Kanttekeningen bij
viering bevrijding
Kerk Samenleving
Paus roept christenen en joden
op tot wederzijds respect en dialoog
DINSDAG 7 FEBRUAR11995
Hüï
REDACJIE DICK V
BUITENLAND KORT 'Hebben we ons koloniaal verleden inderdaad verwerkt?'
Holocaust
Orthodoxe joden in Israël
storen zich aan foto's van
naakte holocaust-slachtof
fers in het nationale her
denkingscentrum Yad Vas-
hem in Jeruzalem. Als de
foto's niet direct verdwij
nen, betreedt geen ortho
doxe jood Yad Vashem
meer. Dit zegt Haim Miller,
voorzitter van de Organisa
tie voor orthodoxe rechten
en tevens loco-burgemees
ter van Jeruzalem, in de Is
raëlische krant Haaretz. De
orthodoxe krant Ha-Modia
had zich al eerder gestoord
aan het vertonen van de
opnamen die de nazi's ter
vernedering van hun
slachtoffers hadden ge
maakt. Het herdenkings
centrum wijst erop dat de
foto's al vele jaren aanwezig
zijn en nog nooit aanleiding
tot protest hebben gegeven.
Racisme
De Wereldraad van Kerken
beschuldigt de Verenigde
Staten van racisme en ern
stige schendingen van de
mensenrechten. Met name
op het gebied van misdaad
bestrijding komen zwarten
er stelselmatig slechter af
dan blanken, aldus Aaron
Tolen, één van de voorzit
ters van de Raad, in een
verklaring voor de VN-
Mensenrechtencommissie.
Tolen stond in oktober vo
rig jaar aan het hoofd van
een onderzoeksmissie naar
de Verenigde Staten die
zeer geschrokken terug
kwam. De Wereldraad is
met name bezorgd over de
gevolgen van de nieuwe an-
ti-misdaadwet, die in 1994
van kracht werd.
Koorknaapjes
Vier priesters uit het bis
dom Washington hebben
bekend in de jaren zeventig
een koorknaapje seksueel te
hebben misbruikt. Zij heb
ben het verzoek geléegen
hun ambt te verlaten om op
verschillende plaatsen be
handeld te worden, aldus
Washington Post. Eén van
de priesters heeft toegege
ven later nog een ander
koorknaapje te hebben
misbruikt. De krant nam
contact op met mgr. Willi
am Lori van het bisdom,
voordat zondag in de vier
betrokken parochies een
brief van de aartsbisschop
van Washington, kardinaal
James Hickey, zou worden
voorgelezen. De krant had
een anoniem vraaggesprek
met een voormalige koor
knaapje. Het bisdom en de
krant hebben de namen
van de vier geestelijken vrij
gegeven.
HOUTEN/HAARLEM
De Molukse Evangelische Kerk (GIM) heeft in een verkla
ring vraagtekens gezet bij de viering van 50 jaar bevrij
ding en van de dekolonisatie. „Zijn we werkelijk bevrijd
en hebben we ons koloniaal verleden inderdaad ver
werkt", zegt ds. E. Patty van de grootste Molukse kerk in
Nederland.
Indonesië en met de Molukse
kerk daar. Door de positie van
Molukkers in Nederland heeft
de verzoening met niet-Moluk
kers een lage prioriteit gehad,
zo erkent de GIM.
,,Het koloniaal verleden van
Nederland speelt ons tot op he
den nog parten en laat ons ach
ter met veel wantrouwen en
achterdocht." Ondanks de ja
renlange miskenning en ont
kenning, ondanks ontworteling
en alle pijnlijke ervaringen 'zijn
wij dankbaar voor de ontwikke
lingen binnen onze kerk sinds
deze in 1952 werd opgericht'.
De pijn en worsteling met het
koloniaal verleden zullen moe
ten worden omgesmeed in een
stimulans voor de oecumeni-
Het onverwerkt koloniaal verle
den is niet alleen de pijn van de
- Molukse kerken in Nederland,
aldus de verklaring. Ook de Ne
derlandse kerken worstelen er
mee. „De vraag blijft of wij als
Molukse en Nederlandse kerken
er ooit van verlost willen wor
den."
De Molukkers en de GIM
hebben hun plaats in de ge
schiedenis van de dekolonisatie
niet altijd als rechtvaardig erva
ren. De GIM voelt zich niet al
leen verbonden met het Mo
lukse volk in Nederland in zijn
worsteling op kerkelijk, maat
schappelijk en politiek gebied,
maar ook met de Molukkers in
sche gemeenschap in Neder
land en zullen moeten leiden
tot formalisering van de oecu
menische betrekkingen, met
Indonesië in het algemeen en
Ambon en de Molukken in het
bijzonder. „Als GIM zijn we er
van overtuigd dat dit de enige
weg naar de toekomst is", zegt
de verklaring.
Ds. Patty noemt het bezoek
van een Molukse delegatie
vanuit Nederland aan Indonesië
volgende maand een 'door
braak'. Het is voor de eerste
keer dat de Molukse kerken in
Nederland - die het streven
naar een onafhankelijk Moluk
ken ondersteunen - officieel
contact hebben met de Molukse
kerk in Indonesië die (onder
druk van de regering) geen
steun aan dat streven kon ge-
In 1988 hebben de Neder
landse Hervormde Kerk en de
Gereformeerde Kerken het recht
van de Molukkers erkend een
eigen republiek uit te roepen.
VATICAANSTAD
Paus Johannes Paulus II heeft
christenen en joden opgeroe
pen tot wederzijds respect en
verdieping van de dialoog. In
een wereld die door confronta
tie en geweld wordt geken
merkt, zouden zij efficiënter
kunnen bijdragen aan gerech
tigheid en vrede, zei de paus
gisteren tijdens een ontmoeting
met de koepelorganisatie van
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen: te Delft: mevr. F.A. Kop-
mels-Benthem te Streekgemeente
Maas en Waal; te Hollandscheveld
Amerikaanse joden, het 'Ameri
can Jewish Committee'.
Hij riep ook op tot gebed en
concrete inzet voor vrede in het
Heilige Land. Verder herinnerde
hij aan de bevrijding van het
concentratiekamp Auschwitz,
vijftig jaar geleden. „De herin
nering aan de jodenvervolging
zou een nieuwe impuls aan een
gemeenschappelijke inspan
ning voor gerechtigheid r
geven."
De paus herinnerde aan het
dertig jaar geleden verschenen
document 'Nostra Aetate', dat
destijds de aanzet vormde tot
fundamentele veranderingen in
de verhouding met het joden
dom. „Voor de misverstanden
en moeilijkheden komen lang
zamerhand vertrouwen en we
derzijdse achting in de plaats",
aldus de paus.
GENEVE ANP
uitengewone
jk te Tholen;
:helfhorst) (S
lingenteWadd
i; te Almelo (wijk
Schelfhorst) (SoW): A.A. van Houwe-
n te Waddinxveen (Immanuel-
CHR.GEREF. KERKEN
Beroepen: te Siegerswoude-de Wilp-,
A. den Boer, voorheen nederlands ge
reformeerd predil
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Wereldraad: ontwikkeling economie
moet gepaard met sociaal beleid
zullen worden getekend. Kes-
hishian benadrukte het belang
dat de oecumenische beweging
hecht aan een effectief interna
tionaal bestuur dat zich vooral
op menselijke ontwikkeling
richt.
Namens de kerken nodigde
Keshishian Boutros-Ghali uit
voor de oecumenische dienst
op 6 maart in de lutherse kathe
draal, waarin de bisschop van
Kopenhagen zal voorgaan. Hij
informeerde de secretaris-gene
raal over andere activiteiten die
oecumenische en interreligieu
ze organisaties tijdens de top
hebben gepland.
De Wereldraad van Kerken
vindt het essentieel dat econo
mische ontwikkeling gepaard
gaat met sociaal beleid. Dat
heeft aartsbisschop Aram Kes
hishian, voorzitter van het cen
traal comité van de Wereldraad,
in New York gezegd tijdens een
gesprek met Boutros Boutros
Ghali, de secretaris-generaal
van de Verenigde Naties. Dat
heeft de Wereldraad gisteren in
Genève bekendgemaakt.
Keshishian en Boutros Ghali
spraken over de concept-verkla
ring en het actieplan, die tijdens
de Sociale Top in Kopenhagen
DE SPITS
Kerktorens bepalen al eeuwenlang het silhouet van dorp
en stad. De oerdegelijke, robuuste, massieve architectuur
als eerbetoon aan God houdt ook in deze tijd van
secularisatie stand. De kerk mag dan hebben geleerd een
toontje lager te zingen, het klokgelui klinkt op
zondagmorgen niet minder dominant. Het instandhouden
houden van deze bouwwerken is allang geen exclusieve
plicht meer van een kleine groep gelovigen, maar wordt
gezien als een zaak van algemeen belang. In deze rubriek
wordt het werk van oude bouwmeesters gezien door de
lens van fotograaf Loek Zuyderduin.
De Spits: de toren van de rooms-katholieke
kerk van de parochie St. Jan's Onthoofding aan de
Zuidbuurtseweg in Zoeterwoude. De kerk is gebouwd in
1904 als een creatie van de architecten J. Cuypers en J.
Stuyt.
5
1
4
8
6
4
7
2
6
6
7
10
2
9
9
6
2
3
3
8
6
6
8
4
6
8
9
6
6
7
6
7
6
6
2
8
6
2
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
OPGAVE
OPLOSSING
SLEUTELWOORD
In sommige vakjes staat een ge
tal dat correspondeert met een
getal in de balk onderaan. De let
ters die ingevuld worden in de
vakjes met een getal, kunnen ook
op de balk worden ingevuld. Ver
ticaal vormen de letters in de
eerste en derde kolom ook een
woord. Hoe luidt "het sleutel
woord?
Horizontaal:
1. militaire rang; 2. weifelen; 3.
drevel; 4. volstrekt; 5. keuze; 6.
besluiteloos zijn; 7. muziekgezel
schap; 8. soort populier.
WOORDZOEKER
Overgebleven woord:
RADIOGIDS
DE RECHTER
Mr. Jesse van Muylwijck
HEINZ
/AT BE/V S/AT(S(/&./J/<- DE
EERSTE E/V/&E D/£
Z/OT ZO VER VA// DE
&EWOOMDE WERELD
WAA3T.
BOES
I0H
wfMt
HET WEER
Voelbaar kouder
In een brede westelijke stroming
werd gisteren vochtige lucht aan
gevoerd, zodat in veel West-Eu-
ropese landen het sombere, wat
druilerige weertype aanhield. Maar
juist boven de Noordzee en onze
westelijke kuststrook was er een
brede opening in de grijze deken.
Waarschijnlijk heeft hier een föhn
effect boven de Engelse en Schot
se heuvels een rol gespeeld. Op de
Britse Eilanden werd het plaatse
lijk 14 a 15 graden.
Ook bij ons heerste al een beetje
een lentesfeer. Bij volop zon steeg
het kwik in de middag naar 10 of
11 graden. De voorjaarskriebels
blijven beperkt tot een enkele dag.
Vandaag gaat het vanuit het noor
den regenen; de overgang naar to
taal ander weer. Boven de Noord
kaap ligt een zeer omvangrijk lage-
drukcentrum die koude lucht, af
komstig van de ijsvelden ten oos
ten van Groenland in de richting
van de Noordzee stuurt.
Vrijwel overal in Europa gaat het
kwik de komende dagen omlaag.
Depressies van de oceaan gaan
langs een heel zuidelijke route in
de richting van het Iberisch schier
eiland. De uitgedroogde gebieden
in Zuid-Spanje krijgen na maanden
van droogte eindelijk regen van be
tekenis. Op onze breedte
kou-inval uit het noorden
opgehouden door een storinj
via het Engelse Kanaal naarl
oosten koerst. Het blijft da;
morgen nog geruime tijd b<
met regen, mogelijk later
gaand in natte sneeuw.
Vanaf donderdag komen wecu^
in de koude lucht terug. Op ft*
meter hoogte daalt het kwik
graden. Dat stimuleert de bu
vorming boven de Noordzee,
terse buien met hagel en snt
worden afgewisseld door opk
gen bij soms krachtige noordi!1
:id(
tenwind. Het wordt voelbaarI jeu1
lori
der; overdag wordt amper 4 g
gehaald, 's nachts gaat het 1
graden vriezen. Het ziet er nij n V
naar uit, dat op korte termijn
te oceaanlucht in de buurt kot
Wellicht koelt het in het week
nog verder af. Kleine storing*
het hoge noorden kunnen hiepgd
r, >ev
daar zelfs een laagje sneeuw;
terlaten. De huidige situatie li
een beetje op die van de eerst
nuariweek, toen we ook te ma
hadden met koudetransportv NAS
over zee. Dat geeft het v\
winterse trekjes, maar uitzich e
een degelijke vorstperiode me oud
tuurijs i:
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
Noorwegen;
Wisselend bewolkt
het zuiden met
sneeuw. Middagtemi
het zuiden
noorden van Noorwegen.
Morgen iets kouder.
Zweden:
Eerst nog een enkele win
terse bui, verder droog en
flinke opklaringen. Veel
wind. Middagtemperatuur
dalend naar -2 graden in
het zuiden
Denemarken;
Bewolkt en regenachtig.
Vandaag later op de dag
van het noorden uit opkla
ringen en winterse buien.
Middagtemperatuur van
daag circa 6 graden, mor
gen aanmerkelijk kouder
bij een temperatuur van enkele graden
boven het vriespunt.
Engeland, Schotland, Wales en Ierland:
Bewolkt en regenachtig. In Schotland
en later ook in noord-Engeland
lend bewolkt en enkele sneeuwbuien.
Middagtemperatuur in Schotland da
lend naar 3 graden morgen, in het zui
den maxima rond 10 graden.
België en Luxemburg:
Bewolkt en vooral vanavond en morgen
perio
gen r<
d6gra
Noord- en Midden-Frankrijk:
Vandaag in het noorden bewolkt, in mid
den-Frankrijk ook af en toe zon. Droog.
Morgen later op de dag in de noordelijke
en westelijke departementen af en toe
regen. Middagtemperatuur rond 12 gra
den, morgen enkele graden lager. Tem
peratuur op 1000 meter in de Jura en
de Vogezen circa +3 graden.
Spanje:
Vandaag van het westen uit toenemende
bewolking, in het westen mogelijk ge
volgd door wat regen. Morgen bewolkt
en af en toe regen, later op de dag naar
het oosten wegtrekkend. Aan de zuide
lijke en oostelijke Costa's waarschijnlijk
droog en zonnige perioden. Middagtem
peratuur 16 graden, aan de Costa's cir
ca 20 graden. Morgen enkele graden
Canarische Eilanden:
Vandaag af en toe zon, maar ook wol
kenvelden. Mogelijk af en toe wat regen.
Morgen opnieuw zonnig en droog weer.
Middagtemperatuur rond 21 graden.
Zuid-Frankrijk:
Vandaag nog vrij zonnig en droog. Mid
dagtemperatuur tussen 15 en 19 gra
den. Morgen vanuit het westen meer be
wolking en vooral later op de dag af en
toe regen. Temperatuur overal rond 15
graden. In de Pyreneeën zakt de
sneeuwgrens tot rond 1600 meter. In de
Franse Alpen blijft het tot morgenavond
droog. Temperatuur op 2000 meter in
de Alpen eerst oplopend naar +6 gra
den, morgen weer dalend tot circa 2 gra
ving van Venetië ligt de temperatuur iets
lager. De temperatuur op 2000 meter
ligt vanmiddag rond +7 graden, morgen
middag op de meeste plaatsen nët iets
regen of motregen. In de Beierse Alpen
boven 1300 meter sneeuw. Maxima
rond 9 graden. In de loop van de dag in
het noorden kouder en mogelijk enkele
winterse buien. Morgen in het zuiden
bewolkt af en toe regen, sneeuwgrens
dalend naar 1000 meter, elders wisse
lend bewolkt en enkele sneeuwbuien.
Maximumtemperatuur morgen uiteenlo
pend van 2 graden in het noorden tot 8
in het zuiden.
Zwitserland:
Bewolkt en plaatselijk wat regen, vanaf
1400 meter sneeuw. Aan de zuidkant
van de Alpen af en toe zon en droog.
Temperatuur op 2000 meter iets onder
nul, in het uiterste zuiden enkele graden
Oostenrijk:
Wolkenvelden en op de meeste plaatsen
droog. Morgen geleidelijk toenemende
kans op neerslag, sneeuwgrens rond
1200 meter. In Karmthië en Steiermark
overwegend droog en af en toe zon.
Temperatuur op 2000 meter iets onder
Zon op 08.09 Zon onder
Maan op 11.36 MaanonderO,'
Waterstanden Katwijk
Weerrapporten 06 februari 19 ui
13 11
10 9
16 10
Istanbul regenbui
Klagenfurt onbew.
Kopenhagen regen
Johannesburg licht bew./
New Orleans onbew./
COLOFON
DIRECTIE: B.M. Essenberg, G P
J. Kiel (adj),
HOOFDREDACTIE: Jan-Geert Majoor, F
Nypels. Henk van der Post (adj)
OMBUDSMAN R D. Paauw, tel dag. 9
11.30 uur 071 -356215, of per post
HOOFDKANTOOR.
>oseveltstraat 82,2321 BM Leiden
ilefoon 071-356356-
ities071-323508
per kwartaal
per jaar ƒ337,55 336,55
VERZENDING PER POST
Nederland: per kwartaal 134,50
ovenge landen op aanvraag
KLACHTEN BEZORGING
mat/mvrij; 1
t 10 00-12.00 uur. Tel 071 -128030
