Een happening vol raadsels
JAZZWEEK
Veelzijdig muzikant
)esluit jazzconcours
Het Nationale Toneel in 1995/96:
nieuwe stukken en klassiekers
Wereldpremière bij NDT
'Het gaat over liefhebben, ondanks
dat er vreselijk gescholden wordt'
Cultuur Kunst
DUKE
aterdag 28 januari
lue Friends, 21.30 uur.
sondag29 januari
imsession olv Jitteke Blussé, 21.30
TEBRUGKERK
(ondag 29 januari
ospelconcert door Coco York The
oices in Praise mmv The St. Mat-
lew's Jazz Pilgrims, 14.00 uur.
DSGEHOORZAAL
aterdag 28 januari
iternationaal Keytown Jazz Festival,
20.00 uur.
DE WAAG
Zaterdag 28 januari
Jazz for kids: Kinder Bigband en de
Junior Jazzers van Het Koorenhuis
Den Haag, 13.00 uur; Openbare re
petitie Bigband-workshop Streekmu-
ziekschool Leiden e.o. o.l.v. Joop van
der Louw, 15.00 uur; Finaleconceert
door deelnemers workshop mmv The
Ambassadors, 16.00 uur.
Zaterdag 28 januari
Hot House in De Waag: Nemesis
Quartet, 20.30 uur; Eef Albers Kwar
tet, 21.30 uur.
Zeemansliederen in Burcht
iden» Het zeemanskoor 'Rumor in Casa' is van de grond geko-
en en treedt morgen van 13-15 uur gratis op in sociëteit De
ireht. Ruim 20 mannen zingen onder leiding van Ton de Brou-
er shanties (sjor-liederen) en zeemansliederen. 'Rumor in Ca-
kan overigens nog zangers en muzikanten gebruiken, want
it streven is een koor van 40 mannen bijeen te brengen.
iorkonde voor O'Neill in schouwburg
a iden» De Blauwe Maandag Compagnie krijgt dinsdag 31 janu-
i in de Leidse Schouwburg de nominatie-oorkonde van de
ouden Gids Publieksprijs voor 'O'Neill (En geef ons de schadu-
en)' van Lars Noren. Aan deze toneelprijs werken meer dan 80
leaters mee. Tijdens het seizoen bepalen bezoekers welke
lorstellingen worden genomineerd. De uiteindelijke prijs, een
3 edrag van 100.000 gulden, wordt tijdens een gala-avond uitge-
ikt. De Blauwe Maandag Compagnie behoort nu dus tot de
mshebbers.
die aan het conservatorium van
Hilversum. Hij zit in het tweede
jaar en krijgt les van Ferdinand
Povel. on
Dat Van Gorp een veelzijdig
talent is bewijst hij tijdens zijn
award-presentatie. Hij opent
zijn set op sopraansaxofoon
met een knappe vertolking van
'Stolen Moments', gevolgd door
een uiterst verfijnd 'You don't
know what love is', gespeeld op
de alt. Vervolgens komt het
strakkere werk aan bod. Pop,
funk, fusion-achtige stukken
vervat in stevige arrangemen
ten.
De saxofonist speelt prachtige
improvisaties, veelal gedacht
vanuit korte licks die vervolgens
worden uitgebouwd tot opzwe
pende solofijnen. Behalve over
een mooie heldere saxofoon
klank, beschikt hij ook nog over
een zeer acceptabel stemgeluid.
De band klinkt wat log en te
weinig open in relatie tot het
lichte geluid van de altsax. Tem
pi worden laag ingezet, waar
door het lang duurt voordat de
trein op gang komt. Eigenlijk
pas na drie kwartier, in het
fraaie 'Nothing personal' begint
het totaal pas echt te spetteren.
Jammer genoeg is dit dan net
het laatste nummer. Vanmid
dag, om vier uur, klinkt in De
Waag het verlossende woord
van de jury. Dan zullen we we
ten wie zich het komende jaar
het 'Leidse Jazztalent' mag noe
men.
recensie dick hermsen
topleiders Jazz Award 1995: Lodewijk
Corp: sopraan- en altsaxofoon, zang
>en Vrolijk, drums; Robin Koerts, bas-
ar; Martijn van Iterson, gitaar; Reyn
vehand, keyboards; Gijs van Stralen,
ussie). Gehoord: 27/1De Waag, Lei-
inigmaal had het voorpro-
mma van De Waag deze
ek meer inhoud dan de
ifdact van de avond. De ge-
mineerden voor de 'Info Op-
Iers Jazz Talent Award 1995'
lakten er duidelijk werk van.
luwe bezoekers, hoorden
gekozen stukken. Opval-
dit jaar was de extra aan-
cht voor de uiterlijke presen-
ie. Titels werden vermeld, be-
)i eiders bij naam genoemd,
lar natuurlijk het belangrijk
er werd fantastisch gespeeld
lior uitstekende muzikanten,
rtom, de Leidse jazz-muzi-
ïtenwedstrijd van dit jaar
ide wederom een zeer hoog
'eau. Eén discutabel gegeven:
it Leiden geen vrouwelijke
iziektalenten? Tijdens het
icours is geen enkele dame,
4 fs niet in de begeleidende
nds, op het podium gesigna-
rd.
let laatste talent dat voor het
etlicht mocht treden was Lo-
ivijk van Gorp. De 21-jarige
tofonist speelt maar liefst in
r bands. De tijd die hem nog
vult hij met een muziekstu-
Waar ook ter wereld het Cirque du Soleil te zien is, daar barst het tumult los
Hannovers weten
wel raad met
'Die Fledermaus'
Cirque du Soleil, een Canadese producent van unieke
shows, waarin drama, straatkunst en het klassieke circus
worden gecombineerd, heeft zijn Europese hoofdkwar
tier gevestigd in Amsterdam. Als eerste produktie staat de
Europese tournee van 'Saltimbanco' op het programma.
Met deze voorstelling is 50 miljoen gulden gemoeid. De
première vindt plaats op 9 maart in een brandnieuwe
tent, met 2500 plaatsen, op het Museumplein in Amster
dam. Veertig voorstellingen moeten honderdduizend be
zoekers binnenhalen. Lukt dat, dan kan de zegetocht
door Europa beginnen, met de verovering van de wereld
als slotakkoord, zo is de hartewens van alle betrokkenen.
recensie susanne lammers
Operetten-Tournee-Theater Hannover:
Die Fledermaus van Johann Strauss Koor
en orkest van DUNA Budapest o.l.v. Gyula
Jèrmay Gehoord: 27/1Schouwburg, Lei-
amsterdam wim spruit
'Saltimbanco', een naam ont
leend aan het zestiende-eeuwse
Italiaanse woord voor straatar
tiest, grijpt terug op elementen
van het Commedia delFArte. In
de tweeëneenhalf uur durende
show worden theater, muziek,
zang, dans en kostuums op
fraaie wijze gecombineerd met
traditionele circusnummers
zoals acrobatiek, jongleren,
koorddansen en clowns. De
veertig man sterke groep arties
ten verkent de grenzen van de
acrobatische en artistieke mo
gelijkheden, ondersteund door
orkestmuziek, gedurende een
spectaculaire licht- en geluids
show. De artiesten tarten de
wetten van de zwaartekracht en
beschikken over een fenomena
le lichaamsbeheersing: allemaal
op weg naar een regelrechte
sensatie.
„Met gepaste trots gunnen
wij het Nederlandse publiek de
Europese première van 'Saltim
banco' vertelt Jean Héon, een
van de directeuren van Cirque
du Soleil Europe. „Na de voor
stellingen in Amsterdam trekt
'Saltimbanco' Europa in. We
willen in twee jaar tijd ongeveer
600 voorstellingen geven."
'Cirque du Soleil' werd in
1984 in Canada opgericht door
een aantal jonge artiesten. Ze
droomden ervan het circus op
nieuw uit te vinden. Er volgden
succesvolle optredens, uiteinde
lijk resulterend in de (derde)
show 'Saltimbanco' die nu Eu
ropa ingaat.
Het circus ontving talrijke be
langrijke onderscheidingen op
circusfestivals, waaronder het
Wereldfestival van het Cirque
de Demain in Parijs, het Morite
Carlo Festival, de Gouden Roos
van Montreux en een Emmy
Award.
Onder het publiek bevonden
zich sterren als Madonna, Jack
Nicholson, Elton John, Eliza
beth Taylor, Peter Gabriel, Lou
Reed, Barbra Streisand, Steven
Spielberg, Bill Clinton en prin
ses Diana. Time Magazine
sprak van de 'beste show ter
wereld' en inderdaad, waar ook
ter wereld produkties van het
Canadese Cirque du Soleil te
zien zijn, daar barst het tumult
los. Het publiek is razend en
thousiast over de mengeling
van straattheater, muziek, dra
ma, dans en kostuums. Het Cir
que du Soleil maakt de tongen
los.
Het is een circus zonder die
ren, alles draait om acrobatiek,
jongleren, koorddansen en
clowns. En, anders dan bij de
meeste circusvoorstellingen,
worden die van het Cirque du
Soleil vooral door volwassenen
bezocht.
Waarmee het Cirque het gro
te succes, de staande ovaties,
uitverkochte tenten en de lo
vende recensies oogst, laat zich
nauwelijks omschrijven. Het
circus is geen circus zoals we
dat kennen, het is een happe
ning vol raadsels. Het succes
overkomt de 'verkopers van ge
luk, de brengers van een zonne
tje' gewoonweg. Van het tradi
tionele circus heeft 'Saltimban
co'weinig weg.
Wie langer luistert en kijkt
zegt dat het circus lijkt op een
eigentijdse Amerikaanse musi
cal. Een half uurtje later be
kruipt je het gevoel dat je mid
den in een oorverdovend 'rock
festival' terecht bent gekomen.
Aan het eind heb je het idee te
figureren in een film van Felli-
ni...
„De inspiratie komt nog
steeds uit de kernen van het
vroegere straattheater. Wat we
bieden is een kunstzinnig cir
cus. We vertellen een verhaal,
vloeiend van het begin tot het
Laat u niet misleiden, ik ben geest noch tovenaar, man noch vrouw, zonder huis of haard ben ik god noch
duivel, geen lied of verhaal. Ik ben niemand maar heb duizenden gezichten. Ontmasker mij als u durft. Met
deze woorden wordt Salimbanco, de Europese show van het Canadese Cirque de Soleil in Nederland geïntro
duceerd. FOTO PR
eind. Maar geen verhaal als in
een boek dat van het begin tot
het eind kloppend is gemaakt.
Wij brengen gevoelens en emo
ties. Wij maken fantasieën
zichtbaar. De toeschouwers
moeten met de elementen die
zij krijgen voorgeschoteld, ook maart om 20.15 uur. Op zater-
een beetje hun eigen show ma- dag en zondag ook matinee
ken..." voorstellingen om 15.00 uur.
De Europese première van Kaartverkoop: Amsterdams
'Saltimbanco' is op 9 maart en Uitbureau, AUB-lijn; tel. 020 -
daarna dagelijks te zien 6211211 en alle WV-bespreek-
(behalve maandag) t/m 19 bureau's.
Het Hannoverse gezelschap dat
'Die Fledermaus' in Nederland
brengt, heeft de tekst wat aan
gepast om ons laaglanders tege
moet te komen. In Leiden
woont de hoofdpersoon zelfs
aan het Rapenburg. Verder
komt in deze operette, met als
thema: de bedrieger bedrogen,
een tenor voor die voortdurend
en overal in aria's uitbarst. Dat
is dan wel in het oorspronkelij
ke libretto opgenomen, maar
toch.
De reacties op de recente
Amsterdamse produktie waren
niet allemaal even positief. Een
reden hiervoor kan zijn dat de
Stopera gewoon niet de juiste
ambiance is voor ouderwetse
operette. De Leidse schouwburg
leent zich in elk geval ook hier
uitstekend voor, al is het podi
um wat benepen voor zoveel
mensen. Een andere reden kan
zijn dat deze operette met de
juiste mengeling van enthou
siasme en routine gebracht
moet worden. Dat is deze Han
novers wel toevertrouwd.
In muzikaal opzicht een stuk
verdienstelijker dan bijvoor
beeld de huidige Rotterdamse
'Carmen'. Het orkestje mag dan
minimaal bezet zijn, het speelt
muzikaal en aanstekelijk vanuit
de kleine orkestbak. Een ravijn
tje tussen zaal en conventio
neel, haast amateuristisch, de
cor.
De show steelt Piroska Pandy
als Rosalinde, de vrouw van Von
Eisenstein die in het gevang
moet vanwege een modern ver
grijp, belastingoplichting, maar
het er nog even van gaat ne
men. Pandy kan zowel mes
scherp en glashelder als zoetge
vooisd zingen, heeft een prach
tige hoogte, zowel pianissimo
als fortissimo. Bovendien zorgt
een mollig vibrato voor warmte.
Ook vermeldenswaard was Lau
rel Boyd als het dienstmeisje
Adèle, hoewel haar geluid soms
iets te ordinair schel was. Haar
vulgariteit werd nog aangezet
door het soms vreselijk schmie
rende spel, maar dat gaf het
stuk toch ook weer die toon
van: neem het alsjeblieft niet al
te serieus. De toon die je associ
eert met het Wenen van 1870.
Het Nationale Toneel brengt in het komende
seizoen drie nieuwe Nederlandse toneelstuk
ken, drie klassieke stukken en twee komedies.
Voor het festival Indië/Indonesië, dit najaar,
heeft Jan Blokker 'Soekarno' geschreven en
werkt Graa Boorasma aan een stuk over Poncke
Princen. Daarnaast brengt het Haagse gezel
schap een toneelbewerking van 'Mystiek Li
chaam', de roman van Frans Kellendonk uit
1986.
Ger Thijs, met Johan Doesburg artistiek lei
der, is tevreden dat zijn gezelschap volgend sei
zoen drie nieuwe teksten op het repertoire
heeft, nu het theateraanbod internationaal zo
sterk op het verleden is geörienteerd.
Ter gelegenheid van de opening van het
Haagse stadhuis gaat 8 september op locatie
'Julius Caesar' van William Shakespeare in pre
mière, een co-produktie van Thijs, die het stuk
heeft bewerkt, en Doesburg, die de regie voert.
Het drama over hoe machtshonger vriend
schappen breekt en eigenbelang het staatsbe
lang in de weg kan staan moet een passende
parallel vormen met de stadhuiskwestie waarbij
de PvdA-wethouders Duivesteijn en Van Otter-
loo elkaar naar het leven stonden.
De andere klassieke werken op het repertoire
zijn Molières komedie 'De mensenhater' in de
regie van de Vlaming Dirk Tanghe en 'Juffrouw
Else', een bewerking van de gelijknamige no
velle van Arthur Schnitzler uit 1924. De bewer
king is van Ger Thijs, de regie in handen van
Kim Zeegers.
Gelachen kan er worden met 'Design for li
ving' van Noel Coward uit 1932 en 'Chin-Chin'
van Francois Billetdoux uit 1959, beide geregis-
serd door Ger Thijs. In 'Design for Living' spe
len onder andere Gijs Scholten van Aschat, Pe
ter Blok en Jacqueline Blom. In 'Chin-Chin'
staan Anne-Wil Blankers en Gees Linnebank op
de planken.
ji pen haag Nieuwe Stijl is de titel van het pro
gramma van het Nederlans Dans Theater 2 op vrij-
lag 17 februari in het AT T Danstheater in Den
,(HHaag. In dit programma presenteert het NDT 2 de
,eWereldpremière van 'Cool White Fridge Knocked
Over', een ballet van de Australische choreograaf
Gideon Obarzanek. Tweede ballet is 'Blancs d'y
1 Voir* uit 1992 van de ex NDT-danser Lionel Ho-
che. Als derde staat 'Stamping ground' op het pro
gramma (zie foto), dat Jiri Kylian in 1983 al maakte
naar aanleiding van zijn ervaringen tijdens een be
zoek aan de Australische Aboriginals. Het ballet
geldt als een van de hoogtepunten uit het NDT-re-
pertoire. Kaarten voor deze avond zijn te koop bij
het Uitbureau van K&O, Oude Vest 45.
FOTO JORIS JAN BOS
Project beeldende kunst bij LVC
leiden komende zomer te zien op
(pop)festivals in Zuid-Holland,
waaronder vermoedelijk het
Leidse Werfpop.
De bedoeling van het project,
dat in samenwerking met de
stichting Program, de onder
steunende organisatie van de
provincie Zuid-Holland op het
gebied van jongerencultuur tot
stand komt, is om jongeren met
beeldende kunst in aariraking te
laten komen. Aanmelden kan
nog tot woensdag 1 februari bij
het LVC (071-146449, vragen
naar Johan Andrée) op werkda
gen tussen elf en vijf uur.
Onder de titel 'Pop Art' begint
het LVC aan een project beel
dende kunst voor niet-kunste-
naars. Dat wil zeggen: voor jon
geren die geen kunstopleiding
hebben genoten, maar wel iets
over beeldende kunst aan de
weet willen komen. Beeldend
kunstenaar Patrick Perquin, die
vooral bekend is als 'het Speu
rend Beest', zal tijdens tien bij
eenkomsten maximaal 12 kun
stenaars in spe begeleiden bij
het maken van een groot kunst
object. Het eindresultaat is de
Muzikale tuin in Voorschoten
voorschoten
Een wandeling over pianotoetsen, trekken aan gitaarsnaren van
een metertje of wat: de groepen 1 en 2 van alle basisscholen in
Voorschoten gaan een muzikale week tegemoet. Vanaf maandag 30
januari zijn twee lokalen in de muziekschool aan de Richard Wag-
nerlaan omgetoverd tot muzikale 'tuin'. Daarin 'groeien' allerlei
grote en gekke voorwerpen waar klanken uitkomen. De kinderen
mogen trekkend, bellend, lopend en dansend uitproberen om mu
ziek te maken op deze 'instrumenten'. De Muzikale Tuin is een
doe-tentoonstelling van beeldend kunstenaar Etienne Favre. De
Fransman heeft de vaak metersgrote objecten ontworpen om kin
deren heel letterlijk in aanraking te brengen met muziek. Sommige
voorwerpen zijn op bestaande muziekinstrumenten gebaseerd ter
wijl andere pure fantasie zijn. De Muzikale Tuin is een initiatief van
de streekmuziekschool en de stichting Steunfunctie Kunstzinnige
Vorming.
Luk Perceval volgende week met O 'Neill in Leidse Schouwburg
amsterdam/leiden max smith
Tien jaar bestaat de Blauwe
Maandag Compagnie. Voor een
toneelgezelschap is dat heden-
tendage niet eens meer jong te
noemen. Maar de ontwikke
lingsgang van dit Vlaamse ge
zelschap is nog steeds geplaveid
met artistieke en publieke suc
cessen. Er gaat haast geen sei
zoen voorbij of de groep schit
tert met een van haar voorstel
lingen in het Theaterfestival.
'Nachtwake' van Lars Norén,
'Strange Interlude' van O'Neill,
'All for Love' en 'Joko' zijn daar
voorbeelden van. Het succes
van 'Wilde Lea' was zo groot dat
er zelfs kaartjes op de zwarte
markt werden verhandeld.
Momenteel ontlokt de Blau
we Maandag Compagnie met
het ongeveer vier uur durende
'O'Neill, (En geef ons de scha
duwen)' van Lars Norén op
nieuw lovende perskritieken.
Aanstaande dinsdag en woens
dag is dit stuk te zien in de Leid
se Schouwburg.
De Amerikaanse schrijver en
Nobelprijswinnaar Eugene O'N
eill stierf in november 1953. Hij
heeft niet wat je noemt een ge
lukkige ouwe dag gekend. O'N
eill leed aan de ziekte van Park
inson waardoor hij nauwelijks
kon schrijven. Zijn familie-om
standigheden waren evenmin
een toonbeeld van voorspoed.
Een van zijn zonen was aan de
drugs, de andere pleegde op 40-
jarige leeftijd zelfmoord. Met
zijn dochter wilde hij niets meer
te maken hebben vanwege haar
huwelijk met de veel oudere
Charlie Chaplin. Met zijn derde
vrouw had hij een haat-liefde
verhouding.
Deze en andere biografische
gegevens heeft Lars Norén ge
bruikt voor zijn toneelstuk
'O'Neill (En geef ons de schadu
wen)'. Tijdens een denkbeeldig
bezoek van beide zoons op de
61-jarige verjaardag van O'Neill
komt het tot een pijnlijke en
ontluisterende confrontatie.
Uiteindelijk leidt dat tot een
louterende werking tussen O'N
eill en zijn vrouw. Door de bui
tengewoon effectieve vertolking
van Peter van den Begin (O'N
eill), Ilse Uitterlinden (zijn
vrouw), Stany Crets en Vic de
Wachter (de zoons) is de voor
stelling de.eerste paar dagen
niet uit je gedachten te bannen.
Het is geen opwekkend stuk
maar Luk Perceval, regisseur te
vens mede-oprichter en artis
tiek leider van de Blauwe Maan
dag Compagnie, beschouwt het
niet als destructief: „O'Neill
gaat eigenlijk over liefhebben,
ondanks dat er zo vreselijk ge
scholden en intens gehaat
wordt. Dit stuk gaat over pijn,
maar het leven doet pijn, is lij
den. Door telkens stapje voor
stapje die pijn te durven aan
vaarden, dat ervaar ik als posi
tief. De man en de vrouw zijn
met een zuiveringsritueel bezig.
Door zijn nare jeugdervaringen
wil hij het moederbeeld vernie
tigen. Zij doet dat met de vader-
gedachte door hem te sarren."
„Er zit ook iets lachwekkends
in. Dat die vier mensen in een
dusdanig drama verwikkeld
zijn, heeft deels te maken met
hele futiele, domme dingen.
Een fout cadeau, zoals die vul
pen terwijl de zonen weten dat
hun vader de ziekte van Park
inson heeft; een briefje dat niet
tijdig verstuurd is; een attentie
die niet op het juiste moment is
gegeven. Al die communicatie
stoornissen zorgen ervoor dat
de mensheid in een weerkerend
misverstand met elkaar leeft. Ik
ben een Jung-fanaat. Jung zegt
dat de wereld aan een hele dun
ne draad hangt en die dunne
draad is de psyche van de
mens."
Aan het eind van het stuk is er
sprake van harmonie. Zij neemt
de moederrol aan door tegen
O'Neill troostend te zeggen:
'Niet huilen, anders kan ik je
mama niet zijn'. En hij wordt
van een recalcitrante zieke ou
de-man, een gewillig mama
kindje door te antwoorden: 'Ja,
maar laat me niet alleen.' Dat is
een manier van warmte delen."
28 JANUAR11995
