Moderamen tegen zendtijd
voor Gereformeerde Bond
Hour of Power' nu ook in bioscoop
Kerk Samenleving
Turkse imamopleiding voor jongens
uit Nederland een 'noodoplossing'
Amerikaanse theologe
in top van Wereldraad
Staalsett
lid van
Nobelcomité
Novemberweer
DONDERDAG 8 DECEMBER 1994
BUITENLAND KORT
Overleden
De vroegere operrabbijn in
Frankrijk, Jakob Kaplan, is op
99-jarige leeftijd in Parijs
overleden. Dit heeft de fami
lie bekendgemaakt. Toen hij
op 7 november jarig was, had
hij nog tegen z'n kinderen
gezegd: „Ik word wel hon
derd." Kaplan was van 1955
tot 1981 opperrabbijn. De
Joodse gemeenschap in
Frankrijk is met 700.000 le
den de op één na grootste
van Europa. Alleen in Rus
land wonen meer joden. In
de Eerste Wereldoorlog raak
te hij als infanterist gewond.
Hij weigerde een post als le
geraalmoezenier, maar vocht
door. Voor zijn moed kreeg
hij later een onderscheiding.
2üjn loopbaan als rabbijn be
gon in 1922 in Mulhouse. In
1929 keerde hij terug naar
zijn geboortestad Parijs. Tij
dens de Tweede Wereldoor
log protesteerde hij krachtig
bij het Vichy-bewind tegen
de anti-joodse politiek. In
1944 werd hij operrabbijn
van Parijs. Kaplan heeft voor
al v^el gedaan voor betere re
laties met de kerken. Hij
heeft in het openbaar discus
sies gevoerd met de rooms-
katholieke theoloog Jean Da-
niélou. Verder heeft hij boe
ken over het
schreven.
Chinese predikant
Yang Yudong, predikant van
de Gangwashi-gemeente in
Peking, is door de regering
afgezet. Ook de kerkeraad
werd ontbonden. Dit meldt
de South China Morning
Post in Hongkong. Afgelopen
zondag werd de 73-jarige
predikant door 200 politie
agenten en functionarissen
van de Drie-Zelf-Beweging
gedwongen zijn ontslag in te
dienen. De secretaris-gene
raal van deze beweging, ds.
Yu Xinli, werd als zijn opvol
ger geïnstalleerd. De Drie-
Zelf-Beweging wordt als con
troleorgaan van de Chinese
regering beschouwd. Op
zondag 30 oktober had Yu
Xinli onder bescherming van
enkele tientallen politieagen
ten de gemeente bezocht.
Daar had hij medegedeeld
dat Yang Yudong wegens zijn
leeftijd moest aftreden en dat
hij zelf hem zou opvolgen.
De kerkeraad, die na de
dienst bijeenkwam, verwierp
het ontslag van Yang en de
gedwongen aanstelling van
Yu. De Chinese autoriteiten
probeerden al enige tijd ds.
Yang af te zetten. In 1990
werd hij bekend door zijn
steun aan de democratise
ringsbeweging. De Gangwas-
hi-gemeente in Peking klaagt
al jaren over dreigementen
en andere pesterijen.
Kerkelijk huwelijk
De Anglicaanse Kerk van En
geland wil dat er een einde
komt aan het verbod op het,
kerkelijk huwelijk voor men
sen die gescheiden zijn. De
generale synode heeft de bis
schoppen opgedragen zich
ernstig te bezinnen op deze
algemene maatregel. De ver
gadering hoopt dat er een al
gemene regeling komt die
onder bepaalde omstandig
heden een kerkelijk huwelijk
voor gescheidenen toestaat.
Begin jaren tachtig konden
de bisschoppen het over de
kwestie niet eens worden,
met als gevolg dat in het ene
bisdom aanzienlijk meer uit
zonderingen op de regel mo
gelijk zijn dan in het andere.
Volgens aartsbisschop John
Habgood van York is de kans
dat de bisschoppen dit keer
overeenstemming bereiken,
aanmerkelijk toegenomen.
De kerkleiders hebben im
mers enkele jaren geleden
ook toegestaan dat geschei
den en hertrouwde mannen
tot priester kunnen worden
gewijd.
De religieuze middelbare school
in Turkije die Turkse jongens
een basisopleiding tot imam
geeft, is een 'noodoplossing'.
Jongens die imam willen wor
den moeten in Nederland isla
mitisch voortgezet onderwijs
kunnen volgen. Dat zegt Hasan
Yar, coördinator van de hogere
beroepsopleiding islam die in
september aan de Hogeschool
Holland in Diemen van start
gaat.
Yar reageerde op het recente
besluit van de Turkse Nationale
Veiligheidsraad om de speciale
religieuze middelbare school
nabij de Zuidturkse plaats Ana-
mur toestemming te geven haar
leerlingen Nederlandse taalles
aan te bieden. Volgens hem was
het beter geweest om zo'n
school in Nederland te vestigen.
Zijn voornaamste bezwaar is
dat de jongens door hun verblijf
in Turkije kunnen vervreemden
van de Nederlandse samenle
ving.
De school in Turkije, die uit
sluitend is bestemd voor Turkse
jongens uit Nederland, telt nu
108 leerlingen. Na het beëindi
gen van hun vierjarige oplei
ding, die in het Nederlands,
Turks en Engels wordt gegeven,
is het de bedoeling dat zij naar
Nederland terugkeren. Ze zijn
dan niet theologisch geschoold,
maar kunnen in moskeeën wel
aan de slag als gebedsvoorgan
gers.
De school is opgericht door
het Turkse directoraat voor
godsdienstzaken (Diyanet), dat
in Nederland door de Islami
tische Stichting Nederland
(ISN) wordt vertegenwoordigd,
en de Turkse Islamitische Cul
turele Federatie (TICF).
„Ik begrijp niet
oprichters die school zo snel
hebben gesticht", aldus Yar.
Volgens hem is uit gesprekken
gebleken dat ook de ISN het
idee van een islamitsche mid
delbare school steunt. „Het kli
maat is daar rijp voor." Yars
ideaal is een volwaardige Ne
derlandse imamopleiding, waar
een Nederlandse versie van de
islam gestalte krijgt, en die niet
vanuit de herkomstlanden van
de moslims in Nederland gedic
teerd wordt.
Yar is niet bang dat de Turkse
school zijn HBO-opleiding is
lam in de wielen rijdt. De studie
aan de Hogeschool Holland
leidt niet op tot imam, maar tot
docent islam in het voortgezet
onderwijs. Afgestudeerden van
de Turkse school zijn wel van
harte welkom hun vorming in
Diemen voort te zetten, bena
drukte hij.
GENEVEEPD
De Amerikaanse theologe Mary
Ann Lundy, lid van de Presby
teriaanse Kerk, is benoemd tot
plaatsvervangend secretaris
generaal van de Wereldraad
van Kerken. Dit heeft de We
reldraad bekendgemaakt.
Lundy is docente aan de
Universiteit van Hartford, Con
necticut. Na heftige controver
ses over een vrouwenconferen
tie trad ze in mei af als staflid
van de Presbyteriaanse Kerk in
de Verenigde Staten.
Behoudende presbyterianen
hadden de organisatoren ver
weten dat de conferentie tot
ketterij, de aanbidding van go
dinnen en lesbische liefde had
aangezet. De 2000 deelneem
sters aan de conferentie, die in
het kader van de oecumeni
sche vrouwendecade werd ge
houden, hadden zich beraden
over een niet-seksistische taal
over God.
Lundy, die in haar kerk voor
mensenrechten en de positie
van vrouwen en vluchtelingen
ijverde, volgt dr. Mercy
Oduyoye op. Na zeven jaar de
ze functie te hebben bekleed,
keert de Ghanese theologe te
rug naar haar geboorteland. In
1990 verleende de Universiteit
van Amsterdam haar een ere
doctoraat.
Dr. Wesley Ariarajah, afkom
stig uit Sri Lanka, is naast Lun
dy de andere plaatsvervangend
secretaris-generaal. Sinds be
gin 1993 is de Duitser dr. Kon-
rad Raiser secretaris-generaal
van de Wereldraad, waarbij 324
anglicaanse, orthodoxe en pro
testantse kerken zijn aangeslo-
Het moderamen van de sy
node van de Nederlandse
Hervormde Kerk (NHK)
vindt het 'ontoelaatbaar'
dat de rechtervleugel van
die kerk, de Gereformeerde
Bond, zelfstandig radio
zendtijd heeft aangevraagd
via de Evangelische Om
roep (EO). De Gerefor
meerde Bond brengt daar
mee de eenheid van de
NHK in gevaar, verklaarde
synodevoorzitter ds. W.
Beekman.
LEIPSCHENDAM ANP
De Gereformeerde Bond heeft
zich bij de Stichting zendtijd
voor de kerken (SZK) gevoegd,
die in november besloot om
haar zendtijd op radio en televi
sie niet langer door de IKON
maar door de EO te laten ver
zorgen. De NHK handhaaft de
samenwerking met de IKON.
Bij de SZK zijn de Gerefor
meerde Kerken Vrijgemaakt, de
Christelijke Gereformeerde Ker
ken, de Nederlands Gerefor
meerde Kerken, de Unie van
Baptistengemeenten en de
Bond van Vrije Evangelische
Gemeenten aangesloten. Alleen
de laatste wil de band met de
IKON handhaven. Behalve de
Gereformeerde Bond hebben
drie koepels van evangelische
gemeenschappen zich onlangs
bij de SZK gevoegd. In de SZK
participeren nu zestien kerken
en kerkelijke organisaties, die
inmiddels bij het Commissari
aat voor de media een aanvraag
voor zendtijd via de EO hebben
ingediend.
Onvrede met het vrijzinnige
programmabeleid van de IKON
ligt ten grondslag aan de voor
genomen overstap van de SZK.
Meer ruimte voor 'schriftgetrouwe verkondiging via de media' wordt
door ir. J. van der Graaf toegejuicht. foto henk bouwman
Hoewel de bemoeienis van de niet meer behelst dan de tech-
IKON met de kerkelijke zendtijd nische verzorging van de uit
zendingen, voelen de aangeslo
ten kerkgenootschappen meer
voor samenwerking met de ver
wante EO. Wat er van het over
heidsgeld voor kerkelijke zend
tijd overblijft, besteedt de IKON
namelijk aan eigen program
ma's, die de behoudende ker
ken een doorn in het oog zijn.
Het hervormde moderamen
wil dat de Bond de aanvraag in
trekt. Beekman hééft de voorzit
ter van de Bond, ds. C. van den
Bergh, om een gesprek over de
kwestie gevraagd. Volgens
Beekman plaatst de Gerefor
meerde Bond zich met zijn ei
genmachtige optreden buiten
de NHK. „Als er kritiek is op het
beleid van de IKON, dienen de
gesprekken daarover in de sy
node gevoerd te worden", aldus
de synodevoorzitter.
Ir. J. van der Graaf, secretaris
van de Gereformeerde Bond,
verbaast zich over de kritiek van
Beekman. Volgens hem is het
hervormde moderamen al op
29 november schriftelijk van het
besluit van de Bond op de
hoogte gesteld. „Wij voelen ons
op geen enkele manier gebon
den aan de IKON. In de her
vormde synode is de IKON
sinds jaar en dag een zeer om
streden club. Maar de kritiek
was altijd aan dovemansoren
gericht. De omroep blijft pro
gramma's maken die zeer
schokkend zijn voor de rechter
vleugel van de Nederlandse
Hervormde Kerk. Ook Beekman
weet hoe de IKON bij de Gere
formeerde Bond ligt."
Van der Graaf vindt niet dat
de Gereformeerde Bond met
zijn aansluiting bij de SZK de
eenheid van de NHK aantast.
„Als er meer ruimte komt voor
schriftgetrouwe verkondiging
via de media, dan kan ik dat al
leen maar toejuichen.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen: te Hardegarijp: P.F. Goe-
dendorpte Deurne en Helenaveen,
die dit beroep heeft aangenomen.
Bedankt: voor Workum-lt Heidenskip:
dr. J.W. Kirpestein te Gouda.
Toegelaten tot de evangeliebediening
en beroepbaar: mevr. P.N. Renes,
Kempen 80, 2036 EM Haarlem, tel:
023-363797.
ONAFH. BAPTISTEN GEMEENTEN
Aangenomen naar Amsterdam: P.D.
Bouwman te Groningen.
NED.GEREF. KERKEN
Aangenomen: naar Baarn e.o.: M.
Janssens te Alphen aan den Rijn.
Bedankt: voor Voorthuizen: drs. A.
Boshuizen te Amsterdam-Tui nste-
den-Zuid-West.
GEREFORMEERDEGEMEENTEN
Beroepen: te Sioux Center (USA):
C.A. van Dieren te Stolwijk; te Veen-
endaal: P. Mulder te Capelle aan den
IJssel/Middelwatering.
De Noorse lutherse theoloog
Gunnar Staalsett is toegetreden
tot het comité dat jaarlijks be
slist over de toekenning van de
Nobelprijs voor de Vrede. Het
Noorse parlement koos
Staalsett tot opvolger van de in
oktober teruggetreden oud-mi
nister Kaare Kristiansen.
Kristiansen trok zich terug
omdat hij zich niet kon vereni
gen met het besluit om de No
belprijs dit jaar mede aan Arafat
toe te kennen. De PLO-leider
neemt de prijs zondag samen
met de Israëlische premier Ra
bin en diens minister van bui
tenlandse zaken Peres in ont
vangst.
Staalsett (59) was tussen 1984
en 1990 al lid van het Nobelco
mité. Hij nam eind oktober af
scheid als secretaris-generaal
van de Lutherse Wereldfedera
tie, een functie die hij sinds
1985 bekleedde. Hij is nu rector
van het Seminarie voor prakti
sche theologie aan de Universi-
i Oslo.
Het programma 'Hour Of Power' (Uur
van Kracht) van de Amerikaanse tv-pre-
diker Robert Schuller wordt komende
zondag op proef in een theater in Veen-
endaal uitgezonden. Als de proef slaagt,
zal in het
kondiging elke zondag plaatsvinden.
'Hour of Power' is weliswaar op de ka
bel via Euro 7 te zien, maar deze zender
kan niet overal in Nederland worden
ontvangen. Tot eind vorig jaar was het
programma via Super Channel te bekij
ken. Nadat NBC deze zender overnam,
kwam daaraan een einde. De uitzendin
gen via RTL-V, vorig jaar oktober en no
vember, werden beëindigd wegens de
hoge kosten.
Bovendien blijkt uit reacties dat men
sen graag samen kijken, luisteren en
meezingen. Na de dienst in theater De
Lampegiet in Veenendaal bestaat de mo
gelijkheid tot napraten en contacten leg
gen. Dit sluit aan bij de opvatting van
Schuller om kijkers in kringen van hoop
te verenigen.
De boerenzoon van Nederlandse af
komst, die predikant van de Hervormde
Gemeente in Los Angeles is, begon in
1950 in Chicago. Enkele jaren later ging
hij naar California, waar hij zijn preken
vanaf het dak van een snackbar in een
drive-in-bioscoop hield. In 1980 bouwde
hij de Crystal Cathedral, een reusachtige
glazen kerk, vlakbij Disneyland in Los
Angeles. Zijn tv-programma, waarmee
hij een kwart
miljoenen
ken.
Dit voorjaar werd in Lisse een oranje
tulp naar Robert Schuller genoemd. Dit
is een tulp in dienst van het Koninkrijk
Gods, zei W. van den Akker, werkzaam
bij bloembollenkweker J. Uittenbogaard
in Noordwijkerhout. Van den Akker had
voorgesteld de tulp, die Uittenbogaard
na twintig jaar kruisen en selecteren ont
wikkelde, naar Schuller te noemen. Het
is een goede tuintulp die lang meegaat.
HET WEER
Het blijft de rest van deze week
puur herfst; we kunnen eigenlijk
nog het beste spreken van novem
berweer omdat het temperatuur-
peil onveranderd hoog blijft. Giste
ren passeerde het front van een
diepe 'oceaanreus' bij IJsland, die
tijdelijk een kerndruk van 942 mil
libar bereikte. Het was de diepste
en meest omvangrijke depressie
van het winterseizoen tot dusverre.
Toch viel het in ons land met de
wind en regen nog wel mee. Het
wolkenpakket van het front rafelde
uiteen; de neerslag bleef beperkt
tot enkele millimeters. Vandaag
bereikt de Atlantische straalstroom
volle oorlogssterkte. Onder beheer
van de oude 'moederdepressie' bij
IJsland is een razendsnelle rands-
toring de oceaan overgetrokken. De
lagedrukkern (975 millibar)
scheert langs Schotland naar Zuid-
Noorwegen en daar voelen we van
daag de hete adem van.
Niet alleen is het met 10 a 11 gra
den weer eens boterzacht voor de
cember, maar bovendien bereikt
de wind aan de noord- en westkust
enige tijd stormkracht. Een pittig
regengebied maakt het onstuimige
plaatje compleet. Ondanks de ster
ke bovenstroming boven ons land,
duurt het nog geruime tijd voordat
de neerslagzone voorbij is. Het
front 'sleept', omdat het evenwijdig
ligt aan de heersende hoogtewind.
Zo'n vertraging in de voortgang van
een regengebied kan veel neerslag
opleveren. Waarschijnlijk duurt het
tot morgenochtend- of middag
voordat droger en rustiger weer ons
land heeft bereikt. De zachte lucht
wordt dan tijdelijk vervangen door
een polair beeld met felle opklarin
gen, stapelwolken en kans op een
regen- of hagelbui. Het voelt bij 9
graden relatief fris aan.
Tijdens het weekeinde bereikt de
decemberwarmte een nieuw hoog
tepunt. Subtropische lucht, afkom
stig uit het Azorengebied, spoedt
zich zaterdag naar de Noordzee,
voorafgegaan door een regenge
bied. Het lijkt opnieuw een winde
rig weekeinde te worden'en de
temperatuur loopt verder op naar
circa 12 graden; in de nacht wordt
het nauwelijks minder zacht. Win
terkou treffen we nog wel aan in de
traditionele gebieden. In het mid
den en noorden van Scandinavië,
alsmede een groot deel van Oost-
Europa heerst een winterkou, die
vrij normaal is voor die gebieden.
Er zijn geen signalen, die wijzen op
een uitbreiding in onze richting.
Het vorstgebied boven Noord-Euro
pa moet zelfs nog terrein prijsge-
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
vrijdag.
Noorwegen:
Vandaag een harde
denwind en langs c
perio
regen. Mor
en toe regen. Middagtem-
peratuur langs de kusten
enkele graden boven nul,
elders ongeveer -3 graden.
Bewolkt en vandaag af en
toe regen, in het midden
en noorden sneeuw. Mor
gen opklaringen en langs
de Botnische Golf nog af
en toe sneeuw. Middag-
temperatuur van +4 in het
Denemarken:
Vandaag bewolkt en re
gen. Harde tot stormachti
ge zuidenwind. Morgen af
en toe zon en kans op een
bui. Minder wind. Middag-
temperatuur rond 5 graden.
Engeland, Schotland, Wales en Ierland:
Vandaag wolkenvelden en buien, soms
met onweer. In Schotland mogelijk met
stormachtige wind en enige tijd regen.
Morgen minder wind, perioden met zon
en enkele buien. Middagtemperatuur
vandaag van 5 graden in het noorden tot
11 in het zuiden. Morgen in het noorden
enkele graden warmer.
België en Luxemburg:
Bewolkt en geruime tijd regen. Plaatse
lijk valt flink wat regen. Middagtempera
tuur rond 10 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Vandaag in het oosten af en toe zon.
Vanuit het westen toenemende bewol
king gevolgd door geruime tijd regen of
motregen. Langs de kust staat vandaag
een stevige wind. Middagtemperatuur
rond 13 graden.
In het noorden geregeld wolkenvelden
en mogelijk wat regen; naar het zuiden
toe droog en geleidelijk meer zon. Plaat
selijk mist. Maximumtemperatuur langs
Spanje:
In de noordelijke helft geregeld wolken
velden en rond het Cantabrisch'gebergte
kans op regen. Aan de Costa's in het
zuidoosten en zuiden droog en vooral
morgen flinke perioden met zon. Mid
dagtemperatuur langs de Atlantische
kusten en aan de Costa's in het oosten
rond 17 graden, aan de Costa Blanca en
Costa del Sol iets hoger; maxima in het
innenland rond 13 graden.
"'7'
20 A
IrY -
19
bewolkt
^onweer
-W-warmtefront
J# regen
sneeuw
T- koufront
J°P»»'i"g«
hagel
l lagedruk
h hogedruk
19 temperatu
r '100°' hertopascal
Neerslagkans
Minimumtemp.
Middagtemp.
Wind
WEERRAPPORTEN
VRIJDAG 9 DECEMBER 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 08.35 Zon onder 16.25
Maan op 12.28 Maan onderOO.OO
Waterstanden Katwijk
Hoog water 07.48 20.08
Laag water 03.36 15.51
Weerrapporten 07 december 19 uur:
Amsterdam half bew.
Deelen regen
w 7 10 5 0.9
Maximumtemperatuur ongeveer 24 gra-
Zuid-Frankrijk:
Wolkenvelden, in de meest zuidelijke
departementen vooral morgen ook wat
zon. Vandaag in de Franse Alpen boven
de 1200 meter eerst kans op sneeuw;
verder op de meeste plaatsen droog.
Middagtemperatuur vandaag van circa
12 graden rond Bordeaux en Lyon tot
plaatselijk 16 in het uiterste zuiden;
morgen overal iets warmer.
Mallorca en Ibiza:
Vandaag eerst nog enkele wolkenvelden
en een kleine kans op een bui. Verder
perioden met zon en droog. Middagtem
peratuur ongeveer 19 graden.
Italië:
Vandaag flink wat wolkenvelden en voor
al in de westelijke kustgebieden kans op
buiige regen, misschien ook onweer.
Morgen in het uiterste zuiden nog wei
nig verandering, elders wat meer zon en
op veel plaatsen droog. In de Po-vlakte
op beide dagen kans op mist of laaghan
gende wolken. Middagtemperatuur yan
7 graden hier en daar in het noorden tot
17 graden ten zuiden van de Ro-
Luxemburg regen
Madrid half be
Malaga half be
