Leger Zaïre schiet
op vluchtelingen
Buitenland
Actie tegen kern-onderzeeër mislukt
Morita symbool van opmars
Japan in wereldeconomie
Hennepolie in de sla
A v Berlusconi mag blijven
Albanië kondigt amnestie af van meeste itJane„
Hamas-betoging uitgesteld wegens weer
Tonnen voor rode vlag en koekoekloze klok
SATERDAG 26 NOVEMBER 1994
iatii
Britse douane doet grote hasjvangst
londen De Britse douane heeft gisteren vier mensen gearres-
teerd wegens de smokkel van tien ton hasj. De partij had een
straatwaarde van omgerekend bijna honderd miljoen gulden. Zij
was verborgen in een schip uit de Tanzaniaanse hoofdstad Dar
es Salaam. Het schip deed eerder Rotterdam aan. De vangst in
de haven van Felixstowe is een van de grootste ooit in Groot-
Brittannië gedaan.
jjjBerlijns vliegveld Tempelhof bedreigd
berlijn» Berlijns oudste vliegveld, Tempelhof, heeft waarschijn-
j lijk zijn langste tijd gehad. Lufthansa is van plan alle vluchten op
21323,Tempelhof volgend jaar te staken. De Duitse luchtvaartmaat-
-1243| schappij wijkt uit naar de modernere luchthaven Tegel, zo kon-
j digde directeur Manfred Reimer aan. De eigenaar van Tempel-
bbbb hof heeft plannen het vliegveld te sluiten. Er is een onderzoek
^^^'gaande naar de noodzaak het oude vliegveld open te houden.
U Scholieren met hoofddoekjes geschorst
straatsburg/parijs» Ruim dertig islamitische meisjes in Frankrijk
zijn deze week van school gestuurd omdat zij tijdens de lesuren
Jeen hoofddoekje droegen. Het gaat om zestien meisjes uit
'Straatsburg, acht uit Lille, zes uit Mantes-la-Jolie en een uit Cler-
mont Ferrand. Sinds minister Francois Bayrou (onderwijs) in
september 'alle opzienbarende religieuze symbolen' op school
verbood, is het aantal moslim-meisjes dat het hoofddoekje wei-
HUjjtgert af te doen, snel toegenomen. In totaal zijn al bijna 70 leer-
«aSffilingen om deze reden van school gestuurd.
~~Wit-Rusland wijst Turkse diplomaten uit
minsk» De regering van Wit-Rusland heeft gisteren twee Turkse
diplomaten uitgewezen. Zij moeten het land 'zo snel mogelijk'
I verlaten wegens een spionage-affaire. De uitwijzing van de twee
attachés van de Turkse ambassade in Minsk, volgde op de arres-
j tatie donderdag van een Witrussische burger die verdacht wordt
van spionage voor Turkije.
Tsjetsjeense
oppositie claimt
aanval hoofdstad
MOSKOU AP-AFP-Rtr
De oppositie van Tsjetsjenië be
weert de aanval te hebben ge
opend op Grozny, de hoofdstad
van de Russische republiek die
zichzelf onafhankelijk van Rus
land heeft verklaard.. Het doel
van de actie is om president
Dzjochar Doedajev te verjagen.
Volgens de oppositionele Voor
lopige Raad begon de aanval
gisteravond.
In Grozny ontkende de staf
chef van het regeringsleger,
Asian Maschadov, het bericht
van de aanval. Hij sprak van
'bluf en gebazel'. Tegenover het
persbureau Interfax suggereer
de hij dat Moskou de verwar
ring zou aangrijpen voor de lan
ding van zijn paratroepen in
Tsjetsjenië. Kort voor het be
richt van de aanval riep de
Tsjetsjeense vice-president
Jandarbijev de inwoners van
Grozny via de televisie op om
de „vrijheid en onafhankelijk
heid van Tsjetsjenië te komen
verdedigen".
De stroom van verklaringen
volgde op een aanval gistermor
gen door gevechtshelikopters
die regeringsposities onder vuur
namen in de noordelijke bui
tenwijken van Grozny. Daarbij
werden vijf mensen
vielen 18 gewonden.
Zeker acht Rwandezen gedood bij onduidelijke actie
NAIROBI/KIGALI Rtr-AFP
Zaïrese soldaten hebben gisteren het vuur geopend op
Rwandese vluchtelingen in een Oostzaïrees kamp bij
Goma. Volgens hulpverleners kwamen minstens acht
mensen om het leven, onder wie vier kinderen. Tiental
len kampbewoners raakten gewond. Het motief voor het
Zaïrese optreden in het kamp Katale (230.000 vluchtelin
gen) is onduidelijk.
der dit jaar hun vaderland ont
vluchtten en niet terugkeerden.
Veel Rwandezen en waarne
mers menen dat in Rwanda
geen vrede mogelijk is zolang
zoveel Rwandezen in balling
schap leven.
Eerder vrijdag kreeg Rwanda
een nieuw parlement. In een
stadion van de hoofdstad Kigali
legden de zeventig leden van de
Voorlopige Nationale Vergade
ring de eed af om te werken aan
de eenheid van het door een
bloedige burgeroorlog ver
scheurde Middenafrikaanse
land.
Het parlement staat voor de
enorme taak om de twee groot
ste etnische groepen van het
land, de Hutu's en de Tutsi's, te
Ook in nabijgelegen kampen
was sprake van geweld. De Vei
ligheidsraad van de VN bekijkt
of het noodzakelijk is om troe
pen te sturen. In de vluchtelin
genkampen bevinden zich veel
bewapende aanhangers van de
verdreven Rwandese regering.
Zij terroriseren de overige
kampbewoners en de interna
tionale hulporganisaties.
De schietpartij kwam aan de
vooravond van een topontmoe
ting vandaag tussen de staats
hoofden van Zaïre, Burundi en
Rwanda. De presidenten willen
oplossingen vinden voor de
ruim één miljoen Rwandezen
die tijdens de burgeroorlog eer-
wee doden bij
5 ^ïrand tijdens
oncert Gdansk
:oncert op een scheepswerf in
'Ie Poolse havenstad Gdansk
fijn donderdagavond twee do
llen en meer dan 300 gewonden
TIEgev allen. Dat meldt de politie
ran Gdansk. Het staat vast dat
-T-—jiet vuur is aangestoken. Vol-
eens de politie hebben de orga-
fiisatoren van de avond zich
(liet aan de veiligheidsvoor-
jchriften gehouden.
De brand brak uit terwijl on
geveer 600 jongeren een rock-
foncert bijwoonden en de
televisie-ui tzen-
^■'"jing volgden van de uitreiking
jan de MTV-awards in Berlijn.
- jien 13-jarig meisje Werd onder
iSlOje voet gelopen, de andere do
le werd later in de uitgebrande
oor tfiuizen gebracht.
'Zweden houdt
kernreactor
februiksklaar'
washington ap
'weden heeft in het geheim be-
.angrijke onderdelen van een
nmiddels beëindigd kernbom-
jroject bewaard. Dat heeft de
Vashington Post gisteren ge-
neld. Een kernreactor van 65-
negawatt, die plutonium kan
naken voor bommen, is al
wintig jaar buiten werking
naar wordt zodanig onderhou-
len dat hij binnen enkele
naanden weer opgestart kan
worden. De Zweedse autoritei-
en ontkennen dat ze mogelijk-
ïeid willen houden om een
;ernwapen te kunnen maken.
PORTRET: AKIO MORITA
verzoenen. Daarnaast is herstel
van de verwoeste economie
noodzakelijk en invoering van
democratische structuren. Bij
de burgeroorlog van april tot ju
li dit jaar kwamen meer dan een
miljoen inwoners om het leven.
De meeste slachtoffers waren
leden van de Tutsi-minderheid.
,,Dit is de eerste stap richting
democratie, naar de eenheid
van ons land", aldus premier
Faustin Twagiramungu tegen
de afgevaardigden na hun beë
diging. Het parlement is niet ge
kozen door het volk, maar be
staat uit leden van acht partijen
en vertegenwoordigers van door
Tutsi-opstandelingen geleide
strijdkrachten. Die verdreven in
juli de Hutu-machthebbers, die
tot dan regering en leger domi
neerden. Van deelname uitge
sloten zijn partijen die betrok
ken waren bij de massale slach
tingen. Het is de bedoeling dat
de afgevaardigden vijf jaar blij
ven zitten, en dat daarna parle-
ments- en presidentsverkiezin
gen plaatshebben.
heeft i
Sony-topman Akio Morita is in
het buitenland waarschijnlijk de
bekendste Japanse manager.
Gisteren werd bekend dat hij op
eigen verzoek opstapt. Volgens
gezondheidsre-
De 73-jarige topman
n november vorig jaar
een hersenbloeding gehad. Zijn
plaats blijft overigens voorals
nog vacant.
In 1946 richtte Morita samen
met Masaru Ibuka het bedrijf
Tokyo Tsushin Kogyo op, in
1959 omgedoopt in Sony. Met
steun van zijn vader, die
rijstwijn maakte, deed Morita
zijn eerste investering van vijf
honderd dollar. Zijn rijstkokers
verkochten echter in het geheel
niet. Hij wist te overleven door
radio's te repareren.
In 1949 maakte Morita's bedrijf
de eerste Japanse bandrecorder.
Het verhaal wil dat mede-op
richter Ibuka voor het eerst zo'n
apparaat zag bij het Amerikaan
se bezettingsleger, dat zich na
de Tweede Wereldoorlog enige
tijd in Japan ophield.
De eerste transistorradio maak
te Morita in 1955 dankzij een
goedkope licentie van het Ame
rikaanse concern Western Elec
tric. In 1968 kwam Sony met
zijn eerste kleuren-TV en in
1975 met de Betamax-videore-
corder. Die moest het net als de
Video 2000 van Philips afleggen
tegen de VHS-standaard. In
1979 lanceerde Sony de Walk
man.
Als verantwoordelijke voor on
der meer financiën en verkoop
slaagde Morita erin de produk-
ten van de Sony over de hele
wereld aan de man te brengen.
Hij werd het symbool van de
economische opmars van Ja
pan.
Van 1971 tot 1989 was Morita
president van de electronicagi-
gant, waarna Norio Ohga het
roer overnam. De laatste jaren
had Morita, die in de jaren zes
tig twee jaar in de VS woonde
en als een van de weinige oude
Japanners vloeiend Engels
spreekt, een meer adviserende
functie.
Morita had de laatste paar jaar
Europa
i de VS r
Sony-topman Akio Morita.
foto
het imago van de wijze, ervarc
zakenman. Zijn uitspraken ov
tekortkomingen in het manag
ment in de VS e
leidden nogal c
Zo viel zijn visie
mische situatie
goed in Washington. Hij stelde
dat de produktie werd achterge
steld bij de papieren winsten
die op de financiële markten te
behalen vielen.
Hij bracht de VS tot grote woe
de met het boek 'Een Japan dat
nee kan zeggen', dat hij samen
met de uiterst rechts georiën
teerde politicus Shintaro Ishiha-
chreef. Een deel v
het
boek beschrijft dat Japa
veel harder moet opstellen te
genover de VS als die onredelij
ke eisen stellen op handelsge
bied.
Ishihara kon zich in het boek
uitleven met zijn uiterst natio
nalistische ideeën. Morita pro
beerde zich later wel wat te dis
tantiëren van de inhoud. Hij zei
dat hij zich niet in alle visies
kon vinden die erin zijn ont
vouwd.
In eigen land hield de goed van
de tongriem gesneden Morita
zich ook niet altijd in. In 1992
bracht hij de gemoederen in be-
weging toen hij zijn vizier richt-
te op het Japanse bedrijfsleven
en ervoor waarschuwde dat het
buitenland zich weieens tegen
Japan en zijn grote handels
overschot zou kunnen keren.
Experiment Zwitserse boeren geslaagd
smaak, die nog lichter is dan
olie uit zonnebloempitten. Je
wordt er niet high van, want in
de zaden zit geen spoor van
THC, het actieve ingrediënt uit
de bladeren. De bladeren van
ónze 90.000 planten worden
vernietigd."
Rappaz en zijn collega's ko-
faslane Britse speciale politie-eenheden en actievoerders van de internationale milieu-organisatie Greenpeace leveren strijd bij de nucleaire Trident-onderzeeër HMS Vanguard. Later
op de dag brak de onderzeeër door de blokkade die Greenpeace met haar actieschip Solo had opgeworpen. De milieu-activisten wilden verhinderen dat de Britse Trident kernkoppen aan
boord zou nemen. Twee sleepboten van de Britse marine trokken het Greenpeace-schip Solo opzij om een doorgang te forceren voor de kernonderzeeër. Op de marinebasis in het Schot
se Faslane zal de HMS Vanguard zijn eerste kernkoppen laden. Voor het einde van het jaar begint het schip aan zijn eerste missie. foto epa chris bacon
correspondent
Zwitserse keukenprinsen en -
prinsessen kunnen binnenkort
de sla eens anders aanmaken,
namelijk met hennep-saus. En
nog wel uit eigen land. Het
groene licht voor dit culinaire
novum moet nog komen van de
kantonale rechter in St. Mauri
ce. Die wil honderd procent ze
kerheid dat de nieuwe smaak
maker niet in strijd is met 's
lands anti-drugwetten.
Boer Bernard Rappaz, die met
vier collega's voor deze premiè
re vijf hectare met hennep heeft
beplant, maakt zich daarover
geen enkele zorg. „Het gaat
hierbij niet om de bladeren,
maar om de zaden", zegt Rap
paz. „Hennepzaad bevat een
hoogwaardige spijsolie, met een
naar hazelnoot zwemende
r dar
et hun r
produkt. Vorig
jaar waren ze 'vergeten' hun ex
periment tijdig aan te melden.
Tegen de oogsttijd verscheen
een politiemacht die de hele
aanplant omspitte. Dit keer is
het allemaal volgens voorschrift
gegaan en de boeren hopen per
hectare ongeveer 10.000 frank
(13.500 gulden) te incasseren
voor hun hennep-olie. Ze krij
gen zelfs 3000 frank per hectare
regeringssubsidie voor de^e 'ex
perimentele landbouw'.
Het Albanese parlement heeft
gisteren een algemene amnestie
afgekondigd waardoor ruim
eenvijfde van de gevangenen óp
vrije voeten komt. De vervroeg
de vrijlating geldt niet voor de
meest prominente gedetineer
den van het land, zoals voorma
lige communistische kopstuk
ken en de wegens corruptie ver
oordeelde leider van de grootste
oppositiepartij, de socialist Fa-
tos Nano.
De amnestie is afgekondigd
ter gelegenheid van de vijftigste
verjaardag van de bevrijding
van de Duitse bezetter en de Al
banese onafhankelijkheid op 28
november 1944. Van de gevan
genen komen er 250 vrij, van de
overige gevangenen krijgen er
450 strafvermindering tot een
derde van de oorspronkelijke
straf. Het gaat hierbij om gede
tineerden die tot meer dan twee
jaar zijn veroordeeld.
Sommige Albanese oppositie
partijen hadden voorgesteld om
ook vijf Albanese Grieken, ver
oordeeld wegens spionage voor
Athene, vrij te laten. Maar de
vijf, leiders van de Griekse min
derheid in Albanië en sinds en
kele maanden achter slot en
grendel na veroordelingen van
vijf tot zeven jaar, zagen slechts
enkele jaren kwijtgescholden.
Hun proces en veroordeling be
tekende een zware belasting
voor de toch al gespannen ver
houding tussen de buurlanden
Albanië en Griekenland.
Het ministerie van binnen
landse zaken verwacht dat de
betrokken gevangenen op korte
termijn vrijkomen. Moorde
naars en verkrachters zijn van
de amnestie uitgesloten.
Een kleine meerderheid (53
procent) van de Italianen vindt
dat premier Silvio Berlusconi
mag aanblijven, ondanks de te
gen hem lopende strafrechtelij
ke onderzoeken. Mocht de rege
ring echter aftreden, dan geeft
'het volk' de voorkeur aan een
nieuwe premier en een nieuwe
coalitie. Berlusconi wordt war-
schijnlijk vandaag of morgen
ondervraagd over de corruptie
affaire.
Berlusconi zei gisteren tijdens
Palestijnen dollen met hun ezelkarren door de ondergelopen straten van Gaza-stad. Het slechte weer deed
Harnas besluiten de betoging die voor gisteren op de rol stond, te verschuiven naar vandaag.
foto epa patrick baz
'AZA Rtr-AFP
9e fundamentalistische islami-
ische beweging Harnas zal van-
iaag de manifestatie in Gaza
louden die aanvankelijk voor
(isteren was gepland. Harnas
verwerpt het vredesakkoord
ussen de PLO en Israël. De be
oging werd uitgesteld wegens
iet slechte weer. In- verband
met de manifestatie had Israël
militaire versterkingen gestuurd
en ook patrouilleerden er meer
Palestijnse agenten in Gaza dan
gewoonlijk. Vorige week kwa
men bij botsingen tussen Ha-
mas-aanhangers en de Pales
tijnse politie twaalf mensen om
het leven. Harnas en de PLO
werden het woensdag eens over
maatregelen om te voorkomen
dat de betoging uitmondt in
een nieuw bloedbad.
Aanhangers van PLO-leider
Arafat hebben gisteren het eer
der op afvallige troepen her
overde Palestijnse vluchtelin
genkamp Ein el-Hilweh in Zuid-
Libanon moeten prijsgeven. Bij
de strijd vielen zeker tien doden
en 25 gewonden.
Bezittingen voonnalige DDR-leider Honecker geveild
BAD OLDESLOE
De bezittingen van de zes maanden gele
den gestorven Oostduitse leider Erich
Honecker hebben gisteren op een veiling
onverwacht veel geld opgebracht. De
spullen waren door, naar wordt aangeno
men, familieleden en een Berlijnse verza
melaar aangeboden bij het veilinghuis in
Bad Oldesloe bij Hamburg. In totaal werd
zo'n 175.000 (bijna twee ton) omgezet.
Tegen alle verwachtingen in betaalden de
aanwezigen enorm veel geld voor zaken
als een muts van opossumbont, die voor
900 mark (bijna duizend gulden) van eige
naar verwisselde, rode vlaggen en een ka
potte koekoeksklok. Voor een oude vlag
van de Oostduitse communistische partij
SED werd 6.500 mark geboden, terwijl de
geschatte waarde 3.000 mark was. Voor
een Sovjet-vlag, die naar verluidt in 1945
bij de verovering van Berlijn door het Ro
de Leger was meegevoerd, werd 7.000
mark betaald, het drievoudige van de ca
talogusprijs. Een met jachtmotieven ver
sierde koekoeksklok, waarvan de koekoek
ontbrak, bracht 3.200 mark op. De klok
hing in het jachtverblijf van Honecker bij
Berlijn. Het hoogste bedrag, 8.500 mark,
werd betaald voor een zilveren bierkroes,
die Honecker in 1982 voor zijn 70ste ver
jaardag van partijkameraden kreeg. Op de
kroes staan de geboorteplaats van Honec
ker in het Saarland e
geschiedenis van de SED uitgebeeld.
Honecker werd in 1989 na uitgebreid bur
gerprotest vervangen doorzijn gedood
verfde opvolger Egon Krenz. Deze kon de
ineenstorting van de DDR echter ook niet
tegenhouden en een maand later, in no
vember, werd de muur geopend en was
het lot van Oost-Duitsland bezegeld.
Honecker vluchtte naar Moskou, maar
keerde na onderhandelingen tussen Rus
land en Duitsland terug. In Berlijn moest
hij voor de rechter verschijnen op be
schuldiging van onder andere doodslag.
Omdat hij leverkanker had, besloot de
rechtbank hem vrij te laten. De laatste da
gen van zijn leven bracht hij door bij zijn
dochter in Ghili.
een ceremonie in Rome dat hij
'de vaste wens' heeft om door te
gaan. Daarna bezocht hij presi
dent Oscar Luigi Scalfaro in
diens residentie. Deze zou vol
gens berichten in het dagblad
Ui Repubblica van plan zijn het
kabinet-Berlusconi te ontslaan
om het te vervangen door een
regering van nationale eenheid,
waarin alle partijen met uitzon
dering van de neo-fascisten en
Berlusconi's Forza Italia zitten.
Volgens een opiniepeiling die
het weekblad L'Espresso van
daag publiceert, heeft 38,2 pro
cent van de Italianen een voor
keur voor een centrum-linkse
coalitie. Niet meer dan 30,1
procent wil dat de huidige cen
trum-rechtse coalitie een nieu
we ministersploeg vormt.
Zelfs als er opnieuw een cen
trum-rechtse regering komt, is
er in de bevolking bijzonder
weinig steun voor een her
nieuwd premierschap van Ber
lusconi: 11,9 procent. Het
hoogst scoort de onderzoeks
rechter Antonio di Pietro, die
met het anti-corruptieonder
zoek van de operatie Mani Puli-
te (Schone Handen) een natio
nale held werd. Van de kopstuk
ken van de huidige coalitie is
Gianfranco Fini, de leider van
de neo-fascistische Nationale
Alliantie, het populairst. Maar
liefst 21,8 procent van de onder
vraagden ziet hem graag als
premier.
