'Baas zijn over je verhaal'
Jenny Arean laat
schouwburg trillen
Cultuur Kunst
'Kunstkwartier' in
oude westen Leiden
Open doekjes voor klassieker Het Zwanenmeer Meeste sterren stralen helemaal niet
Opschudding rond beelhouwwerk
Orgelpijpen Pieterskerk
'ter adoptie' aangeboden
VRIJDAG 23 DECEMBER 1994
Kerstconcert Leidse Harmoniekapel
leiden Vijftien leerlingen van de Leidse Harmoniekapel geven
morgen om een uur een kerstconcert in de Doezastraat. De kin
deren, in de leeftijd rond de tien jaar, zullen bekende kerstliede
ren spelen. Ook enkele ensembles van de Leidse Harmoniekapel
zullen op de Doezastraat optreden.
AIDS onderwerp expositie
rijn De dood v
i goede vriend aan AIDS ii
spireerde de Bodegraafse kunstenaar Peter Bartels tot een aantal
schilderijen. Die zijn van 26 december tot en met 12 januari te
zien in de STAA-galerie, Prinses Irenelaan 88. Tegelijkertijd
toont Marianne Meester daar gouaches en cartoons. De galerie
is geopend: woensdg, donderdag en vrijdag van 13-17 uur, zater
dag van 12-16 uur.
Queensryche komt naar Ahoy'
Rotterdam» De Amerikaanse formatie Queensryche komt naar
Nederland. Op woensdag 8 maart geven de vijf muzikanten uit
Seattle een eenmalig concert in het Rotterdamse Ahoy'. Centraal
staat hun vijfde album 'Promised Land', dat een weerspiegeling
is van de carrière tot nu toe, die 12 jaar geleden begon met de
opname van een demo. Kaarten voor het concert zijn vanaf za
terdag 7 januari te koop bij de bekende adressen.
recensie wunand zeilstra
'Alles heeft zijn prijs', solovoorstelling van
Jenny Arean. Muzikale begeleiding: Mar
tin van Dijk en Tom Barlage Regie: Ruut
Weissman Gezien: 22/12, schouwburg
(slotvoorstelling oftewel dernière)
Twee jaar geleden ging haar
programma 'De dame zef zich
schrap' in de Leidse schouw
burg in première. Op 'Alles
heeft zijn prijs' van Jenny Arean
heeft Leiden aanzienlijk langer
moeten wachten: ze speelt hier
de laatste twee voorstellingen
van een succesvolle toernee.
Het begon allemaal minder
succesvol. Aanvankelijk zouden
Jenny Arean en Adèle Bloemen-
daal samen een programma
maken. Op het laatste moment
echter haakte Adèle af; Jenny
besloot om het voorhanden
materiaal tot een solo om te
bouwen. Eigenlijk waren we dat
al lang vergeten, maar een en
kele toespeling in de voorstel
ling frist het geheugen weer
even op. Een klein beetje ach
terhaald is zo'n toespeling in
middels al wel geworden, maar
het staat nu eenmaal in de
tekst, en Jenny Arean lijkt niet
Mondriaan loopt als een trein
den haag gpd
bepaald het type om tijdens de
reeks voorstellingen essentiële
wijzigingen in de voor haar ge
schreven teksten aan te bren
gen.
De manier waarop zij de ver
bindende teksten gebruikt, is ei
genlijk altijd al wisselend van
niveau geweest, ook in vorige
programma's. De zang daaren
tegen is steeds wêer van een
constante hoge kwaliteit. Ze
neemt alleen genoegen met uit
stekend tekstmateriaal van ge
renommeerde auteurs en ver
trouwt terecht op muzikaal be
geleider Martin van Dijk die
daar zoals vanouds prachtige
composities en/of arrangemen
ten voor schrijft.
„Bewonder niet. Zing zelf. Ik
red me wel", zingt ze aan het
eind. Dit slotlied toont het hele
scala van haar kunnen. Ze be
gint uiterst ingetogen en bijna
kwetsbaar om naar het einde
toe dermate .stevig uit te halen
dat het theater op zijn grond
vesten 'trilt. Zo'n stembereik
dwingt bewondering af, evenals
haar karakteristieke, tomeloze
temperament: of het nu de pre
mière of de één na laatste voor
stelling betreft - het maakt geen
enkel verschil.
Nieuwe galerie exposeert Leidse meesters
leiden» marco v
'Boodschap' toont een auto in een desolaat sneeuwlandschap,
verdwaasd in de auto achterblijft.
de bestuurder de sterrennacht inloopt met e
Illustrator, schilder en striptekenaar Van Driel exposeert in Leiden:
Bij de start van de Mondriaan-expositie in het Haags Gemeente
museum waren eind vorige week al 25.000 kaarten verkocht. Tot
eind april worden in totaal 300.000 bezoekers verwacht.
Directeur Frits Becht waarschuwt 'geïnteresseerden die in de
kerstvakantie willen gaan kijken om er wel snel bij te zijn.
Voor de toegangsbewijzen kunnen bezoekers alleen terecht bij
kantoren van de VSB Bank, de vestigingen van de Grenswisselkan
toren en de VW Den Haag. Per uur worden maximaal 500 mensen
binnengelaten zodat niemand het gevoel krijgt dat het te vol is, be
nadrukt Becht. Eenmaal binnen, kunnen bezoekers blijven zo lang
ze willen.
Guido van Driel, deze maand exposant bij Galerie
Bleijenberg in Leiden, behoort onmiskenbaar tot de cate
gorie kunstenaars, die hun werk verstandelijk benaderen.
'Ik heb bewondering voor schilders, die zomaar zonder
plan aan een doek kunnen beginnen, in het volste ver
trouwen dat het allemaal wel goed zal komen,' zegt hij.
'Zelf moet ik altijd alles helemaal van tevoren uitdenken
voor ik kan beginnen.'
tijdschriften. Maar dat is nog
niet alles. Een paar jaar geleden
is hij begonnen te schilderen,
en twee maanden geleden ver
scheen van zijn hand het zeer
gunstig ontvangen stripalbum
'Vis aan de Wand'.
„Ik maak het liefst verhalend
werk. Wat de mens tot mens
maakt, is zijn besef van het ver
leden, en daarmee zijn vermo
gen om verhalen te kunnen ver
tellen. Ik zou niet zo snel een
abstract schilderij kunnen ma
ken, juist omdat ik daar niets in
kan vertellen." Inderdaad wordt
in alle werken bij Bleijenberg
een klein verhaaltje verteld. We
zien karikaturale mannetjes in
een weide met een vlindernetje
bezig. Of een auto in een deso
laat sneeuwlandschap, waarvan
de bestuurder de sterrennacht
inloopt met een slee, terwijl de
leiden onno schilstra
Het werk van Guido van Driel
heeft een cartoonesk, humoris
tisch karakter, niet zelden met
een absurdistisch tintje. Hij is
32 jaar oud, geboren en getogen
in Amsterdam en doctorandus
in de geschiedenis. Als beel
dend kunstenaar is hij welis
waar autodidact, maar hij heeft
niettemin een lange staat van
dienst. „Op de lagere school te
kende ik al stripverhalen", aldus
Van Driel. „Tijdens mijn studie
kreeg ik de kans om illustraties
te gaan maken voor Folia, het
Amsterdamse universiteitsblad.
Dat was zo'n succes, dat ik
daarna besloten heb professio
neel illustrator te worden."
Tegenwoordig verschijnt het
tekenwerk van Guido van Driel
in verschillende dagbladen en
passagier verdwaasd in de auto
achterblijft.
Over zijn aspiraties als schil
der zegt Van Driel: „Mijn eerste
doeken lagen helemaal in het
verlengde van mijn illustraties.
Ik tekende een voorstelling op
doek met een viltstift en kleurde
die vervolgens in. Op een goed
moment besefte ik dat ik zo al
leen maar vakken aan het vul
len was. De laatste tijd probeer
ik directer te schilderen. Ik pro
beer ook meer persoonlijke er
varingen te verwerken. Aanvan
kelijk maakte ik uitsluitend heel
luchtige, absurde voorstellin
gen, puur 'fun art', tegenwoor
dig zoek ik het allemaal wat
dichter bij huis."
Dat streven naar het persoon
lijke is ook duidelijk te herken
nen in zijn 'Vis aan de Wand'.
De hoofdpersoon van het ver
haal, dat zich afspeelt tijdens
het bezoek van de Beatles aan
Amsterdam in 1964, vertoont
onmiskenbare gelijkenis met de
auteur. „Dat is het leuke van
striptekenen: je bent helemaal
zelf de baas over je verhaal, en
je kan alles wat Je wil verwer
ken. In 1964 was ik nog een
klein kind, maar juist in die tijd
is mijn beeldtaal gevormd. Als
ik bijvoorbeeld een telefoon wil
tekenen, kies ik altijd voor zo'n
ouderwets model van bakeliet,
mij t
i tele
foon eruit. Daarom heb ik het
verhaal in de jaren '60 gesitu
eerd. Ik voel me verwant met
die tijd, en ik heb geprobeerd de
sfeer ervan weer te geven. Het
boek is bijvoorbeeld in zwart
wit gedrukt, omdat ik me de pe
riode herinner in zwart-wit,
zoals in het 'Polygoon Journaal.
Kleur komt in mijn herinnering
pas later."
Van Driel zegt het jammer te
vinden, dat strips in het milieu
van de beeldende kunst nauwe-
lijk serieus worden genomen.
„In Frankrijk is dat heel anders,
daar heb je in elke goede boek
handel ook een afdeling met de
betere stripboeken. Ik zou graag
een verbinding willen maken
tussen die verschillende disci
plines, maar daar wordt nogal
vreemd tegenaan gekeken. In
praktijk blijken het totaal ver
schillendewerelden."
De tentoonstelling van
Guido van Driel is tot 12 janu
ari te zien bij Galerie Blijen-
berg, Breestraat 113 in Leiden,
di t/m za 9-18 uur, le zondag
v.d. maand 12-17 uur.
Het oude westen van Leiden
verandert langzaam maar zeker
in een 'kunstwijk'. De galeries
Liga Nieuw Beelden in de Pres.
Steijnstraat, Zichy in de Steen
straat en de expositieruimten in
het LAK en het AZL zijn nog
maar een paar van de galeries
in een voor Leiden toeristisch
interessant gebied (Rembrandt-
kwartier). Sinds kort is de lijs
tenmakerij 'Art Déco' uitgebreid
met een galerie aan de Mors-
straat. „Als het aan mij ligt, gaat
iedereen in de straat schilderij
en verkopen", aldus F. van der
Kaay, één van de eigenaren van
'Art Déco'.
Pat veel galeries zich in de
Morswijk vestigen, is volgens P.
van Hooidonk, mede-eigenaar,
puur toeval. „Maar aan de an
dere kant: de lokatie is hier ge
woon goed. Een straat waar een
hoop mensen doorlopen om
naar de stad te gaan." Over aan
dacht heeft 'Art Déco dan ook
niet te klagen. Tientallen men
sen nemen sinds de opening,
begin deze maand, een kijkje in
de galerie.
'Art Déco' is van oorsprong
een lijstenmakerij. „Dat was
voor ons de hoofdmoot", aldus
Van Hooidonk. „De kunst hing
er maar zo'n beetje bij. We ex
poseerden wel, maar de ruimte
was veel te klein. De kunst
kwam niet tot zijn recht." Hij
laat het kamertje zien waar tot
voor kort schilderijen kris kras
door elkaar hingen. Veel groter
dan een paar vierkante meter is
het hok niet. „Het stond hier
echt vol", vertelt Van der Kaay.
„Om het publiek toch alles te
kunnen laten zien, hebben we
een lat aan het plafond ge
maakt. Daar konden we dan
toch weer zes schilderijen
kwijt."
Een gouden kans voor uit
breiding deed zich voor toen
het pand van de buren te koop
stond. Het resultaat is een gale-
tal schilderijen.
Anders dan de naam doet
vermoeden, richt 'Art Déco'
zich niet in het bijzonder op die
kunststroming. Werk van schil
ders van de Leidse en Haagse
School is de specialiteii van de
galerie. De openingsexpositie,
die nog tot het einde van de
maand te zien is. toont schilde
rijen van verschillende Leidse
meesters met voornamelijk lan
delijke taferelen. Nogal sobere
schilderijen. „Dat komt omdat
de schilders de kleur grijs als
basispalet gebruikten", aldus
Van Hooidonk.
De aandacht voor de Leidse
School is tamelijk uniek. Ook na
de openingsexpositie zijn Van
I Iooidonk en Van der Kaay van
plan regelmatig werk van Leidse
meesters te exposeren. „Dat
wordt het terugkerend thema",
aldus Van Hooidonk, „hoewel
we ook van plan zijn aandacht
aan moderne kunst te beste
den." De volgende expositie laat
vrijwel zeker werk van de 86-ja
rige Henk van den Ende zien.
de laatste Leidse meester die
nog in leven is. Van der Kaay:
„Het is nog niet helemaal rond.
maar we willen het wel."
'Art Déc
De eigenaar
zien de hoge concentratie aan
galeries in het oude westen niet
als concurrentie, maar eender
als verbroedering. „We gaan
goed met de collega's om, ook
met Jacob Kanbier; die hier ook
een galerie heeft", aldus Van
Hooidonk. Plannen om met an
dere galeries kunstzinnige ini
tiatieven te ontplooien zijn er
volgens hem niet. „Maar nu er
sprake is van een watertaxi, is
het misschien mogelijk om met
een bootje langs alle galeries in
de buurt te gaan."
Van W.H. van der Nat is dit stalinterieur, olieverf op doek. foto
UIRÉ
Ballerina's als zwaantjes in Het Zwanenmeer: een sprookjesballet.
benemende schoonheid is. Een
sprookjesballet zonder rijke
kostuums is natuurlijk ondenk
baar en ook in dat opzicht
wordt het publiek ruimschoots
op zijn wenken bediend.
Het Nationale Ballet is het
enige Nederlandse gezelschap
dat in staat is zo'n uren durende
romantische klassieker op de
planken te zetten. Vanwege de
grote bezetting moest een be
roep worden gedaan op leerlin
gen van de Nationale Balletaca
demie en de opleiding Jazzthea-
ter- en Showmusicaldans. Het
belangrijkste is echter dat het
gezelschap over genoeg talent
volle 'eigen' dansers beschikt
om de loodzware solistenrollen
Opgezette hondjes in Kopenhagen
amsterdam» gpd
Aan het slot van Het Zwanen
meer draagt Alexander het li
chaam van zijn verdronken
vriend prins Siegfried in een
sprookjesachtig décor over het
toneel van het bomvolle Mu
ziektheater. In de voorafgaande
drie en een half uur heeft Het
Nationale Ballet maar liefst 60
dansers en 25 figuranten inge
zet om het liefdesverhaal van
Siegfried en de witte zwaan
Odette naar het dramatische
hoogtepunt te voeren. Het is de
derde reeks opvoeringen in zes
jaar, maar Het Nationale Ballet
trekt er ook dit keer vrijwel uit
verkochte zalen mee. Het pu
bliek reageert opnieuw zeer en
thousiast en beloont de dansers
ook tussendoor met vele open
doekjes.
Het Zwanenmeer op muziek
van Tsjaikovski is een van de
grote 19de eeuwse klassiekers
die hun oorsprong vonden in de
Russische danstraditie. Dankzij
voormalig artistiek leider Rudi
van Dantzig beleefde de mam-
moetproduktie in 1988 zijn we
dergeboorte bij Het Nationale
Ballet. Toer van Schayk ont
wierp een romantisch décör
met monumentale bospartijen
en enorme zuilen dat in de sub
tiele belichting van een adem-
kopenhagen ap
Een Deense kunstenaar die vijf
opgezette puppy's in een
kunstwerk heeft verwerkt, heeft
zich de woede van dierenlief
hebbers en kunstminnaars op
de hals gehaald.
Twee dierenbeschermings
organisaties zullen bij de poli
tie een klacht indienen over
het grote beeldhouwwerk in
glasvezel van Michael Bram-
mer dat de titel 'Geloof, Hoop
en Naastenliefde' heeft gekre
gen.
De puppy's staan op een po
dium rond een drie meter hoog
rood hart met twee witte cruci
fixen dat doorboord is door
een grote gele buis.
Aanvankelijk kwam er geen
protest tegen het kunstwerk
dat deel uitmaakt van de drie
weken geleden geopende ex
positie 'Liefde' in de Nikolai-
kerk in het centrum van Ko
penhagen.
Nadat een Deense krant
woensdag een voorpagina-arti
kel aan de opgezette puppy's
had gewijd, kwam echter1 een
storm van boze reacties los.
Brammer, die Jeff Koons als
zijn grote voorbeeld ziet, zei
dat hij eerst baby's had willen
FOTO CPD
te vervullen. Door de enorme
inspanning die de urenlange
voorstelling vergt, werkt Het
Nationale Ballet met hoofdrol
len in wisselende bezetting.
Marathon
Sinds het begin van dit seizoen
heeft het gezelschap de Russi
sche sterdansers Larissa Lezhni-
opzetten voor het project. Om
dat dit plan niet te verwezenlij
ken was, koos hij voor puppy's
omdat „die er ook onschuldig
uitzien." Hij zei dat dierenart
sen hem geen dode puppy's
wilden verkopen en dat hij
daarom bij particulieren vijf
jonge hondjes had gekocht.
Het doden en opzetten van de
na en Alexander Gouliaev in
zijn gelederen, van wie het min
of meer vanzelf sprak dat ze nu
de rol van respectievelijk Odette
(en haar zwarte evenknie Odile)
en prins Siegfried vervullen. Dit
keer krijgen echter ook Sofiane
Sylve, Boris de Leeuw en Nico
las Rapaic de kans hun capaci
teiten waar te maken. In het
programmaboek vat oudge
diende Wim Broekx bondig sa
men welke inspanning Het
Zwanenmeer van een solist
vraagt: „De rol van Siegfried
dansen is een combinatie van
marathon en sprinten."
De voorstellingen (vanavond,
di 27 t/m vr 30/12, 20.00 uur en
eerste kerstdag 14.00 uur) van
Het Zwanenmeer zijn allemaal
uitverkocht. Wie het wil zien
moet hopen op niet afgehaalde
of teruggegeven kaartjes, maar
kan nog wel terecht op het
Nieuwjaarsgala. Tijdens deze
voorstelling worden de hoofd
rollen gedanst door de Japanse
Miyako Yoshida en de Cubaan
José Manuel Carreno.
Het Nieuwjaarsgala van Het
Zwanenmeer (Het Muziekthe
ater, Amsterdam) door Het Na
tionale Ballet begint op 1 janu
ari om 12.30 uur. Telefonisch
reserveren via nummer 020 -
6255 455.
dieren kostte hem 1.725 gulden
per pup.
Brammer begrijpt niets van
de opschudding die roncf zijn
kunstwerk is ontstaan. „Je mag
ratten en schreeuwende var
kens doden. Maar je doodt
geen honden", zei hij.
De manager van de galerie,
Elisabeth Delin, heeft geen
plannen om de expositie te
sluiten. „De dieren maken deel
uit van een serieus kunstwerk,
en je ziet overal opgezette die
ren in scholen en etalages",
was haar commentaar.
theater
recensie dick van teylingen
Eccentric Steady Stand: Sterren stralen, 'n
X mis met Kuiper en Berbée Gezien:
22/12 in de X, Leiden Vanavond en mor
genavond herhaling.
Voor V&D staat een blij koortje
te jinglebellen, wat een mooie
opmaat lijkt voor melig kerst-
vermaak van een heel ander
soort. In cultureel centrum De X
viert Eccentric Steady Stand de
geboorte van tweeduizend jaar
christelijke cultuur. Dreigend
kondigde het experimentele
theatergezelschap aan: „In 1994
is op de langst mogelijke weg
naar vernieuwing der kunsten
en de wereld, het pad van de
humor betreden." Altijd gevaar
lijk, vooraf zeggen dat het leuk
gaat worden.
Een quizmaster en zijn char
mante assistente, de engelen
van onze tijd, proberen twee
kandidaten een prijs te laten
leiden loman leefmans
Voor honderd gulden een orgel
pijp adopteren. Dat is kortweg
de inhoud van een actie die de
Stichting Pieterskerk is begon
nen om geld in te zamelen voor
de restauratie van het grote Van
Hagerbeer-orgel. Dat is nu in de
revisie bij een bedrijf in Noord-
Limburg, een opknapbeurt die
3,2 miljoen gulden kost en tot
1998 duurt.
De laatste klanken van het
immense orgel klonken op 1 juli
van dit jaar voor het laatst. Ver
volgens werd het uit 1643 stam
mende instrument ontmanteld
en naar het plaatsje Heythuysen
vervoerd waar de firma Ver-
schueren is gevestigd. Het enige
nog bestaande Hollandse stads-
winnen. Dat lukt, ondanks het
feit dat Maria Timmerman-van
Nazareth en haar man te stom
zijn om voor de duvel te dan
sen. Ze krijgen een wintersport
vakantie in een sfeervol hutje
met een ster erboven, maar
voordat ze daar aankomen
wordt dat bezet door twee on-
wijzen uit het westen. Uiteinde
lijk ontmoeten de duo's elkaar
en er wordt een kindje geboren.
De voorstelling is opgezet als
een show: tussen de acts van
het komisch duo in de hut door
kondigen de presentatoren al
lerlei andere kunstjes aan, zoals
de straatzangers Karin en Henk,
sprookjesverteller Willem
Schouten, synthesizerspeler Ri-
cardo Rotte en goochelaar Mr.
Swan. Zo wordt Sterren stralen
een soort korte-stukkenfestival,
waarvan vooral de ritmische
podiumdichter in gunstige zin
opviel en ook de mooie stem
van Wilma Zingt te pruimen
was. Verder werd er erg onbe-
orgel wordt daar in de originele
staat teruggebracht.
Het orgel bestaat onder meer
uit pakweg tweeduizend pijpen.
Om een deel van het tekort op
de begroting van de renovatie,
een dikke miljoen gulden, op
tafel te krijgen, is een adoptie
actie gestart. Driehonderd van
de pijpen kunnen voor honderd
gulden per stuk worden 'aange
nomen'. De begunstigers wor
den door de Stichting Pieters
kerk in de toekomst over de
vorderingen van de renovatie
op de hoogte gehouden en bij
de voltooiing wordt voor de 'or-
gelpijp-ouders' een speciaal
adoptieconcert gegeven.
De Stichting Pieterskerk is ge
vestigd aan de Kloksteeg 16 in
Leiden.
holpen gefröbeld; ook als de
gasten in de show iets konden,
hielp een gebrek aan (zelf)kri-
tiek dat wel om zeep. Regisseurs
Kuiper en Berbée waren kenne
lijk niet uit op een enigszins
kernachtig en samenhangend
geheel, misten veel kansen en
smoorden elk begin van ver
maak in de kiem.
Gelukkig hadden Klaas Bol
huis en Wilco Maas wel een
idee waar ze mee bezig waren.
Hun slapstickacts in het hutje
duurden wel eens te lang, maar
ze waren ook origineel en ko
misch. Blaas- en tafelvoetbal,
skieën en de jodeldans op de
waterstanden leverden mooie
clownsacts op. Zo viel er toch
wat te lachen en straalden er
nog een paar sterren.
Vanavond zijn er weer nieuwe
gasten. Trek een warme trui
- B0ERHAAVE
Lange st Agnietenscrut 10
