'Eten is zo emotioneel' De aquapinda? Smaak Vrije tijd VRIJDAG 24 FEBRUARI 1995 REDACTIE: .023-150263/150J MENU VAN DE DAG voorlichtingsbureau voorde voeding KONINGINNESOEP RUNDERROLLADE UIT DE BRAADZAK (zie onderstaand recept) VENKEL KRIELAARDAPPELEN Doe 1 kleine magere runderrollade van ong. 500 g in een braadzak. Maak 1 bakje cham pignons schoon en roer er 1 uitgeperst teentje knoflook, 1 theel. thijm, peper en zout door. Doe de champignons bij de rol lade. Bind de zak met een katoenen draadje goed dicht, leg hem in een ovenvaste schaal en prik een gaatje in de zak. Zet de schaal 75 minuten midden in een voorverwarmde oven. Knip een punt van de braadzak af en zo het braadvocht er uit kan en gebruik dit als jus. Bewaar de helft van het vlees (niet de champignons) voor morgen. Per persoon: 1300 kilojoules, 310 kilocalo rieën, 25 g eiwit, 25 g vet, 1 g koolhydra- Cajun-kok Paul Prudhomme wil nog steeds graag op kookles LIEVELINGSRECEPT ten. HELDERE ASPERGESOEP KIP UIT DE WOK (zie onderstaand recept) KOOLSALADE MIHOEN Snijd 150 g kipfilet in reepjes en zet ze in de koelkast 1 uur in een marinade van 2 eetl. ketjap met een mespuntje gemberpoeder. Bak de kip al omscheppend enkele minuten in 1 eetl. olie in een wok of braadpan. Bak 1 gesneden kleine ui, 1 gesneden paprika en 100 g in plakken gesneden champignons mee. Voeg blikje ananasstukjes en de marinade toe en warm het geheel goed door. Bind het vocht met wat aangemengde maizena. Strooi er eetl. geroosterd se samzaad over. Per persoon: 810 kilojoules, 190 kilocalo rieën, 20 g eiwit, 8 g vet, 11 g koolhydra ten. CHILI CON CARNE KOMKOMMERSALADE KERSEN-KWARK DESSERT (zie onderstaand recept) Laat 1 blikje kersen uitlekken en vang het sap op. Roer 100 g magere kwark los met 1 dl magere vanillevla. Verkruimel 2 lange vingers boven 2 coupes, druppel er wat ker sensap over en verdeel de kersen over de coupes. Schep de vanillekwark er op en gar neer met wat achtergehouden kersen. Per persoon: 520 kilojoules, 120 kilocalo rieën, 9 g eiwit, 2 g vet, 19 g koolhydraten. Paul Prudhomme, de vleesgeworden Cajun-keuken, en dat ook vrij letter lijk. Want hoewel zeer gezond, ver plaatst hij zich bij voorkeur per zit- mobiel omdat zijn zwaarlijvigheid een last is, die hem inmiddels ge dwongen heeft om in Amerika een vierde kookboek uit te geven over ca- jun-food, maar dan low- en no-fat als uitgangspunt. HUUB KLOMPEMHOUWER In Amerika is hij regelmatig op televisie te zien in zijn eigen praatprogramma. Zelf staat hij daarom zelden nog in de keuken. Maar een man in ruste is hij niet. Sterker nog, vrijwel dagelijks is hij bezig met het ontwikkelen van nieuwe recepten en sma ken. „Ik kom uit een gezin met 13 kinderen, waar geen geld was. We leefden van wat het land dat onze vader had, voortbracht. Ver spilling was er niet. Alles wat het land voort bracht moest worden opgegeten of te gelde gemaakt. Hard werken, waarbij we ook leer den om ondershands te ruilen en te hande len. Maar mijn moeder was een fantasti sche kok, die er genoegen in schiep om met simpele ingrediënten de lekkerste maaltij den te maken. De cajun-keuken is dan ook eigenlijk een echte thuiskeuken". Eigenlijk was hij zelf verrast dat zijn van zijn moeder geleerde kennis en zelf ontwikkeld gevoel voor kruiderij leidde tot het succes van wat nu een wereldwijd netwerk is van cajun- en Louisianakruiden. „Mensen ble ken zelf huiverig om de juiste balans in de samenstelling van kruiden te vinden. En ik heb er zo langzamerhand een specialisatie van gemaakt. Daar komt bij datje kruiden heel wat makkelijker kan versturen en be waren dan andere ingrediënten, omdat ze al gedroogd en geconserveerd zijn". Toch was het vooral zijn credo voor verse pro- dukten in plaats van diepvries, dat hem in Amerika de populariteit verschafte. Scherp „Koken is emotie", zegt hij als de opmer king gemaakt wordt dat cajun toch een vrij pittige variatie aan kruiden oplevert. Breed gebarend en met pretoogjes. „Het moet een uitdaging zijn aan de gast. Scherp. Maar het is snel weg en dan wacht er het verlangen naar nog zo'n smaakbeleving". Prudhomme: „Vroeger was ik vooral met smaak bezig door zoveel mogelijk kruiden met elkaar te combineren op zoek naar nu ances en nieuwe smaken. Nu ben ik juist bezig met het weglaten van alles wat niet tot die beoogde smaak dient. En ik zoek naar de momenten waarop sommige smaakontwikkelingen in het kookproces ef fectiefzijn". Als Cas Spijkers in het interview interrum peert om zijn programma op de Nederland se televisie te laten zien gaat het verhaal Paul Prudhomme (rechts) gaat bij Cas Spijkers wat kooklessen nemen. „Dat doe ik overal waar ik naartoe ga. Kookles. Wie ben ik om te denken dat ik niks meer kan leren?" foto cpd over het verschil in techniek tussen de Amerikaan en de traditioneel wat breder georiënteerde Nederlande topkok. Spijkers: „Wat ik in Prudhomme mateloos bewonder is zijn zoeken naar smaken en het waarom. Die man is los van de Europese bagage en benadert koken op een soms totaal andere manier". Prudhomme heeft overigens geregeld dat hij een paar dagen op kookles bij Cas gaat. „Dat doe ik overal waar ik naar toe ga.. Kookles. Wie ben ik om te denken dat ik niks meer kan leren?" Suiker Prudhomme: „Mijn nieuwste boek gaat over vetarm en vetloos koken. Je ontdekt dat oliën en vetten vooral nodig zijn als warmtetransporteurs. Maar als je de pan wat heter maakt voordat je de ris erin legt, bereik je hetzelfde effect. Suiker is een vast onderdeel in de kruiderij van cajun, hoe ge ring ook. Maar als je suiker vervangt door ingekookt vruchtesap, bereik je ook die zoetheid. En de suikers in sap worden veel minder opgenomen in het lichaam dan in vaste vorm. Mis je toch nog wat zoetheid, dan kun je aan het eind van het proces wat aspartaam en sacharine toevoegen. Die combinatie van die twee kunstmatige zoet stoffen heffen de bittere nasmaak van beide op". Topkok in Amerika, is dat niet eenoog in het land van de blinden? Prudhomme, vast beraden: „Amerika is op culinair gebied verschrikkelijk snel geëvolueerd. In een su permarkt in New Orleans koop ik ook ci troengras. De exclusieve toprestaurants hebben pas op de plaats moeten maken. Maar er is een jonge garde die met een heel nieuw elan echt de sterren van de hemel kookt". „Op dit moment is in Louisiana bijvoor beeld een spaanse peper uit Mexico popu lair. Die wordt gedroogd en gerookt. De smaak is heel bijzonder. Maar wel pikant. Ach, eten is toch net als koken, zo emotio neel". „Als wij bloemkool eten blijft er vaak wat over", schrijft G. DOLLÉ V.D. AKKER UIT HAARLEM. „En de volgende dag ziet zo'i restje er niet meer zo smakelijk uit. Daari verwerk ik het met aardappels en geeft j daarbij een salade van rauw kost b.v. to-! maat, komkomm Nodig:restje bloem- en augurk. Met a kool, aardappels (fijn- nas is het ook hei gestampt), peper, lijk. Aanmaken n zout, nootmuskaat, scheutje azijn, zo scheutje melk even- peper en eventue tueel wat uitgebak- wat suiker, heerli ken spek en een uitje, fris", zakje (gewelde) bami RESTJ E-GROENTt of nasikruiden, wat plakjes kaas of ge- Alle ingrediënten raspte kaas. goed doorelkaar roeren. Mengsel overdoen in een ovenschaal. Plakjes kaas wat geraspte kaas erover strooien en alles een kwartiertje in een hete oven goed lati doorwarmen. Hebt u ook een lievelingsrecept, stinirclit dan aan Damiate Dagbladen, Postbus 50] 2003 PA Haarlem t.a. v. de redactie Smaal De inzender van het geplaatste recept krijj een VW-cacleaubon van 25,-. Warenklachtenlijn *c Heeft u klachten over voedsel, huishoudel ke artikelen, vrijetijds- en sportkleding, speelgoed of cometica dan kunt u gratis bellen met de Warenklachtenlijn (06-0488 ee De keurmeesters van de Keuringsdienst vt Waren onderzoeken de klacht en onderne men zo nodig direct actie. Pom pom blanc Vanuit China heeft een gekweekte padde-Ht stoel onder de Franse naam pom pom blanc de Nederlandse markt bereikt. Het kweken van paddestoelen is niet eenvoudi w< ondanks jarenlang experimenteren lukt hi ke slechts bij enkele soorten op commerciële te( schaal. Behalve pom pom mogen we ze o< h; koraalzwammen noemen. Zeer blanke, in- Sé derdaad op een bol stuk koraalrots lijkend w paddestoelen die met uitsluitend gebruik van biologisch verantwoorde middelen ge kweekt worden. Wassen of zelfs afvegen hoeft niet. Het schone produkt is op vele manieren in gerechten te verwerken. Meer informatie: Pom Pom Blanc B.V. Wil nis, 02979-89068. Babyperzikjes Heel apart als borrelhapje of als garnering zijn onvolgroeide Italiaanse perzikjes waar in de pit zich nog niet ontwikkeld heeft, in gelegd in olijfolie, wijnazijn, kruiderij en truffel. De vruchtjes, die wel wat op olijven lijken maar totaal anders smaken, zijn sind kort onder de naam Persecliellein glazen potten te koop. Iets heel aparts en opwin dends en als ze op zijn, is de getruffeerde olie een heerlijke basis voor saladedres sings. Meer informatie: Saluco, Leiderdorp, 071- 894683. TUIN NIEUWE CD'S Ooit van de aquapinda gehoord? Neen toch zeker. Maar nu gaan we er een kweken. We hebben er voor nodig: een oude aquarium ófwel een flinke glazen schaal, óf een ruime glazen vaas. Het moet glas zijn, anders kun nen we niets zien. Verder hebben we ook nog een paar onge brande pinda's nodig zoals we die 's win ters voeren aan de vogels. En nu aan de slag. Doe eerst een flinke laag gebakken kleikorrels of potscherven of ander poreus spul onder in het glas. Vul op met goede potaarde en stop er dan een paar pinda's in. Hiervoor wordt eerst de schil verwijderd zonder het vliesje te beschadigen. Dat laatste is van essentieel belang. Dan gaan de pinda's een centimeter diep in de grond en zetten we onze glazen container op een warme (20 graden C) plaats, liefst in het donker. Anders wat zwart plastic rond het glas. Goed vochtig houden en blijven kijken of er leven in komt. Als de pinda's goed ge kiemd zijn mag de hele handel in het licht, maar warmte blijft geboden. Er zullen zich dan plantjes vormen met riertallig rond blad dat zich bij minder licht opvouwt om zich weer te spreiden zodra er voldoende licht is. Als alles goed gaat (let op of er geen onge dierte afkomt op onze exoot, geregeld con troleren dus) dan hebben we na verloop van ettelijke weken een plant die wel 60 70 cm hoog is en - gek genoeg - helemaal onderaan bloemen vormt. Heldergele vlin derbloemen, want de pinda is een eenjarige vlinderbloemige. De planten zijn zelfbestui- vend en daarmee boffen we, want de insek- ten die erbij horen hebben we niet bij de hand. Zodra de bloem bestoven is, gaat de bloemstengel iet of wat de hoogte in om zich dan weer omlaag te buigen en de vrucht in aanleg in de grond te stoppen. Pinda's worden niet voor niets aardnoten genoemd. In de grond ontwikkelen zich dan de peultjes die wij als pinda's kennen. Als alles volgens programma verloopt dan kunnen we ongeveer 7 maanden na het zaaien oog sten. Hiervoor worden de planten voorzich tig uit de grond gehaald en worden de peu len eraf genomen. Die moeten dan op een warme, liefst zonnige plek nog drogen. Na ongeveer een week drogen zijn we de trotse bezitter van een zelfgeteelde oogst pinda's Uiteraard is het niet echt nodig om de pin da's in glas te zaaien, maar omdat de Ara- chis hypogaea, zoals hij in het Latijn heet, op wonderlijke wijze tot rijpheid komt, is glas veel interessanter dan een gewone pot. In het 'echt' oogst men van één enkele plant wel 300 a 400 pinda's, maar daar zul len we niet op kunnen rekenen. Het gaat bij dit soort opkweken vooral om te zien wat er van komt. LEZERSVRAAG Als ik aanleg had om jaloers te zijn, dan was ik dat op W. WELSINK UIT WARMOND, in het bezit van een tuin gelegen op het voor malig complex van Warmonderhof. Warm onderhof was een BD tuinbouwschool waar de grond uiteraard met veel zorg en zonder gif werd bewerkt. Beter kan het niet! Alleen heerst er een plaag van 'wingerd' tussen de struiken en de vraag luidt wat er tegen te doen is. Mijn veronderstelling is dat het hier gaat om een overblijvend on kruid met wortelstokken zoals bijvoorbeeld zevenblad of bepaalde soorten polygonum en andere. Al deze planten kan men op twee manieren te lijf gaan: de eerste eist zeer veel geduld en houdt in dat men elk jong blad dat opkomt onmiddellijk dient te verwijderen. De planten hebben het blad nodig om te overleven en zonder blad gaan ze op den duur ten gronde. Mijzelf is het nooit gelukt om zevenblad op die manier de baas te blijven, omdat de maximum- groeitijd gelijk valt met maximum-werk in de tuin. De andere methode is afdoende maar zwaar: alle stukken grond met een riek omwerken en de lange wortelstokken met zorg verwijderen, ook het kleinste stuk je. Niet op de compost, maar in de vuilinis- bak ermee. En wat die paardemest betreft: de struiken zullen er wèl bij varen, maar de 'wingerd' ook als deze blijft staan. Aan de slag dus met de riek, anders weet ik het ook niet. Komt er bij u al tuinierend of wandelend in de natuur een vraag op? Greet Buchner zal proberen voor u het antwoord te vin den. De vraag kunt u opsturen naar Dami ate Dagbladen, Postbus 507,2003 AP Haarlem t.a.v. de redactie VRIJE TIJD. POP/POPULAIR Monster Magnet - Dopes to infinity - Polydor/Polygram. Beetje uitgekeken op de nieuwste Soundgarden? Monster Magnet biedt uitkomst. De rijfde CD van dit uit New York afkomstige kwar tet bevat ook van die snoeiharde, 'gebeeldhouwde' muziek. Net als bij Soundgarden zijn de nummers qua sfeer nogal apocalyptisch. Monster Magnet zou onrecht wor den aangedaan als de groep in het vakje 'heavy metal' of 'grunge' zou worden ondergebracht. Monster Magnet put namelijk ook uit six- ties-pop, haalt zelfs een ouderwet se meliotron (een soort synthesizer waarmee riool-achtige klanken worden opgewekt) van stal om de vele gitaarmuurtjes van een iso- leerlaag te voorzien en trekt vele blikken psychedelica open. De New Yorkers zijn er op Dopes to infinity in geslaagd om hun zware muziek laagdrempelig te houden. Voor onmogelijk gehouden gi taarklanken (dalende ufo's en heelalgeluiden) zijn keurig netjes in de twaalf nummers verwerkt. Monster Magnet is het 'freaken' voorbij. De toegankelijkheid is ook verhoogd doordat de langere, log ge en pompeuze stukken zoals 'Look to your orb for warning' en 'Third alternative' zijn afgewisseld met lichtvoetige werkjes zoals het akoestische 'Blow 'em off en de rechttoe-rechtaan-rockers 'King of Mars' en 'Dead Christmas'. D Note - Criminal Justice - Play it again Sam. Jazz, rap, jungle, ambient, klassiek en soul. Op de tweede plaat van Matt Wienevski en zijn gelegen heidsorkestjes blijken deze stijlen naadloos op elkaar te kunnen aan sluiten. Criminal justice klinkt aan vankelijk heel gewoon. Goed ge speeld, goede zangers, gevarieerde nummers, een bescheiden beat, prima arbeidsvitamines maar ver der niets bijzonders. Pas in tweede instantie dringt het vernuft tot de luisteraar door en blijkt de vanzelf sprekendheid van dit album juist de kunst te zijn. Dan ook komt het besef dat hier wel eens popmu ziekgeschiedenis zou kunnen wor den geschreven. De platenmaat schappij noemt Criminal justice een teken des tijds en dat is op z'n zachtst gezegd niet eens onwaar. D Note is een beetje The Style Coun cil van de jaren negentig. Ondanks de wat dromerige en zoetgevoois de klanken is Criminal Justice geen lekkernij voor de muzikale zoete kauw. De plaat bevat namelijk niet één lovesong en wegzwijmelen bij frontale aanvallen op het Britse rechtssysteem of bij overpeinzin gen van een metroreiziger die zo juist een medepassagier zelfmoord heeft zien plegen, is wat lastig. WK JAZZ Paul Bley, Evan Parker, Barre Phillips - Time Will Tell - ECM/Play It Again musici goed tot hun recht en kan deze CD als een late mijlpaal in de respectievelijke loopbanen gezien worden. Elk stuk, grotendeels ter plekke gemproriseerd, is een ont dekkingsreis op zich. William Hooker, Lee Ranaldo - Envi sioning - Knitting Factory Works- /Semaphore. Zelfs zware meubels zweven verplaatsen Met dit drietal, vreemd genoeg voor het eerst in deze logische combinatie spelend, maar wel eer der in andere opnames van ECM te horen, wordt zo ongeveer de halve jazzgeschiedenis van de laatste decennia bestreken. Paul Bley bijvoorbeeld speelde aan het begin van zijn carrière nog met Charlie Parker, maar was daarna vooral belangrijk als eigenhandige ontwikkelaar van het melodieuze nieuwe pianospel zonder akkoor denschema. Sopraan- en tenor saxofonist Evan Parker fungeert in Engeland al vanaf de jaren '60 met muzikanten als John Stevens als spil in de ontwikkeling van de nieuwe gemproriseerde muziek. Contrabassist Barre Phillips speel de met pioniers als George Russell en Ornette Coleman, maar ook in het belangrijke Trio van John Sur- man. Op deze opnamen passen de duidelijk verschillende karakter trekken van Bley (lyrisch) en Par ker (droog en puntig) wonderwel bij elkaar, niet in de laatste plaats door het uitstekend anticiperende spel van Phillips. Door de uitste kende opnamekwaliteit komen de afzonderlijke kwaliteiten van de De CD van drummer William Hooker en Sonic Youth- en The Loaf-gitarist Ranaldo is een vervolg op Shamballa, de spannende en luidruchtige samenwerking van Hooker met twee andere gitaristen, Thurston Moore (ook Sonic Youth) en improvisator Elliott Sharp. En visioning live opgenomen, is iets minder spannend dan de voorgan ger, omdat Ranaldo structureel hinderlijk uitdagend is voor de im mer flexibele en subtiele Hooker. Aan de andere kant heeft Ranaldo prachtige, recalcitrante en spacey klanken in huis, die als een elektro nische storm razen over de vrij tra ditioneel swingende jazzdrums van Hooker. Verluchtigd wordt het geheel met door beiden afwisse lend droog en emotioneel voorge dragen gedichten van Hooker. 'Im- pro-postpunk' van degelijke kwali teit. KV KLASSIEK Goethe-Lieder (Schumann, Schubert, Wolf, Mozart) - Dawn Upshaw (so praan), Richard Goode (piano)- Elek tra Nonesuch. I Wish It Were So (songs van Bern stein, Blitzstein, Sondheim, Weill) - Dawn Upshaw (sopraan), orkest o.l.v. Eric Stern - Elektra Nonesuch. Canteloube - Chants d'Auvergne - Dawn Upshaw (sopraan), Orchestre de l'Opéra de Lyon o.l.v. Kent Naga no - Erato. Dinsdag a.s. wordt in de Kleine Zaal van het Amsterdamse Con certgebouw een recital gegeven door de Amerikaanse Dawn Ups haw, die enkele jaren geleden, toen nog vrijwel geheel onbekend, bij De Nederlandse Opera de aan dacht trok als Pamina in 'Die Zau- berflöte'. Sindsdien is zij uitge groeid tot een van de opmerkelijk ste lyrische sopranen van dit mo ment een warm, slank timbre, een muzikaliteit en vooral een expres siviteit die haar bijvoorbeeld tot de favoriete zangeres van de dirigent Kent Nagano gemaakt heeft. Dat resulteerde ook in een aantal op namen die de aandacht verdienen en zo verschenen onlangs kort na elkaar drie uiteenlopende CD's. Haar visitekaartje bij dat alles is een ontwapenende, waar nodig ontroerende combinatie van een voud en schijnbare spontaneïteit, die suggereert dat er zelfs totaal geen sprake is van 'interpretatie'. Haar meeslepende vertolking van overbekende liederen van Schu bert als het 'Lied der Mignon', 'Gretchen am Spinnrade' en 'Wan derers Nachtlied' spreken daarbij boekdelen. Dat geldt evenzeer voor 'Glitter And Be Gay' uit 'Candide' van Bernstein op een volgende CD, die geheel gevuld is met 'lichter' repertoire. Ook de songs van Weill en Sondheim worden onder haar handen kleine juweeltjes, maar hetzelfde geldt op een volgende CD voor de Chants d'Auvergne van Canteloube, die door de eerlijke en haarzuivere vertolkingen van Dawn Upshaw geen moment het gevaar lopen een fondantachtige bijsmaak te krijgen. Al met al drie CD's die ik niet genoeg kan aanbe velen. PK Zware meubels zoals massief houten tafels en kasten hoeven meestal niet zo vaak naar een andere plek te worden gediri geerd. Maar als dit wèl nodig is, (schilderen, behangen, schoon maak, andere kamerindeling maken, verhuizen) kan het toch een heel getob zijn. Met glij- voetjes is een groot deel van zul ke problemen opgelost. Ze zijn gemakkelijk (zelfklevend) te be vestigen en in afmetingen van 20 tot 100 mm te koop. Ze zijn gemaakt van tetra, een poly meer dat te vergelijken is met teflon: glad en slijtvast. Hun 'softe' huid laat meubels vlot verschuiven over vrijwel al le soorten vloerafwerking. Zelfs, de grote boekenkast die naar de andere wand moet. Dergelijk meubilair heeft vaak geen po ten, maar met de 80 x 100 mm grote vellen Glijvoetjes kun je een zwaar beladen kast bij wijze van spreken 'zwevend' verplaat sen. Onder de hoeken van de onderbouw, en waar nodig daartussenin breng je op maat geknipte stukjes uit het vel aan. Tillen is dan niet nodig: gewoon duwen en schuiven. Daarbij rijst dan de vraag: hoe krijg ik die pasklare glijvoetjes onder die loodzware boeken kast? Ook hiervoor is een oplos sing. De leverancier van de 'Glisdóme Glijvoetjes' brengt ook een 'lifter' op de markt, een eenvoudig apparaatje dat meu bels tot 500 kilo met enkele trapbewegingen voldoende om hoog brengt om er zo'n hand zaam voetje onder te schuiven. Even praktisch is overigens de schamierplaatser die het op nieuw in het kozijn zetten van opdekdeuren vergemakkelijkt. Het uittillen van zo'n deur is een fluitje van een cent, maar wie wel eens heeft geprobeerd hem weer te herplaatsen weet dat het verdraaid lastig is om de deur- en kozijnscharnierdelen, boven en onder, precies in posi tie te stellen. Meer informatie: Kleine-Leiden, 071-312060.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1995 | | pagina 8