Frans geweld concurreert met Hollywood Acteur Jean Reno zoekt inspiratie bij mensen op straat Vrolijk kijkje in beerput van Amerikaanse tv-business GERIT Film LVC viert het eeuwfeest film met 'meesterwerken' 11 Amerika ontdekt de domme medemens als gat in filmmarkt DONDERDAG 23 FEBRUARI 1995 Jan de Bont aan de slag bij Spielberg hollywood Jan de Bont heeft na het verlaten van het Godzilla- projekt niet lang naar werk hoeven zoeken. De Nederlandse suc ces-regisseur van Speed heeft een contract getekend met Steven Spielbergs Amblin Entertainment voor de regie van Twister. Het is een rampenfilm over een tornado, naar een scenario van Mi chael 'Jurassic' Crichton. Vermoedelijk kiest Spielberg ook bij Twister voor de Jurassic Park-aanpak, zodat de hoofdrol is weg gelegd voor de afdeling speciale effecten. Disney zit met controversiële film hollywood Toen de Walt Disney Company vorig jaar Ameri- ka's grootste onafhankelijke filmdistributeur Miramax overnam, waarschuwden insiders al voor problemen. Miramax kocht re cent Kids aan, een film over een met drugs en sex gevuld etmaal uit het leven van verveelde tieners. Bij voorvertoning riep Kids gemengde reacties op bij het publiek. De film zal vrijwel zeker het zwaarste keurmerk oplopen, de NC-17. Probleem is dat het bij Disney een principezaak is om familiefilms uit te brengen. Dat wordt aanpassen of doorverkopen. FILMS IN LEIDEN film overzicht marco van pelt .VC, Breestraat 66, Leiden. 100 jaar film. )e Klassieken: Das Kabinett des Dr. Ca- igari, do 23/2 20.00 uur; Pantserkruiser iotemkin, vr24/2 20.00 uur; Dr Mabuse, er Spieler-inferno, za 25/2 20.00 uur. Birth of an Nation, zo 26/2 20.00 uur .VC pakt in het eeuwfeest van Ie film groot uit met een aantal Jassiekers, ondersteund door iade filmcompilatie Feeërieken uit het Nederlands Filmmuseum met zeldzame opnamen uit het abrille begin van de film. De keu zes van LVC stammen uit de pe riode 1915-25 en krijgen stuk ir(voor stuk het predikaat 'mees- aierwerk' van de Speelfilmency clopedie. Das Kabinett des Dr. Caligari dateert uit 1915 en wordt gezien r pis één van de belangrijkste .films ooit gemaakt. Regisseur Robert Wiene maakte met deze thriller de eerste expressionis tische film die het in de biosco pen geweldig deed. In Das Kabinett vertelt een psychiatri sche patiënt de geschiedenis van Dr. Caligari, directeur van -een gekkenhuis die vermomd ldals kermisexploitant een stadje terroriseert. De vraag blijft wat er echt gebeurd is en wat niet. uEen film die tachtig jaar later i ïiog overtuigend genoeg is om ute blijven boeien. Ook Pantserkruiser Potemkin uit 1925 kreeg herhaaldelijk het Stempel 'beste film aller tijden' opgedrukt. Onderwerp van deze .^dassieker is de opstand onder □e matrozen van het pantser- kchip Potemkin in 1905 en de effecten van deze gebeurtenis 'epp de nabijgelegen stad Odessa. ,l Beroemd is de trappenscène waarin de demonstratie van de aoewoners van Odessa wordt neergeslagen. De kracht van de film schuilt in de beeldcompo sitie, de montage en het came rawerk van Eduard Tisse. Van wege de revolutionaire lading werd Potemkin in veel landen, waaronder Nederland, verbo den. Voordat Fritz Lang echt ge schiedenis schreef met zijn film Metropolis, had hij zijn sporen al verdiend met zijn serie over Dr. Mabuse der Spieier. Van dit tweedelige epos over de demo nische psychiater Dr. Mabuse die met hypnose, moord en valsmunterij een fortuin pro beert te vergaren, is alleen nog het deel Inferno des Verbrechens intact. Inferno is meer dan een film, het is een tijdsbeeld dat het verval van Duitsland na de Eerste Wereldoorlog laat zien. Een periode die bol stond van de inflatie, revoluties, seksuele losbandigheid, gokwoede en de decadentie van de betere krin gen. Beelden waarin de nazi's zich dermate herkenden dat ze de film in 1933 verboden. Re den genoeg voor Fritz Lang om daarna onmiddellijk naar de VS te vluchten. - In tegenstelling tot de meeste Amerikaanse films vóór de de pressie van 1930, is het twaalf delige Birth of a Nation (1915) van D.W. Griffith een mijlpaal in de Amerikaanse filmgeschie denis. Het epische verhaal over twee families tijdens de Burger oorlog en de periode daarna is ook nu nog fascinerend. Grif fiths pro-Klu Klux Klan houding maakte deze film een mikpunt van controverse. Vertoningen van Birth of a Nation liepen dan ook geregeld uit op (rassen)rel len. "BIOSCOPEN AMSTERDAM ALFA 1 tel. 6278806 J Pulp Fiction dag 13, 16.15, 20.15 ALFA 2 a| The Lion King dag 13.30, 16, 19.30, id 22 SALFA 3 He Once Were Warriors 16 j., dag 13.30, 16,19.30,22 -ALFA 4 Four Weddings and a Funeral dag 18.45 21.30, dovrook 13, 15.45 "ALHAMBRA 1 tel. 6233192 Forrest Gump 12 j., dag. 20.30, do vr 13.15,15.45 ALHAMBRA 2 st Leon dag. 18.45, 21.30, do, vr ook ta 13.15, 16 ^ELLEVUE CINERAMA tel. 6^34876 Terminal Velocity 12 j., dag. 13.15, j 16,19.15,22 'ktlNERAMA 2 Death And The Maiden 16 j., dag. Jj 13.15,16,18.45,21.30 'CALYPSO 1 tel. 6234876 Quiz Showdag. 13.15, 16, 18.45, 21.30 a(CALYPS0 2 gll Pulp Fiction 16 j., dag. 13.15, J 16,30,20.30 nCINECENTER-CINEMACORALINE tel 5-6236615 Nightwatch 16 j., dag. 14, 16.30, 19.45, 22, zo ook 11 vPINECENTER-PEPPE-NAPPA da Les Silences du Palais 16 j., dag. i 13.45, 16.30, 19.15, 22.00, zoook JINECENTER-PIERROT Caro Diario 16 j., dag. 14, 16.30, 19.30 Eat Drink Man Woman 16 j., dag. 22, zo ook 11 IINECENTER-CINEMA JEAN VIGO Exotica 16 j. dag. 14, 16.30,19.30, 22, zo ook 11 JNEMA 1 INTERN, tel. 6151243 Dumb And Dumber dag. 19.15, 21.45, zazo wo ook 13, 15.30 IINEMA 2 INTERNATIONAL Terminal Velocity 12 j., dag. 18.45, 21.15 IINEMA OSCAR tel. 5475175 Fresa y Chocolate 16 j., vr en za 20.30 Lion King ma en di 20.30 :ITY1 tel. 6234579 Dumb And Dumber dag. 13.15, 16, 18 45,21.30 ITY 2 Mother's Boy. 12 j., dag 18.45, 21.30, doen vr ook 13.15, 16 fclTY 3 Timecop 16 j., dag. 13.15, 16, I 18.45,21.30 CITY 4 Speed 12]., dag. 13.15, 21.30 Renaissance Mandag. 16, 18.45 fclTY 5 JUNIOR dag. 13.15, 16,. 18.45, I 21.30 CITY 6 Interview With The Vampire 16 j., dag. 13.15, 16. 18.45, 21.30 CITY 7 Leon 16 j., dag. 13.15, 16,18.45, I 21.30 'Léonintroduceert nieuwe eend in criminele bijt: randdebiel als huurmoordenaar film interview Op het witte doek kom je de meest uiteenlopende soorten misdadigers tegen. Meestal weet je bin nen een paar minuten voor welk stereotype dit keer is gekozen. De film Léon van Luc Besson in troduceert evenwel een nieuwe eend in de crimi nele bijt. Een meedogenloze huurmoordenaar die volgens uitgekiende strategieën werkt, maar die je op straat voor een goedmoedige sul zou houden; zo niet voor een randdebiel. In ieder geval is hij analfabeet. De rol werd speciaal geschreven voor de 46-jarige acteur Jean Reno, die al in vijf films van Besson te zien was (zoals Le grand blue en Nikita). Reno is het liefst bij zijn gezin of drinkt wijn met zijn vrienden, voor wie hij ook graag kokke relt. Maar hij heeft veel voor zijn werk over. Zo viel hij voor de rol van Léon in een maand acht kilo af en deed hij dagelijks zware lichamelijke oefeningen. „Ik at alleen nog kip en garnalen en moest mijn wijntje laten staan. En die trainingen elke dag moet je ook serieus nemen. Je kunt ze lichter nemen, maar het helpt je als je voor een rol als die van Léon aan zware conditietraining doet. Je ziet in de ogen van je collega's dat het in druk op hen maakt en dat komt je spel, je geloof waardigheid, zeer ten goede". Léon speelt in het hedendaagse New York. De huurmoordenaar werkt voor een mafiabaas, die het honorarium voor hem 'bewaart', want dat is 'beter' dan het op de bank te zetten. In zijn ver vallen appartement is een kamerplant Léons voornaamste zorg en er moet altijd melk in huis zijn. Léon heeft in de film een koddige manier van bewegen, alsof zijn grote motoriek niet helemaal tot ontwikkeling is gekomen. Tijdens het gesprek met Reno is daar niets van te merken. Toch is de rol speciaal voor hem geschreven. Is dat clownes ke wellicht een specialiteit van hem? „Ach, een specialiteit... Besson schreef de rol inderdaad voor mij en aanvankelijk wilde hij de film door een andere regisseur laten maken. Ver volgens kwam hij op het idee om de film En gelstalig te maken en ging hij naar Los Angeles in de hoop een groter budget tot zijn beschikking te krijgen dan waar hij in Europa op kon rekenen. Bij het verder uitwerken van het >cript kwam hij steeds duidelijker uit op enerzijds de gemene kant van Léon en anderzijds dat clownachtige van hem. Toen kwam hij toch weer terug bij mij". ,,Op de motoriek van Léon, zoals je die uitein delijk in de film ziet, zijn we tijdens het repeteren gekomen. Waar we naar zochten was een vent, die snel kan zijn, die nauwelijks praat, die op straat niemand ziet en die een broek met te korte pijpen draagt omdat hij al in geen jaren een nieu we broek heeft gekocht. Kortom een wereld vreemde figuur. Hoe meer een dergelijk persona ge al repeterend gestalte krijgt, hoe duidelijker het wordt hoe hij loopt, kijkt en beweegt". De inspiratie voor zijn spel haalt Reno uit het kijken naar mensen op straat. De werkelijkheid is volgens hem de beste leermeester. „Ik laat Besson iets zien van wat ik ben tegengekomen en hij zegt dan of het goed is of niet. Bij deze film zei hij meestal, dat ik er te intelligent uitzag. Het moei lijke was, dat Léon in zijn werk snel is en daar moet je pienter voor zijn. Dergelijke mensen zien er meestal goed uit. Maar zo is Léon nu weer net niet". Over de werkelijkheid als leermeester gespro ken, in de film is de Newyorkse politie slechter dan de mafia. De code van Léon is dat hij geen kinderen en vrouwen doodt, de politie 'elimi neert' voor het gemak een heel gezin. Wat is van zo'n scène het werkelijkheidsgehalte? „Het is de waarheid. Als je in New York bent en je leest er de kranten, dan stuit je zomaar op ver halen over politiemensen die betrokken zijn bij de drugshandel. Die mensen hebben een gewoon salaris en verkeren in een positie, waarin ze zeer veel kunnen bijverdienen. In films als The God- father vjer den deze thema's al aangesneden". Het schrijnende van Léon is, dat er geen hoop meer wordt geboden. Het 12-jarige meisje Mathilde dat bescherming zoekt bij Léon, leert van hem met wapens om te gaan, qiet alleen de techniek, maar ook de mentaliteit om te doden. Reno: „Ze brengt niemand om in de film. maar inderdaad heeft ze gezien wat bijvoorbeeld de politie teweeg kan brengen". Het decor is Amerikaans. De personages zijn Ameri kaans. Hun voertaal is Amerikaans-Engels. Maar Léon is een Franse film, gemaakt met Frans geld, gedraaid in Franse studio's (afgezien van de buitenopnamen in New York). Léon is de nieuwste film van Luc Besson, een Fran se regisseur. film recensie Jean Reno als huurmoordenaar en analfabeet. Nu is Besson sinds lang een buitenbeentje in de Franse ci nema. Hij is zo ongeveer de eni ge Franse regisseur, die zijn film van de grond krijgt zonder één centime subsidiegeld. Hij ziet daar namelijk niets in. Hij wil ook geen geld van de televisie, want dat ziet hij helemaal niet zitten. Daarin verschilt hij voor honderd procent van al zijn col lega's die zich vol overgave la ten doodsubsidiëren. Soms ko men ze met een mooie film, vaak met iets volkomen wezen loos dat buiten Frankrijk geen mens wil zien. Ondertussen schelden ze op de Amerikaanse cultuurimpe rialisten die daar de schuld van zouden zijn. Besson niet. Hij concurreert graag met de Ame rikanen, zonder te klagen en op gelijke voet. Hij werkt onder het motto: wat zij kunnen kan ik ook, zo niet beter. Gezien Léon leidt dat vooral tot méér geweld en melodrama véél meer. Het begin is meteen raak. Be- roepskiller Léon (Jean Reno) wordt geïntroduceerd tijdens de uitoefening van zijn vak. Dat le vert een regelrechte slachtpartij op. Hij trekt zich terug in een sjofel appartement, naast de fa milie van Tony (Natalie Port man), een meisje van twaalf. Af gezien van Tony wordt het hele gezin uitgeroeid in een slachtpartij die de eerste over treft door een bende onder aanvoering van een totaal ge flipte drugsaddict. De kleine To ny wordt tegen wil en dank op genomen door Léon, en voor het eerst van zijn leven ontdekt hij iets van menselijk gevoel, van liefde. Tony leert de analfa beet Léon lezen en schrijven, hij leert haar schieten. Ze besluiten wraak te nemen op de drugs bende. En passant overschrijdt Besson moeiteloos een paar Amerikaanse morele codes. In de familie van Tony was sprake van incest; die drugsbende blijkt overdag op het openbaar ministerie te werken. Vorig jaar november speelde Léon in de Parijse bioscopen met gemak The Client weg. Me de dankzij het afslaan van tele- visiegeld en dus produktio- nele bemoeienis van die kant behoort Léon tot de weinige Eu ropese films van de afgelopen tijd, die je echt in de bioscoop moet zien (omdat ze niet lijken op een opgekrikte tv-film). Toch ontbeert de film één Ameri kaanse eigenschap. Anders dan de geweldfilms van Tarantino en andere Amerikanen mist Léon elk spoortje menselijke ge zelligheid. Dumb and Dumber: Paar goede grappen, maar ook veel flauwe film recensie DESMET tel. 6273434 J'ai Pas Sommeil 16 j., do t/m di 19.30, 21.45, wo21 Satantangó 16 j., wo 15.30 (afloop 23.30) Trois Couleurs: Rouge 16 j., do t/m di 21, wo 19 Trois Couleurs: Bleu 16 j., do t/m zo 19 Trois Couleurs: Blanc 16 j., ma di 19, wo 16 KRITERION 1 tel. 6231708 Burnt by the Sun 16 j., dag. 17 Once Were Warriors 16 j., dag 20, 22 (di niet om 22) KRITERION 2 Oblomov 16 j., za zo 14.30 Tristana 16 j., ma 19.30 Death And The Maiden 16 j., dag. 19.30 Priscilla, Queen of the Desert 16 j., 17.15,21.30 THE MOVIES 1 tel. 6386016 Pulp Fiction 16 j., 16.15, 19, 21.45, zoook 13.30, vrza ook 00.15 THE MOVIES 2 tel. 6386016 Heavenly Creatures 16 j., dag. 17.30, 19.30, 22, zo ook 15.30 THE MOVIES 3 1000 Rosen 16 j., 17.15 (beh. di) Burnt by the Sun 16 j., 21.30, zo ook 14 Eat Drink Man Woman 16 j., 19.15, zoook 13 THE MOVIES 4 Schindler's List 12 j., dag 16.15, zo ook 12.30 Reservoir Dogs 16 j., dag 22.15, vr za ook 00.15 What's Eating Gilbert Grape? 12 j., dag. 20 RIALTOl tel 6623488 Bandit Queen 16 j.dag. 19.30, 22, RI ALTO 2 Les Silences du Palais 16 j., dag. 19.30, 22, zoook 15.30 Halfaouine 16 j., dag 17.45 Take Care of Your Scarf, Tatjana 16 l.dag. 18 TUSCHINSKI 1 tel. 6262633 Nell dag. 13.15, 16, 18.45,21.30 TUSCHINSKI 2 The River Wild 12 j., dag. 13.15, 16, 18.45,21.30 TUSCHINSKI 3 Disclosure 12 j., dag. 13.15, 16, 18.45,21.30 TUSCHINSKI 4 Heavenly Creatures 16 j., dag. 13.15, 16, 18.45,21.30 TUSCHINSKI 5 Death and the Maiden 16 j., dag. 13.15,16.18.45,21.30 TUSCHINSKI 6 The Lion King dag 18.45, 21,30, do envrook 13.15, 16 TUSCHINSKI CINEAC Naked Gun 33 1/3 dag 11.45, 14.15, 16.45, 19.15,21.45 DE UITKIJK tel. 6237460 Heavenly Creatures 16 j., dag. 20, 22 Trois Couleurs: Rouge 16 j., 15, 18 Het programma van de Haagse en Leidse bioscopen staat op de pagina 'Info'. Dumb And Dumber (regie: Peter Farrelly) is het nieuwste produkt in een almaar doorgroeiende reeks Amerikaanse funnyfaces-comedies, humo ristische films waarin de tronies van de hoofdrol spelers niets aan duidelijkheid te wensen overla ten. Jim Carrey speelt Lloyd Christmas, Jeff Da niels speelt Harry Dunn. Samen maken ze de titel van de film helemaal waar, al is moeilijk uit te maken wie precies dom en wie dommer is. Ze wisselen elkaar af. In ieder geval heeft Jim Carrey het grappigste gezicht (heel in de verte doet hij soms aan Bob Hope denken). Limousine-chauffeur Lloyd Christmas rijdt de mooie en rijke Mary Swanson (Lauren Holly) naar het vliegveld en wordt tot over zijn oren verliefd op haar. Hij ziet dat ze haar koffertje laat staan, grijpt het, holt en struikelt achter haar aan, maar is te laat. Zij zit al in het vliegtuig naar Aspen. Dus besluit Lloyd met zijn maatje Harry haar achterna te reizen, in Harry's autobusje dat de vorm heeft van een gigantische poedel. Ze beseffen niet dat Mary haar koffertje expres heeft laten staan, met losgeld voor haar ontvoerde echtgenoot. Met als gevolg dat ze binnen de kortste keren worden achtervolgd door de betrokken kidnappers, bene vens door een stel door hen geschoffeerde pat sers, plus de politie. Men is brokkenpiloot of niet. Tenslotte komen ze aan in Aspen en daar ont spint zich een dolgedraaide intrige van liefde en misdaad, die zijn charme vooral ontleent aan de confrontatie van deze twee heikneuters met de high society ter plekke. Dumb And Dumber wordt gedragen door on- derbroekenlol (dus draagt Mary in de fantasie van Lloyd geen onderbroekje onder haar rok). Nu is er volstrekt niets in te brengen tegen een gezonde dosis onderbroekenlol op zijn tijd, zeker niet met mooie billen erin, mits er sprake is van echte lol. En daar schort het aan in deze film. Er zit een do zijn goede grappen in, waarvan sommige su bliem. Bijvoorbeeld die scène waarin Harry naast Mary in de skilift zit en opeens aan het ijzerwerk gaat likken, waardoor zijn tong onherroepelijk vastvriest. Dit is zo ongemotiveerd onzinnig dat het alleen daarom al leuk is. Jammer dat daar zo- Eén ding staat vast: na Forrest Gump hebben veel flauwe passages tegenover staan, met bloed- ze in Hollywood de domme medemens ontdekt eloze grappen, die zelfs door de grappigste bek- als gat in de markt, kentrekkerij niet van de grond komen. film recensie stan lapinski Quiz Show Te zien. Calypso 1, Amster dam. Babyion 1Den Haag Met zijn nieuwe film, Quiz Show, geeft regisseur Robert Redford een vrolijk maar ont hutsend inkijkje in de beerput van de Amerikaanse televisie- business. In een quiz gaat het uiterst elementair om vra gen als 'waar of niet waar?', 'goed of fout?' 'wie is de winner, wie de looser?' Typisch Ameri kaanse waarden, al is het dan op spelletjesniveau. Maar wat, als er met de spelregels de hand wordt gelicht, en er met die fun damentele waarden wordt ge rotzooid? Dan wordt niet alleen een miljoenenpubliek massaal bedrogen, dan kan ook het le ven van een simpele quizkandi daat in de vernieling raken. En dat allemaal onder het motto: the show must go on. Quiz Show gaat terug op ware gebeurtenissen, die eind jaren vijftig voorpaginanieuws waren in de Amerikaanse kranten. Herbie Stempel (John Turturro) speelt de rol van zijn leven in de televisie-quizshow Twenty One. Hij weet alles, en wint elke ron de. Een gouden toekomst lacht hem toe, ware het niet dat Quiz Show: Ondubbelzinnige balans tussen satire en serieus drama< Stempel een jodenjongen is uit ducent en de sponsor van het de Newyorkse buitenwijk programma. Queens, een transpirerende Een looser verkoopt niet, en schlemiel met een slecht gebit, dus dwingen ze Stempel een En dus een looser, aldus de pro- fout antwoord te geven en op te hoepelen. Nee, dan Charles Van Doren (Ralph Fiennes) die de fakkel van hem overneemt, een zoon van twee beroemde litera toren en aristocraat van top tot teen. Die verkoopt, en hoe. Dan begint het geknoei. Ze geven hem, voordat de show begint, de juiste antwoorden op papier. Helaas heeft Charles weinig ruggegraat, hij accep teert. Als de rancuneuze Stem pel de producenten een proces aandoet, behandelt de rechter de kwestie achter gesloten deu ren (de reputatie van de Van Dorens staat op het spel). Dat trekt de aandacht van rege ringscommissielid Dick Good win. Hij zal niet rusten voor hij de onderste steen boven heeft. Dit verhaal had aanleiding kunnen zijn tot een melodra matische tearjerk-film van je welste. Gelukkig hebben de ma kers het over een andere boeg gegooid. Quiz Show gaat van start als een regelrechte satire. Vooral de eerste tien minuten doen door de cameravoering en de luimige, vlot gemonteer de manier van vertellen bij herhaling aan Citizen Kane den ken. Dat is geen toeval. In the matisch opzicht pakt Redford de draad op, waar Orson Welles hem moest laten liggen: kran tenmagnaat Kane is in de jaren vijftig verdrongen door het tele visie-imperium van NBC. Gaandeweg wordt de film grimmiger zonder zijn oor spronkelijke welgemutsheid te verliezen. Dat laatste is met na me te danken aan de uitermate geestige dialogen. Ze zijn bril jant geschreven. Ze zijn niet grappig omdat scenarioschrij ver Paul Attanario zonodig geestig wil overkomen, maar omdat zijn karakters in hun menselijk gepruts van nature humor bezitten. Dat Attanario en Redford niet bang waren voor dubbelzinnigheden, werkt als een verademing. De casting van Ralph Fiennes voor Charles Van Doren is geniaal: zijn inne mende gezicht zet iedereen, ook de kijker, Voortdurend op het verkeerde been. John Turur- ro zet Stempel neer als ontroe rend en potsierlijk tegelijk. Goodwin vraagt hem hoe hij weet dat Charles de goede ant woorden van tevoren krijgt toe geschoven. Stempel roept: 'Om dat ik ze ook kreeg!' Op zo'n moment gaat de hele film even aan het schuiven, en wordt de vraag naar goed of fout ver bo ven quiz-niveau getild. Die ondubbelzinnige balans tussen satire en serieus drama, tussen entertainment en scherpzinnige inhoud maakt Quiz Show tot een film in de al lerbeste Amerikaanse traditie. Jim Carrey en Jeff Daniels. Wie van de twee is het domst?

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1995 | | pagina 11