'Ik groei weer naar
een hoogtepunt'
'Ik ben nu wel een
beetje trots op mezelf
T
Tien jaar
geleden: vanuit
het niets naar
schaatsroem
Hein Vergeer begon de winter van
1985 als een beroemdheid in
Haastrecht. Evert van Benthem genoot
precies tien jaar geleden alleen
bekendheid in St.Jansklooster. Twee
dorpshelden op de gladde ijzers.
Buiten de gemeentegrenzen wist
bijna niemand van beider bestaan.
Dat veranderde van het ene op het
andere moment. Vergeer werd in '85
eerst Europees en later ook
wereldkampioen allround. Op 21
februari van dat jaar ontstond
nationale gekte rond Evert van
Benthem, toen hij de eerste
Elfstedentocht sinds 1963 op zijn
naam schreef. Een jaar later
gebeurde exact hetzelfde. Vergeer
prolongeerde zijn titels, Van Benthem
liet zich opnieuw kronen tot koning
van de Bonkevaart.
Hoewel verschillend van karakter
(Vergeer het bluffertje uit de
randstad, Van Benthem de
bescheiden veeboer uit Overijssel) en
actief in twee aparte
schaatsdisciplines, hadden beiden
sportief veel gemeen. De twee
twintigers kwamen uit het niets,
sleepten twee jaar achtereen de
vetste kluiven weg, maar presteerden
na twee topwinters amper meer.
Vergeer kreeg te veel last van een
blessure, Van Benthem werd in de
steek gelaten door moeder natuur, die
hem het ijs op de sloten niet meer
gunde.
Langzaam keerden zij weer terug
naar een normaal leven. Evert van
Benthem tussen zijn koeien en kazen,
Hein Vergeer met het oor aan de
autotelefoon. Na tien jaar kijken
Vergeer (33) en Van Benthem (36)
nog eens terug op hun memorabele
winter van 1985.
ZATERDAG 7 JANUAR11995
Evert van Benthem en echtgenote Jeanette in hun kaaswinkel. foto cpd teunis versluis
Evert van Benthem op 21 februari 1985 als winnaar van de Elfstedentocht door de finish. Na 22 jaar had Reinier Paping een opvolger.
I oen op 21 februari 1985 om half
I zes in de ochtend de Elfsteden-
meute werd losgelaten in de Fries
land-hal, was voor iedereen klip en klaar uit
welk select groepje na 22 jaar de opvolger
,.yan Reinier Paping zou komen: Niesten, Rui
tenberg, Kooiman, Van Wijhe. Zij vetrokken
als de grote favorieten. Maar bijna zeven uur
'tater viel een klein, onbekend en bovenal
drijfnat mannetje op de Bonkevaart in de ar-
'ïhen van koningin Beatrix, haar commissaris
Hans Wiegel, Elfsteden-voorzitter Jan Sipke-
rtna en NOS-verslaggever Evert ten Napel.
Evert van Benthem was zijn naam. 'Evert
•wie
Van Benthem, bijna tien jaar later terug
blikkend: „Natuurlijk was het een verrassing,
«dok voor mij. Tot aan die Elfstedentocht had
•ik nauwelijks op natuurijs geschaatst. Er
"werd van mij gezegd, dat ik een typische
kunstijsschaatser was. Achteraf bekeken een
fabeltje, maar ik geloofde er tot op dat mo
ment ook in."
Evert van Benthem was tot die donderdag
ochtend in 1985 een onbekende schaatser,
veeboer te St.Jansklooster. Getrouwd met Je
anette, net vader geworden van Rolf. De Elf
stedentocht-zege maakte een einde aan het
rustige leventje in het boerengezin. Alles en
iedereen verdrong zich op het kronkelige
landweggetje net buiten St.Jansklooster, een
dorpje in de buurt van Giethoorn. 'Evertje
kijken' werd een attractie. Tot op de dag van
vandaag. „We zitten hier midden in een toe-
ristisch gebied. Buschauffeurs namen mijn
boerderij op in hun route. Soms gaat het me
te ver, als mensen uit de bus stappen en door
de tuin en om het huis heen banjeren. Som
migen durven me aan te spreken, maar an
deren schrikken als ze me zien. Mensen kij
ken tegen me op, terwijl ik me helemaal geen
vedette voel. Een rare gewaarwording. Ik heb
het idee, dat ik niet ben veranderd. Maar de
wereld om me heen wel."
Van Benthem liep tot die 21ste februari se
rieus met emigratie-plannen rond. Die ver
dwenen daarna in de ijskast. „We wilden weg
'uit Nederland, omdat we door de overheid te
zeer betutteld werden. Dat benauwde ons.
Nieuw-Zeeland trok. We wilden verkassen,
omdat we door de superheffing in de proble
men waren gekomen. In 1983 waren we op
de boerderij begonnen met vijftig koeien.
Door de superheffing moesten we terug naar
dertig. Te weinig voor de investeringen, die
we hadden gedaan. Door de Elfstedentocht
was ons plan om te verhuizen meteen van de
baan. Een paar jaar geleden hebben we het
nog eens overwogen. We hebben toen alles
bekeken... kerken, scholen...maar ja, Nieuw-
Zeeland, het is wel de andere kant van de we
reld. We voelden ons er'toch niet prettig."
Dries van Wijhe riep voor de start in
Leeuwarden, dat voor de winnaar een
miljoen aan sponsorcontracten en dergelijke
lag te wachten. Van Benthem moet er nu nog
om lachen. „Het kan ook niet in mijn sport.
Die is te klein om veel te verdienen. Wil je
miljonair worden, dan moet je gaan tennis
sen, maar niet schaatsen. Vergeer en Van
Gennip zijn toch ook niet binnengelopen?!
Men riep ook, dat ik rijk zou worden door alle
winkelopeningen. Vergeet het. Ga maar na.
Stel, dat ik 2000 gulden vraag aan een winke
lier. Dan gaan je reiskosten er vanaf, en moet
je degene die het werk op de boerderij van je
overneemt betalen. Daarna komt ook de be
lasting nog eens langs. Je mag blij zijn, als je
750 gulden overhoudt. Dat schiet toch niet
op...?! Hoeveel winkels moet je wel niet ope
nen om aan het miljoen te komen?"
„Wat wel aantikte, waren de cadeaus. Een
bedrijf gaf me een terreinwagen. En van een
KI-firma kreeg ik stierensperma om mee te
fokken. Containersperma heette dat. Er stond
hier zelfs een Belgische journalist op de
stoep, omdat die dacht, dat ik een container
vol met sperma kreeg aangeleverd. Leek 'm
een leuk verhaal, maar het klopte niet. Con
tainer was de naam van de firma. Het sperma
zat verpakt in rietjes. Ik kreeg 70 van die
rietjes van tweehonderd gulden per stuk. Dat
was voor mij leuke handel."
Als van Benthem gewild had, was hij na fe
bruari '85 niet meer weg te slaan geweest
van de buis. Maar hij wilde niet. „Knete-
mann, Vanderlijde en Van der Burg kom je
vaak in een panel tegen. Ik hou daar niet zo
van. Ik voel me niet echt prettig in die we
reld. Daarom heb ik bijna altijd bedankt. Wat
ik wel weer leuk vond, was die TV-reclame
voor Calvé-pindakaas. Dat had ik zelfs gratis
gedaan. Dat is toch een grappig filmpje, niet
waar?"
Nadat Van Benthem en gezin (inmiddels
drie zonen) hun tweede emigratie-aafidrang
hadden onderdukt, stortte de tweevoudige
Elfstedentocht-winnaar zich op de kaas.
Klein en groot, jong- en oud-belegen. Sinds
anderhalf jaar lokt een groot bord de klant
naar binnen. Benthemmer Boeren staat er op.
Vooral de baby-kaasjes gaan als handzaam
souvenir vlot over de toonbank. Een deel van
de boerderij is stal voor de 45 koeien, die
door de computer worden gevoerd en door
Van Benthem gemolken. In een ander deel
bevindt zich de kaasmakerij en de winkel,
waar Jeanette van Benthem alle waar aan
man brengt. Niet alleen de door haar echtge>
noot gemaakte kaas, maar ook produkten a\k
honing en mosterd. Plus de ontontbeerlijke
T-shirts met het kaas-logo en een afbeelding
van de schaatser.
Vooral op drukke zomerdagen is het op
Van Benthems boerderij een komen ep
gaan van toeristen. Op de voormalige hoon
zolder krijgen ze van de levende legende zelf
via de video informatie over het wel en wees
op de boerderij. De Elfsteden-heelden ont-l
breken niet. „Aan de reacties van de mensen
merk ik, dat ik toen iets heel bijzonders heb
gepresteerd. Dat had ik voorheen niet. Ik hep
nu wel een beetje trots op mezelf."
Of er ooit nog een video komt met een den
de Elfstedenzege van Evert van Benthem?
Hijzelf gelooft er niet in. „Ik hen niet zo goeq
meer als tien jaar terug. Zesde of zevende;
meer zit er niet in. Maar dat is geen ramp;
hoor, want jk heb 'em al twee keer gewon?
nen."
Evert van Benthem, tussen koeien en kazen
lang de wens van de klant." Daarnaast is htj
nog steeds betrokken bij de schaatssport,
met name als manager van Falko Zandstra.
Vergeer (sinds acht jaar getrouwd, vader
van twee dochtertjes) zegt lol te hebben
in zijn nieuwe bestaan. „Ik groei weer naar
een hoogtepunt. Ik ben iets gaan doen, waar
ik denk goed in te zijn." Zijn zelfvertrouwen
ligt nog immer op recordhoogte. „Ik ben voor
die bedrijven een toegevoegde waarde. Het ii
een voordeel, dat ik daarbij een bekendé
naam heb. Maar dat ik teer op de roem vaij
vroeger... nee, absoluut niet. Ik heb vijf jaa'r
nodig gehad om te bewijzen, dat ik geep
sportman meer ben, maar organisator van
evenementen. Zover ben ik nu. Ze willen me;
omdat ik m'n zaken goed regel en niet omdaj
ik ooit 6.54 op de vijf kilometer reed."
'Of Vergeer alles uit zijn carrière heeft ge
haald? Nee. De blessure gooide roet in liet
(olympische) eten. En waarschijnlijk ook de
successen van Evert van Benthem. Maar: het
blijft een vraag of Vergeer publicitair nog be?
ter gescoord als er in zijn twee topjaren geert
Elfstedentochten en dus geen Van Benthem
waren geweest. „Ik betwijfel of ik commer
cieel last heb gehad van Evert. Wc waren ten
slotte actief op twee verschillende fronten;
Het grappige was wel, dat ze ons door elkaaf
haalden. Soms begon een wildvreemde teged
mij over m'n fantastische Elfstedentocht. Dat
was lachen. Als hij me dan enthousiast be?
groetje,piel 'hallo F.vert', riep ik: 'Ja, het wai
wel een end hoor, vooral die finish in Japan.
Dan zag je 'em kijken. Japan? Ik zat tijdens de
eerste Elfstedentocht in het vliegtuig naai;
Tokyo. Vandaar."
Hein Vergeer, zakenman te Hilversum.
foto gpd teunis versluis
Op weg naar Eskilstuna, waar op
26 en 27 januari het Eujopees
kampioenschap plaatsvond,
werd begin '85 al duidelijk, dat er een nieuwe
en vooral luidruchtige lichting Oranje
schaatsers op punt van doorbreken stond.
Hilbert van der Duim en Frits Schalij, de
schuchtere veteranen van de ploeg, hingen er
als gewoonlijk stilletjes bij in het vliegtuig. De
nieuwkomers Hein Vergeer en Emiel Hop
man daarentegen hadden enkele stoelen ver
der met grote cowboyhoeden op het hoofd
praatjes voor vier.
Van der Duim gold op dat moment als de
grote favoriet, Vergeer was een gevaarlijke
outsider. In dat Joar koude weekeinde in Zwe
den - tijdens de tien kilometer vroor het circa
25 graden - loste de Haastrechter zijn Friese
collega af als kopman van de Nederlandse
schaatsploeg. Vergeer won de eerste drie af
standen en mocht zich, wat toen reglemen
tair nog mogelijk was, al voor de afsluitende
10.000 meter de nieuwe Europees kampioen
allround noemen. Van der Duim werd roem
loos vierde.
De volgers van de Oranje-toppers moésten
wennen aan de nieuwe man. Met een
brede grijns op het gezicht, twinkelende oog
jes en een hoop bravoure meldde hij zich bij
de pers. Die was Van der Duim nog gewend.
Stug, verlegen en altijd in voor een vreemde
stunt (het verzonnen vogelpoep-verhaal, een
rondje te weinig, valpartijen). Zijn opvolger
was niet op zijn mondje gevallen en leek zijn
hele leyen al van uur tot uur uitgestippeld te
hebben..Vergeer: „Ik was et?rt sporter met een
eigen nïening. Ik heb van jöngsaf,aan voor
ogen gehad om via de sport een maatschap
pelijke carrière op te bouwen. In Eskilstuna
riep ik meteen dat ik later iets in de public re
lations wilde gaan doen. Dat kwam toen mis
schien blufferig over, maar ik had dat al veel
Het triomfantelijke gebaar van de winnaar: Hein Vergeer Europees kampioen 1985. Achter hem Frits Schalij.
Hein Vergeer, zakenman
langer in mijn kop zitten. Ik was zelfverze
kerd en al op jonge leeftijd heel gedreven.
Hilbert van der Duim was Fries en dacht in
het Fries. Ik keek een stapje verder, dacht
meer na over dingen, voor ik tot actie over
ging. Hilbert was impulsiever en had moeite
in de omgang met de pers. Hij kon ook zo ex
treem zijn. Ik dacht soms: joh, denk eerst
eens na voor je iets zegt.
Hein Vergeer zette, net als kort daarna Leo
Visser, Haastrecht op stelten. Plus Hamar,
Inzeil en Oslo. Honderden rood-wit-blauw
beschilderde Haastrechters meldden zich in
de jaren tachtig in de voetsporen van hun
hardrijdende dorpsgenoot op de ijsbanen. In
het Zuidhollandse dorp kon je tijdens een
groot schaatstoernooi een kanon afschieten.
Een valpartij tijdens een training in decem
ber 1986 zorgde voor de eerste haperingen in
een totdantoe vlekkeloos verlopen schaats-
carrière. Vergeer dacht alles te kunnen pro
grammeren, maar kwam bedrogen uit. Uit
eindelijk kostte de blessure (aderinsufficiën-
tie) hem zijn loopbaan. Hij tobde nog ander
half jaar doqr tot en met de olympische 1500
meter in Calgary, maar zijn gouden missie
ging jammerlijk de mist in. „Achteraf beke
ken had ik, toen ik in het begin met die bles
sure kampte, harder moeten optreden. Henk
Gemser en zijn medische staf geloofden niet
dat ik ernstig geblesseerd was. Die dachten
dat mijn zwakke rijden lag aan alle winkels
die ik de zomer ervoor geopend had. Ik wist
wel beter. Ted Troost ook. Die zei meteen:
'Hein, het is voorbij, kap er maat mee'. Ik had
moeten eisen, dat ze me Iietën onderzoeken.
Dat deed ik niet, bang voor ruzie in.de ploeg.
Uiteindelijk had ik alleen mezelf er maar
mee."
Vrienden bleken daarna geen vrienden
voor het leven. „Ik heb. het meest geleerd
van de periode na het schaatsen. Ik wist, dat
de mensen me zouden laten vallen, als ik niet
meer zou winnen. Ik zag het zo voor mijn
neus gebeuren. Ze lopen eerst naast je, maar
op het moment dat er een andere kampioen
opstaat, geven ze die een hand. Emiel Hop
man is de enige echte vriend, die ik aan het
schaatsen heb overgehouden."
Na de sport kwam Vergeer, zoals gepland,
in de snelle zakenwereld terecht. Hij werkte
eerst een tijd met Ron Mulder in de sport
marketing, maar na de breuk tussen die twee
ging de Haastrechter alleen verder in zaken.
Compleet met eigen BV, secretaresse en een
Hilversumse villa als werkvloer. Wat de direc
teur precies doet?Vergeer heeft het over
business-to-business, PR-adviezen qan fir-
iria's en een stuk relatiemarketing. Voor de
leek: als een bedrijf iets voor zijn personeel of
relaties wil organiseren, régelt Vergeer alles.
„Van het versturen van de kaarten tot aan het
toetje. En van een feestavond met artiesten
tot een buitensport-programma. Al naar ge
