Meer concurrentie in
het openbaar vervoer
^Creatieve verzekeraar
pan wël WAO-markt op'
Binnenland
Studieduur vier jaar en
slechte student moet weg
Wijers komt
bedrijven
iets tegemoet
Snelweg wordt drooggelegd
Nauwelijks
inbraken in
lege polders
Arbitrage wordt hier nooit traditie
IONDERDAG 9 FEBRUAR11995
[pjJljVerzekeraar houdt zich aan afspraken
Uiiifn haag Verzekeraars hebben nog niet één keer ten onrechte
een klant op AIDS laten testen. Daarmee zijn ze de afspraken
jmet het kabinet volledig nagekomen. Dit blijkt uit cijfers die mi
nister Borst van volksgezondheid gisteren aan de Tweede Kamer
m h eeft verstrekt. Een test op het HIV-virus, dat AIDS kan veroor-
kaken, is niet toegestaan bij een aanvraag voor een levensverze-
e od 8lker'nf>van or)der de 200.000 gulden. Betreft het een verzekering
eidaa!te8en arbeidsongeschiktheid dan is de grens 60.000 gulden,
act}
k wijpcht jaar voor poging tot moord
ver- Maastricht De rechtbank in Maastricht heeft gisteren een 47-
fjarïgë man uit Hoensbroek veroordeeld tot een gevangenisstraf
lingavan acht jaar. In de wachtkamer van de familierechter in Maas-
ren en tricht schoot hij vorig jaar een kogel in de buik van zijn ex-vrien-
door.Jdin omdat zij hem niet groette. Zij raakte zwaar gewond. De
irijveijvrouw wilde een straatverbod vragen voor haar ex-man, die net
(tien dagen uit de gevangenis was. Hij was in 1993 veroordeeld,
hij een huurmoordenaar had ingeschakeld om haar te
Ifdoden. De huurmoordenaar was echter een infiltrant van de po-
blad Ijitie.
als
als
martejr-'
Ieve?El
uropese Hof veroordeelt Nederland
Het Europese Hof voor de Rechten v
itraatsburg heeft Nederland vandaag veroordeeld voor schen-
iding van het recht op vrije meningsuiting. Het hof was van oor-
deel dat de Nederlandse overheid in 1987 ten onrechte heeft ge-
j ?ïweigerd om de oplage van een inbeslaggenomen Blufl-r
k Iterug te geven. Het blad'
de Amsterdamse kraakbeweging
[bestaat inmiddels niet meer. Het Hof veroordeelde de Neder-
j handse staat tot een boete van 60.000 gulden. De uitspraak van
^de rechtbank is bindend.
^Bosniër krijgt cel voor brandstichting
De rechtbank in Assen heeft gisteren een 44-jarige Bosni-
ïsche vluchteling veroordeeld tot vier maanden cel wegens
■jjbrandstichting in een asielzoekerscentrum. Er was achttien
(maanden geëist. De man had op 23 november in een bungalow
i het asielzoekerscentrum Gijsselte bij Ruinen een fles benzi
naar een brandend gasstel gegooid. Hij deed dit toen de
•emdelingenpolitie kwam om hem en zijn gezin het land uit te
itjzetten. De Bosniërs waren, zowel in Nederland als in Duitsland,
[luitgeprocedeerd.
^Verzekeraar houdt zich aan afspraken
u^8den haag Verzekeraars hebben nog niet één keer ten onrechte
V^leen klant op AIDS laten testen. Daarmee zijn ze de afspraken
het kabinet volledig nagekomen. Dit blijkt uit cijfers die mi-
Jnister Borst van volksgezondheid gisteren aan de Tweede Kamer
aheeft verstrekt. Een test op het HIV-virus, dat AIDS kan veroor-
is niet toegestaan bij een aanvraag voor een levensverze-
te,a~ kering van onder de 200.000 gulden. Betreft het een verzekering
Dndejtegen arbeidsongeschiktheid, dan is de grens 60.000 gulden.
ken
i de- 'Bij licht vergrijp naar containercel'
Groningen Justitie wil bij het Huis van Bewaring in Groningen
ruim twintig containercellen plaatsen voor verdachten van lich
tere vergrijpen. Deze uitbreiding van celruimte moet het grote
iirke aanl:al heenzendingén van winkeldieven, autokrakers, tasjesro
vers en dergelijke een halt toeroepen, zo heeft persofficier De
Valk gisteren bekendgemaakt.
mVIelkert vindt kritiek overdreven
ien haag gpd
particuliere verzekeraars kun-
p'iipien wel degelijk met succes de
WAO-markt op, als
'ver
ullvol
creativiteit tonen. Door
lijvoorbeeld een complete ver-
uimpolis aan te bieden, waar-
ij de verzekeraar vanaf de eer-
te ziektedag de zorg op zich
kunnen verzekeraars be
kijven wel degelijk een aan-
rekkelijke aanbieding doen.
)at zei minister Melkert van so-
iale zaken gisteren in de Twee-
Ie Kamer in navolging van de
lotterdamse hoogleraar en pro-
ninente PvdA'er Wolfson.
Volgens de kabinetsplannen
nogen werkgevers vanaf 1 ja-
volgend jaar hun WAO-ri-
particulier verzekeren en
:ijn ze daarvoor niet langer ge-
jonden aan de bedrijfsvereni-
pngen. De Ziektewet wordt vol-
;end jaar geprivatiseerd en
net als de WAO geheel
rekening van de werkge-
rers.
De verzekeraars en de werk
levers reageerden teleurgesteld,
'ij stellen dat de privatisering
an de WAO een wassen neus
omdat particuliere verzeke-
tars moeten werken volgens
en ander financieringsstelsel
dan bedrijfsverenigingen, dat in
de eerste jaren veel duurder is.
Wolfson stelde daarentegen dat
verzekeraars wel degelijk een
kans hebben, door bedrijven
een complete verzuimpolis aan
te bieden voor de ziektewet- en
arbeidsongeschiktheidsuitke
ringen plus een ziektenkosten-
verzekering voor de werkne
mers. Op die manier kunnen ze
de kosten van de aanvankelijk
dure WAO-verzekeripg sprei
den, aldus Wolfson.
Melkert sloot zich daarbij gis
teren in de Kamer aan. Hij
noemde de kritiek op de kabi
netsplannen 'niet erg door
dacht' en zei evenals zijn staats
secretaris Linschoten dat de
plannen wel degelijk een reële
mogelijkheid vormen om de
WAO particulier te verzekeren.
Melkert herhaalde nog eens
dat hij niets voelt voor een ba
sisstelsel in de sociale zeker
heid. Hij verwacht ook dat ziek
teverzuim en arbeidsonge
schiktheid zodanig zullen afne
men dat daar ook geen finan
ciële noodzaak toe is. WD-
woordvoerder Van Hoof liet de
mogelijkheid van het door zijn
partij voorgestane basisstelsel
echter nadrukkelijk open.
Druk op de ketel bij CAO-onderhandelingen
Wallage: Lastenverlichting
desnoods gebruiken voor werk
den haag gpd
PvdA-fractieleider Wallage
denkt erover een deel van de
beloofde lastenverlichting te
schrappen als de werkgevers
blijven weigeren om concrete
afspraken over meer werk te
maken bij de CAO-onderhande
lingen. Hij volgde daarmee gis
teren een suggestie van CNV'er
Van der Knaap dat de overheid
maar beter zelf werk kan schep
pen als het particuliere bedrijfs
leven daar niet in slaagt. Walla
ge denkt aan investeringen in
wegen en huizen ten koste van
de beloofde negen miljard las
tenverlichting.
Aanleiding voor de huidige
commotie is het vastlopen vah
de onderhandelingen met de
banken over een vierdaagse
werkweek om de voortgaande
ontslaggolf daar te stoppen.
CAO-coördinator De Waal van
de FNV bracht de bed aan het
rollen door te dreigen met hoge
looneisen als dit jaar harde af
spraken over meer banen (op
nieuw) uitblijven. Hij kreeg bij
val van de twee andere grote(re)
Commissie-Brokx wil ook af van strippenkaart en zonestelsel
Met minder overheidsgeld dient veel beter openbaar ver
voer tot stand te komen. Regionaal vervoer moet worden
aanbesteed, waardoor vervoerbedrijven moeten concur
reren. Daardoor zal de dienstverlening verbeteren en zul
len meer mensen van het openbaar vervoer gebruik ma
ken.
streekvervoer draait overigens
om de flexibilisering van de ar
beidstijd. waar de commissie-
Brokx juist voor pleit. In het
rapport staat dat vervoerbedrij
ven nog te sterk zijn gericht op
het terugbrengen van de kosten
door lijnen te schrappen en
minder dienstverlening.
Dat stelt de commissie-Brokx in
het advies 'Marktwerking in het
openbaar vervoer'. Minister Jor-
ritsma (verkeer en waterstaat)
nam het gisteren in ontvangst.
Het verenigd streekvervoer VSN
plaatst vraagtekens bij de wije
marktwerking. De Vervoers-
bond FNV vindt dat het rapport
weinig nieuws bevat.
Het huidige conflict in het
Gezamenlijke
strijd tegen
lastige Maas
Wallonië en Nederland gaan sa
men de strijd aan met de Maas.
De internationale Maascom
missie houdt zich voortaan niet
alleen meer bezig met de kwali-
De
Ml
het
openbaar vervoer ook een an
der betalingssysteem. De huidi
ge strippenkaart en het zo
nestelsel moeten verdwijnen.
Busondernemingen en andere
openbaar-vervoersbedrijven
moeten de mogelijkheid krijgen
verschillende tarieven te hante
ren, bijvoorbeeld tijdens spits
en daluren. Ook kunnen ver
voersbedrijven verschillende ta
rieven berekenen. Hoe het
kaartje van de toekomst er pre
cies uit gaat zien, maakt de
commissie overigens niet dui
delijk.
Bedrijven die een concessie
binnenslepen, moeten meer
reizigers trekken. De overheid
kiest bedrijven die bijvoorbeeld
goede aansluitmogelijkheden
op de trein bieden. Om van de
concurrentie geen veldslag te
maken, pleit de commissie voor
'spelregels' voor overheid en
bedrijfsleven. Een onafhankelijk
orgaan moet erop toezien dat er
geen kartelvorming of oneerlij
ke concurrentie ontstaat.
Volgens Brokx en de zijnen
kan het aandeel van het open
baar vervoer in het totale ver
voer alleen groeien als vervoer
bedrijven de reiziger centraal
stellen. Het aandeel van het
openbaar vervoer liep van circa
35 procent in 1960 terug tot
krap 10 procent vorig jaar.
De regeringspartijen PvdA en
D66 wezen minder dienstverle
ning bij realisering van de plan
nen van Brokx. De WD en
WD-minister Jorritsma van
verkeer en waterstaat zijn daar
entegen enthousiast.
Advies over toekomst hoger onderwijs
den haag. gpd Ritzen wil. Er is ook geen enkel
westers land waar dat zo is.
Een strengere selectie tijdens
en niet voorafgaand aan de stu
die zorgt ervoor dat studenten
niet te lang het kostbare onder
wijs bevolken, aldus De Moor.
Hij is geen voorstander van 'se
lectie aan de poort', omdat dat
meer na- dan voordelen ople
vert. Ook wil De Moor het VWO
verbeteren en moet het F1AVO-
scholieren met een HBO-pro-
paedeuse onmogelijk worden
gemaakt door te stromen naar
Een universitaire opleiding mag
slechts bij hoge uitzondering
korter of langer duren dan vier
jaar. Er moet een strengere se
lectie van studenten komen tij
dens de studie. Iedereen die
langer dan twee jaar doet over
het halen van de propaedeuse,
moet de universiteit of hoge
school verlaten.
Die aanbevelingen doet de
commissie-De Moor in op
dracht van de Vereniging van
Samenwerkende Universiteiten
(VSNU) in een rapport over de
toekomst van het hoger onder
wijs. Het rapport wordt pas de
finitief als de universiteiten
akoord gaan met de inhoud.
Commissievoorzitter, profes
sor De Moor, heeft de conclu
sies uil het rapport vorige
maand al grotendeels bekend
gemaakt op een onderwijscon-
gres. De studie kan volgens De
Moor niet korter dan vier jaar
duren, zoals onderwijsminister
teit
het
ook met maatregelen om nieu
we overstromingen te voorko
men. Dat heeft premier Kok gis
teren afgesproken met zijn
ambtsgenoot Collignon.
Kok sprak van een 'buitenge
woon positief overleg.
„Nationale inspanningen zijn
onvoldoende als zij niet zijn in
gebed in internationaal over
leg." De premiers spraken ver
der af om ook Frankrijk en
Vlaanderen bij hun overleg te
betrekken.
Wallonië heeft na de recente
overstromingen onder meer be
sloten een aantal bassins in zij
rivieren van de Maas aan te leg
gen om overtollig regenwater
beter te kunnen opvangen. „Het
is een probleem van ons alle
maal, dat ons noodzaakt samen
op te treden", hield Kok, spre
kend in het Frans, zijn ambtsge
noot voor. Wallonië was tot nu
toe niet erg enthousiast over in
ternationale maatregelen om
nieuwe overstromingen te voor
komen. Daarom hamerde Mi
nister Van Mierlo daar nog
maar eens op.
den bosch Er wordt deze dagen druk gewerkt om de onder water gelopen snelweg A2 bij Den Bosch droog te krijgen. Om te voorkomen dat
later verzakkingen optreden waardoor het asfalt scheurt, moet het zandlichaam onder het wegvak drogen. Dat proces wordt met pompen ver
sneld. FOTO ANP MARC BOLSIUS
Minister Wijers
sche zaken komt bedrijven die
door de watersnood zeer ernstig
zijn gedupeerd, toch een beetje
tegemoet. Ondernemingen die
spijkerhard- kunnen aantonen
dat ze door inkomensderving
als gevolg van de watersnood in
problemen komen, kunnen een
beroep doen op het noodfonds
voor ondernemers.
Dat zei de bewindsman giste
ren tijdens een bezoek aan Gel
derland. Hij herhaalde dat om-
zetschade niet wordt vergoed.
De minister bracht een bezoek
aan twee bedrijven die vorige
week moesten evacueren, en
sprak met werkgeversorganisa
ties en Kamers van Koophandel.
Alle ondernemers in de getrof
fen gebieden krijgen deze week
een schadeformulier toege
stuurd. De minister hoopt in
de
i heb-
maart een goed
omvang van de
ben.
De Gorinchemse advocaat
mr. H. Lindeman krijgt veel res
pons op zijn plan een vereni
ging van gedupeerde particulie
ren en ondernemers op te rich
ten. Hij wil de volledige water
schade op de overheid verhalen
omdat die in gebreke is geble
ven. Behalve particulieren heb
ben vooral kleine ondernemers,
zoals binnenschippers, zich bij
de advocaat gemeld.
Japanners willen
kopie rampenplan
van Nijmegenaren
nijmegen» gpd
Er is Japanse interesse voor het
rampenplan van Nijmegen dal
vorige week bij de dreigende
watersnood uit de kast werd ge
haald. In het land dat net aan
het bijkomen is van de aardbe
vingsramp in Kobe, waarbij vijf
duizend doden vielen, is men
onder de indruk van de wijze
waarop met name Nijmegen
zich op bestuurlijk niveau op de
overstroming heeft voorbereid.
Dat vindt Fuji-television uit
Tokyo. De zender vroeg een ko
pie van het rampenplan voor
een uitzending over rampenbe
strijding. Gemeentevoorlichter
G. Koopmans: „De aanpak van
Nijmegen heeft goede indruk
gemaakt en kan ook in Japan als
voorbeeld dienen, zei een Fuji-
medewerkster. Ze vroeg ook
honderduit over wie de beslis
singen nam en wat de rol van
de burgemeester was. De voor
pagina van ons rampenplan is
inmiddels ook al op TV ge
weest."
de u
Niet alleen studenten die lan
ger dan twee jaar over hun pror
paedeuse doen, maar ook stu
denten die over de eerste twee
cursusjaren drie jaar doen.
moeten weg. Anders dan in de
'uitgelekte' voorstellen wil De
Moor hen geen speciaal 'certifi
caat' geven als beloning. Tegen
dit plan rees veel verzet in uni
versitaire kring.
De Moor vindt dat universi
teiten en studenten onderling
afspraken moeten maken over
hun rechten en plichten. Als de
universiteit beter onderwijs
geeft, moet de student beloven
harder te studeren. Zo'n soort
'onderwijscontract' ligt gevoelig
bij universiteiten; het wordt als
te bureaucratisch en te formeel
afgewezen.
Het inbrekersgilde heeft slechts
op beperkte schaal geprofiteerd
van de massale evacuaties in
Gelderland. Limburg en Zuid
holland. Afgezien van vier in
braken in Tiel hebben de veria'
ten woningen en bedrijfspan
den nergens ongewenst bezoek
gehad. De intensieve bewaking
door politiekorpsen in Geldtjr-
land, Limburg en Zuid-Holland
lijkt daarmee zijn vruchten te
hebben afgeworpen.
In Limburg, waar de bevol
king van onder andere Itteren
en Borgharen op de vlucht sloeg
voor het Maaswater, hadden in
brekers geen kans omdat de
verlaten dorpskernen onbereik
baar waren.,,'Als ze mét een
boot de Maas op waren gegaan
om naar de huizen te varen, war
ren ze waarschijnlijk ergens ter
hoogte van Roermond weer aan
wal gekomen", zegt een politie
man. I lij doelt op de sterke stro--
ming ten tijde van het extreem
hoge waler.
Alleen de regio Tiel/Culemr
borg kreeg te maken met inbre
kers die hun kans schoon zagen
terwijl elders werd gevochten
tegen het kwelwater. Er waren
twee inbraken bij bedrijven en
twee in woningen. Dreigende
taal van Justitie dat plunderaars
snelrecht krijgen plus de inze.t
van vierhonderd politiemensen
voorkwamen erger. Er is tot nu
toe niemand opgepakt voor in
braak.
In de ontruimde Ooijpoldcr is
volgens politie niet ingebroken.
In Arnhem ook niet, al werd wol
een fotograaf beroofd van zijn
auto èn fotospullen.
VANAF 9 MAART
OP HET MUSEUMPLEIN,
AMSTERDAM
Kaartverkoop
Saltimbanco Ticketlijn 020 - 4 200 200
AUB-Uitburo en VVV-Bespreekburo's.
/fa PAROOL S3 If di iffiiil
centrales, CNV en MHP.
Minister Melkert van sociale
zaken herhaalde vervolgens dat
de economie 'niet sterk genoeg
is voor forse looneisen', maar
herinnerde tegelijkertijd aan de
afspraken tussen werkgevers en
werknemers om extra banen te
scheppen. Hij onderstreepte dat
het kabinet hiervoor de voor
waarden schept door lastenver
lichting.
Wallage ging gisteravond voor
de televisie een stap verder, tot
genoegen van de vakcentrales.
„Wallage legt de bal duidelijk bij
de werkgevers, en minister
Melkert van sociale zaken ei
genlijk ook. Dat is buitenge
woon bemoedigend", aldus De
Waal vanmorgen.
De werkgevers, verenigd in
VNO/NCW, zijn kwaad. „Het is
toch te grijs dat politici de ketel
muziek van de bonden overne
men en zelfs versterken", aldus
een woordvoerder. „Bovendien
werkt het volkomen averechts.
Het schrappen van lastenver
lichting leidt zeker tot hogere
lonen, en dat wil Wallage ook
ACHTERGROND
UTRECHT PIETER COUWENBERGH
Eind vorige week probeerden de v
van de vakcentrales FNV en CNV,
Stekelenburg en Westerlaken, vergeefs het
overleg vlot te trekken. Nu tasten de
werkgevers de mogelijkheden af van een
commissie van wijze mannen. „Zij willen de
actie blijkbaar niet laten verlopen want dan
neemt de kans op wilde acties toe",
concludeert de Amsterdamse hoogleraar
arbeidsrecht P. van der Heijden.
Toch is de activiteit van de werkgevers
opmerkelijk. De eerste tekenen van
stakingsmoeheid onder chauffeurs worden
zichtbaar. De regio's Apeldoorn en
Amersfoort zijn afgehaakt en Zeeuws-
Vlaanderen loopt op het laatste eindje. Zelfs
in Den Haag was de opkomst van FNV-
chauffeurs gistermiddag mager.
Het feit dat de VSN nu toch een oplossing
zoekt, betekent dat de werkgevers verrast
zijn door de vasthoudendheid van de
stakers en dat zij vrezen voor arbeidsonrust
bij de komende, noodzakelijke reorganisatie
Terwijl reizigers mopperend bij de bus
haltes staan en steeds meer buschauf
feurs stakingsmoe geraken, wordt erach
ter de schermen druk gezocht naar een
oplossing voor het nu al 21 dagen duren
de conflict in het streekvervoer.
of bij de volgende CAO-onderhandelingen.
„Met elkaar praten is de enige echti;
oplossing voor dit klassieke werkconflict",
meent Van der Heijden. Toch is het niet zo
eenvoudig een onafhankelijke derde te
vinden. „Alle partijen moeten meedoen,
anders werkt het niet."
Ons land kent geen echte bemiddelaars
traditie. het komt maar zelden voor. „Dat is
op zich niet zo vreemd, want in de CAO-
onderhandelingen gaat het om de macht,
en die geef je niet graag uit handen. Zeker
niet als vakbond, want het stakingsmiddel is
jouw enige machtsmiddel. Bij bemiddeling
of arbitrage ben je dat wapen kwijt."
Er zijn wel voorbeelden van een
onafhankelijk of technisch voorzitter. Zo
heeft de commissaris van de koningin in
Flevoland, Han Lammers, jarenlang de
CAO-onderhandelingen in de bouw
voorgezeten. Naar tevredenheid, al is het
geen garantie voor succes.
Arbitrage wordt in de Verenigde Staten
veel toegepast. Als beide partijen er niet
uitkomen, geven zij in een gesloten envelop
hun ultieme bod aan een onafhankelijke
derde. Die kiest dan het meest redelijke.
„Dan ook blijken partijen wonderlijk dicht
bij elkaar te zitten", aldus Van der Heijden.
„Nadeel is wel dat toch een van beide
partijen wint, zelfs al hebben ze beiden
water bij de wijn gedaan." De Amsterdamse
hoogleraar verwacht niet dat arbitrage
gemeengoed wordt in Nederland, zelfs al
lijken de arbeidsverhoudingen verhard.
„Uiteindelijk is toch niemand tevreden."
Prins Bernhard bedankt volk
voor 'steun en medeleven'
„Nu mijn gezondheidstoe
stand dermate is verbeterd
dat ik de afdeling intensive
care heb mogen verlaten en
ik voor mijn verdere behan
deling verhuisd ben naar een
afdeling waar ik een grotere
bewegingsvrijheid heb, wil ik
niet meer wachten met het
uiten van mijn grote dank
baarheid aan al degenen die
mij hebben willen doen we
ten hoe dicht zij bij mij ston
den gedurende de afgelopen
maanden."
Dat schrijft prins Bern
hard in een brief die gisteren
naar alle media is gestuurd.
„Ik ben er zeker van dat de
blijken van medeleven en ge
negenheid, die mij in allerlei
vorm bereikten, mij in deze
moeilijke tijd hebben gehol
pen. Ik werk nu vol
ging aan mijn verdere her
stel. Met de steun van de
hartelijke woorden en van de
gebeden van zoveel landge
noten moet dat lukken", al
dus Bernhard die sinds no
vember in het Academisch
Ziekenhuis in Utrecht wordt
verpleegd.
De 83-jarige prins is we
kenlang erg ziek geweest. In
november verwijderden de
doktoren een kwaadaardige
tumor uit zijn darmen. De
operatie was succesvol, maar
kort erna kreeg de patiënt
complicaties. Hij kreeg long
ontsteking en een shocklong.
Tot het afgelopen weekeinde
lag hij op de intensive care
van het Academisch Zieken
huis Utrecht (AZU). Nu ver
blijft hij op een gewone afde
ling en doet oefeningen om
zijn spieren testerken.
