Sociale Top biedt weinig
meer dan mooie woorden
Feiten Meningen
In volwassen
discussie niet
stigmatiseren
Filipijnse president zoekt investeerders
Representatie en eten
wel/niet aftrekbaar?
Zwitserland blijft
Europa's geldmagneet
WOENSDAG 8 MAART 1995
Zondagavond op Nederland 3 naar het na
tionale verkiezingsdebat gekeken. Op zich
zelf al een opmerkelijke naamgeving voor
het programma, want de inzet was de van
daag te houden verkiezingen voor de Pro
vinciale Staten. Het programma deed zijn
naam echter eer aan. Het ging over alles be
halve de provincie. Het was een debat tus
sen de fractieleiders van de vier middelgro
te partijen die ons land telt: Wallage (PvdA),
Heerma (CDA), Bolkestein (VVD) en
Wolffensperger (D66).
Heel even piepte de provincie om de
hoek toen het ging over die omstreden snel
weg in Limburg. Bolkestein stelde nog eens
vergenoegd de Haagse arrogantie aan de
kaak die door zijn toedoen voor de val was
gebracht, maar verder ging het over lands-
problemen. Het bekende tritsje werkgele
genheid, milieu, asielzoekers en andere
vreemdelingen, en natuurlijk bestuurlijke
vernieuwing. Over de plaats, positie en
functie van onze provincies ging het niet.
Het enige vuurwerk kwam van de verge
lijking door prominente leden van het CDA,
de Europarlementariërs Hanja Maij-Weg-
gen en Arie Oostlander, van Frits Bolkestein
i met 'frisse' types als
Filip de Winter van
het Vlaams Blok en
e eigen dierbare
I malloot drs. Janmaat,
t Frits speelde de ver-
I ontwaardiging over
deze stoot beneden de
gordel met de verve,
een heer van stand
ardig. Het doet
hem ondertussen,
r zover ik hem ken,
PIM FORTI JYN weinig. Wie zijn ten-
PIM FORTUYN s,oUe mej e Ma-- en
medewerker meneer Oosüander en
wat is het CDA nu he
lemaal nog? Heerma kon het niet opbren
gen om het enige te doen wat in zulke situ
aties helpt: royale excuses aanbieden en
vervolgens zand erover. Hij liet het bij een
flauw en half excuus. Het ging niet om de
persoon van Bolkestein maar om zijn op
vattingen.
En dan nu maar de knuppel in het hoen
derhok. De opvattingen van Bolkestein en
die van mij sporen wonderwel met die van
een groot deel van het Nederlandse volk als
het gaat om de vraag of Nederland zo lang
zamerhand niet vol is. De bezorgde milieu
partijen D66 en Groen Links vinden dat op
hun manier overigens ook. Zij vinden dat er
niks meer bij kan. Geen spoorlijn en geen
snelweg. Bolkestein en ik vinden dat we ons
ruimhartige toelatingsbeleid van vreemde
lingen, inclusief de befaamde gezinshereni
ging, maar eens aan een diepgaand onder
zoek moeten onderwerpen.
Waarom vinden we dat? Omdat de stad-
vernieuwingswijken in de grote steden het
probleem van de grote toevloed van buiten
landers al lang niet meer aankunnen. We
hebben geen werk voor ze, de huisvesting
begint een probleem te worden, de betref
fende buurten desintegreren op sociaal en
cultureel niveau in hoog tempo, de kleine
en grote criminaliteit wordt aangewakkerd
en daarmee dreigen de grote steden als
prettige gemeenschappen waar het goed
toeven is van de kaart te worden geveegd.
Bovendien kost het allemaal handen met
geld, vijfhonderd miljoen extra alleen al dit
jaar. Daar heeft in onze opvatting uiteinde
lijk niemand iets aan. De oorspronkelijke
Nederlanders niet en de vreemdelingen
niet.
De Winter en Janmaat beweren dat op
hun bigotte manier ook. Ze doen dat alleen
al iets langer. We moeten ze die eer ook nu
maar ruimhartig gunnen. Ten onzent heeft
op dit terrein Janmaat de problemen eerder
gezien dan wie van ons dan ook. Daarmee
houdt het eerbetoon ook direct op. Janmaat
en De Winter doen hun beweringen vanuit
een uiterst benepen context. Zij willen dat
eigen volk eerst gaat. Zij willen dat vreem
delingen in hun eigen land blijven, maar in
het algemeen hebben zij meer waardering
voor onze westerse cultuur dan voor die ve
le andere culturen die onze wereld kent.
Zij zijn voor een benepen nationalisme
dat de vergaande internationalisering van
cultuur en economie negeert. Europa in het
bijzonder heeft veel ervaringen opgedaan
met dit soort opvattingen. We weten hier
intussen alles van de gevolgen van benepen
nationalisme, grootheids- en rassenwaan,
fascisme, nazisme, communisme en socia
lisme. We hebben het hier allemaal uitge
vonden en in de praktijk gebracht. Op een
slachtoffer meer of minder hebben we op
dit continent bepaald niet gekeken. Dat is
onze geschiedenis en onze verantwoorde
lijkheid.
Maar we zijn ook de uitvinders van de
parlementaire democratie, het kapitalisme,
de aanstichters van de Franse revolutie, de
Verlichting, de scheiding van kerk en staat
en van de vele prachtige wetenschappen
die ons in weelde doen baden en die schit
terende cultuur-prestaties die het Licht
doen schijnen in zoveel duisternis. De dui
vel en de engel, goed en kwaad, niets men
selijks is dit continent voorbij gegaan.
Waar we naar toe moeten is een volwas
sen discussie daarover, zonder onmiddellijk
te stigmatiseren, zonder onmiddellijk de
nieren te proeven. Zo'n volwassen discussie
wordt gevoerd met een scherp oog voor ons
verleden, inclusief de donkere zijden daar
van en met een helder oog op de moderne
wereld die nu eenmaal internationaal van
karakter is.
In een dergelijk debat zou iemand ter
loops heel rustig mogen opmerken dat de
uitspraken van de heren Bolkestein en For-
tuyn in zeker opzicht lijken op die van de
heren De Winter en Janmaat. Wij zouden
ons daar niet besmuikt over moeten hoeven
voelen en rustig uiteen moeten kunnen zet
ten wat desondanks de verschillen zijn tus
sen hen en ons. Dat is wat er gebeurt in een
volwassen samenleving. In een benepen sa
menleving als de onze behoort iedereen die
ertoe doet verontwaardigd te zijn, of hij het
nu meent of niet.
Aan mooie woorden
zal geen gebrek zijn,
deze week in Kopen
hagen. In het jaar dat
de VN Abraham zien,
buigen zich daar maar
liefst 13.000 congres
gangers tijdens de So
ciale Top over het ver
band tussen armoede,
werkloosheid en socia
le integratie. VN-baas
Boutros Ghali sprak
maandag de eerste
mooie woorden: „Ons
doel is te tonen dat we
allen deel uitmaken
van dezelfde gemeen
schap". Waarna een
oproep volgde tot een
'nieuw sociaal con
tract'.
Dat sociale contract komt er niet, en
dat weet Boutros Ghali ook wel. Ui
teraard komt er wel een slotverklaring
die zich uitput in mooie volzinnen.
Een greep: Streven naar sociale inte
gratie door stabiele, veilige en recht
vaardige samenlevingen te creëren.
Streven naar volledige werkgelegen
heid. Vergroten en efficiënter gebrui
ken van de middelen voor sociale
ontwikkeling. Versnellen van de eco
nomische, sociale en menselijke ont
wikkeling in Afrika en de minst ont
wikkelde landen. Creatie van een eco
nomische, sociale en wettelijke omge
ving die mensen in staat stelt zich so
ciaal te ontwikkelen.
Wie zal het daar niet mee eens zijn?
De grote vraag is natuurlijk wat er in
de praktijk van terecht komt. Wat dat
betreft spreekt het resultaat van de
voorgaande vier megaconferenties in
deze serie van zes - volgend jaar komt
er.nog een Vrouwentop in Peking -
boekdelen.
Neem de Kindertop in 1990 in New
York. Is er inmiddels al wat gebeurd
aan die schrijnende misstand van
kinderarbeid? Nee dus. Vorig jaar
kwam president Clinton bij de afslui
ting van de GATT-onderhandelingen
over liberalisering van de wereldhan-
Poppen symboliseren aan de ooievaarsfontein in Kopenhagen de 210.000 kinde
ren die deze week door honger of ziekte zullen overlijden. foto reuter
del op de valreep met het voorstel om
maatregelen mogelijk te maken tegen
produkten die (mede) door kinderar
beid tot stand waren gekomen. Maar
hij stuitte op fel verzet van de ontwik
kelingslanden. Deze veredelde vorm
van slavernij maakt de fabrieken van
de heersende kliekjes aldaar nu net zo
lekker concurrerend. De nieuwe We
reldhandelsorganisatie (WTO) zal kin
derarbeid nu wellicht als onderwerpje
inbrengen voor de nieuwe ronde over
vrijhandel. De vorige duurde acht
jaar, dus als er al wat gaat veranderen,
dan zullen die honderden miljoenen
slavende kinderen van nu daar ver
draaid weinig aan hebben.
En dan was er de milieuconferentie in
Rio. De ontwikkelingslanden voelden
er terecht niets voor om met hun re
genwouden voor noppes als 'longen
van de aarde' te blijven fungeren voor
de rijke industrielanden met hun gi
gantische energieconsumptie en uit
stoot van het broeikasgas kooldioxide.
Twee weken vergaderen en een half
regenwoud aan paperassen verder
kwam er een prachtige slotverklaring
uit de bus. Maar op het punt waar het
echt om ging - harde pegels voor het
intact houden van het regenwoud -
stelde het niets voor. Ook Rio stierf
vervolgens een zachte dood.
De mensenrechtentop in Wenen in
1993 ging bijna geruisloos voorbij, bij
de bevolkingstop in Cairo vorig jaar
zorgde vooral de paus voor leven in
de brouwerij. Maar werkelijk concrete
actie bleef net als na New York en Rio
de Janeiro uit.
En nu dan de Sociale Top. De ontwik
kelingslanden vragen om kwijtschel
ding van schulden, meer ontwikke
lingshulp en een 'socialere' opstelling
van IMF en Wereldbank. De VS heb
ben echter al direct laten weten dat er
in Kopenhagen wat hen betreft niet
over centen wordt gepraat, al heeft
Clinton wellicht nog wel wat dollars
in de achterzak om de zaak hier en
daar wat te masseren.
Op het pijnlijkste punt, de internatio
nale arbeidsverdeling, zit er al hele
maal niets.in het vat. De internationa
le arbeidsorganisatie ILO meldde on
langs dat bijna eenderde van de we
reldberoepsbevolking zonder werk zit
en het gevecht om betaald werk - de
sleutel tot welvaart en sociale integra
tie - wordt mondiaal gezien steeds
harder.
Daarbij doemt de enorme spanning
op tussen sociale grondrechten en de
harde wetten van de economie. Het
kapitaal vloeit steeds sneller over de
aardbol op jacht naar de beste winst
mogelijkheden, en die liggen in prin
cipe in de ontwikkelingslanden waar
het kapitaal geen strobreed in de weg
wordt gelegd.
Vandaar dat de rijke landen in Kopen
hagen de kinderarbeid weer eens ter
sprake brengen en hameren op vrije
vakbonden en andere mensenrech
ten. Zij kunnen zich niet (meer) aan
deze kostenverhogende factoren ont
trekken. Door ook de ontwikkelings
landen met die kostenposten op te
zadelen, kunnen de rijke landen hun
concurrentiepositie veilig stellen. Het
hoeft dus niemand te verwonderen
dat, omgekeerd, de machthebbers
van de meeste ontwikkelingslanden
daar weinig voor voelen. Zij kunnen
zich dat ook permitteren, want in te
genstelling tot hun westerse tegen
voeters hoeven zij zich geen zorgen te
maken over de gunst van het kiezers
volk.
En zo is de Top gedoemd om uit te
monden in een stortvloed van fraaie,
maar inhoudsloze volzinnen die de
rijke landen niet hinderen in de ge
deeltelijke ontmanteling van hun ver
zorgingsstaten en de arme landen
niet verplichten tot het opbouwen er
van. De handtekeningen worden ge
zet en wellicht zal Boutros Ghali ter
afsluiting nog iets roerends zeggen.
En daarna gaat iedereen weer over tot
de orde van de dag.
HAARLEM SJAAK SMAKMAN
Met in zijn gevolg ongeveer veertig
mensen uit het zakenleven en politi
ci toert de Filipijnse president Fidel
Ramos tot en met vandaag door Ne
derland. Gisteren heeft de Amster
damse politie strenge veiligheids
maatregelen genomen voor het be
zoek van Ramos aan het World Tra-
de Center (WTC). De politie had sig
nalen gekregen dat er een aanslag
zou worden gepleegd op de presi
dent Eerder op de dag bezocht Ra
mos onder meer Fokker.
De kleine, tanige Ramos (66) lijkt
vastbesloten de 66 miljoen Filipino's
met zijn economisch programma Fili-
pijnen-2000 op te stoten in de vaart
der volkeren. Met onverholen trots
meldt hij de vooruitgang die onder
zijn regering is geboekt. ,,De situatie
is veel beter dan voorheen. In 1994
groeide onze economie met 5,1 pro
cent". Dit jaar wordt een groei voor
zien van 6,5 procent. Het is nog niet
de 10 procent die hij eerder voor 1998
voorspelde, het jaar dat zijn termijn
als staatshoofd afloopt, maar het land
is economisch duidelijk op de goede
weg. In 1993 was de groei 2 procent
en het jaar daarvoor nog maar 0,1
procent.
De Filipijnen en Nederland onder
houden al decennia lang diplomatie
ke betrekkingen. Nederland is boven
dien een van de belangrijkste donor
landen en grote investeerders. Met dit
bezoek, op uitnodiging van koningin
Beatrix, wordt deze „relatie op hoger
niveau gebracht, op basis van gelijk
waardigheid. Wij willen handel, geen
hulp", aldus Ramos, die de koningin
voor een tegenbezoek heeft uitgeno
digd.
De president wijst erop dat de laatste
maanden een groot aantal wetten
voor structurele hervormingen is
goedgekeurd en dat er veel gedaan
wordt aan de verbetering van de in-
ffastructuur, wat het toerisme moet
bevorderen en buitenlandse kapitaal
moet aantrekken. Manilla voerde ja
renlang een economisch beleid van
zelfvoorziening, waarbij hoge import
barrières werden opgeworpen. Ramos
beseft dat deze obstakels snel r
verdwijnen, wil het land profiteren
van de snelle economische ontwikke
ling in Azië.
De Filipijnen zijn niet langer de 'zieke
man van Azië', zo liet hij Nederlandse
parlementariërs weten. Verwijzend
naar de economische tijgers als Tai
wan, Zuid-Korea en Singapore, verge
lijkt Ramos zijn land graag met een
tijgerjong, dat snel volwassen wordt.
„We hebben een stabiele peso. De in
flatie is teruggebracht tot 6,5 procent
en dit jaar hopen we die verder terug
te brengen tot 5 procent".
Tijdens zijn ontmoeting met premier
Kok en andere politici stelden de Ne
derlanders de kwestie van de men
senrechten nauwelijks aan de orde.
„Ik bracht de kwestie zelf ter sprake",
aldus Ramos. Volgens hem zijn ern
stige schendingen verleden tijd, sinds
dictator Marcos in 1986 ten val kwam.
De opmerking dat mensenrechtenor
ganisaties nog veel kritiek hebben op
de regering in Manilla wimpelt de
oud-generaal af: „Dat is hun me
ning".
Hij wijst erop dat veel ex-leden van
het Nationaal Democratisch Front
(NDF), dat zijn internationaal hoofd
kwartier in Utrecht heeft en waaraan
José Sison, de oprichter van de Fili
pijnse communistische partij (die al
sinds 1988 in Nederland verblijft), is
verbonden, nu op lokaal niveau poli
tieke functies uitoefenen.
Veel critici menen dat Ramos een op
portunist is, die om zijn eigen hachje
te redden steeds op het goede mo
ment nieuwe vrienden maakt. Hij
staat dan ook bekend als Steady Eddie
die gestaag op zijn doel afgaat. Ter
wijl presidenten kwamen en gingen,
bleef Ramos, steeds dicht bij het cen
trum van de macht. Onder dictator
Marcos, die het land ruim twintig jaar
regeerde en leegplunderde, was neef
Ramos in de jaren zeventig hoofd van
de veiligheidsdienst en behoorde hij
tot het groepje naaste medewerkers
van de dictator.
Tijdens de volksopstand in 1986 koos
Ramos opeens de zijde van de demo
craten, waarmee het pleit van Marcos
snel was beslecht. Marcos opvolgster
Corazon Aquino benoemde Ramos
tot stafchef van het leger en later zelfs
tot minister van defensie. In die hoe
danigheid slaagde hij erin een zeven
tal coups van lagere officieren te doen
mislukken. In 1992 deed hij de gooi
naar de hoogste staatsfunctie. Toen
slaagde hij erin, met slechts 25 pro
cent van de stemmen, president te
worden.
Eenmaal aan de macht ging hij een
dialoog aan met de maoïstische Nieu
we Volksleger (NPA), de gewapende
tak van de NDF en de islamitische op
standelingen van het Moro Nationale
Bevrijdingsfront (MNLF) dat actief
was op het zuidelijke eiland Min
danao, waardoor het nu relatief rustig
is in het land.
De oud-generaal, die zijn militaire
opleiding ooit in de Verenigde Staten
genoot, betoont zich een vurig pleit
bezorger van democratie. Volgens
hem dient het 'economische systeem
gebaseerd te zijn op een democrati
sche grondslag'. Veel critici menen
dat vooruitgang over de ruggen gaat
van de boeren. De beloofde landher
vormingen blijven uit of worden
slechts mondjesmaat uitgevoerd.
Veel boeren moeten wijken voor de
industriële projecten, waarop Ramos
zijn kaarten heeft gezet. Maar de pre
sident wimpelt ook deze kritiek af. Hij
wijst erop dat de regering wel degelijk
oog heeft voor de arme boeren en vis
sers en dat voor hen met succes spe
ciale programma's worden uitge
voerd. Bang voor sociale onrust ter
linker zijde is hij dan ook niet. Even
min vreest hij militaire staatsgrepen
door rechtse generaals. „Als ik daar
voor bang was, ging ik als president
niet naar het buitenland."
DEN HAAG AAD LUYMES
BELASTING BELICHT
Met de inwerkingtreding van de
zogenoemde Oort-wetgeving in
1990 zijn veel kosten niet meer
aftrekbaar voor de inkomsten
belasting. Het gaat met name
om kosten, die worden gemaakt
ten behoeve van werk maar niet
of slechts gedeeltelijk door de
wetgever worden vergoed. Een
voorbeeld hiervan zijn de repre
sentatiekosten. Deze kosten zijn
sinds 1990 niet meer aftrekbaar,
maar kunnen wel belastingvrij
worden vergoed.
Het blijkt in de praktijk niet
eenvoudig om te gaan met de
nieuwe regels. Neem de vergoe
ding voor leden van een ge
meenteraad. De raadsleden
ontvangen elk jaar een onbelas
te vergoeding waaruit zij naast
bepaalde wèl aftrekbare kosten
ook hun (niet aftrekbare) repre
sentatiekosten mee moeten
dekken.
Zijn de kosten hoger dan de on
belaste kostenvergoeding, dan
zou het natuurlijk leuk zijn om
het surplus van zijn bruto-inko-
men af te trekken. De vraag rijst
echter, welk deel van de kosten
de vergoeding overschrijden.
Want doorsnee representatie
kosten mogen juist niet worden
afgetrokken. Zoveel is duidelijk.
Het blijkt gecompliceerd. Vol
gens staatssecretaris Vermeend
van financiën zitten de niet af
trekbare kosten altijd in dit
meerdere deel. Je begint dus in
die visie de wei-aftrekbare kos
ten (van na 1990) bij elkaar op
te tellen en pas daarna komen
de niet aftrekbare kosten aan de
beurt. Resultaat is, dat als de
werkelijk kosten hoger zijn dan
de onbelaste vergoeding die de
gemeente maandelijks over
maakt, de niet aftrekbare kosten
altijd in het meerdere en dus in
het niet vergoede gedeelte val
len.
Een raadslid uit een niet bekend
gemaakte gemeente was het
onlangs hier niet mee eens.
Voor de Arnhemse belasting
rechter beweerde de man dat
de ontvangen kostenvergoeding
gelijkelijk moet worden toegere
kend aan aftrekbare en niet-af
trekbare kosten. Hierdoor vallen
in het meerdere (en dus niet
vergoede) gedeelte méér wei-af
trekbare kosten. Leuk bedacht
in elk geval.
De Arnhemse rechter geeft het
raadslid hierin gelijk. Deze be
slissing is voordelig voor raads
leden, die veel kosten maken.
Echter, Vermeend heeft de
handdoek nog niet in de ring
gegooid en de zaak inmiddels
voorgelegd aan de Hoge Raad.
Dit betekent dat het nog wel
even kan duren voordat duide
lijk wordt of het raadslid ook
daadwerkelijk gelijk krijgt.
Niet alleen raadsleden maken
representatiekosten. Wat te
denken van bijvoorbeeld e
demonstratrice op een zog
naamdeTupperware-party. Tij
dens een dergelijke bijeenkoms
wordt de verkooptafel vaak
sierd en soms promotiege
schenken weggegeven. Dit g
beurt natuurlijk allemaal om de
verkoop te bevorderen.
Dergelijke extraatjes kosten
geld. Het is dan niet erg prettig
als de inspecteur zich op het
standpunt stelt dat hier sprake
is van niet-aftrekbare represen
tatiekosten. Maar ook hier hielp
de rechter een handje. Aange
zien de kosten die de de
monstratrice maakte uitsluiten!
rechtstreeks zijn gericht op de
verkoopbevordering, vallen de
ze niet onder de in aftrek be
perkte representatiekosten en
mocht zij ze toch nog volledig
aftrekken.
In dezelfde rechtszaak speelde
ook nog de aftrekbaarheid van
eten die de demonstratrice op
de party gratis aan haar klanten
voorzette. In de belastingwet
staat dat kosten voor voedsel en
drank niet aftrekbaar zijn. De
inspecteur zette dan ook een
streep door die aftrekpost. Maar
ook op dit punt kreeg de de
monstratrice van de rechter ge
lijk. Ze gaf het eten namelijk
niet om de kopers van voedsel
te voorzien, maar om zichzelf in
staat te stellen de kwaliteit va:
het aangeboden produkt aan
haar klanten te tonen.
Dezelfde vermeende niet-af-
trekbaarheid van voedsel en
drank speelde ook een rol in de j
zaak van een docente die wijn-
cursussen organiseert aan een
volksuniversiteit. Voor het ge
ven van de cursussen maakte zij
gebruik van proefwijnen, kaas
en crackers. De inspecteur die
kennelijk zelf niet zo'n wijnlief
hebber was zette ook hier een
streep door de aftrekbaarheid
van deze kosten. Maar ook hier
schoot de rechter te hulp.
Uit de parlementaire behande
ling blijkt dat de niet-aftrek-
baarheid van voedsel alleen
slaat op eten en drinken in de
louter consumptieve sfeer. In
dit geval ligt de zaak anders,
waar wijnen, kaas en crackers
veeleer het karakter van cursus
materiaal hebben dat nodig is
voor een verantwoorde opbouw
van de wijncursus. Vermeend
heeft besloten deze zaak niet
aan de Hoge Raad voor te leg
gen, aangezien hij het stand
punt van de belastingrechter
niet onredelijk vindt.
Zo ziet men maar weer. Het
staat dan wel zo hard en duide
lijk in de wet: representatiekos
ten en etenswaar mogen niet
worden afgetrokken. Maar bij
nader beschouwing blijkt het al
lemaal toch nog wel mee te val
len.
Het Zwitserse bankwezen blijft
Europa's grootste vergaarbak
voor buitenlands geld met een
luchtje, ondanks de concurren
tie van Luxemburg en Oosten
rijk. Alleen al in het grensgebied
van Genève heeft de Franse
douane vorig jaar voor Zwitser
land bestemde bankbiljetten
onderschept ter waarde van on
geveer anderhalf miljard gul
den.
„Het geld, meestal in Franse
francs, wordt met koffers vol
vervoerd en zit ook vaak ver
stopt in deurpanelen en andere
bergplaatsen in auto's", aldus
directeur Gérard Estavoyer van
het douanekantoor van Haute-
Savoie en Ain, de twee aan Ge
nève grenzende Franse departe
menten. „Dit is een stijging van
vijftig procent procent over
1993."
De vangst van anderhalf miljard
was het resultaat van slechts
382 succesvolle controles. Met
60 miljoen jaarlijkse grensover-
schijders, moet het bedrag dat
Zwitserland wel veilig bereikte
bedraagt volgens Estavoyer 'on
getwijfeld een indrukwekkend
veelvoud zijn van wat we kon
den achterhalen'.
Van de Zwitserse douane heb
ben de geldsmokkelaars, veelal
belastingontduikers of witwas
sers van drugswinsten, weinig
te vrezen. De in- en uitvoer van
contanten is in Zwitserland aan
geen enkele beperking onder
hevig. Maar volgens de Franse
wet moet alles boven de 50.000
Franse franc (17.000 gulden)
voor uitvoer worden aangege
ven wat zelden of nooit ge
beurt.
De miljardenstroom is uiteraard
niet tot Genève beperkt. De
grens tussen Frankrijk en Zwit
serland loopt van Genève naar
Basel en heeft honderden grote
en kleine grensovergangen. Ook
het Italiaanstalige Zwitserse
kanton Ticino is een favoriet
doelwit van geldsmokkelaars uit
Noord-Italië.
Sinds jaar en dag is het Zwitser
se bankgeheim een grote trek
pleister geweest voor 'fiscale al
pinisten' van allerlei oorsprong,
onder wie ook ontelbare Neder
landers. Volgens de Zwitserse
socialistische parlementariër
Jean Ziegler, auteur van het om
streden boek 'Zwitserland Wast j
Witter' ligt er voor meer dan 700
miljard francs (duizend miljard
gulden) aan buitenlands vlucht-
kapitaal veilig opgeborgen in
Zwitserse banken.
Of dit bedrag klopt, is oncontro
leerbaar; op schending van het I
bankgeheim staat een gevange
nisstraf van zes maanden. Hoe
wel Zwitserse banken volgens
de jongste bepalingen 'grote
stortingen van twijfelachtige
oorsprong' moeten weigeren of
aangeven, komt hiervan volgens
Ziegler in de praktijk weinig te
recht. Belastingontduiking door
buitenlanders is in Zwitserland
niet strafbaar. „Het is nu een
maal niet onze taak als fiscale
recherche voor het buitenland
op te treden", aldus een bankier
van de Union de Banque Suisse.
In Genève is minzaam gerea
geerd op de onthullingen van
de Franse douane. Zwitserse
banken zeggen 'niets bijzon
ders' te hebben geconstateerd.
Procureur-generaar Bernard
Bertossa van de Geneefse justi
tie zegt sinds vorig jaar augus
tus slechts vijf meldingen van
plaatselijke banken te hebben
ontvangen over verdachte stor
tingen. „We horen wel eens van
astronomische vangsten door
de douane," aldus Bertossa,
„maar de mensen hebben altijd
wel een of ander excuus. We
kunnen weinig doen aan ie
mand die beweert een huis in
Spanje te hebben verkocht en
hier alleen maar op doortocht te
zijn om wat Zwitserse chocola
te kopen."
GENÈVE BOB KROON
CORRESPONDENT
