera in Bologna en het resul
taat is kenmerkend voor het hoge
ensembleniveau dat hij daar be
reikte. Koor en orkest verlenen het
werk eindelijk de allure die het
verdient en het solistenteam sluit
zich daar heel fraai bij aan. Gezien
de 'moeilijke' lengte van het werk,
werd het verspreid over twee CD's
tegen de prijs van één.
Escher - Concerto voor strijkorkest -
Musique pour l'esprit en deuil -
Summer rites at noon - Koninklijk
Concertgebouworkest o.l.v. Riccardo
Chailly - NM Classics
Als contrast een opname die
Chailly in Nederland maakte met
het Koninklijk Concertgebouwor
kest en met werk van een Neder
landse componist. Helaas blijft hij
een van de weinige buitenlandse
dirigenten die zich om de Neder
landse muzikale erfenis bekom
meren, maar dat doet hij dan ook
met een enorme inzet. Dat leidde
hier tot een indrukwekkende CD
met werken van Rudolf Escher
(19121980), een van onze grote
componisten uit deze eeuw.
Hoogtepunt blijft zijn 'Musique
pour l'esprit en deuil', in deze bij
zonder fraai klinkende liveopname
met ongelooflijke spanning gerea
liseerd en door het KCO voorbeel
dig uitgevoerd. Een monument
voor de Nederlandse muziek!
PK
Soms kan een mens mateloze behoefte hebben aan
groen in huis en op het terras, gewoon levend, ge
zond groen. In dat geval biedt hondsdraf (glechoma
hedéracea) uitkomst: het allersterkste groene plantje
dat maar te bedenken valt. Het groeit ook in de
sneeuw op het noorden, bij matige temperatuur.
Hoe kom je aan die wonderplant? Gewoon even
goed in eigen tuin of in de tuin van vrienden speu
ren: komt er ergens een klein, rond gekarteld groen
blad boven, dan is dat in negen van de tien gevallen
hondsdraf.
Eenmaal uitgegraven blijkt er een fors wortelgestel
aan vast te zitten. Doe dit in een pot met goede
potaarde en geef de plant een kans bij veel licht, iets
warmte en iets vocht. Binnen de kortste keren is het
een mooie groene plant en na even wachten zelfs
een hangplant.
Omdat hij binnenshuis wat voorbarig aan de groei is
gekomen, mag hij pas bij iets milder weer naar het
terras waar het een fantastische groeier is, ook ge
schikt om de aarde van stamboompjes bedekt te
houden. Tot zover een van de meest dankbare groe
ne planten die in de loop van het voorjaar ook nog
lieve lilablauwe lipbloemen vormt.
Het is eigenlijk verbazend dat we deze plant in de
tuin zo vaak als onkruid bestempelen. Hondsdraf is
namelijk een prima grondbedekker die niets kost
omdat hij zich vanzelf vestigt en snel uitgroeit. Ze
hebben me verteld dat hondsdraf in de USA tegen
veel geld in potjes als grondbedekker wordt ver
kocht. En wij maar wegwieden deze plant die al in
de verre oudheid als geneeskrachtig te boek stond.
Veel namen duiden er nog op, maar eerst eens het
antwoord op de vraag wat de hond met hondsdraf
van doen heeft. Dat is dan niets en niemendal. De
naam hondsdraf is afgeleid van het oud-Duits gun-
drebe en dan staat gund weer voor het woord wond.
Hondsdraf werd namelijk zowel als blad, alsook het
aftreksel veelal gebruikt om wonden te genezen.
In Friesland dachten ze de plant ook geheimzinnige
gaven toe en daar wordt hij hier en daar nog tonger-
bloem genoemd, omdat hij bliksem en donder verre
van huis kon houden. In andere streken van eigen
land hebben ze het over ogenbloem en dat duidt er
weer op dat het aftreksel tegen zere ogen werd ge
bruikt. Maar het Zuidhollands hoefijzertje klinkt ook
leuk en duidt op geluk terwijl de naam melkzuiger
zijn oorsprong vindt in het gebruik om melkvee een
krans van hondsdraf rond de nek te hangen. De die
ren zouden dan beter melk geven.
Kortom hondsdraf is door de eeuwen heen bekend
geweest als geneeskrachtige plant en mocht honds
draf in pot en bak zo hard groeien dat er gesnoeid
moet worden, dan is het nuttig te weten dat de
blaadjes toegevoegd kunnen worden aan salade die
daarmee wint aan mineralen en vitamine C. Ook
kan men een aftreksel maken door twee theelepels
kruid te overgieten met een kwart liter kokend wa
ter. Na het zeven drinken bij maag-, darm- en gal-
kwalen of ook te gebruiken als compres op wonden.
Kortom, hondsdraf, de plant die niets van doen
heeft met een hond, is een gemakkelijk te verkrijgen
en bijzonder dankbare 'kamer'plant met veel goede
eigenschappen en ze brengt het voorjaarsgroen in
huis.
LEZERSVRAAG
RINA HILARIS UIT HAARLEM kan gerust zijn. Haar
roze ribes buiten in de tuin, zal dit voorjaar weer
met roze bloemen bloeien. Daar maakt ze zich zor
gen over, omdat de takken die naarbinnen worden
gehaald, plotsklaps besloten hebben om bijna witte
bloemen voort te brengen. Zoiets kan gemakkelijk
gebeuren als de bloemen tijdens hun ontwikkeling
van knop naar bloem plotseling aan een andere
temperatuur worden blootgesteld. Mij primula ob-
conia bijvoorbeeld vertoont die grap als ik haar wat
te snel vanuit de vrij koele serre naar een warme
plaats in de woonkamer laat verhuizen. Zo zijn er
nog meer planten die snel reageren op tempera
tuurschommelingen, Mocht de ribes, tegen alle ver
wachtingen in, niet roze willen bloeien in de tuin,
dan zou ik dat graag horen. Dan is er sprake van
een wondertje.
Komt er bij u al tuinierend of
wandelend in de natuur e
vraag op? Greet Buchner
zal proberen voor u het
antwoord te vinden.
De vraag kunt u op
sturen naar Da
miate Dagbla
den, Postbus
507, 2003 AP
Haarlem
