Kobe brandt nog
Buitenland
Motorrijders winnen strijd
tegen Europese Commissie
Niemand kent opvolger Mitterrand
Aardplaten schuiven en schuren
In de puinhopen zoeken naar privacy
Toch joods gebed 'kaddisj'
bij herdenking Auschwitz
PONDERDAG 19 JANUARI 1995
Idon
p Aj;rntu' CRD Prr% (Vm
Royale steun voor nieuwe Commissie
straatsburg Met een royale meerderheid heeft het Europees
Parlement in Straatsburg gisteren de nieuwe Europese Gommis
sie goedgekeurd. De ploeg van de Luxemburgse premier Santer
kreeg 416 van de 578 uitgebrachte stemmen. Tegen waren 103
Europarlementariërs; 59 onthielden zich. Santer zelf noemde de
uitslag'uitzonderlijkcomfortabel'.
Paus tegen discriminatie vrouwen
Sydney Paus Johannes Paulus II heeft zich vandaag op de twee
de dag van zijn bezoek aan Australië uitgesproken tegen de dis
criminatie van vrouwen. Volgens de paus moet men begrijpen
dat de rol van de vrouw in het gezin, de samenleving en de kerk
„trouw aan de waarheid van het evangelie moet zijn".
Algerije verwerpt 'akkoord Rome'
^lgiers De Algerijnse regering verwerpt het akkoord dat de be
langrijkste politieke partijen vrijdag in Rome hebben gesloten
om tot een oplossing van de crisis te komen. „Het Contract van
Rome was niet hetgeen waar Algerije op zat te wachten. Het alle
gaartje dat men in dit zogenaamde contract brengt, verwerpen
wij in grote lijnen en in detail", zo zei regeringswoordvoerder
Ahmed Attaf gisteren. „De discussies die in Rome zijn gevoerd
en het document dat er uit voort is gevloeid, blijven van geen
belang."
Belgische VN-militair veroordeeld
pRUSSELEen militair tribunaal in Brussel heeft een 20-jarige
Belgische commando gisteren veroordeeld tot vijfjaar gevange
nisstraf. De militair had een Somaliër doodgeschoten na een ge
schil over een illegale wapentransactie. Dat gebeurde in 1993
toen hij deel uitmaakte van de vredesmacht van de Verenigde
Naties in Somalië. Behalve de commando heeft het tribunaal
nog vier militairen veroordeeld wegens wangedrag in Somalië.
£ij kregen geldboetes en voorwaardelijke gevangenisstraffen.
Saddam Hussein verijdelt couppoging
nicosia In Irak zijn twee weken geleden twintig officieren uit
de luchtmacht en het leger geëxecuteerd omdat ze een aanslag
op Saddam Hussein, zijn familie en topfunctionarissen uit zijn
regering zouden hebben beraamd. Dat hebben reizigers uit Irak
gisteren gezegd. Het verhaal van de reizigers, van wie een nauwe
banden heeft met hoge Iraakse autoriteiten, volgde op berichten
van het Iraanse persbureau IRNA dat een poging om Saddam en
zijn oudste zoon Odai om te brengen eerder deze maand was
verijdeld.
Belgische premier met dood bedreigd
brussel De Belgische premier Jean-Luc Dehaene is in twee
brieven met de dood bedreigd door Groupe Islamique Armé, de
gewapende tak van het moslimfundamentalistische Algerijns
Reddingsfront FIS. Speciale politie-eenheden vonden bij een on
derzoek van de privé-wagen en dienstauto van de premier giste
ren echter geen spoor van de bommen waarmee de briefschrij
vers hadden gedreigd Dehaene die in het buitenland verblijft
op te blazen.
Zuid-Afrika: Geen amnestie ministers
pretoria De Zuidafrikaanse coalitieregering is gisteren tot de
conclusie gekomen dat er nooit een algemene amnestie aan
twee ministers en 3.500 politie-agenten is verleend. De betrok
kenen beweerden dat hen was toegezegd dat zij niet zouden
worden vervolgd voor mogelijke politieke misdrijven, begaan tij
dens het apartheidsbewind. Vorige week maakte minister Omar
(justitie) bekend dat in de weken voor de eerste algemene ver
kiezingen in april vorig jaar, duizenden mensen in het geheim
amnestie hadden gevraagd en gekregen. Zijn verklaring veroor-
zaakte grote politieke opschudding.
'Superbikes' mogen blijven rijden
straatsburg
correspondent
Europese liefhebbers van grote
motorfietsen mogen er voorlo
pig weer op los ronken. De Eu
ropese Commissie heeft giste-
i onder druk van het Europe-
Parlement een voorstel inge-
1 trokken om het maximale ver
mogen van motorfietsen tot 100
pk te beperken. Met dit voorstel
dreigden alle zogeheten super-
1 bikes boven 650 cc van de Eu-
3' ropese wegen te worden ver-
33 bannen.
i na twee jaar strijd de
overwinning te vieren! maakte
de Britse Europarlementariër en
motorfanaat Roger Barton giste-
op zijn superbike een tri
omftochtje door Straatsburg. De
verliezer, de Duitse Euro-Com
missaris voor industrie Martin
Bangemann. wilde de kleinste
niet zijn. Hij nam met al zijn
imposante 130 kilo's 'On
langs heb ik er 250 gram vanaf
weten te krijgen' achter Bar-
,ton plaats op het duozitje.
Barton heeft in de afgelopen
twee jaar in het Europarlement
!het protest tegen het voorstel
geleid. Dat deed hij niet alleen
om zijn eigen hobby veilig te
stellen, maar ook uit angst voor
het voortbestaan van de Britse
motorenindustrie. De Britse fa
briek Triumph is een van de
laatste grote Europese fabrikan
ten van supermotoren.
Behalve het Europarlement
hebben ook duizenden motor
rijders in Europa de afgelopen
twee jaar, onder andere in Den
Haag en Brussel, zeer hoorbaar
geprotesteerd tegen de voorge
nomen beperking van het mo
torvermogen tot 100 pk. Vol
gens hen klopte er niets van de
redenering van de Commissie
en de Europese verkeersminis
ters dat een verbod op super
bikes de verkeersveiligheid ten
goede zou komen.
Helemaal van de baan is het
verbod op superbikes overigens
nog niet. De Europese Commis
sie moet in de komende twee
jaar samen met onafhankelijke
deskundigen onderzoeken of de
superbikes inderdaad de ver
keersveiligheid in gevaar bren
gen. Mocht dat alsnog blijken,
dan komt de Commissie met
een nieuw voorstel terug.
Gestresste moeder
stopt lastig
zoontje in droger
Russen blijven
Grozny bestoken
GROZNY-GENÈVE
Een Zweedse moeder die haar
tweejarig zoontje vorig jaar een
tijdje in een wasdroger sfopte
om hem rustig te krijgen, heeft
tegen de politie verklaard dat ze
..geloof het of niet" van
haar kind houdt. De moeder
3 vertelde tegenover de krant Ex
pressen gestresst' te zijn ge
weest. Het jongetje had irritant
zitten doen totdat ze hem ten
slotte had opgepakt, in de was
droger had gestopt en de ma
chine had aangezet. Na twee
omwentelingen echter had de
26-jarige vrouw de wasdroger
veer uitgezet. Sinds het inci
dent vorig jaar wordt het jonge
tje door paniek bevangen bij de
aanblik van een wasdroger, al
dus Expressen. De moeder
moet voor de rechter verschij
nen wegens mishandeling.
Op de begane grond en balkons
van het stadhuis van Kobe, dat
midden in de nacht fel is ver
licht, liggen honderden mensen
in dekens gehuld. Het stadhuis
is een van de weinige gebouwen
in het centrum van deze haven
stad die electriciteit heeft. Rode
ogen die lusteloos uit de som
bere gezichten staren, ontmoe
ten de verlegen blik van een
nieuwsgierige verslaggever die
zojuist uit Tokyo is aangeko-
Een gezin probeert een mee
lijwekkend stukje privé-gebied
af te bakenen door muren om
zich heen te bouwen van kar
tonnen dozen. Buren uit een
nabijgelegen flatgebouw van
tien verdiepingen, dat bij de
aardbeving van dinsdag voor
ernstige schade gespaard is ge-
hij
bleven, brengen de nacht door
in het voorportaal.
Zij zijn bang naar huis terug
te keren voor het geval er nog
een aardbeving komt. Een van
hen, een man van middelbare
leeftijd, laat me zijn gezwollen
voeten zien die hij heeft gesne
den aan glasscherven
omgevallen lamp toe
zijn zoon rende om h
schermen in hun heen en weer
zwaaiende flat.
Hij had geluk. Ik moest den
ken aan de 33-jarige vrouw op
het eiland Awaji, die in een van
de witte houten doodskisten lag
waarover boeddhistische pries
ters begrafenisliederen zongen.
Zij had zich over een drie-jarig
kind geworpen. De moeder
werd gedood toen een zware la-
denkast op haar viel, maar het
kind heeft het overleefd.
Toen ik om 2 uur 's nachts in
Kobe aankwam, baande ik me
i te be-
PORTRET: EDOUARD BALLADUR
Russische strijdkrachten heb
ben de Tsjetsjeense hoofdstad
Grozny gisteren opnieuw zwaar
bestookt. Artillerievuur, mor
tiergranaten en bombardemen
ten maakten duidelijk dat er
van een bestand, zoals eerder
dinsdag nog gesuggereerd, geen
sprake was.
Volgens de Russische rege
ringsvoorlichtingsdienst zijn
twee Russische tankeenheden
bij het presidentieel paleis van
de Tsjetsjeense leider Dzjochar
Doedajev gearriveerd. Het prin
cipe-akkoord dat twee afgevaar
digden uit Grozny zeiden te
hebben bereikt met de Russi
sche premier Tsjernomyrdin,
bleek niet te bestaan. Behalve
het geweld in Grozny wezen
ook uitlatingen van de Russi
sche president Jeltsin hierop.
Hij sloot uit dat er direct wordt
onderhandeld met Doedajev.
Wie is Hdouard Balladur nu ei
genlijk? Die vraag is niet een
voudig te beantwoorden. De 65-
jarige Franse premier, die zich
gisteren officieel kandidaat stel
de en een zeer goede kans
maakt het in mei tot opvolger
van president Mitterrand te
schoppen, is geen man die zich
makkelijk laat kennen.
Aan anekdotes ontbreekt het
niet. Dat Balladur een haast En
gels gevoel voor stijl en de
corum heeft en een voorliefde
voor dure, Italiaanse sokken, en
dat hij niet het type is dat na
een vergadering nog even gezel
lig een biertje gaat drinken, we
ten de Fransen wel. Maar wat
hij echt denkt en wie hij is, blijft
voor velen een mysterie.
Het dagblad Le Monde deed vo
rige week een poging een por
tret van Balladur te schetsen
aan de hand van gesprekken
met mensen die de afgelopen
dertig jaar met hem werkten.
De tilel van de serie. I wee of
drie dingen die ze van Edouard
Balladur weten', is veelzeggend.
Dat hij intelligent is en een
groot analytisch vermogen
heeft, staat voor iedereen bui
ten kijf. Dat hij niet van conflic
ten en hoog oplopende debat-
-ten houdt, eveneens. Balladur
geeft de voorkeur aan consen
sus en overleg.
De Franse samenleving is zijns
inziens aan grondige hervor
mingen toe. maar niet aan
aardschokken. Hervormingen
moeten volgens Balladur plaats
vinden in een rustig klimaat, na
uitvoerig overleg met alle be
trokkenen en nadat zo veel mo
gelijk mensen van de noodzaak
Breed lachend toont Balladur zijn
vertrouwen in een voor hem goe
de afloop van de verkiezingen.
foto reuter eric caillard
zijn overtuigd.
Die 'Methode Balladur' heeft hij
de afgelopen twee jaar als pre
mier met wisselend succes toe
gepast. Op economisch gebied
maakte Balladur een voortva
rende start met de geslaagde
privatisering van een aantal
grote staatsbedrijven. Maar el
ders haèlde hij bakzeil. Pogin
gen om het onderwijssysteem
een andere financiële basis te
geven en om het minimum
jeugdloon af te schaffen voor
bepaalde categorieën jongeren,
moest hij na groot maatschap
pelijk verzet intrekken
Voor zijn critici bevestigde dat
de theorie dat Balladur geen
ruggegraat heeft en als het er op
aan komt voor confrontaties
wegloopt. De premier hield er
de veelzeggende bijnaam 'Bal-
lamou' ('dur' betekent hard,
'mou' zacht) aan over.
Maar afgelopen Kerstmis, tij
dens de kaping van een toestel
van Air France in Algiers, toon
de hij een heel ander gezicht.
Vriend en viiand moesten na de
succesvolle bestorming van het
toestel door Franse comman
do's toegeven dat Balladur die
heikele zaak uitstekend en
doortastend had behandeld. Hij
gaf persoonlijk opdracht voor
de commando-actie, terwijl een
beruchte 'houwdegen' als mi
nister Pasqua van binnenlandse
zaken dat risico niet aandurfde.
Zelfs Jacques Chirac, die Bal
ladur al dertig jaar kent en die
zichzelf tot voor kort als een
goede vriend van hem be
schouwde, is er pijnlijk achter
gekomen dat hij de echte Edou
ard niet kent. Chirac zorgde er
voor dat zijn belangrijkste advi
seur in april 1993 premier werd.
Balladur mocht van Chirac twee
jaar 'op de winkel passen' zodat
Chirac zich in alle rust op het
presidentschap zou kunnen
voorbereiden. Blijkbaar hield
Chirac het niet voor mogelijk
dat zijn 'boezemvriend' zelf am
bities in de richting van het Ely-
sée zou kunnen hebben. Chirac
en de zijnen roepen nu dat Bal
ladur hen heeft bedrogen. De
premier ontkent dat. Chirac
heeft hem simpelweg nooit
rechtstreeks gevraagd naar zijn
ambities, zegt hij.
PARUS HANS GERTSEN
Dodental aardbeving Japan blijft stijgen
In de Japanse stad Kobe zijn opnieuw felle branden uit
gebroken. Volgens de gemeente zijn meer dan 1.600
brandweerlieden ingezet om de circa 250 vuurhaarden te
blussen. Gisteren verklaarden de autoriteiten nog de
meeste problemen onder controle te hebben. De bran
den ontstaan mede doordat er nog duizenden gasleidin
gen lekken. Door gebrek aan bluswater, een sterke noor
denwind en extreme droogte kan het vuur makkelijk
overslaan.
Tokyo Rtr-AFP-DPA-UPiden. Experts vrezen nog dagen
lang naschokken, mogelijk met
sterktes van rond de 6 op de
schaal van Richter. De aardbe
ving van dinsdag had een
kracht van 7.2. Zeker 22.000 ge
bouwen zijn volledig verwoest.
De levensomstandigheden in
het verwoeste Kobe zijn cata
strofaal. De stad. met anderhalf
miljoen inwoners een van de
grootste van Japan, beschikt
stroom- en gasvoorzieningen.
Telefoonleidingen zijn uitgeval
len of hopeloos overbelast. Ko
be kampt met tekorten die zijn
inwoners tot nu toe alleen uit
geschiedenisboekjes kenden.
De ruim 230.000 dakloze in-
De brandweer slaagde er in een
grote brand in de winkelwijk
Sannomiya. die uitbrak na een
enorme explosie, te bedwingen.
De vuurzee verzwolg zeker 20
gebouwen. In de woonwijk Na-
gata ging bijna 50 hectare in
vlammen op.
Het aantal doden van de
aardbeving in Japan is inmid
dels opgelopen tot 3.289, ruim
16.000 mensen zijn gewond ge
raakt. De meeste slachtoffers
zijn gevallen in Kobe. Het aantal
vermisten bedraagt 869. De red
dingswerkers krijgen waar
schijnlijk op korte termijn hulp
van twaalf Zwitserse speurhon
woners brachten hun tweede
nacht door in de circa 620
noodonderkomens in scholen
en openbare gebouwen. Tien
duizenden zijn de stad per auto.
fiets of te voet over volledig ver
stopte wegen naar het achter
land gevlucht.
Ondertussen groeit de kritiek
op het trage verloop van de red
dingswerkzaamheden en het
puinruimen. Reddingsdiensten
hopen vandaag 260.000 mensen
van voedsel te kunnen voorzien,
maar veel slachtoffers klagen
dat de hulp hen niet snel ge
noeg bereikt. „Niemand heeft
ons iets te eten gegeven sinds
de aardbeving. De autoriteiten
reageren vreeetUk traag", ngt
de Britse Emma Lavatt.
Premier Murayama verzeker
de dat hulp onderweg is. Ik zal
ervoor zorgen dat tie noodvoor
raden de slachtoffers bereiken",
zei hij kort voor vertrek naar
Kobe. De regering heeft inmid
dels 13.000 soldaten en 27.000
politie-agenten extra naar het
rampgebied gestuurd.
Bij Japan komen drie aardschollen samen. De P^ifische plaat schuift per jaar
ca. 10 cm onder de Filipijnse plaat en de Eurayatlsche plaat.
Ook de Filipijnse plaat schuift langzaam (ca 7 cm per jaar) noordwesten.
Beroofd van huis en haard zoeken oma en kleinzoon beschutting en warmte in dekens, terwijl ze bij het zie
kenhuis van Kobe wachten op noodhulp. foto reutir kimimasa mayama
eerst door zijstraatjes een weg
langs brandweerwagens en am
bulances in de richting van het
Oriental Hotel, vroeger een van
de beste hotels in Japan. Afge
zien van loeiende sirenes en het
krakende glas van gebroken rui
ten onder mijn voeten, was alles
rustig. Ik herkende het vernielde
postkantoor alleen maar aan
het uithangbord. Het oude stad
huis was in het midden inge
stort. Een ander hoog gebouw
had een gevaarlijke bult en kon
ieder moment veranderen in
een lawine van glas en beton.
Voor de ramen van de eerste
verdieping van het Oriental Ho
tel zijn stukken plastic gehan
gen. In de hoteitoren zit een
flinke scheur en de straat ligt vol
gevallen siertegels. „Het zal
moeten worden afgebroken, net
als de helft van de gebouwen
hier", zegt een nachtwaker met
tranen in zijn ogen.
STEVE CONNOR
THE INDEPENDENT
De aardbeving in Japan was volgens seismologen
vooral zo vernietigend omdat ze dicht onder de
aardoppervlakte plaatsvond. Het epicentrum lag
bijna direct onder een stad met traditionele hou
ten huizen met daken van zware dakpannen. Die
storten gemakkelijk in en doordat tal van gaslei
dingen braken, ontstonden leven verwoestende
branden.
Volgens een Britse seismologe, Alice Walker, is
een aardbeving van 7,2 op de schaal van Richter
niet zwaar. „Daarvan hebben we er in de hele we
reld ongeveer 20 per jaar", aldus Walker. Maar de
beving deed zich slechts 30 kilometer onder het
aardoppervlak voor, waardoor seismische golven
de oppervlakte van de aarde hevig in beweging
brachten.
„Gewoonlijk vinden de aardbevingen in lapan op
een grotere diepte plaats en hebben ze dus niet
zoveel gevolgen voor het aardoppervlak", aldus
Walker. De laatste grote aardschok die Japan trof,
In 1923, had een kracht van 8,2 op de Rlaita
schaal. Er vielen 143.000 doden.
Volgens Scott Steedman, directeur van een Brits
ingenieursadviesbureau, zijn de steden in Japan
met name kwetsbaar doordat er veel oude houten
huizen staan. Die worden gemakkelijk versplin
terd en vatten al snel vlam.
Steedman, net terug uit Japan, denkt dat dat land
beter dan enige anaere natie is voorbereid op
aardbevingen I r wordt ook gewerkt aan een pro
gramma om de oude houten huizen te verstevi
gen, „Het probleem is dat dat tijd kost. Het duurt
generaties voordat het hele gebouwenbestand in
veisteikt
Bij Japan komen drie tectonische platen de Pa
cifische. Eurazlatlsche en Filipijnse platen bij
elkaar. langzaam schuiven die platen bovendien
over elkaar heen. Dit zorgt voor spanningen in
het gesteente en die ontladen zien van tijd tot tijd
in de vorm van aardbevingen.
De belangrijkste bewegingen worden veroorzaakt
doordat de Pacifische plaat vanuit het oosten on
derde Euraziatische plaat in het westen schuift
(dat heet subductie). Aan dit geologische proces
dankt lapan niet alleen aardbevingen maar ook
zijn hele bestaan. Doordat gesmolten gesteente
naar de oppervlakte stijgt, ontstaan er vulkani
sche aardlagen die boven het zeepeil zijn uitgeko
men. Zo zijn de Japanse eilanden gevormd.
In Japan worden elk jaar 1.500 aardbevingen ge
registreerd, maar slechts een kwart daarvan is
sterk genoeg om aan de oppervlakte te worden
gevoeld. Aardbevingen dit* vernielingen aanrich
ten komen minder vaak voor; echt zware bevin
gen slechts eens In de tien tot dertig jaar.
Pogingen om aardbevingen te voorspellen lelden
meestal niet tot resultaat. I loewel seismologen
kunnen schatten waar zich waarschijnlijk een
aardbeving gaat voordoen, kunnen ze geen tijd
stip of datum geven, zodat hun voorspellingen in
de praktijk waardeloos zijn,
disj zou zeggen als het door de
Poolse regering niet op het pro
gramma werd gezet. Wiesel
woont de herdenking bij na
mens het Joods Wereldcongres,
dat joden in 80 landen verte
genwoordigt.
Volgens het nu bereikte com
promis zullen tijdens de cere
monie in het voormalige vernie
tigingskamp Auschwitz-Birken-
au rouwgebeden worden uitge
sproken door vertegenwoordi
gers van zes godsdiensten
joods, katholiek, orthodox, lu
thers, calvinistisch en islami
tisch. De voorzitter van het or
ganisatiecomité, Bohdan Ry
maszewski. zegt dat er nooit
enige twijfel over is geweest dat
het joodse gebed als eerste zal
worden uitgesproken.
Na maandenlang geharrewar
over de vijftigste herdenking
van de bevrijding van het con
centratiekamp Auschwitz is er
een beslissing gevallen. Een
rabbi zal tijdens de herden-
kingsplechtigheid het joodse
gebed voor de doden, kaddisj,
uitspreken.
Joodse groepen hadden grote
bezwaren tegen de manier
waarop de Poolse regering de
herdenking (volgende week)
wilde aanpakken, in het bijzon
der tegen haar plannen om pas
na het vertrek van de hoge gas
ten gelegenheid te geven voor
het uitspreken van de kaddisj.
F.lie Wiesel. winnaar van de
Nobelprijs voor de Vrede en
overlevende van de kampen, zei
dinsdag dat hij persoonlijk kad-
Proces Simpson
begint maandag
LOS ANGELES RU Af P
De rechter in het proces tegen
O.J. Simpson heeft gisteren In
sloten gegevens, waaruit blijkt
dat de film- en fbothalhler zijn
toenmalige vrouw Nicole Brown
mishandelde, als bewijs toe te
taai Ra hta Ito bapmlrto to
vens dat de opening van het
proces tegen Simpson, die ver
dacht wordt van de moord op
Brown en een vriend, wordt uit
gesteld tot maandag.
De bewijsstukken zijn een
zware slag voor de verdediging,
die steeds had betoogd dat deze
elementen slechts bedoeld wa
ren om Simpson in diskrediet te
brengen.
