Opnieuw meer moord en ga"Tn^Sren'
doodslag in Nederland
'Hij ging op de weg liggen en stierf
Binnenland
Kosten voor asielzoekers
zonder verblijfstitel dalen
Kamer: Medicijnprijs
moet subiet omlaag
'OM is meester in cynische zelfanalyse'
VRIJDAG 9 DECEMBER 1994
Borsele akkoord met Scheldetunnel
borsele Een meerderheid van de gemeenteraad van Borsele is
vannacht akkoord gegaan met de aanlanding van een nieuwe
Scheldetunnel die Terneuzen en Ellewoutsdijk met elkaar moet
gaan verbinden. De bestemmingsplanprocedure kan beginnen.
Het raadsbesluit staat haaks op wat de Zeeuwse bevolking wil.
Een meerderheid is fel tegen aanleg van de tunnel.
Man neergestoken in gevangenis
veenhuizen» Een 27-jarige gedetineerde is woensdagmiddag ern
stig gewond geraakt bij een steekpartij in de gevangenis Norger-
haven in Veenhuizen. De man is met verwondingen in hals,
schouder en buik opgenomen in een ziekenhuis in Assen waar
hij meteen is geopereerd. De steekpartij deed zich voor op een
afdeling waar volgens de politie geen personeel aanwezig was.
De 27-jarige man zou zijn gestoken door een 24-jarige gedeti
neerde die is aangehouden. De twee hadden al langer ruzie.
Spoorwegvakbond FSV wil geen fusie
utrecht» Kaderleden van de spoorwegvakbond FSV hebben zich
gisteren aan het einde van een driedaags congres uitgesproken
tegen het samengaan met een andere vakbond. Een voorstel van
de Vervoersbond FNV om samengaan te bestuderen gaat de ka
derleden veel te ver. zo heeft de FSV laten weten. De leden wil
len hun eigen bond houden, want volgens voorzitter G. Harde-
veld is een 'eigen identiteit voor de leden heilig'. De FSV heeft
8.600 leden.
Meeste jongeren sterven in verkeer
Leeuwarden De meeste jongeren tussen de 15 en 24 jaar gaan
dood in het verkeer. Dat blijkt uit gegevens van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek. In de periode 1983-1992 overleden in to
taal 11.503 jongeren. Meer dan de helft van de doden viel in het
verkeer. Opvallend is dat er meer jongens (8.064) dan meisjes
(3.439) overleden.
De komende jaren /uilen de
kosten voor asielzoekers die nog
ten zakken
den dit jaai
volgend jaai
In de brief laa
hebben
lalen. De kos-
'il miljard gul-
i 1,76 miljard
.56 miljard in
minister Zalm
en brief die hij
vveede Kamer
als hij 'ze
berekent,
hoed. die
een verblijfsstatus gewoon bij
elkaar op. Daardoor worden
ook kosten voor bijstand, huur
subsidie en kinderbijslag en
dergelijke meegerekend.
doorberekening komt
Zaln
tope
miljard in 1994, 2,33 miljard in
1995 oplopend tot 3,94 miljard
in 1998. Die cijfers zijn geba
seerd op een instroom van
35.000 asielzoekers in de ko
mende jaren, maar dat zijn er
dit jaar al 55.000. Volgens ver
wachting zal dat aantal de ko
mende jaren weer naar 35.000
dalen. Zalm wijst erop dat door
de grotere instroom van dit jaar
de bedragen iets naar boven
worden bijgesteld.
Arts moet goedkope pillen voorschrijven
den haag gpd
\rtscn
no
ten worden verplicht
goedk.
pc
medicijnen voor te
sehrijv
n plaats van dure
merkn
itld
•len. Dal vindt een
k.mu'i
nc(
"dorheid ran PvdA,
1)66 ei
W
De kamer wil ver-
der i
U"
ninister Borst van
\C)lksg
zot
dheid snel met de
1 ll\
hu
sausen i en KXMP
apoth
•ke
s gaat praten over
'dwing
dat de
eiu
Int
maatregelen', om-
lige regels geen suc-
Bots
1.
nceerde deze week
haar p
an
.m in overleg met de
iiulusi
ie
e prijzen van medi-
na;
r heneden te halen.
omdat
die
n ons land tientallen
procei
ten
duurder zijn dan in
lu i buitenland, /.e wil de prijs
verlaging desnoods per wet af
dwingen De kamer vreest dal
overleg niet helpt en dat de
handel zijn voordeeltjes be
houdt in plaats van dat de he-
behandeling van haar begroting
tevens een lijst toe van alle ei
gen bijdragen die betaald moe
ten worden in de zorgsector.
Mensen met lagere inkomens
dreigen in de problemen te ko
men door de opeenstapeling
van dit soort kosten. De proble
men rond de verhoogde eigen
bijdrage in de gezinszorg wor
den nader bestudeerd. Wel-
zijns-staatssecretaris Erica
Terpstra was kritisch. Uit een
eerste analyse van het onder
zoek blijkt volgens haar dat de
'dramatische ve'rhalen' overdre
ven zijn. Het zou gaan om een
relatief kleine groep, die voor
extra geld wellicht bij de ge
meente kan aankloppen.
Pogingen van de Kamer om
kunstgebitten voor vooral oude
ren alsnog deels te laten vergoe
den, liepen op niets uit. Borst
houdt vast aan haar tandheel-
kunde-plannen. Wel wordt vol
gend jaar opnieuw bekeken
welke gevolgen de maatregel
heeft gehad.
Officier Holthuis laat geen spaan heel van politie, OM en overheid
Surinamers
herdenken
moorden 1982
amsterdam/paramaribo anp
I nkele tientallen leden van de
Surinaamse gemeenschap heb
ben gisteravond in Amsterdam
de \ijftien mensen herdacht die
op 8 december 1982 in Surina
me werden vermoord. Bij hel
Surinaams consulaat werd een
fakkeloptocht gehouden. De de
monstranten zongen hel Suri
naamse volkslied en legden
bloemen en kransen bij de Suri
naamse vertegenwoordiging in
ons land.
De slachtoffers van de moor
den op 8 december 1982 waren
tegenstanders van het toenma
lige militaire regime van leger
leider Desi Bouterse. Een on
derzoek naar de toedracht van
de moorden is tot nu toe niet
ingesteld, maar dat zal volgens
president Venetiaan nog wel ge
beuren. Wanneer is echter niet
bekend.
De echtgenote van Venetiaan,
wegens familieomstandigheden
in Nederland, had de betogers
telefonisch laten weten mee te
leven met het doel van de her
denking. De plechtigheid werd
afgesloten in het consulaat zelf,
waar de aanwezigen een onder
houd hadden met de consul-ge
neraal van Suriname in Amster
dam, Nel Stadwijk-Kappel.
Utrechtse politie
zou inkijkoperatie
hebben uitbesteed
utrecht» gpd
De Utrechtse politie wordt er
van verdacht tegen alle wettelij
ke regels in inkijkoperaties te
hebben uitbesteed aan het
X ieu wegeinse beveiligingsbe-
drijf Kuras. Hoofdofficier mr. R.
Berger bevestigt dat de rijksre
cherche een onderzoek is ge
start naar mogelijke hand- en
spandiensten van Kuras voor de
Utrechtse politie.
Ook onderzoekt de rijksre
cherche op grond van nieuwe
informatie of de Utrechtse Re
gionale Criminele Inlichtingen
dienst (RCID) op veel grotere
schaal inkijkoperaties heeft uit
gevoerd dan tot nu toe bekend
Kuras kwam eerder in op
spraak omdat politiemensen
vertrouwelijke informatie uit
politiedossiers en politiebestan
den aan het beveiligingsbedrijf
hadden verkocht. Tien Utrecht
se politiemensen zijn daarvoor
disciplinair gestraft. Kuras zou
op verzoek van de RCID hebben
gewerkt. Het zou gaan om het
plaatsen van camera's bij ver
dachte objecten en het aanleve
ren van vertrouwelijke informa
tie. De illegaal verkregen infor
matie werd door de politie als
zelfvergaarde informatie gepre
senteerd.
rotterdam harm harkema
Voor een congres over de vraag
wie de baas over de politie is,
hadden de organisatoren geen
beter moment kunnen kiezen.
Het optreden van de politie en
de relatie met het openbaar mi
nisterie (OM) staan deze week
immers volop in de schijnwer
pers. Daarom trok het puikje
van justitieel en besturend Ne
derland gisteren naar de Eras
mus-universiteit in Rotterdam.
Deze week is wederom geble
ken dat rechercheteams op ei
gen houtje opsporingsmetho
den gebruikten die zij voor hun
baas het OM verzwegen.
Minister Sorgdrager van justitie
gaf deze week zelfs toe dat het
OM geen volledige greep op de
politie meer heeft. Ook de an
dere baas van de politie de
burgemeesters lijken dat niet
te hebben.
Het beeld van een groep ei
genzinnige ambtenaren die
vaak gewoon doet wat haar
goeddunkt, werd op het congres
allesbehalve aan diggelen gesla
gen. De Zwolse hoofdofficier
van justitie, mr. H.A. Holthuis,
bevestigde het juist. Volmondig
beaamde hij dat het bevoegd
gezag faalt in het leidinggeven
aan de politie.
Over zijn werkgever zei Holt
huis: ,,Het OM mag in vele op
zichten te kort schieten, op één
wapen blijven we meesters: dat
van de cynische zelfanalyse,
waarbij soms de grenzen van
het masochisme worden over
schreden."
Het bevoegd gezag over de
politie (de burgemeesters van
de grootste regiogementen èn
het OM) kregen te horen: ,,Zij
ontberen inhoudelijk de kennis
van het politieapparaat om met
overtuiging leiding te geven en
te sturen. Wel bevoegd, maar
geen gezag."
Holthuis wees erop dat het
bevoegd gezag als gevolg van de
reorganisatie bij de politie er
met de neus op is gedrukt dat
het inderdaad gezag moet uit
oefenen. ,,Het gevolg is dat de
politie welhaast doodgeknuffeld
wordt door het openbaar be
stuur en het OM, die koortsach
tig aan het leidinggeven en stu
ren zijn gegaan. Dat ontwa-
kingsproces gaat tot nu toe zo
ongecoördineerd en ondeskun
dig dat resultaat vooralsnog uit
blijft."
Daar komt volgens Holthuis
nog bij dat het bevoegd gezag
geen duidelijke visie heeft op de
maatschappelijke taak van de
politie. Het openbaar bestuur
ontwikkelt 'een fobie' tegen lan
delijke politiediensten en heeft
de mond vol van 'meer blauw
op straat'. Maar bij het OM
heeft de afkeer van de 'basis
politiezorg' (nauw samenhan
gend met meer blauw stfaat)
juist 'pathologische vormen
aangenomen'.
Met al die ellende is het dus
geen wonder dat de politie
slecht bestuurd wordt. Daar
komt nog bij dat de politie zelf
ook een flinke duit in het zakje
doet. Holthuis: „De politie wil
geen leiding van anderen en
heeft genoeg aan zichzelf. De
politie is ook niet gewend aan
leiding van bovenaf omdat het
bevoegd gezag zich tot voor kort
daar noöit iets aan gelegen
heeft laten liggen".
En omdat hij toch met ieder
een de kachel aanmaakte, kon
deze er ook nog wel bij: „Bin
nen de korpsen is de afstand
tussen leiding en werkvloer zo
groot dat het op louter toeval
berust als de individuele dien
der doet wat de leiding heeft
bedacht."
De conclusie van Holthuis:
„De politie is er erg goed in om
inconsistentie, onduidelijkheid
en botsing van belangen binnen
het bevoegd gezag ten eigen
voordele te gebruiken. Om die
reden lijkt de politie erg geluk
kig met het twee-bazensys-
teem."
Valente moet nu
ook getuigen in
zaak drugbaron
amsterdam anp
Het gerechtshof in Amsterdam
heeft officier van justitie mr. J.
Valente gisteren op de lijst van
getuigen geplaatst in de straf
zaak in hoger beroep tegen een
grote drugbaron. Valente moet
begin januari aan de rechter
uitleggen waarom hij een getui
genverklaring in de zaak heeft
laten vernietigen.
De raadsman van de drugba
ron, mr. P. Doedens, wil er via
het verhoor van Valente ook
achter komen of Justitie deals
heeft gesloten met andere ge
tuigen die belastende verklarin
gen over zijn cliënt aflegden.
Valente zit al een tijdje over
spannen thuis omdat hij meer
dere keren door criminelen ern
stig is bedreigd en er bij hem
thuis gevoelige politie-informa-
tie is gestolen. Samen met een
ambtgenoot was hij belast met
de vervolging van de drugbaron
en een aantal van zijn handlan
gers. De man is door de Amster
damse rechtbank veroordeeld
tot vier jaar cel.
Rechters willen
zichzelf ook
gaan beveiligen
den haag»anp
De Nederlandse Vereniging
voor Rechtspraak gaat met het
departement van justitie over
leggen over een betere beveili
ging van rechters en rechtban
ken.
„Hoewel nog slechts sprake is
van incidenten, is de situatie
toch verontrustend, liet is dui
delijk dal de burger agressiever
geworden is. I Iet blijft niet meer
bij alleen verbaal geweld", aldus
mr. H. Zuur, algemeen secreta-
ris van de vereniging.
Mr. Zuur verwacht dat ook in
oudere rechtsgebouwen nu zo
snel mogelijk bij voorbeeld de
publieke tribune achter kogel
vrij glas zal komen. Nieuwe
rechtbanken worden al zo ge
bouwd dat de zittingszalen ge
scheiden worden van de publie
ke tribune door middel van ko
gelvrij glas. Bij de uitvoering van
dat soort maatregelen is de Ver
eniging voor Rechtspraak echter
niet betrokken.
Eén op de drie mensen wordt jaarlijks slachtoffer van criminaliteit NOS verwijt Endemol spelverruwing
Kerstkaarten zijn taboe
voor gemeente Apeldoorn
De 'harde' misdaad zoals moord, doodslag en andere ge
weldsmisdrijven, neemt in Nederland nog steeds toe. Dit
geldt ook voor autodiefstal. Veel voorkomende delicten
als vernielingen, fiets- en winkeldiefstallen vertonen ech
ter geen stijgende lijn meer. Dit blijkt uit het rapport Cri
minaliteitsbeeld van Nederland 1980-1993, dat vandaag
door het ministerie van justitie is gepresenteerd.
Momenteel wordt jaarlijks zo'n
35 procent van de bevolking
slachtoffer van een of andere
vorm van criminaliteit. Uit het
rapport blijkt dat die mensen
een grote kans maken binnen
een jaar opnieuw getroffen te
worden. Daarbij gaat het vooral
om bewoners en bezoekers van
de grote steden. Mede door de
ze ontwikkeling is de onrust
over criminaliteit sterk toegeno
men. Deze heeft de zorg om
milieuzaken van de eerste
plaats verdrongen.
Met uitzondering van de re
gio Haaglanden concentreert de
criminaliteit zich in en rond de
grote steden. In Amsterdam,
Rotterdam, Den Haag en
Utrecht heeft bijna een kwart
van de geregistreerde criminali
teit plaats. Voor veel vormen
daarvan met name straatroof
en zakkenrollerij is Amster
dam nog steeds de koploper.
Wat opvalt is dat ernstige ge
weldsmisdrijven vooral in ge
meenten met minder dan
50.000 inwoners explosief toe
neemt. Autodiefstal stijgt het
meest in de middelgrote ge
meenten tussen de 100.000 en
250.000 inwoners.
De misdrijven worden vooral
begaan door jongeren. Alleen
bij rijden onder invloed en be
lastingfraude ligt de top bij de
middelbare leeftijdsgroepen.
Misbruik van sociale verzeke
ringen komt vaker voor bij jon
geren, maar echt grote fraudes
komen meer voor bij ouderen.
In de periode 1980-1993 is het
aantal mensen dat per jaar in de
gevangenis zit, toegenomen
met 45 procent tot ruim 37.000.
Maar nog steeds is het aantal
gevangenen per honderddui
zend inwoners laag vergeleken
met de landen rondom ons. De
meeste gevangenen werden
veroordeeld voor geweldsmis
drijven en handel in verdoven
de middelen.
In 1993 werden 90.000 slacht
offers van misdrijven bijgestaan
door Bureaus voor Slachtoffer
hulp. Voor dit jaar wordt ver
wacht dat dit aantal stijgt naar
100.000.
Passagiers zagen precies hoe ramp zich voltrok
NOS-voorzitter A. van der Louw zit helemaal links aan tafel tijdens de
persconferentie, naast hem VARA-voorzitter M. van Dam.
FOTO GPD ROLAND DE BRUIN
NOS-voorzitter André van der
Louw kon zijn woede gisteren
maar nauwelijks de baas. „Als ik
zeg wat ik denk dan is dat niet
in overeenstemming met de
wet." De NOS hield gistermid
dag een ingelaste persconferen
tie naar aanleiding van het be
sluit van Veronica en Endemol
om niet langer een strategische
alliantie aan te gaan met de pu
blieke omroepen, maar in zee te
gaan met het Luxemburgse CL-
T/RTL.
NOS-onderhandelaar Geer-
sing schetste op 8 oktober nog
een buitengewoon droevig sce
nario als de publieke omroepen
niet zouden gaan samenwerken
met Veronica/Endemol. Hon
derden ontslagen, een fors ver
lies aan (reclame) inkomsten,
verlies van sportrechten en on
dermijning van de programma
bladen. Kortom, de publieke
omroepen zouden harde klap
pen oplopen en werden bijge
volg gedwongen met het com
merciële Veronica/Endemol in
zee te gaan.
Nu Veronica/Endemol heeft
afgehaakt, moet de publieke
omroep op eigen kracht verder.
„We zullen alles in het werk
stellen om de sportrechten te
behouden en de totale produk-
tiecapaciteit op te voeren. Bo
vendien zullen we proberen het
draagvlak van de publieke om
roep te vergroten door gesprek
ken aan te gaan met politiek
Den Haag", aldus Geersing.
Van der Louw is woest over
het gedrag van Veronica/Ende
mol. „Ik zal me proberen be
heerst uit te drukken", aldus de
NOS-voorzitter. „In onze ogen
is er sprake van ongebruikelijk
zakelijk handelen, culturele
spelverruwing. Alleen geld gaat
de normen dicteren."
Volgens Van der Louw zal
'een somber medialandschap
ontstaan' als de onderhandelin
gen tussen Veronica/Endemol
en RTL met succes worden af
gesloten. Hij maakte een verge
lijking met Italië, waar de macht
van de electronische media in
slechts enkele handen is. „Er
ontstaat straks een situatie dat
van buitenlandse komaf op Ne
derlands grondgebied opereren
en flink met de geldzak gaan
rinkelen. 1 let lijkt me van grote
betekenis dat wij de strijd met
afsluiten. Want van de nieuwe
combinatie die ontstaat, zal een
enorme dreiging uitgaan."
Volgens NOS-onderhandelaar
Geersing zal serieus worden
overwogen om bij Veronica een
schadeclaim in te dienen, hoe
wel dat vermoedelijk niet zal
leiden tot heropening van tie
gesprekken. „Met een onwillige,
partij ga je niet samenwerken",
aldus Geersing.
foto EPA
heen sterven. Voor me en ach
ter me. Het was de voorzitter
van de vereniging gelukt om uit
de bus te komen. Hij ging op de
weg liggen en stierf", vertelt een
passagier.
Toen de bus na de klap ein
delijk tot stilstand was geko
men, ontstond er volgens Beek
man geen paniek. Ook P. Coe-
nen (49) uit Elburg ervoer dat
zo. „We begonnen met de
noodhamers de ramen in te
slaan om uit de bus te komen.
Want de deuren aan de rechter
kant waren allemaal geblok
keerd. Toen waren er opeens
wat wegwerkers, die in de buurt
bezig waren, ter plekke.
Ze begonnen met kettingzagen
de bomen binnenin weg te ha
len. Daarna konden ze de men
sen bevrijden. Sommigen le
vend, maar een paar waren al
overleden.
Het college van burgemeester
en wethouders van Apeldoorn
heeft deze week besloten geen
kerstkaarten meer te versturen
aan relaties van de gemeente. B
en W vinden het niet verant
woord 10.000 gulden uit te ge
ven aan de kaarten en de ver
zending. Het college rept al
maanden over de verwachte fi
nanciële problemen voor Apel
doorn door de kom
deling van hul rimiii
B en W plaatsen i
tentie in verschil
aan-huisbladeh in
geld dat het colli
bespaart, komt dit
de aan het Citypa-
doorn voor de in
en inloopce
de
vloeit
geld terug in de gei
VVD wil specialisten voor
jongste kinderen basisschool
WD-Kamerlid Rijpstra gistei
in de Tweede Kamer tijdens
overleg met minister Kiizen v
ondetwijs.
•Voor de integratie van kli
ter- en lager onderwijs in I'
via de invoering van tie Wel
het basisonderwijs waren er
aparte bevoegdheden. Rijp*-
wil niet terug naar de vroeg
'kleuterleidster'. Wel vindt
dat lesgeven aan de eerste
groepen specifieke deskunc
heid vereist en dus een ap;i
bevoegdheid vereist.
De regeringspartij WD wil af
van de huidige 'brede bevoegd
heid' in het basisonderwijs
waarmee afgestudeerden van
lerarenopleidingen (PABO) aan
alle groepen les mogen geven.
De partij vindt dal het basison
derwijs aan kwaliteit wint wan
neer studenten aan PABO's zich
specialiseren in het lesgeven
aan de jongste groep van 4 tot 8
jaar of aan kinderen van 8 tot 12
jaar. Die suggestie deed het
„Ik zag dat het fout zou gaan.
We moesten voor de vrachtwa
gen öf vaart minderen öf naar
links uitwijken. Maar dat ge
beurde niet. Ik gaf een gil: 'Kijk
uit, die bomen!' Pas toen stuur
de de chauffeur iets naar links.
Te laat. De uitstekende denne-
stammen boorden zich door de
rechter voorkant van de bus."
Zo beschrijft E. Beekman (53)
uit Elburg het moment dat de
Duitse bus met 55 Nederlanders
zich op de Autobahn even voor
Regensburg in de achterkant
boorde van een zware Duitse
truck met boomstammen. Zes
koorleden die voor in de splin
ternieuwe dubbeldeksbus za
ten, werden door de binnen
dringende boomstammen zo
ernstig gewond dat ze kort erna
overleden.
De mensen achterin de bus
hadden in eerste instantie niet
eens goed in de gaten wat er
precies gebeurd was. „Ik schoof
door de klap wel een stoel naar
voren, maar ik dacht dat het
een noodstop was. De klap was
ook niet echt hard", zegt een
van de passagiers die achterin
zat.
Maar anderen, voorin, zagen
precies hoe de ramp zich vol
trok. „Ik zag de mensen om me