in Groene Hart'
'Geen extra huizen
Samenwerking Northwest
nu bijna onomkeerbaar
Verbeterde regiorunner in Leiden
Politie Hollands Midden
moet vrouwelijker worden
Minder vooraanmeldingen
bij Leidse universiteit
'Veel meer zwervende potvissen'
Elco Brinkman wil
hoogte en diepte in
Randstad
VRIJDAG 13 JANUAR11995
975
Bijlmerflat maj
tegen de vlakte
Minister De Boer van volkshuisvesting vindt dat het
Groene Hart de komende jaren gespaard moet worden.
Ze wil voor de 161.000 extra woningen die tot 2005 ge
bouwd moeten worden, elders een plek vinden. Zo ver
wacht ze soelaas van Het onderzoek naar bouwen voor
de kust tussen Den Haag en Hoek van Holland. Daarbij
wordt uitgegaan van 25.000 woningen.
den haag gpdgehouden met de aanwijzing
van nieuwbouwlokaties: „Dat
Dat blijkt uit een brief van de leidde tot grote spanningen tus-
minister aan de Tweede Kamer, sen l ijk, provincies en gemeen-
Daarin schrijft ze dat gemeen
ten en provincies het voortouw
moeten nemen in het bouwbe
leid. Ze vindt dat tiaar voorgan
gers Alders en Nijpels zich veel
te gedetailleerd hebben bezig-
De Boer wil de keuze van
nieuwe bouwplaatsen nu meer
overlaten aan de regio.
De gemeente Haarlemmer
meer maakte gisteren bekend
bereid te zijn tussen 1999 en
2004 versneld 2000 tot 3500
nieuwe woningen te bouwen.
Daarmee zou de vertraging in
de bouw van woningen in het
IJ-meer in Amsterdam gedeelte
lijk kunnen worden opgevan
gen.
De bouw van zo'n 18.000 hui
zen in een deels gedempt IJ-
meer, de zogenoemde lokatie
Nieuw-Oost, wordt in elk geval
niet voor 2004 gerealiseerd. Dat
betekent een streep door de re
kening van de rijksnota voor de
ruimtelijke ordening (Vinex),
die- uitgaat van de bouw van
100.000 woningen in de gehele
Randstad tot 2004.
KLM zoekt tweede luchthaven in Europa
De nieuwe regiorunner van de NS, die vanaf maandag het Leidse NS-station aandoet.
amstelveen» bill meyer
De Kl.M en haar Amerikaanse
partner Northwest Airlines
(NWA) gaan hun samenwerking
verder intensiveren. Dat heeft
de directie van de KLM gisteren
aan de vakbonden meegedeeld.
Lr dienen volgens president-di
recteur Pieter Bouw op korte
termijn besluiten genomen te
worden, die de samenwerking
'onomkeerbaar' maken.
Dat betekent dat beide maat
schappijen hun activiteiten
dusdanig samenvoegen dat er
geen weg terug meer is. Beide
maatschappijen zullen zich in
de toekomst als één maatschap
pij naar buiten toe presenteren.
De afgelopen tijd was intensie
vere samenwerking niet moge
lijk. De gesprekken hierover lie
pen vertraging op, omdat Nor
thwest diep in de rode cijfers
zat. Nu Northwest, met behulp
van de KLM, in de plus ope
reert, worden de gesprekken
voortgezet.
De KLM is dus niet van plan
Northwest op te geven. De fu-
siegesprekken met SAS, Swissair
en Austrian liepen indertijd op
de keuze van een Amerikaanse
partner stuk. De KLM hield vast
aan Northwest, terwijl Swissair
meer toekomst zag in haar part
ner Delta Airlines. Hervatting
van die onderhandelingen, lijkt
niet langer opportuun, nu de
KLM definitief voor Northwest
kiest.
Vakbondsbestuurders hebben
dan ook de stellige indruk dat
de KLM lossere samenwer
kingsvormen in Europa gaat
zoeken. En met kleinere maat
schappijen. Als voorbeeld dient
de bestaande samenwerking
met Air UK. De KLM is tevens
op zoek naar een tweede
knöoppunt-luchthaven in Euro
pa, naast Schiphol, zo bevestigt
bestuurder M. Lander van de
Unie BLHP. Bouw wilde giste
ren tegenover de vakbonden
geen namen van eventuele kan
didaten noemen.
De KLM wil voor wat betreft
haar 'thuismarkten' Europa en
de VS een marktaandeel van
tussen de 10 en 15 procent be
reiken.
roosendaal gpd
Ondanks tegenslagen tijdens de proefperio
de heeft de Nederlandse Spoorwegen er het
volste vertrouwen in dat de nieuwste trein,
de Regiorunner, bij het reizigerspubliek zal
aanslaan. Vanaf maandag wordt de wat
luxere Regiorunner ingezet als intercity op
de lijn Amsterdam CS-Vlissingen (langs Lei
den). De voorbije vier maanden heeft de
nieuwste trein van de NS proef gereden tus
sen Roosendaal en Dordrecht.
Tijdens die proefperiode zijn nogal wat
ongemakken aan het licht gekomen. De be
langrijkste was de 'rotherrie' die de trein
maakte. De NS sprak zelf van een doedel
zak-geluid. De herrie was zowel buiten als
binnen de trein te horen. Vanaf de eerste
dag klaagden reizigers en spoorwegperso
neel daarover. De oorzaak bleken trillende
spoelen van zo'n 600 kilo per.stuk. Bij het
optrekken en afremmen van de trein, als
overgeschakeld werd naar andere versnel
lingen, veroorzaakten die een hinderlijk ge
fluit op drie afwisselende toonhoogten.
Volgens Ing. H. Bakx, projectleider van de
proef met de Regiorunner, zijn de spoelen
nu op rubber gezet, waardoor het hinderlij
ke geluid is gereduceerd tot een kwart of
minder. ,,In ieder geval tot een aanvaard
baar niveau en niet schadelijk voor het
menselijk gehoor. Alle 21 Regiorunners die
tussen Amsterdam en Vlissingen gaan rij
den, zijn inmiddels aangepast. Of de klan
ten nog last van de geluidsoverlast hebben,
weten we pas na een evaluatie over een half
jaar."
Doordat het om een dubbeldekker gaat
moet de reiziger om de coupé's te bereiken,
beneden- en bovendeks een trap gebruiken.
Voor de rolstoelgebruiker zijn er in de Re
giorunner faciliteiten. Op het balkon van elk
middenrijtuig is een rolstoelplaats en er een
toilet toegankelijk voor rolstoelen. Volgens
een woordvoerster biedt de nieuwe trein
300 extra zitplaatsen, maar verandert er
verder niets in tarieven of reistijden. De re
giorunner komt 'gewoon' in de plaats van
de intercity.
Woningcorporatie Nieuw
sterdam mag de flat Geinwijl
de Amsterdamse Bijlmeri
slopen. Rechtbankpresident
R. Gisolf oordeelde gistere
kort geding dat de huiseigeni
woningcorporatie Nieuw
sterdam, geen misbruik mi
van haar recht door hel gebi
tegen de vlakte te slaan,
Het vonnis betekent dat
vvoner F. Directie - en mèt h
enkele tientallen bewoners
protesteerden tegen de sloo
niet kan terugkeren in zijn hi
Dat zou sowieso moeilijk
weest zijn, omdat Nieuw A
sterdam al op maandag 9 jai
ari met de afbraak begonneni
De sloop van Geinwijk,
binnenkort ook van Gerenste
maakt deel uit van een ing
pende opwaardering van
verloederde Bijlmer. Op de p
van de afgebroken gebouw
moeten behalve sociale hu
yvoningen, ook laagbouw
zen in de premiekoop- en hi
sector komen. Daarmee h<
de gemeente kapitaalkrachti]
bewoners naar de Bijlmer
trekken en de eenzijdige
menstelling van de bevolking
doorbreken.
Behalve de sloop van de tvl I
flats behelzen de plannen o
de afbraak en verplaatsing v
het winkelcentrum Ganzenhi
en de verlaging van de nu n
hoog boven het maaiveld ge
gen verkeersader Bijlmerdreef
Afkicken of d«
gevangenis in
rotterdam gpd
leiden annetvan aarsen
Even ging het gerucht dat de
voormalige kroonprins van hel
GDA, Elco Brinkman, gisteren in
het het Leidse Holiday Inn be
kend zou maken hoe hij zijn ei
gen toekomst wil gaan invullen.
Maar de Leidenaar, tegenwoor
dig eenvoudig Tweede Kamer
lid, maakte direct een einde aan
de wat dat betreft hooggespan
nen verwachtingen van zijn pu
bliek.
Alleen over de toekomst van
het Nederlandse sociaal-econo
misch bestel en de toekomst
van de Leidse regio, wilde hij
wel iets zeggen tijdens de
nieuwjaarsbijeenkomst van de
Maatschappij voor Nijverheid
en Handel, departement Leiden
en de LVI, Vereniging voor On
dernemingen.
Brinkman vindt dat er meer
gebruik moet worden gemaakt
van de schaarse ruimte. „Je
vraagt je wel eens af waarom we
hier per vierkante meter niet
meer planologische creativiteit
boven en onder de grond aan
de dag kunnen leggen, waar an
dere grote bevolkingsconcen
traties in de wereld zulke wielen
al hebben uitgevonden. Het zou
kostbare bollengrond ofkassen-
gebieden sparen, evenals fraaie
groene polders."
Brinkman gaf te kennen met
belangstelling de komende Sta
tenverkiezingen af te wachten.
„Het gaat dit voorjaar bij de ver
kiezingen ook om zaken die
voor onze provincie van zo
groot belang zijn, zoals op het
terrein van de grote infrastruc
tuur en woningbouwlocaties in
dit almaar voller wordende ge-
Rechtszaak over
telefoongegevens
haarlem arthur maandag
Dagblad De Telegraaf stapt naar
de rechter in de zaak van het
controleren van de telefoonge
gevens van journalist Joost de
li.i.is. Het blad vindt dat het
Openbaar Ministerie te ver is
gegaan door van PTT Telecom
computeruitdraaien op te eisen
waarop precies stond met welke
nummers de I laarlemse journa
list contact had gehad.
Op deze manier wist justitie
in Arnhem in de zaak van de
bloedige overval op een vesti
ging van Albert Heijn in Ooster
heek een getuige te achterhalen
die bang was en anoniem wilde
blijven. De Nederlandse Vereni
ging vaii Journalisten noemde
lie gang van zaken vorige week
'schandelijk' en 'een levensge
vaarlijke ontwikkeling', terwijl
De Telegraaf liet weten zich te
beraden op stappen.
bied of zo nodig voor de kust
van Den Haag. Het zou voor de
mensen die hier de handen uit
de mouwen willen steken, ple
zierig zijn als helderheid daar
over nu snel verkregen zou kun
nen worden", zei hij, doelend
op onder andere het tracé van
de hoge-snelheidslijn.
In zijn lange rede was hier en
daar iets van wrok te bespeuren
over de gebeurtenissen in het
voor hem zo rampzalig verlo
pen jaar 1994. „L^at ik dan in
ieder geval met een mengeling
van afschuw en tevredenheid
vaststellen dat nu ook vanuit
politieke kringen - waar in ver
kiezingstijd hoogstens met om
floerste stem mocht worden ge
sproken over aanpassingen van
het sociaal-economisch bestel -
geluiden opklinken die al in het
vorig jaar nog vermaledijde
CDA-verkiezingsprogramma
vielen te lezen", aldus Brink
man, die het noodzakelijk
noemde dat het sociaal-econo
misch bestel wordt aangepast.
„Laten we de AOW als voor
beeld noemen. De PvdA beloof
de een volledige koppeling van
die pensioenen aan de loonont
wikkeling. D66 een halve en de
WD beloofde de ouderen een
aparte behandeling. Inmiddels
kent u het resultaat: bevriezing
voor iedereen. Anders gezegd,
loze verkiezingsbeloften en alle
reden voor paarse bescheiden
heid."
Voor zijn gastheren van de
LVI en de Maatschappij voor
Nijverheid en Handél. was het
duidelijk. „U gaat verder in de
politiek", aldus C. Stafleu van
de Maatschappij voor Nijver
heid en Handel.
ICOMICOI hncRtPHOort
leiderdorp monica wesseling
De politie moet 'vrouwelijker'
worden. Het harde, bestraffen
de, op resultaat kickende en dus
uiterst mannelijke imago van de
politie moet worden bijgesteld.
Een inbraak oplossen is niet ge
noeg: er moet ook aandacht zijn
voor de gevoelens van onveilig
heid bij de burger. Daarvoor
moeten er meer vrouwen bij de
politie komen, maar is het ook
nodig dat mannen meer hun
vrouwelijke kant tonen.
Korpschef S. van Hulst van de
politieregio Hollands Midden
liet er gistermorgen bij de in
stallatie van de emancipatie-
raad in deze regio geen twijfel
over bestaan: met grote voort
varendheid moet het funda
ment onder het mannenbol-
werk van de politie worden uit
gehaald.
Van Hulst vindt dat de tijd
meer dan rijp is voor een cul
tuuromslag. „We moeten niet
alleen optreden tegen de al te
schuine mop, maar dienen
vooral van het harde macho
imago af te komen. De politie
man en -vrouw moeten zorgen
de, vooral op preventie gerichte
en invoelende agenten zijn. De
aanwezigheid van wouwen en
een vrouwelijke manier van op
treden moet iets vanzelfspre
kends worden.".
Van Hulst vindt dat de
groepschef zijn mannen direct
moet aanspreken op onkies
taalgebruik: „En niet pas in een
functioneringsgesprek, een jaar
later. Ook moet de korpsleiding
ervoor waken geen vrouwelijke
schoon uit te Idezen om mooie
sier te maken bij een ont
vangst."
Gemiddelde
Een 'vrouwelijker' werkwijze
van het hele korps kan alleen als
er meer vrouwen in dienst ko
men èn alle mannen zich vrou
welijker durven op te stellen. Bij
Hollands Midden is ruim 22
procent van het personeelsbe
stand vrouw. Dat is ruim boven
het landelijk gemiddelde. Van
Hulst: „Daar mag je jezelf ech
ter niet voor op de borst slaan.
Het gaat om de werksfeer en
daaraan kan ook hier nog wel
het nodige worden verbeterd".
De gisteren geïnstalleerde
emancipatie-raad van Hollands
Midden geeft de korpsleiding
gevraagd en ongevraagd advies.
Voorzitter is de burgemeester
van Schoonhoven, mevrouw
D.W. Wassenberg-Welp. Een
van de twee 'straat-agenten' die
in de raad zijn opgenomen, M.
Kolthoff uit district Rijn en
Braassem, verwacht en hoopt
niet alleen de zware kwesties als
seksuele intimidatie aan te pak
ken. Ook wil ze 'alledaagse ver
velende dingetjes' te lijf: „Zoals
te grof taalgebruik, het. alleen
maar over een vent hebben als
het over een agent gaat. En ga
zo maar door. De vrouwen bij
de politie werken dan wel in
een mannenberoep, maar ze
blijven wèl vrouw".
Korpsbeheerder C. Goekoop
greep de 'poster-affaire', waar
bij agenten op het Leidse bu
reau posters met blote vrouwen
ophingen, aan om duidelijk te
maken dal er- zijn inziens bij
Hollands Midden nog het nodi
ge te enjanciperen valt: „Eman--'
cipatie zit tussen je oren. Het
moet voor mannen èn vrouwen
gewoon leuk zijn om bij de
Leidse politie te werken."
Criminele verslaafden die zii
schuldig hebben gemaakt ai
lichte vergrijpen, worden bi
nenkort in Rotterdam voor
keuze gesteld: afkicken of de
in. De gemeente en het Ope
baar Ministerie willen in Rotte
dam een inrichting bouwi
waar de verslaafden wordi
voorbereid op de terugkeer
de maatschappij. Als deze ged
tineerden zich niet aan de r
gels houden, worden ze alsni
opgesloten in het huis van b
waring.
Met deze aanpak slaat d
'MoVëïfTél8n 'tvOëè vliegéff in éd
klap: het gigantische tekort a<fi
célTeiï worelt vermindeTd, en o
verslaafden worden uit d
drugsscene gehaald. „Het ka(
een effectieve manier zijn of
drugsverslaafden uit de vicieui
cirkel van verslaving en crimi
naliteit te halen", zegt officii
van justitie mr. J. H. Wesselinkj
Een werkgroep, bestaande t
van vertegenwoordigers vj
justitie, gemeente en politi
werkt de details van dit 'Proje
Quarantaine' verder uit. De ve
slaafde verdachten die zie
melden, komen terecht in ee
volledig gesloten inrichtii
waar ze 24 uur per dag moete
verblijven. De gedetineerde
moeten daar werken, en roei
draaien in afkickprogramma'
Het uiteindelijke doel van1 d
zogeheten 'resocialisatietrafec
is om deze cliënten aan ee
baan te helpen.
„Dit project gaat uit van
problematiek van de groep
verklaart mr. Wesselink. „Het
algemeen bekend dat van ee
verblijf in een huis van bewa
ring nog niemand beter is ge
worden".
'Keuze wordt steeds vaker uitgesteld'
LEIDEN HERMAN JOUSTRA
Steeds minder jongeren melden
zich ruim van tevoren aan voor
een studie bij de Rijks Universi
teit Leiden (RUL). Het aantal
vooraanmeldingen is in 1994 in
vergelijking met het jaar daar
voor met 430 teruggelopen tot
2018, een daling van meer dan
twintig procent. „Maar dat zegt
nog niets over het uiteindelijke
aantal aanmeldingen", zegt i.
van Vliet, voorlichter van de
RUL. „Dat zou best vrijwel gelijk
kunnen zijn met het jaar daar-
Toch is het aantal vooraan
meldingen wel een indicatie
voor het totale aantal inschrij
vingen bij het begin van een
nieuw studiejaar. De daling van
het aantal vooraanmeldingen
zette al in vanaf 1991 waarbij de
teruggang aanvankelijk schom
melde tussen de zeven en ne
gen procent. De procentuele
daling in hef uiteindelijke aantal
inschrijvingen, bijna twee keer
zoveel als het aantal vooraan
meldingen, week daar steeds
niet veel vanaf.
Studenten in spe horen zich
in feite voor 1 december op te
geven willen zij in september
het jaar daarop een studie gaan
volgen aan de universiteit. Die
keuze wordt echter steeds vaker
uitgesteld. Dat kan ook omdat
er.geen sanctie staat voor het la
ter aanmelden dan 1 december.
„In Leiden is het al min of meer
traditie dat er later een keuze
wordt gemaakt", weet Van Vliet.
Overigens is het 'verlies' van
Leiden in vergelijking met an
dere universiteiten gemiddeld.
Zo bedraagt dat in Maastricht
niet meer dan twaalf procent,
maar in Rotterdam liefst dertig
procent.
Nu weer drie 'slachtoffers' op het Haagse strand
VERVOLG VAN VOORPAGINA
LEIDEN CAROLINE VAN OVERBEEKE
Schuimkoppen rollen over het
stuivende zand. De bril van de
Leidse zoöloog Chris Smeenk
is drijfnat, zijn neus rood van
de kou. Hij tuurt mismoedig
naar de drie grote zwarte lijven
die aan de vloedlijn van het
Scheveningse strand liggen.
Enorme koppen liggen roer
loos in de soms huizenhoge
golven, alleen de staarten be
wegen nog. „Ze zijn niet meer
te redden. Het zou goed zijn
als ze snel uit hun lijden wor
den verlost."
De drie potvissen die op het
strand van Den Haag zijn aan
gespoeld, leven donderdag
ochtend nog. Tegen tienen is
de Haagse Dierenambulance
ter plaatse. „Toen waren ze
nog een stuk levendiger dan
nu," weet Erik Lourier van de
Dierenambulance te vertellen.
I lel is inmiddels half twaalf. De
enorme dieren liggen roerloos
in zee. Alleen de grote staarten
zwaaien traag heen en weer.
- Dierenartsen van het Dolfi
narium in Harderwijk zijn on
der politiebegeleiding op weg
naar de plek des onheils. „Zij
moeten verlossing brengen. De
potvissen moeten worden af
gemaakt, maar ik wéét nog
niet hoe. Deze mensen zijn ge
specialiseerd in Dolfijnen, ik
hoop dat ze weten hoe te han
delen bij potvissenzegt
Smeenk, conservator bij de af
deling 'zoogdieren' van het
Nationaal Natuurhistorisch
Museum in Leiden. De drie
aangespoelde potvissen zijn
'de zoveelste' slachtoffers in
korte tijd. „Helaas wel. In no
vember hadden we er een bij
Ameland en in diezelfde perio
de spoelden verschillende pot
vissen aan op de stranden van
Duitsland, Denemarken en En
geland. Een paar weken later
lagen er vier op de Belgische
kust en begin december wer
den elf potvissen aangetroffen
op de Schotse eilanden. En
nou dit weer. Ik denk. dat er
veel potvissen rondzwerven in
de Noordzee."
De 'Scheveningse' potvissen
zijn zo'n 13 meter lang en alle
drie van het mannelijke ge
slacht. „Ze zijn nog jong: een
jaar of 20, schat ik. Deze dieren
kunnen wel een jaar of 70 oud
worden. Het zijn altijd manne
tjes die we hier aantreffen: de
wijfjes blijven in de warmere
wateren bij de Azoren. De
mannetjes gaan rondzwerven
en keren pas als ze geslachts
rijp zijn terug naar de Azoren
om te paren."
„De Noordzee is een val voor
een potvis: veel te ondiep", al
dus Smeenk. „Deze zoogdie
ren voelen zich het best thuis
in wateren van meer dan 1000
meter diep. zoals de Atlanti
sche oceaan. Potvissen zijn
echte-diepzeeduikers die van
inktvissen leven."
De drie enorme vissen op
het Scheveningse strand zijn
verdwaald, vermoedt Smeenk.
„Het heeft iets met hun sonar-
systeem te maken maar we
zijn er nog steeds niet achter.
Wel is duidelijk dat de dieren
volstrekt gedesoriënteerd ra
ken in zulke ondiepe wateren.
Ze begrijpen niet meer wat ze
moeten doen als ze in aanra
king komen met zandbanken,
riviermonden en getijde-stro
men. Dat zijn ze niet gewend.
De golven ^even echo's en dan
raken ze van slag. Ze kunnen
niet duiken voor hun voedsel
en krijgen last van stress. Dan
is het snel gebeurd met ze."
De drie potvissen kunnen
nog een dag in leven blijven,
vermoedt Smeenk. „Maar een
kans hebben ze niet meer. Ze
zijn zó zwaar, wegen soms wel
50 ton, dat hun karkas en inge
wanden helemaal in elkaar ge
drukt worden. Daarom is dit
een lijdensweg en kunnen ze
het beste een spuitje krijgen."
Zijn vrouw, biologe, kan het
niet meer aanzien. „Dit is hart
stikke rot. Ik wou dat ze dood
waren. Als je ze zo ziet. voel je
alleen maar een machteloze
woede dat je ze niet kiuit hel
pen." De medewerkers van het
Dolfinarium die even later arri
veren, kunnen niks meer doen.
„Ze zijn op sterven na dood.
Dit zijn de laatste stuiptrekkin
gen. Door het omrollen van
hun lichamen zijn ze inwendig
zo beschadigd dat fatale bloe
dingenoptreden."
Minister bouwt liever voor de kust
