Oorlog dreigt in Kaukasus
Peres gewond na val in Oslo
Buitenland
Bloemenzee voor treinrover
Onderzoek VS naar bewaker Auschwitz
Nederland bezorgd over
hoge contributie aan EU
IRA moet alle wapens inleveren
ZATERDAG 10 DECEMBER 1994
Rode Khmer kidnapt 38 mensen
phnom penh Rode Khmer-guerrilla's hebben gisteren in de
Cambodjaanse provincie Siem Reap 38 mensen ontvoerd. De
provincie, waar de Angkor Wat-tempels staan, is de belangrijkste
toeristische trekpleister van het land. De kidnapping vond plaats
in het Kralanh-district, waar de guerrilla's vorige maand 97 men
sen gedood zouden hebben. De regering en de Rode Khmer
vechten al tijden om de provincie.
President Mozambique beëdigd
maputo President joaquim Chissano van Mozambique is giste
ren beëdigd als eerste democratisch gekozen president na bijna
twintig jaar burgeroorlog. Chissano, die Mozambique als een-
partijstaat heeft geleid, won in oktober de eerste meer-partijen-
verkiezingen. De beëdiging vond plaats in aanwezigheid van on
der anderen de presidenten Nelson Mandela van Zuid-Afrika,
Robert Mugabe van Zimbabwe en Eduardo dos Santos van An
gola. Zo'n tienduizend Mozambikanen woonden de plechtig
heid bij.
Strijd hoofdstad Somalië eist 27 levens
Een strijd t
e clans in de Somalische
hoofdstad Mogadishu heeft deze week zeker 27 levens geëist.
Meer dan honderd mensen raakten gewond. Onder de gewon
den zijn ook negen VN-militairen, zes uit India, twee uit Pakis
tan en een uit Egypte. Vijf Indiërs werden gistermorgen vroeg
geraakt door een granaat die terecht kwam op hun kamp nabij
Mogadishu. Twee Indiërs zijn ernstig gewond. De Pakistani wer
den eerder op de dag gedood door kogels van Somalische mili
tieleden, de Egyptenaar en de zesde Indiër woensdag door ver
dwaalde kogels tijdens een gevecht tussen de Abgal- en Murusa-
de-clans in de wijk Medina.
Radio-actief materiaal weggelekt
moskou Bij een chemische installatie in de Russische Oeral is
zeshonderd liter radio-actief materiaal vrijgekomen. Dat gebeur
de toen twee grote containers werden verplaatst. Volgens het
Russische persbureau Interfax is de radio-activiteit op de Oeral
Elektro-chemische Centrale nu vijf keer hoger dan normaal.
Over gevaren voor de volksgezondheid was gisteravond nog
niets bekend. Het materiaal is weggelekt in de grond.
Slovenië wil lid worden van EVA
geneve Slovenië heeft gisteren officieel het lidmaatschap van de
Europese Vrijhandels Associatie (EVA) aangevraagd. Over het
verzoek kunnen de EVA-landen dinsdag al een beslissing nemen
tijdens hun ministersbijeenkomst, aldus de Sloveens VN-ambas-
sadeur Anton Alex Bebler. Van de EVA blijft overigens weinig
over. Na de uittreding van Oostenrijk, Zweden en Finland, die
naar de Europese Unie willen overstappen, zijn straks alleen
Zwitserland, Liechtenstein, Noorwegen en IJsland nog lid.
Advocaat was mogelijk spion DDR
karlsruhe De Duitse politie heeft een 45-jarige advocaat uit de
Duitse deelstaat Nordrhein-Westfalen aangehouden op verden
king van spionage voor de vroegere DDR. Volgens het Duitse
Openbaar Ministerie is de jurist, wiens woonplaats niet bekend
is gemaakt, van 1975 tot januari 1990 als 'onofficiële medewer
ker' actief geweest voor de Stasi, het vroegere DDR-ministerie
van staatsveiligheid.
Dolfijn doodt zwemmer in Brazilië
Rio de janeiro» Driehonderd kilometer ten zuidwesten van Rio de
Janeiro heeft een dolfijn eergisteren twee zwemmers een slag
met zijn staart gegeven. De politie ter plaatse meldde gisteren
dat een van hen is overleden, de ander kon met een gebroken
rib naar huis. De dolfijn in kwestie is een toeristische attractie.
Hij heeft het echter niet erg op mannen. De slachtoffers zijn ove
rigens gewaarschuwd door de bioloog Andre Rossi, dat ze bij een
kennismaking met het dier de dolfijn het initiatief moeten laten
nemen. „Maar ze probeerden een ritje op hem te maken", aldus
Rossi, „en dingen aan zijn staart vast te binden". Rossi heeft
geen idee waarom de dolfijnen een voorkeur heeft voor vrou
wen. Het Braziliaanse milieu-instituut Ibama zei gisteren dat
dolfijnen nooit mensen aanvallen, tenzij ze zich bedreigd voe-
Spanning over Russisch geweld in Tsjetsjenië stijgt
De Russische regering moet met 'alle ter beschikking
staande middelen' de orde in de roerige Russische Kau
kasus herstellen. Aldus een gisteren door president Jeltsin
uitgegeven verklaring. Daarin wordt tevens bepaald dat
alle 'illegale formaties' moeten worden ontwapend. Een
oorlog lijkt onvermijdelijk.
den. De republiek verklaarde
zich in 1991 eenzijdig onafhan
kelijk van Rusland.
In een eerder decreet van Jelt
sin was de Tsjetsjenen amnestie
beloofd wanneer ze voor 15 de
cember de wapens zouden
neerleggen. Doema-voorzitter
Rybkin verklaarde gisteren dat
het parlementaire Lagerhuis
volgende week woensdag op
nieuw over Tsjetsjenië zal dis-
moskou hans geleunse
correspondent
Jeltsins decreet betreft niet al
leen de opstandige republiek
Tsjetsjenië. Duidelijk is dat ook
de orde in het aangrenzende In-
goesjetië en Noord-Ossetië in
de ogen van Moskou te wensen
over laat. Dit geeft aan dat Jelt
sin rekening houdt met uitbrei
ding van het geweld in de Kau
kasus.
Gisteravond werd in Moskou
verwacht dat een Russische mi
litaire invasie in het door een
burgeroorlog verscheurde
Tsjetsjenië niet voor volgende
week woensdag zal plaatsvin-
Jeltsin trekt zich niets aan van
de weerstand die een mogelijk
gewelddadig Russisch optreden
in de Kaukasus in beide huizen
van het parlement heeft opge
roepen. De Federatieraad,
waarin leiders van alle Russi
sche republieken zitting heb
ben, riep gisteren opnieuw op
tot een vreedzame oplossing
van het conflict met Tsjetsjenië.
Dat gebeurde eveneens in
een ontwerp-resolutie van de
Doema, waarin het optreden
van president en regering
'onbevredigend' wordt ge
noemd. Voorzitter Joesjenkov
van de defensiecommissie zei
tegen Interfax, dat de Doema
voorbereidingen voor een afzet
tingsprocedure zal treffen in
dien president en opperbevel
hebber Jëltsin opdracht geeft tot
geweld.
Tsjetsjenen-voorman Doe-
dajev heeft inmiddels voldaan
aan Jeltsins eis tot vrijlating van
alle Russische militairen. Ook
zijn er, sinds Jeltsin op 29 no
vember een ultimatum stelde,
geen gevechten meer geweest
tussen Doedajev en de door
Rusland gesteunde 'Voorlopige
Regeringsraad'.
Gisteren verklaarde deze op
positionele organisatie echter
de wapens weer op te nemen.
Komende maandag zouden alle
oppositionele eenheden in 'op
perste staat van paraatheid'
moeten zijn.
Het verzet van het Russische
parlement tegen geweld in de
Kaukasus is overigens dubbel
hartig. In beide huizen is een
meerderheid het eens met
Jeltsins opvatting dat Tsjetsjenië
geen onafhankelijke republiek
is, maar tot Rusland behoort.
Daarom is al besloten om de
Tsjetsjeense onafhankelijk
heidsverklaring ongeldig te ver
klaren.
De Tsjetsjeense leider Doe
dajev zei gisteren dat hij bereid
is binnen drie dagen af te tre
den als Rusland en het buiten
land de Tsjetsjeense onafhanke
lijkheid erkennen.
die gisteren bij het Londense crematorium
Streathan werd afgeleverd, werd getuige het
woord Buster op de voorste lijkwagen niet ge
heimzinnig gedaan. Het was het stoffelijk
overschot van Bpster Edwards, een van de
i de overledene, meesterbreinen achter de Grote Trein roof
1963 waarbij 2,5 miljoen Britse ponden werd
buitgemaakt op een posttrein tussen het
Schotse Edinburgh en de Engelse hoofdstad.
Op 29 november bleek dat hij zichzelf
leven had beroofd. De lijkstoet was een grote
het
bloemenzee. Niet vreemd omdat Edwards na
zijn vrijlating hij moest in totaal vijftien jaar
opknappen zijn brood verdiende als bloe-
menkoopman. foto epa gerry penny
Meerderheid Israëli's tegen deelname aan Nobelceremonie
washington
oslo-jeruzalem
De Israëlische r
tenlandse zaken Shimon Peres
is gisteravond tijdens een wan
deling door de Noorse hoofd
stad Oslo over een trambaan
uitgegleden. De minister die
hard viel, raakte gewond aan
neus en rechteroog. De valpartij
leidde tot grote consternatie on
der de in grote getale aanwezige
veiligheidsagenten.
Peres en de Israëlische pre
mier Yitzhak Rabin, die vandaag
in Oslo samen met PLO-leider
Yasser Arafat de Nobelprijs voor
de vrede in ontvangst nemen,
wandelden gisteren naar hun
hotel na het bijwonen van een
dienst in de synagoge van de
hoofdstad. De joodse Sabbath
verbood hen van dienstauto's
gebruik te maken.
Op het moment dat de Israë
lische minister viel, schreeuw
den leden van de veiligheids
dienst 'Sta stil, geen beweging'.
Vervolgens onderzochten de
honderden veiligheidsmensen
spoorslags de omgeving op
eventuele aanvallers. Bodygu
ards hielpen vervolgens Peres
overeind.
De minister heeft vandaag
ondanks zijn verwonding een
gesprek met Arafat. Daarna zul
len hij, Rabin en Arafat de No
belprijs voor de vrede in ont-
vangsi nemen. De prijs ter
waarde van ruim 450.000 gul
den wordt hen toegekend voor
hun verdiensten voor het in
september 1993 ondertekende
vredesakkoord tussen Israël en
de PLO.
In het centrum van de Noorse
hoofdstad protesteerden aan
hangers van de ultra-zionis
tische Kahane Chai tegen Ra
bin. Ze vinden hem een verra
der. Ook staken zij een op
Arafat gelijkende pop in brand.
Er was echter ook steun voor de
Palestijnse leider. „Een vrij Pa
lestina. Lang leve Arafat", riep
een andere groepering.
De orthodoxe demonstranten
wisten zelfs tot de zwaar be
waakte synagoge door te drin
gen. Daar schreeuwde één van
dat hij behoorde tot de groep die met honden in
het kamp als bewaker optrad. Hij kreeg in 1956 in
de VS een immigrantenvisum en werd tien jaar
later tot Amerikaan genaturaliseerd.
Als de autoriteiten destijds geweten hadden dat
hij bij de SS had gediend zou hij de VS zijn uitge
zet. Dit omdat het tribunaal van Neurenberg de
SS tot een criminele organisatie heeft verklaard.
Na de oorlog werd Rydlinskis opgepakt en als
ex-kampbewaker en mogelijke oorlogsmisdadiger
gevangengehouden. Op 25 januari 1947 werd hij
overgedragen aan de Amerikanen in Dachau. En
kele maanden later, op 28 mei 1947, kwam hij om
onduidelijke redenen vrij.
De Amerikaanse justitie is een onderzoek begon
nen naar het vermeende Auschwitz-verleden van
een gepensioneerde man uit Illinois. Hij zou be
waker zijn geweest van de concentratiekampen
Auschwitz en Buchenwald. De 70-jarige Wjatsjes-
lav Rydlinskis, die in de VS te boek staat als Ches
ter Rydlinski, kan worden uitgezet wanneer de
vermoedens juist zijn.
Rydlinskis, geboren in Litouwen in 1924, werd
in 1941 lid van de SS en diende van 1941 tot 1945
in Auschwitz en Buchenwald als lid van de SS-To-
tenkopfdivisie. Over zijn precieze rol zijn weinig
gegevens beschikbaar. Wel wordt aangenomen
BELGRADO DPA
Vrouw (95) moet vijf jaar cel in
dood. Hij had haar maanden
lang mishandeld. De broer van
de vermoorde jongen bracht
twee jaar geleden de zoon van
de bejaarde vrouw om het le
ven. De rechtbank gelooft ech
ter niet dat het motief van de
vrouw 'bloedwraak' is geweest.
Op zich overigens een wijd ver
breid fenomeen in Kosovo.
De districtsrechtbank in Pri-
zren in de Zuidservische pro
vincie Kosovo heeft een 95-ja-
rige vrouw wegens moord tot
vijf jaar gevangenisstraf ver
oordeeld. De hoogbejaarde
vrouw schoot in september vo
rig jaar een 15-jarig familielid
ESSEN ALY KNOL ei
correspondenten
Minister Zalm van financiën heeft zijn ambtenaren opdracht gege
ven na te gaan hoe Nederland meer profijt kan trekken van Brus
selse subsidies. Zalm heeft om het onderzoek gevraagd omdat hij
zich grote zorgen maakt over de al maar oplopende Nederlandse
contributie aan de Europese Unie.
De bewindsman maakte dat gisteren bekend in Essen, waar de
regeringsleiders van de Europese Unie hun halfjaarlijkse topconfe
rentie houden. Vorige week werden in de Tweede Kamer al kriti
sche kanttekeningen geplaatst bij het feit dat Den Haag sinds kort
netto meer aan Brussel betaalt dan het opstrijkt.
Nederland profiteerde tot ongeveer 1990 dusdanig veel van de
Europese landbouwsubsidies, dat ons land netto verdiende aan
Brussel. Sinds de reorganisatie van het landbouwbeleid is die ba
lans volledig omgeslagen. In 1992 betaalde Den Haag 1,2 miljard
gulden meer aan EU-contributie dan via allerlei subsidies werd te
rugbetaald.
Duitsland dringt aan op Europol
essen apropol is tot nu toe niet verder
gekomen dan een idee, voorna-
elijk omdat Frankrijk tegen-
Duitsland heeft er gisteren bij
zijn Europese partners sterk op
aangedrongen haast te maken
met de plannen een federale
Europese politiemacht op te
richten. Bondskanselier Helmut
Kohl hield de landen van de Eu
ropese Unie voor dat dit nood
zakelijk is in de strijd tegen plu-
toniumsmokkelaars, drugdea
lers en andere criminelen die
misbruik maken van de open
grenzen.
De EU heeft in het verleden
besloten onder de naam Euro
pol een gezamenlijke politie
macht op te richten. Maar Eu-
werkt.
De Franse minister van bin
nenlandse zaken Charles Pas-
qua is van mening dat het door
spelen van politiedossiers met
andere landen een te grote in
greep betekent in de Franse
souvereiniteit. Medewerkers
van de Franse president Fran
cois Mitterrand verklaarden gis
teren echter dat Mitterand ach
ter Europol staat en de zaak tij
dens het komende Franse voor
zitterschap van de EU vanaf
volgende maand wenst te rege
len.
Mysterieuze voet in bushokje
De Belgische justitie staat voor een groot raadsel. Een milieu-ager
vond eergisteravond in een bushokje aan de Rue Saint Vincent i.
Luik een mensenvoet. Het lichaamsdeel met schoenmaat 36 wa
verpakt in krantepapier.
Volgens het openbaar ministerie in Luik gaat het om een voet di
gezond whs'en zeker hief om medische redenen is afgezet. Gezie
de maat van het lichaamsdeel gaat het mogelijk om de voet va
een vrouw. Navraag bij ziekenhuizen in de regio Luik leverde niet
op.
Clinton ontslaat topambtenaar
wegens rel over zelfbevrediging
king na een toespraak voor de
Verenigde Naties inzake AIDS.
Een man vroeg haar of zij
masturbatie onder schoolkinde-
iedigen
De Amerikaanse president Clin
ton heeft gisteren de zoge
noemde Surgeon General Joce-
lyn Elders ontslagen. Zij is de
hoogste functionaris voor volks
gezondheid in de VS. Aanlei
ding was haar pleidooi om
masturbatie of zelfbevrediging
op school te onderwijzen. „De
president meent dat dit niet iets
is wat men op school moet le
ren", aldus stafchef Leon Panet-
ta van het Witte Huis. Hij zei
dat dit een controversiële op
merking teveel was.
Volgens het weekblad US
News and World Report maakte
Elders haar omstreden opmer-
voorkomen
zij
ch
meer riskante seksuele activitei
ten wagen. Ze antwoordde dat
masturbatie 'wellicht onderwe
zen zou moeten worden'.
Elders, een zwarte vrouw uit
Clintons thuisstaat Alabama,
ontwikkelde zich sinds haar be
noeming tot Surgeon General
snel tot de boeman van de con
servatieven. Ze is voorstander
van abortus, seksuele vrijheid
en de mogelijkheid voor homo
seksuelen om kinderen te adop
teren.
Met een inderhaast aangereikte zakdoek veegt de gewonde Israëlische
minister Shimon Peres het ergste bloed van zijn gezicht.
foto reuter johnny syversen
hen naar Rabin, „Je hebt geen
recht hier te zijn. Je hebt bloed
aan je handenDe man werd
gearresteerd.
Gisteren bleek in Jeruzalem uit
een peiling in de krant Maariv
dat 46 procent van de Israëli
sche bevolking vindt dat Rabin
en Peres niet aan de ceremonie
in Oslo moeten deelnemen. Dit
omdat Arafat daar ook bij zal
zijn. Rond de 42 procent vindt
dat de beide Israëlische leiders
juist wèl van de partij
zijn. Twaalf procent heeft geen
mening.
In Israël zelf zijn op het mo
ment van de prijsuitreiking de
monstraties voorzien. Er komt
een betoging bij het ministerie
van buitenlandse zaken. Verder
zullen op diverse kruispunten
demonstranten posten met tek
sten als „De vrede doodt ons,
geen Nobelprijs voor het terro-
correspondent
De IRA moet alle wapens inle
veren. Eerder mag het Ierse re
publikeinse leger niet deelne
men aan onderhandelingen
over de toekomst van Noord-
Ierland. Dat heeft de Britse re
gering de organisatie gisteren
laten weten tijdens een bijeen
komst in Stormont Castle, even
buiten Belfast.
Hoewel de Britse delegatie
slechts werd aangevoerd door
een ambtenaar, werd de bijeen
komst als historisch omschre
ven. Nooit eerder hadden IRA-
vertegenwoordigers voet gezet
in Stormont Castle, dat gedu
rende een halve eeuw de zetel
was van het door protestanten
beheerste parlement voor
Noord-lerland.
De IRA-delegatie werd aange
voerd door Martin McGuinness.
Hij is de tweede man in Sinn
Fein, de politieke arm van de
IRA. Drie leden van de vijfkop
pige delegatie waapnee de Brit
ten vrijdag spraken, hadden we
gens terrorisme in Britse gevan
genissen gezeten.
Met name de deelname van
Gerry Kelly aan het gesprek
wekte de woede van sommige
protestantse politici. Hij maakte
deel uit van het IRA-comman-
do, dat in 1973 honderdtachtig
mensen verwondde met een
aanslag op de Old Bailey, het
gerechtshof in Londen. Kelly
werd voor die terreurdaad tot
een langdurige celstraf veroor
deeld. Hij wist in 1983 uit de
Noordierse Maze-gevangenis te
ontsnappen. Hij ontkwam naar
Nederland, waar hij echter werd
gearresteerd en uitgeleverd.
De delegatie van Sinn Fein
legde overigens alle oude eisen
weer op tafel. De Britse troepen
moeten weg uit Noord-lerland,
hereniging met de Ierse Repu
bliek is 'onvermijdelijk', en de
Reputatie Major
naar dieptepunt
De Britse conservatieve rege
ring heeft gisteren een twij
felachtig record gevestigd.
Volgens een Gallup-opinie-
peiling is het huidige kabinet
van Major de minst geliefde
regering in meer dan vijftig
jaar. De peiling werd verricht
in november, nog vöör de
positie van premier John Ma
jor verder uitgehold werd in
de nasleep van begrotings
maatregelen die deze week
werden aangekondigd. De
linkse Labour-partij heeft de
steun van 61 procent van de
Britten, een vooruitgang van
39,5 procent. De kleine Libe
raal Democratische Partij
kwam uit op 13,5 procent.
De peiling werd uitgevoerd
door de Daily Telegraph, die
pro-conservatieven is.
protestanten moeten niet het
recht krijgen op een veto over
de uitkomst van de onderhan
delingen.
Sammy Wilson, een vooraan
staand lid van Ian Paisleys De
mocratie Unionist Party (DUP),
veroordeelde de bijeenkomst
van gisteren. „De DUP blijft er
bij dat het altijd verkeerd is om
terroristen bij het democratisch
proces te betrekken", zei
Wilson, een vroegere burge
meestervan Belfast.
Ook andere protestantse poli
tici hadden hun bedenkingen.
Leider Gary McMichael van de
Ulster Democratie Party (de po
litieke partij van de UFF-
doodseskaders) weigert voorals
nog in te gaan op een uitnodi
ging van premier Major om te
praten.
Over anderhalve week zal een
nieuw gesprek plaatsvinden
tussen de IRA en een Britse
ambtelijke delegatie.
Gisteren werd verder bekend
dat de Europese Unie de vrede
in Noord-lerland de komende
drie jaar financieel gaat onder
steunen met 300 miljoen ECU
(circa 640 miljoen gulden). Het
bedrag komt bovenop de 2,5
miljard gulden die de komende
vijf jaar via de EU-fondsen voor
regionale ontwikkeling naar Ul
ster gaat. Het geld wordt ge
bruikt voor stadsvernieuwing,
de ontwikkeling van het platte
land, de bestrijding van de
werkloosheid en de bevordering
van grensoverschrijdende han
del.
Nooit eerder hadden vertegenwoordigers van de IRA voet gezet in Stor
mont Castle, gedurende een halve eeuw de zetel van het door pro
testanten beheerste parlement in Belfast. De komst van de delegatie
gisteren was volgens velen een historische gebeurtenis. Van links naar
rechts: Sean McManas, Siobhan O'Hanlon, Martin McGuinness, Lucilita
Bhreatnach en Gerry Kelly. foto epa
