'De emoties die je losmaakt met 'n taart' Smaak Vrije tijd De uientuin WOENSDAG 11 JANUARI 1995 REDACTIE. 023-150263/15021 MENU VAN DE DAG voorlichtingsbureau voor de voeding CHAMPIGNONSOEP SUCADELAPPEN MET APPELTJES (zie onderstaand recept) RODE KOOL AARDAPPELEN Week 100 g gedroogde appeltjes 1 uur in heet water. Bestrooi 200 g sucadelap met peper en zout en bak het vlees in 15 g boter/(dieet)margarine bruin. Voeg de ap peltjes met het weekwater, 1 dl bouillon en 2 kruidna gels toe en stoof het vlees in 2'/s uur gaar. Per persoon: 1600 kilojoules, 380 kilocalorieën, 21 g eiwit, 18 g vet 32 g koolhydraten. ZUURKOOLSCHOTEL (zie onderstaand recept) FRUIT Kook 500 g aardappelen gaar en maak er met hete melk, peper, nootmuskaat en zout een puree van. Fruit 1 kleingesneden ui met 1 eetl. kerrie, peperen zout in 1 eetl. olie. Bak 150 g rundergehakt mee (gaar en rul). Meng een kleine pot witte bonen in tomatensaus door 400 g zuurkool. Schep het zuurkoolmengsel in een ovenvaste schaal en daarop het gehaktmengsel. Dek dit af met aardappelpuree. Laat het gerecht in de oven (175 graden C.) in 50 min. heet worden. Per persoon: 2400 kilojoules, 570 kilocalorieën, 36 g eiwit, 15 g vet 73 g koolhydraten. GROENTESOEP GEVULDE KARBONADES (zie onderstaand recept) SAVOOIEKOOL AARDAPPELEN Snij 2 ribkarbonades aan één kant open. Vul de karbo nades metplakje rauwe ham en 3 blaadjes verse sa lie of 7 theel. gedroogde salie. Steek het vlees met een houten prikker dicht. Bestrooi de karbonades met pe per en zout. Bak ze in 30 g (dieet)margaiine/boter in 15 min. gaar en bruin. Per persoon: 1200 kilojoules, 290 kilocalorieën, 25 g eiwitten, 21 g vet, 0 g koolhydraten. Alle recepten zijn bedoeld voor twee personen. LIEVELINGSRECEPT Dit recept van MEVROUW SCHREUDER UIT BLOE MEN DAAL is echt iets voor de wintertijd. Ze serveert er uitgebakken spekjes, gekookte aardappelen en ijsaberg- iabij. APPEL-HACHE Nodig: 3 rode uien, 2 grote goudrei netten; 2 eetl. zilveruitjes; 2 1/j dl water; 3 eetl. bakgember; 3 tot 4 eetl. suiker of zoet stof; 1 theelepel ci troensap; zakje witte sauspoeder of wat aardappelmeel; even tueel een restje jus en wat zout. Rotterdamse taartarchitecten dringen door in showbizz ELLEN SCHOLTENS Snipper de uien en kook 10 mi nuten in het water. Doe daarna de geschilde en in stukjes ge sneden appel erbij. Laat dit ge heel weer 10 minuten koken. Voeg dan de gember, suiker, het citroensap en eventueel het restje jus en wat zout toe. Bindt het geheel met wat aardappel meel of een zakje witte saus. Hebt u ook een lievelingsrecept, stuur dit dan aan Damiate Dagbladen, Postbus 507, 2003 PA Haarlem t.a. u. de redactie Smaak. De inzender van het geplaatste recept krijgt een WV-ca deaubon van f 25,-. Een taart van 155 vierkan te meter met daarop de belangrijkste gebouwen in de havenmond - van Hoek van Holland tot de Willemsbrug - was in 1993 goed voor een vermelding in het Guinness Book of Records. Niet voor niets noemen de Van der Graafs zich de 'taartarchi tecten van Rotterdam', want de banketbakkersfa milie denkt in het groot. De showroom van Maison Van der Graaf is de zeven meter brede en vier meter diepe etalage aan de Glas haven. Voor een après ski hut van piepschuim en glazuur is een bonte ver zameling te zien, waaron der een blauw met goud afgewerkte Sun, Moon and Stars-taart, vernoemd naar een nieuwe parfum- lijn, mini-Mont Blancs en een taart die wordt be woond door een berenfa milie. Produktietijd: onge veer honderd uur. Gaby van der Graaf (27) neemt de voorbereidin gen voor zijn rekening, terwijl zijn broer Jeroen (29) de uitvoerder is: ,,Dat creatieve heb ik van mijn moeder, die showstukjes maakt van kunstmateri aal." Vader houdt het tweetal in het gareel, vooral met het oog op de financiën. „Want," zegt hij met een schuin oog naar zijn oud ste zoon, „Jeroen zou het liefst élle opdrachten aan nemen." Het is een levensgroot verschil met de tijd toen Jan (52) en Leni (51) een bakkerszaakje begonnen. Zonder ovens en zonder snijmachine, want de man van wie ze het be drijfje overnamen bakte Zelf niets. Met het openen van een Patisserie-Chocolaterie aan de Glashaven brak een nieuwe fase aan. In plaats van achter de toon bank af te wachten ging Van der Graaf sr de boer op, op zoek naar een nieuwe klantenkring. Hij kwam in aanraking met de zakenwereld, de hore ca en de entertainment- wereld. Hij leverde al een tijdje aan Ahoy' toen het Sportpaleis met het ver zoek kwam 'iets leuks' te doen voor Anita Meijer. De banketbakkers waren niet krenterig. In plaats van een geijkte taart maakten ze een kerstland schap van twee bij één meter compleet met van hard vet gebeeldhouw de herten en als 'finishing touch' het geairbrushte gezicht van de zangeres." Volgens vader Van der Graaf ging na deze op dracht het balletje rollen, hoewel hij af en toe moet praten als brugman. Vol gens hem houden 'de managers' alles af totdat 'de artiest' zelf enthou siasme toont. Regilio is niet bij Madame Tussaud te zien, maar is wel door Van der Graaf op een ge bakje vereeuwigd. Verder zijn de bakkers 'gevraagd' door Theo Sijthoff en Nel lie Cooman: „...En toen volgde Story vanzelf..." Eetbaar dashboard Jeroen maakt alles. Aan de meest bizarre verzoeken wil hij maar al te graag voldoen, variërend van een vraag van tv-zender RTL of hij binnen het uur een taart kan maken voor voetballer Dennis Berg kamp tot iemand die zijn Ferrari of Kever cabrio wil laten vereeuwigen: beide bolides worden geleverd met eetbaar dashboard. Maar ook complete trei nen of een bruidstaart in de vorm van een kerk worden door de suiker kunstenaar vervaardigd. De kunstacademie heeft Jeroen niet doorlopen, zoals hij ook nooit les heeft gehad in anatomie. Wel heeft hij stages ge volgd in Parijse en Brus selse patisserieën. Boven dien heeft hij de toonaan gevende Ecole Lenötre bezocht waar banketbak kers uit de hele wereld de kneepjes van het vak le ren. De mogelijkheden zijn vrijwel onbeperkt. Voor Holland Casino maakte Jeroen een goktafel, voor een reclamebureau een Hasselblad-camera van kaas (in werkelijkheid van marsepein) en voor weer een andere opdracht moest hij koekjes bakken van exact 11,2 cm. Jan van der Graaf: „De emoties die je losmaakt met een taart... Een on dernemer van een bedrijf met 1500 vrachtwagens kreeg een taart aangebo den met daarop één van zijn trucks, de man was helemaal ontroerd. Aan snijden, dat mocht abso luut niet. Of we gék waren geworden!" Verbond Zo'n dertig jaar geleden bundelden 18 res taurateurs de krachten om de kookkunst té bevorderen. Hun missie lijkt geslaagd wanl inmiddels telt het samenwerltingsverband de Alliance Gastronomique Néerlandaise, ruim 30 leden die er allen naar streven de culinaire cultuur hoog te houden, te vervol maken en uit te dragen. Opmerkelijk is dat de leden ieder voor ziel individualisten zijn. En dat is ook de char me van de Alliance. Op eenheidsworst zit immers niemand te wachten. De enige overeenkomst van het verbond, waarvan ilj mijzelf sinds 1980 ook lid mag noemen, is de kwaliteitsbewaking waarbij ieder voor zich tracht zijn gasten het beste uit keuken en kelder (wijn) te serveren. Met ingang van het nieuwe jaar hebben w( 4 nieuwe leden mogen verwelkomen waar onder, voor het eerst in de geschiedenis, ook een Oosters restaurant. Aan het lid maatschap, op uitnodiging, worden streng eisen gesteld. Het is in feite een kwaliteitsJ stempel dat regelmatig door anonieme controleurs wordt getoetst. Nieuw aangesloten zijn De Fuik in het Gelj derse Aalst met als gastheer Wim Brundel en chefkok Ton Verhaar. Verder Oud S/r/ts in het 700 jaar oude Zeeuwse vestingstadje Sluis, vlakbij Brugye en Knokke. Eigenaar j Sergio Helman heeft het accent op vis en schaaldieren gelegd en Lai Sin's Restauran in Driebergen. Ik durf gerust te stellen dat eigenaar Zei Lai Sin op zijn gebied, de Chi nese keuken, topkwaliteit levert. Een paar jaar geleden is ook een aantal Be gische restaurants in de Alliance Gastrono mique Néerlandaise opgenomen, waaron der onder andere De Karmeliet in Brugge f LaBergerie in Live-sur-Meuse vlakbij Na men. Nieuw dit jaar is restaurant Les 4 Sai sons in het Brusselse Royal Windsor hotel, midden in het centrum. Aan het roer staat de Limburger Paul van Wijk, telg uit een b roemde Maastrichtse horeca-familie. Ondanks het gegeven dat alle leden indivi dualisten zijn en altijd zullen blijven heb ben ze één ding gemeen en dat is het Alli-\ ance-menu dat op alle kaarten zowel tijden lunch als diner wordt geserveerd. En niet zonder reden, want een van de belangrijk-j ste doelstellingen van de Alliance was des-j tijds het vertrouwen in het menu te herste) len. Maar al te vaak ging (en gaat) men erj van uit dat een menu dient als 'opruimer- tje'. Restgoederen die de restaurateur tege een aantrekkelijke prijs kwijt moest zien te raken. Het Alliance-menu (in alle restau- rants tegen een vaste prijs) is juist bedoeld als visite-kaartje voor het restaurant waar-| mee de leden ieder voor zich een indruk van hun keuken willen geven. Dat ons land in de loop der jaren een land van lekkerbekken is geworden lijdt geen twijfel. Culinaire zaken staan meer en mej in het middelpunt van de belangstelling zó wel in dag- en weekbladen als op de televi sie. We zullen u in het nieuwe jaar dan oo| niet teleurstellen. Daar kunt u van op aan. JOHN BEEREN, eigenaar van de Bokkedoorns, een met twee Michelin-sterren gedecoreerd restaurant in de duinen van Bloemendaal NIEUWE CD'S TUIN POP/POPULAIR Robert Fripp - "*999 - Discipline Grote kans dat het gitaargeluid op re cente platen van toonaangevende makers van ambient house afkomstig is van Robert Fripp. Future Sound of London, Orb, (het aan Orb gelieerde) FFWD en The Grid; alle profiteerden zij van de uit duizenden herkenbare soundscapes, zoals Fripp zijn klankex perimenten zelf noemt. Dat Fripp zelf met een ambient-plaat zou komen, gemaakt met slechts een gitaar en randapparatuur, was dan ook te ver wachten. Fripp, vooral bekend door 'zijn' King Crimson, maakt al soundscapes sinds het begin van de jaren zeventig. Hij deed dat toen samen met toetsenist Brian Eno. De toegepast techniek is hetzelfde. Terwijl Fripp speelt, loopt er een speciale bandrecorder mee die de gitaarpartijen enkele momenten later weergeeft. Soms vervormd, dan weer met een afwijkende snelheid of vermenigvuldigd. 999 opgenomen in Argentinië is een live-plaat maar dat is nauwelijks merkbaar. Het publiek is weggesne den of door zijn eigen verbazing over het gebodene niet in staat een geluid uit te brengen. De plaat bevat vijf langgerekte en zinsbegoochelende stukken die qua structuur niet eens zo opzienbarend zijn. In feite stapelt Fripp vele lagen van elkaar afgeleide gitaargeluiden op elkaar, net zo lang totdat een massieve, ondoordringbare muur van geluid ontstaat. Het eindre sultaat is dan ook niet prettig en klinkt alsof alle toetsen van een enorm kerkorgel tegelijk worden inge drukt. Veel interessanter is het werk in uitvoering. 7999 is een baanbre kend plaatje dat aantoont dat Fripp in het verleden en in het heden zijn tijd vooruit is. Mike Keneally - Boil that dust speck Overdaad schaadt maar daar heeft multi-instrumentalist/zangerMike Keneally maling aan. Ook zijn tweede plaat neemt weer vijf kwartier in be slag en telt maar liefst dertig num mers. Daar zitten nummers bij van nog geen tien seconden maar zelfs in die gevallen krijgt de luisteraar de vol le laag. De sympathieke Amerikaan, uit de Zappa-school, barst van de ideeën en hij wil ze allemaal kwijt. De meeste nummers heeft hij opgeno men met een bassist en een drummer maar toch lijkt de plaat te zijn ge maakt door een veelkoppig orkest waarvoor niets te gek is. Keneally heeft maar acht maanden bij Zappa gespeeld. Dat was in 1988. Na dien heeft hij op eigen houtje dingen gedaan en heeft hij Zappa's zoon Dweezil een handje geholpen op pla ten en podia. Boil that dust speck slaat een brug tussen de muziek van de meester en zijn zoon. Dat betekent onnavolgbare percussie, tekstuele en muzikale absurditeiten, snoeiharde metal, spectaculair gitaarspel, een glaszuivere produktie en uiterst on rustige composities. Doodmoe word je ervan maar het is razendknap, in alle opzichten. WK JAZZ Sun Ra and the Arkestra - Sound of Joy; The Ira Sullivan Quintet - Nicky's Tune; Joseph Jarman/Anthony Braxton - Toge ther Alone - Delmark/Music Words. Gestaag brengt Delmark, het kleine label uit Chicago, oud materiaal op nieuw uit op CD. In twee gevallen (Sun Ra en Sullivan) is er niet eerder uitgegeven materiaal toegevoegd. Sound of Joy uit 1957, voor het eerst in 1968 uitgebracht, is een van Sun Ra's oudste opnamen. Hier zijn al de voor naamste deugden en eigenschappen van het orkest te horen. Sun Ra's mu ziek is altijd een merkwaardige com binatie van traditionele big band- - swing, Afrikaanse en Aziatische in vloeden en avant-garde geweest. Daarnaast bezat de orkestleider een bijzonder charisma waardoor bandle den, ondanks de ongetwijfeld magere verdiensten, decennialang bij hetzelf de orkest bleven. Dat in 1993 overle den Sun Ra bovendien als een goede entertainer alles in een mystieke science-fictionshow inclusief glitter- pakken verpakte, maakte het alleen maar leuker. Daarnaast was Sun Ra een van de eersten die elektrische toetsenborden gebruikte om zijn vaak excentrieke arrangementen bij te kleuren. Op Sound of joy zijn enkele evergreens van het Sun Ra-repertoire opgenomen, zoals Saturn, Planet Earth en Reflections in Blue, alle stuk ken die een bijzondere charme bezit ten door aparte timbres en zeer ont spannen swing. Mooi blaaswerk is te horen van John Gilmore (tenor), Pat Patrick (alt en bariton) en Charles Da- vis (bariton). Dat de twee nieuwe stukken, features voor zanger Clyde Williams, niet bepaald briljant zijn, kan niet verhullen dat dit een bijzon der mooie re-issue is. De groep van multi-instrumentalist Ira Sullivan, hier alleen als scherp in- tonerende trompettist te horen, past veel meer fn zijn tijd (1958). Dit is ty pische hard-bop met een Chicago-ac cent (bluesy en extra agressief) van behoorlijk niveau. Het titelstuk is ge noemd aan mede-frontliner, tenor saxofonist Nicky Hill, van wie sinds dien helaas weinig is gehoord. Even doelmatig als de twee blazers is de no-nonsense ritmesectie bestaand uit Jodie Christian (piano), Victor Sproles (bas) en Wilbur Campbell (drums). Vlekkeloos is de muziek niet, maar de muzikanten stralen een aanstekelijk zelfbewustzijn uit. Het voor het eerst uitgebrachte 'Mock and Roll Blues' is een grappige toevoeging aan het niet zo goed opgenomen materiaal. De samenwerking van AACM-leden - de AACM was een belangenorganisa tie van meest zwarte avant-gardisten in Chicago - Jarman en Braxton da teert van 1971. Vrije improvisatie op basis van asymmetrische thema's vormen het leeuwendeel van het al bum. Zoals gebruikelijk voor deze musici in deze periode wordt een groot instrumentarium niet ge schuwd, hoewel de nadruk ligt op het blaaswerk. Getracht wordt om door middel van spontane uitwisseling tot een natuurlijke, maar tonaal tamelijk abstracte oplossingen te komen. Meestal slagen de musici daar won derwel in, zodat het album niet ver ouderd klinkt. Het spannende hoog tepunt is Braxton's tergend trage 'SBN-A-1 66K'. KV KLASSIEK Walsen van Joh. Strauss I, Joh. Strauss II en Joseph Lanner - Alban Berg Quartett e.a. - EMI. Een leuk alternatief voor het traditio nele Nieuwjaarsconcert is deze fraaie CD, waarop het versterkte Alban Berg Kwartet een reeks bekende Weense walsen speelt in arrangementen van o.a. Anton Webern, Alban Berg en Ar nold Schönberg. Van drie van de grootste muziekvernieuwers van de 20ste eeuw zou men zoiets eigenlijk niet verwachten, en het is een feit dat hun bemoeienis met de Weense wals in eerste instantie uit financiële nood geboren is. Het resultaat van hun vir tuoze, vaak verrassende bewerkingen (en die van anderen) is echter een fas cinerend soort salonmuziek op zeer hoog muzikaal niveau. Die laatste woorden zijn trouwens van toepas sing op de uitvoering IVoyage Paris - Liederen van Poulenc, Satie, Debussy, Honegger, Ravel en Messiaen - Frederica von Stade (mezzo sopraan), Martin Katz (piano) - RCA. Het is lang stil geweest rond de Ame rikaanse mezzosopraan Frederica von Stade, die hier tijdens het Holland Festival 1976 zo'n grote indruk maak te als Octavian in 'Der Rosenkavalier'. Sinds enkele jaren staat zij echter weer vooraan in de rij van grote voca listen, en evenals vroeger blinkt zij daarbij speciaal uit in het Franse re pertoire. Dat bewijst zij ook met deze heel gevarieerde 'CD van de maand' met zeven verschillende groepen of cyclussen, besloten met vijf losse lie deren van Poulenc, de favoriete Fran se componist van zo menige liedzan- ger(es). Soms glipt er even een kale toon doorheen, maar het geheel ge tuigt van een diep geworteld begrip voor zowel de tekst als het muzikale idioom van de Franse liedkunst. PK Allium cepa, allium schoenopra- sum, allium porrum, allium sati vum: allemaal uien die we voor consumptie gebruiken. In volgorde zijn het de ui, bieslook, prei en knoflook. Hoewel velen ervan bij zonder mooi bloeien, ligt hun ge bruikswaarde niet bij de bloem. Hoewel? Ooit een bloeiende prei- plant gezien? Wonderlijk mooi die enorme bol met witte bloemen. En wie heeft niet af en toe een lieflijk li la bloemhoofdje van de bieslook in een boeket verwerkt? Maar goed, wij hebben het in deze rubriek niet zozeer over gewassen die je kunt eten. We hebben het meer over gewassen die je kunt be wonderen en dat kan ook met een aantal vertegenwoordigers uit het geslacht allium. De uien noemen we dan sieruien. Boven gewone bol len hebben ze het voordeel dat ze weinig last hebben van ziekten en vier of vijf jaar op dezelfde plaats kunnen blijven staan. Nog een voordeel van de sieruien is dat met het groen na de bloei met een ge rust hart mag inkorten. De allium- soorten slaan hun reservevoedsel al in de bol op tijdens de bloei en dat kan een voordeel zijn bij gebruik in de border. En nu iets over de keuze van de ui die niet in de keuken terecht komt. Die keuze is zeer uitgebreid en een echte liefhebber kan van het vroege voorjaar tot in de herfst genieten van uienbloemen. Om te beginnen schaffen we ons de bollen aan die - zolang het niet vriest - tot eind de cember de grond in mogen. Willen we al vroeg in het voorjaar een bloeiende ui, dan kiezen we voor de laagblijvende witbloeiende allium zebdanense die graag op een war me beschutte plaats staat. Wat later in het jaar is er de even eens wit bloeiende Allium neapoli- tanum, die net als de zebdanense ook ongeveer 40 cm hoog wordt en zeer goed winterhard is. Een goede bekende bij veel tuinlief- hebbers is de allium moly, die in de voorzomer met prachtige goudgele bloemen bloeit en zich snel verme nigvuldigt, wat ook meegenomen is bij een grote border. Later in het seizoen is er de fraaie allium senescens, laagblijvend, maximaal 30 cm, met prachtig grijs groen blad en een grote bolronde bloeiwijze in lila tot purper. Liefhebbers van fors groeiend ge was kiezen uiteraard voor de allium giganteum. De naam zegt het al! De bloemen komen op stengels die tot anderhalve meter hoog kunnen worden. Zoals alle uien, heeft ook de giganteum een bolronde bloei wijze die wel 15 cm doorsnee kan hebben. De kleur is lilaroze en de bloeitijd valt in de voorzomer. Tot slot nog een echte nazomer- bloeier: de allium ramosun met eet baar blad en witte bloemen met een fraai donker oog. De hoogte is on geveer 50 cm. Tot zover een opsomming van een aantal alliumsoorten die zeer ge schikt zijn voor de border. Er zijn er nog veel meer. Probeer het eens met de ui. Het is de moeite waard. LEZERSVRAAG Wat leuk, de dag na sinterklaas kreeg ik een brief van C.L.H. VAN VLIET uit Hillegom met zaadjes van de campsis radicans, de Ameri kaanse trompetklimmer. Een fraaie klimplant die weliswaar steun nodig heeft, maar heel mooi bloeit met oranje rode bloemen. Deze klimmer heeft voor het eerst zaad gevormd en de vraag luidt: kan men de campsis vermenigvuldigen uit zaad? Dat is inderdaad het geval, al zou ik tothet voorjaar wachten met zaaien. En veiligheidshalve zou ik binnenshuis zaaien en de planten pas buiten zetten als ze tegen een stootje kunnen. Maar ook wortel- stek doet het goed. Hiervoor tijdens de rust (dus nu) stukken wortel van 8 cm nemen en in potten met hu mus en zand leggen. De wortelstek- ken met de 'goede' kant omhoog of plat leggen. Vochtig houden. De planten pas in de volle grond zetten als ze weerbaar zijn. Succes. En ik zal zeker van het voorjaar Campsis zaaien. G.P. BELT UIT HAARLEM tobt met de Bougainvillea die twee jaar wei gerde te bloeien en het derde jaar bloeide toen hij verdord leek. Nu dus even in het kort de behandeling van de Bougainvillea die als moeilij ke kamerpllant te boek staat. Hij bloeit alleen als hij tijdens de acti ve periode veel licht, tevens flink wat zon krijgt. Verder continue ee hoge temperatuur. Dus liever nie de tuin in, maar deze zomer was een dermate warme periode dat f bloem gevoed werd. 's Winters ko wegzetten maar niet onder de 10 graden. Wat gieten aangaat: wel vochtig houden maar pas gieten i de bovenste grondlaag droog aan voelt en tijdens de rust net niet ui laten drogen. Begin voorjaar weei iets bijmesten, om de tien dagen na de bloei. Oppotten in bloemisi naarde of compost met iets extra turf, liefst in het voorjaar. In het voorjaar kunnen lange stekken (1 cm) genomen worden en in turf met scherp zand, onder plastic ge stekt worden. Tot slot in het voor jaar het eenjarige hout tot op de helft terugsnoeien.Op die manier zullen er zeker bloemen komen, mits de plant voldoende licht en zon krijgt. Komt er bij u al tuinierend of w: delend in de natuur een vraag o Greet Buchner zal proberen voo het antwoord te vinden. De vras kunt u opsturen naar Damiate Dagbladen, Postbus 507, 2003 A Haarlem t.a.v. de redactie LEVE EN WONEN.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1995 | | pagina 8