Owen ziet kansje voor blauwhelmen
Australië niet langer 'Land down under'
Buitenland
Parlement Rusland
ontslaat Kovaljov
Protest in Kathmandu
Mexicaanse peso krabbelt
op na harde maatregelen
Afperser Dagobert hoort
10,5 jaar cel eisen
ZATERDAG 11 MAART 1995
Agence France Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau A
DPA Deutsche Presse Agentur CPD Geassocieerde Pers Diensten Ind The
Independent RTR Reuter UPI United Press International
Open Skies-gesprekken gaan door
brussel Het dreigement van F.urocommissaris Kinnock aan Bel
gië, Luxemburg, Zweden, Finland, Oostenrijk en Denemarken
om geen aparte open skies-verdragen met de Verenigde Staten af
te sluiten, heeft tot nu toe niets uitgehaald. Kinnock dreigde
naar het Europese Hof van Justitie te stappen, maar alle zes de
landen hebben hem gisteen laten weten dat ze zich daarvan
niets aantrekken. De kwestie komt dinsdag weer aan de orde tij
dens een vergadering van de EU-ministers van transport.
Doden bij aanslag in Karachi
Karachi Een explosie van een autobom bij een sji'itische mos
kee in de Pakistaanse havenstad Karachi heeft gisteren aan zeker
twaalf mensen het leven gekost. Zeker 21 mensen liepen ver
wondingen op. In de moskee waren veel gelovigen bijeen voor
het wekelijkse vrijdagsgebed. Tot nu toe heeft geen enkele orga
nisatie de verantwoordelijkheid voor de aanslag opgeëist.
Februari brengt VS 318.000 banen
Washington De werkgelegenheid in de Verenigde Staten is de
afgelopen maand sterk gegroeid. Er kwamen de landbouw
uitgezonderd 318.000 banen bij. Dat is een stuk meer dan de
verwachte groei van 220.000 banen. De beurs reageerde eerst te
rughoudend uit angst dat de Amerikaanse federale bank de groei
zou aangrijpen voor een renteverhoging, maar beloonden uit
eindelijk de banengroei met een stijging van de' aandelenkoer
sen tot een nieuw record op de Dow Jones-index van 4035,61
punten.
Zuid-Afrika schaft financiële rand af
Johannesburg Zuid-Afrika maakt een eind aan het veel gekriti
seerde systeem van twee wisselkoersen. De Financiële rand voor
investeringen wordt maandag afgeschaft. Zuid-Afrika voerde in
1985 onder het apartheidsbewind een Financiële rand met
;ëen aantrekkelijke koers in om de boycot van het land te bre-
ken. Buitenlandse ondernemingen konden daardoor goedkoper
^investeren, maar anderzijds kregen zij minder aan andere valu
ta's terug als zij uit Zuid-Afrika zouden vertrekken.
Hongkonger in Singapore opgehangen
Singapore» Een38-jarige wegens drughandel veroordeelde
Hongkonger is gisteren in Singapore opgehangen. De man werd
op 20 november 1990 op de luchthaven van Changi aangehou
den met 464 gram heroïne in zijn bezit. Daarvoor werd hij ter
dood veroordeeld.
Brief Belgische generaal helpt weinig
brussel De brief die de Belgische luitenant-generaal Jacques
Lefebvre voor justitie heeft achtergelaten, heeft de onderzoeks
rechters in het Agusta-omkoopschandaal nog niet veel verder
geholpen. Een lijkschouwing heeft gisteren uitgewezen dat de
generaal, die dinsdag vermoedelijk zelfmoord pleegde, is overle
den na het innemen van een grote hoeveelheid kalmeringsmid
delen.
Zes jaar voor ex-Stasi-chef Mielke
bonn» Het federale gerechtshof in Berlijn heeft gisteren voorma
lig leider Mielke van de Oostduitse géheime*dienst Stasi tot zes
jaar veroordeeld. Het hof bevestigde daarmee het vonnis van de
rechtbank in Berlijn van oktober '93. De veroordeling betreft de
moord op twee politiemannen die de nu 87-jarige Mielke in
1931 in Berlijn heeft gepleegd. Mielke komt wellicht snel vrij
omdat hij al vijfjaar in voorarrest zit en recht heeft op voortijdi
ge vrijlating.
moskou AFP-Rtr-Tassslag in Genua waar hij een con-
P ferentie over de wereld van na
De Doema, de Tweede Kamer de Koude Oorlog bijwoont. In
van het Russische parlement, een eerste reactie noemde hij
heeft gisteren Sergej Kovaljov de motie in de Doema een 'per-
(64) ontslagen als commissaris soonlijke wraakactie van com-
voor de mensenrechten. Koval- munisten en ultra-nationalis-
jov had felle kritiek geleverd op ten'. De Doema had hem in ja-
y de inval door het Russische le- nuari 1994 benoemd. Tijdens
:A ger in Tsjetsjenië, die in decern- een hoorzitting in het parle-
jjg ber begon en duizenden bur- ment in februari van dit jaar
gers en soldaten het leven heeft nam de 64-jarige afstand van
5 gekost. Volgens Sergej Baboe- het beleid van de president Jelt-
rin, indiener van de motie, had- sin. Eerder had deze hem be-
m den Kovaljovs oproepen aan de noemd tot voorzitter van de
wereld om druk op Rusland uit presidentiële commissie voor
te- oefenen te stoppen met de de mensenrechten. Deze func-
inval 'ons knap boos gemaakt'. tie wil Kovaljov blijven uitoefe-
De ontslagen mensenrech- nen.
tenactivist hoorde van zijn ont-
Britse diplomaat hoopt op gesprek Tudjman, Milosevic en Izetbegovic
De hoop dat de vredesmacht van de Verenigde Naties in Kroatië kan blijven is gisteren
toegenomen. De internationale bemiddelaars Owen en Stoltenberg verklaarden te ho
pen dat er in de komende dagqn een oplossing kan worden gevonden, waardoor het
mandaat van de blauwhelmen aan het einde van deze maand kan worden verlengd.
Morgen praat de Amerikaanse vice-president Gore met de Kroatische president Tudj
man in Kopenhagen, waar beiden de afsluiting van de Sociale Top van de VN bijwo
nen.
Algemeen bestaat de vrees dat
de oorlog tussen Kroaten, Ser
viërs en moslims in Kroatië en
Bosnië weer in volle hevighèid
zal losbarsten als de VN-troe
pen zich terug moeten trekken.
Owen zei bemoedigd te zijn
door diplomatieke inspannin
gen die er op gericht zijn de
hoofdrolspelers in het geheel -
de Kroatische president Tudj
man, de Servische president
Milosevic en de Bosnische mos
lim-president Izetbegovic - in
Parijs om de tafel te krijgen.
Maar voordat Servië ertoe zou
willen overgaan Kroatië en Bos
nië diplomatiek te erkennen,
zou Belgrado eerst 'het raam
werk van een politieke regeling
willen zien', zei Owen. De Britse
diplomaat achtte het mogelijk
dat verschillende kwesties, zoals
de aanwezigheid van de VN in
Kroatië en Bosnië, verlenging
van het bestand in Kroatië en
beëindiging van het vechten in
Bosnië, ineens geregeld kunnen
worden. „Maar we zijn er nog
niet. Dit kan nog weken of
maanden duren", zei Owen.
De twee onderhandelaars
steunen het voorstel van de Ne
derlandse defensieminister
Voorhoeve om de Nederlandse
blauwhelmen in het omsingelde
Srebrenica desnoods door ge
wapende helikopters met
NAVO-luchtsteun te laten be
voorraden, als de Bosnische
Serviërs de aanvoer over land
blijven blokkeren. Stoltenberg
zei gisteren te hopen dat het
Nederlandse blauwhelmencon
tingent niet zal worden, terugge
trokken, ook al lijkt de verhoop
te aflossing van de wacht door
een andere VN-lidstaat 'voorlo
pig niet in zicht'. Hij constateer
de 'dat daarvoor weinig animo
te bespeuren is'.
EU-commissaris Van den
Broek heeft er gisteren bij de
Kroatische minister van buiten
landse zaken Granic nog eens
met klem op aangedrongen, de
12.000 blauwhelmen niet het
land uit te zetten. De EU heeft
besloten nog geen gesprekken
over handel en economische
samenwerking met Zagreb te
beginnen zolang Kroatië nog
niet op dit voornemen is terug
gekomen.
Bij Bihac in het noordwesten
van Bosnië vochten regerings
troepen enerzijds en Kroatische
en Bosnische Serviërs en afvalli
ge moslimtroepen anderzijds
gisteren overigens gewoon
door.
kathmandu Het was gisteren 36 jaar geleden dat de Tibetanen poogden het het Chinese juk van zich af te Oliclcillks VVljbllJVCllÓC slotVCfklcirilTg
werpen. Vergeefs, zodat gisteren enige duizenden Tibetanen in de hoofdstad Kathmandu wilden protesteren *i 1 a a i x O *1 T*
tegen de Chinese bezetters. De Tibetaanse oproerpolitie greep zoals altijd met harde hand in. foto epa Novib is best tevreden met Sociale lop
Ambtenaren
eten eenzesde
begroting op
peking ap
Chinese ambtenaren ver
spillen jaarlijks 100 miljard
yuan (19 miljard gulden),
ongeveer een zesde deel van
de staatsbegroting, aan on
nodige etentjes, heeft de
staatskrant Yangcheng Eve
ning News bericht.
De regering' probeert al
jarenlang zonder succes een
eind te maken aan prijzige
eet- en drinkgelagen van
ambtenaren op kosten van
de overheid, die voor grote
wrevel bij de rest van de be
volking zorgen. Met de in
voering van economische
hervormingen heeft een re
latief klein, maar toene
mend deel van de bevolking
moeite de touwtjes aan el
kaar te knopen. Ofschoon
de levensstandaard van de
meeste Cliinezen is verbe
terd, kunnen de meesten er
slechts van dromen ooit in
een luxueus restaurant te
eten.
Kroegbaas spaart
in 65 jaar acht
miljoen centen
dillonvale ap
Hij deed er vier dagen over om
zijn spaarcenten naar de bank
te brengen, maar het waren er
dan ook acht miljoen. Na 65
jaar sparen besloot de 70-jari-
ge caféhouder Louis Staffilino
uit Dillonvale in de Ameri
kaanse staat Ohio begin de
cember zijn centen in te wisse
len voor dollars. Na vier dagen
met zijn bestelauto heen en
weer te zijn gereden had hij. in
totaal 40 vuilnisbakken met
centen bij de bank ingeleverd.
Pas vorige week was de bank
klaar met tellen: Staffilino had
80.000 dollar gespaard.
MEXICO STAD KRF-ANP-Rtr
Het pakket economische nood
maatregelen van de Mexicaanse
president Zedillo is vrijdag op
de financiële markten goed ont
vangen. De koers van de peso,
die een etmaal eerder nog naar
een historisch dieptepunt zakte,
trok duidelijk aan. De Mexi
caanse munteenheid sloot vrij
dag tegenover de Amerikaanse
dollar op 6,35, na een slotkoers
van 7,55 op donderdag. Inter
venties van de centrale bank
van het Middenamerikaanse
land speelden ook een rol.
Het economisch programma
van de president voorziet in een
vermindering van de overheids
uitgaven. Daarnaast mikt de re
gering op duidelijk meer in
komsten door de B TW, de ben
zineprijzen en de elektriciteits
tarieven te verhogen. Ook blijft
de koers van de peso voorlopig
zweven.
De maatregelen vormen een
aanvulling op het omvangrijke
steunpakket van bijna 50 mil
jard dollar dat het Middename
rikaanse land toegezegd heeft
gekregen. De Verenigde Staten,
het Internationaal Monetair
Fonds (IMF) en de Bank voor
Internationale Betalingen zijn
de grootste kredietverstrekkers.
De oppositiepartijen in het
parlement hebben de plannen
van Zedillo inmiddels afgewe
zen. Het IMF heeft de nood
maatregelen positief beoor
deeld. De president van de
Amerikaanse centrale banken,
Greenspan, erkende de nadelige
gevolgen van de plannen voor
de Mexicaanse bevolking, maar
noemde het pakket de 'minst
slechte oplossing.'
bonn peter van nuusenburg
correspondent
De officier van justitie heeft gis
teren tegen de 44-jarige auto-
spuiter Arno Funke, alias Dago
bert, wegens zes bomaanslagen
op een Berlijns warenhuis 10,5
jaar cel geëist.
De officier gaf toe dat Funke
verminderd toerekeningsvat
baar is. De verfdampen die hij
tijdens zijn werk opgesnoven
heeft, zouden zijn hersenen
hebben aangetast, waardoor hij
op het criminele pad zou zijn
beland. Niettemin achtte hij
10,5 jaar op zijn plaats. Sommi
ge juristen menen dat de eis
meevalt. Voor het begin van het
proces, in januari, werd reke
ning gehouden met een zeer
zware straf, zelfs tot 20 jaar ge
vangenis.
Funke werd in april vorig jaar
in zijn woonplaats Berlijn gear
resteerd. Dat was het einde van
een van de spectaculairste epi
sodes uit de Duitse misdaadge
schiedenis. Twee jaar lang had
de politie vergeefs jacht ge
maakt op de werkloze autospui-
ter, die het warenhuis Karstqdt
1,4 miljoen mark had gepro
beerd af te persen.
Funke, die zich in zijn contac
ten met Karstadt Dagobert
noemde, naar de schatrijke
oom uit de Donald Duck-verha-
len, is in die jaren uitgegroeid
tot een volksheld. Hij wist op
vaak spectaculaire manieren
aan de politie te ontsnappen.
Zo gleed een politieman die
hem al bij kraag had, uit over
hondepoep waardoor Funke
toch nog de benen kon nemen.
Ook de vindingrijkheid waar
mee hij zijn buit binnen wilde
halen, onder meer met een spe
ciaal ontworpen treintje dat
echter met het geld vlak voor
het doel ontspoorde, had hem
vele bewonderaars bezorgd.
I Tweehonderd jaar was het een
buitenpost aan de rand van de
wereldkaart. Maar met de sterke
economische opkomst van Azië
heeft Australië eindelijk eens
het gevoel 'in het midden' te
liggen. Die ontwikkeling heeft
hë_t land duidelijker dan ooit ge
confronteerd met haar verleden
als blanke Britse ex-kolonie.
Juist dat verleden staat nu de
toekomst van het land als mul-
ti-culturele, op Azië georiën
teerde natie in de weg.
Michael Tate, de Australische
ambassadeur in Nederland,
maakte het van nabij mee. Ge
boren en getogen in de haven
stad Hobart op Tasmanië zag
hij in zijn jeugd de schepen ver
trekken naar Engeland, geladen
met appels. Nu is Hobart een
vissershaven. De oceaan-zalm
die er wordt gelost is bedoeld
voor de Aziatische markt. „Voor
het eerst hebben we het gevoel
dat we op de goede plek leven",
zegt Tate.
Op westerse plattegronden is
het land van de outbackzelïook
een beetje 'outback', rechtsbe-
neden en aan de andere kant
van de wereld. Maar op moder
ne Aziatische kaarten is het per
spectief totaal anders. Europa is
klein en ligt heel ver weg. Van
Nederland is alleen nog de Rot
terdamse haven te zien. Austra-
lië ligt plotseling heel centraal.
Met een jaarlijkse economische
groei van drie tot vijf procent
mag Australië gerust een 'tijger
tje' worden genoemd. Wat eens
een nood was, is nu een deugd:
de Australiërs zien zichzelf
vooral als brug tussen Azië en
het Westen. Aziatische bedrij
ven gebruiken het land in toe
nemende mate als een westerse
testmarkt, voordat ze scheep
gaan richting Europa en de Ver
enigde Staten.
Omgekeerd kunnen westerse
bedrijven die Azië in willen, het
Land Down Under gebruiken
als springplank. Het is rqéér dan
een bruggehoofd. Sinds 1991 is 1
ruim veertig procent van de
Australische immigranten af
komstig uit Azië. Een Ameri
kaanse producent van compu
ter-software voor de Aziatische
markt heeft zich in Australië ge
vestigd omdat alleen daar alle
belangrijke Aziatische taalgroe
pen voorkomen. Dat heeft eco
nomische maar vooral ook cul
turele gevolgen. Nog niet zo
lang geleden was Australië
blank, en was racisme een bij-
na-openlijk en géaccepteerd
element in de samenleving. De
oorspronkelijke bewoners van
het continent, de aborigines,
wisten zich ternauwernood in
de marge van de samenleving te
handhaven.
Geïnspireerd door hun nieuwe
rol op het wereldtoneel zijn de
Australiërs een enorme inhaal
slag begonnen die veel weg
heeft van een collectieve psy-
cho-analyse. De blanke ex-kolo
nie zoekt naar haar nieuwe
Paul Keating
naar Nederland
De Australische premier
Paul Keating brengt maan
dag een werkbezoek aan
Nederland, 's Middags ont
moet hij minister Wijers
(economische zaken) en
een gezelschap van ruim
dertig Nederlandse onder
nemers. 's Avonds hebben
de socialistische premier
en zijn in Nederland gebo
ren echtgenote een diner
bij premier Kok. Keating
bezoekt Nederland op het
moment dat zijn land een
'psychotherapeutische' fa
se doormaakt. Met pijn en
moeite probeert het zijn
verleden als blanke kolo
nie te verwerken, op zoek
naar een multiculturele en
Aziatische identiteit.
identiteit als multi-culturele,
Aziatisch georiënteerde en zelf
bewuste natie. Volgens Tate is
dat proces ingrijpend en soms
pijnlijk, maar essentieel. „We
zijn pas klaar voor onze nieuwe
rol in Azië als we ons hebben
verzoend met de oorspronkelij
ke bewoners van ons land", legt
hij uit. „Zonder dat blijven we
een verscheurd land, een ver
deelde natie. We moeten eerlijk
zijn over ons verleden en dat
onder ogen durven komen. An
ders is ons bestaan gestoeld op
een leugen. Dan is er geen toe
komst mogelijk."
Met de Native Title Act kunnen
de aborigines en de oorspron
kelijke bewoners van de Torres-
eilanden, bij elkaar ongeveer
een kwart miljoen mensen,
sinds ruim een jaar recht doen
gelden op de stukken grond
waar hun voorvaderen al leef
den. De regeling voorziet in te
ruggave van die grond, op voor
waarde dat er geen westerse be
bouwing (of mijnbouw) heeft
plaatsgevonden. Omdat veel
grond van aborigines inmiddels
in blanke handen is en blijft, is
er een gigantisch herstelpro
gramma begonnen om landloze
aborigines alsnog met geld van
de overheid aan een stuk grond
te helpen. Claims op het stads
hart van Sydney maken geen
kans, stipt Tate aan. Eens ver
kocht blijft verkocht.
Het Iandverdelingsprogramma
kost de staat jaarlijks meer dan
één miljard Australische dollar,
maar desondanks kreeg het een
overweldigende politieke meer
derheid. Misschien nog belang
rijker dan de terug- en uitgave
van grond is de erkenning in
1992 dat Australië geen terra
nullius (ledg land) was. maar
een continent met een oor
spronkelijke bevolking die daar
al ruim 45.000 jaar leefde voor
dat de eerste kolonisten er voet
aan wal zetten.
Die erkenning had een bijna
therapeutisch effect op de blan
ke Australiërs, die toen pas voor
het eerst hun onderdrukking
van een vreedzaam en hulpe
loos volk onder ogen moesten
zien. Misschien wel daarom
werd de 'ethnic rock'-groep
Yothu Yindi in korte tijd popu
lair en werd de aboriginal-zan
ger Mandawuy Yunupingu in
'92 verkozen tot de Australische
'man van het jaar'.
In de democratische en open
multi-culturele samenleving die
Australië wil zijn, is evenmin
nog ruimte voor een andere re
likwie die het land doet herin
neren aan haar oude identiteit:
de Windsors. Formeel is de Brit
se koningin Elizabeth nog
steeds het staatshoofd van de
ex-kolonie. „Dat is de verkeerde
symboliek", zo geeft Tate zon
der omwegen zijn republikeinse
ziel bloot. „Een staatshoofd
dient de huidige Australische
samenleving te weerspiegelen
en uit te dragen, niet het kolo
niale verleden."
Invoering van een republikeinse
staatsvorm zal volgens Tate
goed zijn voor een sterke
Australische identiteit. „Dat
dient te worden beslist via een
referendum door het Australi
sche volk. Mijn persoonlijke
mening is straks gewoon één
stem in het totaal." Hij hoopt
maar dat het zover komt, liefst
op 1 januari 2001. Dat zou pas
echt een goed begin van het
millennium zijn.
Premier Paul Keating brengt komende week bezoek aan Kok
Is hij het echt? Nee dus. Niet Fidel Castro, maar journalist Jacob Andersen van het Deense blad Ekstra Bladet
kwam vermomd als de Cubaanse leider naar het kasteel Amalienberg. De wacht trapte er in, die salueerde
keurig voor de door een nep-lijfwacht vergezelde 'president'. De echte Castro kwam gisteravond aan.
foto» ap
De Nederlandse organisaties voor ontwikkelings
hulp Novib en Hivos en het Europese Eurostep
zijn over het algemeen tevreden met de resulta
ten van de sociale top van Kopenhagen. De slot
verklaring van de VN-conferentie, waarover gis
teravond overeenstemming werd bereikt en die
morgen officieel wordt ondertekend, bevat toe
zeggingen op het gebied van armoedebestrijding,
werkgelegenheid en het voorkomen van sociale
uitsluiting in arme en rijke landen.
Een groot aantal niet-gouvernementele organi
saties (NGO's) uitte in een alternatieve verklaring
scherpe kritiek op de slotverklaring. Deze NGO's
vinden dat de sociale top een te groot gewicht
toekent aan vrije markten in het reilen en zeilen
van de (inter)nationale economie. Novib-voorzit-
ter Van den Berg vond dat 'de opstellers ervan te
weinig in staat zijn om de positieve resultaten van
de sociale top op waarde te schatten.'
Zelf is hij juist blij dat overheden na Kopenha
gen meer middelen en aandacht zullen besteden
aan armoedebestrijding. Omgekeerd krijgen arme
mensen ook meer mogelijkheden om zelf iets aan
hun armoede te doen. „Ze veranderen van slacht
offers in mensen die initiatief nemen: dat is de
grote winst van deze top."
Van den Berg bekritiseerde wel het vrijblijvende
karakter van de gemaakte afspraken. „Dit trekt j
een zware wissel op goedwillende regeringen en
sociale groeperingen, die nu de hooggespannen
verwachtingen waar moeten zien te maken."
