KOOREMAN
Bedrijfsterreinen te duur
O Wegveegprijzen bij Kooreman
'De' zigeuner bestaat niet
Randstad
FNV zet acties in
streekvervoer door
Museum voor wetenschap en technologie
Met stapelshoge kortingentot 70%!
'Verlengde Kaagbaan
niet zomaar uitsluiten'
_10f
NDERDAG 2 FEBRUARI 1995
chef cert visser. 071 -356439.plv.-chef paul van der kooij. 071 -356441
/'ids onderzoek naar beeld vervolgde Europeanen
den caroline van overbeeke
ziet eruit als een zigeuner',
•n veelzeggende uitspraak
ier een door de eeuwen heen
istigmatiseerde groep. Zigeu-
irs: in de literatuur vaak afge-
hilderd als een haveloos volk
met een zwervend bestaan,
naangepast, primitief, asociaal
crimineel bovendien. Maat-
happelijke paria's, zondebok-
in of romantische, muzikale
ïitenstaanders: zigeuners
lan nog steeds gebukt onder
n negatief stempel dat ze
ids de middeleeuwen opge-
akt kregen.
Het wordt tijd voor een cor-
ctie van dit eenzijdige beeld,
ndt de Leidse onderzoeker
im Willems. Tijd voor nieuw
iderzoek, voor geschiedschrij-
ng die ook de onderlinge ver-
hillen in kaart brengt. ,,Een
•nuanceerd verhaal dat deze
irgeten en vervolgde groep
ensen recht doet. Het zijn
ensen van vlees en bloed: zij
ibben recht op een eigen plek
onze geschiedenis."
Willems is werkzaam bij het
•ids Instituut voor Sociaal We-
nschappelijk Onderzoek (Lis-
d) en schreef een lijvig proef-
hrift over het maatschappelij-
beeld van 'de' zigeuner door
eeuwen heen, 'Op zoek naar
ware zigeuner' getiteld. ,,De
are zigeuner bestaat niet", nu-
ïceert hij. „Mijn proefschrift
lat over de manier waarop het
Vier Fokker-70's verkocht
amsterdamDe geplaagde vliegtuigbouwer Fokker heeft vier
:okker 70's verkocht aan de luchtvaartmaatschappij Austrian
ürlines. De Oostenrijkers hebben bovendien een optie geplaatst
roor de koop van nog eens vier F-70's. De toestellen gaan vanuit
Venen onder meer vliegen op Genève, Turijn, Tirana en een
oekomstige route op Riga. Een Fokker-woordvoerder noemde
le transactie een belangrijk signaal voor andere maatschappij-
landartsopleiding terug in Groningen
ironingenDe Rijksuniversiteit Groningen (RUG) heeft over-
negatieve, eenzijdige beeld van
deze 'ongewenste vreemdelin
gen' in Europa tot stand is ge
komen. Terwijl het in feite om
uiteenlopende groepen mensen
gaat die onderling behoorlijk
verschillen. Ik heb me er altijd
al over verbaasd dat er zo wei
nig bekend is over zigeuners en
de wijze waarop zij werden bui
tengesloten. Ook hun integratie,
maatschappelijk en econo
misch, is stelselmatig gene
geerd."
Stigma
Willems onderzocht de weten
schappelijke ideeën - inclusief
de rassenhaat van de nazi's -,
over zigeuners in Europa sinds
de middeleeuwen. Machtheb
bers, - kerk, staat en groot
grondbezitters hadden baat
bij het stigma van onaangepaste
zwervers. „Sinds de middeleeu
wen werden zigeuners om
schreven als 'buitenlands' van
afkomst, nomaden met een an
dere godsdienst, rondtrekkend
in gezinsverband. Kortom: ze
waren 'anders' en werden met
achterdocht bekeken. De kerk
en adel bestrafte afwijkendheid
met een zwaar stigma. Men had
behoefte aan aangepaste, ar
beidzame burgers, gebonden
aan éénstreek."
„Eind 18de eeuw werd de de
finitieve toon gezet: een beeld
geschetst van zigeuners als één
volk, met één taal, en dus ook
dezelfde zeden en gewoonten.
Onzin: op van taal mag je men
sen niet gelijkschakelen: taal is
aangeleerd, niet overgeërfd, je
kunt wel dezelfde taal spreken
maar dat wil niet zeggen dat je
dezelfde gewoonten hebt."
Gevestigde wetenschappers
schreven de negatieve ideeën
over zigeuners gewoon van el
kaar over, vertelt Willems. „In
de 19de eeuw zie je wel stro
mingen die het over een andere
boeg gooiden en zigeuners als
een zeer romantisch volk af
schilderden: als vrij natuurvolk,
als rondtrekkende muzikanten
met exotische gewoonten. Ook
dat beeld is erg eenzijdig. Het
negatieve imago van zigeuners
heeft bovendien altijd de bo
ventoon gevoerd."
Willems houdt een pleidooi
voor herziening van dit imago
maar hij wil niet 'meehuilen in
het bos', niet uitsluitend de ver
volging en achterstelling van zi
geuners onderstrepen. „Het is
niet alleen maar een verhaal
van ellende, hun geschiedenis
was veel rijker. Er zijn ook groe
pen zigeuners die wèl geslaagd
zijn en succesvol deel uitmaken
van de samenleving. Dat moet
ook in kaart gebracht worden:
verschillen in leefwijze, econo
mische en sociale verschillen.
Want 'de' zigeuner bestaat
niet."
Nazi's
Gisteren is Willems gepromo
veerd aan de Rijksuniversiteit
Onderzoeker Wim Willems over de geschiedenis van zigeuners: „Het is niet alleen een verhaal van ellende: hun g
Leiden. „Ik voel me wel eens der erkenning. Onderzoekers te doen en te vechten voor hun
een 'academische nomade'. Je die zich aan zo'n onderwerp belangen. Ze zijn bang dat ze
maakt jezelf als wetenschapper wagen, riskeren een isolement, opnieuw worden vervolgd. De
nu eenmaal niet populair met Dat wil ik doorbreken." laatste tijd zie je dat zigeuners
een onderzoek naar een - nog - „Zigeuners zijn sinds hun meer opkomen voor hun belan-
niet-geëmancipeerde groep vervolging door de nazi's niet gen. Maar ik wil waarschuwen
mensen, zonder rechten, zon- erg geneigd om hun mond open voor een nieuwe mythe: van
één groot, gemeenschappelijk
volk met dezelfde rechten. Daar
zijn deze mensen niet mee ge
baat. Er moet recht gedaan wor
den aan hun veelzijdige ge
schiedenis: ik hoop dat mijn
onderzoek navolging krijgt."
Geen streep door
rijkskortingen
den haag «jan kuys
Het regende protesten, venijni
ge nota's en wetenschappelijke
notities, toen vorig jaar bekend
werd dat veel gemeenten veel
minder geld zouden krijgen uit
het Gemeentefonds, de belang
rijkste geldstroom van rijk naar
gemeenten.
De protesten tegen de
'herverdeling' hebben niet veel
geholpen. Alle mooie rapporten
ten spijt, zal de herverdeling
van het Gemeentefonds ge
woon doorgaan. De Raad voor
de Gemeentefinanciën, een be
langrijk adviesorgaan van de re
gering, houdt voet bij stuk en
weigert de voorstellen te her
zien. Volgens de raad is het niet
mogelijk om één kaart uit het
kaartenhuis te vervangen zon
der dat het hele stelsel in elkaar
valt. Slechts op drie punten stelt
het adviesorgaan veranderingen
voor.
Zo meldt het dat het kabi
netsvoorstel onvoldoende reke
ning houdt met verschillen in
bijstandskosten tussen gemeen
ten. Gemeenten kunnen, wat de
raad betreft, ook extra geld krij
gen voor onderhoud en opvang
van allochtonen. Ten slotte
vindt de raad dat een beperkte
groep gemeenten, die er door
de herverdeling zeer sterk op
achteruit gaan, in het jaar 2000
een afkoopsom moet krijgen.
Gemeenten maken de over
gang naar het nieuwe systeem
in vier jaarlijkse stappen. Dit
overgangsstelsel gaat in op 1 ja
nuari 1997.
•enstemming bereikt met het ministerie van onderwijs over de
inanciering van de nieuwe opleiding tandheelkunde. Daardoor
;unnen in september dertig studenten beginnen aan een weten-
chappelijke opleiding tot tandarts.
'ot 1987 had de universiteit al een tandartsopleiding. Met het
iog op een dreigend 'tandartsen-overschot', moest de opleiding
oen de deuren sluiten. Nu voorziet de overheid juist een tekort
lan tandartsen. Tegelijk met de opleiding aan de RUG, gaat aan
j le Groningse Hanzehogeschool een hogere beroepsopleiding
it mondhygiënist van start. Ook daar zijn dertig plaatsen be-
chikbaar.
Utrecht wil harddrugs verstrekken
jtrecht De gemeente Utrecht wil experimenteren met het ver
trekken van harddrugs aan verslaafden, op medische gronden
oor huisartsen. In de Domstad komt geen gedoogzone voor
ïarddrugs. Dat blijkt uit het rapport 'Drugs en overlast' van de
en de gemeente, dat burgemeester I. Opstelten heeft ge-
iresenteerd.
Vlet de drugsoverlast valt het in Utrecht overigens wel mee. De
;emeente schat het aantal gebruikers van harddrugs in de stad
ap 950,0,4 procent van de bevolking. In vergelijking met Am-
terdam, Rotterdam en Den Haag heeft Utrecht weinig te lijden
iran drugstoerisme. Dat zou mede komen omdat drugs in
Jtrecht relatief duur zijn.
Vrouw aangehouden na dood ex-man
)en haag De politie heeft een 40-jarige vrouw aangehouden
lie ervan wordt verdacht dat ze op 11 januari haar ex-man zo-
lanig heeft mishandeld dat deze'later is overleden. Het slachtof-
er, een 42-jarige Hagenaar, werd in de nacht van 10 op 11 janu-
iri gevonden. In het ziekenhuis overleed hij een paar dagen later
aan de gevolgen van hersenletsel.
Onderzoek provincie Zuid-Holland
De bedrijfsterreinen in Zuid-Holland zijn veel te duur. De
prijs moet met enkele tientallen guldens per vierkante
meter omlaag. Voor grond die in deze provincie 250 tot
300 gulden kost, betaal je elders veel minder. Dat staat in
het rapport 'Financiële vestigingsvoorwaarden Zuid-Hol
land, hooggeprezen maar te hoog geprijsd?'.
den haag anp
De provincie heeft onderzocht portondememers, fabrieken en
hoe het komt dat de laatste ja- groothandelaars zoeken hun
ren steeds meer bedrijven naar heil elders,
andere delen van het land ver- In delen van Gelderland,
Twente, Noord-Brabant en
Limburg is nog bedrijfsterrein te
koop voor 75 tot 125 gulden per
vierkante meter, aldus het rap
port. Volgens een woordvoerder
van Zuid-Holland komt dat me
de doordat de ander provincies
'een bulk subsidie' krijgen van
de EG en van het rijk om de ves
tiging van bedrijven te stimule
ren. Zuid-Holland krijgt niets.
Het provinciebestuur begint
zich langzamerhand zorgen te
maken over de ontwikkeling,
omdat juist de bedrijven die
weggaan veel werk bieden aan
laaggeschoolden. In die groep
zitten in en rond steden als Den
Haag en Rotterdam veel werklo
zen. Het provinciebestuur wil
het rapport bespreken met het
ministerie van economische za
ken, dat een nieuw regionaal
economisch beleidsplan maakt.
„We stellen voor, dat de subsi
die eerlijker wordt verdeeld", al
dus de woordvoerder.
Ruzie regio over mega-bioscoop
ke capaciteit van achtduizend
bezoekers. De gemeente ver
wacht dat het complex jaarlijks
meer dan twee miljoen filmlief
hebbers trekt. Buurgemeente
Rotterdam en het dagelijks be
stuur van de stadsregio wijzen
de plannen van Capelle af. Ze
vrezen dat de komst van het
grootschalige complex ten koste
gaat van de bioscopen in het
centrum van de centumstad.
capelle aan den ussel anp
De gemeente Capelle aan den
IJssel en het bioscoopconcem
Kinepolis uit Brussel hebben
gistermiddag 'in principe' over
eenstemming bereikt over de
bouw van een Megabioscopen-
complex op de grens met Rot
terdam. In het complex komen
twintig tot vijfentwintig bio
scoopzalen met een gezamenlij-
utrecht. anp
amsterdam anp
Amsterdam legt 45,5 miljoen
gulden op tafel voor de realise
ring van het Science Center, een
museum bij de Ij-tunnel waarin
de laatste ontwikkelingen op
het gebied van wetenschap en
technologie te zien zullen zijn.
Het college van burgemeester
en wethouders ging gisteren ak
koord met een kredietverlening,
de gemeenteraad beslist er in
februari of maart over.
Het Science Center is een
schepping van de Italiaanse ar
chitect Renzo Piano, die ook het
Centre Pompidou in Parijs ont
wierp. In totaal kost het muse
um 83 miljoen gulden. Behalve
de gemeente, betalen ook het
rijk en het bedrijfsleven een fors
deel.
Er is nog een tekort van vier
miljoen gulden. Dat valt voor
het belangrijkste deel toe te
schrijven aan het uitblijven van
het grootste deel van de subsi
die van het Centraal bestuur
van de Arbeidsvoorziening.
Daarnaast vielen de voorberei-
dingskosten hoger uit.
Vernieuwing
Amsterdam heeft zowel op toe
ristisch, als op economisch en
onderwijsgebied hoge verwach
tingen van het Science Center.
Soortgelijke musea in Londen,
Parijs, Helsinki, Kopenhagen,
de Verenigde Staten en Canada
trekken grote aantallen bezoe
kers. De Nederlandse vestiging
verwacht minimaal 520.000 be
langstellenden gedurende de
eerste tien jaar. De gemeente
hoopt dat het center het maat
schappelijk draagvlak voor we
tenschappelijke en technologi
sche vernieuwing vergroot. Die
vernieuwing wordt als essen
tieel gezien voor de economi
sche groei.
Spelenderwijs
Tenslotte ziet Amsterdam grote
voordelen voor het onderwijs.
Leerlingen raken spelenderwijs
vertrouwd met wetenschap en
techniek. Dat is van groot be
lang, omdat onderzoek uitwijst
dat er rond de eeuwwisseling
een tekort ontstaat aan mensen
met een technische en natuur
wetenschappelijke opleiding.
De gemeente stelt nog wel
een aantal voorwaarden aan de
kredietverlening. De exploitant,
de Stichting Nationaal centrum
voor Wetenschap en Technolo
gie (NCWT), moet voor eind
maart de financiering rond heb
ben en aantonen dat de bouw
kosten het budget niet over
schrijden. Naar verwachting
vindt de oplevering plaats in de
tweede helft van 1996.
louwwereld wil
lieer vrouwen
n allochtonen
oerden sandra passchier
Stichting Vakopleiding
luwbedrijf (SVB) wil zich
aan richten op vrouwen,
lochtonen en MAVO-leerlin-
in. In het bouwbedrijf wordt
komende jaren een tekort
i goed opgeleid personeel
irwacht. Vandaar dat de stich-
andere doelgroepen gaat
:naderen.
Dit blijkt uit het Werkplan
)95 van de SVB voor regio
'est. De SVB is het landelijk
Jleidingsorgaan voor bouwop-
idingen in het leerlingwezen
ecombineerd leren en wer-
:n). Regio West beslaat de pro-
ncies Utrecht, Noord-Holland
i Zuid-Holland.
,Onze traditionele doelgroe-
:n lopen sterk terug. Er zijn
eeds minder leerlingen die
aar de technische scholen
ian. Er is een tendens om een
hoog mogelijke opleiding te
ilgen", vertelt J. Schuller, re-
omanager van de SVB. „We
illen daarom door middel van
>orlichtingscampagnesleerlin-
:n weer enthousiast maken
>or een beroep in de bouw.
et een vakopleiding als tim
erman ben je verzekerd van
7 goede toekomst met garan-
op werk."
tegio West wil in dit oplei-
ngsjaar 1200 leerlingen bin-
mhalen. De SVB wil zich in de
ekomst ook gaan richten op
erklozen, gehandicapten en
uchtelingen.
MEUBELPLEIN LEIDERDORP
WOONADVISEURS
TELEFOON 071-894300
De Vervoersbond FNV gaat
door met de staking in het
streekvervoer. Ongeveer hon
derd plaatselijke actieleiders
hebben zich gisteren vrijwel
unaniem uitgesproken voor ex
tra verrassingsacties, al wordt
vanmorgen pas bepaald wélke
acties dat worden.
Duidelijk is wel dat tussen
tien uur 's ochtends en drie uur
's middags wordt geprobeerd de
minimale dienstregeling zoveel
mogelijk te ontregelen. Buiten
de stakingsuren worden stipt
heidsacties gehouden.
Gratis vervoer, een blokkade
van het VSN-hoofdkantoor (ver
enigd streekvervoer) en massale
ziekmeldingen zijn als actie
middel afgewezen. De actie
voerders stellen de stakingsuit
kering van woensdag beschik
baar aan het Rampenfonds. De
veertiende actiedag toonde ver
der het gebruikelijke beeld. In
sommige delen van het land re
den helemaal geen streekbus
sen, op andere plaatsen verliep
de dienstverlening onregelma
tig. Zo telde ZWN, die in de
Leidse regio rijdt, zes werkwilli
ge chauffeurs.
Het verenigd streekvervoer
VSN meent dat het effect van de
stakingsactie afneemt. Er rijden
in vergelijking met vorige week
meer bussen. Wel groeit bij de
werkgevers de irritatie over de
nonchalante manier waarop
tussen tien uur 's ochtends en
drie uur 's middags wordt ge
staakt. Het uitrijden wordt re
gelmatig belemmerd door slor
dig geparkeerde bussen. Ook
hebben zich woensdag voor het
eerst blokkades
Vrouwen van boze chauffeurs
vormden bij het begin van de
dienst een menselijke keten bij
de NZH in Zaandam. Volgens
VSN deden zich verder busblok
kades voor in Sneek en Ensche
de. Ook werd het busstation in
Utrecht enige tijd met bussen
geblokkeerd. In en rond Leiden
zouden zich geen incidenten
hebben voorgedaan.
Volgens VSN-woord voerder
Sleddering zijn dergelijke acties
niet toegestaan. Mocht de ko
mende dagen blijken dat de
Vervoersbond FNV vaker voor
dergelijke actievormen kiest,
dan stappen de werkgevers op
nieuw naar de rechter om een
verbod te vragen. Ook de reizi
gersorganisatie Rover speelt nog
met de gedachte de rechter te
vragen een eind te maken aan
de staking. Daartoe gaat Rover
gedupeerde reizigers oproepen
hun ervaringen te melden.
Bij de busmaatschappijen kun
nen gedupeerde abonnement
houders hun geld terugvragen.
Dat kan uitsluitend voor de da
gen waarop de buschauffeurs
24 uur hebben gestaakt. De kos
ten van vervangend vervoer
worden niet vergoed. De schrif
telijke aanvraag moet vóór 15
maart bij de busmaatschappij
en binnen zijn. Het originele
abonnement moet worden bij
gevoegd. Adressen: NZH, Bu
reau SVD, Antwoordnummer
317, 2000 VC Haarlem; ZWN
Openbaar Vervoer, Antwoord
nummer 2, 2740 VG Boskoop:
Interliner Services, Antwoord
nummer 63, 1500 WC Zaan
dam.
den haag «jan kuys
De milieurapporten over de uit
breiding van Schiphol bevatten
voldoende informatie om tot
een besluit te kunnen komen.
Dit concludeert de Commissie
voor de Milieu Effect Rapporta
ge (CMER), na bestudering van
het laatste aanvullende milieur
apport (AMER) over de luchtha
ven.
Uit de rapportages blijkt dat
met de aanleg van een vijfde
baan parallel aan de Zwanen-
burgbaan (5P), zoals het kabinet
wil, de gestelde milieudoelen
lang niet worden gehaald. Het
kabinet zal daarom in februari
bij het definitieve besluit over
de uitbreiding van Schiphol tot
mainport moeten aangeven
welke voorzieningen worden
getroffen om de leefmilieudoel
stelling wel te halen, schrijft de
commissie.
De opstellers van de AMER
hadden geen goed woord over
de suggestie om de Kaagbaan in
noord-oostelijke richting met
1650 meter te verlengen. Des
ondanks ziet de CMER nog
steeds goede perspectieven
voor dit voorstel. Zij geeft het
kabinet in overweging deze va
riant 'niet op voorhand uit te
sluiten'.
Meer informatie wil de com
missie over mogelijke slaapver-
storing als gevolg van nachtelijk
vliegverkeer, over de effecten
van geluidsoverlast in recreatie-
fjebieden en over mogelijke ge-
uidsoverlast buiten het Schip-
holgebied.
