Keihard de leMerste' in Hawaii
Rtv show
'Het is niet bepaald
muziek voor Radio 3'
Teleac en musea werken samen
in omvangrijk kunstproject
VRIJDAG 25 NOVEMBER 1994
I ok is de naam. Sy-
brand Bok. Hij komt
uit Sneek en is een
benijdenswaardig
man. Het nationale
sekssymbool, Leontine Ruiters, laat hem
begaan, ze vertrouwt hem volledig. Dit is
wérk, per slot van rekening. Met de ene
hand licht Bok de onderkant «van het door
zichtige zomerjurkje op. Er rust een zware
taak op de schouders van Bok, geluidsman
van beroep. Hij moet in deze subtropische
hitte een microfoontje plaatsen op het
schaarsgeklede lichaam van de blondine.
Dat microfoontje valt aan de voorzijde nog
wel weg te werken, en dat draadje óók,
maar waar laat je in hemelsnaam het bijbe
horende zendertje? Er zit niets anders op.
Met de ene hand dient Bok de achterkant
van het slipje van Leontine aan te vatten,
om daar vervolgens met de andere het zen
dertje aan te hangen.
Bok doet zijn werk behendig. Het is niet
de eerste keer, deze week, dat hij op deze
manier microfoon, draad en zender moet
plaatsen. Leontine heeft zichzelf tegen een
verweerde boomstronk gevlijd. Dit wordt
het openingsshot van het programma.
„Aloha, ik ben Leontine", zegt ze. Camera
loopt, microfoon werkt. In twee takes staat
het erop. Vakmanschap.
No ka oi
Dit is Maui, Hawaii. Duizenden kilometers
van huis. een slordige achttien uur tegen de
klok in vliegen. Een Veronica-ploeg is hier
neergestreken om de finale te volgen van de
Peter Stuyvesant Travel World Cup: de
Aloha-Classic, het grootste windsurfevene-
ment ter wereld. De beste prof-surfers ko
men jaarlijks naar Ho'okipa Beach aan de
noordkant van het vulkaaneiland, waar de
wind het hardst is en de golven het hoogst
zijn.
Alle grote namen zijn hier weer verza
meld. De schier onaantastbare Björn Dunc-
kerbeck is er, de vrijbuiter Robert Terriite-
hau, het Australische wonderkind Jason Po-
lakow, de surflegende Robbie Naish, en een
stoet van roekeloze hoopvollen. Onder hen
de Nederlanders Jan Boersma en Eric Groe-
newoud. Bij de dames slechts één Hollands
zeil, de I I-444 van Luciënne Ernst.
Voor Leontine is het een grote verrassing
dat ze hier voor de camera staat. Een week
geleden kreeg ze pas bericht dat ze haar
koffers mocht pakken met wat luchtige kle
ding, omdat ze op Maui een programma
over windsurfen moest presenteren. Toege
geven, er vallen minder aantrekkelijke plek
jes op aarde te bedenken. Tropisch Maui,
het op één na grootste eiland in de Hawaii-
archipel, is no ka oi, zoals de lokale bevol
king zegt: de top, het beste.
,,Ik had niet verwacht dat ze aan mij zou
den denken", zegt de 26-jarige schone. ,,Je
zou eerder iemand verwachten die iets
meer in de sport thuis is, maar daarom vind
ik het juist zo leuk."
Veronica wil Leontine 'voorzichtig brén
gen', zoals dat genoemd wordt. Eigenlijk
was het de bedoeling dat het blonde foto
model, dat door hel Rad van Fortuin uit
groeide tot een nationaal idool, pas in janu
ari met wat omroepwerk zou beginnen. Dus
—*4v.
met dit tussendoortje ligt ze 'voor' op het schema?
Ze is nuchter: „Ik wil het zélf voorzichtig aan
doen, juist omdat ik van het Rad kom. De mensen
denken: Ze gaat een andere kant op, ze hebben
heel hoge verwachtingen van je. Ik wil mezelf niet
in het diepe gooien en op m'n bek gaan ik wil
goede begeleiding hebben. Daarom doe ik momen
teel cursussen bij de Media-academie in Hilver
sum, presentatieles. En in februari ga ik een inter
viewcursus doen. Ik wil het gewoon rustig opbou
wen."
Hier, op Maui, blijft haar aandeel in het
windsurfprogramma (lengte: een half uur) daarom
ook beperkt tot een aantal aankondigingen op exo
tische locaties. Regisseur Angelo Terwiel, camera
man Jan Bensliman en geluidsman Sybrand Bok
hebben het halve eiland rondgereden op zoek naar
idyllische plekjes. Dat viel, vreemd genoeg, nog niet
mee. Zelfs langs de Hana-highway, de enerverende
kronkelweg van Kahului naar de oostkust, dwars
door een tropisch regenwoud, slaagt de crew er
niet in om één plek naar het zin te vinden. Water
vallen die als decor voor Leontine zouden kunnen
dienen, blijken te klein, te hoog, te laag, te ver of te
luidruchtig.
Nagels vijlen
Luidruchtig is het ook op Holokipa Beach, waar tij
dens de wedstrijden de reggae van Bunny Wailer
over het strand schalt, de helikopters laag overvlie
gen en de surfzeilen op het strand klapperen in de
straffe wind. „Let's see what psycho's we really have
on the beach, today", kirt de speaker. De wereld van
de Peter Stuyvesant Travel World Cup is er één van
lekker jong, snel en wild. Hartstikke Veronica, dus.
Leontine moet op de kiek met Björn Dunckerbeck,
maar het geplande interview met de wereldkam
pioen neemt regisseur Angelo Terwiel voor eigen
rekening.
Ze werd beroemd als
assistente van Hans van der
Togt in het Rad van Fortuin.
Ze is imiddels een
professional.
Ze is charmant.
Ze mocht naar Hawaii,
surfers kijken.
HetVeronica-
presentatiedebuut van
Leontine Ruiters, een
bescheiden sexy dame. „Ik
ben gewoon mezelf."
Een vraaggesprekje met Jimmy Lewis, een man
die supersnelle surfboards maakt, wordt Leontine
wél toevertrouwd, zij het dat ze ook hier strak ge-
coached wordt. Ze krijgt uitleg bij het de opbouw
van een surfplank. „Het is net als met nagels vij
len", concludeert Leontine, als ze Lewis heeft zien
zagen en schuren. „Je begint grof, en daarna ga je
bijvijlen."
Ruiters is, qua televisie, een professional. Tekst-
vast, geconcentreerd voor de opnamen en met
behulp van make-up en haarkrullers steeds een
verleidelijke uitdaging voor de camera. Deert het
haar niet dat haar presentatiedebuut beperkt blijft
tot een handjevol aankondigingen? Zou ze geen re
dactiewerk willen doen?
„Het was ooit de bedoeling dat ik bij RTL redac
tiewerk ging doen voor For You, het modeprogram
ma dat ik presenteerde. Maar ik was begin dit jaar
zó druk met het Rad van Fortiun, mijn rolletje in
Vrouwenvleugel én de presentatie van For You, dat
het er gewoon niet van gekomen is. Maar de kans
bestaat dat ik bij Veronica ook modespecials ga
doen. Er is nu sprake van twee specials, en het is
wel de bedoeling dat je dan als presentatrice ook in
de redactie gaat zitten. Dat is bij Veronica een ver
eiste. Het is er voor dit programma niet van geko
men, omdat ik pas een week geleden wist dat ik
hier naartoe moest."
Maar haar ambities, hoe ver reiken die nou?
„Als ik dingen op m'n weg tegen kom, denk ik: Te
gek, dat moet ik doen. En dan doe ik dat. Maar ik
vind 'carrière' zo'n rotwoord. Ik ben op een nuch
tere manier ambitieus."
Poseren
De wind speelt met haar blonde manen. Ze draagt
een zwart honkbalpetje, koket achterstevoren, met
het opschrift bad hair clay. Neerlands sekssymbool,
gewoon: keihard de lekkerste, ver van huis en
haard, aan een slappe kop Amerikaanse koffie.
Wuivende palmen om haar heen, en exotische vo
gels die koerend, tjilpend en fluitend tegen het rui
sen van de Stille Oceaan opboksen. Dit is niet ver
keerd.
(Uitzending: zondag 27 november, 17.05 uur, Ne
derland 2)
MAUI •TON DE JONG
Nadieh is terug met CD 'On her own
OEI
dienst Beeldende Kunst (RBK) gestapt, en daar
lukte het wel om concrete afspraken te maken."
In samenwerking met Riet de Leeuw van de
RBK werkte Cor Blok de cursus uit. Gekozen werd
voor een overzicht rond zes jaartallen die refere
ren aan een schilderij, een tentoonstelling, een
kunstmanifestatie of andere gebeurtenis: 1916,
1930, 1955, 1960, 1969 en 1980. Vanuit die geko
zen jaartallen wordt voor- en achteruit gekeken
naar de ontwikkelingen in het kunstklimaat van
die tijd. Zo wordt steeds een dwarsdoorsnede ge
geven van de kunst op dat ogenblik en krijgt de
kijker een beeld van de verschillen en de samen
hangen aan stijlen: de wisselwerking tussen kun
stenaar en stijl, en de debatten tussen voor- en
tegenstanders.
Krah: „We kozen voor deze opzet, omdat het
een aantal voordelen biedt. Als je kiest voor een
opzet waarbij aan de hand van stromingen en
ontwikkelingslijnen wordt getoond hoe het één
uit het ander voortkwam, vallen daarmee veel
kunstenaars uit de boot. Door bepaalde momen
ten in de geschiedenis te belichten, kun je laten
zien hoeveel verschillende kunstenaars of groe
peringen op het zelfde moment met heel andere
dingen bezig zijn. Je geeft een breed beeld van
'het gelijktijdige van het ongelijksoortige', om het
zo maar eens te zeggen."
Cursusboek
In de TV-uitzendingen zijn alle belangrijke, en in
het cursusboek beschreven werken te zien. Ook
wordt in elke aflevering gesproken met een he
dendaagse kunstenaar met soortgelijke proble
men als de kunstenaars in het behandelde tijd
perk. Het begeleidende, goed verzorgde boek
gaat uitgebreid en helder in op de behandelde
onderwerpen.
De serie wordt, voor de kleine groep Nederlan
ders die een HDTV-toestel in huis hebben, gelijk
tijdig uitgezonden op het breedbeeldkanaal van
TV Plus. Dat was een initiatief van Teleac-direc-
teur A. Smit, die tevens vice-voorzitter is van TV-
Plus. Regisseur Ben Jurna is lyrisch over de ge
maakte opnamen, al vereiste dat wel extra werk
omdat de benodigde apparatuur uiterst zwaar en
onhandig is. „De haarscherpe opnamen die je
krijgt via HDTV zijn uitermate geschikt voor
kunstprogramma's, waar het vaak op de details
aankomt", zegt regisseur Ben Jurna. „De werken
zien er op het scherm soms mooier uit dan in het
echt. De schoonheid van dit systeem is heel evi
dent voor mij geworden."
(Uitzending, zondag 27 november, 23.00 uur,
Nederland 2)
Newman-affaire
Volgens Jos Krah, projectcoördinator van
Teleac, bestond het idee voor het project al
jaren. „In 1982 had Teleac samen met de
BRT een kunstserie opgezet, maar daarin
kwam de kunst van na 1900 er maar be
kaaid af. Vandaar dat we in die tijd al be
sloten tot een soort vervolg."
Met Wim Beeren, de toenmalige directeur
van het Stedelijk Museum, kwam Krah in
1990 overeen dat het Stedelijk bij de op te
zetten Teleac-cursus een grote tentoon
stelling zou organiseren. Helaas gooide
de affaire rond het werk van Barnett Ne
wman (een voor veel geld ingehuurde
restaurator bleek het door een bezoeker
vernielde schilderij Who's afraid of Red,
Yellow and Blue gewoon te hebben
Een schilderij van Mondriaan. In het Museum Paleis het overgeschilderd) roet in het eten. Krah: „Beeren
Lange Voorhout in Den Haag is vanaf morgen 'De eeuw klapte in elkaar, en van de tentoonstelling kwam
van Mondriaan' te zien. foto archief natuurlijk niets meer. Toen zijn we naar de Rijks-
Zes Nederlandse musea werken samen met de
educatieve omroep Teleac in een omvangrijk,
multimediaal kunstproject. Teleac begint zondag
27 november met de nieuwe, twaalfdelige TV-se-
rie Nederlandse kunst vanaf 1900. Op de radio
wordt in zes afleveringen aandacht besteed aan
vraagstukken van kunst en maatschappij.
Gedurende de uitzendperiode exposeren de
meewerkende musea uit de eigen collectie een
deel van het in het cursus-project besproken
werk. Zo toont het Stedelijk Museum vanaf 2
december een expositie over de 20e-eeuwse
Nederlandse tekenkunst met werken uit het
1 Symbolisme, de Stijl, de Nieuwe Zakelijkheid,
I Cobra en Nul. Het Museum Boymans-van
I Beuningen exposeert tot 8 januari 'Nederland-
j se kunst vanaf 1900'. Het Kröller Müller-muse-
um heeft binnenkort exposities over Theo
Doesburg (vanaf 3 december) en Charley
j Toorop (vanaf april '95). In het Arnhems Ge
meentemuseum is vanaf 27 november de ex
positie Verbeelding en Figuratie te zien over
magisch realisten en tijdgenoten. En in het
Museum Paleis het Lange Voorhout in Den
Haag is vanaf morgen 'De eeuw van Mondri
aan' te zien, samengesteld door gastconser
vator Cor Blok, tevens drijvende kracht ach
ter het gehele project. De Heerlense Stads
galerij sloot zich op eigen verzoek aan met
een tentoonstelling van werken van Neder
landse schilders na 1945. Deze tentoonstel
ling is te zien tot en met 16 januari.
Nadieh is terug. Ze heeft een
CD gemaakt, On my own,
waarop ze alle zang voor haar
rekening neemt en alle in
strumenten zelf bespeelt.
Daarnaast heeft ze het groot
ste deel van de teksten en de
muziek geschreven.
Nadieh zit echter met een
'probleem': „Het is niet be
paald muziek die zich leent
voor Radio 3. En daarvan
moet je het als artiest voor
een groot deel hebben. Aan
de andere kant: ik hoef niet
vreselijk beroemd te worden,
maar ik heb zeker het idee
dat er een publiek voor mijn
muziek is."
Zo'n jaar of acht geleden,
zagen vele mensen in het vak
'een grote toekomst voor Na
dieh weggelegd. Haar CD
Land of Td werd uitstekend
ontvangen. Ze kreeg er een
Edison en ook de Zilveren
Harp voor, de jaarlijkse prijs
van de Stichting Conamus,
die op deze manier artiest en
publiek wil laten weten dat
een groot talent in aantocht
is.
Ze maakte meer albums,
scoorde een hit met
Windforce Eleven,
maar de doorbraak
bleef uit.
„Ik heb daar
over veel na
gedacht en
ik denk dat
het komt omdat
ik in die tijd toch
niet helemaal mezelf
was. Ik ben ontzettend
jong in dit vak terecht ge
komen, ik was twintig. Ik
zong liedjes, begeleidde me
zelf op de gitaar. Folk bijvoor
beeld, jaren zestig, ik ben van
1958, dus ik heb het staartje
en de naschokken van de ja
ren zestig meegemaakt.
Ze werkte in die tijd onder
haar eigen naam: Karin
Reyhani. Maar in 1985 werd
ze, zoals ze dat noemen, 'ont
dekt'. „Er moest van alles aqn
me veranderen: mijn haar,
mijn kleding, zelfs de naam
Karin was niet goed meer. Ik
heb toen de naam Nadieh ge
kozen, de naam van mijn
dochtertje. Achteraf gezien....
ze zeggen toch wel eens: je
moet nooit je naam verande
ren.... je zou bijna denken dat
je inderdaad iets wezenlijks
aan je eigen ik verandert."
Ze heeft het allemaal over
zich heen laten komen. „Ik
geef niemand de schuld,
hoor. Ik ben er zelf bij ge
weest. Ik kan ook niet zo
goed tegen dat opgefokte ge
doe. Ach, je weet hoe het
gaat: een hit heeft vele va
ders, maar een flop is altijd
wees. In ieder geval wilde ik
op een bepaald moment niet
meer. En toen ben ik gewoonj6.4ï
met alles gestopt."
Brood
„Nou ja, niet met alles. Ik ben7.1E
liedjes blijven schrijven. Per'
slot van rekening is dat wat ik
kan. Ik dacht toen: dan geef;
ik die liedjes aan anderen.j
Dat heb ik ook gedaan. Ruth;
Jacott zingt liedjes van me,,
Erik Mesie ook. Ik heb zelfs[7.3ó
een eigen muziekuitgeverijl
opgericht: String Publishing.g.OC
Maar ja, het bloed kruipt!
waar het niet gaan kan en ik
wilde toch ook zelf m'n lied
jes zingen. Maar uitsluitend
voor mezelf. Zo heb ik inj
mijn studiootje thuis een|
drieluik gemaakt: een met
Nederlandse, een met Engel-j8.2S
se en een met Indonesische)
liedjes. En die liedjes hebben]
onderling heel veel met el'8.59
kaar te maken."
Op een dag kwam er ie
mand bij haar langs en die9.2£
zei: 'Het is zo zonde om dat
andere mensen te onthou-'
den, waarom breng je geen;
CD uit?' „Daar heb ik over
nagedacht en toen besloten,
om dat te proberen. Ik wou
kennelijk toch die aai overp.OC
m'n bol zelf gaan halen.fl.24
En bovendien is het nog]0.3C
eens een keer zo dat
je gewoon moet
Nadien werken: brood
is de naam van 0?,depla"L
j Li. .fik durfde
m n dochtertje. het ook aan,|l.01
omdat ik op zo'n
CD helemaal me-|
zelf, zonder conces
sies aan wie dan ook,;
zou klinken. Ik hoop na-I
tuurlijk dat er mensen zijnj2.41
die er dingen in herkennen,!
die het gewoon mooi vinden,'
maar als het onverhoopt niet;
zou lukken, dan kan ik alleen
maar zeggen dat ik mijn best
heb gedaan en dat het aan.
niemand anders ligt dan
mezelf."
Op On my own zijn veel in
vloeden uit de folk zonder dat
die overheersen, „maar het
wel degelijk muziek van deze
tijd, maar natuurlijk bein-
vloed door de muziek uit
jaren waarin ik ben
geggroeid, dat
anders." Het is in ieder geval 1
duidelijk dat op On my own
een persoonlijkheid aan de
gang is.
„Ik ben niet uit op het werk
in discotheken. Alsjeblieft
niet. Ik zou me een egel in
een hondehok voelen. Ik rea
liseer me wel dat ik nu de CD
uit is, de kans aanwezig is dat j
ik weer uitnodigingen voor
optredens krijg. Ikzelf denk] v
dan aan de kleine theaters: i
daar waar je contact met het
publiek hebt en waar de
mensen komen om echt naar
je te luisteren."
