Van Rand wij ck wil weg Binnenland Wijers wil kerncentrale Borssele in 2004 sluiten SCP: Subsidies komen vaak niet goed terecht Straatvechter blonk uit in onvoorspelbaarheid Valente niet 'geknakt' thuis Gemeenten weten niets over tevredenheid burger Kamer wil collegegeld minder verhogen Wiegel hoog geplaatst op VVD-lijst Senaat Symptomen Bernhard wijzen op 'shocklong' fl/OENSDAG 14 DECEMBER 1994 ANP Algemeen Nederlands Persbur Vrouw en zoon spoorloos verdwenen den helder De verdwijning van een 88-jarige vrouw en haar 65- I jarige zoon uit Den Helder stelt de politie voor een raadsel. Zij worden al sinds 4 november vermist. Tot dusver ontbreekt elk spoor. De moeder woonde in bij haar zoon en diens echtgenote, t q Toen laatstgenoemde op 4 november thuis kwam, bleken de beide anderen te zijn vertrokken met de auto. De man heeft in het verleden wel vaker in overspannen toestand het huis verla ten, maar keerde altijd na enkele dagen terug. De politie gaat vooralsnog niet uit van een misdrijf, omdat voor vertrek bij de bank een flink geldbedrag is opgenomen. ine- lid Awacs mag boven DSM blijven vliegen den haag Het Awacs-toestel dat op 14 september kerosine bo- an ven ^et DSM-complex in Sittard loosde, vloog niet te laag. Bo- vendien was het niet erg dat de gemeentelijke autoriteiten van de lozing niet op de hoogte werden gesteld. Dat schrijft minister Jorritsma (verkeer) de Tweede Kamer. De minister repte met geen woord over verlegging van de vliegroute van de Awacs-toe- stellen. D66 had daarom gevraagd. Onderzoek naar kankergevallen Weurt weurt De Gelderse gemeente Beuningen gaat samen met de GGD in Nijmegen onderzoeken of het aantal kankergevallen in het dorp Weurt extreem hoog is. Al enige jaren heerst ernstige onrust onder de 2.600 bewoners van Weurt. Het dorp kent vol gens de bewoners opvallend veel sterfgevallen door kanker. Vol gens de bewoners is de industrie rond Weurt de oorzaak. Aan de rand van het dorp staan een vuilverbrandingsinstallatie, een ko lencentrale en sinds kort een schrootverwerkingsbedrijf waar koelkasten worden gedemonteerd. Enschedese zigeuners op straat enschede De twaalf leden tellende zigeunerfamilie Kalanjos Ko- vac moet vrijdag het pension in Enschede uit. Het pension zet de zigeuners op straat, omdat zij het verblijf niet kunnen beta len. De zigeuners kwamen in 1989 naar Nederland om zich bij familie in Oldenzaal te voegen. Hun aanvraag voor gezinsher eniging is echter afgewezen. Dat betekende dat de groep Neder land zou moeten verlaten en naar het land van herkomst terug moest. Het is evenwel niet bekend waar de familie vandaan komt. Radiopionier Felderhof overleden Hilversum Herman Felderhof, een van de eerste omroepers en radioverslaggevers van ons land is op 83-jarige leeftijd overle den. Felderhof kreeg grote bekendheid als radioverslaggever van grote evenementen. Zo versloeg hij de terugkeer van koningin Wilhelmina in bevrijd Nederland en interviewde hij leden van het koninklijk huis. Voor veel mensen was Felderhof dé Oranje reporter van ons land. Gestolen cheques in Zwitserland geïnd zürich» Een vanuit Nederland en België opererende bende heeft 788 gestolen girobetaalkaarten van de Nederlandse Postbank in Zwitserland verzilverd. Daarbij werd omgerekend 288.000 gul den geïncasseerd. Dat maakte de Zwitserse justitie gisteren in Zürich bekend. Eén verdachte is inmiddels aangehouden. De betaalkaarten werden in Nederland bij inbraken in woningen en auto's buitgemaakt. Derde slachtoffer valt in IRT-affaire Sorgdrager is niet blij den haag gpd-anp De kerncentrale Borssele gaat in 2004 dicht, drie jaar eerder dan gepland. Minister Wijers J (economische zaken) overweegt de kosten van de vervroegde sluiting (ongeveer 70 miljoen gulden) uit een apart fonds van de SEP (electriciteitsproducen- ten) te betalen. Een andere mo- gelijkheid is dat minister Zalm 1 (financiën) bijspringt. De minis terraad beslist vrijdag. De SEP moet de kerncentrale 1 moderniseren om stroom te kunnen blijven opwekken. Dat is een uitvloeisel van de ramp in 1 Tsjernobyl. Daarna werden nieuwe, scherpere veiligheids eisen gesteld aan de al als veilig bekendstaande centrale. De kosten van die modernisering bedragen 470 miljoen gulden. Overheidssubsidies voor volks huisvesting, onderwijs, cultuur en recreatie komen meer dan evenredig bij de hogere inko- mensgroepen terecht. Lagere inkomensgroepen profiteren vooral van voorzieningen op het gebied van openbaar vervoer, gezondheidszorg en maat schappelijke dienstverlening. Een groot deel van de subsidie gelden komt echter niet in de beoogde inkomensgroep te- j recht. Dat staat in het rapport 1 Profijt van de overheid 111, van het Sociaal en Cultureel Planbu- reau (SCP). Het SCP heeft voor 1991 on derzocht bij welke inkomens groepen de verschillende over heidssubsidies terecht zijn ge- j komen. Via subsidies (tachtig miljard gulden in 1991) pro s' beert de overheid ervoor te zor- Om die investering door de SEP-aandeelhouders terug te verdienen, is het nodig de cen trale tot 2007 open te houden. Als de centrale al in 2004 sluit, schiet de SEP er zeventig mil joen gulden bij in. Die wil Wij ers nu op tafel leggen. De minister moet nog met de SEP overleggen en ook de Ka mer moet nog over de streep worden getrokken. Die nam vo rige maand een motie van Groen Links aan, waarin om sluiting op korte termijn werd gevraagd. Omdat die motie het maar net haalde, wilde Wijers zelf voorstander van sluiting in 2007 onderzoeken of de centrale toch langer open kan blijven. Sluiting op korte ter mijn zou betekenen dat Borsse le al in 1995 of 1996 dicht moet. gen dat iedereen kan beschik ken over goede huisvesting, on derwijs, openbaar vervoer, wel zijn en gezondheidszorg. Per saldo blijken de subsidies even vaak bij de hogere als bij de lagere inkomens terecht te komen, waardoor de inkomens verdeling ongewijzigd blijft. Dat betekent echter niet dat de sub sidies kunnen worden afge schaft in ruil voor een even gro te belastingverlaging. Het SCP signaleert dat bij afschaffing van de subsidies meer dan de helft van de huishoudens er meer dan tien procent op voor- of achteruit zou gaan. Dat komt vooral door de on- derwijssubsidies. Huishoudens met schoolgaande kinderen zopden er bij afschaffing van de onderwijssubsidies fors op ach teruitgaan ten opzichte van ver gelijkbare huishoudens die hier momenteel niet van profiteren. PORTRET: R. GRAAF VAN RANDWIJCK AMSTERDAM ANP De Amsterdamse officier van justitie mr. J. Valente zit niet 'geknakt' thuis, maar gaat ge woon keihard verder met onder meer de Octopus-zaak. Dat bleek gistermiddag, toen hij twee 'mindere goden' in de gro te drugzaak ter verantwoording riep. Óndanks alle commotie rond zijn persoon gaat Valente ge woon door met zijn werk als be strijder van de georganiseerde misdaad. Bedreigingen, al dan niet lijfelijk, en de inbraak in zijn huis hebben van hem wel 'een slachtoffer' gemaakt, zoals hij zelf zegt. Valente's aanwezigheid op de zitting wekte gisteren enige be vreemding. Zijn hoofdofficier van justitie Vrakking omschreef hem immers begin deze maand in een interview met NRC Han delsblad als 'geestelijk geknakt en door criminelen onderuit ge haald'. In dat interview zei de hoofdofficier ook dat Valente voorlopig niet meer zal werken op de afdeling zware criminali teit. Burgers in kleine gemeenten zijn te- vredener over hun gemeente dan bur gers in grote gemeenten. Vooral op onderwerpen als veiligheid, gemeente lijke financiën en milieu zijn de ver schillen aanzienlijk. Dat blijkt uit een landelijk onderzoek van het Rotter damse onderzoeksbureau Regiodata. Eén op de tien inwoners van grote ge meenten (meer dan 100.000 inwoners) vindt de eigen gemeente niet fijn om in te wonen. Dat is twee keer zoveel als in gemeenten met minder dan tienduizend inwoners. Een wethouder in een grote gemeente komt langs om eens met de burgers te praten. Zegt tevoren maar twintig mi nuten tijd te hebben en houdt vervol gens een praatje van zeventien minu ten. „De burger die was gekomen om nou eens vragen te stellen, heeft daar voor nog drie minuten over." Onderzoeker J. Lasker van Regiodata wil geen excuses van gezagsdragers in grotere gemeenten horen, als zou er geen tijd zijn om vaker naar de burger te luisteren. „Neem raadsleden van de gemeenteraad. Ik heb er eens bijgeze ten toen een raadsfractie van een partij voor de verkiezingen gewoon burgers belde met vragen als: Gaat u stemmen, op wie, wat voor problemen spelen er bij u in cje buurt? Aan het einde van die avond vonden alle politici dat ze zoiets vaker zouden moeten doen. Maar ver volgens is de beleidsnota weer vier jaar belangrijker dan de burger." Ook ambtenaren stappen volgens Las ker te gemakkelijk over tevredenheids- onderzoeken heen. Haarscherp weten zij het aantal bomen en huizen te noe men, maar enige bekendheid met de tevredenheid van de burger over het ge meentelijk optreden ontbreekt. Onderzoeker B. Bieleman stelt dat be stuurders de laatste jaren weliswaar meer de wijk intrekken, maar na veel beloven uiteindelijk niets doen. „Die burger denkt dan: dat is de zoveelste keer. Volgens Bieleman wordt vanuit de politiek en de besturen ook te weinig aan contacten met de burgers gedaan. „Ik had gedacht dat de nieuwe gemeen teraden zeker in de grotere steden meer initiatieven zouden ontplooien om het gat tussen burgers en overheid te dich ten." Lasker ziet voor gemeenten grote mo gelijkheden als zij zich zouden richten op tevredenheidsonderzoek. „We zijn met dit soort onderzoek begonnen om er steeds specifiekere kennis in op te bouwen. Met zeventien gemeenten hebben we al contact. Gek genoeg vin den de kleinere gemeenten het moeilijk zich aan zo'n onderzoek bloot te stel len. Terwijl juist zij het goed doen." In het onderzoek van Regiodata werden vijf categorieën gemeenten gescheiden: tot 10.000 inwoners, tot 20.000, tot 50.000, tot 100.000 en de 100.000-plus gemeenten. De onderzoekers regi streerden een dalende tevredenheid naarmate de gemeente groter werd. Lasker: „Je ziet bijvoorbeeld dat een verbouwing van het centrum in een grote stad ergernis wekt vanwege de verkeersproblemen. En in een dorp trekken mensen 's avonds de jas aan om eens te kijken of het werk al op schiet". „Gemeenten zijn met hun onderzoek altijd kwantitatief gericht, nooit kwalita tief. Het bedrijfsleven doet dat wel. Daar kijken ze niet alleen hoeveel koffie ze verkopen, maar onderzoeken ze ook wat de mensen nou eigenlijk van hun koffie vinden. Er gaan in een gemeente zoveel kinderen naar een bepaalde school. Maar waaróm gaan ze naar die school? In ons onderzoek spreekt de burger." De Amsterdamse procureur-generaal mr. R. van Rand- wijck wil aftreden. De hoogste justitiebaas van het ressort Amsterdam heeft minister Sorgdrager van justitie via-via verzocht om een andere functie binnen het openbaar ministerie. Waarom Van Randwijck juist nu weg wil, is niet bekendgemaakt. Volgens Sorgdrager heeft zij Van Randwijck niet gevraagd om te vertrekken, maar gebeurt het op eigen verzoek. Over het vertrek van Van Randwijck werd het afgelopen half jaar druk gespeculeerd, sinds hij in opspraak was ge raakt door de IRT-affaire. De kritiek laaide opnieuw op, toen hij in september dit jaar de Am sterdamse hoofdcommissaris Nordholt een spreekverbod wil de opleggen. Uiteindelijk kreeg De minister is niet blij met het vertrek, omdat het op een onge lukkig tijdstip komt. Er wordt van alles gedaan om het ressort Amsterdam weer op orde te krijgen en daarin speelde Van Randwijck een grote rol, aldus de minister. hij zelf een spreekverbod opge legd waardoor hij helemaal vleugellam was. Als Van Randwijck vertrekt, is het derde slachtoffer in de IRT- affaire gevallen. Na de ministers Hirsch Ballin (Justitie) en Van Thijn (Binnenlandse Zaken) is ook de Amsterdamse procu reur-generaal gestruikeld over deze volkomen uit de hand ge lopen politie-affaire. Sinds december vorig jaar worstelen Justitie, politie en po litiek over de plotselinge ophef fing van het Interregionaal Re chercheteam (IRT) Noord-Hol land/Utrecht. Dat team zou al lerlei onoirbare opsporingstech nieken hebben gebruikt, soms zonder medeweten van Justitie. De IRT-kwestie heeft ook geleid tot de instelling van een parle mentaire enquête over opspo ringsmethoden van politie en Justitie. Het is niet verrassend dat Van Randwijck de handdoek in de ring gooit. Hij raakte na een glansrijke loopbaan binnen het openbaar ministerie zijn gezag het afgelopen jaar volkomen kwijt. Als aangeschoten wild moest hij zijn werk doen. Nie mand nam hem meer serieus na een serie openbare schrob beringen die het hem vrijwel onmogelijk maakte normaal te functioneren. Hij had al snel de bijnaam 'Van Rampwijk'. De regeringspartijen PvdA, D66 en WD wil len dat het collegegeld toch minder om hoog gaat dan de duizend gulden extra die minister Ritzen (onderwijs) heeft voorzien. De fracties willen kijken of elders in het ho ger onderwijs kan worden bezuinigd, waar door de studenten kunnen worden ontzien. Ritzen houdt vooralsnog vast aan de verho ging- Het overleg gisteravond met de universi teiten en hogescholen heeft niets opgele verd. Daarmee zit het overleg rond de be zuinigingen op het hoger onderwijs op nieuw muurvast. Volgens Ritzen is het kabinet 'uitgedacht' en is het akkoord van eind vorige week het 'maximaal haalbare'. De bewindsman had gehoopt dat de voorzitters van VSNU (uni versiteiten) en de HBO-raad die afgelo pen vrijdag het akkoord ondertekenden een idee hadden om de collegegeld-pijn te verzachten. Dat bleek gisteravond niet het geval. De instellingen weigeren dieper in het eigen vlees te snijden om zo de studen ten te ontzien. Met het besluit het collegegeld te verho gen, staat Ritzen nu alleen. Maandag lieten de universiteiten en HBO's al weten tegen de verhoging te zijn. Gisteravond gingen ook de regeringspartijen om. De PvdA wil onder meer bezien of er uni versitaire studies zijn die kunnen worden overgeheveld naar het (goedkopere) hoger beroepsonderwijs. De WD heeft al geop perd de verhoging te beperken tot vijfhon derd gulden en die niet meer te compense ren voor de lagere inkomens. In de plannen van Ritzen wordt de duizend gulden voor ouders met inkomens tot anderhalf keer modaal (60.000 gulden) volledig gecompen seerd. De studenten gaan door met hun acties. Vandaag is in Utrecht een landelijke de monstratie tegen de kabinetsplannen. Ac tievoerders hebben vanmorgen de Christe lijke Hogeschool Windesheim in Zwolle, de Hogeschool Enschede en de Pabo in Gro ningen bezet. D66 door 'foutjein problemen De Amsterdamse procureur-generaal mr. R. Graaf van Randwijck (57) heeft er genoeg van. De man die na de affai re rond het IRT Noord-Hollan- d/Utrecht nauwe lijks meer kon func tioneren, heeft de handdoek in de ring gegooid. Van Randwijck werd in het voormalige Nederlands-Indië geboren. Na zijn studie rechten werkte hij enkele ja ren als advocaat. Eenmaal overge stapt naar het open baar ministerie, maakte hij op klas sieke wijze carrière. Hij werd officier van justitie, advocaat- generaal en hoofd officier van justitie in Den Haag en Rot terdam. Uiteindelijk kwam hij in 1991 in Amsterdam terecht. Aan die succesvolle carrière kwam een einde toen de commissie-Wie- renga, die de perikelen rond het IRT onderzocht, zware kritiek uitte op zijn functioneren. Van Randwijck had drie jaar lang verzuimd maatregelen te tref fen, waardoor het team ont spoorde. De positie van Van Randwijck werd daardoor ui terst precair. Met zijn poging om politiecom missaris Nordholt de mond te snoeren, verspeelde de Amster damse PG die in zijn carrière toch al weinig vrienden had ge maakt, nog meer krediet. Van Randwijck schreef hoofdofficier van justitie Vrakking eind maart dat de politiecommissaris het zwijgen moest worden opge legd. De PG had zich ernstig ge stoord aan het pleidooi van Nordholt voor de parlementaire enquête naar de IRT-affaire, die inmiddels is begonnen. Om de druk te verhogen, ging een af schrift van dat schrijven naar de pers en die truc keerde zich te gen de PG. Hij moest van mi nister Sorgdrager (justitie) Mr. R. Graaf van Randwijck. foto anp marti en appleman voortaan zijn mond houden. Vleiende uitlatingen over Van Randwijck bestaan er nauwe lijks. Zijn tegenstanders uit de advocatuur noemen hem een 'straatvechter'. Anderen achten hem volstrekt onvoorspelbaar. De ene keer treedt hij zeer for meel op, de andere keer wordt hij afgeschilderd als iemand die wars is van regeltjes. Van Randwijck is er niet in ge slaagd de georganiseerde mis daad aan te pakken. Omgekeerd lieten de criminelen hem niet met rust. Bij pogingen het OM verder te ontregelen, werd afge lopen zomer ook bij hem thuis ingebroken. Daarbij werden be halve zakelijke spullen oude naaktfoto's ontvreemd mogelijk met de intentie Van Randwijck te chanteren. Volgens zijn vrouw waren het 'alleraardigste' foto's. DEN HAAG THEO HAERKENS beurt op hun eigen verzoek, al dus de partijvoorlichter. D66 heeft nog geen kandida tenlijst, omdat een 'foutje' is ge maakt in de groslijst. Toen een kandidaat zich terugtrok en van de lijst werd gehaald is de hele nummering in de soep gelopen. D66 heeft dat in een brief aan alle leden gemeld, maar daar nam een Amsterdams partijlid geen genoegen mee. De geschil lencommissie van D66 doet vanavond uitspraak over de kwestie. De PvdA heeft de groslijst het afgelopen weekeinde gepresen teerd, het CDA moet nog met een lijst komen. Personeel voor hardere acties arbeidsbureaus ZOETERMEER GPD De acties in de Arbeidsvoorzie ning verharden zich. De ar beidsbureaus gaan komende maandag geheel of gedeeltelijk plat. De bonden AbvaKabo, CFO, CRP en CM HF hebben gistermiddag opgeroepen tot een algemene staking. Aanlei ding is het bezuinigingsvoorstel 'noodprocedure 1995' die het Centraal Bestuur voor de Ar beidsvoorziening (CBA) heeft opgesteld. Óm de door het kabinet op gelegde bezuiniging van hon derd miljoen gulden voor vol gend jaar te halen, wil het CBA de lonen met vijf procent verla gen en het aantal personeelsle den met tien procent verminde ren. Dat betekent volgens Abva- Kabo-woordvoerder Leerent- veld dat 880 mensen op straat komen te staan. Wat de rest van het personeel in 1996 staat te wachten als vijfhonderd miljoen gulden moet worden bezuinigd, is nog volslagen onduidelijk. De bonden willen dat nu heel snel een degelijk plan op tafel komt dat getuigt van 'gezond ondernemerschap' en een dui delijke visie. Uit een uitgelekte notitie van het CBA blijkt dat de arbeidsbureaus een zelfstandi ger positie moeten krijgen. Daardoor kunnen ze beter func tioneren en worden de kosten beteugeld. Een ambtenaar die vroeg wilde beginnen, wacht gelaten voor de hoofdingang van het ministerie van onderwijs. Zo'n veertig studenten blokkeer den de ingang uit protest tegen de plannen van minister Ritzen. foto anp ed oudenaarden Genezing alleen mogelijk op eigen kracht Prins Bernhard lijdt mogelijk aan het ARDS-syndroom ofte wel een shocklong. Dat valt op te maken uit mededelingen van de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD). Uitlatingen over het ver loop van de ziekte en de beves tiging dat de prins nog steeds af en toe wordt beademd, wijzen er op dat de prins lijdt aan de longaandoening ARDS en niet (meer) aan longontsteking. Bij het ARDS-syndroom is be handeling met medicijnen niet mogelijk en komt het aan op de eigen kracht van de patiënt. Dat zou verklaren waarom de Rijks voorlichtingsdienst al dagen niet méér kwijt wil dan dat de gezondheidstoestand van prins Bernhard 'stabiel, maar zorg wekkend' is en dat deze toe stand nog wel twee weken kan duren. Een shocklong ontstaat als sprake is van een shock, bij voorbeeld door het inademen van giftige stoffen, door een plotselinge zeer ernstige long ontsteking of door een tijdelijk zeer lage bloeddruk of doordat zich in de longen vocht of braaksel bevindt. Als de zure maaginhoud in de longen te recht komt, richt ze daar be schadigingen aan. De longen kunnen dan niet meer genoeg zuurstof opnemen, waardoor kortademigheid en benauwd heid ontstaan. Het feit dat de prins nog steeds wordt beademd terwijl hij al een aantal dagen koorts vrij is, kan erop wijzen dat zijn longen ernstig zijn beschadigd. Bij een 'normale' longontste king is beademing doorgaans niet nodig. In verband met de beademing wordt de prins kunstmatig in slaap gehouden. Op die manier kan hij de beade mingsslang in zijn keel beter verdragen. Een ARDS-patiënt moet geen enkele andere complicatie oplo pen. Om de bloedsomloop op peil te houden en doorliggen, trombose en longembolie te voorkomen, wordt zo'n patiënt regelmatig gekeerd en gemas seerd. Treedt zo'n complicatie toch op, dan kan ze fataal zijn. Genezing van ARDS is moge lijk op eigen kracht, maar in het algemeen geldt: hoe ouder de patiënt, hoe minder gunstig de vooruitzichten. Bij genezing be staat bovendien de kans dat de patiënt de rest van zijn leven last blijft houden van kortade migheid en verlies van zijn stem. Oud-minister en voormalig commissaris van de koningin in Friesland, Hans Wiegel, is de hoogstgeplaatste nieuweling op de kandidatenlijst voor de WD- fractie in de Eerste Kamer. Hij staat op nummer 3, na de zit tende senatoren Korthals Altes (ook oud-minister) en Van Graafeiland. Verder staan de voormalige bewindslieden Van Aardenne en Van Eekelen op een verkiesbare plaats en oud- staatssecretaris en Tweede-Ka merlid Dees. Het WD-hoofdbestuur pre senteerde gisteren de voorlopi ge kandidatenlijst voor de Eer ste Kamer. In het voorjaar stelt de partij de definitieve lijst vast. Nu telt de WD-fractie in de Se naat nog twaalf leden, het hoofdbestuur rekent op vijftien zetels na de statenverkiezingen volgend jaar. Daarmee zouden naast voornoemde nieuwelin gen ook voorzitter Varekamp van het Landbouwschap en oud-AKZO-topman Loudon hun entree voor de WD in de Senaat maken. Van de zittende WD-senato- ren keren Luteijn, Van Boven en oud-partijvoorzitter Van Leeu wen niet meer terug. Dat ge-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 3