Mexico stopt
acties tegen
Zapatista's
Jill stierf als martelares voor kalfjes
Buitenland
i reen peace: Japan jaagt
>ch op dwergvinvissen
Duitse politie arresteert
verdachte van volkenmoord
tabin: steun Goldstein
is opruiing tot moord
Schoten Goldstein klinken nog na in straten Hebron
Suiker voor
verjaardag
Kim Jong-il
-pENSDAG 15 FEBRUAR11995
teren storten zich op rendieren
[ttniNKi* Rendieren in Finland worden steeds vaker aangevallen
^verorberd door roofieren. Dat komt doordat er steeds meer
26ofdieren zijn, met name beren. Voor de Finse regering bete
ent dit, dat steeds meer geld aan boeren moet worden betaald
voor het verlies van rendieren. Het afgelopen
ojar vielen 3.663 rendieren ten prooi aan roofdieren. Dat was
ptae keer zoveel als in 1993. De Finse regering betaalt omgere-
fend 730 gulden per gedood of vermist rendier.
ix-lijfarts van Mao overleden
Li Zhisui, die 22 jaar de persoonlijke arts van de Chi-
heerser Mao Zedong was, is gisteren op 75-jarige leeftijd in
flln woonplaats Chicago aan een hartaanval overleden. Li werd
iai 1954 de lijfarts van Mao, een positie die hij hield tot aan
ocjao's dood in 1976. Li verhuisde in 1988 naar Chicago, waar
eiee zoons woonden. In zijn memoires (The Private Life of
emairman Mao) vergeleek Li de Chinese leider en zijn medewer-
met een keizerlijk hof, waar decadentie, egoïsme en politie
intrige aan de orde van de dag waren.
'Jelstraf na openbare besnijdenis
1 |iro Een kapper en zijn echtgenote zijn gisteren in Egypte
tot twee jaar celstraf. Ze hadden een meisje van 14
midden op straat besneden. Dit meldt het Egyptische dag
Al-Akhbar. De vrouw van de kapper hield het meisje vast,
haar man de besnijdenis uitvoerde 'in een smerige open
met vuile instrumenten', aldus het vonnis. De Egyptische
erPt staat besnijdenis toe, maar alleen door artsen in een zieken-
his. Veel verminkingen worden echter onder onhygiënische
jnstandigheden uitgevoerd door kappers.
generaal wil zwerver als president
Een man zonder vaste woon- of verblijfplaats als nieuwe
ïsident van Frankrijk. Dat is de wens van de vroegere Franse
Jerleider generaal Lacaze. „Militairen zijn socialer dan men
jnkt", aldus Lacaze. Hij steunt daarom de zwerver Daniel
jntzé, die zich kandidaat wil stellen voor het presidentschap
p de armen en daklozen te beschermen. Om zich op te wer-
ii als gegadigde voor het ambt heeft hij echter 500 handteke
nen nodig. De generaal is inmiddels erevoorzitter van Hent-
;fs organisatie Paris-Solidarité-Métra
erlusconi in het snotje
In het onderzoek tegen de Italiaanse ex-premier en za-
ïman Silvio Berlusconi zijn 24 spaarrekeningen onder valse
ïm opgedoken waarop omgerekend ruim 39 miljoen gulden
Jat. Het gaat mogelijk om zwart geld van het mediaconcern
ninvest. Zegslieden van Fininvest betitelden de berichten als
p poging de reputatie van de onderneming te schaden. De te-
leden onder valse naam worden volgens Fininvest door de fa-
(lie Berlusconi beheerd.
(ijzelnemer Rusland krijgt doodstraf
Istov» De Azerbeidzjaanse bendeleider die een groep school-
lideren in Zuid-Rusland in gijzeling nam en vervolgens pro-
erde met een helikopter te ontsnappen, is gisteren ter dood
D roordeeld. De verdediger van Moesa Almamedov (52) zei dat
a i in beroep gaat. De andere vijf verdachten zijn tot celstraffen
3 ssen 10 en 15 jaar veroordeeld. De bende gijzelde eind 1993 16
ideren in een school in Rostov aan de Don.
Agence France Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated
DPA Deutsche Presse Agentur CPD Geassocieerde Pers Diensten Ind The
Independent RTR Reuter UPI United Press International
President komt met amnestiewet
President Ernesto Zedillo van Mexico heeft het leger gis
teren opdracht gegeven het offensief in de zuidelijke pro
vincie Chiapas te staken. Hij riep de opstandelingen van
het Zapatistische Leger voor Nationale Bevrijding op een
politieke oplossing te zoeken voor de problemen daar.
MEXICO-STAD Rtr
Zedillo kondigde in een toe
spraak in de hoofdstad aan van
daag een amnestiewet naar het
parlement te sturen. Alle op
standelingen die de wapens
neerleggen zouden daar onder
vallen.
Eerder op de dag kondigde de
gouverneur van Chaipas,
Eduardo Robledo, zijn aftreden
om te proberen zo vrede te be
reiken. De Zapatista's hebben
steeds het vertrek van de gou
verneur geëist voordat zij met
de regering willen praten. Zij
beschuldigen Robledo van
grootschalige fraude bij de ver
kiezingen van december.
De militairen hebben het
grootste deel van de provincie
inmiddels onder controle. Afge
lopen vrijdag trok het leger Chi
apas binnen en veroverde de
plaatsen die sinds 1 januari
1994 in handen waren van de
Zapatista's. Op die dag begon
de tot dan onbekende guerrilla
beweging onverwacht een op
stand om meer rechten voor de
straatarme boeren en indianen
af te dwingen.
De opstandelingen gingen de
strijd met het leger niet aan,
maar trokken zich terug in het
oerwoud. De leiders van de Za
patista's lieten zondag weten
nog altijd open te staan voor
dialoog.
COVENTRY CEES VAN ZWEEDEN
bjeenpeace heeft Japanse wal-
ders gefilmd bij hun
;ht op dwergvinvissen in het
Ivisreservaat in Antarctica.
iordvoerder Robbie Kei man
Greenpeace zei vandaag
de Japanners met harpoe-
achter de walvissen aan
n, in weerwil van het an-
alve maand geleden van
it geworden verbod op de
merciele jacht in de wate
van Antarctica.
Japan beweert de walvissen
voor wetenschappe-
onderzoek, waarvoor het
land toestemming heeft van
de Internationale Walvisvaart
commissie. De voorzitter van
de commissie, de Australiër
Peter Bridgewater, zei dat de
Japanse, jacht tegen de geest
van de commissie indruiste,
maar niet tegen de letter van
het verdrag.
Wel suggereerde Bridgewa
ter dat Japan.wetenschappelijk
onderzoek zou kunnen uitvoe
ren zonder dieren te doden.
De Internationale Walvisvaart-
commissie heeft Japan vorig
jaar aanbevolen zijn onder
zoeksprogramma in die zin te
wijzigen.
CORRESPONDENT
Met duizenden waren ze bij de begrafenis.
Onder hen een voormalige minister en ac-
trice-in-ruste Brigitte Bardot. Maar de
meesten waren meer zoals Jill Phipps zelf
was. Ze hadden ringen door de neus en be-
modderde laarzen. De kathedraal van het
Engelse Coventry, door de nazi's op 15 no
vember 1940 de geschiedenisboeken inge-
bombardeerd, was gisteren andermaal het
middelpunt van alle aandacht.
De begrafenis van Jill Phipps, zo stond vrij
wel onmiddellijk na haar dood vast, zou
geen gewone worden. Jill Phipps"werd op 1
februari het eerste dodelijke slachtoffer van
de demonstraties tegen de export van kal
veren naar Nederland en Frankrijk. Ze was
onder de wielen gekomen van een vracht
wagen die met kalveren op weg was naar de
luchthaven van Coventry, vanwaar de die
ren naar Nederland zouden worden gevlo
gen.
Maar dat de begrafenis zou uitgroeien tot
een evenement van nationale betekenis,
was te danken aan een omstreden be
sluit van de Anglicaanse Kerk. Jill was niet
kerkelijk en zelfs niet gelovig. Desondanks
meende de kerk in een opwelling van goe
dertierenheid de kathedraal te moeten aan
bieden voor de begrafenisplechtigheid.
De Coventry Evening Telegraph, de plaatse
lijke krant, noemde het gebaar van de kerk
'eenvoudigweg fout' en vroeg haar lezers te
reageren. Slechts'een minderheid van de
briefschrijvers schaarde zich achter de kerk.
Jill zag zich postuum gebrandmerkt als 'een
moeder die meer om een kalf gaf dan om
haar zoon' en als 'een wetsovertreder'.
Waarom moest uitgerekend aan zo iemand
de eer te beurt vallen van een begrafenis
plechtigheid in hun kathedraal, wilden de
lezers weten. „Dit legitimeert geweld",
brieste een lezer.
De controverse kreeg een bovennatuurlijke
dimensie toen ook theologen elkaar in de
haren vlogen. Kunnen dieren aan de Bijbel
dezelfde rechten ontlenen als mensen? Pro
fessor/priester Andrew Linzey zei dat de
Anglicaanse kerk een 'vreselijke reputatie'
heeft op het gebied van dierenrechten.
„Dieren", zo meende hij, „zijn ook schep
pingen Gods". Maar andere theologen vin
den dat de priester zich bij zijn leest moet
houden. Dieren, zeggen ze, hebben geen
ziel.
Temidden van de theologische storm poog
de Paul Oestricher, directeur van de kathe
draal, zich staande te houden. Het aanbod
aan Jills nabestaanden, zo probeerde hij,
was alleen gedaan omdat de plaatselijke
kerk te klein zou zijn geweest. De bisschop
van Coventry was niet gekend in het besluit
van Oestricher. „Maar", zo verklaarde zijn
woordvoerder, „we begraven mensen van
ieder geloof en van geen geloof. Dit is een
heel normale begrafenisplechtigheid
Bij alle controverse zou de aanleiding bijna
vergeten zijn. Die aanleiding nam gisteren
de macabere vorm aan van een rank li
chaampje in een houten kist achter het al
taar.
Jill was een 31-jarige vrouw met, volgens
haar vriend, een „fantastische glimlach die
recht uit haar hart kwam". Ogenschijlijk
was het lot haar niet gunstig gezind ge
weest. Ze was alleenstaand, werkloos en
woonachtig in een verpauperd deel van Co
ventry dat bekend staat als 'Drugland'.
Maar uit de vertellingen van nabestaanden
welt het beeld op van een levenslustige,
vrolijke, zorgzame, jonge vrouw, voor wie
geld slechts bijzaak was. Ze stelde het leven
van een kalf nimmer boven dat van haar
zoontje Luke, die ze aanbad, en ze was geen
beroepsdemonstrant. Maar ze had, vertelde
de vriend, een sterk rechtvaardigheidsge
voel. Ze geloofde dat dieren onschuldig zijn
en dat die onschuld niet moet worden mis
bruikt. Daarom had ze zich bij de groep ge
voegd die bij de weg naar Coventry Airport
betoogde tegen de export van kalveren.
De meeste kalveren, wist Jill, gaan naar Ne
derland om de rest van hun dagen te slijten
in kisten en voornamelijk te leven op melk
poeder. Deze praktijk, bedoeld om mooi
'wit' kalfsvlees te krijgen, is in Groot-Brit-
tannië als vijfjaar verboden. Maar elders in
Europa, vooral in Nederland en Frankrijk,
hebben boeren minder scrupules.
Jill Phipps stierf toen ze probeerde een
vrachtwagen vol kalveren staande te hou
den. Ze wierp zich niet voor de langzaam
rijdende auto, maar kwam door nog onop
gehelderde oorzaak wel onder de wielen te
recht.
Haar dood schokte de kleine wereld die ze
achterliet. Justin, sinds een jaar haar vriend,
ketende zich de volgende dag vast aan een
viegtuig vol kalveren. Haar vader werd gear
resteerd op Coventry Airport. Zab, haar
broer, zegde een reis naar India af en ver
ruilde zijn huis voor een tent in het demon
strantenkamp bij de luchthaven. Daar, zegt
hij, zal hij blijven tot de luchttransporten
zijn gestaakt.
Bij de kathedraal ontrolde Kathy Johnson
een enorm geschilderd doek van Emily
Wielding Davison. „Emily", zei ze, „wierp
zich in 1913 met dodelijke gevolgen voor
het paard van de koning om vrouwenkies
recht te eisen. Negen jaar later kregen wij
dat recht. Jill Phipps is voor de dieren wat
Emily voor de vrouwen was. Ze is een mar
telares."
Nieuw vredesplan Bosnië in de maak
BONN-WASHINGTON GPD-Rtr-DPA
De Duitse politie heeft gisteren
in Hamburg een Serviër gear
resteerd die wordt verdacht van
medeplichtigheid aan volken
moord. De verdachte behoort
niet tot de groep van 21 Serviërs
die maandag door het Interna
tionale Tribunaal in Den Haag
in staat van beschuldiging zijn
gesteld.
Van deze 21 verdachten zit
slechts Dusan Tadic gevangen
en wel in München. Hij wordt
beschuldigd van 13 gevallen van
moord, marteling, verkrachting
en mishandeling in een gevan
genkamp in het Noordbosni-
sche Omarska. De Duitse
Bondsdag zal waarschijnlijk vol
gende maand een wet aanne
men waardoor het mogelijk
wordt de 39-jarige Tadic aan
het tribunaal in Den Haag uit te
leveren.
Intussen zijn de Verenigde
Staten, in overleg met de andere
leden van de internationale
contactgroep, gisteren akkoord
gegaan met een nieuw vredes
plan voor Bosnië. Men wil de
economische sancties tegen
Servië grotendeels opschorten.
In ruil daarvoor moet Belgra
do de druk op de Bosnische Ser
viërs opvoeren en moet het
Kroatië en Bosnië erkennen als
onafhankelijke republieken. Het
Extremisten willen kolonist herdenken
ERUZALEM AD BLOEMENDAAL
(ORRESPONDENT
)e Israëlische regering bezint zich op maatregelen tegen ieder-
len die de daden van Baruch Goldstein verheerlijkt. „Steun voor
Joldstein betekent opruiing tot moord", zei premier Rabin gis-
eravond.
Goldstein, een Israëlische kolonist uit de nederzetting Kiryat
Vba, vermoordde een jaar geleden 29 biddende Palestijnen in
le Grot van de Aartsvaders in Hebron. Daarna werd hij zelf ge
lood. Sindsdien is er in Israëlische rechts-extremistische krin-
'en een soort Goldstein-cultus ontstaan. Zijn volgelingen zijn
'an plan morgen een herdenkingsplechtigheid te houden bij
lijn graf in Kiryat Arba.
Kort na het bloedbad in Hebron heeft de regering een paar lei-
Iers van rechtsradicale organisaties als 'Kach' en 'Kahane Chai'
:onder vorm van proces korte tijd gevangen gezet. Een van hen
vas Kach-activist Baruch Marzol, die wordt gezien als de drij
vende kiacht achter de herdenkingsplechtigheid. Volgens hem
(al morgen 'een groot aantal rabbijnen' naar Kiryat Arba komen
)m de demonstratieve plechtigheid bij te wonen. Hij wilde geen
ïamen noemen, om te voorkomen dat de leiders van 'deze bol
sjewistische staat' hun komst zal verhinderen.
De activiteiten van Marzel en zijn geestverwanten hebben ge-
:orgd voor verlegenheid in regeringskringen, vooral nu premier
labin bijna dagelijks bij het Palestijnse bestuur aandringt op
naatregelen tegen gewelddadig extremisme. Minister Yossi Sa
id van de liberale coalitiepartner Meretz meent dat er geen on-
lerscheid moet worden gemaakt tussen Palestijnen en Israëli's
tls het gaat om steun aan terreuracties.
De krachtige veroordeling door Rabin, en het gebruik van de
(insnede 'opruiing tot moord', zou erop kunnen wijzen dat de
egerig niet van plan is de morgen te houden herdenkingsbij
eenkomst oogluikend toe te staan.
In Hebron bleven gisteren alle winkels gesloten. De herden
king van Goldsteins slachtoffers verliep er betrekkelijk rustig.
Een gewelddadige uitzondering vormde het vluchtelingenkamp
M-Fawar, even ten zuiden van de stad, waar het Israëlische leger
iet vuur opende op met stenen gooiende Palestijnen. Daarbij
rielen een dode en zeven gewonden. Ook vandaag zijn Israëli-
'Che troepen slaags geraakt met Arabische demonstranten die
irandende barricades hadden opgeworpen bij de moskee van
de Aartsvaders in Hebron.
De Israëlische politie heeft vanmorgen in de joodse nederzet
ting in Hebron de oprichter van de kolonistenbeweging, Moshe
Levinger, en diens echtgenote gearresteerd. Miriam Levinger is
aangeklaagd wegens het aanvallen, enkele maanden geleden,
Fan een lid van een van de veiligheidsdiensten.
HEBRON PATRICK COCKBURN
THE INDEPENDENT
Slechts twintig moslims zaten
gisteren, volgens de islami
tische jaartelling precies een
jaar nadat de Israëlische kolo
nist Baruch Goldstein met zijn
automatische geweer 29 gelo
vigen doodde, in de Grot van
de Aartsvaders te bidden of
met gekruiste benen de koran
te lezen. Buiten controleerden
Israëlische soldaten de identi
teitspapieren van een groepje
bezoekers, die langs een me
taaldetector moesten alvorens
de zevenhonderd jaar oude
moskee in het hartje van He-
bron te mogen betreden.
Goldstein werd door overle
venden van het bloedbad ge
dood, maar als hij nu nog had
geleefd zou hij waarschijnlijk
verheugd zijn geweest over de
gevolgen van zijn aanslag. De
massamoord en het falende
optreden van de regering tegen
de kolonisten in Hebron
was de doodsteek voor het op
timisme dat volgde op het Is
raëlisch - Palestijnse akkoord
dat in 1993 Oslo werd bereikt.
Het was de eerste van een serie
geweldacties, waarvan de aan
slag vorige maand op Israëli
sche soldaten bij Netanya de
voorlopig laatste was. Als ge
volg daarvan hebben de be
trekkingen tussen de Palestij
nen en de Israëli's een nieuw
dieptepunt bereikt.
In theorie is de Grot van de
Aartsvaders, waar Abraham,
Isaac en Jacob met hun vrou
wen liggen begraven, weer
open. Maar iedereen die er
heen wil moet langs zeven Is
raëlische controleposten. Het
toch al niet erg gastvrije He-
bron was gisteren potdicht. Als
gevolg van een algemene sta-
Het graf van de Israëlische extremist Baruch Goldstein is voor veel Israëli's een soort bedevaartsoord. Ook
gisteren werd het graf in Kiryat Arba bezocht. foto reuter mati shohat
king ter gelegenheid van de ge
denkdag van het bloedbad
hielden de winkeliers hun ijze
ren rolluiken gesloten.
Het Israëlische leger vreest dat
het bloedbad, dat volgens de
islamitische kalender op de
15de dag van de Ramadan
plaatsvond en volgens de wes
terse kalender op 25 februari,
niet alleen met de staking
wordt herdacht. In de Israëli
sche pers wordt al weken ge
speculeerd dat de militante is
lamieten van Harnas een vol
gende spectaculaire aanslag
willen plegen.
De Israëlische troepen staan in
het hele land op scherp, maar
nog het meest in Hebron zelf.
In het vluchtelingenkamp Al-
Fawar in het zuiden werden
twee Palestijnen door soldaten
verwond. Langs de hoofdweg
vanuit Jeruzalem, vlak voor het
bord 'Welkom in Hebron' ston
den gisterochtend lange rijen
vrachtwagens en auto's te
wachten voor een controle
post.
Omdat er geen beweging zat in
de rij werden de automobilis
ten ongeduldig en probeerden
ze via een sluipweggetje langs
de controlepost te komen. De
Israëli's hadden dit voorzien en
de weg met rommel en grote
stukken beton versperd, maar
men kon zich net tussen het
einde van de barricade en het
laatste hoekhuis persen.
We namen een Palestijnse lif
ter mee, Fayad, die zei dat hij
werkloos was maar tot de grens
na Beit Lid werd gesloten op
een bouwproject in Israël had
gewerkt. Hij zei dat door de
controle 'slechts een procent
van de bevolking in Hebron in
de moskee kan komen'.
Op de heuvel aan de oostelijke
kant van Hebron liggen de ho
ge witte fiatgebouwen van de
joodse nederzetting Kiryat Ar
ba, waar Goldstein tien jaar
heeft gewoond voordat hij een
jaar geleden met zijn automa
tische geweer naar beneden
kwam wandelen. De vreugde
van de zevenduizend kolonis
ten die bekend staan om
hun chauvinisme na het
bloedbad heeft de relatie met
de 150.000 Palestijnen die in
de rest van de stad wonen,
voor zover mogelijk nog verder
vergiftigd. Een herdenkings
dienst voor Goldstein en ande
re voor deze week geplande ac
tiviteiten zullen de zaken er
niet beter op maken.
De beheerders van de moskee
hebben de kogelgaten overge
schilderd. Israëlische soldaten
hebben metaaldetectoren ge
ïnstalleerd. Maar het is alle
maal te laat. De geweldsspiraal
die begon toen Baruch Golds
tein de gelovigen in de rug
schoot is in Hebron nog niet
geëindigd.
LUUTJENIEMANTSVERDRIET
plan van de VS, Rusland, Duits
land, Frankrijk en Groot-Brit-
tannië is een breuk met de har
de lijn die tot nu toe jegens Ser
vië werd gevaren. Dit land
wordt beschouwd als de agres
sor in de oorlog in voormalig-
Joegoslavië.
In de Noordbosnische mosli
menclave dreigen honderden
mensen van honger te sterven
als de Serviërs niet snel hulp
konvooien toelaten. Die nood
kreet werd gisteren van de Vere
nigde Naties vernomen.
Bestand Ecuador
en Peru meteen
weer geschonden
LIMA-QUITO DPA-AFP-Rtr
Peru heeft Ecuador er gisteren
van beschuldigd het bestand te
schenden waarmee beide lan
den een dag eerder hadden in
gestemd. Een Peruaanse woord
voerder zei dat een militaire
post boven op een heuvel onder
'zeer zwaar artilerievuur' lag
vanaf bases binnen Ecuador.
De wapenstilstand moest om
twaalf uur plaatselijke tijd in
gaan, maar volgens het Peru
aanse leger begon Ecuador om
half twee artilleriebeschietingen
uit te voeren. Het Ecuadoraanse
leger maakte ook melding van
nieuwe vijandelijkheden, maar
gaf geen bijzonderheden.
Mandela in '99
niet herkiesbaar
KAAPSTAD Rtr.
Nelson Mandela sluit een twee
de termijn als president van
Zuid-Afrika uit. De volgende
presidentsverkiezingen zijn in
1999.
„O nee, beslist niet", zei de
76-jarige Mandela op de vraag
of hij nog eens vijf jaar presi
dent wil zijn van Zuid-Afrika.
„In 1999 ben ik 79 of 80 jaar. Ik
denk niet dat iemand van tach
tig zich nog met politieke zaken
moet bemoeien."
Noord-Korea viert morgen de
53ste verjaardag van de nieuwe
leider Kim Jong-il en volgens
bronnen in Seoul worden in
verband met deze viering dui
zenden tonnen suiker uit Zuid-
Korea geïmporteerd.
De Noordkoreaanse regering
heeft 16 februari uitgeroepen
tot de „grootste feestdag" van
het land. Dit wordt gezien als
een bewijs dat het leiderschap
van Kim Jong-il onomstreden is,
ook al is hij zijn in juli overleden
vader Kim Il-sung nog niet offi
cieel opgevolgd.
Eerder viel 's lands 'grootste
feestdag' op 15 april, de verjaar
dag van Kim II Sung. Op die dag
kregen de 22 miljoen Noordko-
reanen meestal suiker en ande
re cadeautjes.
