'Maken kernbom kost Iran jaren' Surinaamse bevolking Jeltsins 'vrienden' vormen bont allegaartje Buitenland Chirac tegen hoofddoekjes n moslim-fundamentalisme Sarajevo: Serviërs doden gevangenen in Bihac Indonesië en Portugal voor VN-forum over Oost-Timor Nogmaals van Peking naar Parijs wordt op rantsoen gezet Israël erkent Palestijnse paspoorten IINSDAG 10 JANUAR11995 anp AlgnnNnNdfeiltnA PmbuiMu se ARcntur cpd Geassocieerde Pers Drenst Independent RTR Reuter UPI Slovo krijgt staatsbegrafenis in Soweto jaapstad De vorige week aan kanker overleden voorzitter van deZuidafrikaanse Communistische Partij, ANC-leider en minis ter van volkshuisvesting Joe Slovo krijgt zondag een staatsbegra fenis. Hij is de tweede blanke die op de begraafplaats Avalon bij Soweto ter aarde wordt besteld. De vooraanstaande anti-apart- heidsactiviste Helen Joseph ging hem voor. Bij de plechtigheid orden zo'n driehonderd buitenlandse gasten verwacht. Stuwdam wijkt niet voor rotstekeningen mssabon De ontdekking van prehistorische rotstekeningen in vjoord-Portugal leidt niet tot andere bouwplannen voor een stuwmeer dat de afbeeldingen onder water zal zetten. Dat heeft de betrokken elektriciteitsmaatschappij gisteren laten weten. Het Portugese Instituut voor Nationaal Erfgoed had gevraagd de bouw uit te stellen om de tekeningen in veiligheid te brengen oordat de waterspiegel te ver stijgt. Het gaat om ongeveer 60 af- jeeldingen van dieren die in de rotsen zijn gekerfd. Ze zijn zeker 20.000 jaar oud. Verzet Iran tegen verbod Coca Cola 'eheran Het Iraanse verzet heeft gisteren geprotesteerd tegen iet verbod op het drinken van Coca Cola. Het verbod was eerder ap de dag uitgevaardigd door ayatollah Ali Khamenei. Volgens iet verzet is het verbod uitgevaardigd door.geestelijken, die nog in het stenen tijdperk leven om de aandacht van de ware iroblemen van het land af te leiden". De consumptie van Coca ,ola versterkt volgens Khamenei het zionisme. Ex-Stasichef Mielke blijft in gevang ierlun Erich Mielke, voormalig leider van de Oostduitse veilig- ïeidsdienst (Stasi), moet ondanks zijn hoge leeftijd in de gevan- jenis blijven. Dit heeft een hof van beroep in Berlijn gisteren be- jaald. De 87-jarige Mielke is in oktober 1993 tot zes jaar onvoor waardelijke celstraf veroordeeld wegens moord op twee politie mensen in 1931. Eerder had een andere rechtbank besloten dat lij er te slecht aan toe was om te worden berecht voor zijn be trokkenheid bij de dood van vele vluchtelingen uit Oost-Duits- land. Jury in proces-Simpson geïsoleerd .os angeles In het 'proces van de eeuw' tegen de Amerikaai voormalige honkbalcrack O.J. Simpson zullen de twaalf juryle- ien en hun plaatsvervangers ver van de publiciteit moeten blij ven. Dat heeft rechter Lance Ito gisteren meegedeeld aan de ju- yleden in Los Angeles (California). Simpson wordt verdacht van moord op zijn ex-vrouw Nicole en op haar vriend. Hij ontkent. Zolang het proces duurt, worden de juryleden gescheiden van liun familie en mogen ze alleen geselecteerde berichten Van bui ten ontvangen. Proces tegen sjeik begint in New York tew vork Onder zware veiligheidsmaatregelen is gisteren in Slew York het proces geopend tegen sheik Omar Abdel-Rahman ■n elf van zijn volgelingen. Ze worden beschuldigd van samen- wering tot bomaanslagen op belangrijke gebouwen in New i'ork. Het gaat onder meer om de aanslag op het World Trade Tenter op 26 februari 1993. Voor die aanslag, waarbij zes doden n meer dan duizend gewonden vielen, kregen in april al vier mannen levenslang. Aardbeving treft Japan okyoEen krachtige aardbeving (6.3 op de schaal van Richter) leeft vanmorgen de Japanse hoofdstad Tokyo en omliggende ;teden getroffen. Over schade of slachtoffers was rond het mid- laguur nog niets bekend. Het centrum van de beving lag dertig iüometer onder de zeespiegel, zo'n 170 kilometer ten noordoos- ten van Tokyo. irus dpa-afp cques Chirac ex-premier, urgemeester van Parijs en kan- idaat voor de Franse presi- entsverkiezingen heeft zich' uidelijk uitgesproken tegen het lamitisch fundamentalisme en et dragen van hoofddoekjes oor moslimmeisjes op Franse holen. ,,In Frankrijk kunnen invallen op de strenge schei- ing van kerk en staat niet wor- en getolereerd, nooit. Ik heb aarvan een principiële zaak maakt", schrijft Chrirac in jn boek 'Frankrijk voor ieder- n' dat vandaag verschijnt. Af- 'lopen jaar werden herhaalde- jk moslimmeisjes wegens hun oofddoekje van openbare zagreb-sarajevo. afp Serviërs stellen wegen Sarajevo open sche Serviërs bestuurde gevan genis bij Sarajevo. Volgens een VN-functionaris in de Bosni sche hoofdstad nemen de Ser viërs burgers gevangen om ze bij onderhandelingen als troef kaart te kunnen gebruiken. In de bewuste gevangenis ten wes ten van Sarajevo zitten zeker tachtig Bosniërs vast. Onder hen zijn zeven kinderen en ne gen bejaarden. Twee andere be jaarde gedetineerden zijn in middels overleden. De Bosnische Serviërs stellen de toevoerwegen naar en van Sarajevo tegen het einde van de week open. Zij doen dat „hqe- wel de moslims blijven weige ren hun troepen die de bergen Igman en Bjelasnica illegaal be zet houden, terug te trekken", zo zei woordvoerder Zametica tegen het persbureau van de Bosnische Serviërs. Volgens Za metica wordt de blokkade van de wegen opgeheven „om het bestand van vier maanden te redden, maai' ook om ervoor te zorgen dat de humanitaire hulp alle onschuldige burgers in deze verschrikkelijke oorlog bereikt." Het Bosnische regeringsleger heeft de Bosnische Serviërs er van beschuldigd in de noord westelijke enclave Bihac gevan gen burgers en militairen te executeren. Generaal Atif Dudakovic van het legerkorps dat in en om de moslim-enclave Bihac de regeringsposities ver dedigt, schrijft dat in een giste ren openbaar geworden brief aan de Verenigde Naties. Dudakovic noemt de namen van zes soldaten en acht bur gers die na gevangenneming door Serviërs zijn doodgescho ten. Hij dringt er bij de VN op aan alle gevangenen in handen van de 'Servische agressor' te regi streren en ervoor te zorgen, dat de Conventie van Genève wordt nageleefd. Die conventië is een serie internationale verdragen, die sinds de vorige eeuw zijn gesloten voor het handhaven van rechtsbeginselen door oor logvoerenden. De VN maakten gisteren mel ding' van de dood van twee ge vangenen in een door Bosni- Perry wil samenwerking VS, Rusland, Oekraïne en Kazachstan genève bob kroon Beiden noemde de ontmoe ting onder leiding van VN-se- cretaris-generaal Boutros-Ghali 'constructief. Van een politieke doorbraak is echter nog geen sprake. Jakarta handhaaft zijn standpunt dat Oost-Timor tot Indonesië behoort en Portugal houdt vast aan zelfbeschik kingsrecht voor zijn voormalige kolonie. In de slotverklaring stelt Boutros-Ghali dat bij de volgende ontmoeting tussen Alatas en Durao Barroso, op 19 mei in New York, voor het eerst zal worden gezocht naar een compromis tussen de stand punten van Portugal en Indone- correspondent Indonesië is gisteren akkoord gegaan rriet het instellen van een 'VN-forum' dat contact moet leggen tussen Oosttimore zen die voor en groepen die te gen de aansluiting van Oost-Ti- mor bij Indonesië zijn. De Indo nesische minister Alatas (buitenlandse zaken) en zijn Portugese ambtsgenoot Durao Barroso ontmoetten elkaar gis teren in Genève voor overleg over de toekomst van Oost-Ti- mor, de vroegere Portugese ko lonie die door Indonesië in 1976 is geannexeerd. De Amerikaanse minister Perry (links) krijgt uitleg over het belang De Verenigde Staten, Rusland, Oekraïne en Kazachstan proberen samen te voorkomen dat Iran in het bezit komt van kernwapens. Als de Iraniërs op zichzelf zijn aange wezen, zal het nog vele jaren duren voor ze erin slagen een bom te ontwikkelen. De Amerikaanse minister Perry (defensie) zei dat gisteren bij een bezoek aan Noord-Is- raël. De VS zijn ervan overtuigd dat Iran wel probeert kernwapens te ontwikkelen. tel aviv ad bloemendaal correspondent „Ze kunnen bepaalde dingen doen om eerder in het bezit van kernwapens te komen. Bijvoor beeld met technische hulp of nucleair materiaal van landen die al over kernwapens beschik ken", aldus Perry. „Of natuurlijk door de aankoop van kant en klare wapens. De meest voor de hand liggende bronnen zijn de kernmogendheden van de voor malige Sovjetunie. Daarom werken de Verenigde Staten sa men met Rusland, Oekraïne en Kazachstan bij het beheer over technologie, wapens en materi aal. Het lijkt me niet waar schijnlijk dat dergelijke wapens of splijtbaar materiaal Iran zul len bereiken." Perry kreeg gisteren in het ui terste noorden van Israël een uiteenzetting over het strategi sche belang van de Golan- hoogvlakte. Hij wilde de bezette hoogvlakte om politieke rede nen niet bezoeken, maar vloog wel per helikopter langs de rand ervan. Het is mogelijk dat er in het gebied Amerikaanse waar nemers zullen worden gelegerd als er ooit een vredesverdrag tussen Israël en Syrië wordt ge tekend. In antwoord op vragen daarover zei Perry dat hij niet op zo'n situatie vooruit wil lo pen nu er zelfs nog geen sprake is van een vredesplan. scholen gestuurd. Chirac, die in mei de socialist Franqois Mitterrand als presi dent wil opvolgen, kiest voor de verkiezingsstrijd de slagzin: 'strategie van de diepgaande verandering'. Hij schetst de hoofdlijnen van het gedachten- goed van wat in de media al 'so ciaal gaullisme' wordt ge noemd. Breuklijnen in de samenle ving zouden de nationale een heid bedreigen. Daarom wil Chirac voorrang geven aan de strijd tegen de werkloosheid, aan de integratie van de jeugd in de samenleving en aan een rechtvaardige verdeling van de vruchten van de economische groei. LONDENFameus was in 1907 de autorally Peking-Parijs en gisteren werd in Londen be kendgemaakt dat de monsterrit dit jaar wordt herhaald. Op de foto een nagebouwde Austin Seven Ulster voor de Royal Au tomobile Club in Londen. FOTO AP» DAVE CAULKIN MOSKOU HANS GELPIJNSE ashington anp lende koers van de Surinaamse dollar ten opzichte van bijvoor beeld de dollar worden de te importeren zaken steeds duur der. Omdat met name levensbe hoeften in de loop van de tijd erg duur zijn geworden, heeft de Surinaamse regering subsi dies indertijd ingevoerd. De mi nisters'hebben het IMF uitge legd dat het politiek heel moei lijk, zo niet onmogelijk wordt, de subsidies te verminderen. Dat zou sociale onrust tot ge volg hebber.. De bevolking zou dan geen eten meer kunnen ko pen. Rantsoenering van de be schikbare voedselvoorraden is dan onvermijdelijk. De inflatie in Suriname be draagt vijfhonderd procent, ter wijl de rente slechts 25 procent bedraagt. Geld op de bank laten staan, wordt zo erg duur. Inves teren in de Surinaamse econo mie is helemaal oninteressant omdat de winst door de snelle inflatie verdwijnt als sneeuw voor de zon. Om de economie weer in de goede richting te krijgen moet de rente fors omhoog. Verder is de Surinaamse regering duide lijk gemaakt dat er drastisch moet worden gesnoeid in het overheidsapparaat. Suriname heeft een ambtenarenbestand van zestig procent van de wer kende bevolking. correspondent Wat doet een- opperbevelhebber die 'merkt dat zijn bevelen niet worden op gevolgd, ja zelfs gesaboteerd? Hij ont slaat de verantwoordelijken en brengt ze wegens dienstweigering voor de krijgs raad. Tot twee keer toe werd het door de Russische opperbevelhebber Boris Jelt- sin uitgevaardigde bevel genegeerd om de bombardementen op Grozny te stop pen. Afgelopen vrijdag leek hij, in het bij zijn van TV-camera's, zijn defensiemi nister Gratsjov een uitbrander te geven. Heel de wereld en heel Rusland hadden het presidentiële bevel gehoord, maar de bommen vielen toch. Zoek uit hoe dat zit, Pavel Sergejvitsj, en ik wil snel een uitgebreid rapport, hield Jeltsin Gratsjov voor. In het weekeinde schoten de Russen Grozny in puin. Ook een manier van rapporteren aan de opperbevelhebber. De vraag die daarom alom wordt gesteld: heeft Boris Jeltsin nog wel iets te zeggen in het Kremlin, of speelt hij toneel en is hij het met de feitelijke gang van zaken eens? Niemand die daarop met zeker heid een antwoord kan geven. Maar dui delijk is in elk geval dat 'Bommen Boris' de afgelopen twee jaar alle democratisch gezinde vrienden en adviseurs vaarwel heeft gezegd. De vraag dringt zich dus op wie er nu invloed hebben op Jeltsin, wie zich tot zijn vertrouwelingen mogen rekenen. Zes namen worden het meest ge noemd. Vier van hen dragen beroepshal ve een uniform. Geen van de 'top zes' staat als vooruitstrevend te boek. Maar dat wil,nog niet zeggen dat het een on derling hechte club is. Volgens de vele politieke koffiedikkijkers in Moskou staat het Kremlin niet alleen bol van de intri ges, maar ook van onderlinge rivaliteit. De hoofdrolspelers aan Jeltsins zijde zijn: Michael Ivanovitsj Barsoekov (gebo ren in 1947), generaal, chef van de Krem- lin-garde. Langdurige carrière in de ge heime dienst KGB. Zou 20.000 man on der zich hebben, vroegere KGB-eenhe- den gespecialiseerd in anti-terrorisme. Een deel ervan houdt (oppositionele) politici in het oog. Volgens Jeltsin is Barsoekov een 'zachtmoedig mens'. Hij lag in oktober 1993 dwars bij de plannen om het parlement weg te schieten, maar draaide bij. Geldt als sfinx. Invloed op president: onbekend, maar wel voortdu rend in diens omgeving en goede relaties met lijfwacht Korzjakov (zie hieronder). Pavel Sergejevitsj Gratsjov (geboren 1948), generaal, Afghanistan-veteraan, dankzij oud-president Gorbatsjov nog een blauwe maandag onderminister van defensie van de Sovjetunie. Twijfelde bij coup in augustus 1991 en Witte-Huis- drama in oktober 1993 lang met,inzet van troepen om Jeltsin te steunen. Kreeg daarom niet de onderscheiding Held van de Russische Federatie. Volgens de pre sident is hij een 'moedig en vrij brutaal' mens. Schept zelf op dat Jeltsin alles doet wat hij zegt. Riep ook dat hij Grozny binnen twee uur zou nemen. Onbemind bij zijn ondergeschikten. Volgens velen een twijfelaar en intrigant. Viktor Vasilevitsj Iljoesjin (geboren 1947). Vriendje van Jeltsin uit diens pe riode als partijleider in Sverdlovsk. Volg de Jeltsin in 1985 naar Moskou. Nu be langrijkste raadsman van de président. Bepaalt Jeltsins werkrooster en wie de president wel of niet te spreken krijgt. Fenomenaal geheugen, enorme daad kracht, schreef Jeltsin over hem. Weinig in de publiciteit, onaantastbaar, zeer grote invloed op de president. Viktor Fjodorovitsj Jerin (geboren 1944). Minister van binnenlandse zaken, generaal, vanaf 1964 werkzaam bij 'de organen'. Volgens z'n baas 'diepzinnnig, gewetensvol, gewoon een bijzonder mens'. Voert de bevelen van Jeltsin trouwhartig uit. Kreeg daarvoor in okto ber 1993 de onderscheiding Held van de Russische Federatie. Aleksandr Aleksejcvitsj Korzjakov (ge boren 1950). Generaal, Jeltsins persoon lijke lijfwacht en chef van de presidentië le beveiligingsdienst. .Sfinx, vrijwel nooit in de publiciteit. Jeltsin kan met hem le zen en schrijven, maar volgens de media is het andersom. Zou de echt machtige man in het Kremlin zijn. Zet zijn naar schatting tienduizend uitstekend bewa pende ondergeschikten af en toe in om een bank overhoop te halen. Volgens Jeltsin lijkt Korzjakov simpel, maar voor iemand die sinds 1970 bij de KGB zat en vanaf 1985 Jeltsin in de gaten houdt, geldt waarschijnlijk deze presidentiële beoordeling: „Achter de eenvoud gaat een scherp verstand en helder hoofd schuil". Oleg Ivanovitsj I-obov (geboren 1937). Jeltsins joker. Ook een vriendje uit de Sverdlovsk-periode. Zat in de minister raad van de Sovjetunie, later in de Russi sche. Verdween even uit het zicht toen Jeltsin zich na de couppoging van 1991 schrap zette voor radicale hervormingen. Kwam in 1993 weer terug als eerste vice- premier en minister van economische zaken, maar werd ijlings uit de regering verwijderd toen hij wat al te opzichtig de klok probeerde terug te draaien. Sinds die tijd secretaris van Jeltsins Veilig heidsraad, een voor het parlement on controleerbaar gezelschap dat volgens velen echt de dienst uitmaakt in Rus land. Bij dit gezelschap van zogenaamde Jelt- sin-loyalisten horen ook nog minister van buitenlandse zaken Andrej Kozyrev, vice-premier Soskovjets en Scrgej Ste- pasjin, de voorzitter van de contra-spio nagedienst FSK. Kozyrev veranderde.in vier jaar tijd van westers georiënteerd, radicaal democraat in een nationalisti sche ijzervreter. Soskovjets, in 1993 door Tsjernomyrdin in de regering gehaald, behoort tot het gilde van de zogeheten rode directeuren, heeft volgens Mos- kou's politieke incrowd innnige relaties met lijfwacht (sterke man?) Korzjakov en leidt namens de regering de Tsjetsjenië- operatie zonder de handen echt vuil te maken. Stepasjin was al eens ondermi nister van staatsveiligheid, werd daarna voorzitter van de parlementscommissie voor staatsveiligheid en stond te boek als gematigd hervormer. Is formeel verant woordelijk voor de misdaadbestrijding, en maakt dus weinig indruk. Zijn FSK, voortgekomen uit de vroegere KGB, blijft een schimmig gezelschap, waarvan wordt beweerd dat het door alle reorga nisaties geen echte invloed meer heeft. Naar Stepasjins invloed op de president blijft het dus raden. TEL AVIV-RAMALLAH GPD-Rtr-AFP Israël heeft besloten Palestijnse paspoorten te erkennen. Minis ter Peres (buitenlandse zaken) heeft dat gisteren laten weten aan PLO-voorzitter Arafat. De twee leiders spraken elkaar bij de noordgrens van de Gaza- strook. Arafat en Peres kwamen ook overeen om een gezamen lijk industriegebied in te richten op de Westelijke Jordaanoever. Verder werd bekendgemaakt dat oudere Palestijnen met een werkvergunning voor Israël voortaan vanuit de Gazastrook naar de hele Westelijke Jor daanoever mogen reizen, via vaste routes over Israëlisch grondgebied. De regeling geldt alleen voor mannen van boven de 50 en voor vrouwen van bo ven de 35 jaar. Jongere mensen krijgen alleen toestemming als ze in het gezelschap zijn van hun ouders. Officiële vertegen woordigers van de Palestijnse Nationale Autoriteit en de Vere nigde Naties krijgen zonder meer een vergunning. Peres en Arafat praten vol gende week verder. Dan zal ook de Israëlische premier Rabin van de partij zijn. Aan de orde komt bij die gelegenheid onder meet de hergroepering van het Israëlische leger op de Westelij ke Jordaanoever. De onderhan- delingen daarover, die gisteren in Cairo zijn hervat, verkeren al lange tijd in een impasse. Een speciale eenheid van het Israëlische leger heeft van nacht met geweld verhinderd dat joodse kolonisten bij Ramallah op de Westelijke Jor- ilaanoever een 'wilde' nederzet ting stichtten. De kolonisten verbraken een wegbarricade van het leger en zetten een ca ravan bij de nederzetting llala mish, waar een jonge Israëli sche vrouw vrijdag door Pales tijnen werd doodgeschoten. Toen de kolonisten een bevel om hun actie te staken negeer den, duwden soldaten de cara van naar de berm van de weg en arresteerden veertien Israëli. De leiders van de kolonisten hebben na de moord op de vrouw de regering-Rabin een serie 'verrassingsacties' in het vooruitzicht gesteld. Premier Spanje ontkent relatie met ET A-moorden MADRID AP De Spaanse premier, Felipe Gonzalez, heeft gisteren iedere betrokkenheid ontkend van hemzelf of van zijn regering bij de moord op 23 mensen, van wie de meeste lid waren van de Baskische afscheidingsbewe ging ETA. Een speciaal com mando de Anti-Terroristi sche Bevrijdings Groep (GAL) zou de moorden hebben ge pleegd tussen 1983 en 1986. Gonzalez zei gisteren in een in terview voor tie Spaanse televi sie dat hij nooit opdracht heeft gegeven voor de smerige oor log' tegen de ETA en evenmin bescherming heeft verleend aan GAL-leden. Hen onderzoeksrechter gaf onlangs opdracht tot de arresta tie van een vierde voormalige medewerker van het ministerie van binnenlandse zaken. Hij wordt ervan beschuldigd in het begin van de jaren '80 betrok ken te zijn goweeit bij de GAL. Twee ex-politiefunctionarissen, die tot 108 jaar gevangenisstraf zijn veroordeeld wegens sa menzwering tot moord, vertel den onderzoeksrechter Baltasar Garzon kort geleden dat zij door het ministerie waren betaald om hun mond te houden. Ook noemden ze de namen van ho ge functionarissen die bij de GAL-operaties betrokken zou den zijn geweest. Honderden doden bij nieuwe strijd in Zuid-Sudan Het Sudanees Volksbevrijdings- leer (SPIA) heeft vorige week een groot offensief ingezet waarbij duizend burgers zijn ge dood. Dat zeggen woordvoer ders van de rivaliserende Xuids- udanese Onafhankelijkheidsbe weging (SSIMf. Volgens de SSIM, een afsplitsing van het SPIA, stalen de aanvallers ook 45.000 stuks vee. De strijd zou zich hebben geconcentreerd rond Bath Jok, ongeveer 960 ki lometer ten zuidwesten van de hoofdstad Khartum. De SSIM staat onder leiding van Riak Machar, een voormalig SPI A-officier. Na jaren van ru zie, waarbij etniscne verschillen een rol speelden, splitste hij zich met volgelingen af. De re bellen in het zuiden vechten sinds 1983 tegen de overwe gend islamitische en Arabisch georiënteerde regering in het noorden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1995 | | pagina 5