Willy Claes verder onder druk
Belgische rechter Véronique Ancia wijkt voor niets en niemand
Buitenland
Op weg naar Japan
rij spraak
'akistaanse
christenen
Dag van de Strijdkrachten
Posterijen Noord-Ierland maken
overuren voor vredesdocument
tIJDAG 24 FEBRUAR11995
Duitsland verbiedt neonazigroep
ronn. Duitsland heeft vandaag de uiterst rechtse Vrije Duitse
Arbeiderspartij (FAP) verboden. De FAP is een van de grootste
en radicaalste neonazigroepen in het land. Het ministerie van
binnenlandse zaken zegt dat het verbod stoelt op een uitspraak
door het Grondwettelijke Hof. Dat oordeelde dat de FAP niet als
politieke partij is te beschouwen. Dit maakte voor Bonn de weg
vrij om de groep te verbieden en haar bezittingen in beslag te
nemen.
b Twee doden bij aardbeving op Cyprus
gf nicosia Bij een aardbeving op Cyprus zijn gisteravond zeker
ii twee mensen om het leven gekomen en is een tiental personen
i gewond geraakt. Volgens het Instituut voor Geofysica in Straats-
kij burg had de beving een kracht van 5,7 op de schaal van Richter.
Dojln het dorpje Miliou, in het zuidwesten van het eiland in de
Middellandse Zee, vond een echtpaar de dood toen hun huis in
stortte.
Helikopter stort neer bij Antwerpen
brasschaat Twee Belgische militairen zijn gistermiddag om het
leven gekomen toen de Alouette-helikopter waarin zij vlogen
neerstortte op het militaire vliegveld van Brasschaat ten noor
den van Antwerpen. Om nog onduidelijke reden was de motor
op zo'n zeventig meter hoogte uitgevallen waarna de helikopter
als een baksteen naar beneden viel.
VS bagatelliseren spionage-affaire
Washington Amerikaanse functionarissen hebben gisteren ge
zegd dal de vijf Amerikanen die zijn verwikkeld in een spionage-
affaire in Frankrijk, daar vermoedelijk gewoon kunnen blijven
werken. Ze stelden dat de affaire waarschijnlijk zo hoog is opge
speeld als gevolg van de komende presidentsverkiezingen.
Zweepslagen voor vrouw-vrouwrelatie
Dubai Twee buitenlandse vrouwen zijn door een rechtbank i
ISjarjah, in de Verenigde Arabische Emiraten, veroordeeld tot elk
lo|90 zweepslagen en tot respectievelijk één en twee jaar gevange-
mdnisstraf wegens hun lesbische relatie. Zij hoeven hun straf echter
larlniet te ondergaan, omdat zij het land zijn uitgezet.
dj
^Concurrent voor Lionel Jospin
parijs» De socialistische Franse presidentskandidaat Lionel Jos
pin krijgt binnen zijn eigen linkse kamp een rivaal. Europarle
mentariër en leider van de Radicale partij, Jean-Francois Hory,
I wil zondag op het partijcongres toestemming vragen voor zijn
i presidentskandidatuur.
Cherbourg» Het Britse schip Pa
cific Pintail heeft gisteren met
een lading van veertien ton hoog
radio-actief afval koers gezet
naar Japan. Het schip verliet de
Franse haven Cherbourg onder
een zware escorte van de Franse
kustwacht (foto). De milieu-or
ganisatie Greenpeace volgt het
transport tot aan Japan waar de
omstreden lading over zo'n twee
maanden aankomt.
Greenpeace probeerde eerder
op de dag te verhinderen dat de
Pacific Pintail in Cherbourg aan
meerde. De Franse marine enter
de het actieschip Moby Dick dat
daarbij lichte beschadiging op
liep. De twintig gearresteerde
bemanningsleden werden enke
le uren later vrijgelaten.
Volgens Greenpeace is het
transport van het hoog radio-ac
tief afval riskant. Over veilig
heidsmaatregelen is niets be
kend terwijl de geheim gehou
den route hoe dan ook langs ge
vaarlijke punten voert. De 28 va
ten nucleair afval, gegoten in
glas en metaal, zijn in een con
tainer verpakt. Onbeschermd is
het afval al na zes seconden do
delijk. De milieu-organisatie
wijst er verder op dat het gaat
om het eerste transport in een
reeks van zeker negentig ver
schepingen naar Japan, een land
dat uitermate gevoelig is voor
aardbevingen en schokken van
de zeebodem. foto reuter
t
Vlaamse kranten: SP wil NAVO-topman laten vallen
De positie van NAVO-topman Willy Claes wankelt. Bin
nen het bondgenootschap en de Vlaamse Socialistische
Partij groeit de twijfel of Claes overeind zal kunnen blij
ven in het Agusta-schandaal.
brussel peter de vries
correspondent
Partijvoorzitter Tobback ver
klaarde gisteren in navolging
van Claes er niet aan te denken
af te treden, nu aan het licht is
gekomen dat de SP-top in 1989
wel degelijk wist van de 2,7 mil
joen gulden smeergeld. P-vice-
premier en minister van buiten
landse zaken, Vandenbroucke,
die destijds partijvoorzitter was,
wil wel opstappen als zijn posi
tie verder wordt ondermijnd.
Een aantal Vlaamse kranten
concludeert vandaag dat de SP
Claes wil laten vallen. De Stan
daard kopt 'SP schuift zwarte
piet naar Willy Claes'. De kwali
teitskrant wijst erop dat SP-
voorzitter Louis Tobback pas
gisteravond de verdediging van
Claes op zich nam.
Tobback had 's middags par
tijgenoten die meer weten van
het Agusta-omkoopschandaal
opgeroepen zich te melden.
„Als iemand iets op zijn gewe
ten heeft, dat hij ons verlosse uit
deze vernietigende situatie."
Journalisten die de SP-voorzit-
ter vroegen of die oproep ge
richt was aan Willy Claes kregen
geen duidelijk antwoord. Tob
back viel Claes niet af, maar
verdedigde hem ook niet.
De SP sprak gisteravond tij
dens een crisisberaad van het
partijbestuur volmondig het
vertrouwen uit in Tobback en
Vandenbroucke. Zij willen dat
Justitie hen direct verhoort,
ruim voor de algemene verkie
zingen die over drie maanden
worden gehouden.
Op het spoedberaad vielen
volgens ingewijden harde woor
den aan het adres van Claes, die
als NAVO-secretaris-generaal
overigens geen functie meer
binnen de partij bekleedt. Ook
bij de NAVO groeit de ongerust
heid over de positie van Claes.
Hem wordt aangerekend dat hij
zijn plechtige verklaring aan de
ambassadeurs dat hij niets wist
van het omkoopschandaal,
heeft moeten herroepen. Claes
geniet voorlopig echter 'het
voordeel van de twijfel', zo ver
klaarden diplomatieke bronnen.
Partijpenningmeester Mangé
heeft tegenover Justitie bekend
de 2,7 miljoen gulden te hebben
aangenomen van Agusta. Hij
zegt op eigen houtje te hebben
gehandeld, nadat Claes, Tob
back en Vandenbroucke hem
dat hadden verboden. Justitie
wil de komende dagen hoge
ambtenaren en militairen ver
horen om te achterhalen wie er
omgekocht is toen het Belgische
kabinet eind 1988 besloot 46
helikopters van Italiaanse ma
kelij te kopen.
De oppositiekrant Het Laatste
Nieuws draaide Claes de duim
schroeven weer verder aan.
Claes had een proces wegens
laster tegen de krant aange
spannen, nadat die hem vorig
jaar voor het eerst in verband
met Agusta bracht. Claes stelde
de krant vorige week opeens
voor de klacht maar te laten
rusten.
Israël tekent
kern verdrag niet
jeruzalem »gpd
Israels weigering het verdrag
tegen de verspreiding van
kernwapens (het NPV) te on
dertekenen zal Egypte er niet
van weerhouden in april het
vervolgverdrag te tekenen. De
Israëlische minister Peres (bui
tenlandse zaken) zei gister
avond die indruk te hebben
gekregen van zijn Egyptische
collega, Moussa. Peres heeft
gisteren in Cairo overleg ge
voerd over het NPV met Mous
sa en president Mubarak. Is
raël en Egypte blijven het on-
Egypte houdt officieel vol dat
het geen handtekening zal zet
ten onder het vervolgverdrag
zolang Israël buiten het NPV
blijft. Peres heeft Mubarak gis
teren opnieuw verteld dat de
Israëlische regering niet van
plan is haar politiek te wijzi
gen.
Van Mierlo wil
permanent orgaan
VN-mensenrechten
genève gpd
Minister van Mierlo
(buitenlandse zaken) wil dat er
een permanent VN-tribunaal
komt voor de berechting van
oorlogsmisdaden en andere
mensenrechtenschendingen.
Hij zei dat gisteren in een toe
spraak tijdens de jaarvergade
ring van de VN-Commissie voor
de Rechten van de Mens.
Of zo'n tribunaal een haalba
re kaart is, gezien de resultaten
van de tribunalen voor ex-Joe-
goslavië en Rwanda, durfde Van
Mierlo niet te voorspellen.
2ÏAHORE Rtr
0!
7Het Hooggerechtshof in Lahore
Heeft gisteren twee christenen
3/rijgesproken die op 9 februari
o|oor de rechtbank ter dood wa-
{en veroordeeld, omdat ze de
[Vet op de godslastering zouden
lebben overtreden. Het hof
[chtte het ten laste gelegde niet
pewezen. Eén van de aankla
Rashid Murtaza Qureshi,
tei dat hij de zaak zal voorleg
gen aan de Pakistaanse Hoge
Raad.
Het gerechtshof gelastte de
iati)nmiddellijke vrijlating van bei-
lat^e verdachten, de 14-jarige Sa-
amat Masih en diens 40-jarige
>om Rehmat Masih. Zij zouden
n mei 1993 stukjes papier
de profeet MQhammed
beledigd, in de moskee
'an Gujranwala hebben ge-
;ooid. Ook zouden ze de beledi-
[Ving op de muur van de moskee
lebben gekalkt. Volgens de ver-
lediging is de jongen analfa
beet.
Een van de advocaten, Hina
ilani, toonde zich zeer ingeno-
29 nen met de uitspraak. Zij eiste
ntrekking van de Wet op de
37 ;odslastering. Na de uitspraak
33 legonnen buiten het gerechts
gebouw militante moslims, die
voltrekking van de do.odstraf
ïadden geëist, met stenen te
2g gooien. JUani zei te vrezen voor
de levens van de twee christe-
icn. Fanatieke moslims hebben
jedreigd hen te vermoorden zo-
Ira ze vrijkomen.
ia. Leiders FIS
expres gedood
PARUS. AFP
BELFAST Rtr-AFP-DPA
moskou De Russische president Jeltsin heeft
het leger gisteren'snelle hervormingen en extra
geld toegezegd na het rampzalige verloop van
de oorlog in Tsjetsjenië. „Ik ben bereid per
soonlijk de hervormingen te controleren", zei
hij bij een kranslegging ter gelegenheid van de
Dag van de Strijdkrachten, (foto, samen met
premier Tsjernomyrdin).„Het leger wankelt",
waarschuwde de president. „Tsjetsjenië heeft
ons opnieuw getoond dat ons leger niet meer
aan alle eisen voldoet. Het zal financieel moei
lijk zijn, maar we kunnen niet langer wach
ten." Jeltsin kondigde vorige week al aan dit
jaar hervormingen te zullen doorvoeren. Mi
nister Gratsjov (defensie) zei dat het lukken
daarvan afhangt van een verhoging van de mi
litaire uitgaven. Voor 1995 is ruim 28 miljard
gulden uitgetrokken, maar Gratsjov zegt het
drievoudige nodig te hebben. Bovendien zou
de regering hem nog vijf miljard van vorig jaar
verschuldigd zijn. foto epa vassili kornejev
Tienduizenden protestantse en
katholieke Noordieren haalden
gisteren een kopie van de nieu
we Brits-Ierse vredesvoorstellen
op bij de postkantoren in
Noord-Ierland. De voorraad
was al gauw uitgeput.
Hoewel Unionistische leiders
woedend en cynisch hebben
gereageerd op de plannen, vin
den veel protestanten het door
gaan van het staakt-het-vuren
het belangrijkst en menen zij
dat hun leiders bij de beoogde
onderhandelingen niet aan de
zijlijn mogen blijven staan.
Na het Brits-Ierse akkoord over
Noord-Ierland tien jaar gele
den, trokken de protestanten
met tienduizenden proteste
rend door de straten van
Belfast. Gisteren stonden bij de
postkantoren rijen belangstel
lenden voor een afdruk van de
vredesvoorstellen. De Britse
post zette extra personeel in
voor het vervoer van in totaal
600.000 exemplaren: voor elk
huishouden één. De speciale
telefoonlijn waarop men een
kopie kon bestellen, raakte
overbelast.
Protestantse politici bleven de
voorstellen veroordelen en
spraken van een 'uitverkoop'
aan Dublin van hun belangen.
De negen afgevaardigden van
de gematigde Ulster Unionist
Party, van wier steun de positie
van de Britse premier Major in
het Britse Lagerhuis afhankelijk
is, wilden nog geen officieel
standpunt innemen.
Maar een woordvoerder zei:
„Wij moeten snel besprekingen
beginnen met de Britse rege
ring, de andere partijen in
Noord-Ierland en mogelijk met
de Ierse regering". De UUP
blijft echter bij haar eigen voor
stellen en is slechts bereid tot
niets verplichtende gesprekken.
De partij vertrouwt erop dat de
voorstellen bij het beloofde re
ferendum geen meerderheid
krijgen.
Ook het Britse kabinet hield
zich bezig met het vredespro
ces. Het waarschwude voor
overhaaste conclusies. De rege
ring laat de Unionistische storm
betijen.
De centrale punten in het ka
derdocument steen des aan
stoots voor de Unionisten en
hoop van de katholieke minder
heid zijn gezamenlijke be
stuursorganen van Noord en
Zuid (de Ierse Republiek), een
Noordiers parlement met een
eigen regering en 'ministers'
voor terreinen als landbouw,
toerisme en vervoer.
De Ierse Republiek heeft toege
zegd haar grondwettelijke aan
spraken op de noordelijke pro
vincie uiteindelijk te zullen la
ten vallen. Maar critici houden
vol dat de gezamenlijke be
stuursorganen wel moeten lei
den tot overheersing door Ier
land.
De reactie van de bevolking van
de provincie, waar in 25 jaar
burgeroorlog ruim 3.000 doden
vielen, was een mengeling van
scepsis en hoop. „Er moet iets
inzitten voor iedereen... en het
belangrijkste voor iedereen is
vrede. In die zin is het een
evenwichtig document", ver
klaarde een katholieke zaken
man van middelbare leeftijd die
stond te wachten bij het post
kantoor in Derry.
De protestant Derek Millar is
vol wantrouwen. „Ik zie niet dat
de Unionisten hier iets aan
hebben. Het is duidelijk op de
nationalisten toegespitst." Maar
ook de protestantse Noordieren
verwachten dat hun leiders uit
eindelijk aan onderhandelingen
zullen deelnemen. „We kunnen
niet boycotten, want dan zeg
gen ze dat wij de vrede onmo
gelijk maken. Het Britse publiek
wil ons niet en dit is het begin
van de inpalming door Dublin",
zei een bezoeker van de Long
fellow-pub in het protestantse
Oost-Belfast.
Bij de onderdrukking van de
uitbraakpoging' uit een gevan
genis in Algiers heeft het leger
tal van leiders van het verboden
Islamitisch Heilsfront (FIS) ge
dood. Ook de man die is be-
5Ö|schuldigd van de moord op pre
sident Boudiaf, Lembarak Bou-
marafi, is om het leven ge
bracht. Dit stond gisteren in een
verklaring van het Islamitisch
Heilsleger AIS, de gewapende
tak van het FIS.
Het FIS stelde eerder de Alge
rijnse regering verantwoordelijk
voor het bloedbad in de gevan
genis in Algiers, waarbij volgens
de autoriteiten 95 gedetineer
den omkwamen. Volgens een
FIS-leider ligt het dodental veel
hoger en zijn 'tweehonderd ge
detineerden vermoord'.
Bij hun opstand van dinsdag
in de Algierse strafinrichting
brachten de radicale moslims
vier bewakers om. Er zitten
honderden militante funda
mentalisten gevangen. Die zijn
opgepakt tijdens de strijd die
het regime de afgelopen drie
jaar voerde tegen extremistische
moslims. De gevangenis staat
bekend als een van de 'hardste'
van Algerije.
brussel wilma van meteren
Politiek gif, dwaalsporen, ver
woede pogingen van collega's
om haar uit te schakelen, drei
gementen met de dood, niets
heeft mogen baten. Als een
bloedhond zit Véronique An
cia, de jonge Luikse onder
zoeksrechter van christen-de
mocratische huize, op het
spoor naar haar prooi. Op
jacht naar de waarheid wijkt
Vrouwe justitia met de onge-
blinddoekte felgroene ogen
voor niets en niemand.
De 'femme fatale' van de Waal
se socialisten, die reeds de val
van drie politieke kopstukken
bewerkstelligde, heeft sinds kort
haar pijlen gericht op de Vlaam
se broeders. Zo nodig zal ze het
boegbeeld van België, NAVO-
secretaris-generaal Willy Claes,
aan de schandpaal nagelen.
Hoewel haar speurtocht soms
meer weg heeft van een kruis
tocht tegen mafiose praktijken,
zegt ze maar één doel voor ogen
te hebben: de oplossing van de
moord op het kopstuk van de
Luikse socialisten, André Cools.
Daarmee is het voor haar
„puur toevallig omdat ik wacht
dienst had" ook allemaal be
gonnen.
Het is alweer een dikke drie jaar
geleden, op 18 juli 1991 om 7.25
uur, dat Cools voor de deur van
het huis van zijn vriendin wordt
vermoord. Door twee kogels uit
een FN 7.65-revolver komt de
voormalige vice-premier, die als
een gehate en geliefde godfather
over het Waals-socialistische
bolwerk aan de Maas regeerde,
aan zijn einde.
Tot op heden is de dader onbe
kend gebleven ondanks de niet
aflatende gedrevenheid van An
cia om de waarheid te achterha
len. Een echte karaktertrek vol
gens haar moeder. „Ze is zeer
koppig en wil haar werk altijd
tot een goed einde brengen",
zegt die in een interview met
het weekblad Knack.
Gravend in de partijfinanciering
van de Parti Socialiste stuit An
cia met haar 17 mannen tellend
onderzoeksteam op het Agusta-
schandaal. Dat strekt zich uit tot
Italië en zelfs in de richting van
de van corruptie verdachte oud
premier Bettino Craxi. De oc
topusachtige smeergeldaffaire
rond de Belgische aankoop van
46 Italiaanse gevechtshelikop
ters heeft nu ook een smet ge
worpen op de Vlaamse socialis
ten en NAVO-baas Claes in een
lastig parket gebracht.
Om zover te komen heeft de 40-
jarige Luikse Jeanne d'Arc, zoals
ze wordt afgebeeld in cartoons,
het tegen vele meerkoppige
draken moeten opnemen. Op
het moment dat ze invallen laat
doen bij de Luikse socialisten
krijgt ze een stortvloed van
woedende reacties over zich
heen. De vervanger van de
Luikse procureur-generaal
sleept haar voor het Hof van Be
roep en het Hof van Cassatie
om de vernietiging van de huis
zoekingen te vorderen. Maar ze
overleeft deze collegiale tegen
Véronique Ancia gefotografeerd in Rome tijdens haar onderzoek.
actie en^aat door.
Tegen de tijd dat het spoor haar
richting Italië brengt, nemen de
dreigementen aan haar adres
toe, hoewel ze die zelf nooit
heeft willen bevestigen. De zaak
begint dan ook steeds meer een
maffia-achtig karakter aan te
nemen. Ze verhoort in Milaan
vier medewerkers van Agusta,
dat onder grote invloed stond
van Craxi en zijn Socialistische
Partij. In maart 1993 vaardigt ze
een verzoek tot opsporing van
de Italiaan Mauro Giallombardo
uit. Ze wil de verdwenen
'tassendrager' van Craxi verho
ren, omdat hij als verbindings
man zou hebben opgetreden
tussen Agusta en de Parti Socia
liste.
Giallombardo, die ook al een
aanzienlijke positie bekleedde
bij de Federatie van Socialisti
sche Partijen in Europa ten tijde
van Joop den Uyl, wordt in ja
nuari 1994 gearresteerd. Han
gende allerlei processen is hij
momenteel echter op vrije voe
ten. Wel is vast komen te staan
dat hij in Luxemburg geld voor
Craxi beheerde, dat het Italiaan
se socialistische kopstuk ver
moedelijk had ontvangen van
bedrijven.
Pas in december 1993 durft An
cia het aan om opheffing van de
onschendbaarheid te vragen
van drie Waals-socialistische
kopstukken: vice-premier Cuy
Coëme (oud-minister van de
fensie), minister-president van
Wallonië Guy Spitaels en Waals
minister en senator Cuy
Mathot. Het veroorzaakt een
politieke aardschok en brengt
het socialistisch-christendemo-
cratisch kabinet-Dehaene aan
het wankelen. De drie Guy's
verzetten zich echter met hand
en tand en doen alles om het
onderzoek van de rechter in
diskrediet te brengen, die zich
vooral baseert op een schrifte
lijk document en getuigenver
klaringen.
De volksvertegenwoordigers die
moeten oordelen over de op
heffing, staan eerst heel scep
tisch tegenover haar verzoek,
maar tijdens een hoorzitting
weet ze zoveel indruk te maken,
dat een meerderheid omgaat.
De Guy's zijn in januari 1994
gedwongen op te stappen. Geen
van drieën is echter tot op he
den veroordeeld voor het aan
nemen van steekpenningen of
het medeweten daarvan.
Tezelfdertijd circuleren er ver
klaringen van een verdachte
Agusta-lobbyist dat ook Vlaam
se socialisten zijn 'gekocht'. In
de periode van haar onderzoek
naar deze connectie breekt er
een conflict uit met een collega
die een eigen spoor is gaan vol
gen in de moordzaak-Cools.
Media spreken over 'de oorlog
van de rechters'. Het Hof van
Cassatie maakt in juni 1994 een
einde aan de tweestrijd en legt
tot ieders verrassing, vooral die
van de familie-Cools, het me
tershoge dossier van de collega
ook bij Ancia en daarmee in de
ijskast.
De speurtocht van Vrouwe Jus
titia en haar team leidt onder
tussen naar een Zwitserse ABN-
AMRO-rekening op naam van
'Kasma'. Maar pas sinds kort
weet ze wie daarachter schuil
gaan, want met 10 van de 50
Agusta-miljoenen (in franken)
voor de Vlaamse socialisten zijn
advocaten betaald in een po
ging het bankgeheim veilig te
stellen. Drie betrokkenen zitten
inmiddels achter tralies op be
schuldiging van 'passieve cor
ruptie'. Dit betekent wel dat jus
titie kennelijk nog op zoek is
naar de ware omgekochte func
tionaris.
Ancia's klus is nog niet ge
klaard, niet in de Agusta-affaire
en al helemaal niet in de
moordzaak-Cools. Haar man
zal nog vele avonden moeten
koken terwijl ze op haar werk
kamer de dossiers bestudeert.
Ze put echter energie en moed
uit haar omgeving, en in haar
kantoor hangt volgens Knack
een veelzeggend epigram:
Het is moeilijk om vrouw te zijn
Je moet denken als een man
De waardigheid hebben van een
vrouw
Eruitzien als een meisje
En werken als een paard
