Bestand in Tsjetsjenië
heeft nauwelijks effect
Hongersnood steekt de kop op in Bihac
Winnie Mandela
houdt geld achter
Buitenland
Boeren op de vlucht
voor leger Mexico
Laatste biscuitjes
Protest bij herdenking Dresden
ISDAG 14 FEBRUAR11995
ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated
se Agentur GPD Geassocieerde Pers Diensten Ind The
Independent RTR Reuter UPI United Press Intern
r ,iebron herdenkt bloedbad
sroni In Hebron op de Westelijke Jordaanoever zijn vandaag
n Awinkels gesloten. Palestijnse jongeren zijn op straat om ste-
var^n te gooien naar Israëlische soldaten en autobanden in brand
Dit om het bloedbad te gedenken dat een Israëlische
/tlonist vandaag een jaar geleden (volgens de moslim-kalender,
laanslag was op 25 februari) aanrichtte in de moskee van de
irtsvaders. Daarbij kwamen 29 Palestijnen om het leven.
lalladur wil referendum
r/é Premier Balladur heeft gisteren verklaard een referen-
1 [m te zullen houden over hervorming van de Franse politieke
1 stellingen indien hij in mei de presidentsverkiezingen wint.
v illadur, de grote favoriet in de opiniepeilingen, deed de aan-
ndiging tijdens een persconferentie over zijn programma. Hij
f geen bijzonderheden maar zei dat het de bedoeling is te ko
en tot meer democratie en respect voor de rechten van het in-
vidu.
lisdaad rukt op in Hongarije
Hongarije is steeds vaker het doelwit van buiten-
ïdse georganiseerde misdaad, waaronder gevreesde Chinese
indes. Volgens het hoofd Crimineel Onderzoek, Antal Kacziba,
gs de Hongaarse politie niet in staat de buitenlandse criminelen
a bestrijden. Hij verwacht dat het probleem in het voormalige
n, jstblokland de komende jaren zal verergeren als gevolg van de
limigratie.
iirich sluit zijn drugmarkt
rich* Zürich heeft afgelopen nacht de beruchte ontmoetings-
aats voor harddruggebruikers, het verlaten station Letten, ge-
jten. Junkies en dealers moeten vandaag zijn verdwenen, an-
;rs worden zij gearresteerd. Bij het oude treinstation kwamen
igelijks zo'n duizend heroïnegebruikers uit binnen- en buiten-
nd. Volgens het stadsbestuur is het sluiten van Letten het be-
van een langdurige campagne om de drugs uit de stad te
ijgen.
2 Ie Gaulle wilde verbrokkeling Nigeria
1*rusi De toenmalige Franse president De Gaulle verleende
I jn het eind van de jaren '60 actieve steun aan het, mislukte,
Wen van Biafra tot afscheiding van Nigeria. Hij liet ook wa
ns leveren aan de opstandelingen. Dat schrijft De Gaulle's
enmalige naaste adviseur voor Afrika, Jacques Foccart, in zijn
iteren verschenen mémoires. De Gaulle vond een groot Nige-
een bedreiging voor de kleine Franstalige Afrikaanse landen.
aliaanse ex-minister gearresteerd
vie* De Italiaanse politie heeft gisteren in Palermo de chris-
ndemocratische ex-minister Calogero Mannino gearresteerd
banden met de maffia. Tegen Mannino (55) was vorig
ir al een juridisch onderzoek begonnen op basis van getuige-
■5 ssen van 'spijtoptanten' en afgeluisterde telefoongesprekken.
ingrich geen presidentskandidaat
ashington Newt Gingrich, de kersverse voorzitter van het
nerikaanse Huis van Afgevaardigden en ster van de Republi-
linse Partij, dingt volgend jaar niet mee naar het president-
hap van de Verenigde Staten. Gingrich zegt in het Congres te
illen blijven zitten om het Republikeinse 'Contract met Ameri-
uit te voeren en 'de Amerikaanse beschaving te vernieuwen'.
"^Iphina hamert op geboortebeperking
king* Deze week wordt in China de 1,2 miljardste Chinees ge-
iren. Het heugelijke feit wordt onder meer gevierd met een
ieuw programma voor geboortebeperking. De Staatsraad keur-
e gisteren het gezinsplanningsprogramma goed, waarmee be-
likt moet worden dat China in het jaar 2000 niet meer dan 1,3
ïiljard inwoners heeft. De gezinsplanning moet voor de ko-
lende jaren het aantal geboortes per duizend inwoners tot tien
eperken. De Volksrepubliek streeft ernaar de bevolkingsgroei
eheel tot staan te brengen rond het jaar 2040.
Morgen mogelijk nieuwe besprekingen
Vrees voor offensief tegen Zapatisten
Militaire commandanten van Rusland en Tsjetsjenië
hebben gisteren afgesproken dat er geen zware wapens
meer worden ingezet. Deze toenadering tussen de strij
dende partijen kwam tot stand na vijf uur onderhandelen
tussen de Russische generaal Koelikov en de comman
dant van de Tsjetsjeense milities, Maschadov. Het be
perkte staakt-het-vuren had gisteravond moeten ingaan,
maar werd vanochtend nog steeds geschonden.
moskou hans geleunse
correspondent
De onderhandelaars spraken
gisteren af dat ze morgen verder
zouden praten over een volledi
ge wapenstilstand. Ook zou het
uitwisselen van krijgsgevange
nen morgen ter tafel moeten
komen. Maar aangezien het
deel-bestand tot nu toe niet
eens effect blijkt te hebben, is
het onzeker geworden of de ge
sprekken morgen wel doorgang
Claes' ferme taal
irriteert NAVO
brussel peter de vries
correspondent
Binnen de NAVO is irritatie ont
staan over de recente waar
schuwingen van secretaris-ge
neraal Willy Claes tegen het op
rukkend moslim-fundamenta
lisme. Claes zou een onnodig
dramatische voorstelling van
zaken hebben gegeven, toen hij
vorige week het moslim-funda-
mentalisme uitriep tot 'de
grootste uitdaging voor het
Westen sinds het einde van de
Koude Oorlog'.
Dat zeggen diplomatieke
bronnen bij het bondgenoot
schap. Claes deed zijn uitspra
ken juist toen de NAVO besloot
een 'dialoog' aan te gaan met
Tunesië, Marokko, Mauritanië,
Egypte en Israël.
De vorig jaar aangetreden
Claes presenteerde de plannen
vooral als een dam tegen het
moslim-fundamentalisme. Dat
kwam hem op boze reacties uit
Iran te staan. Maar ook op het
Brusselse NAVO-hoofdkwartier
worden Claes' uitlatingen niet
slim gevonden. De ambassa
deurs van de VS, Italië, Frankrijk
en Spanje hebben hem al de
mantel uitgeveegd. Ze vrezen
dat hij met zijn ferme taal mo
gelijk terreuraanslagen uitlokt.
zullen vinden. Waarnemers ter
plekke meldden vanmorgen dat
het bulderen van de zware Rus
sische wapens in Tsjetsjenië
ook vanochtend nog doorging.
Het zou alleen iets minder in
tensief zijn geworden. Artillerie
beschietingen vinden momen
teel vooral plaats ten zuidoos
ten van de Tsjetsjeense hoofd
stad Grozny.
Volgens persbureau Itar-Tass
gaf Koelikov direct na de onder
handelingen bevel om de inzet
van zware wapens te staken. De
Tsjetsjenen hebben maar wei
nig zware wapens. Koelikov is
de opperbevelhebber van de
troepenmacht van het Russi
sche ministerie van binnen
landse zaken. Recent benoemde
president Jeltsin hem tot com
mandant van alle in Tsjetsjenië
opererende Russische eenhe
den. Maar het was vanochtend
nog niet duidelijk of de leger
commandanten Koelikovs bevel
gehoorzamen.
Het persagentschap Interfax
citeerde een anonieme hoge le
gerofficier, die voorspelde dat
spoedig steden als Argoen en
Goedermes die nog onder
controle van de Tsjetsjeense lei
der Doedajev staan op de
zelfde manier zullen worden
aangevallen als de hoofdstad
Grozny.
Hiertegen werd onmiddellijk
stelling genomen door Emil Pai
ne, een adviseur van president
Jeltsin. Hij zei dat het nu tijd
wordt om verder met de Tsjets
jenen te onderhandelen en dat
de bestorming van Grozny zich
niet elders mag herhalen. Vol
gens schattingen ook officië
le verliescijfers zijn onbetrouw
baar zijn bij de gevechten
.aan Russische en Tsjetsjeense
zijde zeker tienduizend mensen
om het leven gekomen.
President Jeltsin spreekt don
derdag tot de beide kamers van
het Russische parlement. Vol
gens (anonieme) bronnen uit
het Kremlin komt hij dan met
een uiterst kritische analyse
over het optreden van het leger
in Tsjetsjenië. Dit leidde onmid
dellijk tot nieuwe speculaties
over een mogelijk ontslag van
defensieminister Gratsjov.
san christobal de las casas ap
Honderden indiaanse boeren
ontvluchten het oerwoudgebied
in het zuiden van Chiapas, waar
het Mexicaanse leger de opstan
delingen van het Zapatista Na
tionaal Bevrijdingsleger (EZLN)
in het nauw drijft. Rebellenlei
der Marcos stelde gisteren in
een verklaring dat de Mexicaan
se regering de rebellenbeweging
hard wil aanpakken als geste
aan de landen die Mexico met
geldhulp uit de peso-crisis heb
ben getild.
„De prijs op het hoofd van de
Zapatisten is de enige die hoog
is gebleven temidden van alle
financiële speculatie", zei Mar
cos in een gisteren openbaar
geworden brief. Hij stelde ver
der dat de Mexicaanse presi
dent Ernesto Zedillo wil dat de
rebellen 'zich op hun knieën,
onderwerpen' aan de regering,
of anders een harde onderdruk
king tegemoet kunnen zien. In
een post scriptum bij de brief
ontkende Marcos dat hij de
zoon is van een rijke Mexicaan
se zakenman uit Tampico, zoals
Rwandese vluchtelingen krijgen voor de laatste keer een rantsoen uitgedeeld in hun kamp in het Zaïrese Goma. De Verenigde Naties zijn bezig
om een deel van de naar schatting 800.000 vluchtelingen te repatrieëren. Die onderneming wordt bemoeilijkt door de vulkaan Nyiragongo, die
op uitbarsten staat. Zaïre moet zo'n half miljoen mensen evacueren wanneer de vulkaan ook werkelijk lava begint te spuwen.
FOTO EPA ALEXANDER JOE
hutto wil wet
p godslastering
anpassen
Tribunaal klaagt 21 Serviërs aan
Boesak trekt zich terug
imier Bhutto van Pakistan wil
de omstreden wet op gods-
itering wordt gewijzigd. Op
ind van deze wet zijn, tot
lede van de Britse regering,
ige week twee Pakistaanse
:istenen ter dood veroor-
;ld.
,We zullen pogen de wet te
ïenderen", zei Bhutto gister-
ond tegenover de pers. Een
obleem is dat Bhutto en haar
ndgenoten in maar één van
twee kamers van het parie
ent een meerderheid hebben.
Doodstraf als sanctie op gods-
stering dateert in Pakistan van
192. Afgelopen donderdag ver-
Drdeelde een rechtbank Sala-
at Masish (14) en Rehmat
asih (40) ter dood. Ze waren
mei 1993 opgepakt nadat een
lam hen ervan had beschul-
gd papiertjes met godlasterlij-
i teksten in zijn moskee te
ibben gegooid.
£uid-Afrika wil
Marshall-plan
JHANNESBURG Rtr
SARAJEVO-DEN HAAG AFP-GPD
De levensomstandigheden in de door Ser
viërs belegerde moslim-enclave Bihac, in
het noordwesten van Bosnië, zijn 'uiterst
kritiek'. Volgens de VN worden 'de meest
kwestbare mensen' bedreigd door hongers
nood.
De afgelopen week laaiden de gevechten
op tussen het Bosnische regeringsleger, dat
de enclave verdedigt, en Serviërs uit Bosnië
en Kroatië, die hier samenwerken met de
moslimrebel Fikret Abdic. Bihac wordt door
de Serviërs van de buitenwereld afgesne
den.
Het VN-oorlogstribunaal voor ex-Joego
slavië in Den Haag heeft gisteren 21 Ser
viërs aangeklaagd wegens misdaden tegen
de menselijkheid. Allen zouden zich in de
zomer van 1992 in en rond het kamp
Omarska, in het noordwesten van Bosnië,
hebben schuldig gemaakt aan grove ge
welddaden tegen moslim- en Kroatische
burgers, zoals moord, marteling en ver
krachting.
De toenmalige commandant van Omars
ka, Zeljko Meakic, wordt bovendien be
schuldigd van volkenmoord. Meakic en de
rest van de kampleiding worden tevens
aangeklaagd voor het feit dat zij niet optra
den tegen ondergeschikten die wreedheden
begingen.
Rechter Adolphus Karibi-Whyte tekende
arrestatiebevelen en stuurde die naar de re
geringen van Duitsland, Bosnië-Hercegovi-
na en de leiding van de 'Servische Repu
bliek' in Bosnië. Op één na bevinden alle
beschuldigden zich in door Bosnische Ser
viërs bezet gebied in Bosnië. De Bosnische-
Servische leiding erkent het tribunaal niet;
arrestatie of uitlevering lijken daarom uitge
sloten.
resident Mandela van Zuid-
frika heeft gisteren gepleit
oor een Marshall-plan voor de
wederopbouw van Zuid-Afrika.
'at moet een 'eind maken aan
e chaos die is veroorzaakt door
partheid', zei hij in Johannes-
urg voor een gehoor van bui-
inlandse beleggers en inves-
:erders. „Wij zouden het toe-
richen als het buitenland niet
Heen geld steekt in onze effec-
:n- en kapitaalmarkt, maar ook
ïvesteert in projecten die op
ïngere termijn groeimogelijk-
eden bieden - een soort Mars-
all-plan dus. Bespaar uzelf de
onclusie in de toekomst het ri-
ico te groot te hebben gevon-
en, maar intussen de kans te
ebben gemist." Met dat Mars-
all-plan steunden de Verenig-
Staten de wederopbouw van
uropa na de Tweede Wereld
oog.
Dresden „Het heeft geen zin om
te proberen een oordeel te geven
over de legitimiteit van het bom
bardement op Dresden. De vraag
is wat we van het verleden heb
ben geleerd en wat we kunnen
doen om een herhaling van die
terreur te voorkomen." Dat zei de
Duitse president Roman Herzog
gisteren op de tweede dag van de
herdenking van het bombarde
ment op Dresden in 1945.
Vertegenwoordigers van het
Verenigd Koninkrijk, Duitsland en
de Verenigde Staten woonden de
ceremonie bij. Namens Groot-
Brittannië legde de hertog van
Kent een krans bij het monument
voor de doden op het Heidefried-
hof, waar naar schatting 7.000
slachtoffers zijn begraven.
Hij maakte bekend dat Groot-Brit-
tannië een gouden kruis zal
schenken voor de koepel van de
Frauenkirche, die wordt her
bouwd. „Dit kruis moet een sym
bool worden van de verzoening
tussen Groot-Brittannië en Duits
land. We schenken het ter nage
dachtenis aan allen die in Dresden
omkwamen", zei hij in het Duits.
Zorgvuldig geformuleerd, haast
als een verontschuldiging, voegde
de hertog hier aan toe: „We be
treuren ten diepste het leed aan
beide kanten van de oorlog. Van
daag herinneren we met name het
lijden van de bevolking van Dres
den".
Het precieze aantal slachtoffers
van het bombardement dat het
'Florence aan de Elbe' in de nacht
van 13 op 14 februari verwoestte,
is onbekend. De laatste schattin
gen gaan uit van minstens 35.000
doden.
Het bombardement geldt niet al
leen in Duitsland als zeer omstre
den en wordt met name in conser
vatieve kring beschouwd als een
'oorlogsmisdaad'. Als tegenreactie
ontrolden demonstranten gisteren
bij de herdenking in het Cultuur
paleis van Dresden een spandoek
met de provocerende tekst 'Geen
tranen voor de moffen' 'Duitse
daders zijn geen slachtoffers'.
FOTO EPA MATTHIAS HIEKEL
JOHANNESBURG HUGH POPE
THE INDEPENDENT
Nelson Mandela's regering is
gisteren door een nieuw
schandaal getroffen door de
beschuldiging dat Winnie
Mandela een gift van 250.000
gulden van de Pakistaanse pre
mier Benazir Bhutto niet heeft
doorgegeven. Tegelijkertijd
trok de anti-apartheidsvete
raan Allan Boesak zich terug
als komend ambassadeur van
Zuid-Afrika bij de Verenigde
Naties in Genève. Boesak (49)
zegt in een verklaring dat hij
hiermee geen schuld bekent.
President Mandela heeft met
spijt ingestemd met het besluit
van Boesak.
De jongste beschuldiging in de
ruzie tussen Winnie Mandela,
vice-minister van kunst, cul
tuur, wetenschap en technolo
gie, en de Vrouwenliga van het
Afrikaans Nationaal Congres
(ANC) luidt dat ze heeft ver
zuimd een gift van Bhutto door
te geven.
De Zuidafrikaanse staatstele
visie meldde dat Baleka Kgosit-
sile, een van de elf ANC-vrou-
wen die zondag uit protest te
gen Winnie's leiderschap uit de
Vrouwenliga stapten, heeft ge
zegd dat Bhutto het geld vorig
jaar op een feestje ter gelegen
heid van de installatie van pre
sident Mandela aan Winnie
overhandigde. Een woordvoerd-
ster van Winnie heeft gezegd
dat het geld nooit was bedoeld
voor de Liga, maar dat het was
bestemd voor projecten in arme
zwarte wijken.
President Mandela zag zich
gisteren gedwongen te reageren
op de bijtende kridek jegens
zijn regering die Winnie op 5 fe
bruari tijdens een begrafenis
uitte. Hij zou een ultimatum
hebben uitgevaardigd dat ze
haar kritiek moet terugnemen
of moet aftreden. Hij ging ech
ter niet in op de beschuldiging
dat Winnie haar ambt zou heb
de regering vorige week heeft
beweerd.
De regering zegt een confron
tatie te willen voorkomen en
Guatemala heeft hulp aangebo
den om te voorkomen dat re
bellen van het EZLN de grens
over kunnen. Het ministerie van
binnenlandse zaken verzekerde
dat er in Chiapas geen sprake is
van een oorlog. De regering zegt
met haar militaire operatie al
leen de arrestatie van guerrilla
leiders op het oog te hebben.
Maar militaire wegversperrin
gen in het gebied maakten me
dicijn- en voedselvoorziening
aan arme indiaanse dorpen on
mogelijk. Mensenrechtengroe
pen spraken de vrees uit dat het
leger een grootscheeps offensief
tegen het Zapatistenleger in de
zin heeft. „Wij denken dat de
soldaten de Zapatisten omsin
gelen met de bedoeling hen te
liquideren", zei Roger Maldena-
do van de groep Conpaz.
Het leger heeft de cirkel rond
het Lacadon-junglegebied waar
de rebellen zich verschansen
zondag rondgemaakt. In het ge
ïsoleerde dorp Nueva Providen-
cia voerden helikopters solda
ten aan die bezit namen van het
terrein, dat het grootste deel
van het jaar grondgebied van de
Zapatisten is geweest.
Gouverneurspost
voor Mexicaanse
oppositiepartij
GUADELAJARA Rtr-UPI-AFP
De belangrijkste Mexicaanse
oppositiepartij, de conservatie
ve Nationale Actiepartij (PAN),
heeft de verkiezingen van zon
dag in de westelijke deelstaat
Jalisco met ruime voorsprong
gewonnen. De kiezers keerden
massaal de regeringspartij van
president Ernesto Zedillo de rug
toe.
Jalisco wordt de vierde Mexi
caanse staat waarin de PAN re
geert. Het is ook de vierde keer
dat de PRI een gouverneur
schap verliest in de 65 jaar dat
zij Mexico regeert.
De verwachting was al dat de
PRI verlies zou lijden, als gevolg
van de economische crisis die
uitbrak nadat Zedillo zich ge
dwongen zag in december de
peso te devalueren. Volgens
waarnemers heeft de regerings
partij veel aanhang verloren
door de 'peso-crisis', die hoge
inflatie en aanzienlijke reële
loonsverlagingveroorzaakte.
ben misbruikt voor de promotie
van de zakelijke belangen van
haar dochter Zindzi, noch repte
hij over Winnie's omstreden
toeristische samenwerking met
Omar Sharif.
In een brief aan president
Mandela, waarvan The Indepen
dent een kopie heeft bemach
tigd, schrijft Winnie: „Het is
nooit mijn bedoeling geweest
de president te beledigen of de
regering van nationale eenheid
in verlegenheid te brengen. Ik
probeerde alleen maar de me
nigte te verzekeren dat het ANC
zich bewust is van de tekortko
mingen waarmee de regering
nog kampt. Het volk heeft de in
druk dat we hier geen oog voor
hebben of dat we ons er niet om
bekommeren. Ik probeerde die
opvatting te corrigeren. Als ik
daarbij een andere indruk heb
gewekt, dan was dat niet mijn
bedoeling."
De brief, waarin de 59-jarige
strijdvaardige radicaal zich in
feite verontschuldigt, eindigt
met een gelofte van trouw aan
het ANC en de regering.
Ondertussen wacht oud-pre
dikant Boesak de resultaten af
van een nieuw onderzoek naar
de beschuldigingen dat hij do
naties voor de strijd tegen de
apartheid zou hebben gebruikt
voor een riante woning, luxe
reizen en de afbetaling van
schulden van zijn tweede vrouw
Elna.
Eind vorig jaar werd Boesak
tot VN-ambassadeur benoemd,
maar voordat hij op 1 februari
zijn post in Genève kon aan
vaarden. schortte Mandela de
benoeming op. Boesak heeft
gisteren zijn luxe woning in een
welvarende voorstad van Kaap
stad te koop aangeboden om
een deel van de 55.000 gulden
te kunnen terugbetalen die hij
zou hebben 'geleend' van de
Stichting voor Vrede en Gerech
tigheid, waarvan hij directeur is.
VERTALING: MARGREET HESLINGA
Beestjes zetten
Zweedse marine
in haar hemd
STOCKHOLM DPA
De Zweedse marine staat
op een verschrikkelijke
manier voor joker. Jaren
lang maakte de marine er
een groot nummer van dat
buitenlandse duikboten de
territoriale wateren bin
nenglipten om te spione
ren. Al die tijd was dat een
prachtig argument om de
defensiebegroting te ont
zien bij bezuinigingen. Nu
blijkt echter dat het niet
ging om geheimzinnige
duikboten, maar om
beestjes van inclusief de
staart maximaal een
centimeter of tachtig lang;
nertsen.
Opperbevelhebber Ove
Vlktorln heeft dat inmid
dels toegegeven. De nert
sen, goede zwemmers en
duikers die zich onder
meer met vissen voeden,
veroorzaakten luchtbellen
in het water. De Zweedse
marine dacht te maken te
hebben met door duikbo
ten veroorzaakt geborrel.
Sinds 1980 is cr welge
teld één echte duikboot uit
(toen nog) de Sovjetunie
bij de Zweedse kust om
hoog gekomen. Dat was in
1981. Maar nog in mei vo
rig jaar protesteerde pre
mier Bildt bij de .Russische
president Jeltsin tegen zes
„onomstotelijk bewezen"
schendingen van de
Zweedse territoriale wate
ren. Van vijf vait deze
'schendingen' staat inmid
dels vast dat er sprake was
van activiteit van nertsen,
in het zesde geval is er nog
geen uitsluitsel
