Srozny vrijwel in Russische handen
Vanaf 1 januari bent u niet meer alleen op het perron
Buitenland
Uitbreiding nederzettingen bewuste keuze Rabin
Gonzalez sluit vroege
verkiezingen Spanje uit
Algerijnse kapers
wilden tweede toestel
Een prettige reis. We gaan ervoor.
Clinton helpt Mexico
bij overwinnen crisis
IJ DAG 30 DECEMBER 1994
afp Agence France Presse anp Algemeen Nederlands Persbuit
Press DPA Deutsche Presse Agentur CPD Geassocieerde Pers D
Independent IPS Inter Press Service RTR Reuter I.
Jnisys schrapt 4.000 banen
w york Bij het Amerikaanse computer- en automatiserings-
incern Unisys verdwijnen 4.000 van de bijna 47.000 arbeids-
.aatsen. Ongeveer de helft hiervan schrapt het bedrijf in de VS.
nisys heeft voor de ingreep een bedrag van 175 tot 225 miljoen
jllar opzij gezet. De reorganisatie moet de onderneming per
ar ten minste 200 miljoen dollar aan besparingen opleveren.
Dinmercieel directeur F. Kaaien van Unisys Nederland (500
erknemers) bleek gisteravond nog niet ingelicht. „Mij is niets
?kend over banen die in Nederland op de tocht zouden staan.
Tij zijn juist aan het werven", aldus Kaaien.
irabische steun voor Syrië
,exandrië Egypte en Saudi-Arabië hebben steun toegezegd
in het Syrische standpunt in het vredesoverleg met Israël. Dat
.gisteren bekendgemaakt na een topconferentie van de drie
nden in de Egyptische havenstad Alexandrië. De wereldge-
leenschap wordt gevraagd 'hindernissen die Israël heeft opge-
iorpen op de weg naar vrede' uit de weg te ruimen. In Jeruza-
m toont men zich bezorgd over wat wordt gezien als een
ieuw Arabisch front tegen de normalisering van de betrekkin-
?n tussen Israël en andere landen in het Midden-Oosten.
tinton stelt zich kandidaat in 1996
ftSHiNGTONOndanks de zware nederlaag die zijn Democrati
ze Partij tijdens de Congresverkiezingen in november heeft
deden, stelt de Amerikaanse president Bill Clinton zich weer
andidaat voor de presidentsverkiezingen in 1996. Clinton heeft
at gisteren bekendgemaakt. Hij zei niet te weten of hij concur-
Intie vanuit zijn eigen partij kan verwachten en zich daar ook
pen zorgen over te maken.
Yashington stuurt Haïtianen terug
'ashington De Verenigde Staten gaan de laatste Haïtiaanse
luchtelingen die nu nog op de Amerikaanse basis Guantanamo
t lay op Cuba verblijven, terugsturen naar hun vaderland. Vol-
ens het ministerie van buitenlandse zaken hebben de meer dan
.000 Haïtianen thuis niets meer te vrezen nu de militaire junta
JERUZALEM AD BLOEMENDAAL
CORRESPONDENT
Israëlische kolonisten kunnen voorlo
pig doorgaan met de uitbreiding van
de nederzetting Efrat op de Westelijke
jordaanoever. Het Israëlische Hoogge
rechtshof heeft gisteren de eis verwor
pen van Palestijnen uit het nabijgele
gen dorp El-Khader om de uitbreiding
voorlopig op te schorten. De Palestij
nen hadden aangevoerd dat de nieuw
bouw werd gepleegd op hun grondge
bied. De Palestijnen moeten eerst be
roep aantekenen bij de militaire gou
verneur en bij premier Rabin.
In een nogal vertwijfelde poging een be
sluit over de toekomst van de nieuwe
nederzetting Givat Tamar uit te stellen,
heeft Rabin advies gevraagd aan zijn ju
risten. Dat advies wordt volgende week
verwacht, maar het zal hem niet ont
slaan van de plicht tot een eigen oor
deel.
Als de juristen bepalen dat de bouw van
de nederzetting legaal is volgens de op
de Westoever geldende wetten en mili
taire verordeningen en dat zal waar
schijnlijk hun oordeel zijn dan kan
Rabin de bouw nog altijd uit politieke
overwegingen stop laten zetten.
Het lijkt erop dat hij bij zo'n besluit zal
kunnen rekenen op de steun van de
meesten van zijn ministers. De links-li
berale coalitiepartner Meretz heeft al
duidelijk gemaakt dat ze niets anders
verwacht. Maar de woede bij de rechtse
oppositie zal groot zijn en dat lijkt voor
Rabin zwaarder te wegen naarmate het
verkiezingsjaar 1996 nadert. Er is geen
twijfel dat Likud, zelfs onder leiding van
de lichtgewicht Benjamin Netanyahu,
zou winnen als Israël op dit moment
naar de stembus zou moeten.
Rabins vredespolitiek mag aarzelend en
onduidelijk zijn, het uiteindelijke doel
ervan is dat allerminst. De premier is
bereid bij een definitieve regeling van
het Palestijnse vraagstuk de meeste ne
derzettingen op te geven, in ruil voor
Palestijnse erkenning van Israëls be
stuur over heel Jeruzalem plus wijde
omgeving.
Drukmiddel daarbij is de bekende poli
tiek van voldongen feiten. De bouwstop
voor nederzettingen, waartoe Israël zich
heeft verplicht, wordt niet nageleefd in
de Arabische delen van Jeruzalem en in
een groot gebied rondom de stad. Inte
gendeel, berichten in de Israëlische pers
maken melding van grootse ontwikke
lingsprojecten.
Zo is het gemeentebestuur van Jeruza
lem van plan duizenden huizen voor
joodse inwoners te bouwen op delen
van de Westelijke Jordaanoever die na
de oorlog van 1967 door Israël zijn inge
lijfd. In het noorden gaat het om een
groot gebied in de buurt van het Atarot-
vliegveld, grenzend aan het Palestijnse
dorp Beit Hanina.
De plaatselijke Arabische bevolking
heeft jarenlang niet op die plaats mogen
bouwen en vermoedde al enige tijd dat
de Israëlische overheid van plan was het
land te onteigenen. De Jerusalem Post
onthulde twee weken geleden dat de
vrees van de Palestijnen gegrond was.
Ook in het uiterste zuiden van Jeruza
lem zal binnenkort worden gebouwd op
een geannexeerd deel van de Westelijke
Jordaanoever.
Bouwactiviteiten van de laatste tien jaar
hebben er voor gezorgd dat er in het
Arabische deel van Jeruzalem nu al
meer joden dan Arabieren wonen. En
dat betreft dan alleen de binnenste ring
om de stad. Tien a twintig kilometer
buiten Jeruzalem moet een tweede ring
komen te liggen, bestaande uit een,
soort randstad van nederzettingen met
als belangrijkste centra het Gush Etzion-
blok in het zuiden en Ma'aleh Adumim
in het oosten.
De grootste nederzetting in Gush Etzion
is Efrat, met zo'n zevenduizend inwo
ners. Het omstreden Givat Tamar wordt
door de kolonisten aangeprezen als een
nieuwe buitenwijk van Efrat, hoewel het
er minstens twee kilometer vandaan
ligt. Als de 'wijk' eenmaal klaar is zal er
zonder twijfel actie worden gevoerd
voor bouwvergunningen langs de weg
tussen de twee nederzettingen.
De Israëlische regering is vast van plan
het Gush Etzion-blok te behouden, ook
na een definitieve vredesregeling met de
Palestijnen. Daartoe is het gebied aan
gewezen als een soort voorstad van het
twintig kilometer noordelijker gelegen
Jeruzalem. Door de aanleg van een tun
nel en een nieuwe weg wordt de verbin
ding tussen de stad en de nederzettin
genketen verbeterd. Bovendien kunnen
de kolonisten op die manier de dagelijk
se rit door Bethlehem vermijden. Die
Palestijnse stad, halverwege Jeruzalem
en Efrat, zal misschien al binnenkort
deel uitmaken van het Palestijnse auto
nome gebied.
Tien kilometer ten oosten van Jeruza
lem, aan de weg naar Jericho, ligt de
grootste Israëlische nederzetting op de
Westoever: Ma'aleh Adumim met
20.000 inwoners. Onderminister van de
fensie, Gur, was er vorige week op be
zoek en beloofde dat de bouwactivitei
ten er aanzienlijk zullen worden opge
voerd.
Het is de bedoeling dat Ma'aleh Adu
mim op den duur binnen de stadsgren
zen van Jeruzalem wordt gebracht. De
inwoners eisen nu al dat de wegversper
ring ten westen van hun stad, bedoeld
om Palestijnen uit Jeruzalem te houden,
wordt verplaatst naar het oosten. Gur
had daar wel oren naar.
Het populaire dagblad Yediot Acharonot
onthulde gisteren dat op het kantoor
van premier Rabin wordt gewerkt aan
een plan om honderden nieuwe huizen
te bouwen in Alfei Menashe, Oranit en
Har Adar, drie nederzettingen op de
Westelijke Jordaanoever, dicht bij de
grens met Israël. Als die nieuwe wijken
klaar zijn, schrijft Yediot, wil Rabin de
drie plaatsen samen met tien kleinere
nederzettingen langs de grens, bij Israël
inlijven.
Als het plan waarover de krant schrijft al
bestaat, dan zal de lancering ervan nog
wel even op zich laten wachten. Premier
Rabin heeft voorlopig voldoende aan
zijn hoofd met de kwestie Givat Tamar.
Amerikaanse
helikopterpiloot
is vrijgelaten
WASHINGTON-SEOUL
GPD-Rtr-DPA-AFP
De Amerikaanse helikopterpi
loot Bobby Hall die 13 dagen
gevangen werd gehouden door
de Noordkoreaanse autoriteiten
is vrijgelaten en vanmorgen
in Zuid-Korea aangekomen.
Noord-Korea liet hem gaan na
onderhandelingen met de Ame
rikaanse diplomaat I lubbard.
Hall en zijn collega David Hi-
lemon werden op 17 december
boven Noordkoreaans grondge
bied neergeschoten of zagen
zich gedwongen te landen. Dat
is nog niet duidelijk. Hilemon
kwam hierbij om het leven.
Noord-Korea beschuldigde de
piloot van spionage. De Vere
nigde Staten hebben hun op
rechte spijt betuigd over het in
cident, maar houden vol dat de
helikopter uit de koers was ge
raakt en een noodlanding
moest maken. De VS hebben
maatregelen toegezegd om zul
ke incidenten voortaan te voor
komen.
De Amerikaanse president
Clinton verwelkomde de vrijla
ting van Hall. Hij zei dat de VS
daarvoor geen concessies heb
ben gedaan. Ook uit Zuid-Korea
kwamen positieve reacties. Se
oul pleitte ervoor de dialoog
met Pyongyang voort te zetten.
iisland vraagt VN om hulp voor vluchtelingen
iskou hans geleunse
Tsjetsjeense hoofdstad Grozny staat op het punt in
issische handen te vallen. Volgens defensieminister
•atsjov zullen zijn troepen naar het centrum oprukken
n 'gewapende eenheden te liquideren'. Moskou had
ndaag nog niet gereageerd op een aanbod van de
jetsjeense leider Doedajev om zonder voorwaarden
oraf onderhandelingen te beginnen. Rusland heeft wel
i Verenigde Naties om hulp gevraagd voor de circa
ertigduizend vluchtelingen die de militaire operatie
ieft opgeleverd.
king zullen veroorzaken.
Niettemin hebben zowel
Frankrijk als de Verenigde Sta
ten gisteren vastgesteld dat Jëlt-
sin zich niet heeft gehouden
aan zijn voor de televisie afge
legde belofte om (Je bombarde
menten stop te zetten. Beide
landen hebben hun 'zorg' uitge
drukt. Maar president Clinton
verzekerde Moskou dat het
Tsjetsjeense conflict een 'inter
ne Russische kwestie' blijft.
VN-secretaris Boutros Ghali
heeft een Russisch verzoek om
hulp voor de vluchtelingen in
het gebied beantwoord met het
sturen van een VN-missie. Die
moet ter plaatse bekijken hoe
groot de behoefte aan interna
tionale humanitaire hulp is.
De autoriteiten van Tsjetsje
nië en de buurrepubliek In-
goesjië hebben vanmorgen ge
waarschuwd dat de brand in de
grote raffinaderij ten zuidwes
ten van Grozny een ecologische
ramp in de Kaukasus kan ver
oorzaken. In -de raffinaderij
Aslanbek Charipov, die gisteren
al was getroffen door een Rus-
gen de ETA onderzoekt. Minis
ter van justitie Belloch behan
delt de kwestie vandaag in de
Cortes, hoewel de socialistische
regeringspartij PSOE daar tegen
MADRID •AFP-Rtr-DPA-AP
RRESPONDENT
nmorgen werd hevig gevoch-
l op vier kilometer ten oosten
- i de stad. Aan die kant waren
Russen tot nog toe niet ge-
,agd om Grozny af te grende-
l. Gratsjov bestreed donder-
g in het legerhoofdkwartier te
bzdok (Noord-Ossetië) dat de
ld bestormd zal worden. Hij
d het over 'gestaag oprukr
P
Moskou ontkende gisteren
it Grozny of omliggende dor-
!n door artillerie of gevechts-
egtuigen werden ^gebombar-
erd. Maar volgens de Tsjetsje
en en westerse verslaggevers
"het gebied was dat overdag
gedurende de nacht van
iensdag op donderdag wel
gelijk het geval. Van militaire
de is verklaard dat de weers-
ïstandigheden dusdanig zijn
beterd dat laser-gestuurde
mmen kunnen worden ge
likt voor precisiebombarde-
:nten die 'nauwelijks slacht
ers' onder de burgerbevol-
De Spaanse premier Gonzalez
heeft gisteren vervroegde ver
kiezingen uitgesloten. De oppo
sitie zowel rechts als links
eiste de afgelopen weken her
haaldelijk het aftreden van de
premier, wegens aantijgingen
dat de regering in de jaren tach
tig een 'vuile oorlog' tegen de
Baskische afscheidingsbewe
ging ETA zou hebben ontke
tend.
De premier verklaarde dat de
regering in het parlement be
perkte uitleg wil geven over de
affaire. Uitvoerige behandeling
van de zaak is volgens hem uit
gesloten, omdat onderzoeks
rechter Garzon de illegale strijd
van rechtse doodseskaders te-
De doodseskaders Grupos
Antiterroristas de Liberation
(GAL) worden ervan verdacht
tussen 1983 en 1987 27 ETA-le
den in Zuid-Frankrijk te hebben
gedood. Twee ex-agenten zei
den deze week dat GAL in op
dracht van de regering is gefor
meerd en dat veel personen
binnen de socialistische partij
daarvan op de hoogte waren.
De twee werden in 1991 tot in
totaal 108 jaar gevangenisstraf
veroordeeld omdat zij zes
verijdelde aanslagen op ETA-
leden hadden gefinancierd.
Dit jaar al 35.000 doden in burgeroorlog
PARUS AFP-Rtr
Twee inwoners van de Tsjetsjeense hoofdstad Grozny zijn uit hun huis gevlucht en koken in de open lucht hun maaltijd. Ook gisteren werd Grozny
weer door de Russen gebombardeerd. foto ap Alexander zemuanichenko
sisch bombardement, deed zich
vandaag opnieuw een reusach
tige ontploffing voor. In de raffi
naderij werd voorheen een
Met ingang van 1 januari 1995 verandert NS de reisregels. Verderop in deze krant leest u er meer over.
De Airbus A300 van Air France
zou niet het enige vliegtuig zijn
geweest dat het afgelopen
weekeinde in Algiers gekaapt
had moeten worden. Volgens de
Franse krant Le Figaro van van
daag was het de bedoeling van
de kapers ook een toestel van
Air Inter te overmeesteren.
Een machine van deze Franse
maatschappij arriveerde zater
dag op de luchthaven van de Al
gerijnse hoofdstad op het mo
ment dat het Air France toestel
werd gegijzeld. Het vliegtuig
zou in allerijl weer zijn vertrok
ken na te zijn gewaarschuwd
dat de kapers ook dit toestel op
het oog hadden, aldus Le
Figaro. Volgens het dagblad wil
den de kapers het beheer krij
gen over twee vliegtuigen. Ver
tegenwoordigers van Air Inter
reageerden niet op het verhaal
van Le Figaro.
Algerijnse veiligheidstroepen
leen einde crisis
n Bangladesh
)e oppositie in Bangladesh
eeft vandaag het voorstel
erworpen van premier Kha-
;da Zia om een maand voor
verkiezingen in maart
996 af te treden. Een lid van
belangrijkste oppositie-
artij, de Awami Liga, noém-
e het aanbod 'een list om
ijd te winnen'. De oppositie-
•artijen verlieten woensdag
et parlement, waar ze 151
an de 330 zetels bezetten.
)e oppositie boycot al sinds
ibruari het parlement.
Khaleda, die 'niet voortijdig
kil opstappen, probeerde de
ppositie te sussen door gis-
eren te zeggen dat ze een
ïaand voor de verkiezingen
n 1996 zal aftreden. Ook riep
te de oppositie op terug te
teren naar het parlement.
Het parlement kan zonder
Appositie niets ondernemen.
De belangrijkste oppositie-
eidster Sheikh Hasina (van
le Awami Liga) reageerde
jisteren ook al afwijzend op
iet aanbod van de premier.
WASHINGTON Rtr-AP
Mexico komt Zapatista's deels tegemoet
werd gedevalueerd. De waarde
kelderde nog verder toen de re
gering twee dagen nadien liet
weten dat zij de munt niet lan
ger zou ondersteunen. De peso
kwam in moeilijkheden door
speculatieve verkopen, die
maanden geleden begonnen en
werden verergerd door de nieu
we spanningen tussen de rege
ring en de opstandige indianen
in de zuidelijke deelstaat Chia
pas.
Die spanningen lijken wat af
te nemen nu de Mexicaanse re
gering heeft besloten land uit te
De Amerikaanse president Clin
ton heeft Mexico gisteren steun
toegezegd om de koersval van
de nationale munt, de peso, tot
staan te brengen. Clinton zei de
economische hervormingen in
Mexico te steunen. Het zuidelij
ke buurland is voor de Verenig
de Staten een belangrijke han
delspartner. Mexico vormt met
de VS en Canada de Nafta-vrij-
handelszone.
De koers van de peso had gis
teren in de loop van de
vóór de uitlatingen van Clinton, -geven aan de boeren in Chia-
een duidelijk herstel getoond.
De Mexicaanse president Er
nesto Zedillo heeft gisteren mi
nister van Financiën Jaime Serra
Puche ontslagen en maatrege
len aangekondigd om de finan
ciële crisis te bezweren. Zedillo
zei dat zijn land een internatio
naal financieel pakket zou ac
cepteren om de economie te
helpen stabiliseren.
De monetaire crisis begon op
20 december, toen de peso
pas. Met de uitgifte van onge
veer 26.000 hectare komen de
autoriteiten ten dele tegemoet
aan de eisen van de opstande
lingen van het Nationale Zapa
tista Bevrijdingsleger (EZLN). Al
eerder trok de regering haar
troepen terug uit twee plaatsen
in de regio. In reactie daarop
besloten de Zapatista's zich uit
acht dorpen terug te trekken en
onklaar gemaakte landingsba
nen en wegen te herstellen.
IK WU MORétOJ W£L ÉVEN
NMRSETH K^KEN.
ftee yL weer moeite
SHM VOOR.
'N eCRLIJK£ PR'JS.
Brengt de gezondheid ernstige schade toe. k.b. 4.10.1994 Stb.720.
hebben de afgelopen vijf dagen
meer dan zestig moslimfunda
mentalisten doodgeschoten.
Dat gebeurde tijdens zoekacties
door hét hele land, aldus het of
ficiële persbureau APS. Het
persbureau basseert zijn berich
ten op een rappport van de vei
ligheidsdienst. De razia's be
gonnen het kerstweekeinde,
maar over enig verband met de
vliegtuigkaping.
In Algerije zijn dit jaar al
35.000 mensen gedood bij aan
slagen en gevechten tussen ra
dicale moslims en regerinsg-
troepen. Dat is de conclusie van
een geheim rapport van het Al
gerijnse leger, zo meldde het
Franse dagblad Le Parisien gis
teren.
De burgeroorlog in Algerije
begon drie jaar geleden toen de
autoriteiten de gehouden ver
kiezingen ongeldig verklaarden.
Het Islamitische Heilsfront FIS,
dat de verkiezingen vrijwel ze
ker had gewonnen, ging onder
gronds en begon een onver
klaarde oorlog tegen het regime.
Zwitsers rijksten
in de wereld
WASHINGTON «AFP-DPA-ANP
Zwitserland is per inwoner nog
steeds het rijkste land ter we
reld. Het armste is Mozambi
que. Dit blijkt uit een overzicht
van de Wereldbank. I let gemid
deld jaarinkomen van een Zwit
ser lag in 1993 op 36.410 dollar
ofte wel 63.535 gulden, gevolgd
door Luxemburg (35.850 dollar),
Japan (31.450), Denemarken
(26.510), Noorwegen (26.340)
en Zweden (24.830). De Vere
nigde Staten, IJsland, Duitsland
en Koeweit maken de top-10
vol. Nederland staat op de vijf
tiende plaats.
Een schril contrast met het
Zwitserse gemiddelde inkomen
vormt de schamele 80 dollar
(141 gulden) die een Mozam-
bikaan aan inkomen 'geniet'.
Afrikaanse landen scoren in het
rapport toch al niet hoog. Gui-
nee-Bissau heeft mondiaal de
laagste levensverwachting met
gemiddeld 39 jaar. Mozambi
que is met Afghanistan het land
met de hoogste zuigelingen
sterfte. Op de duizend geboor
ten sterven 162 kinderen.
