Jazzweek in teken derde lustrum
Theaterbezoek 11
procent omhoog
Cultuur Kunst
Debutantenprijs voor prozaschrijvers
Opera gaat erin als koek
Maar liefst tien dagen jazz voor jong en oud in Leiden
Vervolg van voorpagina
Dit jiar krijgt de Leidse Jazzweek die van 21 tot en met 29
janiari wordt gehouden een extra feestelijk tintje mee
dooi het behalen van het derde lustrum. De ontwikkeling
pastin een notedop: in 1980 vat een aantal jazzliefheb-
bershet plan op een jaarlijks terugkerende festivaldag te
orgaiiseren. Enige jaren later wordt hier een festivalweek
van gemaakt. Inmiddels zijn de concerten verspreid over
tiendagen. Nieuw is het 'opwarmconcert' aan de voor-
avoid van de officiële opening. Hans en Candy Dulfer
zulltn vrijdag 20 januari tijdens de Leidsch Dagblad Jazz
Niglt hun saxofoons door de Waag laten scheuren.
leidef.
Vorij jaar introduceerde de
Leide Jazzweek een senioren -
midtag voor de 55+ jazzliefheb-
bersEen formatie van de Delft-
sudentenvereniging Vergi-
lieus zal deze middag oplui-
steei. Dit jaar is er ook aan-
dack voor de Leidse Jazzkids.
Op <e laatste zaterdagmiddag,
in sanenwerking met de Leidse
en Hiagse Muziekschool, krijgt
jeugiig aankomend talent op
het fote podium van De Waag
de glegenheid zijn kunnen te
tonei.
Anstormend talent valt ook
bwonderen in de, wegens
ices geprolongeerde, talen-
tenjcht. Sportieve muzikale
strijl zal worden geleverd om
de ïl begeerde 'Info Opleiders
Jaz:Talent Award'.
Jivileum
Vijrien jaar Leidse Jazzweek
kaj natuurlijk i
zonder jubileumconcert. Ter
gelegenheid van het derde lus
trum is er een speciaal optreden
geprogrammeerd plaats met
een keur aan Nederlandse jazz-
artiesten. Onder anderen Pim
Jacobs, Frits Landesbergen en
Bernard Berkhout hebben toe
gezegd te zullen optreden. Dit
'Jazz at the Philharmonic Con
cert' kan worden bijgewoond
op dinsdagavond in de Hoog
landse Kerk.
Liefhebbers van de betere gi
taarmuziek komen goed aan
hun trekken. Voor Jan Akker
man is het al weer een tijd gele
den dat hij op de Leidse podia is
gesignaleerd. Fans van deze gi
taarreus kunnen op dinsdag in
de Waag terecht. Fcanky Doug
las kwam onlangs in het nieuws
doordat hij de Boy Edgar Prijs
voor jazz en geïmproviseerde
muziek in ontvangst mocht ne
men. Hij staat op maandag in
De Waag. Eef Albers vertegen
woordigt de eigentijdse jazz in
Nieuwe presentator Oscar-uitreiking
everly hills Talkshowpresentator David Letterman zal dit jaar
e uitreiking van de Oscars presenteren. Letterman zei ervoor te
uilen zorgen dat de uitreiking niet, zoals andere jaren, uitloopt.
Je Oscars, de belangrijkste Amerikaanse filmonderscheiding,
vorden op 27 maart uitgereikt in het Shrine Auditorium in Los
kngeles. De actrice Whoopi Goldberg, die de uitreiking vorig jaar
presenteerde, kon dit jaar niet omdat ze bezig is met filmopna
men. De voorganger van Goldberg, acteur Billy Christal, deed de
presentatie vijf jaar achtereen.
Gershwin-concert aan zee
Een groot aantal vaste bezoekers vai
die de Stichting Klassiek aan Zee in het Noordwijkse Huis ter
Duin organiseert, was erg onder de indruk van het daar vorig
jaar gehouden Gershwin-concert. Vandaar een reprise op zon
dag 15 januari. Het trio Henk Meutgeert en de Amerikaanse za
geres Deborah Brown zullen daar composities van George
Gershwin ten gehore brengen. Aanvang: 15.00 uur.
Lichte jazz in De Jongejuffer
1 'Kortjakje Jazz' brengt café De Jon-
er tot half zeven een licht jazzpro-
Onder de naai
I gejuffer zondags van half
gramma. In dit kader treedt op 15 januari Simon's Rigter Easy
Does It op. Volgende week zondag en op 29 januari is hier het
Bob Rigter Kwartet te beluisteren.
Opblaaspop '95 in 't Stathuys
Oiblaaspop, zo heet het pop-
fetival dat morgenavond voor
hö eerst in 't Stathuys, aan de
Beestraat 19 in Leiden, wordt
zEerdagavond 14 januari voor
d< eerste keer wordt gehouden.
D bedoeling van dit festival is
di betere bands van Leidon aan
hc publiek te presenteren.
Het festival wordt geopend
d<or de meidenband Honey I'm
Weijers Kwartet zorgt voor live-
jazz, voor en na de voorstelling.
Veel mensen maken de Jazz
week traditiegetrouw slechts
één avond mee. Voor hen be
staat dit jaarlijkse jazzevene-
ment uit een woensdagavond
flink plezier maken, met in vrij
wel iedere kroeg jazzmuziek en
overal mensen. Lopen is er niet
bij, want de 'borrelbus' brengt
de feestganger van het ene caté
naar het volgende etablisement.
En in de bus ontbreekt muziek
Herstel filmarchieven topprioriteit
De filmactrice Catherine De-
neuve en de algemeen direc
teur van de Unesco, Federico
Mayro, hebben de lidstaten
van de Verenigde Naties op-
geroepep mee te doen aan
een campagne voor behoud
van de filmarchieven van de
internationale cinema.
Deneuve en de acteur Clint
Eastwood werden afgelopen
oktober benoemd tot ambas
sadeurs van de Unesco en de
Internationale Federatie van
Filmarchieven in een poging
filmcollecties te redden die
verloren dreigen te gaan door
de tand des tijds en verwaar
lozing. Volgens de federatie
zijn er dringend restauratie
werkzaamheden nodig aan
bijna 220.000 kilometer film
die opgeslagen ligt in archie-
verspreid over de gehele
eld.
de
1 als
Mayc
„de eerste kunst van het in
dustriële tijdperk" en zei dat
door film de maatschappij is
veranderd „van een cultuur
van woorden in een cultuur
van beelden."
De Unesco beschikt over
een fonds van slechts 100.000
dollai vooi het behoud van
films en is afhankelijk van de
donaties van particulieren.
Hans en Candy Dulfer als opwarmertje voor de Leidse Jazzweek, die dit jaar tien in plaats van negen dagen
duurt.
een 'Hot House Concert' op de
laatste zaterdagavond op het
zelfde podium. In dit gitaar
overzicht mag zeker The Rosen
berg Trio niet onvermeld blij
ven. Zij spelen in de sfeervolle
Taffeh-zaal van het Rijksmuse
um van Oudheden op de maan-
foto-s
wekkende documentaire
Jazz en film zijn twee gebie- 1989 over het leven van de
den die steeds vaker met elkaar maarde trompettist Chet Baker.
worden verbonden. Voor de
ganisatie van de jazzweek reden
om eens meer te programme
ren dan louter jazzmuziek.
'Let's get Lost' is een indruk-
Naast het bekijken van deze
film op maandagavond in het
Laktheater, is het mogelijk te
genieten van gelijkgestemde
trompetklanken. Het Huub
Het Internationale Keytown-
festival heeft weer een fraai
'voor elk wat wils programma'.
Op zaterdag 28 januari kan de
Stadsgehoorzaal rekenen op
epn fikse toeloop. Als vanouds
wordt de jazzweek afgesloten
met een spiritueel getint
Gospelconcert in de Hartebrug-
kerk. Coco York the Voices in
Praise geven een swingend slot
aan deze vijftiende editie van de
Leidse Jazzweek.
De Leidse Jazzweek vindt
plaats van vrijdag 20 januari
tot en met zondag 29 januari
a.s. In De Waag en The Duke is
er ieder avond live-jazz. Op an
dere podia in de stad zijn er op
verschillende avonden in de
week diverse jazzactiviteitem
'Kroegentocht' op woensdag
avond. Kaarten zijn verkrijg
baar in de Waag, bij het
Leidsch Dagblad, de VVV en
Jazzcafé The Duke. Leidse Jazz
week Info op telefoonnummer
071 -121972 en 071 -216067.
Nieuwe produktie Jan Fabre
voor Het Nationale Ballet
amsterdam
De nieuwe produktie die de Vla
ming Jan Fabre voor Het Natio
nale Ballet maakt, heet Quando
la terra si rimette in movimento
(wanneer de aarde weer in be
weging komt). De voorstelling
gaat op 10 februari in première
in Het Muziektheater in Am
sterdam. Aan de produktie doen
behalve 25 dansers van Het Na
tionale Ballet, ook Fabres eigen
acteurs en dansers mee. De mu
ziek is van de Poolse componist
Eugeniusz Knapik.
Na een reeks voorstellingen in
Amsterdam reist de produktie
naar Den Haag, Rotterdam,
Antwerpen en Brussel. Voor
1996 staat een toernee naar het
Parijse Théatre de la Ville op het
programma. In de periode van
de voorstellingen in Nederland,
is in het Stedelijk Museum in
Amsterdam en de Vleeshallen in
Middelburg kunst van Fabre te
zien. Jan Fabre (1958) is behalve
beeldend kunstenaar en cho
reograaf, ook theatermaker en
operaregisseur. Als choreograaf
debuteerde hij met Dance Sec
tions dat in 1988 in het Holland
Festival was te zien.
De titel van het nieuwe ballet
herhaalt de eerste regel van
Fabres opera Das Glas im Kopf
wird vom Glas uit 1990. Ballet
en opera zijn bij Fabre geen af
zonderlijke disciplines; beide
maken deel uit van zijn cyclus
The Minds of Helena Trou-
blcyn.
Sinds 1985 maakte Fabre drie
opera's over deze mythische fi
guur. Twee daarvan zijn inmid
dels uitgevoerd. Later dit jaar
sluit hij de cyclus af met de ope
ra La libertè chiama la libertè.
De Stichting Perspektief
Dordrecht reikt op 11 maart in
de schouwburg Kunstmin in
Dordrecht voor de eerste keer
de Debutantenprijs voor pro
zaschrijvers uit. De prijs, 10.000
gulden, is een initiatief van het
project Zuidhollandse Cultuur
steden van de provincie Zuid-
Holland.
De prijsuitreiking vindt in
principe elk jaar in een van de
deelnemende steden plaats. Dat
zijn behalve Dordrecht, Leiden,
Delft en Gouda. In de toekomst
komen daar eventueel nog drie
tot vijf Vlaamse steden bij. Voor
de toekenning van de prijs gaat
de stichting lezerspanels orga-
bibliotheken, volks
universiteiten en creatieve cen
tra; het publiek kiest de win-
De initiaticfnen
oorspronkelijk tie:
rs wilden
schrijvers
aar vonden de
kwaliteit zo ontoereikend dat zij
zich tot negen beperkten. De
negen (van de 53 aangemelde)
auteurs zijn: Anna Enquist (Het
Meesterstuk), Herman Leenders
(Het Mennegat), Arie Storm
(Hémans Duik), Peter Dickers
(De Wolvenbron), Jan van der
Mast (Flim, vaders neuzen),
Kees van Bcijnum (Hier zijn
leeuwen), Arnon Grunberg
(Blauwe maandagen), Detty
Verreydt (Meester Ernestine) en
Ad ten Bosch (Vera Cruz voor
bij).
muziektheater
Home, die hun debuut voor het
Leidse publiek maken. Als twee
de groep staat Jimmy Hat ge
programmeerd die, na het win
nen van Kunstbende '93 en een
Supertrio-optreden in het LVC,
hun démo 'Escapism' presente
ren. Als uitsmijter is de Leidse
band Isis gecontracteerd. Tus
sen de optredens door zal de
Amerikaanse dj Superjudge zijn
exclusieve platencollectie op
het publiek loslaten. Het eerste
optreden begint om 21.30 uur.
recensie monica schiks
De thuiskomst van Odysseus. Opera naar
Monteverdi door Frank Groothof m.m.v.
saxofoonkwartet 'Sax Plus'. Gezien:
12/1, sachouwburg, Leiden, aldaar nog te
Dat was een moedige stap die
Frank (van Sesamstraat en
Klokhuis) Groothof heeft gezet:
een werk van één van de eerste
operacomponisten op toneel
brengen in een voor kinderen
verteerbare vorm. De aria's van
de componist Claudio Monte
verdi zijn nu eenmaal niet van
die onverbiddelijke meezin
gers.
Toch ging het erin als koek.
Eerlijk gezegd waren het de ha
chelijke avonturen van de
Griekse vorst Odysseus die met
name de aandacht opeisten. Dit
verhaal vormde de hoofdschotel
die met de jus van de muziek
smeuï geserveerd werd. Maar
dat er muziek was zal iedereen
zijn bijgebleven. Opeens blijkt
dat saxofoons bijzonder ge
schikt zijn om barokke opera
muziek uit te voeren. Voor het
publiek was het geweldig om
die blinkende toeters op het po
dium te zien en de vier musici
zagen er geen been in om af en
toe op hun knieën rond te krui
pen of te worden doodgescho
ten. Leuker was het natuurlijk
om de godin Pallas Athena te
spelen met een vaas met bloe
men op je hoofd.
Groothof is het middelpunt,
het brein dat alles bedacht
heeft. Hij is de speler die het al
lemaal uitvoert. Hij zet net op
tijd weer een gek ding op zijn
hoofd om te veranderen van
scheepskapitein in vertoornde
zeegod Poseidon; van mensen-
etende cycloop in oppergod
Zeus. Het is Groothof die nèt
niet van het podium af struikelt
of rijdt. De rake teksten, zo ter
loops gezegd, zijn zeker niet in
één dag uitgebroed, de muziek
teksten prachtig. Groothof zingt
de aria's met zo'n vervoering
dat zijp liefde voor de opera eraf
straalt.
Bijzonder prikkelend voor de
verbeelding was de aanwezig
heid van een zes meter hoog,
bizar toneelgevaarte met staken
en wielen, dat ten lange leste
ook nog vleugels uitvouwde.
Ondanks de bonte warwinkel
aan details bleef de grote lijn
van het verhaal strak overeind,
zodat er een grote eenheid ont
stond.
Frank Groothof is het middelpunt, het brein dat alles bedacht heeft. Hij
is de speler die het allemaal uitvoert. foto johan viveceno
amsterdam
De gesubsidieerde toneelgezel
schappen trekken steeds meer
publiek. In het seizoen 1993/94
telden de Nederlandse toneel
groepen ongeveer 910.000 be
zoekers. Dat is een stijging van
bijna 11 procent ten opzichte
er 823.000 theaterbezoeken
werden afgelegd. Vergeleken
met het slecnte seizoen 1987/88
(571.000 bezoekers) nam het
aantal toe met 60 procent.
Dat blijkt uit cijfers van de
Vereniging van Nederlandse
Toneelgezelschappen (VNT),
waarbij 31 gezelschappen zijn
aangesloten. De vereniging ver
tegenwoordigt 90 procent van
het gesubsidieerde toneel. Er
wordt goed toneel gemaakt, zo
luidt één van de verklaringen
voor de stijging. Ook de conti
nuïteit en de herkenbaarheid
van de toneelgroepen is volgens
de VNT van invloed. Vóór de in
voering van het kunstenplan,
waarbij gezelschappen voor een
periode van vier jaar subsidie
krijgen, was het aanbod enorm
versplinterd. Nu bestaan groe-
tistiek leider kim er een stempel
op drukken, en het publiek weet
waar het aan toe is.
Bij de zeven grote gezelschap
pen - de Appel, Toneelgroep
Amsterdam, Het Nationale To
neel, het Zuidelijk 'Toneel, het
RO Theater, Theater van het
Oosten en het Noord Neder
lands Toneel nam het aantal
bezoeken in het seizoen
1993/94 ten opzichte van het
10.000. Bij een aantal daalde
het; bij andere steeg hel een
beetje of fors. liet Nationale To
neel trok mede dank zij de pro
duktie Kleine Zielen 60.000 be
zoekers meer. Het kinderjeugd
theater boekte in het seizoen
'93/94 ook een winst van 10.000
bezoekers, onder meer door het
succes van de voorstelling „Mi
rad, een jongen uit Bosnië" van
de Branding. Ook groepen als
de Dogtroep (63.000 bezoeken),
Orkater (50.000) en het Amster
damse Bos (52.000) waren wat
betreft bezoekersaantallen suc
cesvol.
Première Nederlands Dans Theater 1
'Kaamos' laat publiek met vraagtekens achter
Terwijl er muziek van koperbla
zers klinkt, roept een door fel
licht beschenen hoofd op het
toneel ons teksten toe. Daarna
doemen vijf gespierde gestalten
voor ons op. Hun kleding is ver
sierd met kleurige opstiksels en
hun armen en benen zijn bloot.
Ze roepen associaties op met
een natuurvolk, opgaand in een
langzame rituele dans.
Hiermee is de sfeer waarop
'Kaamos' drijft, gezet. Deze
choreografie van Ohad Naharin
is een nieuw werk op het reper
toire van het Nederlands Dans
Theater 1. 'Exotisch' is het tref
woord waaronder het vele dat
'Kaamos' Iaat zien gevangen
kan worden. De sfeer van verre
volkeren wordt niet alleen door
de gespierde natuurmensen op
geroepen, ook de vijf als serene
Boeddha's op de achtergrond
zittende Figuren, de belichte
hoofden die aan maskers doen
denken en een doedelzakspeler
dragen ertoe bij.
De bewegingen van de na
tuurmensen zijn langzaam,
maar gaan plotseling over in
heftige, wijde gebaren, die soms
zelfs iets van een worsteling
krijgen, ook al nemen aai-bewe-
gingen op het hoofd elke indruk
van agressie weg. Diverse malen
bewegen de dansers schokkerig
over het toneel, moeizaam
vooruitkomend, alsof ze zwaar
getroffen zijn, maar zeer abrupt
gaat dit dan weer over in een
uitgebalanceerde soupplesse en
een stilstand in krachtige pose.
Ook de serene, donker gekle
de dansers op de achtergrond
beginnen te bewegen en ver
overen het toneel, als een scha
duw die de kleurige eerste
groep achtervolgt.
De bewegingen die Naharin
kiest hebben op zichzelf weinig
karakter. Ze staan helemaal in
dienst van de sfeer. Het is te
veel het exotische om het exoti
sche. Op het eerste gezicht wekt
die sfeer nieuwsgierigheid op. Je
verwacht dat er iets verrassends
doorheen zal breken, maar de
indruk van een ritueel op grote
afstand blijft tot het eind toe be
staan. Uiteindelijk laat 'Kaamos'
je met veel vraagtekens zitten.
Het programma bevat ook
nog twee choreografieën uit
1994 van Kylian en Van Manen.
Ze zijn beide door het werk van
Mondriaan geïnspireerd. "Tiger
Lily' van Kylian begint met de
Big Bang, de oerexplosie waar
mee het heelal ontstond. De
dansers stuiven uiteen en laten
een angstaanjagende ruimte
open. Beginnend met de pijn
van de eerste bewegingen wordt
deze ruimte geleidelijk ver
overd. De grilligheid van de be
wegingen roept een prachtig
spanningsveld op met de strak
ke lijnen die Mondriaans schil
derijen leenmerken en die in de
ze choreografie doorwerken in
het decor van rechthoekige
vlakken en lange stukken plak
band die de dansers op de vloer
leggen of er juist van aftrekken
en die de kwetsbare bewegin
gen pijnlijk doorsnijden.
Ook 'Compositiq' van Van
Manen wordt door een span
ningsveld beheerst, maar nu
tussen strakke wetmatigheid en
individualiteit. In een heldere,
eenvoudige stijl dansen twee
viertallen identiek rondom twee
tafels met krukken eromheen.
De contacten tussen de dansers
volgen een wetmatigheid, waar
in zij zich met een overwegend
zachte bewegingstaal voegen,
totdat zich aan het eind een
tweetal uit dit patroon losmaakt
en in een kort, teder duet met
zijn volledige individuele uit
drukkingskracht naar voren
komt.
Prins Claus bij
vioolconcours
DEN HAAG ANP
Prins Claus woont op 4 februari
in het Koninklijk Conservatori
um in Den Haag de finale bij
van het tweejaarlijkse Davina
van Wely Vioofconcours. Het is
de derde keer dat het concours
wordt gehouden. Violisten van
14 tot en met 17 jaar kunnen
aan het concours meedoen. Da-
gevend vioolpedagoge die tij
dens haar ruim 50 jarige loop
baan bekende violisten als Jaap
van Zweden, als leerling heeft
gehad. Ze maakt nu deel uit van
de jury. Twaalf deelnemers zul
len in twee rondes strijden om
een plaats in de finale. Daaraan
mogen er vier meedoen.
prachtig spanningsveld op met de strakke lijn
/Jri'ii/fii. Wniro ril Oxfortl
B0ERHAAVE
Unge St. Agmct«nur»t 10
