Congres VS dreigt hulp
Mexico tegen te houden
'God van vergiffenis, vergeef de moordenaars niet'
Griekse minister niet in Auschwitz
Buitenland
Israëlische generaal berispt
voor seksistische uitlatingen
Zeven nonnen
vermist in
Sierra Leone
Ecuador cn De laatste Auschwitz-getuigen herdenken hun vennoorde volk
Dver jungle
Hulp aan burgers nu
hoofdtaak VN-militairen
linkse steun
Foor Balladur
Üpinnenalarm
Sydney
pRIJDAG 27 JANUAR11995
Agence France Presse ANP Algemeen Nederlands Persbure.
DPA Deutsche Presse Agentur CPD Geassocieerde Pers Di
Independent RTR Reuter U
De humanitaire verzorging van
de in nood verkerende burger
bevolking in Bosnië is de ko
mende maanden de belangrijk
ste taak van de ongeveer 23.000
daar gestationeerde VN-militai-
it Protest tegen regering Wit-Rusland
;oj minsk De vakbonden in Wit-Rusland hebben gistermiddag
tienduizenden op de been gebracht om tegen de economische
J politiek van de regering te protesteren. In Minsk eisten tussen de
|ar] 20.000 en 30.000 demonstranten een betere betaling voor hun
v| werk. Ook in drie andere grote Witrussische steden hadden be-
n togingen plaats. President Loekasjenko zei, voor de televisie, ge-
t krenkt te zijn door de manifestaties,
oj
Iberia vraagt nieuwe overheidssubsidie
in8 brussel De Spaanse luchtvaartmaatschappij Iberia heeft de Eu
ropese Unie gevraagd akkoord te gaan met een nieuwe over-
heidssubsidie voor het bedrijf. Naar verluidt gaat het om een be-
drag van 130 miljard peseta (ongeveer 1,7 miljard gulden). Iberia
[(J heeft laten weten dat een reorganisatieplan uit 1992, waaraan de
Spaanse regering toen 120 miljard peseta (ruim 1,5 miljard gul-
lirqden) heeft bijgedragen, is mislukt.
Li
Drie miljard mark voor werklozen
bonn» De Duitse regering wil de komende vier jaar drie miljard
mark (ruim 3,3 miljard gulden) uittrekken om langdurig werklo
zen aan een baan te helpen. Voorzitter Dieter Schulte van de
overkoepelende vakcentrale DGB hoopt dat met het plan, dat
voorziet in loonsubsidies, 180.000 werklozen aan de slag kun
nen.
;ee Samenwerking Jordanië en PLO
^jj amman PLO-leider Arafat en de Jordaanse premier Sharif Bin
'shaker hebben gisteren een samenwerkingsakkoord onderte-
kend, dat een einde moet maken aan de slechte verhoudingen
van het afgelopen jaar. De overeenkomst bevat verscheidene
onderdelen die betrekking hebben op de economische, culturele
en politieke betrekkingen.
Clinton moet eigen partij overhalen voor hulpplan
Het Amerikaanse financiële hulpplan voor Mexico dreigt
ernstig in gevaar te komen. In Washington wordt ge
vreesd dat een meerderheid in het Congres zich komen
de week zal uitspreken tegen president Clintons voorstel
dat de VS zich garant stellen voor leningen tot een be
drag van 40 miljard dollar. Clinton probeert wanhopig de
Congresleden op andere gedachten te brengen.
van Afgevaardigden en Senaat
volgende week over het steun-
plan stemmen. De tegenstan
ders zijn dezelfde die zich ruim
een jaar geleden zo fel verzetten
tegen het Noordamerikaanse
vrijhandelsakkoord (Nafta) tus
sen de VS, Canada en Mexico.
Dat werd toen, vooral dankzij
hulp van de Republikeinen,
toch goedgekeurd. Tijdens een
hoorzitting van de commissie
voor financiën in het Huis van
Afgevaardigden bleek deze
week echter geen enkel lid het
plan te steunen. Men vreest dat
garanties al gauw het karakter
van giften zullen krijgen.
Clinton heeft zijn ambassa-
washington hans de bruun
correspondent
Een groot aantal Democraten
voelt er niets voor om Mexico
met veertig miljard dollar te hel
pen. De nieuwe Republikeinse
meerderheid staat daar positie
ver tegenover. Maar de opposi
tieleider in de Senaat, Robert
Dole, waarschuwde woensdag
dat de Republikeinen Clinton
niet alléén zullen helpen. Als
Clinton er niet eens in slaagt
zijn eigen partij achter zijn be
leid te krijgen „dan hoeft hij op
onze steun ook niet te reke
nen", zei Dole.
Waarschijnlijk zullen Huis
deur in Mexico, Jim Jones, te
ruggeroepen om de Congresle
den om te praten. Jones is een
ex-Congreslid en ex-voorzitter
van de commissie voor financi
ën van het Huis van Afgevaar
digden. De regering probeert de
tegenstanders over te halen
door strenge voorwaarden te
verbinden aan de garanties,
vooral op het punt van het be
perken van de illegale immigra
tie vanuit Mexico en het aan
pakken van de drughandel.
Daardoor zouden de VS in
vloed krijgen op de manier
waarop Mexico zijn grenscon
troles uitvoert. Bovendien wil
Washington Mexico eisen stel
len over het financieel-econo-
mische beleid van de regering
van president Zedillo. Maar mi
nister van buitenlandse zaken
Christopher waarschuwde dat
dit soort voorwaarden het Con
gres ertoe kunnen brengen
nieuwe eisen op tafel te leggen,
waardoor het Nafta-verdrag als
nog zou worden uitgekleed.
De veertig miljard zijn overi
gens geen leningen, maar ga
ranties voor leningen die Mexi
co op de geldmarkt zal moeten
afsluiten. Kan het die niet aflos
sen, dan treden de garanties pas
in werking, zei Clinton dinsdag.
Minister van financiën Rubin
verklaarde dat Mexico bereid is
al haar inkomsten uit de olie
winning als onderpand aan te
bieden, voor het geval het de le
ningen niet zou kunnen terug
betalen.
Maar dat aanbod wordt niet
serieus genomen. „Je kunt je
toch niet voorstellen dat wij
hun miljarden gaan afpakken
die zij, als hun economie zo
slecht is dat zij de leningen niet
kunnen aflossen, juist hard no
dig hebben om hun bevolking
te voeden", zei het Democrati
sche Congreslid Joe Kennedy.
Ook in Mexico is er veel verzet
tegen het aanbod van president
Zedillo.
Een Israëlische generaal is giste-
rên 'streng berispt' door zijn su
perieuren wegens seksistische
uitspraken over vrouwelijke sol
daten. Tijdens een toespraak
voor middelbare scholieren in
Jeruzalem had generaal Haco-
hen beweerd dat 'de mannen te
allen tijde krijgers en de vrou
wen hoeren zijn geweest'.
De commandant van de 7de
gepantserde brigade, een van
de meest prestigieuze onderde
len van het Israëlische leger,
voegde eraan toe: „Vrouwelijke
soldaten worden meestal als se
cretaresses ingezet, en op een
gegeven moment zal het zonder
meer mogelijk zijn hen door
computers en antwoordappara
ten te vervangen".
De vrouwelijke leerlingen, die
binnenkort voor dienst worden
opgeroepen, verlieten veront
waardigd het klaslokaal en in
formeerden de media over de
affaire. Van de krijgsraad kreeg
de generaal een dubbele beris
ping „wegens het beledigen van
vrouwelijke soldaten en vrou
wen in het algemeen en omdat
hij zonder toestemming een le
zing heeft gehouden", aldus een
legerwoordvoerder. De generaal
heeft zijn excuses aangeboden
en gezegd dat zijn woorden niet
zijn gedachten weerspiegelden.
De Russische autoriteiten heb
ben vanmorgen Sergej Kovaljov
verhinderd plaats te nemen in
het vliegtuig dat een delegatie
van de OVSE, de Organisatie
voor Veiligheid en Samenwer
king, vanuit Moskou naar het
oorlogsgebied in Tsjetsjenië
moet brengen. Kovaljov is voor
zitter van de mensenrechten
commissie en de belangrijkste
woordvoerder van de tegen
standers van de Russische inter
ventie van Tsjetsjenië.
Volgens een radiostation in
de Russische hoofdstad was het
de bedoeling dat Kovaljov de
delegatie zou begeleiden. Een
woordvoerder van het Russi
sche ministerie van defensie zei
over deze kwestie 'geen infor
matie' te hebben. Minister
Gratsjov van defensie had eer
der fel uitgehaald naar de men
senrechtenactivist. Hij noemde
hem een verrader en een volks
vijand.
De OVSE-missie, die hoopt te
kunnen bemiddelen in het con
flict tussen Moskou en de lei
ders van de opstandige
Tsjetsjeense republiek, heeft
donderdag gesprekken gevoerd
in Moskou en bezoekt naburige
regio's alvorens ze zondag naar
de Tsjetsjeense hoofdstad Groz
ny gaat.
FREETOWN Rtr
Zeven buitenlandse nonnen die
deze week in de Westafrikaanse
staat Sierra Leone werden ont
voerd, zijn nog niet terecht. De
regering maakte gisteren be
kend dat de zes Braziliaanse
zusters en de Italiaanse non wa
ren teruggekeerd in een zieken
huis voor poliopatiënten in de
noordelijke stad Kambia, maar
zij trok deze mededeling vol
gens de Britse omroep BBC la
ter in.
De Katholieke Missie, waar
voor de zusters werken, had
eerder gezegd het bericht van
de regering niet te kunnen be
vestigen. Pater Ennio Casalucci
zei tegen verslaggevers dat som
migen hebben gezien dat de
zusters samen met enkele Sier-
raleoners werden meegenomen.
„Als zij nog niet zijn opgedoken,
roepen wij de ontvoerders op de
zusters vrij te laten die in Sierra
Leone zijn om kinderen te hel
pen die aan polio lijden".
ioii
ren. Daarnaast zullen de blauw
helmen hun best doen een
duurzame vrede in Bosnië te
bewerkstelligen op basis van het
staakt-het-vuren dat op 1 janu
ari voor vier maanden inging.
Dit heeft de Britse generaal
Rupert Smith gisteren gezegd
bij zijn aankomst in de Bosni
sche hoofdstad Sarajevo. Smith
nam deze week het commando
over van generaal Michael Rose.
Maar terwijl Smith nog sprak,
kwamen er uit de moslimencla
ve Bihac, in het uiterste noord
westen van Bosnië, berichten
over nieuwe artillerie-aanvallen
door de Bosnische Serviërs. De
stad Bihac is beschermd gebied
onder VN-vlag. In de binnen
stad ontploften gisteren zeker
zes zware granaten. Daarbij
raakte zeker één burger zwaar
gewond.
Waarnemers houden het erop
dat de belangrijkste taak van de
51-jarige Smith is VN-troepen te
stationeren tussen rivaliserende
groepen van de Bosnische mos
limregering en van de Bosni
sche Serviërs. De VN-militairen
zouden ervoor kunnen zorgen
dat de gevechtshandelingen te
velde op een laag pitje blijven
en zo een bijdrage leveren aan
het hervatten van de vredesbe
sprekingen.
Kovaljov mag
van Moskou
niet naar Grozny
MA-QUITO Rtr-DPA
Jndanks een internationale op-
pep om een openlijk grenscon-
uct te voorkomen, is de span-
ling tussen Peru en Ecuador
3,ianmorgen verder opgelopen.
|jen helikopter van de Ecua-
3joraanse strijdmachten be
schoot vanochtend vroeg een
ï>gerpost in Peru. Eerder maak-
2^ Quito al melding van een ge-
2/apend treffen met Peruaanse
3foepen op Ecuadoraans grond
gebied. Of er doden vielen is
sjiet duidelijk.
Het kwam deze maand al eer-
sier tot schietpartijen aan de
ens tussen beide landen, die
Elkaar al jaren het bezit van een
Huk jungle betwisten. In Lima
owam de Nationale Veiligheids-
tad onder leiding van presi-
:nt Fujimori bijeen om de si-
latie te bespreken. Beide lan-
jen hebben hun leger in het
"fensgebeid in staat van paraat-
3euneid gebracht. Peru voerde van-
aag nieuwe troepen aan.
De buurlanden en de Vere-
ligde Staten riepen beide lan
en op tot een dialoog. Argenti
ne, Brazilië, de VS en Chili
latïe garant staan voor het grens-
prdrag van 1942 zonden de
Bgeringen in Quito en Lima
isteren een boodschap waarin
latjaat dat besprekingen de enige
latyeg zijn 'om escalatie van de
Destand te voorkomen'.
I Het territoriale conflict tussen
ELDeru en Ecuador betreft het ver-
jop van de 1000 km lange
^Vens en een 340 km2 groot
'inglegebied waarin goudvoor-
aden worden vermoed.
1IARSEILLE AFP-Rtr
17i
j)e linkse burgemeester van
Jarseille, Robert Vigouroux,
leeft zich gisteren uitgesproken
0,(por de presidentskandidatuur
2fin de gaullistische premier
I3blladur. Vigouroux zei tegen
jurnalisten dat „Balladur niet
kandidaat van één partij is
dat de oude politieke
Cheidslijnen niet meer van de-
tijd zijn",
j Frankrijk heeft volgens hem
'|en rustige, gerespecteerde en
indenkende man" zoals Bal-
ijdur nodig. Hij is de eerste
'ioraanstaande linkse politicus
zich uitspreekt voor de pre-
jdentskandidatuur van de con-
4rvatieve Balladur. Deze maakt
lcplgens de opiniepeilingen van
afgelopen maanden een zeer
Tote kans in april en mei te
|orden gekozen tot opvolger
$n de huidige socialistische
Resident Mitterrand.
ambulancedienst in de
listralische deelstaat New
t)uth Wales heeft vandaag ge-
jaarschuwd voor twee soorten
ftige spinnen die in hun paar-
4d met name de Sydney teiste-
'jn. De spinnen, de Redback en
Funnel Web, houden zich
hder andere in schoenen en
jeding in kasten schuil. Giste-
In werden twee zusjes van 6 en
l, en een tachtigjarige vrouw
tbeten. Alledrie werden in het
ekenhuis opgenomen. Een
Pet van de spinnen is zeer
ijnlijk en kan dodelijk zijn.
Rails naar de dood. Meer dan een miljoen mensen werden via dit spoor naar de gaskamers van Auschwitz gebracht.
AUSCHWITZ-BIRKENAU
MAURICE WILBRINK
Waar ze eens als opeengeperst
vee in doodsangst onder de
poort van concentratiekamp
Birkenau door werden gereden
in goederenwagons, richting de
SS'ers, de honden, richting de
gaskamers aan het eind van het
lugubere terrein, om het nooit
te overleven, om nooit te kun
nen getuigen daar liepen ze
gisteren. De overlevenden, de
getuigen van de luguberste
massamoord uit de hele ge
schiedenis van de mensheid.
Met stokken schuifelden ze on
der de poort door, kromme li
chamen die een ondraaglijke
last torsen van de geschiedenis.
Maar ook de sterken, die hun
wonden na vijftig jaar nog
steeds trots weten te verbergen.
Broze overlevenden die elkaar
in een oogopslag herkennen,
ook al hebben ze elkaar nog
nooit ontmoet omdat ze het
zelfde lot delen, een zelfde ver
haal dat zich nooit werkelijk aan
een buitenstaander laat uitleg
gen. Ze liepen gisteren het ste
nige pad af, vanaf de poort met
de stompe toren langs de
spoorlijn, waar meer dan vijftig
jaar geleden hun trein stopte.
Langs de Rampe waar ze uit
hun wagon werden geslagen en
waar SS-arts Joseph Mengele
zijn selectie maakte: wie direct,
en wie wat later de dood moest
vinden. Ze liepen richting de
crematoria, die de nazi's vlak
voor de bevrijding opbliezen in
een vruchteloze poging alle
sporen van hun misdaad uit te
wissen.
Bij crematorium 2, waar hon
derdduizenden zich moesten
uitkleden en de gaskamers be
traden, werd gisteren halt ge
houden. Omstuwd door hon
derd camera's die tot in alle uit
hoeken van de wereld lieten
zien hoe de laatste overleven
den 'beroeps-overlevenden'
heten ze nu de herinnering
proberen levend te houden op
deze verdoemde plaats.
Op 26 januari 1945, schrijft Pri
mo Levi, die de herinnering aan
Auschwitz-Birkenau ongeëve
naard precies heeft verwoord,
„lagen wij neer in een wereld
van doden en schimmen. Het
laatste spoor van beschaving,
om ons en in ons, was verdwe
nen. Het werk van verdierlij-
king, door de triomferende
Duitsers begonnen, was door de
verslagen Duitsers voltooid".
Primo Levi was een van de zeer
weinigen die, omdat ze ziek en
stervende waren, door de Duit
sers waren achtergelaten toen
ze met de gevangenen die nog
konden lopen naar een ander
kamp wegtrokken. Acht dagen
lang bracht hij door in een
spooktoestand.
Levi realiseerde zich dat hij
geen mens meer was, omdat hij
elk gevoel voor grenzen had
verloren en zijn bed moest de
len met een overledene. Omdat
hij had afgewacht tot zijn bed
genoot was gestorven om hem
een stuk brood af te nemen.
Toen de volgende dag, op 27 ja
nuari 1945, de Russen kwamen
„sloeg voor ons het uur van de
vrijheid met een zware, verstop
te klank". Voor de oude overle
venden die gisteren bij de ver
woeste gaskamer bijeen ston
den, is deze klank nog altijd
zwaar en verstopt.
Hoewel we weten dat God ge
nadig is, alstublieft God, heb
geen genade met degenen die dit
hebben gecreëerd", riep overle
vende, schrijver en Nobelprijs
winnaar Elie Wiesel uit.
„God van vergiffenis, vergeef de
moordenaars van onze joodse
kinderen niet. Vergeef de moor
denaars en hun handlangers
niet. Gedenk de nachtelijke pro
cessies van de kinderen. Meer
kinderen. En nog meer kinderen.
Bang en stil. Zo stil en zo mooi.
Ons hart zou breken als we er
één zouden zien. Heeft deze aan
blik de harten van de moorde
naars niet gebroken?.
„God, genadige God, heb geen
genade met degenen die geen ge
nade hadden met de kinderen.
Als we niet vergeten, bestaat
dankzij onze joodse herinnering
de hoop op een betere wereld
waarin kinderen lachen, zingen,
elkaar bij de hand nemen en
zeggen: 'Een nieuwe morgen, een
nieuwe dag'. Een nieuwe mor
gen. een nieuwe dag voorde
mensheid.
Maar wie kan nog voortleven als
hij de processies van die kinde
ren, op weg naar de gaskamer,
heeft gezien? Er was geen keus,
zegt de oud-gevangene. Er
moesten getuigen overblijven,
er moest worden verteld welke
misdaad er was gepleegd. Het
lot, slimheid, geluk, het toeval,
kracht liet sommigen in leven.
En de allerlaatsten van hen
Wegens Macedonische vlag
De Griekse minister van buitenlandse za
ken Papoulias heeft vanmorgen niet deel
genomen aan de herdenking van de bevrij
ding van Auschwitz. Papoulias heeft zijn
reis naar het zuiden van Polen afgelast, om
dat de Poolse autoriteiten de vlag van de
voormalige Joegoslavische republiek Mace
donië tijdens de herdenking lieten wappe
ren. President Gligorov van Macedonië be
hoorde vanmorgen tot de talrijke hoog-
waardigheidsbeldeders die in Auschwitz bij
een waren.
Griekenland heeft een handelsembargo
tegen Macedonië afgekondigd om de rege
ring in Skopje te dwingen de naam van het
land te wijzigen, de vlag te laten vallen en
de grondwet te herzien. Voorzitter Nissim
Maïs van de Raad van Joodse Organisaties
in Griekenland zegt 'ontevreden' te zijn dat
„Griekenland ervoor heeft gekozen bij zo'n
plechtigheid afwezig te zijn, terwijl onze ge
meenschap bijna geheel in Auschwitz is uit
geroeid".
De nazi's hebben in Auschwitz-Birkenau
en andere kampen meer dan 60.000 Griekse
joden om het leven gebracht, zo'n 80 pro
cent van de totale joodse gemeenschap.
FOTO JONCKEL FINCK
moeten het nog altijd op zich
nemen om woorden te zoeken
voor het onzegbare. Gisteren en
vandaag luistert de wereld. En
als de zes miljoen vermoorde
joden, zigeuners, communisten,
homo's en alle anderen zouden
kunnen luisteren, dan zouden
de overlevenden van Auschwitz
opnieuw woorden te kort ko
men. Tot hen sprak Maurice
Goldstein, de voorzitter van het
Internationaal Auschwitz Comi
té: „Hoe kunnen we jullie uit
leggen dat antisemitisme en ra
cisme opnieuw de mensen ver
giftigt? Hoe etnische zuiverin
gen nu in Europa plaats vinden?
Dat jongeren zich aansluiten bij
neonazi-groepen, die het be
staan van de gaskamers ontken
nen? Doden van Auschwitz, ver
heft uw stemmen!" Grijs was
gisteren de lucht, loodgrijs, toen
de joden het kaddisj aanhieven.
Het eeuwenoude gebed voor de
doden, dat sinds vijftig jaar de
namen bevat van de vernieti
gingskampen. Mensen huilden
toen de hartverscheurende
klaagzang over Birkenau woei,
door het prikkeldraad, langs de
bakstenen schoorstenen van de
verdwenen houten barakken en
tot in de resten van de gaska
mers, waar het ongelukkige volk
haar einde vond. 'Laat hen in
vrede rusten, daar waar hun
resten zich bevinden. Vergeten
zijn zij niet. En nooit zullen zij
vergeten worden.
i '1 <s
