Hoe het thuis wel zou moeten
Nog veel hinder van stank, stof en geluid
Natuur Milieu
Jan van Gent (1)
'Niet te snel spreken van stervend eikenbos'
Hulst
Quarantainewet
verbiedt scheidei
vliegtuigafval
M
EINDREDACTIE PETER WOLF'.
NATUURLIJK
Jan van Gent, en dat als naam voor
een vogel? De herkomst van deze
naam is niet geheel duidelijk. Als we
weten dat 'gent' te maken heeft met de
gans, dan is het haast wel aannemelijk dat
deze vogel, ter grootte van een flinke gans,
aanvankelijk voor gans, gent, aangezien
werd.
In de zeventiende eeuw meenden de Ne
derlandse walvisvaarders, toen zij deze vo
gel rond IJsland zagen, met een soort peli
kaan te maken te hebben. Maar dat was
ook niet juist, dat zagen ze wel in. Een grap
penmaker zal er Jan van Gent van gemaakt
hebben.
De Engelsen waren ook op die toer; zij spre
ken nog van gannet, een woord dat verwant
is aan hun gander en aan ons woord gans.
De Duitsers zijn minder hoffelijk, zij noe
men deze vogel Basstölpel; met het eerste
deel Bass zijn zij correct, maar tölpel lijkt
nergens op, het betekent: lummel, lomperd,
botterik.
Maar de Fransen zijn geen haar beter. Fou
de Bassan zeggen ze, dus gek van bassan.
Alweer dus dat woord Bass. Maar kijken we
naar onszelf dan is een andere naam voor
Jan van Gent bij ons bassaangans. En in
Vlaanderen noemen ze hem zeezot.
Kennelijk is er dus wat geks, wat zots aan
deze vogel. Ik hoop duidelijk te maken dat
zot en gek gebruikt zijn om aan te geven dat
deze vogel inderdaad anders is dan andere
vogels zijn. En dan ben je in de mensenwe
reld gauw zot en dwaas.
De wetenschappelijke naam voor de Jan
van Gent luidt Sula Bassana. Met sula ko
men we bij het IJslandse woord sule, waar
mee bedoeld wordt schrik niet een
onhandige lompe vent. Dus weer dat malle
en gekke.
De toevoeging bass, bassana, is gelukkig
wel duidelijk. De traditie van de Jan van
Gents om op ontoegankelijke kliffen en
eenzame eilanden met steile rotswanden
koloniegewijze te nestelen, bracht de wal
visvaarders al tot verbazing. Wie haalt zo
iets uit, op smalle richels nesten te bouwen,
duizenden bijeen, dat is toch te gek!
In de zestiende eeuw was één van die plaat
sen Bass Rock in Schotland. Vandaar de
toevoeging bassana. Nog steeds broeden
Jan van Gents daar. Een telling, enkele jaren
geleden, leverde daar rond 7.500 nesten op.
En dan is Bass Rock nog niet eens de groot
ste en oudste kolonie.
Uit oudheidkundige vondsten is gebleken,
dat op St. Kilda, eveneens in Schotland,
reeds in de negende eeuw voor Christus
grote kolonies aanwezig waren. Huidige tel
lingen laten getallen van meer dan 44.000
nesten zien. Alleen al op de Britse eilanden
en in Ierland zijn zestien kolonies aanwezig.
Andere oorden zijn IJsland, de Faeroër en
New Foundland, dus in het noordelijk deel
ter weerszijden van de Atlantische Oceaan.
In totaal kent men zo'n dertig broedplaat
sen, bevolkt met meer dan 150.000 paren
Jan van Gents.
Dat is wel eens anders geweest. Nog in de
negentiende eeuw meende de mens zich
tegoed te moeten doen aan de jonge vogels.
Een algemeen verbod heeft daar gelukkig
een eind aan gemaakt.
In het Amerikaanse deel wordt de wet
streng nageleefd. Of het op enkele eilanden
in de Hebriden ook zo is, valt nog te bezien.
Wel is de soort sinds het afgekondigde ver
bod op de vangst vlug toegenomen en
neemt nog steeds gestadig toe.
Vanzelfsprekend vindt in de natuur wel een
gepaste regulatie plaats. Enkele jaren gele
den vond ik in Duin en Kfuidberg bij Haar
lem een uitgeputte Jan van Gent. In het
luchtruim nagezeten door een jager, waar
schijnlijk de kleinste, was hij geprest zijn
buitgemaakte vis uit te braken. Kennelijk
afgemat door die achtervolging viel de Jan
van Gent in het Duin neer.
Hulp was niet meer te bieden. Wreed? In
het natuurlijke dierenleven is het eten en
gegeten worden; menselijke maatstaven en
gevoelens zijn daar niet van toepassing.
Maar nu de Jan van Gent zelf. Stelt u zich
voor, een grote vogel van bijna een meter
lang, prachtig gestroomlijnd, lange, smalle
vleugels met een spanwijdte van ongeveer
1.70 meter, geheel wit, uitgezonderd de uit
einden die zwart zijn. Hals en kopveren zijn
iets geelachtig.
Verder een spits toelopende snavel als
een dolk zonder uitwendige neusgaten
en een lange wigvormige staart. De vrij kor
te poten hebben voeten met vier lange te
nen, die door vliezen met elkaar verbonden
zijn. Zo ziet een volwassen Jan van Gent er
uit. Over zijn merkwaardige leefwijze gaat
het volgende keer.
Het Milieuhuis in Zwolle geeft ook 'minst onvriendelijke' oplossingen
Heel goed natuurlijk dat we de aardappelschillen en de plastic
verpakkingen in aparte bakken gooien. En dat batterijen en
chemisch afval niet in de gewone vuilnisbak moeten, glas in
de glasbak hoort en er voor de (on)gelezen kranten behalve
de kattebak ook nog een aparte afvalcontainer is. We weten
het allemaal zo langzamerhand, de meesten van ons hande
len er ook naar. Maar is het genoeg om ons milieu weer leef
baarder te maken? Waarschijnlijk niet. Dat vergt ook aanpas
sing van gedrag en vooral ook meer kennis van milieubewust
leven.
HELEEN DE BRUUN CPD
We hoeven echt niet allemaal in
de Alphense milieuwijk Ecolonia
te wonen om milieubewust te le
ven en te wonen. Heel simpele,
kleine dingen kunnen al een grote
bijdrage leveren aan een beter
milieu: tuinieren zonder bestrij
dingsmiddelen bij voorbeeld of
ander materiaalgebruik in huis en
bij de schoonmaak. Het kan alle
maal, maar je moet wel even we
ten hoe.
Om onder andere die vraag te
beantwoorden is het Milieuhuis in
Zwolle ingericht. Op de kop af drie
jaar geleden heeft de organisatie
Natuur Milieu Overijssel als ini
tiatiefnemer de deuren van het
Milieuhuis geopend voor indivi
duele bezoekers, maar vooral ook
voor groepen, die informatie en
een rondleiding krijgen.
Deze organisatie gaf voorheen
voorlichting en educatie op scho
len en er werden lezingen over het
milieu gehouden. Toen bleek dat
de mensen best wisten dat ze
thuis niet zo milieubewust bezig
waren, maar eigenlijk niet zo goed
wisten wat ze dan wél moesten
doen. Men bedacht toen dat het
beter zou zijn de milieuvoorlich
ting in de praktijk te laten zien,
vandaar dit project.
Het Milieuhuis, tot stand geko
men met onder andere subsidies
van de gemeente Zwolle, de pro
vincie Overijssel, het ministerie
van VROM en sponsors uit het be
drijfsleven, onderscheidt zich op
het eerste gezicht in niets van een
gewoon huis. Het staat midden in
een woonwijk in Zwolle en omvat
feitelijk twee woningen die met el
kaar zijn verbonden. Een gedeelte
daarvan is ingericht als informa
tie- en ontvangstruimte, het huis
ernaast is ingericht als woonhuis,
inclusief tuin.
Familie Doorsnee
Hier is duidelijk te zien hoe er
milieubewust kan worden geleefd.
Aan de rondleiding gaat een video
en een inleidend praatje vooraf
door een van de achttien vrijwilli
gers van het Milieuhuis. Maar in
tegenstelling tot de meeste
groepsgewijze rondleidingen kan
een ieder hier zelfstandig in huis
rondlopen. Je krijgt een walkman
met daarin een bandje, waarop de
gefingeerde familie des huizes,
een doorsnee gezin van vader,
moeder, zoon en dochter, je hun
huis laat zien.
De bank in de zitlgimer heeft bij
voorbeeld een vulling zonder
CFK's, de vloer is gelakt met lak op
waterbasis en er staan rotanstoel
tjes. De salontafel is van glas,
evenals de eettafel met daarop een
ontbijt uitgestald, bestaande uit
scharreleieren, ecologische pro-
dukten en melk in lichtgewicht
flessen met statiegeld. In de hal en
de keuken ligt kurk op de vloer, de
raamjaloezieën zijn van hout en
het afval wordt zo veel mogelijk
gescheiden. Het gezin houdt het
huis schoon met soda, groene
zeep en heet water. Daar zijn echt
geen citroenfrisse middelen met
allerlei chemische toevoegingen
voor nodig. En met een normale
gootsteenplopper in huis hoeft
geen zuur in de afvoer te worden
gegooid om de boel te ontstop
pen.
Het toilet heeft een waterbespa
rende keuzeknop (zes liter in
plaats van negen per spoeling) en
om vieze luchtjes te verwijderen
kan de spuitbus achterwege wor
den gelaten: strijk maar eens een
zwavelvrije lucifer af en de geur is
snel verdwenen.
Zonneboiler
Ook de kinderen in het gezin doen
milieubewust mee. De zoon slaapt
in een bed van karton en zijn bu
reau is gemaakt van een tweede
hands houten blad met houten
kistjes eronder. Hij maakt z'n
huiswerk op kringlooppapier.
Dochterlief slaapt op een CFK-
vrije matras in een bed van in
lands hout. Ze heeft een doodge
wone opdraaiwekker. Daar wordt
je ook wel wakker van.
Het water in huis wordt ver
warmd door de zon door middel
van een zonneboiler en een water
besparende douchekop in de bad
kamer draagt een steentje bij. Ook
hier milieuvriendelijke schoon
maakmiddelen, een energiezuini
ge wasmachine en moeder ge
bruikt dierproefvrije cosmetica in
navulbare flessen.
Hoewel in dit Milieuhuis alles is
gedaan om het zo milieuvriende
lijk mogelijk uit te voeren, zijn er
toch een aantal zaken waar je een
vraagteken bij kunt zetten. Er is bij
voorbeeld tropisch hardhout ver
werkt in de kozijnen en niet overal
is dubbelglas aangebracht. Maar
Jolande Zijlstra, projectmanager
van het Milieuhuis heeft daar wel
een verklaring voor.
„We hebben er bewust voor ge
kozen om dit niet te veranderen.
De anderen woningen hier zijn
ook zo gebouwd en daar wilden
we niet van afwijken. Bovendien
komt het nog erg vaak voor dat
woningen gebouwd worden waar
toch milieuonvriendelijk materiaal
in wordt verwerkt. Het gaat er na
melijk om de mensen te laten zien
dat je ondanks dit soort nadelen
voor het milieu toch in je eigen
huis heel veel aan milieu kunt
doen. Het is een van de drie crite
ria van dit project: zo milieube
wust mogelijk, maar verkrijgbaar
én betaalbaar. Het moet zo dicht
mogelijk bij de consument staan.
We hebben dan ook geen extreme
keuzes gedaan. Er is bij voorbeeld
HkW-
i: A:- V.-raft:
Het Milieuhuis heeft talrijke tips en voorbeelden voor zowel particulieren als voor groepen bezoekers. foto cpd
geen composttoilet hier in huis,
maar we hebben er wel informatie
over", aldus Zijlstra.
„Behalve individuele bezoekers
komen hier vooral vrouwengroe
pen van allerlei soort", vertelt ze.
„Die hebben bijna altijd wel eens
het milieu als thema. Ook scho-
lengroepen van verzorgende op
leidingen, studies milieukunde en
milieucommunicatie komen hier
over de vloer.
In het Milieuhuis is allerhande
informatie te verkrijgen in de.
vorm van folders, literatuur en
monsters van milieuvriendelijke
produkten. Zo staat er bij voor
beeld wasverzachter, eigenlijk
slecht voor het milieu, maar als je
het dan toch graag wilt gebruiken,
neem dan de minst onvriendelij
ke. Hetzelfde geldt voor bij voor
beeld babyverzorgingsprodukten,
waarschijnlijk ook veiliger voor
het kind zelf.
Tuin
Bij een Milieuhuis hoor natuurlijk
de Milieutuin. Milieubewustzijn
uit zich hier op verschillende ma
nieren. In eerste instantie worden
natuurlijk geen chemische bestrij
dingsmiddelen gebruikt, er staat
een compostvat waar het groente
en tuinafval in wordt verwerkt en
een regenton vangt het regenwa
ter op voor de beplanting, het bij
vullen van de vijver en voor
schoonmaakdoeleinden.
De wilgetenenschutting is po
pulair. Verder is in de tuin zoveel
mogelijk inheemse beplanting
aangebracht omdat die zich in ons
klimaat het beste thuisvoelt en die
allerlei insekten en vlinders aan
trekt. Ook aan de vogels is ge
dacht. Door nestelmogelijkheden
aan te brengen kunnen ook zij bij
de schutting of onder de dakgoot
een nestje bouwen.
Het Milieuhuis is te bezoeken
op dinsdag en woensdag voor
groepen, donderdagmorgen voor
de individuele bezoeker en de
middag voor groepsbezoek, en
vrijdagmiddag voor individuele
bezoekers. Verder iedere eerste
zaterdag van de maand voor ie
dereen. De openingstijden zijn
van 10 tot 12 uur 's morgens en
van 2 tot 4 uur 's middags.
Het Milieuhuis, Zwanenburgh-
straat 47 in Zwolle. Voor meer in
formatie tel.038-217166.
KEMA concludeert na eigen onderzoek:
Braziliaanse tropische
boom is te adopteren
ARNHEM THEO VAN DER KAAL)
Volgens de onafhankelijke onderzoeksin
stantie KEMA IN Arnhem spreekt de rijks
overheid te snel over 'stervend eikenbos' in
Nederland. KEMA komt na eigen onderzoek
tot de conclusie dat er zeker sprake is van
een verminderde groei van eiken, maar dat
zure regen en verlaging van de grondwater
stand niet altijd de belangrijkste oorzaken
daarvan zijn. Dit meldt het KEMA-kwartaal-
blad Contact.
KEMA-onderzoeker Hans Visser onder
zocht in '92 en '93 samen met Holtland
Dendroconsull de toestand van negen ei-
kenbossen in Nederland. De veronderstel
ling is algemeen dat het met de eikenbos-
sen slecht gaat. Ook KEMA dacht aan te to
nen dat dit komt door verzuring en dalende
grondwaterstand, maar de uitkomst van het
onderzoek is anders.
De overheid hanteert de vitaliteit als
norm bij het vaststellen van de gezondheid
van een boom. Daarbij wordt gekeken naar
de hoeveelheid bladeren en naalden en de
verkleuring daarvan. In de negen onder
zochte bossen was de vitaliteit slecht tot
zeer slecht. Toch kwam uit het KEMA-on-
derzoek naar voren dat de bomen in acht
van de negen bossen er veel beter aan toe
zijn dan verondersteld. KEMA keek niet al
leen naar het uiterlijk van de boom, maar
heeft er ook in geboord om de jaarringen te
bestuderen.
De onderzoekers probeerden overigens
zoveel mogelijk de invloeden van slecht
weer en insektenvraat op de bomen uit te
schakelen. Vooral op plaatsen waar het
grondwater is gedaald en een slechte situa
tie werd verwacht, bleken de bomen dikke
re jaarringen te hebben en juist beter te
groeien. Aangenomen wordt dat de boom
wortels na daling van het grondwater soms
meer ruimte krijgen en beter kunnen wor
telen en voedsel opnemen. KEMA tekent
hierbij aan, dat daling van het grondwater
in het algemeen zeker schadelijk voor bo
men kan zijn.
Daarnaast hebben de onderzoekers geen
negatief verband kunnen ontdekken tussen
groei en luchtverontreiniging. Onderzocht
werden de verzuring van de bodem en de
aantasting van de bladeren door gasvormi
ge luchtverontreiniging, zoals ozon en zwa
veldioxide. Bij vier bossen constateerden de
onderzoekers zelfs een betere groei bij hoge
concentraties van gassen en een slechtere
groei bij lage concentraties. Ook hierbij te
kent KEMA aan dat het proces van bodem-
verzuring onomkeerbaar is en in de toe
komst wel degelijk een kritische grens kan
overschrijden.
„De vitaliteit van een boom is niet ken
merkend genoeg voor een goede conditie"
concludeert KEMA-onderzoeker Visser.
„Ondanks de slechte vitaliteit ligt de hout-
produktie van de bossen op een hoog peil."
Op grond van het onderzoek adviseert
KEMA de rijksoverheid bij het vaststellen
van de gezondheid van bos naar andere
kenmerken te kijken dan alleen de toestand
van bladeren of naalden.
GRONINGEN THEO VAN DER KAAIJ
De stichting World Tree Fund in Groningen
zet zich in voor het behoud van het tropisch
regenwoud. Zij doet dit door bedreigde bos
gebieden in Brazilië aan te kopen en de bo
men symbolisch per stuk te koop aan te
bieden in Nederland. 'Een kerstboom thuis
en een tropische boom gered in Brazilië', zo
voert de stichting deze maand campagne,
World Tree Fund heeft tot nu toe 10.000
hectare tropisch bos aangekocht in het ge
bied Marajó in de monding van de Amazo
ne en probeert met een speciale campagne
voor het eind van het jaar nog een groot
aantal bomen te 'verkopen'. Bij elke boom
hoort een certificaat en een nummer.
Naast aankoop van bos probeert de stich
ting de lokale bevolking te helpen bij het
vinden van mogelijkheden om te overleven
zonder houtkap. Voor inlichtingen telefoon
050-745715.
Aantal gehinderden groeit laatste jaren
DEN HAAG THEO VAN DER KAAL)
Hoogovens in IJmuiden
hoort bij de vijf bedrijven
die in Nederland de meeste
stankoverlast veroorzaken.
De andere zijn Douwe Eg
berts in Utrecht, CNC-com-
postering in Milsbeek, Ak-
zo-Kleefse Waard in Arn
hem en Suikerfabrieken
Noord-Brabant in Dintel-
oord.
Het aantal Nederlanders
dat ernstige hinder onder
vindt van stank, stof en ge
luid, veroorzaakt door ver
keer, vliegtuigen en indu
strie, is de afgelopen vijftien
jaar alleen maar groter ge
worden. Dit blijkt uit het
Milieuprogramma tot 1998
dat onlangs samen met de
begroting van het ministerie
VROM naaf de Tweede Ka
mer is gestuurd.
De industrie is niet eens
de grootste bron van over
last in Nederland. Het weg
verkeer geeft de meeste ge
luidshinder. Over de hele
bevolking genomen onder
vindt 33 procent daar last
van. Daarna volgen de bu
ren, waarvan 28 procent
zegt last te hebben. 22 pro
cent heeft last van vliegtui
gen en pas daarna volgt de
industrie. Van industrie
stank heeft 15 procent van
de bevolking last en van in-
dustrielawaai slechts 5 pro
cent.
Missets Milieu Magazine,
dat naar aanleiding hiervan
de industriehinder in kaart
wilde brengen, is daar niet
in geslaagd door gebrek aan
medewerking van de pro
vincies. Bij het ministerie
was geen centraal overzicht
verkrijgbaar. 'Het beleid is
immers gedecentraliseerd,'
zo zeiden de betrokken
ambtenaren.
De reacties van de provin
cies op het verzoek om in
formatie waren zeer wisse
lend. Drente en Friesland
reageerden in het geheel
niet en Groningen verschaf
te alle gegevens tijdig per
fax.
Voor het alsnog vervaar
digen van een informatieve
hinderkaart houdt het
Milieu Magazine alle hoop
op TNO in Leiden gevestigd.
Daar wordt gewerkt aan een
landelijke inventarisatie van
hinder door de industrie.
Dit overzicht is echter niet
voor eind volgend jaar ge
reed.
Op grond van nieuwe re
gels, vergunningen en
maatregelen is het ministe
rie optimistisch over de toe
komst. Het beleid is erop
gericht, dat in het jaar 2010
voor de bevolking geen ern
stige hinder meer mag be
staan van stank, geluid en
stof, althans afkomstig van
de industrie. Verkeerslawaai
en burengerucht zullen
aanzienlijk moeilijker zijn
terug te dringen.
IN HET VELD
Misschien verwacht u dat
deze decemberperiode
ga vertellen over een ke
boom. Een boom, die sinds onheuglijl
den valselijk wordt betiteld als denneb
dank zij een te enthousiaste vertaling
het Duitse Tannenbaum. Dat woord b
kent namelijk spar en zeker geen den.
nee, de kerstboom 'doe' ik misschien
gend jaar.
Ik heb vandaag meer zin in een heel ai
kerstonderwerp: hulst. Voor wie het nc
niet wist, hulst is geen produkt van de
kunststoffabriek maar een echte, leven
struik of boom met glanzende, donker
ne bladeren en helderrode bessen.
Hulst is zelfs een van de weinige echte
heemse loofbomen en moet vroeger, ti
Nederland nog een groot oerbos was, i
hele land hebben gegroeid. Hulst speel
zelfs een heel belangrijke rol bij de verj
ging van het bos.
Als in zo'n oerbos een woudreus ondei
boven ging, was het op zo'n lichte plaa
een gedrang van jewelste van allerlei st
ken en bomen, om een mooi plekje in
licht te veroveren. U kunt zich wel vooi
len dat allerlei liefhebbers van mals, joi
groen zo'n plekje ook wel wisten te vin
Wisenten, oerossen, elanden en herten
kwamen graag grasduinen op zulke lui
kerlanden. Dat betekende dat allerlei jc
boompjes geen kans kregen om groot t
worden. Tenminste, als er geen plantei
braam en hulst waren geweest.
Onder bescherming van de stekels van
twee struiken konden eiken en beuken
gezond opgroeien om dan later als z
een behoorlijke lengte hadden hun
spronkelijke beschermengelen zoveel s
duw te geven, dat die uiteindelijk het v<
moesten ruimen.
Aan een hulst kun je goed zien dat die
kels ook echt bedoeld zijn om plantene
te dwarsbomen. Een grotere hulstboon
krijgt boven de twee meter namelijk oo
bladeren znder stekels.
Het lijkt alsof hulst zomer en winter doi
groene bladeren heeft. Toch is dat maa
schijn, want in het vooijaar verliest ook
hulst uiteindelijk al zijn blad. Alleen zit
dan al volop nieuw blad aan de boom,
dat je er eigenlijk niets van merkt.
Nog zo'n misverstand is, dat de hulst tv
huizig zou zijn. Dat is een wat moeilijke
term, maar enigszins versimpeld beteke
het dat er twee soorten bomen zouden
mannelijke en vrouwelijke. Alleen die
laatste zouden dan rode besjes dragen.
Zelfs een erkend groot natuurkenner al:
P. Thijsse vertelde dit in zijn beroemde
kade-albums. Toch is het maar een hah
waarheid. Want in mei, als de hulst met
kleine, witte bloempjes bloeit, dragen zi
de mannelijke als de vrouwelijke bomei
bloemen.
Bij de mannelijke is de stamper alleen s
riel en bij de vrouwelijke werken de helt
draden weer niet zoals het hoort. Vands
dat het toch goed is om ervoor te zorgei
dat u een besdragende struik in uw tuin
aanplant, als u tenminste verzekerd will
van rode besjes in uw kerststukjes.
Ik moet er wel bij vertellen dat ik liever 1
dat u wat van die rode bessen overlaat
de vogels. Vooral lijsterachtigen zijn dol
hulstbessen als er tenminste wat vort
overheen is gegaan, want voor die tijd zi
zelfs de aller'roodste bessen blijkbaar ni<
pruimen.
SCHIPHOL THEO VAN DER KAAU
Het gescheiden inzamelen van uit vlieg
gen afkomstig afval is op de luchtha
Schiphol niet mogelijk. De quarantaine
schrijft voor dat al dit afval centraal w<
ingezameld en binnen 24 uur verbra
Omdat het afval uit alle delen van de
reld afkomstig is, wordt het beschouwd
mogelijke bron van besmetting.
Etensresten, servetten, plastic bestek
blikjes gaan na inzameling zo snel mogf
naar de vuilverbrander in het Westelijki
vengebied. Alleen Martinair houdt het
pier, waaronder dagelijks duizenden kr
ten, apart. De luchthaven probeert anc
luchtvaartmaatschappijen ertoe te be'
gen het papier eveneens apart ter verv
ldng aan te bieden.
De Amerikaanse luchtvaartmaatscha]
USAir is begonnen met het apart inzai
len van lege blikjes op haar binnenlan
vluchten. Elk jaar worden op die vluch
tegen de vijftig miljoen blikjes geservet
Apart inzamelen is mogelijk, omdat v
deze vluchten de quarantainewet niet
toepassing is. USAir verzamelt al blikjes
170 vliegvelden in 44 Amerikaanse stater
Met de exploitanten van de vliegvelt
of de vuilnisdiensten heeft USAir afspral
gemaakt over de verwerking van de blik
Als dat geld oplevert, wordt dat gestoker
afvalverwerking of gebruikt om kosten vi
het lokale ophalen van vuilnis te vermin
