Spelen uit 'Norsk Salme Bok'
'Stille omgang' brengt duizenden op de been
V
Kerk Samenleving
1®.
ZATERDAG 11 MAART 1995
KORTWEG
Kerkorganisten emigreren noodgedwongen naar Noorwegen
Hooggetijden
In de voorbereidingstijd op
Pasen worden in de Leidse
Hooglandse Kerk
genaamde
gehouden. Het gaat l
bezinning op de zaterdag
middag. omgeven met sa
menzang en muziek. De
Hooggetijden beginnen
steeds om 14.30 uur en de
kerk is toegankelijk via de
ingang onder de toren (in
de Nieuwstraat, naast num
mer 20). De organisatie is in
handen van de Commissie
Bijzonder Kerkewerk in sa
menwerking met de Bin
nenstadsgemeente. De
Hooggetijden worden ver
zorgd door gemeenteleden,
die bij de voorbereiding
worden begeleid door een
theoloog. Voor de eerste
Hooggetijde van vanmid
dag luidt het thema 'liefde'.
De versper wordt verzorgd
door Gerrit van Dijk en Afra
Wamsteker.
Gastgezinnen
De werkgroep van Pax
Christi Kinderhulp nodigt
20 kinderen uit voor een
drieweekse vakantie in Lei
den. De kinderen komen
uit tehuizen uit het sterk
vervuilde gebied Katowice.
De werkgroep zoekt gezin
nen die deze kinderen gast
vrij willen opnemen. De
kinderen komen van 26 juli
tot 16 augustus. Wie meer
wil weten over deze actie
kan contact opnemen met
F. Muiters (071-219279) of
met P. de Sterke (071 -
210904).
Moker
Het radio-programma van
Moker - het media-overleg
van kerken in Rijnland en
de Bollenstreek - besteedt
vandaag en zondag aan
dacht aan de begeleiding
van vluchtelingen vanuit
De Bakkerij in Leiden. De
overdenking is van W.P.
Hendriks uit Leiden. Moker
zendt op zaterdag uit van
09.30 tot 10.00 uur en op
zondag (een herhaling) van
19.00 tot 19.30 uur. Het
programma is te ontvangen
op de FM 105.7 en via de
kabel op de FM 88.
Open Deur
De onlangs gepromoveerde
ouderling Bart Labuschag-
ne vertelt zondag 12 maart
tijdens een Open Deur-
dienst in de Hooglandse
Kerk over zijn onderzoek
naar de godsdienstvrijheid
van de niet-gevestigde reli
gies. De dienst begint met
de gebruikelijke liturgie en
woorddienst. Voorganger is
dominee A. Alblas. De
dienst begint om 10.00 uur.
Kerkorganisten hebben het
in Nederland niet makke
lijk. Door ontkerkelijking
en terugloop van diensten
komt steeds minder werk
beschikbaar. Goede hono
rering ontbreekt door
gaans. Een aanvullende
baan bij een muziekschool
is, als gevolg van de bezui
nigingen, amper te vinden.
Bovendien verdringt het
moderne keyboard z'n
klassieke voorganger. Er is
dan ook sprake van een
'overschot' aan kerkorga
nisten. Wim Kamp (34) en
Alice Teunis (36) uit het
Overijsselse Vriezenveen
emigreren volgende week
noodgedwongen naar
Noorwegen. Dertien Ne
derlandse collega's gingen
het organistenpaar voor.
Allemaal zijn ze nu in
dienst van de Lutherse
(staats) kerk. Het 'Norsk
Salme Bok' is hun nieuwe
liedboek.
VRIEZENVEEN GPD
Op de deurpost hangt een lijstje
met zeker twintig nog niet afge-
streepte onderwerpen. 'Wat
moet er nog gebeuren?' Vóór de
Noorse verhuiswagen zich
meldt dienen de aanstaande
emigranten onder meer hun ka
chel te verkopen, de biblio
theekkaart in te leveren en de
schuur op te ruimen.
Tussen de reeds volgepakte
verhuisdozen spelen Wim
Kamp en Alice Teunis op ver
zoek nog even op het pedaal
harmonium. Net als de piano,
het clavecimbel en een key
board gaat dit instrument mee
naar het plaatsje Maloöy op het
eiland Vagsoöy.
Daar in de houten Lutherse
Wim Kamp en Alice Teunis: „Eenzaamheid schijnt het grootste probleem
kerk, gebouwd aan het begin
van deze eeuw, staat een fraai
Markussen-orgel, waarvan Wim
de vaste bespeler wordt. De on
der het bisdom Bergen ressorte
rende parochie in deze vissers-
streek telt 6400 zielen.
Een grote overgang is het ze
ker. Zo zal het kerkgebouw aan
de dunbevolkte Noorse West-
kapp vermoedelijk minder vol
zitten dan de godshuizen in
Vriezenveen. Jammer voor de
organist, want spelen in een
volle kerk geeft meer voldoe
ning.
„Eenzaamheid schijnt trou
wens het grootste probleem te
zijn", refereert Wim aan verha
len die hij van z'n Nederlandse
'voorgangers' hoorde. Niet iede
re nieuwkomer weet zich te
handhaven.
Oud-streekgenoot Jan Over
weg uit Hardenberg is op ruim
één uur vaarafstand in Florö de
dichtstbijzijnde bekende. De
andere organisten wonen ver
spreid over Noorwegen, zelfs in
plaatsen boven de poolcirkel.
Waar de Scandinaviërs onvol
doende eigen organisten heb
ben, grijpen werkzoekende Ne
derlandse, Duitse, Britse en
zelfs Russische beroepsgenoten
met beide handen de kans op
een goed betaalde baan.
Wie wordt aangenomen komt
als gemeente-ambtenaar in
dienst van de staatskerk. „Alles
is er pnma
Wim, „als ik op eerste paasdag
moet spelen krijg ik zelfs een
dubbele toeslag voor het wer
ken op zondag én feestdag."
Echtgenote Alice hoort kort
voor vertrek dat ook voor haar
een baan in het verschiet ligt. In
Selje, twintig minuten varen
van Malöy, kan ze in een deel
tijdbetrekking als organist aan
de slag.
Kamp en Teunis konden het
in eigen land niet bolwerken.
Alice bespeelde het orgel in de
hervormde kerk van Vriezen
veen en in de katholieke kerk
van Geesteren, Wim was cantor
van de Lutherse kerk in z'n ge
boorteplaats Zwolle en organist
te zijn." foto opd
in de gereformeerde kerk Al-
melo-centrum Beiden hadden
daarnaast nog een aantal leer
lingen.
„Te weinig om van rond te
komen", wil het echtpaar wel
bekennen. Wim probeerde de
kas nog te spekken als gediplo
meerd fotograaf, maar moest
toch een beroep doen op een
aanvullende bijstandsuitkering.
De emigratie, hoe positief be
groet en enthousiast aanvaard,
is niets minder dan een ge
dwongen stap.
De Gereformeerde Organis
ten Vereniging betreurt het ver
trek. „Het is triest dat onze ker
kleden die in weelde leven, geen
beroepsorganisten willen beta
len, die bekwaam zijn om de
kerkmuziek te doen opbloeien",
steekt kringvoorzitter J. M. Ei
lander de hand in eigen boe
zem, „we zien dit begaafde paar
met lede ogen gaan."
De honorering is volgens
Wim en Alice een al langer be
staand probleem. Er is welis
waar een 'regeling kerkmuziek',
maar niet iedereen houdt zich
daaraan. „Niemand onder de
organisten kan rijk worden van
dit werk. Kerken zien het toch
als een bijbaantje, een soort
erefunctie, waar je blij mee mag
zijn."
In het verleden kwam het re
gelmatig voor dat organisten
helemaal niets betaald kregen.
„En het gekke is dat de orgel
trapper wèl een vergoeding
kreeg", zegt een lachende Alice,
„waarschijnlijk dacht men dat
die er écht voor moest werken."
Het echtpaar, opgeleid aan
het conservatorium in Zwolle,
deed alle moeite met artistieke
inspanningen de kost te verdie
nen. Wim combineerde de mu
ziek zelfs een tijdlang met foto
grafie. Alice: „We hebben één
keer een trouwpartij gehad,
waarbij ik tijdens de dienst het
orgel bespeelde en Wim de
bruidsfotograaf was.
Met de taal en de kerkmuziek
zal het wel loslopen. Dank zij
een spoedcursus Noors aan de
Volksuniversiteit Hengelo kun
nen Wim en Alice zich behoor
lijk verstaanbaar maken.
„Met de orgelbegeleiding ver
wachten we geen problemen.
Daar zijn we voor opgeleid. De
diensten in de Lutherse kerk
zijn vergelijkbaar met onze ka
tholieke mis. Het Noorse lied
boek heeft een groter aantal ei
gen melodiën en teksten."
Ze gaan er van uit zich 'voor
goed' in het fjordenland te ves
tigen. „We zijn verplicht er mi
nimaal twee jaar te werken",
weet het organistenpaar. „Onze
voorganger was een Engelsman
die het na die periode voor ge
zien hield. Maar dat was een al
leenstaande. Wij zijn met z'n
tweeën en hebben bovendien
de intentie in Noorwegen te
blijven."
De kans op terugkeer lijkt niet
groot. Het perspectief ont
breekt. Voor menig kerkorganist
zit er geen muziek meer in dit
vak. Althans, niet op vaderland
se bodem.
AMSTERDAM ANP
Ruim tienduizend gelovigen uit binnen- en buitenland
houden in de nacht op 18 op 19 maart een 'stille om
gang' door de binnenstad van Amsterdam. Zij geden
ken voor de 650ste maal dat een hostie ongedeerd werd
uitgebraakt, een brandend haardvuur weerstond en op
wonderbaarlijke wijze terugkeerde in het huis van de
doodzieke man die het sacrament had ontvangen.
Of het in 1345 werkelijk zo is gegaan, weet voorzitter
M. Elsenburg van het organiserende Gezelschap van de
Stille Omgang niet. „Maar er moet iets zijn gebeurd,
anders zouden daar nu niet meer jaarlijks duizenden
mensen voor de straat op gaan. Ook al twijfel je of het
mirakel werkelijk heeft plaatsgevonden, het is wonder
lijk dat de herdenking
houden."
Ter gelegenheid van het jubileum van het 'mirakel
van Amsterdam', organiseert het Gezelschap van de
Stille Omgang in de periode van 11 tot en met 19 maart
een groot aantal activiteiten. In Museum Amstelkring is
vanaf 11 maart een tentoonstelling over 650 jaar mira
kel te zien en in de Begijnhofkapel hebben van 15 tot
en met 18 maart twee maal daags eucharistievieringen
plaats. Het jubileumfeest wordt op 31 maart afgesloten
met een symposium over '650 jaar Amsterdams Mirakel
van het Sacrament'.
Op zondag 12 nïaart organiseert het Gezelschap van
de Stille Omgang een oecumenische vesperdienst in de
Oude Kerk, waar een priester de 'mirakelhostie' naar
al die tijd heeft standge- toe bracht alvorens deze terugkeerde in het huis van de
zieke man. Het is voor het eerst dat in het kader van de
mirakelfestiviteiten een oecumenische dienst wordt ge
houden. „Daarmee willen we bevestigen dat de stUle
omgang - heel voorzichtig - een oecumenisch karakter
begint te krijgen", aldus Elsenburg.
Het thema van de tocht, 'Opdat allen één zijn', sluit
hierbij aan. Waren het aanvankelijk alleen rooms-ka-
tholieken die jaarlijks het mirakel herdachten, in de
loop der tijd sloot een groeiend aantal protestanten
zich bij de 'spiritueel-meditatieve' tocht aan. Volgens
Elsenburg komt dit omdat de organisatoren zich nooit
hebben uitgesproken voor een bepaalde kerkelijke rich
ting. „Iedereen kan meedoen met zijn eigen intenties."
P u z
Z E L
OPGAVE
OPLOSSING
CRYPTOGRAM
Horizontaal:
1. Niet halen leidt tot balen (6);
7. Op de dansvloer valt drank
niet in de smaak (5); 8. Nest- en
holbewoner (5); 9. Feestelijk met
of zonder mis (5); 10. Veel man-
i zijn er kapot van! (4); 11.
Vogel in de betovering van de
bergen (6); 12. Populair spits
paardje (6).
Verticaal:
2. Het eerste stukje exclusiviteit
(5); 3. Net vruchtbaar in het
schip (6); 4. Wordt met klem ver
boden (6); 5. Amfibievoertuig
(4); 6. Liedje van een bedroefde
noorderling (8); 10. Vogels zijn
r ziek van dat Piet ervoor staat
(4); 11. Engels stukje voor een
paard (3).
KRUISWOORDRAADSEL
uUU
UUU U
UUUUU
ULJUUUU
a a
UUU
uu uuu
UUU
u u uu
ULJUUUU
QQUUD
□uu u
■I
DE RECHTER
Mr. Jesse van Muylwijck
HEINZ
BOES
HET WEER
Lente wanner dan nonnaal i
Opbeurend nieuws van de Berlijnse
lange termijn-voorspellers Dett-
mann en Mahlberg: de lente van
1995 zal in navolging van vorige
jaren warmer dan normaal gaan
verlopen. Vooral in de eerste voor
jaarsmaand maart zijn de positieve
afwijkingen aanzienlijk: 1.5 tot 2
graden te warm. April zou 0.5 tot 1
graad te warm worden en de mei
maand zou weinig afwijking verto-
Deze prognoses zijn goed bruik
baar voor de meeste West-en Mid-
den-Europese landen. De genoem
de waarden moeten niet al te let
terlijk worden geïnterpreteerd. Er
wordt slechts een trend aangege
ven, die overigens goed past in het
veelvuldig optreden van warm weer
in de afgelopen zeven jaar. Vooral
de maand maart heeft in het recen
te verleden in Nederland heel aar
dig gescoord. De lentemaanden
van 1989, 1990 en 1991 waren
uitzonderlijk warm met een gemid
delde maandtemperatuur van resp
8.2; 8.5 en 8.8 graden.
De laatste waarde staat te boek
als eeuwrecord. Ineen normale
maartmaand mogen we rekenen op
5.0 graden. Maar wat is normaal
tegenwoordig? Temperaturen van
20 graden en hoger komen ge
woonlijk pas voor het eerst in april
voor, maar de laatste jaren kwam
maart al regelmatig met zo'n zo- ••"jn
mers voorproefje. Reeds op 6 >2
maart 1989 werd de 20 graden g&
haald in het Limburgse Echt.
Dergelijke uitschieters zijn (voon
lopig) nog niet voor ons weggelegd.
Niettemin mag het voorjaar er werJ
zen vandaag. Uitbundige zonne-' Jl
schijn drijft het kwik omhoog naar
12 tot 14 graden. Het voelt duide-4^
lijk warmer aan dan gisteren omdat
de schrale zuidoostenwind wat aan
kracht heeft ingeboet. Later op de. jr
dag zien we geleidelijk wat hoge
sluierbewolking verschijnen, behó1'^
rende bij een front over de Britse j-
Eilanden. L
Morgen wordt het bijbehorende' v
neerslaggebied precies boven Ne-
derland 'gesandwitched' tussen
een zeer krachtig hogedrukgebiecj
boven Noordoost-Europa (1065 -
millibar!) en een ander hoog, dat J
uit het westen nadert. We moeteh
dus rekening houden met een tijdje
delijke'dip'in het lenteweer; er d
kan zondag enige tijd regen valleo.jg
Begin volgende week komt er bo-
ven omze omgeving een verbinding^
tot stand tussen beide luchtdruk
maxima. De zon laat zich weer re1 'L
gelmatigzien en het blijft droog, 'v
De middagtemperatuur ligt met 10|V
tot 12 graden op een comfortabel s
niveau voor deze tijd van het jaar/ e
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
zondag kans op regen. El
ders flinke zonnige perio
den en overwegend droog.
Langs de kusten vooral in
het zuiden veel wind. Mid-
Flinke zonnige perioden
en zondag in het midden
en noorden ook wolkenvel
den en mogelijk wat regen
of sneeuw. Middagtempe
ratuur van +5 graden in
het zuiden tot ongeveer -3
Denemarken:
Zonnig maar zondag ook
enkele wolkenvelden. Vrij
wel overal droog. Vooral
zaterdag veel wind. Middagtemperatui
ongeveer 8 graden.
Engeland, Schotland, Wales en Ierland:
bewolkt
^onweer
Titefrorit
regen
sneeuw
-T-kou
ront
opklaringen
ha8el
L lage
tfhog
19 temperatu
r '100°- heCh
o'pascal
king en perioden r
Zondag geregeld z
112 gra
regen. Maxima van
Neerslagkans
Mimmumtemp.
Middagtemp.
België en Luxemburg:
Zaterdag eerst nog zon, maar van het
westen uit geleidelijk ook bewolking.
Zondag enige tijd regen. Middagtempe
ratuur zaterdag 10 tot 15 graden, zon
dag enkele graden lager.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Zaterdag in de westelijke departemen
ten bewolkt en plaatselijk regen; elders
veel zon en droog. Zondag klaart het in
het westen op, in het oosten is het dan
bewolkt en regenachtig. Maxima zater
dag rond 15 graden, langs de westkust
iets lager; zondagmiddag temperaturen
van 9 tot 12 graden.
Spanje:
Half tot zwaar bewolkt en van tijd tot tijd
regen of buien, mogelijk met onweer.
Vooral aan de oostelijke Costa's tamelijk
veel wind. In de loop van zondag vooral
in het zuiden droger en meer zon. Zater
dag maxima meest tussen 12 en 16 gra
den. Zondag wordt het een vijftal graden
Canarische Eilanden:
Aan de noordkant van de eilanden v
kenvelden en vooral zaterdag enk
buien. Aan de zuidstranden droog
zonnige perioden. Tamelijk veel wi
Maxima rond 17 graden, in het
WEERRAPPORTEN
weersvooruitzicht KNMI1
ZONDAG 12 MAART 1995
Zon- en maanstanden
Zon op 07.02 Zon onder 18.36V
Maan op 13.42 Maan onder04.21ft
Waterstanden Katwijk j-ip
Hoogwater 11.58 .^v.
Laag water 06.25 19.15
MAANDAG 13 MAART 1995
Zon- en maanstanden
Zon op 07.00 Zon onder 18.38
Maan op 14.49 Maan onder04.53
Waterstanden Katwijk
Hoog water 00.59 13.03
Laag water 08.05 20.45
a 20.
Flinke zonnige perioden, in het westen
vooral zondag meer bewolking en plaat
selijk regen. Langs de Middellandse
Zee-kust geleidelijk toenemende wind.
Middagtemperatuur tussen 15 en 20
graden, zondag iets lager. In de Pyre-
neeen temperatuur op 2000 meter
hoogte vooral in het westen ruim boven
nul, in de loop van zondag kouder. In de
Alpen op 2000 meter hoogte 's middags
ongeveer +4 graden.
Italië:
Eerst flinke perioden met zon. Zondag in
het zuiden meer wind, wat meer bewol
king en later misschien een bui. Mid
dagtemperatuur zaterdag van 12 graden
in de Po-vlakte en de noordelijke Adria-
tische kust tot 16 graden bij Rome en
18 graden op Sicilië; zondag kan het in
het uiterste zuiden enkele graden war
mer worden. Temperatuur op 2000 me
ter in het algemeen rond het vriespunt.
Duitsland:
Eerst zonnig. Zondag in de oostelijke
deelstaten nog weinig verandering, Ih
het westen bewolkt en kans op regen.
Middagtemperatuur rond 10 graden, op
beide dagen in Beieren iets hoger, zon
dag vooral in Sleeswijk-Holstem lager.
Temperatuur op 1500 meter geleidelijk
oplopend tot maximaal 4 graden zon
dagmiddag in het zuiden van Duitsland.
Zwitserland:
Zaterdag veel zon. Zondag van het wes
ten uit meer bewolking en tot de avond
droog. Middagtemperatuur rond 12 gra
den. Temperatuur op 2000 meter tijde-
Oostenrijk:
Droog en overwegend zonnig. In de loop
van zondag in Vorarlberg en Tirol kans
op wolkenvelden. Middagtemperatuur in
de dalen en in het laagland 8 tot 13 gra
den. Temperatuur op 2000 meter tijde
lijk oplopend tot iets boven nul.
COLOFON
DIRECTIE B M Essenberg. C P Arnold (adj),
J. Kiel (adj);
HOOFDREDACTIE: Jan-Geert Majoor, Frans
Nypels, Henk van der Post (adj).
OMBUDSMAN: R.D. Paauw, tel. dag. 9.30-
071-356215, of per post
ADVERTENTIES
Telefoon071-143545
ABONNEMENTEN
Tel 071-128030 bi| voo
VERZENDING PER POST
337,55 3
r
'artaal 134,50
