Di Pietro schokt Italianen
CVSE-top strandt op Bosnië
Honger bedreigt
inwoners Bihac
Einde aan te hoog gespannen verwachtingen
Buitenland
Japan niet blij met
nieuw walvisreservaat
'Uitgestorven' buideldier
aangetroffen in Australië
Spannende
uren voor
cruiseschip
Gevoelige
nederlaag
voor Major
Antibiotica
verliezen
hun effect
WOENSDAG 7 DECEMBER 1994
AFP Agence France Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated
Press DPA Deutsche Presse Agentur GPD Geassocieerde Pers Diensten Ind The
Independent IPS Inter Press Service RTR Reuter UPl United Press Internatioi
Gorbatsjov wil terug aan de top
Dubai Michail Gorbatsjov, voormalig president van de Sovjetu
nie, wil na de verkiezingen van 1996 Boris Jeltsin opvolgen als
president van Rusland.Ik besteed veel aandacht aan dit onder
werp", zei hij vanochtend op een persconferentie in Dubai. Gor
batsjov trad af als president van de Sovjetunie toen die unie in
1991 uiteenviel. Jeltsin bleef president van Rusland. Ooit waren
de twee bondgenoten, maar de afgelopen jaren heeft Gorbatsjov
scherpe kritiek op Jeltsin geuit.
Lloyd Bentsen stapt op
Washington De Amerikaanse minister van financiën, Lloyd
Bentsen, heeft gisteren aangekondigd dat hij over twee weken
opstapt. Dat is een gevoelig verlies voor president Bill Clinton,
voor wie Bentsen een van zijn trouwste en meest gezaghebben
de economische adviseurs is. Bentsen (73) zal worden opgevolgd
door Robert Rubin, momenteel voorzitter van de Nationale Eco
nomische Raad, Clintons belangrijkste economische advies
groep.
Ierland wellicht snel naar stembus
londen De besprekingen over een nieuwe coalitie van de Ierse
Labour-partij en Fianna Fail zijn gisteren mislukt. Labour-leider
Dick Spring ziet geen basis meer voor samenwerking na nieuwe
beschuldigingen dat Fianna Fail is betrokken bij het toedekken
van een ontuchtzaak met kinderen en het parlement daarover
misleidde. Het afbreken van de gesprekken gebeurde enkele
uren voordat het parlement naar verwachting Fianna-Fail-leider
Bertie Ahem zou kiezen tot nieuwe premier. Vervroegde verkie
zingen lijken de waarschijnlijkste stap om de drie weken duren
de politieke crisis op te lossen.
Orthodoxe Kerk handelde in wodka
minsk» De Orthodoxe Kerk van Wit-Rusland (Belarus) heeft on
der de firmanaam Diakonija in wodka gehandeld. De Witrussi-
sche regering heeft hier een einde aan gemaakt. De vorige rege
ring had de Kerk een handelslicentie gegeven om geld voor
diakonaal werk te verwerven. Van de winst zou een Huis der
barmhartigheid in Minsk worden gebouwd. De eerste steen
daarvan is echter nog niet gelegd. De regering heeft de winst, die
dit jaar al bijna drie miljoen gulden bedroeg, in beslag genomen.
Afslanken obsessie voor Amerikanen
Washington Afslanken is voor de Amerikanen de obsessie
nummer een, zowel bij volwassenen als jongeren. Om een paar
kilo kwijt te raken, besteedt de bevolking van de Verenigde Sta
ten jaarlijks 33 miljard dollar, ruim 58 miljard gulden, aan diëten
en cursussen. Volgens onderzoekers van de Universiteit van Ca-
lifornië is in Amerika 35 procent van de vrouwen en 31 procent
van de mannen te dik. De paar volhouders die een dieet afma
ken, verliezen gemiddeld niet meer dan tien procent van hun ki
lo's. Twee derde van hen is binnen een jaar echter weer bij het
oude gewicht, terwijl na vijfjaar iedereen die een dieet volgde
weer even dik is als voor het afslanken.
Vrachtwagen ramt restaurant in Andorra
andorra-la-vella In Andorra-la-Vella, de-hoofdstad van Andor
ra, zijn gisteren negen mensen omgekomen toen het restaurant
waarin zij zich bevonden werd geramd door een vrachtwagen.
Zeker vijftig mensen raakten gewond. De met suiker geladen
vrachtwagen ging op een steile helling in de hoofdstraat, de
Avenue Charlemagne, plotseling door de remmen.
Iraniër krijgt levenslang
parijs Een Franse rechtbank heeft gisteren de Iraniër Ali Vakili
Rad tot levenslang veroordeeld wegens moord op de voormalige
premier Shapur Bakhtiar in 1991. Een tweede Iraniër kreeg tien
jaar wegens medeplichtigheid, een derde werd vrijgesproken.
Volgens de aanklagers handelden de moordenaars in opdracht
van het fundamentalistische bewind in Teheran.
Khamenei geestelijk leider sji'ieten
teheran Iran heeft zijn geestelijk leider Ali Khamenei benoemd
tot hoogste leider van alle sji'ieten in de wereld. Khameini volgt
de vorige week overleden groot-ayatollah Ali Araki op. De hoog
ste sji'ietenleider of marja ala wordt van oudsher gekozen door
en uit de groot-ayatollahs vêrbonden aan seminaries in de heili
ge steden Qom in Iran en Najaf in Irak. De theocratische rege
ring van Iran heeft Khamenei vast naar voren geschoven als lei
der van de ongeveer honderd miljoen sji'itische moslims in de
wereld.
Gerespecteerde anti-corruptierechter geeft strijd op
TOKYO-WELLINGTON AP-Rtr
Japan heeft fel geprotesteerd te
gen het walvisreservaat in An
tarctica, dat gisteren van kracht
werd. Doordat de Internationale
Walvisvaartcommissie (IWC)
ook de dwergvinvis tot be
schermd dier heeft verklaard, is
alle commerciële walvisvaart
rond Antarctica onmogelijk ge
worden.
Het betekent de laatste kans
op overleven voor de grote wal
vissen, zo heeft de directeur van
de Nieuwzeelandse afdeling van
het Wereldnatuurfonds gezegd.
,,Veel walvispopulaties zijn in
de afgelopen honderd jaar als
gevolg van intensief jagen uitge
dund tot een fractie van hun
oorspronkelijke aantal. Er is
sprake van een mijlpaal voor.
het behoud van deze dieren. De
maatregel beschermt de voe-
dingsgronden van ongeveer ne
gentig procent van de nog res
terende grote walvissen. Ook
geldt ze voor een belangrijke
populatie dwergvinvissen die
eerder zijn ontkomen aan de
harpoenen van de walvisja
gers", aldus Chris Laidlaw.
Binnen de Internationale
In een natuurreservaat aan de
Australische zuidkust is een
buideldier gevonden, waarvan
werd verondersteld dat het aj
125 jaar was uitgestorven. Vijf
levende exemplaren van het
diertje, Gilbert's potoroo gehe
ten, werden vorige week aange
troffen in vallen in de buurt van
Albany, enkele honderden kilo
meters ten zuiden van Perth.
Het betrof twee volwassen man-
De Italiaanse onderzoeksrechter Antonio Di Pietro, sym
bool van het Italiaanse anti-corruptieonderzoek en spil
van het Milanese team 'Schone handen', heeft gisteren
bekendgemaakt de magistratuur te verlaten. De magi
straat liet zijn baas, hoofd-procureur Borrelli, weten op te
stappen omdat hij zich 'gebruikt' voelt door politiek en
media.
weten dat 'Schone Handen' zal
doorgaan en dat niemand van
het team, ook hijzelf niet, er aan
denkt het voorbeeld van Di Pie
tro te volgen.
Het is duidelijk dat Borrelli de
huidige regering verantwoorde
lijk houdt voor dat vijandige kli
maat. De afgelopen zeven
maanden zijn er talloze conflic
ten geweest. Leden van de rege
ringspartijen, de minister van
justitie Biondi en vooral ook
premier Berlusconi, beschuldig
den het team ervan politiek te
bedrijven, maar ook misbruik te
maken van het voorarrest om
getuigenissen af te dwingen.
Het conflict is de afgelopen
weken geëscaleerd door de dag
vaarding die Berlusconi ontving
wegens corruptie. Ook de in
specteurs die minister Biondi
naar Milaan stuurde om te veri
fiëren of de magistraten bij hun
werk niet buiten hun boekje
zijn gegaan en het besluit van
het Hof van Cassatie om het
proces waarbij Berlusconi is be
trokken over te hevelen naar
Brescia, hebben veel kwaad
bloed gezet.
Berlusconi zei gisteren in
Boedapest dat het ontslag van
Di Pietro 'een bittere smaak in
de mond veroorzaakt, ook bij
degenen die bepaalde aspecten
van zijn onderzoek discutabel
hebben gevonden'. Berlusconi
zei te hopen dat 'in de toekomst
evenwicht en normaliteit terug
zullen keren binnen de justitie'
en dat Di Pietro hieraan een bij-
rome eelco van der linden
correspondent
Het nieuws is, ondanks al enke
le dagen circulerende geruch
ten, ingeslagen als een bom. Te
levisieprogramma's werden on
derbroken om te vertellen dat
de man die met recht een volks
held mag worden genoemd er
de brui aan had gegeven. Voor
het paleis van justitie in Milaan
verzamelden zich direct hon
derden personen om solidariteit
te betuigen met de magistraat.
Di Pietro zegt in zijn 'af
scheidsbrief dat hij met pijn in
het hart maar met opgeheven
hoofd de magistratuur verlaat
en niet wil polemiseren. Hij zegt
altijd zijn werk met objectiviteit
en zonder intimidatie te hebben
uitgevoerd en nooit bepaalde
personen of politieke partijen te
hebben willen bevoordelen.
De magistraat laat verder we
ten dat zowel voor- als tegen
standers van 'Schone Handen'
hem gebruiken en dat hij daar
om niet langer zijn werk kan
doen. ,,Ik hoop dat mijn vertrek
zal bijdragen aan het ontper-
soonlijken van het onderzoek
Schone Handen en ook aan een
terugkeer van vertrouwen in de
instituties", zo besluit Di Pietro.
Di Pietro drukte zich diplo
matiek uit. Maar hoofd-procu
reur Borrelli zei dat het besluit
van Di Pietro is beïnvloed door
'een klimaat van groeidende
haat en vijandigheid jegens het
onderzoeksteam'. Borrelli liet
Antonio Di Pietro had gisteren voor het laatst zijn toga aan.
drage zal kunnen leveren. Ber
lusconi riep op tot meer respect
voor degenen die zoals hijzelf
nog niet schuldig zijn bevon
den.
Veel leden van de oppositie
partijen en ook enkele magi
straten zagen in het vertrek van
Di Pietro de overwinning van
Berlusconi en al diegenen die
het team hebben bekritiseerd.
Violante van de PDS, ex-magi-
straat en op dit moment vice-
voorzitter van Kamer van Afge
vaardigden, zei: ,,Het is wrang
te moeten constateren dat in dit
land magistraten die onderzoek
doen naar maffia worden ver
moord en degenen die zich met
corrupte bezighouden, worden
gedwongen tot ontslag".
Di Pietro nam gisteren wel
waardig afscheid. Hij eiste na
een requisitoir van twee dagen
gevangenisstraffen voor alle 25
verdachten in het zogeheten
Enimont-proces, genoemd naar
de joint-venture die nooit het
levenslicht zag, maar politici en
ondernemers wel in staat stelde
een smeergeldbedrag van 170
miljoen gulden te verdelen.
In de beklaagdenbank zaten
de ex-secretarissen van alle
voormalige regeringspartijen,
onder wie Craxi en Forlani. Zij
FOTO ANP
hoorden drie jaar tegen zich ei
sen. Maar ook de secretaris van
de huidige regeringspartij Lega
Nord, Bossi, moet volgens Di
Pietro tien maanden achter de
tralies. Dit vanwege het aanne
men van 230.000 gulden van
het chemiebedrijf Montedison
gulden tijdens de verkiezings
campagne in 1992.
Di Pietro zei overigens geen
ideeën voor de toekomst te
hebben. Enkele dagen geleden
zei hij te willen gaan boeren in
zijn geboortestreek in Zuid-Ita-
lië. Hij stelde daarmee al dege
nen die hopen op een overstap
naar de politiek zwaar teleur.
Premier Kok overlegt in de wandelgangen met zijn Hongaarse collega Gyula Hom (rechts). Kok toonde zich
teleurgeteld over het resultaat van de CVSE-conferentie.
Walviscommissie was in mei af
gesproken het voor jacht geslo
ten gebied in te stellen. De
maatregel is het resultaat van
dertig jaar campagne voeren
door milieubeschermers in de
hele wereld. ,,De wateren rond
Antarctica waren ooit het toneel
van massale slachtingen onder
walvissen. Dit gesloten gebied
rond de Zuidpool brengt de we
reld een stap dichter bij het
voorgoed uitbannen van de
commerciële walvisvangst", al
dus Laidlaw.
Japan beweert dat er genoeg
dwergvinvissen zijn om de
commerciële vangst te recht
vaardigen, maar de IWC was
niet gevoelig voor dat argument
toen werd besloten het reser
vaat in te stellen. De IWC wil
eerst een onderzoek afwachten
voordat de commerciële jacht
op dwergvinvissen eventueel
weer wordt toegestaan.
Het voor walvisjacht gesloten
gebied ligt tussen veertig en
zestig graden zuiderbreedte.
Het grenst aan een al gesloten
zone in de Indische Oceaan.
Deze twee gebieden samen be
slaan eenderde van het totale
oceaanoppervlak.
perth» ap netjes, een jong mannetje en
een volwassen vrouwtje met
een jong in haar buidel.
Het diertje kan ongeveer der
tig centimeter groot en een kilo
zwaar worden. Het heeft een
grijs-bruin-zwarte vacht en een
ratachtige staart en snuit. Gil
bert's potoroo werd voor het
eerst gesignaleerd in 1840 en
voor het laatst in 1869, in de
buurt van waar het diertje nu is
gevonden.
BOEDAPEST PETER DE VRIES
De CVSE-top over veiligheid in
Europa is gisteren in de Hon
gaarse hoofdstad Boedapest op
een totale mislukking uitge
draaid. De 52 deelnemende lan
den konden het niet eens wor
den over een oproep een einde
te maken aan de oorlog in Bos
nië. Het fiasco werd tijdens een
openbare zitting duidelijk toen
Rusland weigerde de Servische
agressie te veroordelen.
Als reactie daarop maakten
Bosnische diplomaten publie
kelijk brandhout van de inter
nationale onmacht en weiger
den ze op hun beurt demon
stratief in te stemmen met een
verklaring waarin enkel werd
opgeroepen de humanitaire
hulp voort te zetten.
Premier Kok noemde de af
loop van de top van de Confe
rentie voor Veiligheid en Sa
menwerking in Europa (CVSE)
'buitengewoon tragisch; dit was
niet het bewijs van kracht dat
nodig was'. De Duitse bonds
kanselier, Kohl, zei het zwijgen
van de CVSE over Bosnië
'onverdraaglijk' te vinden. ,,Ik
heb zelf als vijftienjarige honger
geleden. Nu staat de Kerst voor
de deur. Hoe kan ik thuiskomen
en aan de jeugd uitleggen dat
we niets aan Bihac hebben ge
daan"?
Kohl zette na het Russische
veto de Bosniërs onder druk om
dan maar genoegen te nemen
met een nog verder afgezwakt
appèl, waarin slechts werd ge
vraagd de humanitaire VN-
hulpkonvooien niet langer te
blokkeren, de uithongering van
Bihac te voorkomen en een
staakt-het-vuren af te kondigen.
Bosnische diplomaten weiger
den dat echter.
De opstelling van Kohl kreeg
steun van de andere landen van
de Europese Unie, de VS en
Kroatië. Westerse regeringslei
ders, onder wie Kohl en Kok,
toonden na afloop van de diplo
matieke ruzie wel begrip voor
het Bosnische standpunt, maar
zeiden het tevens niet te kun
nen accepteren.
In Boedapest laaide ook de
discussie weer op over een mo
gelijke terugtrekking van de VN-
blauwhelmen uit Bosnië. Nadat
Groot-Brittannië al eerder op
die mogelijkheid had gez
inspeeld, zei gisteren ook de
Franse minister van buitenland
se zaken, Juppé, dat de VN bijna
aan het einde van hun Latijn
zijn. ,,Als er niet snel een door
braak komt en als in het Ameri-
FOTO REUTER
kaanse Congres opnieuw wordt
gesproken over opheffing van
het wapenembargo, dan zijn de
VN in Bosnië zo goed als knock
out. Dan moeten we voorberei
dingen treffen voor een terug
tocht", aldus Juppé. De Neder
landse regering, voelt daar voor
alsnog niets voor.
Het enige waarover men het
in Boedapest echt eens is ge
worden, is een naamswijziging.
De CVSE gaat in het vervolg
door het leven als OVSE: Orga
nisatie voor Veiligheid en Sa
menwerking in Europa.
SARAJ EVO-GENÈVE Rtr-AFP-AP
De inwoners van Bihac wor
den niet alleen bedreigd
door Servisch wapengeweld,
maar nu ook door honger.
Het Rode Kuis heeft gemeld
dat de hoeveelheid levens
middelen snel uitgeput
raakt in de moslim-enclave
in het noorden van Bosnië.
Bosnisch-Servische troepen
zouden de afgelopen nacht
hun aanvallen op de enclave
hebben voortgezet.
Gezien de benarde situa
tie in Bihac zouden de Vere
nigde Naties van plan zijn
de helft van de 1.200 blauw
helmen uit het gebied terug
te trekken. Dat meldt al
thans het Amerkiaanse dag
blad The Washington Post.
Deze terugtrekking zou een
proef kunnen zijn voor
grootscheepsere terugtrek
king van blauwhelmen in
Bosnië.
Een tegengesteld geluid
kwam gisteren uit Genève.
Daar vergaderden gisteren
ministers van buitenlandse
zaken van zeven islami
tische landen over de situa
tie op de Balkan. Zij bepleit
ten hardere acties tegen de
Bosnische Serviërs. Con
creet denken de ministers
aan NAVO-luchtaanvallen
om Servische raketinstalla
ties uit te schakelen. De isla
mitische landen willen ook
dat de VN-vredesmacht een
'meer robuuste rol' gaat ver
vullen. Zouden westerse lan
den hun troepen terugtrek
ken, dan willen de islami
tische landen militairen
naar Bosnië sturen om de
opengevallen plaatsen in te
nemen.
Volgens de VN blokkeer
den de Bosnische Serviërs
een hulpkonvooi voor de
moslim-enclave Gorazde in
Oost-Bosnië. Acht vrachtwa
gens met samen zestig ton
hulpgoederen kregen bij het
controlepunt Dobrun geen
toestemming naar Gorazde
door te rijden. Eerder had
het konvooi nog de verzeke
ring gekregen de hulpgoede
ren naar de enclave te kun
nen brengen. Een hulpkon
vooi met 96 ton levensmid
delen en brandstof mocht
wel de moslimenclave Sre
brenica binnenrijden. Deze
enclave kampte al drie we
ken met voedselgebrek.
Intussen stellen de Ser
viërs voorwaarden aan de
heropening van het vlieg
veld van de Bosnische
hoofdstad Sarajevo. Aan
hervatting van luchtverkeer
van en naar Sarajevo willen
ze alleen meewerken als ze
de garantie krijgen dat de
NAVO geen luchtaanvallen
meer uitvoert op Servische
doelen. Dat blijkt uit een
vertrouwelijk VN-rapport.
LONDEN «AFP-DPA-Rtr
De ruim 2.400 opvarenden van
het luxe Britse cruiseschip Can
berra hebben een benauwde
nacht achter de rug, maar de
spanning is geweken. Het bijna
50.000 ton metende schip is op
eigen kracht onderweg naar de
Zuidengelse haven Southamp
ton.
Enkele uren na middernacht
vielen de motoren uit. De Can
berra bevond zich toen even ten
zuiden van de Britse kust. Het
spookte op zee: volgens de kust
wacht woedde een storm met
windstoten van meer dan hon
derd kilometer per uur.
In de luwte van het eiland
Wight slaagde de bemanning
erin de stoomturbines weer aan
de gang te krijgen. Een brand
stofprobleem leek de oorzaak
van het uitvallen van de moto
ren te zijn.
De kustwacht heeft verklaard
dat het schip noch de opvaren
den in gevaar zijn geweest,
maar een woordvoerder gaf toe
dat men toch benauwde mo
menten heeft gekend, vooral
nadat de stroom was uitgeval-
LONDEN Rtr-DPA
De regering van premier John
Major heeft gisteravond in het
Britse parlement een gevoelige
nederlaag geleden. Een krappe
meerderheid van 319 tegen 311
afgevaardigden stemde tegen
de plannen om de BTW op
stookolie voor particulieren te
verhogen.
De stemming in het Lager
huis was een zeer belangrijke
test voor het gezag van Major
binnen de Conservatieve Partij,
De nederlaag toont nogmaals
de verzwakkende greep van de
leider op zijn verscheurde partij.
De Britse premier had tevoren
verklaard dat hij niet zou aftre
den als hij de stemming zou
verliezen.
genève bob kroon
correspondent
De Wereldgezondheidsorgani
satie (WHO) heeft gisteren ge
waarschuwd dat steeds meer
ziekten niet langer zijn te be
strijden, omdat de verwekkers
ervan resistent zijn geworden
voor moderne antibiotica.
Een WHO-studiegroep van
medici en farmacologen uit 23
landen kwam tot de onthutsen
de conclusie dat men binnen
afzienbare tijd zal worden ge
confronteerd met tuberculose,
longontsteking en darminfecties
die met het beschikbare arse
naal geneesmiddelen niet meer
kunnen worden bestreden.
Aanbevolen wordt 'zo snel
mogelijk nieuwe antibiotica te
ontwikkelen, die dan bovendien
selectief moeten worden ge
bruikt om geen nieuwe genera
tie van resistente ziekteverwek
kers te kweken'.
Top in Boedapest markeert keerpunt in internationale diplomatie
BOEDAPEST PETER DE VRIES
„Het is geen ijskoude Siberische oosten
wind die hier waait, maar de Russen
hebben veel van wat ze wilden gereali
seerd en wat ze niet wilden kunnen te
genhouden." Premier Kok wond er gis
termiddag in Boedapest, na afloop van
de topconferentie over veiligheid in Eu
ropa, geen doekjes om. Het njetvan Jelt
sin tegen uitbreiding van de NAVO, de
weigering van Moskou om de Servische
agressie in Bosnië te veroordelen en het
vertragen van een Europese vredes
macht in de Kaukasus, wezen allemaal
in dezelfde richting: Moskou staat weer
op zijn strepen. De reacties uit West-Eu
ropa logen er evenmin om. Die getuig
den van opmerkelijk veel begrip.
Jeltsins harde toon overviel menig wes
ters diplomaat. De afgelopen jaren wa
ren ze er net aan gewend geraakt Rus
land niet langer te zien als de aartsvij
and. Sinds de val van het communisme
woei een 'wind van verandering' over
het Europese continent, waarbij Oost-
West-toenadering en dito samenwerking
vanzelfsprekend leken te worden.
Zeker, de Russen bleken er niet van ge
charmeerd dat de NAVO te dicht bij de
grenzen van het voormalige Sovjet-im
perium kwam. Er waren het afgelopen
halfjaar, op NAVO-bijeenkomsten met
de Russische minister Kozyrev (buiten
landse zaken) in Istanbul en Brussel, al
meer signalen geweest van groeiende
Russische assertiviteit.- Maar dat zou wel
slijten; veel van die retoriek was immers
bedoeld vcjor binnenlands gebruik, om
het voormalige Rode Leger te vriend te
houden.
De harde opstelling van Jeltsin in Boeda
pest werd dan ook in diplomatieke krin
gen prompt als 'een keerpunt' omschre
ven. Niet dat de Koude Oorlog terug
keert, maar wel lijkt Europa op de drem
pel te staan van een 'Koude Vrede', zoals
uitgerekend Jeltsin het zelf uitdrukte.
Onder druk van de rechtse binnenlandse
oppositie wil Moskou boven alles voor
'vol' worden aangezien in Europese vei
ligheidskwesties. Zelfs gematigde krach
ten in Rusland voelen zich internatio
naal langzaam in een isolement komen
als de NAVO haar grenzen naar het Oos
ten verlegt; als landen als Polen en
Hongarije op de drempel v"an de Eu
ropese Unie komen te staan en als het
Westen steeds harder roept om een
daadkrachtiger ingrijpen in Bosnië. De
overwinning van rechtse Republikeinen
bij de Amerikaanse Congresverkiezingen
telt daarbij ook mee. Senatoren als Dole
en Helms vinden dat de Russen, als
dank voor de financiële hulp, een toon
tje lager moeten zingen.
Moskou stelt daar een iets andere opvat
ting tegenover: het vindt dat het in het
'nabije buitenland', zoals de Kaukasus,
alle recht heeft orde op zaken te stellen
in burgeroorlogen. Bovendien willen de
Russen af van de dominantie van de
NAVO en West-Europa in de Europese
Veiligheid. In plaats daarvan zou er, via
bijvoorbeeld de CVSE, veel nauwer met
Moskou moeten worden samengewerkt.
Jeltsins weigering in Boedapest om de
Servische agressie in Bosnië te veroorde
len, was wat dat betreft slechts een klei
ne waarschuwing dat in ex-Joegoslavië
geen vrede mogelijk is zonder Russisch
fiat. Verder was zijn dwarsliggen rond
het uitzenden van een CVSE-vredes-
macht naar Nagorno-Karabach een aan
wijzing dat Moskou nog steeds hecht
aan de theorie van het 'nabije buiten
land'. Die vredesmacht komt er wellicht
alsnog, maar het oorspronkelijk door
Rusland gepropageerde idee dat de CV
SE over dat soort dingen zelf mag beslis
sen, werd door Moskou weer razendsnel
verlaten: eerst is het groene licht van de
Verenigde Naties nodig. Want daar kan
Rusland als permanent lid van de Veilig
heidsraad (met vetorecht) nog eisen
stellen aan de samenstelling van het vre-
desleger.
Jeltsins 'njet' tegen uitbreiding van de
NAVO met nieuwe leden vormde echter
de kroon op zijn werk. In Boedapest
werd een invloedssfeer van de groot
macht Rusland vastgelegd. Dat is een
antwoord op de recente Amerikaanse
aandrang om de NAVO-uitbreiding te
propageren. De reacties van de West-
europese regeringsleiders waren teke
nend. „Een uitspraak van groot politiek
gewicht, waaraan de NAVO niet makke
lijk voorbij kan gaan", noemde Kok het.
De Franse president Mitterrand (toch al
nooit een NAVO-fan) drukte het nog
plastischer uit: „Niets zal erger zijn dan
de indruk wekken dat we de blokken van
weleer opnieuw oprichten, en voedsel
geven aan diegenen in Rusland die zich
sinds 1917 niet hebben kunnen ontwor
stelen aan het idee dat ze het slachtoffer
zijn van een omsingeling".
Als altijd had de Franse president het
mooi gezegd. Maar voor één keer gaf hij
toe dat hij ook niet meer weet hoe het
verder moet tussen Rusland en het Wes
ten. Daarmee groeide de Boedapester
confrontatie uit boven het niveau van
een woordenwisseling en markeerde ze
het einde van een tijdperk van te hoog
gespannen verwachtingen.
