Cultuur Kunst
'Zo'n vingerkootje vertelt een verhaal'
ewondering
99
99
Van Driel directeur CBK
Joe Jackson leeft zich
uit op z'n klassiekers
Haenen wil kinderen rotjeugd bezorgen
3 DONDERDAG 2 MAART 1995
941
Boeken
y« Dichteres Gerry van
I J der Linden kan ver
tellen. En goed ook zoals
ze bewijst in haar roman
debuut Wind
:her.CHEF"ANNEMIEK
ifica
071 -356471PLV -CHEF JAN RIJSDAM. 071-356473
Rock-opera over Charles en Di
londen Het mislukte huwelijk van de Britse kroonprins Charles
en prinses Diana is het onderwerp van een rockmusical die later
dit jaar in Londen in première gaat. Ook andere problemen van
het koninklijke huis, zoals de huwelijksperikelen van prins An
drew en Sarah Ferguson, worden erin verwerkt. De musical ver
telt het verhaal van sprookjeshuwelijk tot de pijnlijke scheiding
elf jaar later. Ook de liefde van de Britse erfopvolger voor zijn
oude vlam Camilla Parker Bowles wordt niet vergeten. Onder de
20 liedjes is een liefdesballade door de Camilla-figuur.
Afgelasting wegens ziekte Kitty Jansen
Groningen Het Noord Nederlands Toneel heeft de voorstelling
'Am Ziel', die morgen in première zou gaan, wegens ziekte van
Kitty Janssen van het repertoire moeten nemen. De hoofdrol
speelster is fysiek op en moet een tijdje rust houden. Na de pre
mière in Groningen zou 'Am Ziel' een tournee door het hele
land maken. Naar verluid had de 64-jarige Kitty Janssen, die een
lange staat van dienst heeft in het Nederlandse theater, grote
moeite met het stuk en was ze niet in staat de teksten te onthou
den. Janssen werd tijdens de repetities gesouffleerd via een oor
telefoontje.
Twee nominaties Nicolaas Matsier
den haag Nicolaas Matsier is zowel met zijn roman 'Gesloten
Huis' als met zijn vertaling van Lewis Carrolls 'Alice in Wonder
land' genomineerd voor de Aristeion-prijzen, de literaire onder
scheidingen van de Europese Unie. De twee andere genomi
neerde romans zijn 'Gewassen Vlees' van Thomas Rosenboom
en 'Indische Duinen' van Andriaan van Dis. Dit blijkt uit een ad
vies van de Raad voor de Kunst aan staatsssecretaris Nuis van
cultuur. De Aristeion-prijzen, waaraan elk een bedrag van 20.000
ecu (42.000 gulden) is verbonden, worden jaarlijks uitgereikt
voor een literair werk en voor een vertaling. Vorig jaar liep Mat
sier op het nippertje de AKO Literatuurprijs mis, toen hij gelijk
eindigde met G.L Durlacher, maar door een ingenieuze telling
uiteindelijk toch achter het net viste.
Mulisch ereburger van Haarlem
haarlem Harry Mulisch wordt ereburger van Haarlem. Hij is de
eerste die wordt onderscheiden in het kader van de herdenking
dat Haarlem 750 jaar geleden stadsrechten kreeg. Ter gelegen
heid daarvan verschijnt ook het boek 'Denkend aan Haarlem...'
waarin meer dan dertig auteurs, onder wie Mulisch, hun herin
neringen aan de stad hebben opgetekend. Mulisch (67) is gebo
ren en getogen in Haarlem. Sinds 1957 woont hij in Amsterdam.
Acteur laat schedel na
londen Een Britse acteur, teneergeslagen door de vele afwijzin
gen van de Royal Shakespeare Company (RSC) heeft een laatste
redmiddel bedacht. Hij liet een testament opmaken waarin hij
zijn schedel aan het RSC nalaat zodat die een rol kan spelen in
Shakespeares Hamlet. Het RSC reageerde negatief op het op
merkelijke initiatief van de acteur. Woordvoerster Mylchreest
liet weten dat een echte schedel te fragiel is omdat in het stuk
ruw met de hersenpan wordt omgesprongen.
Speciale postzegel gewijd aan Mahler
den haag De PTT geeft op 21 maart een postzegel van tachtig
cent uit ter gelegenheid van het Mahlerfeest dat van 1 tot en met
17 mei in het Amsterdamse Concertgebouw en omgeving wordt
gehouden. Wim Crouwel heeft de zegel, die in een oplage van
8,5 miljoen stuks wordt verspreid, ontworpen. Hij heeft gebruikt
maakt van een foto van Gustav Mahler, terwijl op de achter
grond een deel van diens zevende symfonie is te zien.
Patrick Willemsen is gefascineerd door schedels, ribben en ruggewervels
„Als kind had ik al een fascinade voor griezelen", aldus
Patrick Willemsen. „Wanneer mijn oma voorlas uit een
sprookjesboek, was er een verhaal dat onmiddellijk mijn
interesse had. Het ging over een jongen die uit griezelen
ging en de illustratie bij het verhaal bestond uit een open
haard met een schouw waarop doodskopjes zaten. Daar
kon ik uren naar kijken."
leiden roos van put
Patrick Willemsen heeft in
Utrecht de lerarenopleiding te
kenen en textiel gevolgd, maar
eigenlijk boeide het schilderen
hem niet echt. ,,Ik was een ech
te fijnschilder, met de glaceren
de techniek ontstond op intuï
tieve wijze het beeld op het
doek."
„Wonderlijk genoeg ontdekte
ik in de schilderijen, nadat ze af
waren, in bepaalde delen af
beeldingen van botten. Zonder
vooropgezet plan had ik dit on
derwerp geschilderd. Toen ik
tijdens een verblijf op Schier
monnikoog bij een wandeling
door de duinen stuitte op bot
ten en schedels van konijnen
heb ik deze meegenomen naar
mijn atelier. Ik kon eindeloos
met deze overblijfselen bezig
zijn; er naar kijken, er mee in
mijn handen spelen. Op een ge
geven moment zag ik in zo'n
bot een bepaalde vorm. Op as
sociatieve wijze ben ik ermee
verder gegaan. Met metaal
draad maakte ik er een object
van."
Schedeltjes, ribben en rugge
wervels van konijnen, een
borstbeen van een zwaan en
vleugelbotten van een fazant
zijn de bestanddelen waarmee
Willemsen zijn miniatuurobjec
ten creëert. Van dode bestand
delen, overblijfselen van leven
Het Centrum Beeldende Kunst
in Leiden heeft een nieuwe di
recteur. Vanaf 1 mei zwaait C.
van Driel uit Oegstgeest daar
de scepter. Ze werkt nu als
hoofd personeelszaken van de
Consumentenbond in Den
Haag waar zo'n 240 medewer-
dat niet meer is, ontwerpt Wil
lemsen objecten zoals een tand
artsstoel, een badkuip, een fiets,
een kruisboog en een haaiekast.
De vorm van bijvoorbeeld de
onderkant van de snavel van
een gans associeert Willemsen
met een fietszadel. Met metaal
draad completeert hij de fiets.
Zijn miniatuurvoorwerpen
plaatst Willemsen in een glazen
vitrine. Hierdoor lijkt het alsof
de voorwerpen tot een heilig re
likwie verheven worden.
Een relikwie dat in een
schrijnkastje wordt tentoonge
steld voor het (gelovige) pu
bliek? ,,Ik wil wel bewust die sa
crale relatie leggen. Een link
naar de vergankelijkheid is snel
gelegd door het dode materiaal
waarmee ik werk, maar mijn
voorwerpen zijn geen heilige
objecten. Door het glas te ge
bruiken ontstaat wel een af
stand tussen toeschouwer en
object, je mag het bewonderen,
maar niet aanraken."
„Een vingerkootje van een bis
schop, dat getoond wordt in
een schrijn, is een 'echt' over
blijfsel van iemand. Het leven
dat zo'n man heeft geleid,
wordt als het ware 'verteld' en
tegelijkertijd verheerlijkt door
middel van zo'n kootje. Zo'n le
ge tandartsstoel draagt ook een
verhaal in zich, maar ik geef de
toeschouwer de ruimte om zo'n
verhaal zelf in te vullen. Daar-
De vorm van de onderkant van de snavel van een gans associeert Patrick Willemsen met een fietszadel. Met metaaldraad completeert hij de fiets.
FOTO LOEK ZUYDERDUIN
De expositie Relikwieën van
Vergankelijkheid, objecten in
been en lood van Patrick Wil
lemsen is te zien t/m 29 maart,
do. t/m za. 14-17 uur, de eerste
zondag van de maand en op
afspraak, Gallerie Cellini,
Hooigracht 50, Leiden.
om hebben mijn objecten geen „Ik heb eens een hoge toren
titels. Je kan in zo'n stoel een gemaakt met aan de top een
soort martelwerktuig zien. Er raam, waarbij de tralies voor het
zijn ook mensen die een eroti- raam opengebogen waren,
sche relatie leggen en zo'n Daaruit kronkelde een lint van
tandartsstoel als hulpmiddel botjes. Ik wilde alleen het idee
zien bij de beleving van sm- van ontsnappen visualiseren,
seks." Iemand zag duidelijk in de to
ren een fallus, het raam was
metafoor voor de opengesperde
edele delen van een vrouw. De
mensen mogen deze linken leg
gen, maar ik doe bewust geen
uitspraken over de inhoud van
mijn werk."
kers in dienst zijn. Naast haar
baan studeert Van Driel kunst
geschiedenis aan de Universi
teit van Leiden. Ze is nu bezig
met de doctoraalfase.
Van Driel is benoemd tot di
recteur Centrum Beeldende
Kunst (CBK) vanwege 'haar on
miskenbare kwaliteiten als
manager', verklaart hoofd sec-
aten In deze rubriek komen al of
niet bekende
streekgenoten aan het
aten woord die, hetzij direct,
aten hetzij zijdelings met kunst
en cultuur te maken
0 hebben. Ze praten over een
kunstvoorwerp, een
'J11^ kunstuiting waaraan ze
1 .27 bijzondere waarde
!^230 hechten. Van de snuifdoos
van oma tot het
2.7i grijsgedraaide muziekstuk
33$ en alles wat daar tussen zit.
0.7» Vandaag spreekt Paul van
2>f Oerle, architect en
eigenaar van galerie Art en
26,36 Acrylaat, zijn bewondering
^{S uit voor kunstvoorwerpen
F39 van acrylaat. „Ik koester
i.005i f
o,5ï een grote fascinatie voor
34 0Q dit doorzichtig
kunststofmateriaal. Door
een kleine ingreep kan een
grote verscheidenheid aan
131.00 effecten in het object
io6jo gecreëerd worden."
6U0C
122.60
64.10
104,00
105,40
..Ongeveer tien jaar
geleden was ik op
zoek naar een
materiaal om zelf
iets creatiefs mee te
84,00, doen. Staal, hout, steen, het was
allemaal niet wat ik zocht. Maar
gg'oo acrylaat vond ik erg interessant
50,70 door de veelheid aan
2?6 30 m°gel'jkheden die het biedt en
33 oo door zijn schoonheid. Het
197^90 gevoel dat ik heb bij dit
- materiaal heb ik niet bij andere
385 70 materialen.
287^00 Acrylaat wordt gemaakt uit
19.40 aardolie. Het wordt ook wel
kunstglas genoemd. Het is
53 40 helemaal doorzichtig en laat
102,oc zelfs meer licht door dan glas,
45 se 0mc^at het helderder is. Er kan
96 65 een ruimtelijk object mee
ïooiso gemaakt worden, waarbij een
60.60 kleine ingreep enorm veel effect
loi se ^an hebben. Als je het object
62,50 van verschillende kanten
96,50 bekijkt, zie je steeds iets anders.
3130 voorwerpen die nu in de
9,2ö galerie hangen laten weer een
heel andere gebruik van het
materiaal zien. Dat zijn net
schilderijen met diepte.
Acrylaat is wel moeilijk te
bewerken. Je hebt er
instrumenten en machines voor
nodig. Van te voren is ook niet
tor Kunsten Y. van Baarle in
een telefonische reactie. Dat de
nieuwe directeur vooral daarop
is beoordeeld is niet verwon
derlijk. Voorganger E. van Zan
ten moest vorig jaar het veld
ruimen nadat bleek dat het nog
piepjonge CBK organisatorisch
een rommeltje was.
Grammy-awards
voor Springsteen
en Rolling Stones
los angeles rtr
De popzanger Bruce Spring
steen heeft gisteren twee Gram
my-awards gekregen voor zijn
nummer 'Streets of Philadel
phia'. Vertegenwoordigers van
de muziekindustrie kozen in
Los Angeles het nummer van
Springsteen tot beste lied van
het jaar en tot de beste speciaal
voor film gecomponeerde song.
'Streets of Philadelphia' is de ti
telsong van de Oscar-winnende
film Philadelphia, die het ver
haal vertelt van een man die
aan AIDS lijdt.
Sheryl Crow kreeg de prijs
voor de beste debuterende ar
tiest. Zanger Tony Bennett won
voor het derde achtereenvol
gende jaar een Grammy voor
beste popperformance. Ook
Bonnie Raitt, die een Grammy
kreeg voor haar album Longing
in their hearts, viel de afgelopen
jaren al vaker in de prijzen. Tot
beste rockalbum werd uitgeroe
pen Voodoo Lounge van The
Rolling Stones en Aerosmith
kreeg voor het album Crazy een
Grammy in de categorie beste
rockperformance.
recensie louis du moulin
Concert: Joe Jackson. Gehoord. 01/03,
De Doelen, Rotterdam. Herhalingen:
6/3 en 7/3, RAI Congrescentrum, Am
sterdam; 20/3, Carré, Amsterdam.
Joe Jackson deed met zijn
jongste (veertiende) album
Night Music' vooral zichzelf
een plezier. Want het meren
deel van zijn fans wist zich
nauwelijks raad met zijn ge
durfde poging om Chopin
dan wel Satie naar de kroon
te steken. Als hij maar niet
zijn komende concerten hele
maal gaat ophangen aan dat
ingetogen gepingel, vreesde
het gros van de trouwe volge
lingen van de Engelse zanger
pianist.
Gelukkig voor hen heeft Big
Joe (40) het bij zijn eerste Eu
ropese tournee sinds vier jaar
niet zo bont willen maken. De
Rotterdamse Doelen, in Ne
derland zijn eerste halte
plaats, werd gisteravond ge-
tracteerd op een gedenkwaar
dig pretpakket, waarin voor
zijn recente nocturnes slechts
een ondergeschikte rol was
weggelegd.
Het compromis waarvoor
de voormalige barpianist wij
selijk heeft gekozen moet in
niet onbelangrijke mate ge
voed zijn door ballorigheid,
maar het mag er zijn: bijna
een grootste successen-over
zicht op z'n alternatiefst. Of
wel: geen enkele 'J.J.-klassie
ker' wordt in (een van) de be
kende vorm(en) gepresen
teerd en waar mogelijk voegt
Joe er nog een kwinkslag aan
toe. Typisch, deze uitkomst.
Dacht Jackson eindelijk dich
ter in de buurt te kunnen ver
toeven van de serieuze muzi
kale elite, speelt hij meer dan
voorheen de clown.
Die rol gaat hem, ooit mu
sical director van de Playboy
Club in Portsmouth, zonder
meer goed af. Niet alleen
dankzij zijn slungelachtige ui
terlijk, ook door zijn gevat
heid. Jullie klappen zelfs nog
slechter dan de Fransen,
kreeg de (uitverkochte) zaal
prompt voor haar kiezen,
toen bij de eerste tonen van
'Is She Really Going Out With
Him' de handen op elkaar
gingen.
Wat het nostalgisch getinte
avondje Jackson evenwel bij
zonder maakte, was toch de
frisse muzikale invulling van
begin ('Hometown') tot eind
('Stepping Out'). De inbreng
daarbij van zijn drie begelei
ders was niet gering. Van ui
terst subtiel tot uitbundig
vlammend, alles wat de soms
nadrukkelijk dirigerende
maestro nodig had kwam er
bij oudgedienden Sue Had-
jopoulos (percussie) en
Graham Maby (bas) plus
nieuwe aanwinst Alyson Cor
nell (viool, toetsen, zang), op
de gewenste golflengte uit.
Schitterend.
duidelijk wat het effect wordt
van een bepaalde bewerking.
Het materiaal is ook heel
kwetsbaar en kostbaar. Daarom
zijn er maar weinig kunstenaars
die zich met dit spul
bezighouden.
In Nederland zijn er ongeveer
twintig kunstenaars die continu
met acrylaat werken. Met mijn
galerie wil ik meer bekendheid
geven aan de mogelijkheden
van dit jonge materiaal en de
mensen die er mee werken. Er
worden telkens ontdekkingen
gedaan door de toepassing van
andere bewerkingstechnieken.
Ik vind het heel interessant om
te zien hoe dit zich ontwikkelt.
Als architect heb ik ook wel met
dit materiaal te maken. In de
bouw wordt acrylaat
bijvoorbeeld gebruikt in
lichtkoepels of voor het
afscheiden van ruimtes. Aan de
galerie is ook een studio
verbonden waar we onze eigen
lampen maken en in opdracht
gebruiksvoorwerpen
vervaardigen. Maar de
toepassing in de kunst is
compleet anders.
Ondanks mijn enorme
fascinatie voor acrylaatkunst,
ben ik geen verzamelaar. Ik wil
er kennis mee maken, weten
dat het er is, maar ik hoef het
niet persé te hebben. Aan de
andere kant zou ik het vreselijk
vinden als ik er niet meer mee
te maken had. Daarom ben ik
ook met deze galerie begonnen.
Nu zit ik er toch dagelijks
middenin. Ik zou er niet meer
buiten kunnen. Ik vind het zo
bijzonder om naar zo'n
voorwerp te kijken. Het is alsof
de omgeving erin kruipt. Het
verweeft zich. Acrylaat is een
lichtgeleider. Het heeft massa,
maar lijkt toch geen
massa te hebben.
Jammer genoeg is het
er voor mij nooit van
gekomen om zelf met
acrylaat kunst te
maken. Ik heb het
gewoonte druk."
tekst sandra passchier
foto hielco kuipers
theater recensie susanne lammers
Voorstelling: Smakelijke voortzetting.
Door Paul Haenen m.m.v. Dammie van
Geest. Jan van Bijnen e.a. Gezien. 1/3,
Schouwburg. Leiden Nog te zien 24/3,
Parktheater, Alphen a/d Rijn.
'Smakelijke Voortzetting', Paul
Haenens laatste programma,
borduurt voort op zijn vorige
shows. Hij gaat gewoon verder
met een beproefd recept. Het
publiek vindt dat het werkt,
komt kijken en meedoen. Het
succes van de avond is voor een
groot deel afhankelijk van de
zaal. De vaste onderdelen zijn
bekend: een introducerend
praatje om het ijs te breken, een
aanzetje tot een sketchje, een
woordje van Gremdaat, rare
krantenstukjes en een heleboel
Margreet Dolman.
Haenens aandeel bestaat uit
wat verwondering over die rare
wereld en wat tips om het leven
draaglijk te houden. Hij verdui
delijkt waar al te grote eerlijk
heid zoal toe kan leiden ('Wat
ben jij oud geworden! Dat je
nog leeft'), stelt dat je kinderen
beter een rotjeugd kan geven
('dan komt de klap later, als ze
alleen gaan wonen, niet zo hard
aan') en drukt ons op het hart
niet de schuldvraag te stellen,
maar naar de motivering van
rotstreken en wandaden te zoe
ken. Allemaal waar.
De zaal kruidt zijn voorstel
ling met al dan niet egotripperig
materiaal en van de improvisa
tie op het wijsje dat vanuit het
publiek gefloten wordt, moet
Haenen het hebben. Hilarisch
wordt het als hij een lefgozertje
zover weet te krijgen om te lon
ken. Net zoals hij lonkte naar
het meisje waar hij twee jaar
wakker van lag en dat vervol
gens omfietste om die griezel
niet meer tegen te komen op
weg naar school.
Haenen is niet zozeer theater
als wel entertainment. Hij is een
onderhoudende gastheer. Hij
laat wat foto's zien, laat wat
muziek horen, wordt een beetje
vertrouwelijk en vertelt sterke
verhalen en roddels. Zijn aan
pak is riskant: als de gasten niet
willen, kan de zaak lelijk in de
soep lopen. Maar Haenen is een
vakman. En in een zaal die wil,
creëert hij niet alleen theater
maar zelfs een Dolmaniaans
'saamhorigheidsgevoel'.
