Kerstmis in het kamp PORTRETFOTOGRAAF Cor van Weele was een van de rond tienduizend Nederland se ex-militairen die het laatste oorlogsjaar als krijgsgevangene in Duitsland doorbracht. Rond Kerstmis 1944 maakte hij met een ille gaal binnengesmokkeld toestelletje een serie indrukwekkende foto's van het leven in Sta- lag IV B bij Mühlberg aan de Elbe (in de vroe gere DDR). Van Weele toont het grimmige beeld van het leven in een kamp, de honderden gevange nen die samen een barak moesten delen, de ontberingen, de gewonden en vooral de ver veling. De foto's wijken aanzienlijk af van het propa- gandabeeld van de kampen zoals de Duit sers dat in de oorlog verspreidden. Hier geen lachende gevangenen die zich weten te ver maken met sport, spel of studie, maar jonge mensen die zich vooral vervelen, gekleed in vodden en restanten van uniformen. De meeste foto's zijn nooit eerder gepubli ceerd. Slechts een enkel exemplaar ('Lichtval in de barak') kwam eerder in de openbaar heid. De overige foto's werden pas na Van Weeles overlijden in 1989 (te Amsterdam, op 71-jarige leeftijd) gevonden. In totaal liet de fotograaf 250.000 negatieven na, die beheerd worden door een stichting. Kerstmis 1944. Na ruim vier jaar oorlog leek de bevrijding verder weg dan ooit voor de 30.000 krijgsgevangenen: 13.000 Russen, 10.000 Engelsen en Amerikanen, 2000 Fran sen, evenveel Polen en voorts talloze andere nationaliteiten. Tussen 1943 en 1945 varieer de het aantal Nederlanders tussen 800 en 1300. Cor van Weele maakte vanaf het begin deel uit van de Haarlemse afdeling van de ver zetsgroep 'Vrij Nederland'. Geboren in Doe- tinchem, kwam hij rond het uitbreken van de oorlog in Haarlem terecht, waar hij als foto graaf werkte bij Nell Herbert. Nadat de afde ling werd opgerold verdween hij voor vijftig dagen in de gevangenis van Scheveningen. Daarna verhuisde Van Weele naar Kampen. Hij dook onder toen alle ex-militairen zich moesten melden om als krijgsgevangenen naar Duitsland te gaan. Militairen werden daar in de Arbeitsinsatz tewerkgesteld. Op 23 april 1945 werd Cor van Weele met zijn 30.000 lotgenoten door de Russen bevrijd. Zes weken later was hij terug in Nederland; hij ging in Amsterdam wonen. In 1947 vestigde Van Weele zich als zelfstan dig portretfotograaf, en gaf lessen voor het vakdiploma Fotografie. Later zou hij dat ook doen aan de Filmacademie en de Rietvelda- kademie in Amsterdam. Bekend werd Van Weele door zijn reportages in opdracht van de Doopsgezinde Gemeente te Amsterdam over vluchtelingenkampen in Duitsland tussen 1948 en 1958. Voorts specia liseerde hij zich in architectuuropdrachten en reportages en beeldverhalen voor bedrijven. In 1962 ontwierp hij een serie van vijf zomer- postzegels. LOUIS BURGERS fgistratie'. (Op de onderste rij, tweede van rechts, Corfnelis) van Weele). 'Russische krijgsgevangenen'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 37