Voorlopig akkoord in
Gazastrook bereikt
Amerikanen halen 600 kilo
uranium uit Kazachstan
Snel nieuwe acties NAVO tegen Serviërs
Magistraten presenteren Berlusconi de rekening
Buitenland
Fransen pikken het niet
S&aS Ta
Britse Conservatief trapt-"
op Franse en Duitse tenei
Ambassadeur slaapt tussen de zwervers
'Judas' Bossi onthoudt premier steun
DONDERDAG 24 NOVEMBER 1994
JOE
ANP Algemeen Nederlands Persbureau
se Agentur CPD Geassocieerde Pers Dienst
Inter Press Service RTR Reuter UPI
Resten Hitler-bunker worden gesloopt
berlijn De resten van het bunkercomplex waar Adolf Hitler zelf
moord heeft gepleegd, zal worden gesloopt. Dat maakte de ge
meente Berlijn gisteren bekend. De ruimte waar Hitier aan het
einde van de Tweede Wereldoorlog de hand aan zichzelf sloeg,
is meteen na de oorlog door Sovjet-eenheden afgebroken. Wat
overbleef was een gedeelte van het gebouw dat door de chauf
feurs van Hitler is gebruikt. Dit deel werd in 1990 tijdens opgra
vingen ontdekt in het voormalige niemandsland tussen Oost- en
West-Berlijn.
Doden bij demonstratie in India
new delhi Zeker 120 mensen zijn gisteren in het Indiase Nag-
pur, 600 klilometer ten zuiden van de hoofdstad New Delhi, om
gekomen toen de politie een einde wilde maken aan een de
monstratie. Er vielen naar schatting 500 gewonden. De 30.000
demonstranten betoogden bij het parlementsgebouw van de
deelstaat Maharashtra voor meer banen bij de overheid. Om te
voorkomen dat de menigte het parlementsgebouw zou berei
ken, voerde de politie enkele charges uit, waarna paniek uitbrak.
Rust keert weer in Paramaribo
Paramaribo» De rust in de Surinaamse hoofdstad Paramaribo is
gisteren weergekeerd na een dag van hevige scholierenrellen. De
politie is er in geslaagd de rellen tegen de stijgende kosten van
levensonderhoud de kop in te drukken. Het leger wordt achter
de hand gehouden om zo nodig de politie bij te staan. Er zijn
aanwijzingen dat de Nationale Democratische Partij van ex-le-
gerleider Bouterse de motor is achter het protest.
Rusland staat geen centimeter af
pskov» Rusland is niet van plan in te gaan op de eis van Estland
2.000 vierkante kilometer grondgebied terug te geven. De voor
malige Sovjetrepubliek claimt de grond omdat het voor de
Tweede Wereldoorlog tot het toen zelfstandige staatje behoorde.
De Russische president Jeltsin liet gisteren weten dat Rusland
geen centimeter zal afstaan.
Studenten Dili slaags met politie
Diu» Zeker honderd Oosttimorese studenten zijn vanmorgen
rond de campus van de universiteit in Dili slaags geraakt met de
politie. Hierbij raakte een politieman gewond. De schermutse
lingen ontstonden toen politieagenten in burgerkleding de cam
pus betraden. De studenten trokken daarop woedend de straat
op, maar stuitten vervolgens op ordetroepen die met wapenstok
en traangas de jongeren uiteen probeerden te drijven.
Schietpartij in politiebureau VS
Washington Bij een schietpartij in het hoofdbureau van de poli
tie van Washington zijn dinsdagavond vier mensen gedood en
drie anderen gewond geraakt. Een onbekende man begon op de
derde verdieping van het gebouw wild om zich heen te schieten.
Hierbij werden twee FBI-agenten en een lid van de gemeentepo
litie gedood. Ook de dader werd later dood aangetroffen. Het is
nog onduidelijk of de man zelfmoord heeft gepleegd of door po
litiekogels om het leven is gekomen. Ook over het motief van de
man is nog niets bekend.
Palestijns gezag en Harnas sluiten overeenkomst
In de Gazastrook hebben bemiddelaars in de crisis tus
sen het Palestijnse gezag (PNA) en de islamitische ver
zetsbeweging Harnas een voorlopig akkoord bekendge
maakt. In een gisteravond uitgegeven verklaring zeggen
ze dat beide kanten zullen afzien van 'provocatieve han
delingen'.
tel aviv ad bloemendaal
correspondent
De partijen zijn het er verder
over eens dat alleen de Pales
tijnse politie gemachtigd is op
straat wapens te dragen. Ze zul
len afzien van de organisatie
van demonstraties en het uitge
ven van verklaringen, zo werd
gezegd. Maar 'het uiten van po
litieke meningen' is toegestaan.
Sir Nelson mag
voorlopig niet
kaapstad gpd
In Zuid-Afrika is enthousiast ge
reageerd op berichten dat de
Britse koningin Elizabeth van
plan zou zijn Nelson Mandela
te ridderen als ze Zuid-Afrika
volgend jaar bezoekt. Er is wel
een probleempje: volgens de
Zuidafrikaanse wet mag de pre
sident de bijbehorende titel
(Sir) niet voeren. Volgens parle
mentariërs van Mandeia's eigen
ANC is het verbod op buiten
landse titels een restant van het
koloniale verleden. De wet werd
in de jaren twintig door de rege
ring-Hertzog aangenomen. In
Afrikaner kringen bestond na de
Boerenoorlog weerstand tegen
de Britse gewoonte om Zuid
afrikanen adellijke titels te ge-
De hoogste diplomaat van Zaïre in Polen slaapt
op het station tussen zwervers en Roemeense
vluchtelingen. Zaakgelastigde Emany mata Lik-
ambe is uit zijn woning gezet, omdat hij al een
tijd geen huur meer betaalde.
De diplomaat werkt overdag gewoon op de
ambassade en verschijnt regelmatig, passend ge
kleed, op party's. Volgens de woordvoerder van
4 la uivArii»* - Cenlroit ED-f-
i3
fr'j
Jï A i*-- J- ff
T ensemble, £n agissant nous avons
«13 la force de les arrêter/ m.
Marseille Tienduizenden Fransen zijn gisteren in de grote steden de straat op gegaan uit protest tegen de
dreigende privatisering van openbare diensten, onder meer het openbaar vervoer. Stakingen legden een deel
van het openbaar vervoer in Parijs en andere steden plat. Deze foto werd gemaakt in de zuidelijke havenstad
Marseille. foto boris horvat
washington hans de bruün
correspondent
In een unieke, geheime opera
tie hebben de VS de afgelopen
weken zeshonderd kilo verrijkt
uranium uit Kazachstan weg
gehaald. Die stof is geschikt
voor het maken van kernwa
pens. De regering van de vroe
gere Sovjet-republiek wilde het
uranium kwijt, omdat ze niet
langer kon garanderen dat het
spul niet in verkeerde handen
zou vallen.
„We hebben vandaag een
mogelijke dreiging van nucle
air terrorisme en de versprei
ding van kernwapens wegge
nomen", zei de tevreden Ame
rikaanse president Clinton gis
teren. Volgens zijn minister
van defensie, Perry, hadden
met het uranium zeker twintig
kernwapens kunnen worden
gemaakt. Perry zei echter geen
aanwijzingen te hebben dat
bepaalde groepen een oogje op
het Kazachstaanse uranium
hadden.
Onder de codenaam Opera
tie Saffier zijn 31 Amerikaanse
wetenschappers en technici
van de ministeries van defen
sie en energie samen met ver
tegenwoordigers van de rege
ring van Kazachstan maanden
lang in het grootste geheim be
zig geweest met de voorberei
ding van het transport. Op 7
oktober gaf Clinton het groene
licht. Daarna werkten de tech
nici zes weken lang, twaalf uur
per dag en zes dagen per week
in het geheim aan het behan
delen van het kernmateriaal.
Vorige week werd begonnen
met het overbrengen van het
uranium naar de VS. Dat ge
beurde in 1.400 speciale con
tainers. Dinsdagavond kwam
het laatste transport, met een
enorm C-5 Galaxy transport
vliegtuig, in Amerika aan. Op
weg naar Kazachstan had het
vliegtuig 40.000 ton voedsel en
humanitaire hulp meegeno
men.
Het uranium, afkomstig van
de Ulbinsky-fabriek in Ust-Ka
menogorsk in het oosten van
Kazachstan, is opgeslagen in
Oak Ridge in de staat Tennes
see. Dat is de fabriek waar in
1945 de nucleaire lading van
de eerste atoombommen werd
vervaardigd. Het uranium, dat
in Oak Ridge zal worden ge
controleerd door het Interna
tionaal Atoomenergie Agent
schap (IAEA), was in handen
van Kazachstan gevallen na
het uiteenvallen van de Sov
jetunie in 1991.
Het akkoord geldt voor een
periode van enkele weken.
Daarna hopen de PNA en Ha
rnas dat er een permanente re
geling van kracht kan worden.
Over zo'n regeling is nog geen
overeenstemming bereikt. Het
voorlopige akkoord betekent
waarschijnlijk dat de voor mor
gen aangekondigde demonstra
ties van de islamitische bewe
ging niet zullen doorgaan.
De tijdelijke regeling is be
reikt door bemiddeling van dr.
Haider Abdelshafi, een voorma
lige leider van het Palestijnse
onderhandelingsteam. Hij
wordt bijgestaan door twee Is
raëlische Arabieren, sjeik Abdal-
lah Nimr Darwish en dr.
Achmed Tibi. De laatste is een
belangrijke adviseur van PLO-
voorzitter Arafat. De bemidde
laars maakten gisteravond het
voorlopige akkoord openbaar,
na overleg met Arafat en dr.
Machmoud al-Zahar, een van
de leiders van Hamas in de Ga-
zastroook. De regeling is waar
schijnlijk tot stand gekomen
onder druk van de omstandig
heid dat Arafat de Gazastrook
voor een paar dagen verlaat. Hij
reist onder meer naar Spanje,
waar hij komend weekelndE sa
men met de Israëlische premier
Rabin een vredesprijs in ont
vangst zal nemen. De twee lei
ders zullen er ook besprekingen
voeren.
De voorlopige regeling maakt
geen melding van de schuld
vraag in het bloedbad van vori
ge week vrijdag, toen de Pales
tijnse politie in Gaza vijftien
Hamas-aanhangers doodschoot
bij ongeregeldheden na afloop
van de gebedsdienst in de Pa
lestina-moskee. Harnas heeft
steeds gezegd dat er geen ak
koord kan worden gesloten
voordat het Palestijnse gezag
zich openlijk verantwoordelijk
verklaard voor de schietpartij.
londen cees van zweeden Vreemdelingenlegioen, en (S'1£
alleen nog maar omdat dit o
eieren heeft die grotendeels 17
gels, Amerikaans en Duits ziji
Nicholls omschreef Frank
voorts als „een land dat het
heeft gehad zich te presentei 7 26
als een natie van verzetsstrijd
in de Tweede Wereldoorlog. 17 5-
wijl het een natie van collabo|
teurs was, wier president, zc
we nu weten, onderschei! g q(
werd door de Vichy-reger
van maarschalk Pét; g 2',
Enigszins overbodig voegde
eraan toe: „Ik wou dat we 1
in de Europese Gemeenscl g 5-
zaten".
Vooraanstaande Conserval
ven distantieerden zich onm
dellijk van de uitlatingen
Nicholls. Maar de oppositiepg 2;
tijen eisten zijn politieke hoe
Charles Kennedy, een woo
voerder van de Liberaal-Den q qi
craten, herinnerde aan de q 2<
gelijking die (wijlen) mini; p'g
Ridley vier jaar geleden maa
tussen bondskanselier Kohl
AdolfHitler.
correspondent
De vice-voorzitter van de Britse
Conservatieve Partij, Patrick Ni
cholls, is gisteren afgetreden na
dat hij een bittere aanval had
gedaan op twee Europese
bondgenoten. Nicholls had
Frankrijk omschreven als „een
natie van collaborateurs". En
Duitsland heeft in zijn ogen niet
meer aan Europa bijgedragen
dan „twee wereldoorlogen".
De uitlatingen van Nicholls,
gedaan in een kranteartikel,
brengen premier Major in grote
verlegenheid. Het is namelijk
Major die Nicholls tot vice-
voorzitter van de partij heeft be
noemd.
Nicholls schreef: „Ik heb niet
veel waardering voor een conti
nent dat wordt gedomineerd
door twee landen, waarvan er
een Europa twee keer in een
wereldoorlog heeft gedompeld.
En het andere land heeft bewe
zen geen enkele oorlog te kun
nen winnen, tenzij die wordt
gevoerd door het Franse
warschau» ap het Poolse ministerie van buitenlandse zaken is
de diplomaat in de problemen gekomen toen de
regering in Kinshasa vorig jaar ophield geld naar
haar ambassade in Warschau over te maken. Po
len heeft Kinshasa herhaaldelijk om opheldering
gevraagd en kreeg onlangs te horen dat Likambe
zal worden vervangen. „We hopen dat de nieuwe
zaakgelastigde de zorg voor zijn voorganger op
zich zal nemen", aldus de Poolse woordvoerder.
Een Bosnische Kroaat puft even uit achter het front in het noorden van Bosnië.
new york-brussel gpd
Zeer waarschijnlijk zal de NAVO de ko
mende dagen opnieuw actie onderne
men tegen de Serviërs die de moslimen
clave Bihac belegeren. De Veiligheids
raad van de Verenigde Naties heeft de
NAVO vannacht toestemming gegeven
om de enclave met militaire middelen te
beschermen. De Servische troepen ruk
ken inmiddels verder op en zouden het
centrum van Bihac zijn genaderd.
Terwijl NAVO-vliegtuigen gisteren
tweemaal Servische raketstellingen on
der vuur namen, bespraken de zestien
NAVO-ambassadeurs in Brussel stappen
die de val van Bihac moeten voorkomen.
„Iedereen onderkent het belang van Bi
hac", aldus een zegsman. „Dit is een
cruciaal moment in deze oorlog."
Volgens de voorzitter van de Veilig
heidsraad, de Amerikaanse ambassa
deur Madeleine Albright, bieden de VN-
resoluties de NAVO de mogelijkheid om
met bombardementen een invasie van
de Serviërs te voorkomen.
Ook minister Voorhoeve van defensie
sluit nieuwe acties op korte termijn, on
der meer tegen de Servische artillerie
stellingen bij Bihac, niet uit. „Wij heb
ben een duidelijk signaal gegeven dat de
oorlog in dit gebied moet ophouden. We
moeten zien wat verder nodig is", aldus
Voorhoeve. Maandag bombardeeerde
de NAVO het vliegveld Udbine dat door
de Kroatische Serviërs als uitvalsbasis
wordt gebruikt.
In totaal 24 NAVO-vliegtuigen, waar
onder vier Nederlandse, voerden giste
ren met HARM-raketten twee aanvallen
uit tegen Servische lanceerinstallaties
van SAM-raketten bij Otoka, Dvor en
Bosanska Krupa in het noordwesten van
Bosnië, dicht bij Bihac. Het bombarde
ment vond plaats op verzoek van de VN-
vredesmacht Unprofor en was een ver
gelding voor een aanval, dinsdag, op
twee Britse Sea Harriers. Deze werden
vanuit Otoka beschoten, terwijl ze het
Bosnische luchtruim op indringers con
troleerden.
Aanvankelijk zou alleen Otoka worden
aangevallen. Nadat echter bleek dat de
Serviërs met hun radarinstallaties in
Bosanska Krupa en Dvor de NAVO-
vliegtuigen hadden 'bekeken', werd be
sloten ook deze stellingen aan te vallen.
In de loop van de middag werd Ot( aan,
een tweede keer bestookt. Voorhoiuide
sprak van een puur defensieve act ruin
De vier Nederlandse F-16's moesten
bieden.
In Brussel bespraken de NAVO-aèero
bassadeurs intussen stappen die de S *S,|;
viërs ervan moeten overtuigen dat ze
hac niet mogen binnentreden. Eén 11 e
gelijkheid is om, zoals de Amerikan uits
willen, net als bij Sarajevo een zone in
stellen waarbinnen zware wapens z ®he
verboden. Een effectief toezicht daai
is echter moeilijk. De NAVO-ambas jnö
deurs overwegen daarom ook niet na< iusi
omschreven 'andere middelen'.
rome eelco van der linden
correspondent
Na duizend dagen onderzoek
naar corruptie hebben de Mila
nese magistraten van het team
Schone Handen hun grootste
klap uitgedeeld: een dagvaar
ding voor premier Berlusconi.
Gaat het om de kroon op het
werk van een groep obscure sa
menzweerders, zoals Berlusconi
lijkt te vinden, of om een logi
sche beslissing van personen
die hun werk serieus nemen?
De rol van de Milanese magi
straten besloten als eersten een
fenomeen aan te pakken waar
van iedereen in Italië het be
staan onderkende. Corruptie, zo
zeiden politici, bestuurders en
ondernemers in koor, hoort bij
'het systeem'. In 1992 ontston
den echter scheuren in dat sys
teem.
De parlementsverkiezingen
leverden voor het eerst verlies
op voor de oude regeringspartij
en. De magistraten profiteerden
daar dankbaar van. In Milaan
ging iets volstrekt nieuws van
start: 'de fluwelen revolutie'. De
•hoofdrol was weggelegd voor de
magistratuur die, zo heette het.
niet meer aan de ketting lag. Dit
gold met name voor onder
zoeksrechters als D'Ambrosio
en Colombo, die als links te
boek staan en in het verleden
zonder veel succes slag hadden
geleverd met Craxi en andere
machtigen. Zij kregen opdracht
van hoofdprocureur Borrelli om
samen met twee andere magi
straten, Davigo en Di Pietro,
aan wie rechtse en soms zelfs
neo-fascistische sympathieën
werden toegedicht, het onder
zoeksteam te vormen dat later
de naam Schone Handen kreeg.
Ze deden wat van hen verwacht
mocht worden: ze onderzoch
ten, combineerden gegevens en
gingen over tot arrestaties. Niets
en niemand bleek meer veilig.
'Het systeem' stortte als een
kaartenhuis ineen.
De magistraten kregen, of ze
wilden of niet, een politieke rol.
Ministers van het kabinet-Ama-
to en leden van het pas geïnstal
leerde parlement vielen bij bos
jes. Di Pietro en de zijnen, zich
bewust van de te grote verant
woordelijkheid die zij kregen,
pleitten voor een politieke op
lossing' voor het corruptie-
vraagstuk. Maar daartoe bleek
het zittende en zwaar in op
spraak geraakte parlement niet
in staat.
De oplossing moest komen
van het parlement dat in maart
van dit jaar gekozen werd en
zichzelf omschreef als het eerste
van de Tweede Republiek. De
Italianen hadden zich echter
massaal uitgesproken voor een
man die met meer dan één
been in de Eerste Republiek
stond. Silvio Berlusconi incas
seerde de erfenis van de magi
straten, die met hun onderzoe
ken de oude (regerings)partijen
hadden gedecimeerd, maar hij
weigerde zich rekenschap te ge
ven van de oorzaak van die afta
keling.
Berlusconi wilde ook niet het
advies ter harte nemen van de
hoofdprocureur van Milaan,
Borrelli, die iedere Italiaan op
het hart had gedrukt niet de po -
litiek in te gaan als hij of zij re
keningen had open staan met
Justitie. De magistraat wilcle
zeggen dat het team Schone
Handen gewoon doorging op de
ingeslagen weg. Berlusconi wist
dat zijn holding Fininvest, zoals
alle grote Italiaanse onderne
mingen, de belangstelling ge
noot van de magistraten, en
koos daarmee voor de confron
tatie.
De problemen die Berlusconi
vandaag heeft, zijn terug te voe
ren op die beslissing. De magi
straten hebben gewoon hun
ROME Rtr-AFP
De belangrijke coalitiepartner van de Italiaanse
premier Berlusconi, Umberto Bossi van de Lega
Nord, weigert zich te onderwerpen aan een
soort loyaliteitstest die de premier gisteren
voorstelde. Berlusconi hoopte daarmee zijn re
geringspartners rond zich te verenigen in zijn
strijd om politiek te overleven.
De premier hoorde dinsdag dat er een offi
cieel onderzoek komt naar zijn vermeende cor
ruptie. Berlusconi zei gisteren te verwachten dat
de leiders van de coalitiepartijen nog deze week
met hem bijeenkomen om zich te bezinnen op
de positie van de coalitie na zes maanden rege
ren. De andere partners stemden wel in met zijn
voorstel. Berlusconi noemde de dwarsliggende
Bossi een Judas, 'niet omdat hij mij heeft verra
den, maar omdat hij zijn kiezers verraadt'.
Berlusconi zei gisteren ook, dat hij be reid is
het meerderheidsbelang in zijn mediaconcern
Fininvest af te stoten. „Ik kan meerderheidsbe
langen via de beurs afstoten", aldus de ptremier
op een persconferentie in Napels. „Tevens zal ik
deze week de positie van de regeringscoalitie
bezien. Als zij mij niet steunt, treed ik af en
schrijf ik verkiezingen uit."
De premier wordt al maanden beschuldigd
van verstrengeling van belangen. Dinsdag werd
hij door het openbaar ministerie in Milaan offi
cieel van corruptie beschuldigd.
Bovendien meldde de krant La Stampa giste
ren dat ook Justitie in Rome een onderzoek te
gen hem is begonnen, omdat hij rils premier
zou hebben geprobeerd met de staatstelevisie
afspraken te maken over verdeling van de recla
memarkt tussen de staatsomroep en zijn eigen
Fininvest.
werk gedaan en zijn tot de co «nr
clusie gekomen dat de Fini oor
vest-managers die de afgelop 500
maanden zijn beschuldigd v
corruptie, handelden met n Jè
deweten van hun baas Beril estc
coni. De premier beschuld TL
nu het team Schone Hand
van het bedrijven van politi
en het smeden van complott an'ï
die moeten leiden tot zijn
Het is een idee dat Berluscc eef
vanaf het begin van zijn pi,nde
mierschap heeft geventileerd
dat bij de magistraten gehi terc
verkeerd is gevallen. Zij zijn 1
van overtuigd, en niet zont oor
reden, dat juist Berlusconi er p®''
les aan gedaan heeft om 1
corruptie-onderzoek te sto ast
pen. Een bewijs daarvoor zag reer
ze in het decreet dat het voor n
rest moest afschaffen voor pi
sonen die van corruptie zijn 1
schuldigd. Di Pietro en de
nen kwamen in opstand, om< er F
zij hun werk niet meer naar li
horen zouden hebben kunn
doen.
De toon was na dit incid(
gezet. Di Pietro bleef hamer -
op een politieke oplossing v
het corruptie-vraagstuk,
presenteerde een gedetaillee 7
plan, dat gebaseerd was op ai ine
nestie voor degenenen die a 9.4
ruptie bekennen, maar ho Jur
straffen voor degenen die b ®n
ven zwijgen en later tegen
lamp lopen. De magistrat ene
vonden echter geen gehoor
de politiek en werden gedwo
gen om door te gaan op de o
de weg. Berlusconi krijgt 0 ,aa!
daar nu de rekening voor gep B.c
senteerd.
