Clinton dreigt met veto
tegen nieuwe defensiewet
Cardoso aarzelt bij privatisering
Russische president Boris
praat vaag over oude koeien
Buitenland
Wereldbank waarschuwt
oor kappen tropisch woud
Jpaanse Justitie pakt
x-staatssecretaris op
Dubbele regenboog voor
'vleesgeworden revolutie'
Franse studenten in actie
Bonn: hulp aan ex-DDR
beter gaan controleren
Palestij nen
weer aan de
slag in Israël
gIJDAC 17 FEBRUAR11995
Agertce France Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated
OPA Deutsche Presse Agentur CPD Geassocieerde Pers Diensten Ind The
Independent RTR Reuter UPI United Press International
I Jronken priester maakt het te bont
nrKARESTHen dronken priester heeft nogal wat opschudding
eroorzaakt tijdens een huwelijksmis in het Oostroemeense
lorpje Tisau. De totaal benevelde geestelijke verwisselde de hu
welijkssluiting met een begrafenis, waardoor hij een grafrede
itsprak. De bruid en bruidegom waren zo laaiend over de fout,
3 at ze de geestelijke voor het altaar in elkaar timmerden.
'eru en Ecuador tekenen akkoord
a [iasilia Ecuador en Peru hebben vanmorgen in de Braziliaanse
ööfdstad Brasilia een formele wapenstilstand getekend ter be-
indiging van hun grensoorlog. Daarin spreken zij af hun legers
ai jt het omstreden gebied terug te trekken en internationale
waarnemers te vragen een gedemilitariseerde zone af te bake-
;n.
ilipijnse luchtmacht naar Spratley
u ianilla De Filipijnen hebben gisteren hun hele luchtmacht en
en patrouillevaartuig naar de omstreden Spratley-eilanden ge-
enden. China heeft daar een rif bezet. De totaal verouderde Fi-
pijnse luchtmacht telt elf toestellen, vijf F5 straaljagers en zes
elikopters. China en de Filipijnen behoren tot de zes landen die
eSpratleys of een deel ervan opeisen. In deze groep kleine ei-
inden en riffen zit vermoedelijk een grote hoeveelheid olie en
as in de bodem,
'rotestmars Zuidafrikaanse scholieren
iAPSTAD Enkele duizenden zwarte Zuidafrikaanse scholieren
II ebben gisteren in Kaapstad een protestmars gehouden voor
e elijke onderwijsrechten
e scholieren, afkomstig van scholen in townships in de Kaap-
lakte, trokken in optocht naar het provinciehuis. Daar eisten zij
at de overheid het scholentekort voor zwarten onmiddellijk op-
eft. Premier Kriel van Westkaap praat vandaag met een delega-
evan de scholieren.
P tegen douane-unie Turkije-EU
straatsburgMet een ruime meerderheid (244 tegen 114) heeft
e et Europees Parlement zich gisteren gekeerd tegen de voorge
it omen douane-unie met Turkije. De parlementariërs menen
u at de schendingen van de mensenrechten zo ernstig zijn dat
ii in intensievere band met Ankara uit den boze is. De Unie pro-
a eert momenteel Griekenland te overreden zijn verzet tegen de
p imenwerking met Turkije op te geven in ruil voor toezeggingen
ver een toekomstig EU-lidmaatschap voor Cyprus. Als Grieken-
nd akkoord gaat, kan het Europees parlement alsnog roet in
eteten gooien.
trengere eisen voor veerboten
lüSSELVeerboten zullen binnenkort alleen vanuit Europese
ivens mogen opereren als ze de veiligheid aan boord beter
innen garanderen. De Europese Commissie heeft gisteren
aorgesteld een gedragscode in te voeren voor, in de eerste
aats, eigenaren van rij-op-rij-af schepen. Die code, waarin ai
rlei veiligheidsprocedures zijn vastgelegd, moeten reders on-
rtekenen voordat ze toestemming krijgen voor het gebruik
m havens in de Europese Unie.
tudentenmilities in oosten Kabul
amabad De milities van de Afghaanse 'studentenbeweging'
ileban beheersen het oostelijk stadsdeel Pule Charki van de
2 aofdstad Kabul. Het bestuur van de wijk heeft zich zonder ver-
t overgegeven. De Taleban, die zijn opgeleid aan koranscholen
het buurland Pakistan, veroverden dinsdag het hoofdkwartier
in de rebellenleider Gulbuddin Hekmatyar in Charyasab, 25 ki-
meter ten zuiden van de hoofdstad.
Jandelsminister VS in opspraak
ASHiNGTONHet Amerikaanse ministerie van justitie is gisteren
2gonnen met een onderzoek naar laakbare financiële transac-
is van de huidige minister van handel Ron Brown. Het onder-
iek was geëist door een aantal Republikeinse afgevaardigden
heeft betrekking op onthullingen in de media over Browns
anden in het verleden met een televisiemaatschappij die niet
staat bleek leningen af te lossen waarvoor de federale regering
ch garant had gesteld. Brown zou toen onjuiste informatie
ebben verstrekt, het Congres hebben misleid, de belastingen
ebben ontdoken en misbruik hebben gemaakt van zijn politie-
positie.
p eilanden Stille Zuidzee
lien niet snel actie wordt on-
momen, dreigt het tropisch
;enwoud op de eilanden .in
zuiden van de Stille Oceaan
men vijftien tot twintig jaar te
1 dwijnen. Ook de visgebieden
de regio lopen gevaar door
erbevissing en vernietiging
het milieu in de zee langs
kust.
)it schrijft de Wereldbank in
gisteren gepubliceerd rap-
rt over de economie van de
in het zuiden van de
11e Oceaan. Volgende week
men de ministers van finan-
n uit de regio in Suva, de
ofdstad van Fiji, bijeen.
Volgens de bank hebben de
ïdbouw en de activiteit van
öjectontwikkelaars tot het
ppen van een deel van het re-
nwoud geleid. Door de wijze
larop dat gebeurde is boven
in de kwaliteit van het woud
hteruitgegaan. Er worden
uwelijks nieuwe bomen ge-
ant.
3ok is de wetgeving op het
bied van de bouw zo slecht
projectontwikkelaars onver-
*drid afp-dpa
ifeal Vera, ex-staatssecretaris
>or veiligheid in de Spaanse
gering, is gisteren voorlopige
ichtenis genomen. Hij wordt
van verdacht medeverant-
)ordelijk te zijn voor het op-
:den van GAL, geheime
>odseskaders die in de jaren
c'nig tientallen leden van de
iskische afscheidingsbewe-
ng ETA hebben vermoord.
Om deze GAL, antiterroristi-
he bevrijdingsgroepen, te la-
n functioneren zou Vera ge-
Huis van Afgevaardigden VS wil bijdrage aan VN beperken
Kim niet op eigen verjaardagsfeestje
TOKYO-PEKING AFP-Rtr
Vertegenwoordigers van de regering van president Clin
ton hebben furieus gereageerd op de beslissing van het
Huis van Afgevaardigden om, ondanks felle oppositie van
de president, in te stemmen met een nieuwe defensiewet
waarin de Amerikaanse bijdrage aan de Verenigde Naties
sterk wordt beperkt.
WASHINGTON Rtr-AFP
Minister Perry (defensie) wees
het wetsvoorstel met kracht van
de hand. Hij zei dat het nimmer
in werking mag treden. Ook de
hoogste militair in de VS, de
chef van staven generaal John
Shalikashvili, sprak zich uit te
gen het wetsontwerp. Hij zei dat
een dergelijk voorstel eerder
leidt tot meer dan minder mili
taire uitgaven.
Volgens minister Christopher
(buitenlandse zaken) neemt het
Huis van Afgevaardigden met
deze defensiewet een groot vei
ligheidsrisico. ,,Of het nu wel of
niet de bedoeling is, het wets
ontwerp elimineert vredes
handhaving als een instalment
van de Amerikaanse buiten
landse politiek. Het tast de au
toriteit van de president aan om
de veiligheid van de Verenigde
Staten te beschermen."
Het Huis, waarin de Republi
keinen sinds de verkiezingen
van november vorig jaar de
meerderheid hebben, wil het
Amerikaanse aandeel in de kos
ten van VN-vredesoperaties te
rugbrengen van 31 tot 20 pro
cent. Bovendien werd inge
stemd met het plan van de Re
publikeinen om de kosten die
de Verenigde Staten voor VN-
vredesoperaties maken af te
trekken van de Amerikaanse
contributie aan de VN. Het af
gelopen jaar zou dat hebben
betekend dat de Verenigde Sta
ten geen contributie aan de VN
hadden hoeven te betalen.
Christopher en Perry ver
klaarden de president te zullen
adviseren zijn veto over het
wetsvoorstel uit te spreken als
ook de Senaat, die zich nu over
het voorstel moet uitspreken,
het voorstel accepteert.
Christopher zei dat de regering
met het Congres zal overleggen
om wijzigingen in het ontwerp
aan te brengen voordat de Se
naat er overstemt.
Vorig jaar gaven de VS 1,7
miljard dollar uit aan vredes
operaties van de VN, terwijl de
VN-contributie dat jaar 1,1 mil
jard dollar bedroeg.
Wel een hoogst zeldzaam na
tuurverschijnsel, maar geen op
merkelijke rol voor de jarige
zelf. Dit is wat opvalt aan de
viering, gisteren, van de 53e ver
jaardag van de gedoodverfde
nieuwe leider van Noord-Korea.
Kim Jong-il was woensdag af
wezig tijdens een banket dat de
regerende communistische par
tij voor hem had aangericht.
'Huilden' vorig jaar zelfs de
vogels in heel Noord-Korea na
het overlijden van 'grote leider'
Kim Il-sung, begin deze week
namen wetenschappers een
dubbele regenboog waar boven
de berg Paektu. Deze top wordt
in het nog steeds voor de bui
tenwereld potdichte land in
Oost-Azië beschouwd als de
heiligste plaats. Het verhaal wil
dat Kim Jong-il erop geboren is.
De langdurige afwezigheid
van de 53-jarige bij belangrijke
gebeurtenissen in Noord-Korea
houdt de speculaties in stand
dat hij een zwakke gezondheid
heeft, of dat er sprake is van een
langdurige machtsstrijd achter
de coulissen. Het is immers al
weer zeven maanden geleden
dat vader Kim Il-sung het tijde
lijke met het eeuwige verwissel
de.
Maar het door de staat be
heerste persbureau KCNA kan
intussen zijn loftuitingen niet
op aan het adres van de jarige.
„Hij is de vleesgeworden revo
lutie die het volk geleid heeft
langs een rechte weg naar de
overwinning. Die weg is hoogst
correct. Hij heeft de zeldzame
begaafdheid van alwetendheid
en almacht, de edelst denkbare
moraal en de hoogste reputatie
die nooit iemand eerder heeft
bezeten".
parus Studentenacties zijn niet alleen aan Nederland voorbehouden. Ook in Frankrijk gaan studenten de straat op om te demonstreren tegen be
zuinigingen op, en hervormingen van, het onderwijs. 'Alles moet worden gestopt', aldus deze betogers. foto reuter
Braziliaanse president mikt op economische en politieke her\'ormingen
BRASILIA Rtr-ANP
hoopte winsten behalen. Rege
ringen en landeigenaars lopen
inkomsten mis doordat houtex
porteurs bewust te lage schat
tingen van de uitvoer geven.
Volgens de Wereldbank be
staan er nog altijd grote regen
wouden in Fiji, Vanautu, de
Solomoneilanden en West-Sa
moa en moeten de regeringen
de exploitatie ervan tegengaan.
De bank roept de landen in de
regio op snel maatregelen te ne
men om de regenwouden te be
schermen, hun beheer te verbe
teren en landeigenaren de hun
toekomende inkomsten te ge
ven. Buitenlandse hulpgevers
zouden de bescherming van het
regenwoud 'expliciet' voorrang
moeten geven in hun activiteit.
Volgens het rapport zijn de
eerste tekenen van overbevis-
sing al zichtbaar in de waarde
volle tonijngronden buiten de
kust. Daarom moet de visvangst
aan banden worden gelegd. Bo
vendien zouden vissers uit lan
den als de Verenigde Staten, Ja
pan en Korea die in de Stille
Oceaan actief zijn, hogere prij
zen voor een vergunning moe
ten betalen.
De Braziliaanse president Fernando Henri
que Cardoso heeft gisteren belangrijke eco
nomische hervormingen aangekondigd,
waardoor de beperkingen voor buitenland
se investeerders aanzienlijk worden ver
minderd. De grondwet van 1988 beperkte
de vrijheid van buitenlandse investeerders
fors.
De monopolies van enkele grote staats
bedrijven worden aan banden gelegd. Parti
culiere bedrijven kunnen voortaan samen
met de oliemaatschappij Petrobas en het
telecommunicatiebedrijf Telebrés onderne
mingen oprichten. De regering-Cardoso wil
beide bedrijven echter niet geheel privatise
ren. Brazilië heeft de komende vier jaar
ruim 50 miljard gulden nodig om het tele
foonnet te moderniseren.
Het particuliere bedrijsleven, buitenland
se investeerders en beleggers hebben her
haaldelijk voor privatisering van de staats
bedrijven gepleit. De beurs van Sao Paulo
reageerde meteen negatief op het besluit
van Cardoso de staatsbedrijven niet geheel
te privatiseren.
De aanzet voor economische en politieke
hervormingen gaf Cardoso al toen hij nog
minister van financiën was onder de vorige
president Itamar Franco. Cardoso voerde
een nieuwe munt in, de real, en koppelde
die aan de dollar. Daarmee bracht hij de
spiraal van geldontwaarding tot stilstand.
De inflatie daalde het afgelopen jaar van
circa 2500 procent naar enkele procenten.
Om ervoor te waken dat de inflatie niet
opnieuw de kop opsteekt, wil de president
naast liberalisering van de economie belas
tinghervormingen en veranderingen op het
gebied van de sociale zekerheid doorvoe
ren.
Voor zijn plannen en een radicale veran
dering van het inefficiënte en oneerlijke be-
grotings- en belastingsysteem is een grond
wetsherziening nodig. Verandering van de
grondwet is slechts mogelijk als in beide
huizen van het parlement een drievijfde
meerderheid vóór is. Cardoso hoopt zijn
plannen in juni goedgekeurd te krijgen,
maar of dat lukt is de vraag. Hij kan op flin
ke tegenstand rekenen, temeer omdat hij
een strak begrotingsbeleid wil voeren en
nieuwe bezuinigingen eist van de 26 deel
staten waarvan de vertegenwoordigers in
het Congres prominent aanwezig zijn.
BONN Rtf-DPA
De Duitse regering wil de finan
ciële steun aan het oosten van
Duitsland beter gaan controle
ren. Het kabinet noemt de be
richten over miljardenverspil
lingen evenwel onverantwoor
delijk overdreven.
De regering legde gisteren
een verklaring af over de Oost-
duitse hulp, nadat het weekblad
Der Spiegel begin deze week
melding maakte van enorme
verkwistingen. Volgens het tijd
schrift is sinds de vereniging in
1990 van de Bondsrepubliek
met de voormalige DDR zo'n 65
miljard mark financiële hulp uit
Bonn en Brussel verspild. Als
voorbeelden noemde Der Spie
gel onder meer buitensporige
waterzuiveringsinstallaties en
compleet aangelegde industrie-
Irak verkoopt
illegaal olie
NEW YORK AP-Rtr
Irak heeft een ondergronds net
opgezet om, in weerwil van het
embargo van de Verenigde Na
ties, olie te kunnen verkopen.
Het Amerikaanse dagblad The
New York Times heeft dat ge
meld en de Amerikaanse rege
ring heeft het vanochtend met
verontrusting bevestigd. De
krant baseert zich op anonieme
bronnen binnen de internatio
nale oliehandel. Irak zou het af
gelopen jaar 800 miljoen dollar
hebben verdiend op de illegale
olieverkoop.
De olie wordt met vrachtwa
gens via Kurdisch gebied in
Noord-Irak naar Turkije of Iran
gereden. De Kurden mogen
voor elke wagen tol vragen. Een
andere route loopt via de Iraak-
se haven Umm Qasr.
Als de olie eenmaal het land
uit is, vormt de verkoop geen
probleem, want Irak vraagt
maar 8 dollar per vat van 156 li
ter in plaats van de gebruikelij
ke 14 dollar.
meenschapsgeld hebben ver
duisterd en illegale arrestaties
en moordaanslagen hebben
verzwegen. Rechter Baltasar
Garzon, die gisteren na een
urenlang verhoor de arrestatie
van Vera gelastte, onderzoekt
de rol van de regering bij de ac
tiviteiten van GAL.
De 50-jarige Vera trad vorig
jaar al af als hoofd van de ter
reurbestrijding. Hij is tot nu toe
de belangrijkste functionaris die
in verband met deze affaire
achter slot en grendel is gezet.
moskou hans geleunse
correspondent
Een visieloze collage van alge
meenheden en oude koeien. Zo
valt de rede die Ruslands presi
dent, Jeltsin, gisteren in het par
lement hield nog het best te ka
rakteriseren. Voor de buiten
wacht had zijn optreden één ge
ruststellend aspect: Jeltsin over
brugde kwiek de tien meter van
zitplaats naar spreekgestoelte
en heeft dus 's morgens om elf
uur nog geen ondersteunende
armen nodig.
Het grote verschil met eerdere
optredens was uiteraard de dra
matische oorlog in Tsjetsjenië,
die in tien weken tijd duizenden
levens heeft gekost. Maar wie
had verwacht dat Jeltsin zelfkri
tisch schoon schip zou maken,
kwam bedrogen uit. Zeker, hij
gaf toe dat de Russische militai
ren niet altijd even netjes optre
den. Dat kwam, zei hij, omdat
de krijgsmacht onvoldoende
was hervormd. De hele actie
was slecht voorbereid en ook
beroerd uitgevoerd.
Geen woord echter over het feit
dat de minister van defensie
persoonlijkverantwoordelijk
was voor de verkeerde militaire
taktiek. En de zelfkritiek beperk
te zich tot de conclusie dat het
Russische leiderschap het
Tsjetsjeense gezwel driejaar
lang had laten dooretteren.
Daardoor had het Doedajev-be-
wind ruimte gekregen om de
mensenrechten aan de laars te
lappen en veel geld te verdienen
aan misdadige praktijken.
Die conclusie was meteen de
rechtvaardiging voor het harde
militaire ingrijpen. De eenheid
van Rusland stond op het spel;
er kon niet anders worden op
getreden, aldus Jeltsin. De les is
volgens hem, dat er nu haast
moest worden gemaakt met de
hervorming van de strijdkrach
ten. De gevechtskracht moet
worden verbeterd, de uitrusting
gemoderniseerd, de discipline
verhoogd. Geen wonder dat de
fensieminister Gratsjov meteen
reageerde met: „Allemaal goed
en wel, maar dan moet er meer
geld naar defensie".
Jeltsin prees Rusland en
daarmee zichzelf voor het
vasthouden van een democrati
sche koers. Maar de president
kijkt niet op een tegenspraak
meer of minder. Zijn geloofsbe
lijdenis over cfe vrijheid van me
ningsuiting werd onmiddellijk
gevolgd door kritiek op de me
dia, omdat die niet voortdurend
hun 'maatschappelijke verant
woordelijkheid' in het oog zou
den houden.
Diezelfde spanning zat er in zijn
betoog voor een democratische
rechtsorde. Om die goed van de
grond te krijgen, zijn diepgaan
de hervormingen in de rechter
lijke macht nodig. Maar tegelijk
kritiseerde Jeltsin de rechters
omdat zij zijn decreten niet uit
voeren en misdadigers veel te
licht straffen.
Uiterst vaag waren Jeltsins uit
spraken over de economische
hervormingen. Daarmee gaat
het nog steeds niet goed. Over
heidsfunctionarissen zijn vaak
corrupt, er is nog teveel wille
keur en wetteloosheid, en de in
flatie giert maar door. Door dat
alles wordt de kloof tussen arm
en rijk steeds breder.
Vorig jaar zei Jeltsin precies het
zelfde en prees als remedie een
'sociale markteconomie' aan.
Voor 1995 moet de regering
streven naar economische her
vormingen met een 'sociale
substantie'. Onduidelijk is
waarin die twee medicijnen ver
schillen en welke concrete
maatregelen Jeltsin voor ogen
staan.
Duidelijk was Jeltsin slechts op
één punt: de NAVO mag niet
stiekempjes richting Russische
grens kruipen. Hier trok hij alle
registers open: in het Westen
zijn er die vinden dat de tijd
voor gelijkwaardige samenwer
king met Rusland nog niet is
aangebroken. Hun werkelijke
doel is slechts het uitschakelen
van een potentiële concurrent.
Jeltsin waarschuwde dat wan
neer zulke ideeën in het Westen
de overhand krijgen, alle pogin-
Jeltsin gisteren, tijdens zijn jaarlijkse grote rede voor de beide huizen
van het Russische parlement.
gen zullen standen om een vei
liger wereld te scheppen. „De
mensheid stapt dan niet in de
foto epa yuri kadobnov
21ste eeuw, maar glijdt terug in
de 19de", zo zei hij.
terreinen zonder één bedrijf.
Minister Rexrodt (economi
sche zaken) noemde de bericht
geving ongegrond en onverant
woordelijk. „Er is geen bewijs
voor deze miljardencijfers. Ze
zijn bedoeld om te shockeren.
De manier waarop de hulp
fondsen hoog opgespeeld wor
den, heeft niets te maken met
de realiteit", aldus de bewinds
man.
Volgens minister Waigel (fi
nanciën) is het verdwijnen van
miljarden marken een zaak
voor de oostelijke deelstaten en
gemeenten. „Degenen die het
vrije beschikkingsrecht over de
miljarden wilden, moeten nu
ook de verantwoordelijkheid
dragen, als grote missers aan
het daglicht treden", aldus Wai
gel in het CSU-partijblad.
jeruzalem gpd
Binnenkort kunnen 15.000 Pa
lestijnse arbeiders hun werk in
Israël hervatten. Premier Rabin
heeft dat gisteren beloofd aan
PLO-voorzitter Arafat tijdens
overleg aan de noordgrens van
de Gazastrook.
Vergunningen zullen alleen
worden gegeven aan mannen
van boven de dertig jaar die al
geruime tijd in Israël werken.
Rabin vertelde Arafat dat de
verlichting een reactie vormt op
de inspanningen die de Palestij-
nen zich getroosten tegen het
islamitisch extremisme. Een to
tale opheffing van de afsluiting
is volgens hem pas mogelijk als
de Palestijnse inspanningen re
sultaat opleveren.
De twee leiders besloten in
tensiever te gaan onderhande
len over een zelfbestuursrege
ling voor de Westelijke Jordaan-
oever. Maar inhoudelijk zijn er
geen vorderingen gemaakt. Ra
bin deed Arafat het voorstel om
Jenin,- in het noorden van de
Westelijke Jordaanoever, op
korte termijn zelfbestuur te ge
ven, maar zonder dat het Israë
lische leger zich uit de stad te
rugtrekt. De PLO-leider wilde
daar niet van weten.
Metaalstaking
op handen
in Beieren
bonn peter van nuusenburg
correspondent
De leiding van de grootste Duit
se vakbond, IG Metall, heeft gis
tereavond besloten tot staking
in de deelstaat Beieren. De actie
moet een looneis van zes pro
cent kracht bijzetten.
Maandag zullen de leden van
de industriebond stemmen over
het voorstel van het. bestuur.
Zeggen ze er ja tegen en
daarover bestaat gezien de gro
te stakingsbereid geen twijfel
dan kan het werk in Beieren
volgende week al worden neer-
gelegd.
Na afloop van de bijeenkomst
werd gisteravond wel duidelijk
dat de bond de deur voor een
compromis met de werkgevers
nog op een kier heeft gelaten.
Vandaag komen de werkgevers
bijeen. Als ze alsnog een con
creet bod op tafel leggen, dan
kan in het weekeinde over een
akkoord worden onderhandeld.
De afgelopen negen weken ble
ven zonder resulaat, omdat de
werkegevers de looneis van de
bond verwierpen maar niet
concreet met een tegenbod
kwamen.
