Moskou vindt vraag om
hulp van VN doodgewoon
Botsing bij omstreden nederzetting
Gagaoezische volk
krijgt autonomie
Uitnodiging voor nieuwe coup ligt klaar in Rusland
Rl
Buitenland
Algerijnen bedreigen
Fransen met aanslagen
ATERDAG 31 DECEMBER 1994
AFP Agence France Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau A
Press DPA Deutsche Presse Agentur CPD Geassocieerde Pers Dienster
Independent IPS Inter Press Service RTR Reuter UPI U
Georgiërs onthullen beeld van Stalin
oki» In het dorp Dzirkoki, in het oosten van Georgië is gil
leren een buste van Stalin onthuld, de dictator die de dood van
fceker 20 miljoen mensen in de toenmalige Sovjetunie op zijn ge-
Veten had. Het beeld werd vorige week tijdens de 115de herden-
ung van Stalins geboorte in de nabijgelegen stad Goerdzjaani
poor onbekenden neergehaald. Givi Tsankasjvili redde het
peeld, bracht het naar zijn dorp en zette het op een twee meter
poog voetstuk. „Mijn moeder en ik huilden", zei de 47-jarige
nan die zes jaar oud was toen de uit Georgië afkomstige Stalin
fctierf.
sraël verbiedt import niet-kosjer vlees
ieruzalem De Israëlische regering heeft gisteren een wettelijk
iverbod op de invoer van niet-kosjer vlees aangenomen. Over de
wet is een jaar gedebateerd. Volgens sommigen is het verbod in
)0P strijd is met de bepalingen over burgelijke vrijheid in de Israëli-
ische grondwet. Premier Rabin stelde zicht achter de wet om de
jsteun van de zes parlementariërs van de de religieuze Shas-ptfr-
Itij voor zijn coalitie te krijgen en zo een bredere basis voor de
vredesonderhandelingen met de Arabieren te creëren.
—Gingrich ziet af van miljoenen
[marietta» De toekomstige voorzitter van het Amerikaanse Huis
van Afgevaardigden, de Republikein Newt Gingrich, ziet af van
het omstreden voorschot van 4,5 miljoen dollar (7,8 miljoen gul
den) voor twee boeken over politiek. Hij was het voorschot over
eengekomen met een van Rupert Murdochs uitgeverijen. Gin
grich zei dit gisteren tijdens een persconferentie, nadat ook in
Republikeinse hoek kritiek was geuit op de vorige week aan het
daglicht gekomen overeenkomst met uitgeverij Harper Collins.
Boeddhisten eisen excuus van paus
colombo Als paus Johannes Paulus II zich niet verontschuldigt
voor wat hij in zijn boek Over de Drempel van de Hoop heeft ge
schreven over het boeddhisme, dan wordt het bezoek dat hij
volgende maand aan Sri Lanka wil brengen opgevat als een
„daad van agressie". Dat hebben boeddhistische groepen in dat
land laten weten. In zijn verhandeling over het boeddhisme
schrijft de paus onder meer dat „een waarschuwing op zijn
plaats is" aan het adres van „christenen die enthousiast de idee
ën begroeten die hun wortel hebben in de religieuze tradities
van het Verre Oosten bijvoorbeeld de methoden en technie
ken van meditatie en ascetisme". Zo'n 70 procent van de
Srilankaanse bevolking is boeddhist.
Sisulu mag ziekenhuis verlaten
Johannesburg» Walter Sisulu, een van de leiders van het Zuid-
afrikaanse ANC en vriend en vertrouweling van president Man
dela, is gisteren ontslagen uit het ziekenhuis in Johannesburg
waar hij maandag wegens hartklachten was opgenomen. Sisulu
(82) trok zich eerder deze maand uit de actieve politiek terug.
Mandela zegt dat hij door Sisulu bij het ANC terecht is gekomen.
Samen met wijlen Oliver Tambo richtten zij in 1944 de ANC
Jeugdbond op. Mandela en Sisula werden in 1964 beiden gevan
gen gezet op Robbeneiland. Sisulu kwam in 1989 vrij, een jaar
eerder dan Mandela.
Chinese economie groeit sterk
peking De Chinese economie is in 1994, net als in de twee voor
gaande jaren, sterk gegroeid: 11,8 procent. De twee voorgaande
jaren lag de groei boven de 13 procent. De groei ging in 1994 ge
paard met een inflatie (geldontwaarding) van 24,2 procent, meer
dan het dubbele van wat de regering wenselijk vindt. Dat heeft
het Staatsbureau voor Statistiek gisteren in peking bekendge
maakt.
Inflatie in Rusland naar 16 procent
moskou De kosten van levensonderhoud zijn voor de inwoners
van Rusland in december met 16,4 procent gestegen, aldus Rus
sische statistici. Vooral de hogere prijzen van voedsel duwden de
inflatie omhoog. Ook de stijging van de brandstofprijzen met 27
procent droeg daaraan bij. In november kwam de inflatie uit op
14,1 procent na de stijging van het algemeen prijspeil van 15,1
procent in oktober. In augustus werd met 4 procent nog het
laagste cijfer genoteerd sinds het begin van de economische her
vormingen.
„De oorlog tegen Frankrijk is
een wettelijke plicht is gewor
den". Militante moslims die
strijden tegen leger en regering
in Algerije hebben dat gisteren
verklaard. Ze dreigden met aan
vallen op Frans gebied „in de
komende paar dagen".
Nog geen week geleden be
stormden Franse commando's
in Marseille een door moslim
extremisten gekaapt vliegtuig.
Alle vier kapers werden daarbij
Russen hebben Grozny nog steeds niet in handen
De Russische autoriteiten vinden het 'doodgewoon' dat
hulp wordt gevraagd aan de Verenigde Naties voor de
tienduizenden die het oorlogsgeweld in Tsjetsjenië ont
vluchten. Maar officiële woordvoerders ontweken giste
ren de vraag of het verzoek niet indruist tegen de Riissi-
sche opvatting dat de Tsjetsjeense kwestie een 'binnen
landse aangelegenheid' is waarmee het buitenland zich
niet moet bemoeien.
Ook maakt hij een verschil
tussen Tsjetsjenië als politiek en
als humanitair probleem. „Het
eerste moet binnenlands wor
den opgelost, het tweede kan
met hulp van het buitenland.
Het binnenlands probleem lijkt
spoedig te zijn opgelost. Dan
keren de mensen weer naar hun
huizen terug en is veel hulp no
dig voor herbouw, voor het op
starten van een normaal leven",
aldus Tsjernjetsov.
Volgens de Migratiedienst
hebben bijna 40.000 mensen
hun toevlucht gezocht in de
buurrepublieken van Tsjetsje
nië. Maar de woordvoerder
schatte het werkelijk aantal
sinds het uitbreken van de oor-
MOSKOU HANS GELEUNSE
CORRESPONDENT
Het verzoek aan de VN werd
donderdag gedaan door Tatjana
Regent, het hoofd van de Russi
sche Migratiedienst. Haar
plaatsvervanger, Jevgeni Tsjern
jetsov, zei dat het vluchtelin
genprobleem niet is veroorzaakt
door de Russische militaire ac
ties in Tsjetsjenië. „Het pro
bleem speelt al twee jaar. Zeker
200.000 Tsjetsjenen hebben uit
angst voor het Doedajev-be-
wind de republiek verlaten",
verklaarde hij. Hij vindt het niet
vreerr^d dat het verzoek pas nu
is gedaan en niet al een half jaar
geleden.
log op 150.000, omdat veel
vluchtelingen zich niet hebben
laten registreren, maar onder
dak bij familie of kennissen
hebben gezocht.
Russische troepen zijn er gis
teren niet in geslaagd de
Tsjetsjeense hoofdstad Grozny
binnen te dringen. Er werd rond
de stad wel hevig gevochten.
De Tsjetsjeense leider Doe-
dajev bood gisteren een nieuw
jaarsbestand aan, dat vanavond
om acht uur plaatselijke tijd zou
moeten ingaan. Het zou ge
volgd moeten worden door te
rugtrekking van de troepen
rond Grozny. Van Russische zij
de werd gisteren niet op Doe-
dajevs aanbod gereageerd. Er is
evenmin een reactie gekomen
op de telegrammen die Doe-
dajev donderdag naar Moskou
stuurde met het verzoek onder-
handleingen te openen.
Een grote olieraffinaderij bij
Grozny staat sinds gisteren in
brand. Volgens de Tsjetsjeense
autoriteiten dreigt hierdoor een
milieuramp. De Russische rege
ring bestrijdt dit. Volgens de
Tsjetsjeense autoriteiten is de
raffinaderij door Russische
bommen geraakt. Bij het com
plex staan containers met 5.000
ton ammonia, die in brand
dreigen te vliegen. Maar Rus
land ontkent de raffinaderij te
hebben beschoten en legt de
verantwoordelijkheid bij Doe-
dajev.
Het complex is bezaaid met
mijnen en Doedajevs troepen
dreigen het te laten exploderen,
aldus Moskou. Het Russische
ministerie voor noodsituaties
liet weten dat zich hooguit 20
ton ammonia bij het complex
bevindt. „Dat is niet voldoende
voor een milieuramp. Bij een
explosie zullen alle mensen bin
nen een straal van 300 meter
worden gedood. De ammo-
niadampen zullen ten hoogste
twaalf uur blijven hangen in een
gebied van 1.5 kilometer rond
de raffinaderij", aldus het mi
nisterie.
Pagina 2: Commentaar
Israëlische militairen houden betogers tegen bij het terrein waar een nieuwe joodse kolonie moet verrijzen op de Westelijke Jordaanoever.
gedood. „De Algerijnse natie is
direct in oorlog met Frankrijk
en allen die de dictatuur (in Al
gerije) helpen", aldus het Isla
mitische Reddingsleger (AIS),
de gewapende tak van het Isla
mitische Reddingsfront (fIS).
De verklaring stond in De Schit
terende Overwinning, de
nieuwsbrief van het AIS.
De Gewapende Islamitische
Groep (GIA), die wedijvert met
het AIS, wordt verantwoordelijk
gehouden voor de kaping van
het Franse vliegtuig.
tel aviv ad bloemendaal
correspondent
Het Israëlische leger heeft giste
ren op de Westelijke Jordaanoe
ver honderden demonstranten
verjaagd uit de buurt van het
bouwterrein voor de nieuwe ne
derzetting Givat Tamar. Bij de
schermutselingen raakten tien
betogers en drie soldaten licht
gewond. Voor het nabijgelegen
Palestijnse dorp El-Khader geldt
tot nader order een Uitgaans
verbod. De dorpelingen menen
dat het terrein waarop de ne
derzetting zal worden gebouwd
hun eigendom is.
In de omgeving van het
bouwterrein, ten zuiden van
Bethlehem, wordt al enkele da
gen gedemonstreerd, voorna
melijk door inwoners van El-
Khader. Gisterochtend verza
melden de betogers zich in de
moskee van het dorp voor de
wekelijkse ^febedsdienst. De
imam (voorganger) vertelde
hun dat moslims eigenaar zijn
van iedere vierkante meter van
Palestina, van de rivier de Jor-
daan tot aan de Middellandse
Zee. Hij zei ook dat er meer dan
honderd miljoen islamieten
klaar staan om de Palestijnen te
helpen bij het verdedigen van
hun land.
Na de dienst verzamelden
zich een paar honderd betogers
buiten El-Khader. Ze kregen ge
zelschap van enkele tientallen
aanhangers van de nieuwe Is
raëlische vredesbeweging Gush
Shalom (Vredesblok). Oud-par
lementslid Uri Avneri, een van
de leiders van de organisatie,
vertelde dat hij bereid is de ge
vangenis in te gaan voor het
deelnemen aan een illegale be
toging. De militaire comman
dant van de Westelijke Jordaan-
Op de luchthaven van de Bosnische hoofdstad Sarajevo gloorde giste
ren een sprankje hoop temidden van het oorlogsgeweld. Een Bosnische
moeder en haar dochtertje arriveerden na een verblijf van elf maanden
in Frankrijk. In een Frans ziekenhuis is het meisje behandeld voor een
ernstige ziekte. Gezond en wel keerde ze gisteren met een militair vlieg
tuig naar huis terug. foto epa fehim demir
Rose werkt aan bestand Bosnië
sarajevo ap
De commandant van de VN-
troepen in Bosnië, Michael Ro
se, heeft gisteren intensief over
leg gevoerd met de Bosnische
partijen over een bestand van
vier maanden dat met Nieuw
jaar zou moeten ingaan. De
Bosnische Serviërs zeiden dat
ze tevreden waren met de
laatste voorstellen van Rose. Ze
willen vandaag hun handteke
ning zetten. Na die mededeling
ging Rose gisteravond naar Sa
rajevo om ook de Bosnische re
gering achter het voorstel te
krijgen.
Het langdurig bestand, dat tot
1 mei 1995 zou moeten gelden,
is onderdeel van de bemidde
lingsvoorstellen van de Ameri
kaanse oud-president Carter.
Het bestand van vier maanden
zou een aanloop moeten zijn
naar nieuwe onderhandelingen
over het internationale vredes
plan. Dit vredesvoorstel werd
door de Bosnische regering al
maanden geleden aanvaard,
maar is door de Bosnische Ser
viërs verworpen.
De Bosnische regering is niet
tegen een bestand tot I mei,
maar wil wel dat eerste de ge
vechten bij de noordelijke mos
lim-enclave Bihac ophouden en
dat de orpgeving van Sarajevo
wordt gedemilitariseerd.
oever heeft tot nader order alle
demonstraties verboden. Voor
dat de demonstranten bij El-
Khader op weg gingen naar het
bouwterrein voor de nieuwe ne
derzetting, luisterden ze naar
een telefonische boodschap van
PLO-leider Arafat, die hun op
riep het land te verdedigen in
het belang van vrede en gerech
tigheid. Kort daarop kwam het
tot schermutselingen tussen be
togers die het bouwterrein op
wilden en het leger.
komrat dpa
In het arme zuiden van Moldo
va ligt Gagaoezië. Karren ge
trokken door ezels bepalen hier
het straattempo. Schaapherders
trekken door het armzalige
landschap. Op een nauwelijks
2.000 vierkante kilometer groot
stuk grond moet een gebied
ontstaan waar de Gagaoezische
minderheid in Moldova het
voor het zeggen krijgt.
Nu het Moldavische parle
ment in Chisinau heeft inge
stemd met verregaande autono
mie voor de ongeveer 150.000
Gagaoesjen, is voor het eerst in
een deel van de voormalige
Golf racisme
treft badplaats
in Italië
torvaianica afp
Torvaianica, een Italiaanse bad
plaats ten zuiden van Rome,
was de afgelopen dagen het to
neel van aanslagen op Noord
afrikanen. Aanleiding tot dit ge
weld is de dood van een Itali
aans meisje, aldus de politie.
De 15-jarige Sara Folino
stond dinsdagavond op haar va
der te wachten bij een café,
toen een auto met twee Marok
kanen haar per ongeluk aan
reed. Ze was op slag dood. De
politie was net op tijd om te
verhinderen dat de Marokkanen
werden gelyncht. Ze zitten in
voorarrest op beschuldiging van
dood door schuld.
Sinds het drama is de jeugd
van Torvaianica in alle staten,
longeren zijn ervan overtuigd
dat de Marokkanen Sara met
I opzet doodreden. Ongeveer
I duizend immigranten uit
Noord-Afrika wonen onder
moeilijke omstandigheden in
deze betonstad die zich enkele
kilometers langs de zee uit
strekt. Veel van hen verkopen 's
zomers ijsco's en versnaperin
gen op het strand. De inheemse
bewoners verdenken hen er ook
van dat ze drugs verhandelen.
Drie immigranten zijn luk
raak aangevallen. Een is met
messteken toegetakeld, de an
dere is in elkaar geslagen en de
derde, die in zijn :auto lag te sla
pen, liep schotwonden op.
Jeltsin wankelend over drempel nieuwe jaar Geschiedenis Gorbatsjov lijkt zich te herhalen
moskou hans geleunse
correspondent
Aangeslagen wankelt Boris Jeltsin
over de drempel van het nieuwe jaar.
En Rusland wankelt met hem. Een
kleine opstandige Kaukasus-repu-
bliek, geleid door een besnord poten
taatje, lijkt dit te veroorzaken. Er is
echter veel meer aan de hand. Een
vergelijking tussen de huidige positie
van 'Bommen Boris' en die van Mi
chael Sergejevitsj Gorbatsjov in de
rampjaren 1990 en 1991 werkt ver
helderend.
Nobelprijswinnaar Gorbatsjov begint
1990 met het sturen van Sovjet-troe
pen naar Azerbeidzjan. Net als nu een
oorlog in eigen land. En ook een bloe
dige. Ook de argumenten zijn identiek
aan die van Jeltsin. Eerst moest er
bloedvergieten worden voorkomen
wegens dreigende burgeroorlog. Daar
na bleek Azerbeidzjan een bandieten-
staat, die een gevaar voor veiligheid en
eenheid van de Sovjetunie vormde.
De vergelijking kan nog verder worden
doorgetrokken. Gorbatsjov ver
vreemdde zich van de communisti
sche partij. Hij had regeringen die
niets voorstelden, en een slaafs parle
ment waarvan hij zich niets hoefde
aan te trekken. De besluiten werden in
het Kremlin genomen, in de besloten
kring van vertrouwde adviseurs en de
leiders van de machtsorganen, de ge
heime dienst, de ministeries van de
fensie en binnenlandse zaken.
Jeltsin, in 1991 de overwinnaar van het
kwade op de tank voor het Witte Huis,
de kampioen van persvrijheid en de
mocratie, heeft zich in 1994 volledig
van zijn democratische aanhang ver
vreemd. Hij heeft een parlement weg
geschoten en er een vrij gekozen,
maar met een nieuwe grondwet on
machtig gemaakt nieuw exemplaar
voor teruggekregen. Jeltsin mijdt de
openbaarheid, verdwijnt in ziekenhui
zen, overlegt alleen nog maar met
schimmige adviseurs en de leiders van
de machtsorganen.
Er dient zich nog een vergelijking aan.
Midden 1990 begroef Gorbatsjov alle
radicale hervormingsplannen. Er brak
een uiterst conservatieve periode aan,
met talloze paleisintriges. Intussen
raakten de winkels leeg en kwam er
een paniek veroorzakende geldzuive-
ring. Onder Jeltsin gaat het niet an
ders. Paniek om de roebel was er op
die Zwarte Dinsdag in oktober, en het
aantal alarmmeldingen over dreigen
de voedseltekorten en schaarste
neemt met de dag toe.
Ten slotte is er de overeenkomst tus
sen de karakters van Gorbatsjov en
Jeltsin. Beiden zijn koppig, overtuigd
van eigen gelijk, autoritair en met een
bijna blinde wil tot politiek overleven.
Zal Jeltsin dus in 1995 hetzelfde lot
treffen als Gorbatsjov in 1991? En, veel
erger, zal Rusland net als de Sovjetu
nie ten onder gaan in een kakafonie
van verdeeldheid, paleisrevoluties,
verraad en economische ellende? Om
dat vergelijkingen veelal mank gaan,
hoeft de toekomst niet inktzwart te
zijn. Maar de voortekenen zijn dat wel
degelijk.
Er was de roebelcrisis. Het op last van
Jeltsin ingestelde 'diepgaande onder
zoek' naar de oorzaak heeft alleen
flauwiteiten en verdachtmakingen aan
het adres van commerciële banken
opgeleverd. Er was de moord op de
journalist Cholodov, die onthullingen
bracht over corruptie in het leger en
een kenner was van de Tsjetsjeense si
tuatie. Het door Jeltsin verordonneer
de 'diepgaande onderzoek' heeft nog
niets opgeleverd.
En er was, begin december in hartje
Moskou, de inval in het hoofdkantoor
van de Most-bank door de presiden
tiële veiligheidsdienst. Die staat onder
leiding van (ex-KGB) generaal Alexan
der Korzjakov, een vertrouweling van
Jeltsin. Opnieuw gelast de president
een 'diepgaand onderzoek', maar
overtuigende resultaten heeft dat nog
niet opgeleverd.
Enkele dagen na de Most-affaire komt
de hier bekende journaliste Tamara
Zamjatina in Iz vest ia met de waar
schuwing dat in Rusland een politie
staat dreigt. Ze beschuldigt Korzjakov
van duister gewroet in politieke zaken.
De inval in Most, betoogt ze, was be
doeld om twee potentiële rivalen van
Jeltsin voor het presidentschap, en
vooral Moskou's burgemeester Loezjk-
ov, in een bedenkelijk daglicht te stel
len.
Weer een paar dagen later verdwijnt
Jeltsin voor een onschuldige neusope
ratie in het ziekenhuis. De Tsjetsjeen
se operatie begint. En de regerings
krant Rossiiskaja Gazeta plus het pre
sidentiële dagblad Rossiiskye Vjesti
starten een campagne tegen alles wat
democratisch is in politiek en pers.
De Most-affaire speelt daarin een be
langrijke rol. Most-president Goesins-
ky heeft er nooit een geheim van ge
maakt dat hij bij de verkiezingen in
december 1993 de democratische par
tijen financieel heeft gesteund. Boven
dien bezit hij een aantal kritische
kranten en het onafhankelijke TV-sta-
tion NTV. Goesinsky vindt dat legi
tiem, hij wil een dam opwerpen tegen
de 'bruin- en roodhemden' in de Rus
sische politiek.
Rossiiskaja Gazeta zet Goesinsky in de
hoek als een corrupte bankier met
steun in de hoogste politieke (lees de
mocratische) kringen. Volgens de
krant is de actie tegen Most juist het
bewijs dat Jeltsin en de regering de
corruptie met wortel en tak willen uit
roeien. Leve de veiligheidsdiensten.
Weg met Zamjatina, die Korzjakov te
gen Jeltsin probeerde op te zetten. En
passant wordt de Kremiin-pas van de
journaliste ingetrokken.
Rossiiskye Vjesti vaart intussen uit te
gen democraten als ex-premier Gaidar
en de econoom Javlinski, fervente kri-
tici van de Tsjetsjeense operatie. Jelt
sin krijgt het dringende advies met
hèn te breken. Het zijn dezelfde lui die
de president in het verleden op het
valse pad van het sektarisme (lees ra
dicale economische hervormingen)
probeerden te krijgen.
Gaidar en Javlinski worden omschre
ven als hysterici, die 'in hun paniek
maar één stap van verraad zijn verwij
derd', aldus het blad, dat ultra-natio
nalist Zjirinovski ook nog eens een
'volwassen politicus' noemt vanwege
zijn steun voor Jeltsins manoeuvres in
Tsjetsjenië.
Presidentieel adviseur Smirjagin levert
een volgende bijdrage aan het onheils
scenario. In Tsjetsjenië wordt straks
een federaal gezag opgezet onder di
recte leiding van de president, schrijft
hij. Autonomie, zelfstandigheid? Nee,
ondergeschiktheid aan het Kremlin is
de boodschap. I Iet Tsjetsjeense voor
beeld zal voor heel Rusland gaan gel
den, voorspelt Smirjagin. De verticale
lijnen van het Kremlin naar de repu
blieken moeten worden hersteld.
De politiestaat, de autoritaire staat is
niet ver weg meer, waarschuwen meer
democratisch ingestelde adviseurs als
Georgi Satarov en oud-burgemeester
Popov van Moskou. En politicologe
Sjevtsora zegt dat het een 'beschaafd
ogende' dictatuur moet worden, met
regeringen parlement als decoratie.
Het enige wat nog nodig is, zijn een
paar terroristische acties in Moskou.
Dan zal de bevolking om een harde
hand smeken, betoogt ze.
Kortom, de uitnodiging voor een nieu
we coup lijkt klaar te liggen. Alleen is
nog niet duidelijk wie precies zo'n
staatsgreep zal uitvoeren. Volgens
Popov eerder de veiligheidsdiensten
dan het verscheurde leger. En omdat
Jéltsin weinig meer heeft om op terug
te vallen dan zijn naaste adviseurs,
wacht hem hetzelfde lot als Gorbatsjov
destijds. Verraad in eigen omgeving,
Sovjetunie een dreigend etnisch
conflict vreedzaam opgelost.
Moldova behoudt de zeggen
schap over buitenlands beleid,
defensie, staatsburgerschap en
geldomloop. De rest mogen de
Gagaoesjen zelf regelen.
In het dorp Besalma reno
veert beeldhouwer Karacioban
een klein museum voor zijn
Turks-sprekende, orthodox-
christelijke volk. Oorspronkelijk
komen de Gagaoesjen uit Bul
garije, waar nog veel van hun
volksgenoten wonen. Eind acht
tiende eeuw vestigden ze zich
op uitnodiging van de Russi
sche tsaar hier, tussen de rivie
ren Proet en Dnjestr.
„De Gagaoesjen hebben zich
steeds tegen assimilatie verzet",
zegt Karacioban, staande tussen
de nog halflege vitrines. Vooral
de Roemenen hebben dat tus
sen beide wereldoorlogen ge
probeerd. „De angst voor Roe
menië is altijd gebleven." Toen
in 1989 bij het uiteenvallen van
de Sovjetunie het Roemeense
nationalisme in Moldova sterk
opkwam, riepen de Gagaoesjen
hun eigen republiek uit.
„Het moet nu voor eens en
altijd vastgesteld worden, dat de
Gagaoesjen een echt volk zijn,
en een bijzondere status nodig
hebben", zegt de Gagaoezische
president Topal. Parlement en
president huizen op de derde,
onverwarmde verdieping van
het Moldavische districtsbe-
stuur in Komrat.
Op een muur van de verga
der/aal hangt een kaart van de
lappendeken die 'Gagaoezië
Erii' in werkelijkheid is: tussen
de Gagaoezische plaatsen lig
gen de dorpen waar in meer
derheid Bulgaren wonen, of
Oekraïners, of Moldovars, of
Russen. Vooral de Bulgaren zijn
bang dat ze nu zullen worden
benadeeld. Maar, zegt Topal:
„Wij zijn bereid met andere
minderheden afspraken te ma
ken".
De Gagaoezische leiders prb-
beren de andere bevolkings
groepen gunstig te stemmen
met beloften over investeringen
door Turkije. Ankara, dat elk
streven naar autonomie in ei
gen land met harde hand de
kop indrukt, zet zich in voor dp
kleine Turkse staat binnen Mol
dova. „Zakenlieden uit Turkije
hebbert mij duizend dollar ge
geven voor mijn museum", zegt
Karacioban.