Oud is beter Vulpen van Ritzen naast de lamp van Crouwel Leven en wonen ^Naaigaren en 'scherp zand Krap bij kas na feestdagen —MAANDAG 12 DECEMBER 1994 7 so TUIN Nieuwe schoenenlijn Converse: 1 Kwart eeuw industrieel ontwerpen in Nederland Een miniatuur oogpincet is een industrieel ontwerp, maar het fraai vormgegeven stoel tje uit, bijvoorbeeld, de privé-collectie van kunstkenner en oud-museumdirecteur Wim Crouwel is dat ook. Maar lang niet alle voorwerpen zijn direct herkenbaar als pro- dukt van een industrieel ontwerper. Toch zit er achter ieder produkt, of het nu een toetjesverpakking is of een fietsbel, een vaak complex verhaal. Want de vorm van een yoghurtbeker, om maar wat te noemen, is zó uitgekiend dat het pak in het schap van de supermarkt de aandacht trekt en ook nog eens makkelijk te stapelen is. Het is dat verhaal dat de faculteit van het Industrieel Ontwerpen (10) van de TU Delft wil laten zien op zijn tentoonstelling 'Een kast met inhoud' in het Delftse Techniek Museum. Aanleiding is het 25-jarig bestaan van de faculteit, die in deze kwart eeuw maar liefst dertienhonderd IO-ingenieurs heeft afgeleverd. Ter viering van het jubileum hebben Pa mela Musch en Alex Visser, beiden ook af komstig van de faculteit 10, een groot aan tal van hen benaderd met als doel om eens te kijken bij welke bedrijven zij beland zijn. Vervolgens hebben zij zo'n zeventig grote en kleine bedrijven en ontwerpbureaus ge vraagd een kast te vullen met hun produkt, desgewenst het verhaal achter het produkt en een visie op het ontwerp. Al die kasten staan nu te kijk op de tentoonstelling. Met de expositie wordt niet alleen de stand van zaken getoond, maar vooral ook de ontwikkelingen in het vakgebied van de industrieel ontwerpers. In die 75 kasten lig gen voornamelijk gebruiksvoorwerpen. De tentoonstelling geeft daarmee een overzicht van 25 jaar industrieel ontwerpen in Neder land. VIP-kasten Een select aantal bekende Nederlanders heeft bovendien zijn favoriete gebruiks voorwerp tijdelijk uitgeleend voor de expo sitie. De kast van oud-directeur Wim Crou wel van museum Boymans-van Beuningen bijvoorbeeld omvat een lamp en een veder licht zwart stoeltje van Italiaanse makelij, daarnaast een ouderwetse vulpen, eigen dom van minister Ritzen. Striptekenaar en meubelontwerper Joost Swarte heeft zijn truffelapparaat uitgeleend, omdat hij naar eigen zeggen gefascineerd is door de ge heimzinnige functie van het ding. Het favo riete gebruiksvoorwerp van Jan des Bouvrie bleek evenwel niet in een kast te vatten: de meubelontwerper stuurde zijn grijze 2CV uit 1956. De Eend pronkt nu tussen kasten van anderen. ,,Bij het woord produkt hebben veel men sen voor de hand liggende beelden," leggen Pamela Musch en Alex Visser uit. „Een kof fiezetapparaat is duidelijk. Maar wij willen laten zien dat er heel wat meer is dan design. We hebben bijvoorbeeld een kast vol kitsch staan. Knalroze lampen met een radio erin. Daar kun je je neus voor opha len, maar het is is wel degelijk ontworpen. Daar is toch over nagedacht. Produkten hebben gewoon vele vormen." ANWB-praatpaal In een apart zaaltje is het werk van afgestu deerden van de faculteit te zien. Produkten die veelal (nog) niet in produktie zijn geno men. Hoewel, de nieuwe knalgele ANWB- praatpaal die al op enkele plaatsen langs de snelweg staat, is er ook. En voor het lampje dat pal bij de ingang pronkt, heeft zich in middels al een fabrikant gemeld. Eyecat cher in de zaal is de Bibob, een skislee voor gehandicapten. „Waar we met z'n allen absoluut geen weet van hebben is de hoeveelheid geld die we aan produkten uitgeven. Die is enorm," vervolgen Musch en Visser hun verhaal. „Produkten belichamen vaak ook een idee en idealen. De nieuwe Alessi-lijn van Philips bijvoorbeeld, dat is pure lifestyle. Een auto Letero dito. Krom liggen voor een BMW. Het zou geen kwaad kunnen als mensen meer over een produkt zouden weten. Daardoor kunnen ze een bewustere keuze maken. Een bank is een heel goed voorbeeld. Na ja ren ziet zo'n bank er niet meer uit, maar ze doen 'm niet weg omdat ie zo lekker zit. Uiteindelijk komen ze er dus achter waar het om draait." De tentoonstelling 'Een kast met in houd' is tot en met 31 december te zien in het Techniek Museum Delft, Ezelsveldlaan 61. Van dinsdag t/m zaterdag van 10.00 tot 17.00 uur en op zondag van 12.00 tot 17.00 uur. GELDZAKEN Rectificatie expositie open haarden In het Rotterdamse Bouwcentrum loopt GEEN expositie over open haarden onder de titel Het echte Vuur. Het bericht hierover in de krant van 5 december berust op een betreurenswaardig misverstand. nj 2 1 De zogenaamde vraatzucht van de vogels, die onze struiken beroven van fraaie rode en oranje bessen, is een veelgehoorde klacht rond deze tijd. Geef de vogels eens ongelijk. Ze hebben honger en zouden wel gek zijn als ze een fraai tafeltje-dek-je met bessen ongemoeid zouden laten. Ik misgun de vogels hun winters maaltje dan ook niet. 2 Ik stel alleen voor om het nog even uit te g|| stellen. Over een paar weken zijn de bessen i nog lekkerder, want dan is er flink wat vorst over heen gegaan. Bovendien is er over een paar weken aanmerkelijk minder voedsel oj dan nu. 9ÜJ Dus stel ik voor om de besdragende hees- q'| ters tot na de feestdagen te beschermen te- gen de vogels. Die moeten dan maar even wachten. Er zit voor hem trouwens niets 3|? anders op, als we onze besdragers vogelvrij houden met behulp van zwart naaigaren. o|e Dat garen moet inderdaad zeer dun zijn en to.o pikzwart zodat de vogels het niet kunnen 5 j zien. Anders werkt het niet, dan gaan ze 3^3 vrolijk op de gespannen draden zitten om 1,1 zich te goed te doen aan de bessen die wij als sier willen gebruiken. I Zwart naaigaren kris-kras rond besdragen- dé struiken of takken gespannen, werkt uit- muntend om de vogels op een afstand te houden. Ze zien het niet. Vliegen naar de struik toe en stoten hun vleugels aan het garen. Dat is schrikken geblazen. Meestal is i een keer schrikken genoeg, soms proberen j ze het nog een keer, maar dan geven ze het 3ter op. De bessen blijven aan de struik en wij ater kunnen dan volop plukken voor onze kerst versiering. Na de feestdagen gaat niet alleen de versiering op de composthoop waar lief hebbers zich nog tegoed künnen doen aan JtJ de bessen, we halen ook alle zwarte draden iter! weg- zodat de vogels alsnog kunnen genie ten van de bessen. En nu het verhaal over scherp zand of met- n selzand. Dat hebben we elke winter nodig en slimmerds zorgen ervoor dat ze voor het ntol echt wintert, een emmertje in voorraad 1,81 hebben. Zand is immers het beste en meest milieuvriendelijke middel om onze stoe- 3 pen, terrassen en betegelde paden vrij van mos te houden en slipvrij te maken als het gevroren heeft. 37j Velen zijn ervan overtuigd dat een flinke 331 schrobbeurt met zeepsop stoep en terras 0-1 schoon houden. Niets is minder waar. Hoe "|i meer zeep des te meer algen die wel van lil] restjes sop houden. En laten het nu juist de 78,] algen zijn die onze stoepen levensgevaarlijk Lg] glad maken. Schrobben met gloorwater is i |j een ander recept en ook dat deugt niet. Op 1.j de eerste plaats omdat het beter is om geen Q°j chloor of op z'n minst zo weinig mogelijk chloor te gebruiken. De produktie ervan is j heel slecht voor het milieu. Op de tweede plaats spoelt veel van dat water in de bor- 1 der, ofwel het komt op het grasveld terecht J en ook dat is geen succes. „I Rest het eeuwenoude recept: scherp zand 34< oftewel metselzand. Dat werkt op onvolpre- 51,1 zen manier. Het maakt stenen schoon en minder glad, het is veilig voor plant en dier 29'1 en garandeert slipvrij lopen. Ook als het ge- 96,j sneeuwd of gevroren heeft! Op zoek dus 05 j naar een leverancier van een of twee em- 32 j mers zand om ons te vrijwaren van gebro- 63J ken ledematen en groene stoepen. 3 LEZERSVRAAG 02,| J. BALK UIT HAARLEM vraagt mij of ik weet 12,j waar de ouderwetse savoyekool gebleven is. 88. Die blijkt gewoon verdwenen te zijn uit het 29'] assortiment van de groenteboer en de su is!] permarkt. Helaas ken ik het antwoord ook 68] niet, al vermoed ik dat de kwetsbaarheid Qi'j voor vorst, die bij deze koolsoort groter is ie] dan bij andere koolsoorten, een rol speelt 33,] bij de produktie en masse. Het moet im- 26,IJ mers veel, met weinig werk, weinig risico, 52(j veel chemicaliën en gif zijn vandaag de dag. 87|i En dan verdwijnt er zo het een en ander. 4? J Bijvoorbeeld ook de aardbei die inderdaad g6'| naar aardbei smaakt en er niet alleen vlek- 32!» keloos uitziet! Ik kan het dus ook niet hel- 53.g pen. Wel kan ik koolliefhebbers de tip van J. Balk doorgeven: groene kool wordt veel lek- 43 J kerder als er gewelde nasikruiden door ge- sa] daan worden. Bedankt voor de tip en wie j?° j weet komt er bericht van lezers over de ver dij krijgbaarheid van de ouderwetse savoye- oill kool. 66,3 gyj Komt er bij u al tuinierend of wandelend in de natuur een vraag op? Greet Buchner 91 zal proberen voor u het antwoord te vin den. De vraag kunt u opsturen naar Dami- ate Dagbladen, Postbus 507,2003 AP Haarlem t.a.v. de redactie LEVEN EN WO NEN. Oude wijn in nieuwe zakken. Wie oneerbiedig is, kan de nieuwe collectie schoenen van het merk Converse in dit gezegde samenvatten. Baysie Wightman, creatief direc teur van de Amerikaanse schoenengigant, zegt het mooi er. ,,De nieuwe trend is: oud is beter. Je ziet het bij Coca Cola die het klassieke colaflesje weer op de markt brengt. En bij Ford die de Mustang uit 1964 weer produceert. Qua uiterlijk dezelfde auto maar met de hedendaagse techniek." WN De All Stars op een rijtje. En Converse doet in feite hetzelfde. De lage All Star-basket- ballschoen uit 1975 komt weer terug in de collectie, evenals de Dr. J., vernoemd naar een beroemde basketballer, en de jack Purcell. Maar nu gemaakt van het nieuwste materiaal. En ook de Road Star keert terug. Nu gemaakt van vinyl. De nieuwe collectie, die begin volgend jaar in de winkels is te vinden, werd onlangs gepresenteerd bij Converse Benelux dat in Alphen aan den Rijn is gevestigd. Baysie Wightman is als creatief directeur verantwoordelijk voor het ontwerp van alle schoenen bij Converse, met uit zondering van de sportschoenen". Vier keer per jaar wordt de collectie vernieuwd. En dat gebeurt op basis van de al lerlaatste trends. Tokyo „Wij houden twee groepen in Amerika in de gaten: de zwarte jongeren in arme wijken van New York en de blan ke, rijke jeugd in Californië. Bovendien houden we Tokyo in de gaten, want daar ontstaan de laatste jaren de meeste trends. Japanse jongeren lopen echt jaren voor." Een groep jongeren fungeren als de ogen en oren van Con verse op die plaatsen. „We hebben een uitgebreid netwerk van jongeren die de laatste trends signaleren. Regelmatig praten wij uitgebreid met hen. Zij geven ons de signalen door op basis waarvan wij nieuwe collecties ontwerpen", vertelt Wightman. De nieuwste trends zijn conservatief, zo zegt Wightman. „In black New York zie je dat de jongeren zich netjes en simpel kleden. Veel witte, kaki en blauwe kleuren, conser- De Road Star. FOTO PR vatief in feite. Je ziet dat ze allerlei kleding uit de tennis- en golfwereld overnemen. Ze kopiëren het uiterlijk van de rijke blanken uit de voorsteden, terwijl zij vermoedelijk nooit zullen tennissen of golfen. Bovendien zie je dat ze hun haar kort knippen en er erg verzorgd uitzien. In tegenstelling tot de grunge en hiphop, de stijlen waarbij wijde kleren en lan gere haren horen. Met hun kledingkeuze zetten de zwarte jongeren zich af tegen de bendecultuur." Pastelkleuren In Californië, onder de blanke rijke jongeren, is een soort gelijke terugkeer naar het oude. „Deze jongeren hebben het gevoel dat wat oud is, ook beter is. Je ziet veel zaken terug keren. De 1964 Ford Mustang, het klassieke Coca Colaflesje. In de mode zie je dat ook. Nieuwe kleding is gebaseerd op de ontwerpen uit de jaren '50 en '60. Alleen worden er nieuwere materialen en fellere kleuren gebruikt. Onder de vrouwen is nu de baby-dolllook dé trend. Alleen nu erg sexy. Je ziet veel vrouwen in pastelkleurige kleren geba seerd op baby clolls rondlopen. En ook in de mode voor mannen zie je die kleuren steeds meer. Mannen in roze, la- vendelkleurige of baby blauwe pakken." In de nieuwe schoenenlijn zijn deze pastelkleuren ook terug te vinden. Behalve de hang naar vroeger merkt Converse ook dat mensen steeds meer hechten aan natuurlijke, milieuvrien delijke materialen. Veel schoenen zijn uitgevoerd in ruwe zijde of canvas. Converse loopt overigens wel tegen het probleem op dat in Nederland vooral de sportschoenen bekend zijn. De modi euze vrijetijdsschoen is nog bijna niet in de normale schoe nenwinkel te vinden. Hetzelfde geldt voor de kledinglijn. „We doen pogingen om bij jeanswinkels de collectie op de rekken te krijgen. Dat lukt nu aardig." De kleding is ook ge baseerd op de stijl uit de jaren '50 en '60, de zogenoemde Retro-look. Zwart en wit en marineblauw en wit zijn de kleuren. Behalve de kleding gebaseerd op de Retro-look zit ten in de collectie ook weer de zomerjacks en een aantal klassieke sweatshirts, polo's en T-shirts, Voor de fervente drager van de bekendste Converse schoen, de All Star, is er overigens goed nieuws. Zowel het hoge als het lage model daalt fors in prijs. Kostte de hoge basketbalschoen, de All Star Hi, tot voor kort 100 gulden, de prijs is nu gezakt naar 79,95 gulden. De lage is zelfs gedaald van 99,95 gulden naar 74,95 gulden. Volgens Converse Be nelux kon de prijs omlaag door een betere beheersing van de kosten. Al maanden worden we be stookt met folders, advertenties en etalages die ons aanzetten om ter ere van de december- feesten de meest fantastische cadeaus aan te schaffen, om ex clusieve maaltijden samen te stellen en om onze huizen en onszelf in passende nieuwe uit dossing te steken. Natuurlijk volgen we met z'n allen deze suggesties van de midden stand niet Klakkeloos op. Maar toch, tegen de tijd dat de laatste oliebol is weggewerkt, zullen veel mensen tot de conclusie komen dat de feestdagen een flinke bres hebben geslagen in het banksaldo. In december wordt er gemiddeld, per huis houden van drie personen, bijna vijfhon derd gulden meer uitgegeven dan in andere maanden. Waar gaat dat extra geld zoal in zitten? Op de eerste plaats in cadeautjes: aan parfums, CD's, boeken, kalenders, knuffelbeesten e.d, geven we per huishou den in december een kleine 240,- uit. Bij na/180,- meer dan in andere maanden ge ven we uit aan lekker eten, drinken en snoepen. En zaken als de kerstboom, kaar sen, kandelaars, kerstversiering, en vuur werk kosten ons ook nog eens zo'n 50,-. Aan kleding wordt, in tegenstelling tot wat je misschien zou verwachten, nauwelijks extra geld besteed: er worden hooguit enke le tientjes meer aan herenKleding uitgege ven. Dat heeft waarschijnlijk te maken met de sokken en stropdassen die veel mannen in de zak van SinterKlaas of onder de kerst boom aantreffen. Alleenstaanden zullen al gauw wat minder kwijt zijn dan deze gemiddelde bedragen, gezinnen met twee of meer kinderen moge lijk weer wat meer. En natuurlijk is ook de manier waarop men de feesten inricht: ui terst luxe, buitengewoon sober, of iets daar tussenin, van belangvoor het uiteindeljke kostenplaatje. Maar hoe de feestdagen ook worden gevierd, veel mensen geven meer geld uit dan ze er in eerste instantie voor hadden uitgetrokken. Dat blijkt wel uit de roodstand op de bank- of girorekening waar massa's mensen in januari mee te maken krijgen. Kerst en oudjaar naderen al weer snel, maar wie de meeste inkopen hiervoor nog moet doen, kan desgewenst nog maatregelen ne men om de uitgaven een beetje in de hand te houden. Namelijk door het maken van een feestbudget. Dat houdt in: op een rijtje zetten hoeveel geld er voor de feestdagen nodig is, en welk bedrag (eventueel ook welke extra inkomsten, zoals een kerstgrati ficatie, een spaarpotje) daarvoor beschik baar is. Mocht dat niet genoeg zijn voor alle plannen, dan kan men wellicht nog goed kopere alternatieven bedenken. Wie dit niet (meer) lukt, en wie het nieuwe jaar toch begint met een roodstand op de bank of giro, zal zich genoodzaakt zien om het de eerste tijd wat zuiniger aan te doen. Dat gaat het best met behulp van een be groting: een overzichtje van het geld dat de eerste maanden, bijvoorbeeld januari tot en met maart, binnenkomt, en van de uitgaven die zijn te voorzien. Een deel van het bud get kan gebruikt worden voor het wegwer ken van de achterstand. Misschien zullen uitgaven die voor deze tijd gepland waren, moeten vervallen, of wor den uitgesteld. In de praktijk moet deze be groting zo nauwkeurig mogelijk worden ge volgd. Mocht blijken dat het toch niet lukt om de roodstand in drie maanden weg te werken, dan kan er nog een extra 'inhaal- maand' gepland worden, ledereen die voortaan in december niet op nieuw met zo'n zware aanslag op het bud get geconfronteerd wil worden, zou meteen een paar goede voornemens kunnen ma ken: de aankopen voor de feestdagen meer spreiden, bijvoorbeeld door vanaf septem ber al het een en ander in te slaan, en een speciaal spaarpotje aanleggen voor decem ber. Een hulpmiddel om goede voornemens op Financieel terrein uit te voeren, of om een eventuele roodstand weg te werken, is de NIBUD-agenda. Daarin wordt precies uit gelegd hoe een begroting opgesteld kan worden. Om dat gemakkelijker te maken, zit er een groot los begrotingsformulier bij. Ook kunnen de dagelijkse uitgaven geno teerd worden in kolommen naast de dagen van de week, en staat er bij elke week een budgettip. Deze agenda kan worden besteld door 11,50 over te maken op postbankre kening 368700, t. n. v. NIB UD, Den Haag, onder vermelding van 'Agenda'. 000 00- nibud De All Star uitgevoerd in linnen. HENNY VANECMOND Skislee voor gehandicapten, een ontwerp van Maarten den Hartog.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 7