Vredesplan Ulster in gevaar Ergste wateroverlast lijkt in buurlanden achter de rug Buitenland Jniek politiek kwartet :an elkaar niet helpen Maaltijd na dag vasten Justitie onderzoekt bedrijf Berlusconi Peru wil omstreden grens demilitariseren Corrupt leger Sierra Leone kan strijd tegen rebellen niet aan INDERDAG 2 FEBRUARI 1995 ANP Algemeen Nederlands Persbureau se Agentur GPD Geassocieerde Pers Diens Independent RTR Reuter UPI raakse deserteur vergiftigd nden Britse artsen hebben thallium-vergiftiging geconsta- erd bij een gedeserteerde soldaat uit Irak. De man, majoor Sa- al-Battat, denkt dat hij vergiftigd is door de Iraakse geheime enst. Hij ligt in een ziekenhuis in Cardiff. Irak heeft in het ver den vaker thallium als wapen tegen dissidenten gebruikt. Celstraf hoge DDR-grensbewaker Voor de eerste keer heeft een hooggeplaatste officier uit voormalige DDR drie jaar gevangenisstraf gekregen in de eks processen tegen voormalige bewakers van de grens met de Een rechtbank in Berlijn achtte gisteren een van een grensregiment schuldig aan een poging t doodslag. De veroordeelde officier schoot in 1966 op een die al hulpeloos in het prikkeldraad hing. 'rans spoor: boete wegens vertraging rijs» De Franse spoorwegmaatschappij SNCF moet een boete in 10.000 franc (3.300 gulden) betalen aan twee organisaties in reizigers in het openbaar vervoer. Dat heeft de rechtbank in ïrijs besloten. De organisaties hadden elf pendeltreinen in geregistreerd die een vertraging hadden van twintig vijftig minuten. Volgens de rechter waren de meeste vertra- te wijten aan de slechte organisatie van de spoorwegen. larin en Brittan vice-voorzitters EC De Spanjaard Manuel Marin en de Brit Sir Leon Brittan gisteren door de Europese Commissie benoemd tot vice- jorzitters van het dagelijks bestuur van de Europese Unie. Ma li behoudt zijn post als eerste vice-voorzitter, Brittan volgt de een Henning Christophersen op als tweede vice-voorzitter. 'an Rossem veroordeeld voor oplichting LissELDe rechtbank in Antwerpen heeft gisteren de voormali- beursgoeroe Jean-Pierre Van Rossem bij verstek veroordeeld vijf jaar gevangenisstraf. Van Rossem, die zich op de politiek gestort en sinds 1992 in het parlement zetelt, is volgens de een oplichter en verdient de zwaarste straf. Zijn acht wagens en andere in beslag genomen goederen zijn ver- verklaard. Pas ais Van Rossems parlementaire onschend- wordt opgeheven, moet hij zijn straf daadwerkelijk on- Nieuwe wet staatsburgerschap Estland ca» President Meri van Estland heeft gisteren de nieuwe wet bdertekend op het staatsburgerschap. Nieuw is de bepaling dat iensen die het staatsburgerschap willen verwerven, ten minste rtf jaar in Estland moeten hebben gewoond. In de tot nu toe 'ldende wet (uit 1938) was dat twee jaar. De behandeling van ;n aanvraag gaat een jaar duren. Eveneens nieuw is de ver- ichting om examens af te leggen in taal en aardrijkskundige VIF akkoord met krediet voor Mexico ashingtonHet Internationaal Monetair Fonds (IMF) is giste- in formeel akkoord gegaan met een recordkrediet van 17,8 mil- dollar voor Mexico. Het krediet is onderdeel van een dins- ag door de Amerikaanse president Clinton aangekondigd leunpakket van 47,8 miljard dollar. De omvangrijke financiële ulp zorgde gisteren voor een verder herstel van de koers van de lexicaanse peso. Het financieringspakket is het grootste dat de ïstelling ooit heeft verstrekt. \ubarak, Hussein, Rabin en Arafat bijeen ro ad bloemendaal Egyptische hoofdstad Cairo jeeft vandaag een unieke Is- [lisch-Arabisch topconferen- President Mubarak heeft ko- ïg Flussein van Jordanië, de aëlische premier Rabin en O-leider Jasser Arafat uitge- digd voor wat in de Israëli- ïe media al 'de bijeenkomst de vredestichters' is ge- emd. De Egyptenaren zeggen dat top is bedoeld om de impas- in het vredesproces te door ken en met name de crisis in Israëlisch-Palestijnse over- Dezelfde geluiden zijn te ren in Jeruzalem. Maar hoe vier leiders de ontspoorde idestrein weer op de rails wil- i plaatsen, is een raadsel. De iblemen van Mubarak, Hus- n, Arafat en Rabin hebben nder te maken met hun on- rlinge verhouding dan met de jatie thuis. Dat geldt met name voor de aëlische premier. Gealar- ;erd door terreuracties van lestijnse zelfmoordcomman- 's steunen steeds minder Is- ïli's de akkoorden van Oslo Cairo over autonomie in de zette gebieden. De vraag of bins kabinet erin zal slagen olgende fase van het vre- sproces uit te voeren, is nau- lijks meer actueel. Niemand ooft dat de regering onder de idige omstandigheden het le- uit de Palestijnse bevol- ïgscentra zal laten vertrekken, n Israël is nu de meest ge lde vraag of Rabin het verkie- igsjaar 1996 zal halen. De mier zelf lijkt al te zijn be nnen aan zijn campagne. Te- n de zin van de minister van anciën zette hij deze week i dikke streep door de op 1 luari ingestelde speculatie- nst-belasting. In dit nieuwe pulisme is geen plaats voor rdere concessies aan de PLO. Anders dan Rabin hoeft Arafat h voorlopig geen zorgen te iken over verkiezingen. Maar wil niet zeggen dat zijn po- e geen gevaar loopt. De be king van de Gazastrook en Westelijke Jordaanoever is er in grote meerderheid van ertuigd dat de PLO-leider een >te vergissing heeft begaan en hij in de zomer van 1993 koord ging met het nu ge- ande vredesproces. De terugtrekking van het Is- ilische leger uit de Palestijnse volkingscentra op de Westoe- Major probeert Noordieren met TV-toespraak gerust te stellen De Britse premier Major heeft gisteravond in een voor hem ongebruikelijke televisierede gepoogd zijn vredes plan voor Noord-Ierland te redden. John Major besloot tot de toespraak nadat de protestantse Ulster Unionist Party (UUP) had gedreigd haar medewerking aan het plan te beëindigen. londen cees van zweeden correspondent De toom van de UUP was ge wekt door de onthulling van een vertrouwelijk document in The Times van gisteren. Blijkens dat document zou de Britse re gering bereid zijn de Ierse Re publiek verregaande invloed te geven in Noord-Ierland. Dominee Ian Paisley van de Ulster Democratie Party brand merkte het stuk als 'een beledi ging van de meerderheid van het Noordierse volk'. Voor Ma jor was de uiterst negatieve re actie van de meer gematigde UUP echter verontrustender. Major heeft de stemmen van de negen Unionisten nodig voor zijn meerderheid in het Lager huis. Volgens The Times voorziet het document onder meer in de vorming van een gezamenlijk Iers-Noordiers ambtelijk li chaam. Dat zou tamelijk verre gaande bevoegdheden krijgen, waaronder de macht om met de Europese Unie te onderhande len. De Noordierse protestanten zien een dergelijke stap echter als een knieval voor het katho lieke Dublin. Premier Major werd dinsdag avond zeer laat ingelicht over de nakende publicatie. Hij riep direct alle aanwezige I.ager- huisleden van zijn Conservatie ve Partij bijeen voor spoedover leg. Gisteren deed minister Mavhew van noordierse zaken direct een poging om olie op de golven te gooien. Hij omschreef het geruchtmakende artikel als 'eenvoudigweg onwaar'. In Dublin ondernam de Ierse premier, John Bruton, tezelfder tijd ook een poging de schade te beperken. Bruton noemde het artikel een 'poging het vredes proces te laten ontsporen'. Maar geen van deze pogingen vermochten de UUP gerust te stellen, waarna Major tot de te levisierede besloot. Zich rich tend tot de Noordieren zei Ma jor dat zij altijd het laatste woord zullen hebben door mid del van een referendum. Major ontkende niet dat er is gesproken over een Iers-Noor- diers bestuurslichaam. Maar hij benadrukte dat dit amtelijk ap paraat altijd verantwoording verschuldigd zal zijn aan een Noordiers parlement. Waar schijnlijk waren de woorden van de premier voldoende om de UUP binnenboord te hou den. James Molyneaux, de lei der van de UUP, zei dat het niet zijn bedoeling is de regering ten val te brengen. De Britse en Ierse regeringen zullen naar verwachting binnen enkele weken het document publiceren dat moet dienen als discussiestuk voor de komende onderhandelingen met de poli tieke partijen in Noord-Ierland (waaronder ook de katholieke IRA en de protestantse terreur groepen). FOTO REUTER BENOIT DOPPAONE Het water van de Maas daalt. In Dinant is het meteen schrobben en kuisen geblazen. ver had in juli 1994 moeten be ginnen. Niet alleen is er nog geen soldaat overgeplaats, maar de Israëli's bouwen door in de nederzettingen alsof er nooit een vredesproces is begonnen. Ondertussen daalt het levens peil in de Gazastrook met de dag. Terwijl ze Arafat na elke bij eenkomst met Israëlische lei ders horen verklaren dat hij be grip heeft voor Israëls veilig heidsproblemen, steunt volgens recente - opiniepeilingen een meerderheid van de Palestijnen de zelfmoord-terreur. Net als in Israël is het volk aanzienlijk mi litanter dan de regering. Er is geen sprake van dat Arafat in deze omstandigheden ook maar een begin kan maken met het liquideren van de milities van de islamitische extremisten. Ook Mubarak en Hussein zien zich aan het thuisfront ge confronteerd met toenemende oppositie. De Jordaanse bevol king wacht met ongeduld op zichtbare resultaten van het vredesverdrag met Israël. Naar mate het wachten langer duurt, groeit de aanhang van de poli tieke islam. In Egypte roept de regering om de paar maanden dat de terreur van de Gama'a el- Islamiyeh is overwonnen. Maar het geweld van de afgelopen weken spreekt andere taal. Elk van de vier leiders die vandaag in Cairo bijeen zijn, met name Rabin en Arafat, kampt met grote binnenlandse problemen. Het is moelijk in te zien hoe ze elkaar wat dat be treft kunnen helpen. Niemand verwacht dat Arafat zijn aan spraken op de Westelijke Jor daanoever en Oost-Jeruzalem zal opgeven om Rabin in 1996 aan een overwinning te helpen. En zelfs als hij het zich politiek kon veroorloven, zou Rabin er niets voor voelen nederzettin gen te ontruimen of alle Pales tijnse gevangenen vrij te laten. Mubarak en Hussein hebben de andere twee weinig meer te bie den dan hun beste wensen. Tien tegen één dat de vier lei ders zich vanavond vastbeslo ten verklaren het vredesproces voort te zetten en elkaar bin nenkort weer te ontmoeten. Mi nister van buitenlandse zaken Shimon Peres, die samen met Mubarak de bijeenkomst heeft voorbereid, zei dat hij er veel van verwacht. Maar er zal niet worden gesproken over 'de de tails van de bilaterale betrekkin gen'. En die vormen nu juist het probleem. parus-bonn-brussel gpd-anp Het peil van Rijn en Maas in Duitsland, Frankrijk en België is gisteren verder ge daald. Hoewel het in België weer ging re genen, verwachtten deskundigen niet dat het waterpeil in de Maas weer stijgt. Voor het Duitse stroomgebied van de Rijn voor spelden de experts weinig regen. Van nacht regende het licht, daarna blijft het droog tot het weekeinde. Het water in de Duitse rivieren bleef lang zaam dalen. Rijn, Saar, Moezel en Main zakten met centimeters per uur. Zwaargé- troffen steden als Bonn en Keulen kampen waarschijnlijk nog dagen met overlast, maar het grootste gevaar is voorlopig gewe ken. Inwoners van Kleef, waar het water gis terochtend zijn hoogste stand had bereikt, hoefden hun huizen niet te verlaten. Samen met Nederlandse dijkwachten inspecteer den Duitse experts de toestand van de dij ken in Nederland. Kleef ligt tegen de Neder landse grens bij Nijmegen. Alleen nabij Charleville-Mézières in de Franse Ardennen is de situatie volgens de autoriteiten nog altijd kritiek. Het Maaswa ter bij zakte het afgelopen etmaal ruim vijf tien centimeter, maar alle tien bruggen die de twee door de Maas gescheiden stadsde len met elkaar verbinden, blijven tot nader order voor het verkeer gesloten. Het gevaar dat een of meerdere bruggen door het kol kende Maaswater worden weggeslagen, is nog altijd niet geweken. Het is nog te vroeg om in de 43 getroffen Franse departementen een exacte balans op te kunnen maken, maar verzekerings deskundigen zeiden gisteren te vrezen dat de totale schade in Frankrijk mogelijk drie miljard franc (zo'n miljard gulden) be draagt. Dat is het dubbele van eerdere schattingen. De Franse minister van milieu, Barnier, zei dat de regering om de gevolgen van overstromingen in de toekomst te beperken de regels voor bouwwerken aan rivieroevers verscherpt, de nauwkeurigheid van de weersvoorspelling verbetert en de oevers verstevigt. De Maas zakte in België met enkele deci meters, op sommige plaatsen zelfs 80 centi meter. Toch blijft de hoogste alarmfase van kracht. Langs de Lesse en de Dender is het grootste gevaar geweken. Wel kampen boe ren rond de rivieren nu opeens met de overlast van sterk opkomend grondwater. In Dinant, waar eerder deze week nog vijf honderd mensen hun huizen moesten ver- Jakarta De eerste dag van de islamitische vastenmaand Ramadan zit erop. In de Istiqalmoskee in Jakarta gebruiken de gelovigen, die alleen tussen zonsondergangen zonsopgang mogen eten, de maal tijd. FOTO REUTER ROME-MILAAN Rtr-AFP Tegen ex-premier Silvio Berlus coni, zijn broer Paulo en Salva- tore Sciascia, de chef van de be lastingafdeling van Berlusconi's mediaconcern Fininvest, loopt een onderzoek wegens corrup tie en geknoei met de boekhou ding, zo melden gisteren enkele Italiaanse kranten. Een team van onderzoeks rechters onderzoekt volgens de Corriere della Sera en La Repub- blica de praktijken van Berlus coni en zijn bedrijf in verband met vermeende onregelmatig heden bij de transfer van de voetballer Gianluigi Lentini in 1992. De chef van het parket van Milaan, Francesco Saverio Bor- relli, wilde het nieuws voorlopig noch bevestigen noch ontken nen. Berlusconi, via Fininvest eige naar van Europees kampioen AC Milaan, zou via Zwitserse banken bijna elf miljoen gulden 'onder tafel' hebben uitbetaald om de voetballer uit Turijn te halen. Dat bedrag komt bij de ruim negentien miljard gulden, uitgesmeerd over vier jaar, die hij officieel heeft ontvangen. Berlusconi heeft een schriftelijk bevel gekregen voor ondervra ging bij het parket te verschij nen. De Italiaanse Senaat heeft gis termiddag zijn vertrouwen uit gesproken in de regering van Lamberto Dini. Van de 315 senatoren stemden 191 voor, zeventien waren tegen, twee onthielden zich van stem. De overigen (105) waren niet aan wezig. De vroegere regerings partijen Forza Italia (van Silvio Berlusconi) en Nationale Allian tie hadden hun leden opgeroe pen de vergaderzaal voor de stemming te verlaten. LIMA Rtr-AFP laten, keerden gisteren de eerste geëvacu- eerden terug. De schade die de overstromingen in Vlaanderen hebben aangericht, wordt voor lopig geschat op circa dertig miljoen gul den, veel minder dan in december 1993. De Vlaamse minister van ruimtelijke ordening Kelchtermans verweerde zich gisteren te gen de kritiek dat zijn beleid de waterover last van de Maas in Nederland heeft ver sterkt: „Nederland heeft de verdediging te gen het rivierwater wat verwaarloosd, er kent men nu ook zelf. Het effect van onze dijkverhogingen rond de Maas op de situa tie in Nederland is beperkt tot een a twee centimeter extra water". De Europese Commissie heeft op verzoek van het Internationale Rode Kruis 3,3 mil joen gulden beschikbaar gesteld voor hulp aan de slachtoffers van de watersnood in België, Nederland, Frankrijk en Duitsland. Daarmee is in één keer meer dan de helft van het geld uitgegeven voor dat het Brus selse dagelijks bestuur van de Europese Unie voor noodhulp beschikbaar heeft. In de buurt van het Engelse Leeds is giste ren een 67-jarige man verdronken. On danks herhaalde waarschuwingen voor overstromingen weigerde hij zijn huis te verlaten. De Peruaanse president, Alberto Fujimori, wil een gedemilitari seerde zone in het grensgebied waar zijn troepen de laatste da gen met het leger van Ecudaor zijn slaags geraakt. Pas dan zal Peru definitief instemmen met een staakt-het-vuren en is er een kans op een langdurige vre de tussen beide landen, aldus de president. De president van Ecuador, Sixto Duran-Ballen, bood een dag eerder al een be stand aan. Ondanks gesprekken tussen Peru en Ecuador en de papieren acceptatie van een bestand, gingen de gevechten langs de bovenloop van de rivier Cenepa gisteravond onverminderd door. Peruaanse vliegtuigen voerden bombardementen uit op militaire stellingen in Ecua dor, de Peruanen klaagden over mijnen die Ecuador op het grondgebied van Peru heeft ge legd. Ook grondtroepen be stookten elkaar. Het al jaren sluimerende, af en toe oplaaiende grensconflict is de laatste dagen geëscaleerd tot een openlijke oorlog die al ACHTERGROND NAIROBI FRANS VAN DEN HOUDT CORRESPONDENT AFRIKA De nu 28-jarige kapitein Valentine Strasser kondigde direct na zijn succesvolle machtsgreep in april 1992 aan dat hij op korte termijn een eind zou maken aan de oorlog in het zuidoosten van Sierra Leone. Het RUF en zijn mysterieuze leider Foday Sankoh zouden voorgoed worden weggevaagd. Bijna drie jaar later zijn de rebellen sterker dan ooit en is het regeringsleger absoluut niet bij machte hen effectief te bestrijden. „Er heeft rondom de rebellen altijd de nodige mist gehangen en algemeen bestaat het vermoeden dat in nogal wat gevallen de wandaden worden gepleegd door leden van het nationale leger", meent een westerse diplomaat in de hoofdstad Freetown. Voor deze rebelse soldaten werd al snel het woord sobel (soldaat-refre/) uitgevonden en van de ruim 15.000 doden die de afgelopen jaren onder de burgerbevolking zijn gevallen, wordt zeker een kwart aan het leger toegeschreven. In het begin van zijn regeerperiode verdubbelde Strasser de sterkte van zijn leger van 7.000 naar een kleine 14.000 soldaten. Eind 1993 leek Strassers voorspelling uit te komen toen zijn manschappen in korte tijd een hele reeks van militaire successen behaalden. Sindsdien heeft het leger er echter met de pet naar gegooid. Gebrek aan discipline, een zeer laag moreel en het uitblijven van soldij zijn maar enkele redenen voor het falen van de strijdkrachten. De strijd woedt vooral in gebieden die rijk zijn aan diamanten en goud. De verleiding om in plaats van te vechten deel te nemen aan de illegale maar lucratieve mijnbouw en smokkel van deze produkten, is voor velen groot. Zo'n 30.000 mensen zijn afgelopen week de burger oorlog in het Westafrikaanse Sierra Leone ontvlucht. Het Revolutionair Verenigd Front (RUF) heeft met succes een nieuw offensief geopend tegen de rege ringstroepen die de rebellie de kop moeten indrukken. De regeringssoldaten gaan zich evenzeer te buiten aan plunderingen en moorden als de RUF-rebellen. Vredesoverleg tussen beide kampen lijkt voorlopig weinig kans van slagen te hebben. Voor Foday Sankoh's strijders was het, gezien het falende offensief van het leger, niet al te moeilijk om de laatste paar maanden weer de overhand te krijgen in de strijd. Om de aandacht van de hele wereld op hun goeddeels vergeten strijd gevestigd te krijgen, gijzelden de rebellen enkele weken geleden 17 buitenlanders, onder wie mijnbouwdeskundigen en nonnen uit Italië en Brazilië. De paus heeft gisteren de rebellen en het regeringsleger opgeroepen de strijd te staken en de gijzelaars vrij te laten. Sindsdien heeft het RUF in zowat het hele land, ook vlakbij Freetown, aanvallen uitgevoerd en ruim 30.000 mensen de grens met Guinée overgejaagd. De regering van dat land deed gisteren een dringend beroep op de internationale gemeenschap om snel te helpen bij de opvang van die extra vluchtelingen, die worden bedreigd door cholera en gele koorts. Foday Sankoh, wiens uiterlijk meer weg heeft van een gemoedelijke opa dan van een vurige revolutionair, begon zijn gewapende strijd begin 1991 om, naar eigen zeggen, een eind te maken aan de terreur van de overheid en Sierra Leone om te vormen tot een echte democratie. Dat zijn strijd eigenlijk niet meer is dan een overloop van de oorlog in buurland Liberia, bestrijdt Sankoh. „Wij hebben onze eigen doelstellingen, die erop gericht zijn een democratie te vestigen. Daarin moet plaats zijn voor een vrije handel, gerechtigheid en een vrije pers." Wat wel vaststaat, is dat Sankohs RUF zijn militaire kracht vooral te danken heeft aan Liberia's belangrijkste rebellenbeweging, het Nationaal Patriottisch Front van Charles Taylor. Of Sankohs acties van de laatste paar weken zijn idealen dichterbij brengen, is uiterst twijfelachtig. De bevolking slaat vanwege de slachtpartijen, terreur en plunderingen massaal op de vlucht. Hele dorpen worden verwoest. Internationale hulporganisaties trekken zich vanwege de hevige strijd terug en na de gijzelingen hoeft het RUF voorlopig ook niet op veel sympathie in het westen te rekenen. Bovendien blijft van de economische successen, die ook bij het Internationale Monetaire Fonds niet onopgemerkt bleven, op deze manier weinig over. Temeer daar het leger de door rebellen bezette gebieden de afgelopen dagen intensief heeft gebombardeerd. Enig lichtpuntje in de huidige chaos is dat het Rode Kruis is benaderd om te bemiddelen tussen de strijdende partijen. aan tientallen soldaten het le ven heeft gekost. Hoeveel van hen Peruanen zijn en hoeveel Ecuadoranen is voor de woord voerders van beide landen een twistpunt op zichzelf. De grens langs de Cenepa is nooit precies gemarkeerd. Beide landen maken aanspraak op een strook olie- en delfstofrijke jungle. Voor Ecuador is de Ce nepa bovendien van belang omdat deze rivier via de Ama zone toegang geeft tot de Atlan tische Oceaan. Ecuador verloor in 1941 in een oorlog met Peru bijna de helft van zijn grondge bied. De Peruaanse media schre ven dat Peru dat over een veel groter en beter uitgerust le ger beschikt dan Ecuador de grens blijft versterken. F.r zou den onder andere troepen zijn aangevoerd die getraind zijn in de bestrijding van drughandela ren en de guerrillabeweging Lichtend Pad. Zij zijn goed op geleid voor strijd in het oer woud. Sinds dinsdagavond overleg gen de ministers van buiten landse zaken van beide landen met elkaar in Rio de Janeiro. Oeroude boom toont effect 'broeikas' Een van de oudste organismen ter wereld, een 10.500 jaar oude boom op het Australische ei land Tasmanië, toont volgens onderzoekers de ongewone op warming van de Aarde in de af- gelopen dertig jaar. Een Amerikaanse expert van de Colombia Universiteit in New York, Ed Cook, zei deze week in Tasmanië dat een stu die van de jaarringen van de stam duidelijk maakt dat de af gelopen dertig jaar voor wat be treft de temperatuur een re cordperiode is. „Sinds het begin van de jaren zestig is het ongewoon warm en we moeten 2000 jaar terug om een soortgelijke warmteperiode te vinden. In de afgelopen 3800 jaar is er slechts één periode ge weest die net zo warm was als de huidige", aldus Cook. De pijnboom beslaat een hec tare en werd pas in 1985 ont dekt. Aanvankelijk was niet op gemerkt dat alle takken en het gebladerte uit slechts een enke le stam groeiden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1995 | | pagina 7