'Het is vijf voor twaalf
rit
'Minister Ritzen is gewoon een draaikont'
Regio
NEE
ZATERDAG 3 DECEMBER 1994
14
15
PR-man Peter Wijnen waarschuwt voor Leidens slechte imago
De gemeente Leiden heeft
een slechte naam. Het ge
meentebestuur slaagt er
maar niet in de kwaliteiten
van deze stad (internatio
naal voor het voetlicht te
brengen, en ondernemers
schreeuwen al jaren van de
daken dat je in Leiden ner
gens je auto kwijt kunt.
„Vind je gek dat inwoners
van de regio Leiden mijden
als de pest", vraagt Peter
Wijnen die met zijn Voor-
schotense public relations-
bureau betrokken is bij tal
van steden en culturele
promoties „Het gaat slecht
met Leiden", is zijn over
tuiging. „Gemeente en on
dernemers moeten eens
ophouden vechtend over
straat te rollen en de han
den ineen slaan om het
imago van de stad te ver
beteren. En wel snel. Het is
vijf voor twaalf."
Wijnen was 18 jaar verkooplei
der bij Vroom Dreesmann in
de regio Leiden/Haarlem en
weet dus waar over hij spreekt.
De afgelopen jaren was hij be
trokken bij promotie-activitei
ten voor de gemeentes Den
Haag en Haarlem en thans
brengt hij onder meer Duinrell
in Wassenaar, Paleis Het Loo in
Apeldoorn, Space Expo in
Noordwijk en het Nationaal Na
tuurhistorisch Museum in Lei
den aan de man. Met de pro
motie van de tentoonstelling
'Superinsekten' wist Wijnen de
afgelopen maanden ruim
50.000 mensen naar het Leidse
Pesthuis te trekken. „De samen
werking met de gemeente, over
onder meer extra parkeerfacili-
teiten, was prima", zegt hij.
„Het kan dus wel."
In Leiden stond Wijnen enige
jaren terug aan de wieg van
'Leiden Leeft'. „Ook toen rolden
ondernemers en gemeentebe
stuurders al vechtend over
straat over wat er allemaal niet
deugde aan de stad. De organi
satie 'Leiden Leeft' was bedoeld
om op de goede dingen van Lei
den te wijzen. Laten zien hoe
gezellig en mooi de binnenstad
is, zodat de mensen hier naar
toe willen komen. En dan is het
aan de individuele winkelier om
het publiek z'n winkel binnen te
wethouder walenkamp
u
DE BINNENSTAD UIT
PLAATS VAN DE
auto
„Met al dat geklaag, vroeger over Waal e
wijzer van wordt", zo meent Wijnen.
r Walenkamp, manoeuvreer je je als ondernemer ii
krijgen, dat was kort gezegd de
filosofie."
„Leiden is een stad die veel te
bieden heeft", meent Wijnen.
„Waar het aan'ontbreekt is dat
de neuzen in dezelfde richting
staan. Er is onvoldoende besef
dat de oude binnenstad een
trekpleister is waarmee je je
stad kunt promoten. Het pu
bliek is de afgelopen jaren al
leen maar doodgegooid met ne
gatieve publiciteit over de ver-
keersituatie en het parkeren.
Telkens weer laait de discussie
hoog op en worden alle negatie
ve punten breed uitgemeten.
Men vergeet dat men daarmee
eigenlijk tot het publiek zegt:
mensen wat hebben jullie te
zoeken in Leiden. Ga maar
'shoppen for fun' in Leidsenha-
ge of Leiderdorp.
Parkeren
„De problemen van Leiden
hebben zich ook in Haarlem
voorgedaan", weet Wijnen.
„Daar zeiden de ondernemers
ook: als die auto niet meer in de
winkelstraat mag komen gaat
het omzet kosten. Maar op een
gegeven moment gingen de
winkelstraten dicht op verzoek
van de winkeliers zelf, omdat ze
zagen dat de binnenstad weer
ging leven. Daar zie je dat de
betere winkels naar de stad zijn
gekomen, terwijl in Leiden de
leegstand en verpaupering toe-
„Ik weet best dat de auto en
het openbaar vervoer een we
zenlijke rol spelen in de stad.
Maar met al dat geklaag, vroe
ger over Waal en nu weer over
Walenkamp, manoeuvreer je je
als ondernemer in een situatie
waar je als ondernemer niet wij
zer van wordt. We zullen er mee
moeten leren leven dat de ko
mende jaren van alle kanten
aan de positie van de auto ge
tornd wordt. Dat is een bewe
ging die je als ondernemer niet
kunt tegenhouden en die je dus
in je voordeel moet zien om te
buigen."
„Het valt mij op, als ik naar
Leiden kom, dat ik vrijwel altijd
binnen redelijke tijd een par
keerplaats kan vinden. Tuurlijk,
het kan beter, maar hou nou
eens op met van de daken te
schreeuwen."
„Leiden is een verrekte mooie
stad en zal de komende jaren
steeds mooier worden, met
straks een nieuw station. Dat
wordt een trekpleister van de
eerste orde, en een Nationaal
Natuurhistorisch Museum dat
jaarlijks 80.000 bezoekers zal
trekken. Dan zeg ik: grijp die
ontwikkeling nu eens aan om
de strijdbijl te begraven, ga nu
eens met alle clubs rond de tafel
zitten, probeer alle conflicten en
individuele belangen te verge
ten en tot een plan de campag
ne te komen om het imago van
Leiden op te poetsen. Dat moet
lukken. Zeker met een burge
meester als Goekoop. Als er één
de stad kan promoten dan is het
Goekoop wel."
Patstellingen
„Ik heb veel te maken met de
toeristische en culturele wereld.
Cultuur wordt het speerpunt in
de promotie van Nederland.
Daar moet Leiden op insprin
gen, door de stad te promoten
als 'Cultuurstad'. De kust- en
bollenstreek trekt nu al massa's
toeristen. En wat zijn er alle
maal niet voor attractiepunten
in de omgeving van Leiden:
Noordwijk Space Expo, Duinrell
in Wassenaar, Archeon in Al
phen aan den Rijn, de Keuken
hof die jaarlijks, pak-em beet,
bijna een miljoen bezoekers
Peter Wijnen: „Het publiek is alleen n
en het parkeren."
trekt. Probeer een deel van die
mensen nou eens naar Leiden
te halen door de stad te prijzen
in plaats van te misprijzen. Als
je ziet wat deze stad te bieden
heeft: een historische binnen
stad, met een markt, de grach
ten, de vele musea. Toerisme is
in omzet de vierde bedrijfstak in
Nederland geworden. En dat
komt echt niet alleen terecht in
het laatje van de musea, maar
ook in het omzetlaatje van de
ondernemers.
Leiden kan de bruisende me
tropool van deze regio worden.
Maar dan moet men ophouden
met conflicten, zoals over het
autovrij maken van de Beesten
markt, tot op het bot toe uit te
vechten. Dat plein, zo vlak bij
het station kan een fantastische
aantrekkingskracht krijgen. Ik
geloof helemaal niet dat dat
omzet kost. Maar als men de
patstellingen die er zijn ook de
komende jaren la@t bestaan,
dan is het straks gebeurd met
Leiden."
Rector Rijksuniversiteit Leiden laat spierballen zien
9
LEIDEN CAROLINE VAN OVERBEEKE
Zo makkelijk laat hij zich niet
kisten. „Er was al een Leidse
universiteit voordat er een mi
nisterie van onderwijs was",-
zegt hij strijdlustig. „Wij wer
ken al heel lang aan een effi
ciëntere organisatie, hier bin
nen de muren van de universi
teit. Maar dan komen er ineens
twee struikrovers langs die zeg
gen: 'Kom op met je portemon
nee!' Nou goed, zeg ik dan. Dit
is blijkbaar een straatgevecht.
En als u wilt, laten wij onze
spierballen zien. Dan is het
hard tegen hard. Met alleen
winnaars en verliezers."
Gespierde taal van de rector
magnificus van 's lands oudste
universiteit: de Rijksuniversiteit
Leiden. Prof. dr. L. Leertouwer
is dan ook boos. Boos en ver
drietig zoals hij onlangs nog op
de televisie liet zien. Zijn toorn
richt zich op het 'onzalige plan',
van minister Ritzen (onderwijs)
om een half miljard op het ho
ger onderwijs te bezuinigen.
„Een noodsprong van Ritzen.
De minister spartelt van de ene
bezuinigingstruc naar de ande
re."
En dan hebben we het nog
niet over het voorstel van
staatssecretaris Nuis om het
hele universitaire stelsel op zijn
kop te zetten. Nuis wil de oplei
ding splitsen in twee brokken
van drie jaar: alleen de besten
mogen de laatste fase doorlo
pen. Aan dat voorstel wil Leer
touwer helemaal geen woorden
vuil maken. „Dat plan is op een
middag op een terras verzon
nen en geeft blijk van totale on
kunde", zegt hij laatdunkend.
„Ongeveer zoals de bezuini
gingsplannen van Ritzen zijn
bedacht op een warme zomer
se namiddag. Toen moet mi-'
nister Zalm geroepen hebben:
'Dat hoger onderwijs is een
inefficiënte bende'."
De Vereniging van Samen
werkende Nederlandse Univer
siteiten (VNSU) heeft de gele
deren inmiddels gesloten. Het
gevecht met Ritzen kan begin
nen. Voorlopig weigeren de
universiteiten elk gesprek met
de minister over zijn bezuini
gingsplan. „Ritzen moet op
houden met ons via de krant te
communiceren. Hij moet ge
woon tegen ons zeggen: 'Dit wil
ik en nu jullie reactie graag'.
Draaikont
Leertouwer doelt op het inter
view in NRG Handelsblad
waarin minister Ritzen vorige
week een paar luchtbalonnetjes
opliet om de universiteiten te
gemoet te komen. Zo sugge
reerde hij een verhoging van
het collegegeld en een financië
le bijdrage van het bedrijfsle
ven. Daarmee zou een deel van
de bezuinigingen worden ge
haald. Maar Leertouwer ziet
ook hier geen gat in. „Dat zijn
noodsprongen. Het is een
druppel op een gloeiende plaat
en een verschuiving van lasten.
Ritzen is gewoon een draai
kont."
Echt wrevelig wordt de Leid
se rector magnificus van Rit-
zens uitspraak dat hij het hoger
onderwijs 'minder belangrijk'
vindt. Minder belangrijk dan
het basis- en voortgezet onder
wijs waar Ritzen méér geld in
wil pompen. „Dat is in tegen
strijd met alles wat wij weten:
het hoger onderwijs is naast het
aardgas onze belangrijkste
grondstof. En van levensbelang
voor onze concurrentiepositie."
Te veel studenten? Leertou
wer begrijpt niet waar 'Den
Haag' het over heeft. „Het ho
ger onderwijs is toch voor ve
len? Ik heb me altijd achter dat
PvdA-standpunt geschaard. En
nu zou het ineens anders moe
ten: laat de politici dat dan een
keer hardop zeggen. Maar ik
bestrijd dat wij als universitiet
niet in staat zijn om veel stu
denten op te leiden. Mijn hoog
leraar sterrenkunde, professor
Icke, gaf in de Verenigde Staten
college aan 400 studenten. In
Leiden doet hij datzelfde voor
ongeveer 70 mensen. En de re
sultaten zijn gelijk, zo heeft hij
mij verzekerd."
Motivatie
Leertouwer erkent dat er pro
blemen zijn, dat wel. „Veel jon
geren gaan tegenwoordig stu
deren zonder te weten waar ze
aan beginnen. De motivatie is
een probleem. Daarom heb ik
voorgesteld om intake-gesprek-
ken te houden aan de poort,
net zoals de universiteiten van
Harvard en Oxford. Volgens mij
kun je de gemotiveeerde stu
denten er dan uitpikken. Zoiets
moet je organiseren, het kan
ook volgens mij. Maar het kost
wel geld. Al die dingen kosten
geld, voordat ze rendement le-
„Ja, wij beseffen heel goed
dat wij ons moeten aanpassen
van een massa-universiteit
naar een kleinere universiteit.
We zullen meer moeten gaan
selecteren, hogere eisen stellen
en de duur van de opleidingen
aanpassen. Dat is een pijnlijk
proces maar we lopen er niet
voor weg. Het half miljard van
Ritzen is echt buiten alle pro
porties. Dat maakt de universi
teiten kapot. Wijs mij maar een
bedrijf in Nederland aan dat
een dergelijke klap zou overle-
Volgens de rector is de Leidse
universiteit druk doende met
een plan om de duur van de
huidige 4-jarige opleidingen
aan te passen aan de eisen die
- nationaal en internationaal -
aan een academicus worden
gesteld. „Je kunt bijvoorbeeld
geen sinoloog ((kenner van de
talen en culturen van China
red.) afleveren in vier jaar. Zo
iemand moet immers duizen
den karakters leren. Daarvan
kan ik elke ongeschoolde Leid
se burger moeiteloos overtui
gen. Daarom zou deze oplei
ding langer moeten duren. Be
stuurskunde kan bijvoorbeeld
wel ëen jaartje korter. Dat hoor
ik bestuurskundigen hier zelf
zeggen."
Alternatieven
Ook samen met de VSNU
broedt Leiden op alternatieven.
En als Ritzen de komende
maanden zijn poot stijfhoudt,
gaat het hard tegen hard, ver
zekert Leertouwer. „Dan die
nen we tekortbegrotingen in en
moet de minister de universi
teitsbesturen maar ontslaan."
„Ik ben door de koningin
aangesteld om deze universiteit
naar beste kunnen door deze
moeilijke tijden te loodsen",
zegt hij. De Leidse universi
teitsbestuurder schaamt zich
niet voor zijn emoties. De kri
tiek in de media op zijn geëmo
tioneerde televisieoptreden
onlangs, daar lacht hij scham
per om. „Ik zou niet weten wat
daar mis mee is. Ik mag me
toch wel druk maken over iets
waar ik mijn hele leven mee
bezig ben? Ik vind het een ar
moedig cultuurtje om verstand
en gevoel tegen elkaar uit te
spelen."
„Als er mensen zijn die me
nen dat ze cultuur kunnen
overeind houden zónder hart,
mèt een zak-Japanner, dan
moeten ze dat maar denken.
Maar als ze een traan wegpin
ken bij een mooi concert of to
neelstuk, moeten zich toch ook
eens afvragen waarom je dat
zelfde niet zou mogen bij de
universiteit."
Of hij nog lichtpuntjes ziet in
de duisternis? „Ja, ik ken er
een", zegt hij zonder lang na
denken. „Deze universiteit! Ze
is bijna 420 jaar oud, nog niet
kapot en gaat ook niet kapot. Ik
geloof in deze Leidse universi
teit. Dat is geen stoere taal. Ik
méén het. Er gebeuren hier el
ke dag zulke prachtige dingen.
Er zijn hier zoveel bezeten on
derzoekers en mensen die in
hun colleges de vonken van
hart en ziel laten overspringen.
Het is het privilege van de rec
tor dat hij zulke dingen vanuit
zijn helikoptertje ziet. Er is een
hele sterrenhemel van licht
puntjes. Er drijven alleen een
paar misselijke wolken voor."
