Werelddiakonaat komt
anderhalf miljoen tekort
'Ik ben blij dat de polarisatie voorbij is'
Kerk Samenleving
Vaticaan en Macedonië knopen diplomatieke betrekkingen aan
VRIJDAG 23 DECEMBER 1994
KORTWEG
Kerstzangavond
De traditionele kerstzang
avond in de Leidse Marekerk
wordt morgenavond gehou
den om 19.00 uur. Ds. G.F.
Smaling houdt een korte me
ditatie. Medewerking wordt
verleend door het Noordzee-
koor The Seaside Singers',
o.l.v. Cor van de Wijngaard.
Organist is Ben Feij. Ér is veel
samenzang van bekende
kerstliederen, afgewisseld
door koorzang. Iedereen,
jong en oud, is van harte wel
kom. De kerkdeuren staan
vanaf 18.30 uur open. Toe
gang vrij.
Veiling Flora
De jaarlijkse kerstnacht
dienst in de Rijnsburgse
bloemenveiling Flora begint
op 24 december om 22.30
uur. Het thema voor deze
dienst luidt: 'Kerstfeest,
waarom zo geheimzinnig?'.
Spreker is EO-medewerker
Henk Binnendijk en muzika
le medewerking wordt ver
leend door Rian Binnendijk
(orgel), Machiel Siezenga
(piano) en André Heemskerk
en Cock van der Gugten
(trompet). Ook het christelijk
mannenkoor jubilate o.l.v.
Peter Bontje wordt bij het
programma betrokken. De
kerstdienst in de veilinghal
wordt gemiddeld door zo'n
3500 mensen bezocht.
Kerstpraise
De Nieuw Leven Evangelie
Gemeenschap in Alphen aan
den Rijn houdt in de kerst
nacht (24 december) een
Kerstpraise vanaf 21.00 uur
in de aula van het Scala Col
lege op de hoek van de Ver
lengde Marnixstraat/Jong
kind Coninckkade 102 in Al
phen aan den Rijn. Op kerst
morgen begint hier de kerst
viering om 11.00 uur.
Maranatha
Op Eerste Kerstdag wordt 's
avonds om 18.00 uur een
feestelijke kerstdienst gehou
den in het kerkelijk centrum
Maranatha aan de Poolster
in Katwijk. Er is veel samen
zang en medewerking wordt
verleend door de zanggroep
Dabar, een vrouwenensem-
ble onder leiding van Ada
Guijt-De Jong. Het orgel
wordt bespeeld door Jaap
van der Plas. Het thema van
de dienst is 'Alles wat wense
lijk is', naar aanleiding van
het bekende bijbelgedeelte
van Jezus' Geboorte uit
Lukas 2. Voorganger is domi
nee B.H. Weegink. Een kwar
tier voor zessen wordt met
zingen begonnen.
Bijbelfeest
Kinderen tussen 4 en 11 jaar
oud zijn welkom op het Va
kantie Bijbelfeest, dat wordt
georganiseerd door de stich
ting Agape, in samenwerking
met leden van diverse Leidse
en Leiderdorpse kerken en
gemeenten. De bijeenkom
sten worden vanaf dinsdag
27 december op verschillen
de plaatsen gehouden. Be
gonnen wordt op 27 decem
ber in de Merenwijk, om
14.30 uur in het kerkelijk
centrum De Regenboog aan
de Watermolen 1Woensdag
28 december worden de
feesten gehouden in Mara-
nathakerk in De Mors (10.00
uur) en in het wijkgebouw
Zijlkwartier in Leiderdorp
(14.30 uur). Op donderdag 29
december gaat de karavaan
naar het gebouw van de Bap
tistengemeente aan de Oude
Rijn 3-5 in Leiden (14.30 uur)
en op vrijdag 30 december
wordt de basisschool De
Zwaluw in de Stevenshof
aangedaan (10.00 uur). De
feesten worden afgesloten in
het clubgebouw van speel
tuin Zuiderkwartier (14.30
uur).
'Minder collecten en giften voor het gewone werk'
Voor het werelddiakonaat van de Gereformeerde Kerken
dreigt dit jaar een tekort van 1,5 miljoen gulden op een
begroting van 15 miljoen gulden.
zijds zijn
LEUSDEN .ANP
Dit heeft directeur H. Bijlsma
van het gereformeerd Centrum
voor zending en werelddiako
naat bekendgemaakt. „Ener-
uitermate content
over het ontzettend vele geld
dat de gereformeerden voor
Rwanda hebben opgebracht",
zegt Bijlsma. „Anderzijds heb
ben we de indruk dat er hier
door minder aan collecten en
giften voor het gewone werk is
binnengekomen
Eind oktober was acht mil
joen gulden ontvangen, terwijl
op dat moment op tien miljoen
was gehoopt. Op grond daarvan
wordt een tekort van 1,5 mil
joen verwacht. Bijlsma vindt het
heel vervelend bij mensen, die
toch al veel hebben gegeven,
voor een extra gift te moeten
aankloppen.
„Onze grote zorg is dat de
mensen reageren op beelden
van spectaculaire nood, zoals in
Rwanda. Maar er zijn in andere
landen ook veel projecten die
ontzettend nodig zijn. Die drei
gen het slachtoffer te worden
van de (begrijpelijke) aandacht
van de media voor Rwanda", al
dus Bijlsma.
REDACTIE DICK VAN DER PLAS. 071-356443
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Aangenomen; naar Ermelo: G.H. Fre-
drikze te Woerden.
Bedankt: voor Lunteren: J. Veldhui
zen te Putten.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen: te Brasschaat (Ver. Prot.
Kerk België): drs. J. van den Berg te
Oss (Reformatorische Kerkgemeen
schap), die dit beroep heeft aangeno-
CHR. GEREF. KERKEN
Bedankt: voor Doornspijk: L.W. van
der Meij te ALPHEN AAN DEN RIJN.
GEREFORMEERDEGEMEENTEN
Bedankt: voor Sioux Center (U.S.A.):
C.A. van Dieren te Stolwijk.
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Beroepen: te Anna Paulowna (tevens
voor 1/3 evangelisatiewerk): P. van
den Berg, kandidaat te Kampen.
VRIJE OUD GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: te Terneuzen: J. Goudriaan
te Ede.
Hoogleraar Van Iersel pleit voor kerkelijk vredesoffensief
TILBURG GUIDO DE BRUIN/ANP
In deze tijd van humanitaire in
terventies en militair ingrijpen
overal ter wereld, moeten de
kerken terug naar hun bijbelse
bronnen. De Tilburgse hoogle
raar Fred van lersel (40) pleit
voor een kerkelijk educatief of
fensief rond vragen van vrede
en veiligheid. „De kerken moe
ten zich bezinnen op de macht
van het kwaad."
De theoloog Van Iersel houdt
zich aan de Theologische Facul
teit Tilburg bezighouden met
'vraagstukken van geestelijke
verzorging bij de krijgsmacht'.
Dat zijn geen louter academi
sche kwesties, benadrukt hij. „Ik
heb veel aalmoezeniers en le-
gerpredikanten zien terugkeren
uit het voormalige Joegoslavië
en Cambodja. Die maken soms
een dramatische geloofsontwik
keling door. Vaak hebben ze
moeite om te blijven vertrou
wen op de goedheid van God."
'Nadenken over de wijze
waarop de kerken betrokken
kunnen en moeten zijn bij de
krijgsmacht' ziet Van Iersel als
zijn leeropdracht. De leerstoel is
een initiatief van het Ordinari
aat voor de Nederlandse strijd
krachten, de overkoepelende
organisatie van rooms-katholie-
ke legeraalmoezeniers. Naast
zijn hoogleraarschap blijft Van
Iersel werkzaam als onderzoe
ker bij het Militair Pastoraal
Centrum te Amersfoort.
Als beraadslid van het Inter
kerkelijk Vredesberaad (IKV)
namens de Rooms-Katholieke
Kerk en lid van de commissie
internationale zaken van Pax
Christi kent hij de vredesbewe
ging van binnenuit. „Ik ben blij
dat de polarisatie voorbij is",
verzucht hij, terugdenkend aan
het begin van de jaren '80, toen
de discussie over kernbewape
ning de kerken verscheurde.
„In de ervaring van militairen
was het IKV toen anti-militair",
herinnert Van Iersel zich. „Nu is
ze positief betrokken bij de
krijgsmacht. De vredesbewe
ging is eigenlijk de civiele part-
Hoogleraar Fred van lersel: „De kerken moeten zich bezinnen op de macht van het kwaad."
ner van het ministerie van de
fensie geworden.
Hij constateert dat het debat
over vrede en veiligheid binnen
de kerken is ingezakt. „Er heerst
een gevoel van onmacht. Als
mensen het gevoel hebben geen
invloed te kunnen uitoefenen,
heeft het voor hen geen zin om
in discussie te gaan over de
vraag hoe die invloed eruit
moet zien."
Toch is een fundamentele be
zinning op 'de macht van het
kwaad' volgens Van Iersel hard
nodig. In krijgshaftige bewoor
dingen roept hij op tot een 'of
fensieve educatieve strategie'
vanuit de kerken. Kerkmensen
moeten weer met elkaar in ge
sprek gaan over de bronnen van
het christelijke denken over
oorlog en vrede. „Kerken die het
contact met hun bronnen kwijt
zijn, geven hun eigen invals
hoek op en verliezen zo hun
recht van spreken." Eén van
zijn eerste activiteiten in Tilburg
is dan ook post-academisch on
derwijs aan pastores die in hun
parochie vraagstukken van oor-
log en vrede aan de orde willen
stellen.
Het begrip 'rechtvaardige
oorlog' duikt vaak op in zijn pu-
blikaties. Het eeuwenoude de
bat in de kerk over de omstan
digheden waaronder militair in
grijpen gerechtvaardigd is, is
sinds het einde van de Koude
Oorlog immers weer hoogst ac
tueel.
In het denken over de recht
vaardige oorlog moeten de ker
ken volgens Van Iersel een
evenwicht zien te vinden tussen
zonde en verlossing. Te veel na
druk op de erfzonde brengt pes
simistische christenen al gauw
tot de opvatting dat oorlog on
vermijdelijk is, maar overwaar
dering van de verlossing leidt
tot de te gemakkelijke pacifisti
sche hoop dat oorlog uitgeban
nen kan worden. „Mijn leer
meester, de Nijmeegse theoloog
P. Schoonenberg, zei al: 'Aan
pacifisten moet de zonde ge
preekt worden'. Daaraan zou ik
willen toevoegen: aan aanhan
gers van de rechtvaardige oor
log moet de verlossing gepreekt
worden."
Van Iersel vindt het volstrekt
gerechtvaardigd dat een kerke
lijke vredesbeweging als het IKV
pleit voor een humanitair inter-
ventieleger dat in geval van ge
nocide militair kan ingrijpen.
„Voor veel mensen was dat ver
rassend. Maar het IKV is nooit
een zuiver pacifistische organi
satie geweest. Tijdens de Koude
Oorlog werd de leer van de
rechtvaardige oorlog gebruikt
om nucleaire afschrikking af te
wijzen, nu om humanitaire in
terventie in bepaalde situaties
goed te keuren."
In het kielzog van de uitzen
ding van Nederlandse militairen
naar crisisgebieden ontwikkelt
de geestelijke verzorging bij de
krijgsmacht zich volgens Van
Iersel van 'kazernepastoraat
naar crisispastoraat'. Zijn leer
stoel is in feite een impuls voor
de interne bezinning van gees
telijke verzorgers op de veran
derende functie van het leger.
Daaraan moeten de militai
ren zelf ook een bijdrage leve
ren, vindt Van Iersel. Hij is blij
dat bij de consultatieronde ter
voorbereiding op de herderlijke
brief over vrede en veiligheid
die de Nederlandse bisschop
pen in 1996 zullen uitbrengen
ook militairen gehoord worden.
„Het is uniek dat militairen ex
pliciet om advies gevraagd
wordt. Ze zijn in het algemeen
nogal voorzichtig in hun me
ningsuiting, maar ik vind het
verstandig als ze zich in het
openbaar uitlaten over de haal
baarheid van militaire interven
ties. Vragen over de wenselijk
heid van zulke operaties liggen
echter meer op het politieke
vlak."
V ATI CAANSTAD CIC/DPA
Het Vaticaan en de vroegere Joegoslavi
sche republiek Macedonië gaan volledi
ge diplomatieke betrekkingen aan. In
Vaticaanstad komt een Macedonische
ambassadeur, terwijl een pauselijke nun
tius in Skopje zijn opwachting zal ma
ken. Dat hebben beide staten bekendge
maakt.
Van de 2 miljoen Macedoniërs zijn er
ruim 10.000 rooms-katholiek. De meer
derheid van de bevolking is orthodox.
Verder wonen er nog moslims en geuni-
eerden (met Rome verbonden ortho
doxen), die vorige eeuw met Constan-
tinopel braken.
De meeste landen hebben Macedonië
inmiddels erkend. Griekenland heeft
daartegen geprotesteerd omdat het van
mening is dat Macedonië alleen maar de
aanduiding van zijn noordelijke provin
cie mag zijn.
Het Vaticaan heeft lang getreuzeld
voordat het tot erkenning overging. Het
stond daarbij onder druk van zowel de
Grieks-Orthodoxe als de Servisch-Ortho-
doxe Kerk die beide niets van een onaf
hankelijk Macedonië willen weten. Net
als in het Midden-Oosten, waar jaren
lang de erkenning van Israël uitbleef,
wilde het Vaticaan ook hier politieke
speelruimte houden.
In 1986 kwam het tot een conflict naar
aanleiding van een tentoonstelling in het
Vaticaan van ikonen uit de Macedo-
nisch-Orthodoxe Kerk, die naar zelfstan
digheid streeft. De Grieks-Orthodoxe
Kerk boycotte daarop de dialoog tussen
Rome en de Orthodoxie. Vorig jaar ble
ven bijna alle Orthodoxe Kerken weg van
het oecumenisch vredesgebed, dat op
initiatief van de paus in Assisi werd ge
houden. Alleen twee afgevaardigden van
de Macedonisch-Orthodoxe Kerk waren
aanwezig. Zij zaten, toeval of niet, in een
dode hoek van de tv-camera's.
Ook de vredesgroet van Johannes
Paulus II op de christelijke feestdagen,
die hij in vele talen uitspreekt, was een
omstreden punt. De Griekse ambassa
deur in Rome kon de ene maal aan Athe
ne melden dat de paus wel in het Mace-
donisch en de andere keer dat de paus
niet in het Macedonisch had gesproken.
DE RECHTER
Mr. Jesse van Muylwijck COLOFON
ALS JE iKJ
TALiÊ t>E BEl-ASTiM<=» -
DiExJST SMEERGELD ESETAAL-T,
KOA1E M ZE"
JE eJ»ETT
COWTROL5REM
r\
AN
ZOU HET Hi£R.
OOK OOl T ZO
v/BR. KOMBVSJ
LEIDSCH DAGBLAD
Uitgave van Dagbladuitgever Damiate bv
DIRECTIE B M Essenberg, G P Arnold (ad|),
J Kiel(adj),
HOOFDREDACTIE. Jan-Geert Majoor. Frans
Nypels, Henk van der Post (adj)
OMBUDSMAN R D Paauw, tel dag 9 30-
11.30 uur 071 -356215. of per post
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82,2321 BM Leiden
Telefoon 071-356356
POSTADRES
Postbus 54,2300 AB Leiden
TELEFAX
Advertenties071 -323508
Fam benchten 071 -323508
Redactie071 -321921
ADVERTENTIES
ma-vrij van 08 30-17 00 uur
Telefoon 071-356230
RUBRIEKSADVERTENTIES (Sleutels)
ma-vnj van 8.30-17.00 uur
Telefoon071-143545
ABONNEMENTEN
Tel 071-128030 bij vooruitbet (ind. BTW)
per acc giro autom bet.
per maand 31,05 30,05
per kwartaal 87,70 86,70
per jaar 337,55 336,55
VERZENDING PER POST
Nederland, per kwartaal 134,50
overige landen op aanvraag
KLACHTEN BEZORGING
ma t/m vrij: 18 00-19.30 uur,
zat. 10.00-12.00 uur. Tel. 071-128030
HET WEER
Mist en zon
Een hogedrukgebied trok donder
dag versterkend van Schotland
naar het Europese continent, zodat
de aarzelende winter boven ons
land werd gestimuleerd. In de mid
dag lag er een markante weergrens
dwars over het land, die heldere
Noordzeelucht scheidde van voch
tige, sterk afgekoelde landlucht.
Dichte mist met temperaturen
even onder nul gaven in het noor
den en oosten een grimmig weer
beeld. In de kuststrook zag het er
perfect uit bij stralende zon. Tot
laat in de middag bleef het vrien
delijk bij een maximum van 5 tot 6
graden. Rond zonsondergang
schoof de mistdeken ook over de
westelijke provincies, waarbij het
kwik binnen een kwartier tot aan
het vriespunt daalde.
Vandaag wijst de barometer
1040 millibar aan. We liggen heel
dicht bij de kern van het winterse
luchtdrukmaximum boven Noord-
Duitsland, waarbij hooguit een
zwakke oosten-tot zuidoostenwind
waait. De stroming is niet sterk ge
noeg voor voor koudetransport
vanuit Rusland, maar dichter bij
huis is het de laatste dagen ook
flink afgekoeld. De komende 48
HET WEER IN EUROPA
uur zal het kwik niet of nauwelijks
boven het vriespunt uitkomen;
de nacht en ochtend vriest het
meest licht. De belangrijkste wei
selementen zijn mist en zon. Het
valt niet te zeggen hoe die verde
ling zal uitpakken. Op plaatsen
waar de mist blijft hangen kan hetNET
een ijsdag worden (maxima bene
den nul). Hier en daar wordt het
winterse beeld versterkt bij aan-
vriezende mist met rijpafzettingi
takken van bomen. Zo krijgt de
kerst dit jaar toch nog een winters
tintje, al lijkt dat maar even.
Het zachte weer met jagende
wolken, regen en wind, dat zo ka-,
rakteristiek is voor de Lage Lande
tijdens de feestdagen, gaat groterf W(
deels aan ons voorbij. Pas maan
dag komt er een frontaal systeem
in de buurt met toenemende zui
den-of zuidwestenwinden en lang
zaam oplopende temperatuur.
Terwijl het in Centraal-Europa
stug doorwintert, krijgt het anders
zo koude Scandinavische bolwerk
een golf zachte lucht over zich
heen. Ook de oostkust van van
Noord-Amerika beleeft milde tij
den met op veel plaatsen een groe ék<
ne, natte kerst.
eh
elf
ifs
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
zaterdag.
België en Luxemburg:
Perioden met zon en
droog. In de nacht en och
tend kans op mist. Mid-
dagtemperatuur van 4 gra
den langs de kust tot rond
het vriespunt in de Ar-
dennnen.
Noord- en Midden-Frank-
Droog en perioden met
zon. In de nacht en och
tend plaatselijk mist. Mid-
dagtemperatuur van 6 gra
den in Bretagne tot rond
het vriespunt in het bin
nenland. Temperatuur op
1000 meter in de Vogezen
en de Jura geleidelijk op
lopend tot +3 op morgen
middag.
Spanje:
Perioden met zon en voor- iff zonm,
al in het zuiden kans op
een bui. Middagtempera-
tuur langs de kusten tussen 10 en 15
graden. In het binnenland aanzienlijk
kouder met temperaturen rond 4 gra-
Canarische Eilanden:
Perioden met zon, maar ook enkele wol
kenvelden. Droog. Middagtemperatuur
ongeveer 21 graden.
Marokko:
Westkust: perioden met zon en droog.
Middagtemperatuur tussen 17 en 20
graden.
Tunesië:
Voornamelijk in het noorden flinke re
gen- of onweersbuien. Naar het zuiden
toe meer zon en droger. Middagtempe
ratuur van 14 graden in het noorden tot
17 in het zuiden.
Zuid-Frankrijk:
Vooral in de westelijke departementen
een geleidelijk overgang naar iets rusti
ger weer met wat meer.zonneschijn. Op
de meeste plaatsen droog. Middagtem
peratuur van 3 graden bij Lyon tot circa
7 op veel plaatsen langs de zuid- en
westkust. Temperatuur op 2000 meter
in de Franse Alpen oplopend tot circa -3
graden op morgenmiddag.
Italië:
Sterk wisselvallig weer met flink wat
wolkenvelden en buiige regen, soms met
onweer. Plaatselijk kan veel neerslag
vallen. In het noorden valt het met de
neerslag waarschijnlijk mee, maar met
name in de bergen waait het hard. Mid
dagtemperatuur van 5 graden in het
noorden en plaatselijk langs de Adriati-
sche kust tot rond 14 op Sicilië. Tempe
ratuur in de Alpen en Dolomieten op
2000 meter geleidelijk oplopend tot on
geveer -4 graden.
Corsica en Sardinië:
Wisselvallig en kil weer met buien, soms
met onweer. Kans op veel wind en grote
regenhoeveelheden. Middagtempera
tuur van 10 tot 13 graden. 1
Malta:
Half tot zwaar bewolkt en op beide da
gen kans op enkele regen- en onweers
buien. Mogelijk veel wind en grote re
genhoeveelheden. Middagtemperatuu r
ongeveer 15 graden.
Griekenland en Kreta:
Sterk wisselvallig weer met flink wat
wolkenvelden en van tijd tot tijd stevige
buien, soms met onweer. Plaatselijk kan
veel neerslag vallen. Boven 1200 meter
valt sneeuw. Middagtemperatuur van 9
graden in het noorden tot 16 graden hier
en daar in het zuiden.
Turkije en Cyprus:
Half tot zwaar bewolkt en met name ten
westen van Antalya en langs de Turkse
westkust nu en dan buien, soms met on
weer. Op Cyprus en de oostelijke helft
van de Turkse zuidkust overwegend
droog. Maxima van 10 graden rond de
Dardanellen tot 16 graden op Cyprus.
Duitsland:
In de nacht en ochtend plaatselijk mist,
in de middaguren hier en daar zon. Op
de meeste plaatsen droog. Middagtem
peratuur op veel plaatsen rond het vries
punt. Temperatuur op 1000 meter in de
middelgebergten geleidelijk oplopend
tot ongeveer +3 graden, op 2000 meter
hoogte in de Beierse Alpen tot circa -3.
Zwitserland:
Overgang naar vrij zonnig, droog en ta
melijk mild weer. In de lager gelegen ge
bieden ook kans op mist of laaghangen
de bewolking. Geleidelijk stijging van
temperatuur, met morgen op 2000 me
ter maxima rond -4 graden.
Oostenrijk:
Vooral aan de noordflank van het Alpen
massief overgang naar vrij zonnig weer;
in de lager gelegen gebieden ook kans
op mist of laaghangende bewolking.
Vrijwel overal droog. Temperatuur op
2000 meter geleidelijk oplopend tot en
kele graden onder nul.
ZATERDAG 24 DECEMBER 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 08.47 Zon onder 16.J
Maan op 23.54 Maan onder 11.;
Waterstanden Katwijk
Hoogwater06.58 19.11
Laag water 02.47 15.06
Weerrapporten 22 december 19 u
wind temp neen
Eelde
Den Helder
Rotterdam
Twente
Maastricht
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
Malta
wmdst 13 11 12.
01 L
nnw2 12 5 Of
verand 0 -2 3
2 -1 Ojf,,
22 16
16 9 01
w 10 17 11 1.
Split
Stockholm onbew.
Warschau zwaar bew.
Wenen zwaar bew
Zürich sneeuw
Bangkok onbew
Buenos Aires half bew
Casablanca onbew.
Johannesburg onbew/
Los Angeles half bew
New Orleans zwaar bew
New York licht bew
Tel Aviv onbew.
licht bew nnw5 11 5 0.
licht bew. wnw 1 -4
licht bew nno6 4
nno6 10 2 0 B
ono2 13 0 il
wzw 1 -1-3 0,
nno2 17 6 Of
no 21 32 20
wnw 2 17 12 Oi
nw7 14 13
Tokyo
Toronto
Vancouver regenbui
licht be