Noren blijven buiten EU
„Nu minder
belasting
en straks meer
pensioen?
Dat wil ik ook!"
Vloskou dreigt opstandig
rsjetsjenië met ingrijpen
Buitenland
Pyrrusoverwinning
Vlajor in Lagerhuis
Noors 'nei' tegen EU geen rampmaar wel een gemiste kans
Seriemoordenaar Dahmer
in gevangenis VS gedood
Vliegen naar Spanje weer normaal
Sanguinetti
president
Uruguay
JNSDAG 29 NOVEMBER 1994
DPA Deutsche Pre
Independent IPI
ANP Algemeen f
associeerde Pers Dien'
RTR Reuter UPI1
pit-Rusland partner NAVO
iinsk Wit-Rusland heeft gisteren het licht op groen gezet voor
loetreding tot het Partnerschap voor de Vrede van de NAVO. Op
Tadzjikistan na hebben nu alle voormalige Sovjet-republieken
an Sun medewerking aan het NAVO-programma voor het voorma-
Yanige Oostblok toegezegd. Wit-Rusland wordt het 24ste Oost-
ia Europese land dat bereid is militair en politiek samen te werken
esl°Vt de NAVO.
ia BI
kantt
ejEU heft wapenembargo Syrië op
hap IjRUSSELDe Europese Unie heeft gisteren het acht jaar oude wa-
lelofpenembargo tegen Syrië opgeheven. Dit tot woede van Israël,
evesflat de maatregel een fout noemde. De sancties werden in 1986
'een,ingesteld na beschuldigingen dat Syrië was betrokken bij een
nadepoging explosieven in een El Al-vliegtuig te smokkelen. De terro-
id kfistische actie kon worden verijdeld,
ad ec
ToTurkse minister treedt af
RtTc*NKARA Turkse minister van buitenlandse zaken Mümtaz
iden<f>°ysa^ is gisteren afgetreden. Premier giller heeft het ontslag
TS j^anvaard. De sociaal-democraat Soysal, die pas in juli was aan
een getreden, trachtte als minister van buitenlandse zaken het beeld
staman Turkije in de internationale gemeenschap te verbeteren.
te Maar zijn pogingen vielen bij de conservatieve coalitiegenoot,
»tstg^'e een harde aanpak van het Koerdische probleem voorstaat,
)it tep'et 'n g°e(ie aarde,
a op
'^VVeduwe Honecker wil naar Noord-Korea
ing ^onn De weduwe van de voormalige Oostduitse leider Erich
arroHonecker wil haar vrijwillige ballingschap in Chili beëindigen en
tk> de rest van haar leven doorbrengen in Noord-Korea. Dat heeft
lulia^et Duitse weekblad Der Spiegel gisteren gemeld. Margot
10- 4lonecker, voormalig minister van onderwijs in de DDR, is onge-
eneilukkig in Chili sinds het overlijden van haar echtgenoot. Dat
^erz(Wordt nog verergerd doordat haar dochter, die met een Chileen
rï-, is getrouwd, problemen met haar huwelijk heeft, aldus het blad.
dit e
:n v
Communisten vormen regering Nepal
((AThmandu De regerende Nepalese Congrespartij heeft giste-
l-kanj-en voor de oppositiebankjes gekozen en daarmee de weg gepla-
2rt weid voor een communistische minderheidsregering. Een
woordvoerster van de partij, Tara Nath Bhat, zei dat besprekin-
srsk^en van de Congrespartij met leiders van de communisten en de
ponarchisten over de vorming van een coalitieregering waren
'^•afgebroken. Aangezien krachtens de grondwet de grootste poli-
tieke partij als eerste het recht van regeringsformatie heeft,'Zal
(coning Birendra thans de communisten met de formatie belas-
Meer ruimte voor vrouwen in CDU
pONNDe Duitse regeringspartij CDU heeft gisteren besloten
pm in de toekomst ten minste eenderde van de politieke amb
ten aan vrouwen toe te bedelen. Bondskanslier Kohl, die giste
ren werd herkozen als partijvoorzitter van de christen-democra
ten, wierp zijn volle gewicht in de strijd om het voorstel te steu
nen. De CDU heeft van alle partijen de minste vrouwen in het
parlement, een kleine veertien procent. Dat steekt schril af bij
fiet percentage van de milieupartij de Groenen: bijna zestig pro-
bent van Bondsdagleden is vrouwelijk.
iclit Conservatieven deserteren
)nden cees van zweeden
drrespondent
ie Britse premier Major heeft
Isteravond het vertrouwen ge
regen van het Lagerhuis. Maar
fe prijs die hij voor die over-
(inning moest betalen, was
bog. Acht leden van zijn eigen
onservatieve Partij onthielden
jch van stemming.
De acht 'dissidenten' zijn
anochtend uit de Conservatie-
b Lagerhuisfractie gestoten.
Imdat die fractie een absolute
ieerderheid van veertien zetels
ad, hebben Majors Conserva-
pven dus in beginsel hun
ieerderheid in het Lagerhuis
Brloren. De dissidenten zullen
Is onafhankelijke parlements-
jden doorgaan.
De stemming van gisteravond
|ng over een verhoging van de
ritse bijdrage aan de 'Europese
nie. Met die verhoging had
lajor in 1992 ingestemd op de
uropese topconferentie in
dinburgh. Toen duidelijk werd
at enkele tientallen leden van
jn eigen partij tegen de verho-
'ng zouden stemmen, besloot
e premier een vertrouwens-
westie te maken van de stem-
ling.
Met het dreigement om ver
ezingen uit te schrijven als het
igerhuis tegen hem zou stem-
len, zette Major zijn partijge-
oten onder grote druk. Die
erd nog opgevoerd met een
ieuw dreigement: eventuele
bellen zouden uit de Conser-
itieve Lagerhuisfractie worden
BRUSSEL ALY KNOL
In het Noordse kamp in Brussel over
heerste afgelopen nacht cynisme, na
dat duidelijk was geworden dat Noor
wegen de toetreding tot de Europese
Unie heeft afgewezen. De Noren ge
dragen zich als de Marx Brothers,
werd spottend gezegd: 'Wij zijn tegen
iedere club die ons als leden zou wil
len toelaten'.
De toetreding van Noorwegen zou, na
Oostenrijk, Finland en Zweden, de
slagroom op de Europese taart zijn
geweest, maar een ramp is het nei van
de Noren niet. Sommigen in Brussel
bespeurden zelfs een zekere opluch
ting, toen duidelijk werd dat de nee
stemmers zouden gaan winnen. Met
de Noren zou het aantal Euro-sceptici
in de Europese Unie flink zijn geste
gen, geloofden ze. Dat gevaar was nu
in elk geval geweken.
De Noren blijken domweg geen be
hoefte aan de Europese Unie te heb
ben. Financieel zijn zij nog jarenlang
verzekerd van hun aanzienlijke olie-
en gasinkomsten. Op veiligheidsge
bied hebben ze, anders dan Oosten
rijk, Finland en Zweden, de NAVO
achter zich staan. Of de Noorse indu
strie er zo ongeschonden vanaf komt,
is echter een andere vraag.
In Noorse industriële kringen vreest
menigeen negatieve gevolgen van de
uitslag van het referendum. Voor vele
industrieën kan het nu aantrekkelijk
worden om hun geld elders, op de Eu
ropese binnenmarkt, te investeren. De
Zweedse en daarmee nu de Eu
ropese grens is tenslotte heel dicht
bij. Die grens op zichzelf zal al een
probleem gaan vormen. De duizen
den kilometers lange Zweeds-Noorse
scheidslijn is zeker niet gemakkelijk te
controleren. Noorwegen is ineens een
vreemde 'schil' om de Europese Unie
heen geworden.
Hoe dan ook is het een tegenslag dat
met het Noorse 'nee' het traditionele,
vooruitstrevende Noordse blok is
doorbroken. De Nederlanders, Denen
en Duitsers, die al jarenlang streven
naar een betere Europese milieuwet
geving en meer democratische con
trole over het doen en laten van de
ministerraden, hadden best wat meer
steun uit het noorden kunnen gebrui
ken.
De Scandinaviërs en Finnen hebben
sinds de uitbreidingsonderhandelin
gen van dit voorjaar mee aan tafel ge
zeten in Brussel en meegepraat. Daar
bij is het in elk geval de Duitsers al
duidelijk geworden dat, om welk on
derwerp het ook ging, de Noordeuro
peanen 'ons nader zijn dan de Fran
sen en de Britten', zoals een Duitse
ambtenaar in Brussel het onlangs uit
drukte.
Ook de Duitse voorzitter van het Eu
ropees Parlement, Klaus Haensch, en
de Nederlandse Euro-Commissaris
Hans van den Broek, die de uitbrei
dingsportefeuille van de Unie beheert,
prezen in de afgelopen maanden re
gelmatig de democratische deugden
van de Noordeuropeanen. Ze spraken
over 'een frisse wind uit het noorden',
over meer openheid en minder ach
terkamertjespolitiek. De Zweden en
de Finnen zullen ongetwijfeld hun
'Scandinavische kaart' uitspelen, maar
ze hadden met de Noren erbij nog net
iets sterker gestaan.
Financieel gezien is het Noorse 'nee'
ook ongunstig voor de Europese Unie.
Net als de andere drie toetreders zou
Noorwegen een zogeheten netto-be
taler aan de Europese Unie worden.
De begroting van de HU zou er met de
Noorse bijdrage flink op vooruit zijn
gegaan, wat onder meer met het oog
op de toekomstige uitbreiding met de
landen uit Midden- en Oost-Europa
geen overbodige luxe is.
Een tegenvaller is ten slotte dat de so
ciale politiek van de Europese Unie nu
niet de grote doorbraak zal maken,
waarop velen hadden gehoopt. Ook
op dit gebied waren alle ogen op
Noord-Europa gericht. Met de Noren
erbij zou die sociale politiek wellicht
net dat duwtje hebben kunnen krijgep
die nodig was. Het Noorse nee mag
dan geen ramp zijn voor de Europese
Unie, het is wel een gemiste kans.
De Noren hebben zich gisteren in een referendum in
meerderheid uitgesproken tegen toetreding tot de Eu
ropese Unie. Premier Gro Harlem Brundtland, fervent
voorstandster van het EU-lidmaatschap, erkende van
ochtend haar nederlaag.
OSLO Rtr-DPA-AFP
„Wij hebben steeds gezegd dat
wij de uitslag van de raadple
ging zullen respecteren. Het
komt er nu op aan dat de rege
ring de nationale belangen door
nauwe contacten met andere
landen zo goed mogelijk behar
tigt, aldus een teleurgestelde
Brundtland voor de Noorse te
levisie.
Na telling van 96,5 procent
van de stemmen was het ver
schil tussen ja- en nee-stem
mers niet meer te overbruggen.
De tegenstanders behaalden
52,5 procent. In sommige re
gio's in het dunbevolkte noor
den bleek meer dan 70 procent
van de overwegend agrarische
bevolking tegen toetreding tot
de EU. Uit onderzoek blijkt ver
der dat de Noorse vrouwen in
grote meerderheid het EU-lid
maatschap afwezen.
De voorstanders bleven op
47,5 procent steken. Zij bereik
ten alleen in Oslo en de relatief
dichtbevolkte omgeving rond
de hoofdstad een meerderheid.
In andere steden, zoals Bergen
en Stavanger, was er een onver
wachte overwinning voor de nei
-stemmers.
De ^uitslag betekent een her
haling van de uitkomst van een
volksreferendum over Europa in
1972. Toen wezen de Noren
eveneens het voorstel van hun
regering af om toe te treden tot
de Europese Gemeenschap. De
overwinning van de tegenstan
ders is nu echter iets kleiner dan
die van 22 jaar geleden, toen
53,5 procent van de Noorse kie
zers nee zei.
De uitslag betekent een per
soonlijke nederlaag voor pre
mier Brundtland. De Noorse
politica betoogde steeds dat af
wijzing van het EU-lidmaat
schap tot isolatie leidt. Ondanks
de negatieve uitslag wil de mi
nister-president, die een soci
aal-democratische minder
heidsregering leidt, verder rege
ren.
De leidster van de nei-cam-
pagne, voorzitter Anne Enger
Lahnstein van de behoudende
Centrumpartij, reageerde ver
heugd op haar succes. „Dit is
een grote dag voor Noorwegen.
We hebben nee tegen de Unie
gezegd, maar ja tegen samen
werking met heel Europa", al
dus Lahnstein op het feest van
de nee-stemmers in Oslo.
Zweden en Finland toonden
zich teleurgesteld over het be
sluit van hun buren. Door de
Noorse afwijzing wordt de on
derlinge samenwerking van de
Noordse landen moeilijker, ver
wachtte de Finse premier Esko
Anne Enger Lahnstein, leidster van de 'nee' campagne, met premier
Brundtland (rechts) tijdens een televisiedebat na afloop van het EU-re-
ferendum. FOTO AP
Aho vanmorgen. Volgens de vergroot. Ook in Den Haag is te-
Zweedse premier Ingvar Carls- leurgesteld gereageerd op het
son had een Noors ja de Scan- Noorse besluit,
dinavische invloed in de EU
gezet. De meeste rebellen
zwichtten voor de 'chantage',
zoals een van hen het noemde,
en stemden voor Major. Acht
hielden echter vol. AJs Major
weigert hen weer tot de fractie
toe te laten, kan daarmee hun
loopbaan ten einde komen.
Hoewel zij technisch nog lid
zijn van de partij, zouden zij bij
de volgende verkiezingen niet
namens de Conservatieven kan
didaat kunnen worden gesteld
voor een Lagerhuiszetel.
Major won de stemming gis
teravond met 330 tegen 303
stemmen, een grotere marge
dan verwacht. Dat kwam door
dat een aantal kleinere partijen,
zoals de Ulster Unionist Party,
hem steunde.
Tony Marlow is een van de
Conservatieven die Major de
oorlog hebben verklaard. Eerder
dit jaar eiste hij al het aftreden
van de premier, en hij zou be
trokken zijn bij pogingen om
Major deze week via een paleis
revolutie te lozen. De rebellen
hebben tot morgenmiddag de
tijd om de handtekeningen van
34 Conservatieve Lagerhuisle
den te vergaren voor een kandi
daat die dan in de ring mag tre
den voor het titelgevecht met
Major. Zo kwam ook de vorige
Conservatieve leider, Thatcher,
vier jaar geleden aan haar ein
de. Het lijkt echter twijfelachtig
of de rebellen het vereiste aan
tal handtekeningen kunnen ver
zamelen, als die van de acht
dissidenten niet langer meetel-
Barcelona Op Schiphol waren honderden passa
giers gisteren de dupe van de staking van het Iberia-
personeel in Spanje. De staking was gericht tegen
het voorgenomen ontslag van duizenden medewer
kers van de verliesgevende Spaanse nationale lucht
vaartmaatschappij. Omdat Iberia-grondpersoneel
ook bijna alle buitenlandse vluchten op Spaanse
luchthavens afhandelt, was het luchtverkeer van en
naar Spanje helemaal in de war. Bonden en directie
bereikten een compromis, zodat vandaag weer wordt
gevlogen, zij het soms met veel vertraging. De Ibe-
ria-salarissen gaan met 8 procent omlaag en van de
24.000 banen verdwijnen er 3.500. Passagiers van de
zeer weinige vluchten die gisteren doorgingen,
moesten zelf met hun bagage sjouwen, zoals deze
foto uit Barcelona toont. Vier vluchten naar Spanje
die de KLM gisteren annuleerde, worden vandaag in
gehaald. Transavia stelde gisteren twee vluchten
naarTenerife uit. Ook deze worden ingehaald.
FOTO REUTER CUSTAU MACARINO
WASHINGTON HANS DE BRUUN
CORRESPONDENT
Jeffrey Dahmer, een van Ameri-
ka's meest beruchte seriemoor
denaars, is gisteren zelf in de
gevangenis van Portage in de
staat Wisconsin aan zijn einde
gekomen. Dahmer, die een le
venslange gevangenisstraf uit
zat voor de moord op zeventien
jongens en mannen, werd tij
dens het schoonmaken van
WC's aangevallen en gedood
door een andere gevangene.
Dahmer is een van de meest
gruwelijke moordenaars uit de
Amerikaanse misdaadgeschie
denis. tfij bekende in 1992 dat
hij sinds 1978 zeventien jonge
mannen in Wisconsin en Ohio
had vermoord. Hij pikte hen op
in homobars, winkelcentra en
openbare gelegenheden, lokte
ze naar zijn appartement, waar
hij seks met hen bedreef en
daarna vermoordde. In een
aantal gevallen had hij ook seks
met de lijken.
Vervolgens sneed hij de licha
men in stukken. Toen de politie
hem in 1991 arresteerde, nadat
een slachtoffer had weten te
ontvluchten, werden in en on
der zijn appartement skeletde-
len gevonden. In het diepvries-
vak van zijn koelkast lagen li
chaamsdelen van de jongeman
nen. De 34-jarige Dahmer, die
werkte in een chocoladefabriek,
bekende stukken van zijn
slachtoffers te hebben gegeten.
Bij zijn bekentenis verklaarde
hij zich krankzinnig, maar in ja
nuari 1993 werd hij voor vijftien
moorden toerekeningsvatbaar
verklaard en tot levenslang ver
oordeeld. In een TV-interview
vanuit de gevangenis zei hij be
gin dit jaar nog steeds aandrang
tot doden te hebben. Hij be
schreef toen in details hoe hij
zijn slachtoffers had vermoord.
Dahmer had maar beperkt con
tact met andere gevangenen.
Het was niet de eerste keer
dat Dahmer, die zijn eerste
moord pleegde toen hij 18 jaar
was, in de gevangenis werd
aangevallen. In juli van dit jaar
probeerde een medegevangene
hem in de gevangeniskapel al
met een scheermes de keel door
te snijden, maar Dahmer kwam
er met lichte verwondingen
vanaf. Gisteren werd hij zwaar
aan het hoofd gewond door zijn
aanvaller. Ook een medegevan
gene raakte gewond.
MONTEVIDEO AFP-DPA
Istanbul in kou
ANKARA Rtr
Miljoenen inwoners van de
Turkse metropool Istanbul
moeten in de kou zitten. We
gens de enorme smog verbood
het stadsbestuur vandaag het
gebruik van kolengestookte ver
warmingen. De luchtvervuiling
in Instanbul is de afgelopen ja
ren enorm toegenomen. De au
toriteiten slaagden er tot nu toe
niet in paal en perk te stellen
aan de verbranding van steen
kool van mindere kwaliteit.
oskou hans geleunse
)RRESPONDENT
e Russische president Jeltsin heeft vandaag ge-
reigd troepen te sturen naar de rebelse Kau-
isus-republiek Tsjetsjenië, waar een burgeroor-
g woedt. In een door het persbureau Tass ver-
ireide verklaring geeft Jeltsin de republiek, die
ch in 1991 eenzijdig onafhankelijk verklaarde,
uur de tijd om een eind te maken aan onder-
ige gevechten en alle gevangenen vrij te laten.
Als Tsjetsjenië dit ultimatum negeert, zal Jeltsin
2 staat van beleg in de republiek afkondigen en
net alle middelen die onze staat ter beschikking
:aan een einde maken aan het bloedvergieten en
t leven en de rechten van Russische burgers
eschermen'.
Om dat laatste gaat het. Afgelopen zondag na-
len troepen van de Tsjetsjeense dictator Doe-
ajev zeventig Russen gevangen. Doedajev dreig-
e hen te executeren wanneer Rusland niet zou
iegeven dat het om Russische militairen gaat.
"talgens hem zijn de militairen reguliere Russi
sche soldaten, die met de oppositie tegen Doe
dajev meevochten. Moskou ontkende dit. Volgens
defensieminister Gratsjov zouden het hoogstens
'huurlingen' kunnen zijn.
Volgens het Doedajev-bewind is het te danken
aan steun van Russische tankeenheden dat de
oppositie, waarin de voormalige Russische parle
mentsvoorzitter Roeslan Chasboelatov een voor
name rol speelt, de hoofdstad Grozny kon bedrei
gen. Zondag werd een aanval afgeslagen. De op
positie gaf daarna toe niet over voldoende militai
re kracht te beschikken om Doedajev te kunnen
verdrijven.
Directe interventie in het bergachtige Tsjetsje
nië, een republiek met één miljoen inwoners, is
voor Moskou een nachtmerrie. Defensieminister
Gratsjov zei gisteren dat een aanval van een
luchtlandingsdivisie genoeg zou zijn om Doe
dajev op de knieën te krijgen. Maar militaire ex
perts bestrijden dat. Zij menen dat Russisch mili
tair ingrijpen een verzoening tussen Doedajev en
verschillende oppositieleiders zal veroorzaken en
voorspellen een langdurige guerrilla-oorlog.
Een thuisbankier vraagt nu een offerte aan.
betaalt u maandelijks een v£
premie waarbij een aanvuller
koopsomstorting ook tot de
i
(jeld opzij zetten voor later en daar
nu al fiscaal profijt van hebben. Dat kan
bij de Postbank op twee aantrekkelijke
manieren. Met een Postbank Koopsompolis
en een Postbank Privé Pensioen.
In beide gevallen is de maximale
aftrekpost per persoon f 5.496,- en f 10.992,-
voor gehuwden.
Bij een Koopsompolis betaalt u één
malig een bedrag. De Postbank garandeert
u een kapitaal dat aan het einde van de loop
tijd wordt omgezet in periodieke uitkeringen
(de lijfrente).
In het geval van een Privé Pensioen
mogelijkheden behoort. Het ren-
E| dement is dan wat hoger dan bij
lg een éénmalige Koopsompolis.
Welke vorm het beste bij u
j past, kunt u lezen in een over/ich-
telijke folder.
Iedereen die minder belasting wil betalen en
later meer financiële armslag wil, doet er
verstandig aan om vrijblijvend de folder en
een offerte aan te vragen bij Klantenservice
Verzekeringen. Het
telefoonnummer is -)
(020) 6 814 814. POSTBANK
Een beter pensioen regel je gewoon bij de Postbank.
Het voormalige Uruguayaansc
staatshoofd Julio Sanguinetti is
in de verkiezingen die het afge
lopen weekeinde werden ge
houden, voor de tweede keer tot
president van zijn land gekozen.
Met meer dan 95 procent van
de stemmen geteld ging zijn li
berale Colorado-partij gisteren
aan de leiding.
Volgens de voorlopige uitslag
heeft de Colorado-partij 31,36
procent van de stemmen be
haald. Dat is ruim één procent
meer dan de conservatieve Na
tionale Blanco-partij van de ver
trekkende president Luis Alber
to Lacalle behaalde. Een sa
menwerkingsverband van link
se partijen zou op ruim 29 pro
cent van de stemmen uitko-
Sanguinetti, een 58-jarige ad
vocaat, was eerder president
van 1985 tot 1990. Hij werd in
1984 gekozen, nadat democrati
sche verkiezingen het einde van
een militaire dictatuur van elf
jaar hadden gemarkeerd. De
eerste jaren van zijn bewind
werden gekenmerkt door een
sterke economische groei, de
terugkeer van Uruguay in inter
nationale instellingen en het
herstel van de burgerlijke vrij
heden.
Aan het einde van zijn ambts
termijn ontstond echter veel be
roering toen het parlement am
nestie verleende aan militairen
die zich tijdens de dictatuur
schuldig hadden gemaakt aan
ernstige schendingen van de
mensenrechten.
Brand in disco
eist 233 doden
PEKING Rtr-DPA-UPI
Een enorme brand in een dans
hal in het noordoosten van Chi
na heeft aan 233 mensen het le
ven gekost, zo meldde het Dag
blad van Liaoning vandaag.
Doordat er maar één uitgang
was, konden slechts enkele be
zoekers aan de vlammenzee
ontsnappen.
De brand brak zondagmiddag
uit in een privé-discoteek te
Fuxin in de noordoostelijke pro
vincie Liaoning. Op het mo
ment van de ramp was het
danslokaal stampvol. Er waren
geen nooduitgangen, zodat de
aanwezigen slechts door een
kleine deur konden vluchten.
Slechts 16 mensen konden door
de brandweer worden gered.
Volgens de radio was de
brand pas na zes uur onder
controle. De meeste slachtoffers
zouden aan rookvergiftiging
zijn bezweken. Volgens een eer
ste onderzoek is de ramp te wij
ten aan slechte bekabeling,
waardoor kortsluiting ontstond.
Er zouden teveel kabels, mu
ziek- en lichtinstallaties in de
donkere ruimte zijn gepropt.
