Bomen behangen met matgoud
'Kerstman' zet
gestolen brommer
maar weer terug
Molifanten gaan Herman te lijf
Het Gesprek van de Dag
Naar de knoppen...
Van tovenaar Biotic^
VRIJDAG 9 DECEMBER 1994
Pijnlijke
diefstal
kinderzitje
Wat voor velen al een 'gewone'
Zaak is, draaide voor Elly van
der Voorn uit Ter Aar uit op een
ramp. In Alphen aan den Rijn
Werd haar fiets gestolen. De
fiets was echter voorzien van
een duur kinderzitje, speciaal
vervaardigd voor haar gehandi
capte zoontje.
Het mini-drama voltrok zich af
gelopen maandagmiddag. Na
het winkelen in een supermarkt
aan de Julianastraat in Alphen
aan den Rijn stond Elly van der
Voorn voor een leeg fietsenrek.
Ook na enig zoekwerk (,,Heb ik
hem toch niet ergens anders
neergezet?") kwam de fiets niet
boven water.
Een gestolen fiets is op zich al
lastig, maar in dit geval is de
verdwijning bijzonder verve
lend. Op deze fiets was namelijk
een kinderzitje bevestigd voor
de zevenjarige, gehandicapte
Frank. Het hulpmiddel valt op
doordat het groter is dan nor
male kinderzitjes. Het is uitge
rust met een rechte rugleuning,
pen dik kussen en een zwarte
veiligheidsbeugel.
Naast het nare gevoel en het
ongemak dat de diefstal veroor
zaakt, is er ook nog de geld
kwestie. De kosten lopen aardig
op, want het zitje kost ruim dui
zend gulden. „Deze had ik nog
in bruikleen van de GMD," ver
telt Van der Voorn, „maar voor
een nieuwe moet ik zelf bijbeta
len. Dat gaat dus nog een lieve
duit kosten."
Toch heeft ze het geloof in de
mensheid en de hoop op het
kinderzitje nog niet opgegeven.
„Ik hoop dat degene die mijn
fiets gestolen heeft, goed be
grijpt dat het hier om een ge
handicapt kind gaat. Ik kan me
niet voorstellen dat je zo'n zitje
voor een ander gebruikt. Daar
om wil ik de persoon die het
zitje nu in zijn bezit heeft vra
gen om het terug te brengen.
Het gaat me niet om de fiets, al
leen om het zitje. Leg het des
noods maar anoniem ergens
neer waar het gevonden kan
worden", aldus de teleurgestel
de moeder.
ERIC DE JAGER
Zo werkt dat in de reclame: een goede kreet zegt
meer dan duizenden woorden. Vandaar dat de Ener
gie- en Watervoorziening Rijnland (EWR) een folder
in de bus liet ploffen bij de klanten met de spreuk:
Van nu heeft u de leiding.
Dit om duidelijk te maken dat de burger nu zelf ver
antwoordelijk is voor de veiligheid van de installaties
voor gas, water en elektriciteit. Omdat de verplichte
keuring voor die installaties een tijdje terug is afge
schaft. Dat zijn energiebedrijven, gemeenten en in
stallateurs landelijk overeengekomen.
Van nu heeft u de leiding. Dat wil zoveel zeggen als:
nu mag u bepalen wat u wilt. Dus voor een veilig
heidsadvies over uw boiler hoeft u niet per se naar de
EWR te stappen. U kunt ook een particulier bedrijf
benaderen voor een onderzoekje.
Vroeger was het al een feest op
zich. Als vader, de week voor
Kerstmis, de tuin in draaide met
tussen de snelbinders van zijn
fiets de kerstboom gebonden en
moeder als bij afspraak naar
zolder toog om de piek, de zil
verkleurige ballen en de lichtjes
van het stoflaagje te ontdoen.
Als kind mocht je die goed be
waarde, maar o zo breekbare at
tributen, heel voorzichtig één
voor één door je handen laten
gaan, voordat ze hun vaste
plaatsje in de boom kregen. Een
gebroken bal brak voor even
ook je kinderhartje. Want on
sterfelijk, dat behoorde die
kerstspulletjes toch eigenlijk te
zijn.
Maar goed, dat is nostalgie. Wat
trouwens prima paste bij die
donkere dagen van weleer.
Maar tegenwoordig gaat het an
ders. Weliswaar voert rond
Kerstmis de sfeer van gezellig
heid nog immer de boventoon,
maar tegelijkertijd is het ook
een 'trendy' feest geworden.
Niet alleen omdat het 'bon ton'
is om uit eten te gaan met die
dagen, maar bovendien omdat
de commercie vaste greep heeft
gekregen op de geboortedag
van het kindje Jezus.
De kerstman heeft, naar Ameri
kaans en Engels voorbeeld, ook
in de Lage Landen zijn intrede
gedaan. Cadeautjes onder de
boom zijn onderhand een
'must'. Enfin, daar kan Sinter
klaas van meepraten; hij speelt
allang niet meer de eerste viool
in december. En die boom op
zich, dat symbool bij uitstek van
huiselijkheid, die 'heilige' boom
'van vroeger is ook niet onge
moeid gelaten. Ga er de kerst
markten maar eens op langs.
Die van Griffioen aan de Leidse-
weg is één van de drukstbe-
zochte in de regio. Duizenden
mensen komen hier rond deze
tijd hun inkopen doen. Aange
sloten bij de landelijke keten
van Intratuin is dit Voorscho-
tense bedrijf trendsetter op het
gebied van accessoires voor in
en rond de boom. Al in januari
van het afgelopen jaar is de
'trend' gezet. „Blauw, matgoud
en engelen zijn dit jaar hele
maal in", zegt Coba Griffioen.
Die sinds het verscheiden van
haar man samen met zoon
Sjaak de scepter zwaait over dit
nog alsmaar groeiende tuincen
trum en zijn dertig medewer
kers. Met gepaste trots gaat ze
voor langs de schier eindeloze
uitstallingen van kleur en fleur.
Van ballen, kaarsen, lichtjes,
stalletjes, kunst- en echte bo
men, kerststerren, slingers, zij
den bloemen en noem maar op
of ze hebben het wel. „Leide-
naars", zo weet ze uit ervaring,
„houden van kleurtjes. Dit in te
genstelling tot bijvoorbeeld
Limburgers die veel conserva
tiever zijn in deze. Ik weet dat
van de Intratuin daar en van het
feit dat ik voor de organisatie de
inkoop van tuinmeubelen doe.
Twee jaar terug deden groen en
wit het hier goed, vorig jaar was
rood de trend en nu is het dus
blauw en goud wat de klok
slaat."
Ze houdt stil voor twee wel zeer
opvallend versierde bomen.
„Leuk, hé", zegt ze, wijzend op
de 'gouden' mini-beeltenissen
van de Egyptische farao Toetan -
chamon en koningin Nefertiti
die bij wijze van ballen in de
boom hangen. Ze zijn niet
goedkoop, zo'n 24 gulden per
stuk, maar het baart wel opzien
en het loopt nog ook. Dat geldt
hetzelfde voor deze witte 'frosty'
boom en bijbehorende 'bevro
ren' accessoires. Je kunt hier
natuurlijk eindeloos op voort
borduren. Dat alleen is al een
trend op zich."
In november en december is
het topdrukte aan de Leidse-
weg, „Maar", zegt ze, „het is
weer niet zo dat deze tijd bepa
lend is voor de totaalomzet. We
zijn toch vooral een groen wa
renhuis. Natuurlijk, de pijp
moet roken en Kerstmis vult
wat dat aangaat mooi het gat
tussen de seizoenen. We steken
er veel energie in, geloven in
kwaliteit en proberen voorop te
lopen. We gaan ook weer uit
breiden, want we komen ruimte
tekort."
Het verhaal is duidelijk; stof
heeft, zoals vroeger op zolder,
niet langer vat op kerstbal en
piek. De omloopsnelheid van
nu staat dat op zeker in de weg.
„Een piek?", vraagt ze quasi
verwonderd, „een piek is allang
uit de mode, hoor. Vandaag de
dag hoort er een engel boven in
je blauwe of met goud behan
gen boom."
Edwin de Koe gelooft niet in Sint Nicolaas. Dat is
niet zo gek, want Edwin loopt al 26 jaar op deze
aardbol rond. Hij weet dat je ook het bestaan van
de kerstman met een flinke korrel zout moet ne
men. Deze bebaarde man komt volgens Edwin
alleen op het filmdoek en in tv-programma's
voor. Hoewel, de Heemskerker is deze week even
aan het twijfelen gebracht. Zijn gestolen brom
fiets stond eergisteren weer precies op de plek
waar hij vijf weken geleden was verdwenen. De
afzender, zo las hij op het zadel, was de kerst-
De diefstal vond plaats aan de achterzijde van het
Albert Heijn-filiaal aan de Eksterlaan in Haarlem.
Edwin had de wit/blauwe Puch op zijn tweede
werkdag daar in alle vroegte gestald. Met één slot
vastgeketend aan een regenpijp, een tweede slot
blokkeerde het achterwiel. Voor de dief vormde
dat blijkbaar geen beletsel, want binnen het uur
was de Puch weg. Een zoektocht door de Vogel-
buurt bleef zonder resultaat.
De weken ema legde de groenten- en magazijn
man van AH de afstand naar zijn werk afwisse
lend per bus, fiets of met een geleende brommer
af. Geen ideale oplossing heeft Edwin ondervon
den. „Die brommer hield er mee op, met de bus
reizen is erg lastig en op de fiets doe je er zo'n
vijftig minuten over. Daarom zou ik eind deze
week een tweedehands brommertje kopen."
Maar dat is ineens niet meer nodig. Want vol on
geloof zag Edwin dinsdagochtend bij de regen
pijp achter AH zijn gestolen Puch staan. Niet op
slot en op het eerste gezicht puntgaaf. Wel stond
het zadel wat hoger en was er met pen een bood
schap op gekrabbeld: Geachte brommerliefheb
ber. Neem volgende keer een ander zadel. Met
vriendelijk groeten, de kerstman. „Het is een heel
curieus verhaal, maar ik was allang blij dat-ie te
rug was. Ik heb hem gelijk uitgeprobeerd. Er zat
nog genoeg benzine in om naar Heemskerk te
kunnen rijden."
Edwin kan dankzij 'de kerstman' weer op de
brommer naar zijn werk. „Dat kost je twintig mi
nuten minder dan met de fiets. Bovendien
scheelt het me zes-, zevenhonderd gulden voor
een tweedehands brommer." Bang dat de Puch
opnieuw vyordt gestolen, is hij niet. Bij AH staat
de bromfiets nu veilig in een afgesloten contai-
Grote vraag blijft natuurlijk wie de Puch heeft 'ge
leend' om hem na vijf weken weer terug te geven.
„Ik heb het idee dat iemand voor een bepaalde
tijd een brommer nodig heeft gehad." Een ande
re verstandelijke verklaring heeft Edwin niet. Im
mers de Kerstman bestaat toch niet?
Alleen is dat niet aan te raden, vindt het EWR. Het is
weliswaar niet verplicht meer om die organisatie te
raadplegen, maar wel zeer raadzaam. Dus rijden er
nu bussen rond in Leiden die zijn beplakt met de
tekst. Naar de knoppen., .of naar de EWR. Oftewel: als
u in geval van problemen met uw installaties niet
naar die instantie toestapt, zou u wel eens narigheid
kunnen krijgen. Of anders geformuleerd: particuliere
installateurs helpen uw installatie naar de knoppen.
Daarom rijden die bussen nu rond. Om de klant te
waarschuwen.
„Ja, dat is duidelijk", verklaart voorlichter Jan van der
Erf. „Als je een campagne opzet, is één bericht niet
voldoende. Dat blijft maar bij een bepaald deel han
gen. Daarom hebben we tal van activiteiten om de
mensen duidelijk te maken dat keuring niet langer
verplicht is. Waaronder het beplakken van bussen."
Heel begrijpelijk. Alleen klinkt de tekst op de bus aan
merkelijk agressiever, dan de kreet in de folder. „Het
is concretere taal", verklaart Van der Erf. „We maken
zo duidelijk dat wij adviseren. Keuring mag dan wel
niet meer verplicht zijn, het is van belang dat de
mensen weten dat we ons niet helemaal terugtrek
ken. Weet u trouwens dat ze altijd onze storingsdienst
kunnen bellen? Als ze het water vies vinden smaken.
Of als ze gas in huis ruiken."
Mooie kreten. Maar ja, zo gaat dat in de reclame.
Toch blijft het wennen, een commerciële EWR.
Êngelen zijn dit jaar in. Net als blauwe en matgouden kerstballen. Een beeld van de kerstmarkt bij Griffioen in Voorschoten. foto hielco kuipers
Van landloper
tot 'meneer'
De 'slechtst geklede man'
van Leiden kan binnen een
handomdraai verworden tot
de 'best geklede man' van
Leiden. Althans als hij zich
morgen rond half drie 's
middags in die beroerde
hoedanigheid durft te verto
nen in de buurt van Nieuwe
Rijn 55. Daar namelijk opent
d Alessandro voor het eerst
zijn poorten, een nieuwe
zaak in het centrum die be
taalbare Italiaanse herenmo
de aan de man gaat brengen.
Ter gelegenheid van de ope
ning leek het eigenaar Toon
Mans wel een leuk idee om
een verkiezing te houden en
daar een dergelijke prijs aan
te verbinden. Wie als een
landloper het pand betreedt,
maakt kans als een heer weer
huiswaarts te keren.
Toon Mans rekent morgen
op een flinke toeloop van
studenten. „Maar de verkie
zing staal open voor ieder
een, hoor", verzekert de joli
ge ondernemer desgevraagd.
Die voor zijn jury in elk geval
de 'slechtst geklede man' van
Delft, oud-wethouder Cees
Waal en een aantrekkelijke
dame heeft gestrikt.
Een 'kinderboek' over genetische manipulatie...
Het was zo gezellig in Dierland, het land
waar uitsluitend dieren wonen. Alle dieren
konden rustig gaan slapen. Geen jagers,
geen vleeseters en geen dieven die de eie
ren onder de kip d'r billen vandaan pikten.
Het was heerlijk totdat tovenaar Biotic voet
aan land zette. Hij veranderde de koeien
waardoor ze opeens medicijnen in hun
melk maakten. Het manipuleren ging niet
helemaal goed, want de kalfjes werden plot
seling allemaal met kromme pootjes gebo-
Biotic zorgde er ook voor dat olifanten zich
als mollen gingen gedragen. Heel handig,
want de molifanten, zoals de nieuwe bees
tesoort heet, kunnen heel snel grote gangen
graven. Maar de dieren kwamen in opstand
en leeuwekoningin Leonie stuurde Biotic
weg. Eind goed al goed. Moraal van dit ver
haal: blijf met je tengels van dieren af.
Na de volwassenen worden nu ook de kin
deren ingeschakeld in de strijd tegen het
manipuleren van dieren. Dat de Dierenbe-
schenning de genetisch gemanipuleerde
stier He.rman niet ziet zitten, was de oude
ren langzamerhand wel duidelijk. Herman,
het produkt van het Leidse biotechnologi-
sche bedrijf Gene Pharming, maakt dank zij
de ingrepen van technici, een melkeiwit dat
niet van nature in koeiemelk voorkomt en
dat een genezende werking heeft. De Die
renbescherming protesteert hiertegen met
een poster met een vrouw met twee uiers in
plaats van borsten.
Kinderen zijn nog onwetend van de wreed
heden van de 'manipulanten'. Wat de Die
renbescherming betreft komt daar nu een
eind aan. Die instantie heeft samen met de
Algemene Spaarbank van Nederland het
boekje De Molifantjes van tovenaar Biotic
op de markt gebracht. 'Geschikt' voor kin
deren vanaf vijfjaar.
Het is, op eigen initiatief, geschreven door
Niko Koffeman en geadopteerd door de
Dierenbescherming. Een boekje waarin de
mensen als afgrijselijke wezens worden af
geschilderd; ze vreten dieren op, schieten
ze voor de lol af en jatten melk en eieren.
En of dit allemaal nog niet erg genoeg is,
komt er een tovenaar Biotic. Biotic - in 'de
grote mensenwereld' te vertalen als het
Leidse bedrijf Gene Pharming van de stier
Herman - verandert de erfelijke eigen
schappen van dieren. Hij kan vleermuizen
de eigenschap van glimwormpjes geven,
maakt van goudkevers koeien met gouden
horens en olifanten verandert hij in mollen.
Met de behandelde koeien loopt het niet
goed af en alsof dat niet genoeg leed is voor
het kinderhart is, gaat Biotic toch door met
de experimenten. De molifanten worden
opgesloten in stqllen en mogen niet meer
naar buiten. Misère alom. De baas van de
dieren, Koning Leo, laat Biotic zijn gang
gaan omdat de tovenaar hem overlaadt met
cadeaus. Het sprookje loopt uiteindelijk
toch goed af doordat Koningin Leonie een
stokje steekt voor het gemanipuleer en de
dieren tot opstand aanzet.
Het eind mag dan goed zijn, De Molifantjes
is toch een heel naar verhaal. De Dierenbe
scherming zegt zelf absoluut niet op een
kinderhart te willen trappen. Ze stonden
met de rug tegen de muur en moesten het
boekje wel uitgeven. In Frankrijk namelijk
was het biotechnologische bedrijf Lima-
grain zelf naar de Europese basisscholen
gegaan om de jeugd te vertellen welke goe
de dingen er met genetische manipulatie
bereikt kan worden. „Ze maken de kinde
ren wijs dat radijsjes alleen gelukkig en ge
zond kunnen zijn als ze genetisch gemani
puleerd zijn."
De Dierenbescherming moest dus wel de
tegenaanval inzetten, zo meldt ze, en ge
bruikt daarvoor dit horrorsprookje. Een te
genaanval op Herman met Molifanten.
Geen gekke keuze, want de manier waarop
die tegenaanval wordt uitgevoerd, doet
denken aan de bekende olifant in de porce-
leinkast. 'De koeien kregen allerlei injecties.
Ze waren dat niet gewend, maar ja, het
moest van de koning en het was voor een
goed doel.'
Elze Boshart van de Dierenbescherming
wuift de kritiek - moet dat nou, jonge kin
deren zo vroeg al 'erfelijk' te belasten met
dit soort enge verhalen - achteloos weg.
„Kinderen moetje vertellen van de dingen
die in de wereld gebeuren. Het is inderdaad
een naar verhaal. Maar Roodkapje met de
boze wolf was ook niet zo leuk. We willen ze
aan het denken zetten, de discussie over
misbruik van dieren aanzwengelen. Dat
kunnen ze best hebben. Ze zien immers
ook op de televisie van allerlei narigheid
zoals oorlog en hongersnoden. Nee, dit kan
best."
De tijd dat een kind onschuldig buiten kon
spelen, zich nog lang niet bewust van die
nare grote-mensenwereld, lijkt voorgoed
voorbij. Wee de kinderen van nu. Gemani
puleerd van jongs af aan.
MONICA WESSEUNG
NIko koffeman
