Zonder koffiedik of
een kristallen bol
'Het was alsof mijn wereld volledig instortte'
Een verre vriend zonder
gezicht
Het Gesprek van de Dag
Triviant-cd: hoe heet
dat liedje ook alweer?
Speurtocht eindigt in spraakverwarring
Smartlap in telegramstijl: Aad
de Keizer in Australië zoekt
jeugdvriend Teuntje. Legt uit
dat dat elftalgenoot was van
voetbalclub Oranje Groen. Of
preciezer: van het eerste elftal
in 1953. Teuntje was tevens
goede stapmaat. Tot Aad in
1956 emigreerde. Sindsdien
nooit meer iets gehoord van
Teuntje. Nu, aan het eind van
1994 een noodkreet Aad rich
ting Leidsch Dagblad: „Waar is
Teuntje?" Deze krant zoekt en
vindt. En regelt uiteindelijk een
telefoongesprek.
Zoals gezegd, een heuse smart
lap. Tenminste, dat denk je dan
als de twee contact krijgen.
Maar al snel verwordt de
smartlap tot een klucht. Geen
tranen, wel lachsalvo's. Omdat
Aad, 60 jaar nu, aanvankelijk
dacht dat Teuntje Flippo van
achteren heette. Omdat
Teuntje, die Zirkzeeheet, zich
Aad niet kan herinneren. Ken
den ze elkaar vroeger wel? „Dat
moet wel", zegt Teuntje, in
middels 59 jaar. „We kennen in
elk geval heel veel dezelfde
mensen." Kort verslag van een
verwarrend telefoongesprek.
„Met Aad de Keizer.
„Met Teuntje."
„Hallo. Teuntje."
„Aad, ik zou niet weten wie je
bent."
„Maar je hebt toch in Oranje
Groen gespeeld in 1953?"
„Ja, maar jouw naam ken ik
niet.
„Aad, ken jij mijn vrouw, Rita
van der Bom
„Nee. Maar ken jij Jordens nog
van Oranje Groen?"
,Ja."
„En Koet? Met hem hebben we
toch gespeeld?"
„Ja, ken ik, Aad.
„En die ene van Moenen.
„Die ene? Je had, Koos, Henk en
Wimpie. Maar sorry hoor Aad,
ik kan me je gezicht niet herin-
We gingen veel met elkaar
stappen, Teuntje. Bijna elk
weekend. Weet je nog die keer
in die pub, in De Waag? Je pro
beerde daar zelf een paar bier
tjes te schenken."
„Kan ik me niks van herinne
ren.
„Mijn vrouw en ik weten nog
wel hoe je er uitzag. Zwart
haar. Niet dik. Slank.
,Ja, dat klopt wel, Aad. Mijn
stamcafé was in elk geval De
Kruik aan de Haarlemmer
straat. Daar ging ik altijd stap
pen.
„O, ik ging vroeger altijd naar
Jan Lucie.
„O ja, tegenover Het Gangetje.
Nou, daar kwam ik nooit Aad.
„Nog ejfe over voetbal, Aacl. Ken
jij Koos Tettero?"
„Nee.
„En Siem Dubbeldeman?"
„Ja, die woonde bij mij in de
straat.
„En keeper Daan Vogelenzang?
„Ja."
„Wimpie Marks?"
Ja, Teuntje. Die ken ik ook.
„Koossie van derMeij?"
„Ja."
„En Janus Hoppenbrouwer,
Kees Fuchs, Kees van Belkum en
Pé van Dijk?"
„Ja, allemaal."
„Dan moet je toch wel bij
Oranje Groen hebben gevoet
bald. Joh Aad, eerst dacht ik
nog dat ik werd besodemieterd
toen ik hoorde dat je mij zocht.
Ik ken je immers niet.
„Nee, nee. Het is echt geen gein
tje hoor.
„Nou ja, ik ga er van uit dat je
in Australië woont.
„Ja joh. Ik stuur je wel wat fo
to's van mij en mijn vrouw. En
ook wat oude voetbalfoto's. Dan
herken je me wel."
Ruim een week later komt een
envelop met de foto's. Reactie
Teuntje: „Ik ken hem niet. Echt
niet."
Teuntje Zirkzee belt met Australië. foto loek zuyderöuin
december. Het is guur. De
1 -iwind waait door de bomen. De
Iregen klettert tegen het raam.
zaiWeer om lekker thuis te zitten.
!0.|Waar de open haard snort als
iooeen tevreden kater. De kerstver-
).3(lichting twinkelt nog door het
35;engelenhaar. Het is gezellig. En
|P jdus blijft de treurbuis vanavond
16 [eens een keertje uit. Tijd voor
jeen spelletje!
^Voortbordurend op het immen-
tertae succes van Trival Pursuit, in
de volksmond Triviant geheten,
er een muzikale kloon van
dit uit Noord-Amerika overge
waaide gezelschapspel ontwik
keld. Het heet voluit 'Trivial
Pursuit The Music Master Ga-
ime, het spel waar muziek in zit,
n' 40 jaar pophistorie, 99 originele
mjhits'. Een mond vol en dat ter-
eejwijLhet spel niet meer omvat
een cd-schijfje met muziek-
en een böékje met
Ivragen (en de antwoorden),
e 4jln het begeleidende vraag- en
oorantwoordenboekje belooft de
uitgever ons meer dan waar
voor ons geld (prijs 52,95 gul
den). „Het spel voor het hele
2> gezin voegt een geheel nieuwe
■r dimensie toe aan het begrip
'plezier' en is een uitdaging
voor een ieder die weieens ge
test wil worden op zijn ©f haar
za)[ kennis van populaire muziek.
■5 iHet 'goh, hoe heet dat liedje
jook alweer?'-gevoel zal beslist
za' onverbiddelijk toeslaan."
h. jHet spel kan op twee manieren
j worden gespeeld; met of zonder
oorspronkelijkTriviant-bord.
Want je kunt niet verwachten
dat er voor dik vijftig piek ook
nog een bord, een paar pionnen
en een dobbelsteen van afkun
nen. Bij gebrek aan een bord
spelen we versie twee.
De regels zijn eenvoudig. Gooi
je 1 dan moet je zeggen wie het
fragment zingt, bij 2 moet je
zeggen in welk jaar het een hit
was, bij 3 volgt een specifieke
vraag over het nummer of de
uitvoerende, bij 4 dient een re
gel te worden meegezongen, bij
vréag 5 moet de titel van de uit
voerende artiest worden ge
noemd en bij 6 alleen de titel. In
de praktijk komt dit er op neer
dat van de zes vragen er vier el
kaar geheel of gedeeltelijk dub
belen. Dat is dus absoluut 'not
the way I like it'.
De cd moet vol staan met, wij
citeren 'superhits van de afgelo
pen veertig jaar'. Helaas geeft
(je Dikke van Dale geen om
schrijving van een superhit,
maar super betekent zoiets als
groot, uitzonderlijk. Gut, gut,
wat een kanjer van een hit ho
ren wij daar van de groep Lima-
hl die maar liefst vier weken in
de top veertig stond en wel de
34ste plaats behaalde. Of wat
dacht u vafi de Righ teous Bro
thers die met hun Unchained
Melody zelfs de top tien in kwa
men met een verdienstelijke ne
gende plaats. Hetgeen helaas
niet gezegd kan worden van
Elaine Paige Barbara Dickson
die met hun duet I know him so
well in 1985 jammerlijk bleven
steken op de 26ste tree van de
hiüadder.
De popgroep Tavares schreef, volgens de triviant-cd, popgeschiedenis in de Lage Landen.
Maar ach, wat zeuren we nou.
Het kunnen natuurlijk niet alle
maal nummer-1 hits zijn. Dat
moet ook de reden zijn geweest
dat de spelbedenkers nogal
ruim zijn omgesprongen met
een term als '40 jaar pophisto
rie'. Veertig jaar geleden was het
1954. In het hele spel komt ech
ter geen fragment voor uit dat
jaar. ErZijn welgeteld twee frag
menten uit de jaren vijftig, een
stuk of tien uit de jaren zestig
en de rest is van de jaren zeven
tig of later. En wie denkt dat het
The Beatles, Stones, Elvis, Dylan,
Boudewijn de Groot of Doe
Maarwdten die in de Lage Lan
den de popgeschiedenis schre
ven, zit er ook faliekant naast.
Neen, dat waren volgens de da
mes en heren van Trivial Purs
uit veeleer Tatjana, Viola Wills,
Smokie, Tavares en Alexander
Curly.
Toegegeven smaken kunnen
verschillen. En daar valt,
spreekwoordelijk althans, niet
over te twisten. Dan nog maar
wat feiten. De makers van het
spel schrijven dat 'na gegronde
controle gebleken is dat alle
antwoorden uit de vragenlijst
juist zijn.' Fout. Het nummer
Sloop John B van de Beach Boys
stond niet in 1964 in de Neder
landse hitlijsten maar in 1966.
Dave Beriy kwam nimmer met
Little Things in de top vijf te
recht, het nummer kwam niet
verder dan de 26ste plaats. En
tenslotte was Jacques Brei geen
Vlaming, maar een Waal. Voort
aan gaan we dus maar weer lek
ker naar het Rad van Fortuin
kijken!
(Geraadpleegde literatuur: Hit-
dossier 1958-1990, uitgeverij
Becht en Oor's eerste Nederland
se pop-encyclopedie, uitgever Ar
gus)
De voorspellingen van een paragnost
Wie naar wat koffiedik tuurt ziet prut. En wie
naar een kristallen bol koekeloert ziet glimmend
glas. Zo zit dat en niet anders. De toekomst laat
zich blijkbaar niet zo gemakkelijk bekijken op die
manier. Zelfs de helderziende zou in het duister
loeren wannéér hij bovengenoemde attributen
zou raadplegen.
Een echte paragnost heeft dat soort hulpmidde
len ook helemaal niet nodig. Hij verkrijgt zijn in
formatie op een andere manier. Uit beelden in
zijn hoofd bijvoorbeeld. Of stemmen. Zeker nu,
aan het eind van dit jaar, worden de deskundigen
veelvuldig geraadpleegd. Je kunt bijna geen krant
of tijdschrift opslaan of er staan voorspellingen
van ze jn voor het komende jaar. Gedaan zonder
koffiedik en kristallen bol.
Alleen, als je al de toekomstvisies naast elkaar
legt, vraag je je af of die voorspellingen nou zo
veel beter zijn dan die van de kermis. Bijna elke
deskundige 'ziet' de toekomst anders. Kun je dan
nog wel spreken over deskundigen? Hebben die
prognoses dan nog wel zin?
Jan van der Heide wil daar wel wat over vertellen.
De in Oegstgeest woonachtige paragnost staat
hoog aangeschreven in Nederland. In het nieuw
jaarsnummer van Paravisie, een maandblad over
bovennatuurlijke verschijnselen en alternatieve
geneeswijzen, geeft hij zijn voorspellingen prijs
voor het komende jaar. Samen met nog negen
tien andere hooggewaardeerde collega's.
„Voorspellingen kunnen wijzen op een factor X",
zegt Van der Heide geheimzinnig. „Het feit dat
bepaalde dingen vastliggen, dat bepaalde dingen
in de toekomst kunnen uitkomen." Wat dat be
treft, zegt hij, kan hij al bogen op de nodige vol
treffers. „Ik houd me al jaren bezig met voorspel
lingen. Zo heb ik de coup in het Kremlin voor
speld, de val van de Muur, het afzetten van Gor-
batsiov, de moord op Sadat, de komst van een
Poolse paus. Ook de vliegramp in de Bijlmer heb
ik voorspeld. Ik zat er alleen een jaar naast. De
ziekte van Bernard en de problemen met Brink
man heb ik ook voorspeld."
Maar dat zegt niks over de onderlinge verschillen
in de prognoses van de deskundigen. Bovendien,
Van der Heide zal er toch ook wel eens naast zit
ten? Een bekentenis van zijn kant: „Je moet voor
spellingen ook met de nodige scepsis bekijken.
Flet is echt niet zo dat honderd procent van mijn
voorspellingen uitkomt. En bij anderen ook niet.
Voor mij geldt: als iets niet uitkomt, heb ik de
beelden verkeerd geïnterpreteerd. Want de din
gen komen tot mij in beelden. Of als geluid. Of
het is een totaalgevoel wat ik heb."
Hoe vaak Van der Heide zijn beelden, gevoelens
en geluiden juist interpreteert, kan hij niet pre
cies zeggen. „Dat heb ik zelf nooit berekend. An
deren wel voor mij. Ze kwamen uit op 56 procent
juiste voorspellingen over een aantal jaren." Iets
meer dan de helft dus.
Tot slot volgen hier een paar van zijn voorspellin
gen voor 1995:
Particulieren zullen over de grens massaal wapens
inkopen, er zal een techniek worden ontdekt om
een klein deeltje van de hersenen te transplante
ren, de EO zal een keuze maken voor commercie,
er zal een botsing tussen schepen plaatsvinden
voor de Nederlandse kust waarbij een olietanker is
betrokken, Frankrijk, België en Oostenrijk zullen
sterk fascistisch worden, en het paarse kabinet zal
niet overeind blijven.
Ook al klopt er maar 56 procent, dan nog wordt
het het jaartje wel!
HERMAN JOUSTRA
k? Gezocht:
jongeren tegen
discriminatie
Het theaterproject MAPP
(Multinational Antiracist Perfor
mance Project) zoekt voor vol
gend jaar veertig jongeren uit
Engeland, Duitsland, Luxem-
burg en Nederland in de leeftijd
tussen 15 en 25 jaar. Zij moeten
het.komend jaar gaan werken
- j aan een straattheaterproduktie
j tegen racisme en discriminatie,
I die vervolgens in de genoemde
zl landen wordt opgevoerd. De
za- stichting Program, het Zuidhol-
j lands steunpunt voor sociaal-
cultureel werk en Centrum De
J Heuvel uit Rotterdam dragen
I zorg voor de Nederlandse in
breng.
Elke land levert 10 enthousiaste
jongeren. Vanaf februari 1995
gaat de Nederlandse groep met
een echte regisseur aan de slag.
Vanaf 23 juli wordt er in Luxem
burg een voorstelling van ge
maakt, die tot en met 13 augus
tus in ,de verschillende landen
wordt opgevoerd tijdens een
drieweekse tournee.
Tussen februari en juli moet er
wekelijks gerepeteerd worden.
Daarbij is ervaring handig, maar
niet noodzakelijk. De eigen bij
drage aan het project, inclusief
trainingen, tournee, maaltijden
en reis- en verblijfkosten be
draagt 150 gulden.
Jongeren die hier zin in hebben
kunnen zich op 5 februari van
rist' 11 tot 17 uur voor een auditie-
dof en informatiedag opgeven. Die
heeft plaats in Gebouw De Heu-
0j vel, Grotekerkplein 5 in Rotter-
-dam. Opgave en informatie bij
Qok! Centrum de Heuvel 010-
4132100 (Peter Pieters of Mi-
mount Eljaili) of de stichting
za Program 01CT-4361766 (Ferry
1 jf'i Rigault).
Analiste kwam plotseling op straat te staan
Ze is ontslagen, maar heeft een
beetje te doen met collega's die
hun werk behielden. Ze heet
Sylvia van Klink (26) en hoorde
in februari dat ze per 1 juli weg
moest bij het Leiderdorpse St.
Elisabethziekenhuis. Samen
met zo'n 60 collega's uit Leider
dorp en het Alphense broertje,
het Rijnoord-ziekenhuis.
Een maand later had ze maar
liefst twee banen op zak. Ze
koos voor ziekenhuis 't Lage
Land in Zoetermeer en werkt
daar sinds 1 april. Ze hoefde dus
geen Alphenaren in te werken
die haar plaatsje kwamen inne
men in het Leiderdorpse zie
kenhuis. Ook kon ze al snel een
dikke streep onder het verleden
zetten.
Van achterblijvers hoort ze dat
de sfeer nog steeds gespannen
is. Chefs en onderchefs die een
stapje terug hebben gedaan,
collega's die zich afvragen
waarom de ene collega eruit
vloog terwijl een ander mocht
blijven. Die ander werkte toch
juist slechter of werkte als part
timer toch alleen maar voor wat
extra's?
Een afscheidsgebakje leek haar
niet zö toepasselijk. Wel hing
Sylvia na haar stille vertrek een
uitnodiging voor een dineetje
op het prikbord. Ze merkte toen
dat collega's het heel erg von
den dat ze weg moest. Echt
emotioneel hebben ze het niet
laten worden: „We hebben heel
gewoon gekletst. Hoe het nu
met ons gaat en hoe we het ont
slag hebben opgenomen?"
Achteraf zegt Sylvia dat selectie
altijd moeilijk is: „Als je op kwa
liteit zegt te gaan selecteren,
Sylvia van Klink: „Een afscheidsgebakje leek me niet zo toepasselijk."
kan het ook een probleem zijn
als je er buiten valt." Toch
hoopte ze eerst te kunnen blij
ven zitten. En toen ze eind vorig
jaar een andere baan kon krij
gen, vroeg haar chef haar nog te
blijven: „Hij wilde een sterk
team houden en de part-timers
eruit gooien
Toch is ze niet echt boos op
hem: „Het is de vakbond ge
weest die heeft beslist. Die heeft
bepaald dat de laatst gekome-
nen, het eerst wegmoesten."
Sylvia wist daardoor al in janua
ri dat er geen hoop was. Ze was
de laatst aangenomen analisten
werkte pas sinds vorig jaar zo
mer in Leiderdorp.
Nu rijdt ze dagelijks langs het
Elisabethziekenhuis, op weg
naar haar werk in Zoetermeer.
„Het doet me niks. Het zou me
wel moeite kosten als ik er bin-
foto ben de bruyn
nen zou moeten stappen, als
patiënt of bezoeker. En heus
niet omdat het personeel min
der bekwaam is."
„Je wereld stort echt in als je
hoort datje ontslagen wordt. Je
denkt goed te zitten wanneer je
een baan met vaste aanstelling
hebt. Maar van de ene op de
andere dag moet je zorgen dat
je een inkomen hebt en een dak
boven je hoofd". Sylvia had een
piepklein kamertje in de ver
pleegstersflat naast het zieken
huis en mocht dat huren lot ze
een nieuwe baan had. Vervol
gens moest ze er zo snel moge
lijk uit.
Ze werd in die onzekere weken
heen en weer geslingerd tussen
een nuchter 'ik zie wel' en een
paniekerig 'wat nu?' Omscho
len? Ze koos voor solliciteren,
solliciteren en nog eens sollici
teren. Kranten kopen, sollicita
tiebrieven schrijven. Gericht èn
open: „Want ik ben niet iemand
die niks doet. Ik ben ook echt
een vechter, denk ik. Heb geluk
kig geen aanleg voor grijze ha
ren. Anders had ik ze wel ge
had."
Gelukkig werd ze gesteund door
haar klinisch-chemicus, die
overal een goed woordje deed
voor haar en de drie andere
analisten die eruit moesten.
Ook verzorgde het ziekenhuis
een soort van sollicitatiecursus,
compleet met informatie over
arbeidsbureau's en (ziektekos
tenverzekeringen. „Ik heb er
geleerd een CAO te lezen, maar
werd er op een gegeven mo
ment wat lacherig van. Ik ben
heus wel mondig en kan best
een gesprek voeren of brief
schrijven. Maar mensen van de
schoonmaakdienst hadden mis
schien wat meer moeite met
solliciteren."
Drie van de vier ontslagen ana
listen zijn inmiddels weer aan
de slag. Sylvia heeft het vanaf de
eerste dag enorm naar haar zin
in haar nieuwe werkkring: „De
hoofdanaliste en de klinisch-
chemicus hadden mijn collega's
van tevoren verteld in welke si
tuatie we hadden gezeten."
Toch kreeg ze in juni, tijdens
een trip van drie weken door
Afrika, pas echt het idee dat ze
het verleden kon loslaten: „Een
reisgenoot had ook zoiets mee
gemaakt en we hebben enorm
gerelativeerd. Nog eens lekker
tegen elkaar gezegd dat we toch
maar mooi door Afrika konden
trekken dankzij de oprotpre
mie."
Ze heeft inmiddels ook een eta
ge in haar geboortedorp Roelo-
farendsveen, dichtbij de familie
en kennissen die haar door de
moeilijke tijden sleepten. „Het
weekeinde na de slechte bood
schap namen ze me meteen de
kroeg in. 'Kom op, meid. Het le
ven gaat door'. Ik kon er altijd
heel open over praten. Ook over
mijn sollicitaties." Paul de
Leeuw bleek eveneens een
steun: „Zijn onzin. Dat uitleven.
Een klein kind kunnen zijn. Niet
altijd dat serieuze."
Ver in haar achterhoofd wist ze
ook dat ze altijd kon terugvallen
op werk in een Zwitserse pri-
vékliniek. Voordat ze in Leider
dorp aan de slag ging, had ze
gewerkt in een rijkeluisdorpje
bij Zürich. De patiënten waren
er gemiddeld 90 en Sylvia miste
de gezelligheid, de vrienden en
kennissen uit Nederland. Ze is
uiteindelijk niet teleurgesteld
over haar terugkeer: „Ik ben
wijzer geworden. En een beetje
harder."
PAUL VAN DER KOOLI
Aad de Keizer uit Australië.
EMIEL FANGMANN